Info voor kandidaat-tolken/vertalers
Sociaal Tolk- en Vertaaldienst Limburg
Inhoudstabel 1. Voorstelling Sociaal Tolk- en Vertaaldienst 2. Voorstelling Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken & Vertalen 3. De deontologie van de sociaal tolk 4. De deontologie van de sociaal vertaler 5. Aansluitingsvoorwaarden 5.1. Algemene voorwaarden 5.2. Onmisbare eigenschappen 5.3. Opleiding sociaal tolk 5.3.1. Preselectie Nederlands 5.3.2. Infodag 5.3.3. Basisopleiding 5.3.4. Certificeringsproef 5.3.5. Ervaringsbewijs 5.4. Opleiding sociaal vertaler 5.4.1. Preselectie Nederlands 5.4.2. Basisopleiding 5.4.3. Certificeringsproef vertalen 6. Statuut + wat verdien je? 7. Praktisch 8. Contact 9. Contact
1. Voorstelling Sociaal Tolk- en Vertaaldienst
2. Voorstelling Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen
De Sociaal Tolkendienst werd opgericht in januari 2007. De dienst valt onder het Provinciaal Integratiecentrum van de provincie Limburg.
De Centrale OndersteuningsCel Sociaal Tolken en Vertalen (COC) is een project van de Vlaamse Overheid en is ondergebracht bij het
De Tolk –en Vertaaldienst staat ter beschikking van diensten en
Kruispunt Migratie-Integratie. De COC is de ondersteuningsdienst van
voorzieningen die werken met anderstaligen in een psychosociaal en
de Vlaamse sociaal tolk –en vertaalsector en treedt op als
medisch kader. Het kan gaan om ziekenhuizen, scholen, centra voor
expertisecentrum. Daarnaast staat de COC in voor de organisatie van
geestelijke gezondheidszorg, opvangcentra voor asielzoekers,
het kwaliteitstraject voor sociaal tolken (preselectie Nederlands,
OCMW’s, CAW’s, … Het zijn ook altijd deze organisaties die een tolk
introductiecursus, basisopleiding, certificeringsproef en
of vertaler aanvragen, nooit de cliënten zelf.
ervaringsbewijs).
In Limburg worden er veel talen gesproken. Het uitgangspunt is dat
Als (kandidaat) tolk of vertaler kan je bij de COC terecht voor
hulpverleners in het Nederlands met al hun cliënten kunnen
informatie over opleiding en certificering.
communiceren. Maar Nederlands leren is moeilijk en vergt tijd. Hulpverleners worden dan ook vaak geconfronteerd met cliënten die geen of onvoldoende Nederlands spreken. Dit kan de gesprekken ernstig belemmeren. Een sociaal tolk kan dan uitkomst bieden. Sinds 1 januari 2014 breidt de tolkdienst haar aanbod uit met sociaal vertalen. Gebruikers kunnen nu ook bij ons terecht voor het vertalen van administratieve en informatieve documenten zoals brochures, brieven, folders, flyers en reglementen. Gecertificeerde sociaal vertalers staan in voor kwalitatieve vertalingen.
Contact Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen Vooruitgangstraat 323 bus 1 1030 Brussel 02 207 97 35 (alleen in de voormiddag)
[email protected] www.sociaaltolkenenvertalen.be
omschrijving nodig is voor een goed begrip tussen de gesprekspartners, zal je dit melden aan beide partijen.
3. De deontologie van de sociaal tolk 1.
Beroepsgeheim De tolk neemt een strikte geheimhouding in acht. De tolk zal tijdens de opdracht verworven kennis op geen enkele wijze onthullen, noch gebruiken om andere diensten aan te bieden => Je mag niets van de inhoud van het gesprek meedelen aan anderen en de identiteitsgegevens van de cliënt mogen in geen geval met anderen gedeeld worden of misbruikt worden
2. Neutraliteit De tolk is een objectieve en neutrale (= onpartijdige) partner, zowel voor, tijdens als na de opdracht. => je doet geen uitspraken over de gesprekspartners, trekt geen partij en laat je niet overhalen tot het uiten van een persoonlijke mening, ook niet wanneer daar om gevraagd wordt.
De tolk maakt onder geen beding gebruik van zijn/haar machtspositie en aanvaardt geen cadeaus of tegenprestaties van de betrokken partijen => Je moet je ervan bewust zijn dat het aanvaarden van geschenken een schijn van partijdigheid of corruptie kan
3. Volledigheid De tolk tolkt zo getrouw en volledig mogelijk wat door de deelnemers aan het gesprek wordt gezegd => dwz zonder toevoegingen, weglatingen of wijzigingen. Indien een letterlijke weergave niet mogelijk blijkt en een
4. Transparantie De tolk heeft het recht om een tolkprestatie te onderbreken of te staken ten gevolge van een gewetensconflict, belangenvermenging of onvoldoende vertrouwdheid met de gebruikte terminologie => Breng je gesprekspartners hiervan op de hoogte en neem contact met de Tolkendienst 5. Professionele houding De tolk aanvaardt enkel opdrachten waarvoor hij/zij over de vereiste kwaliteiten beschikt en waarvan hij/zij de goede afhandeling kan garanderen => Indien je vaststelt dat er communicatieproblemen ontstaan door verschillen in het taalgebruik van de anderstalige en jezelf, moet je dit onmiddellijk melden, zonder evenwel verdere uitspraken te doen omtrent de anderstalige
Hij bereidt elke opdracht deskundig voor, op basis van eigen opzoekingen of de informatie die aan de tolk werd bezorgd
De tolk licht de Tolkendienst in wanneer een van de partijen het hem onmogelijk maakt om de deontologische code te respecteren.
De tolk verbindt zich ertoe de gemaakte afspraken te respecteren. Indien het onmogelijk is door onvoorziene
omstandigheden, brengt hij/zij de Tolkendienst zo vlug mogelijk op de hoogte. 4. De deontologie van een sociaal vertaler 1.
Beroepsgeheim De vertaler gaat steeds discreet om met alle informatie die hij tijdens het uitvoeren of in het kader van een vertaalopdracht verwerft.
Hij heeft in het geval van persoonsgebonden documenten de plicht om persoonsgegevens op een eerlijke en rechtmatige manier te gebruiken, enkel en alleen ten behoeven van zijn vertaling. Hij gaat voorzichtig om met de gegevens en bewaart ze niet langer dan strikt noodzakelijk om de vertaling te kunnen maken.
2. Neutraliteit De vertaler uit geen persoonlijke gevoelens, interpretaties of voorkeuren in zijn vertaling.
Hij neemt geen rechtstreekse contact op met de aanvrager van de vertaling. Alles verloopt via de Sociaal Vertaaldienst tenzij anders afgesproken.
3. Volledigheid De vertaler heeft de plicht om alles volledig en getrouw mogelijk te vertalen, zonder toevoegingen, weglatingen of wijzigingen.
Vertaalt onwaarheden of fouten, net zoals ze in de brontekst staan.
Vraagt de Vertaaldienst om verduidelijking wanneer iets onduidelijk of onleesbaar is.
4. Transparantie De vertaler meldt moeilijkheden met specifieke terminologie aan de Sociaal Vertaaldienst. 5. Professionele houding De vertaler waakt voortdurend over de kwaliteit van zijn werk en houdt zich aan de gemaakte afspraken.
Hij maakt geen gebruik van zijn positie en vraagt of aanvaardt geen giften van de partijen.
Hij gaat zorgvuldig en deskundig om met elke opdracht, op basis van eigen opzoekingen of de informatie die aan hem werd bezorgd.
Hij staakt de opdracht zodra zijn neutraliteit niet kan worden gegarandeerd.
Hij aanvaardt enkel opdrachten waarvan hij de kwaliteit kan garanderen.
Hij respecteert de deadlines en de werkafspraken.
Hij omschrijft gevoelige termen op een neutrale manier.
5. Aansluitingsvoorwaarden 5.1. Algemene voorwaarden
5.3. Opleiding sociaal tolken 5.3.1. Preselectie Nederlands
je bent minimum 18 jaar
Een zeer goede kennis van het Nederlands is een must. Niet alleen om
je spreekt vloeiend Nederlands en daarnaast nog vloeiend één
correct te kunnen tolken, maar ook om op een goede manier de
of meerdere talen
opleidingen tot sociaal tolk te kunnen volgen. Daarom moet je dan ook
je kan een bewijs van goed gedrag en zeden voorleggen
de preselectie Nederlands afleggen.
je bent bereid de nodige testen af te leggen en opleiding te volgen
De preselectietest duurt ongeveer 80 minuten.
je bent minstens enkele dagen per week overdag beschikbaar
Wat wordt er getoetst?
je kan je verplaatsen voor opdrachten in heel de provincie
je bent overdag vlot bereikbaar zodat de dienst je kan contacteren voor afspraken
5.2. Onmisbare eigenschappen Je bent stipt: je komt je afspraken na en komt op tijd. Indien belet, verwittig je altijd de Tolk –en Vertaaldienst Je bent georganiseerd: je houdt strikt je agenda bij en plant de opdrachten op een haalbare manier in Je houdt van afwisseling: enerzijds van afwisseling tussen drukke en minder drukke periodes, anderzijds van afwisseling in de aard van de opdrachten
spreken: Ze vragen je mening over een stelling. Dat telt mee voor 25 punten van je totale resultaat; luisteren: je krijgt een luisterfragment te horen. Je beantwoordt enkele vragen en je licht je antwoorden mondeling toe. Dat telt mee voor 15 punten van je totale resultaat lezen: je leest twee teksten en beantwoordt de bijhorende vragen. Dat telt mee voor 13 punten van je totale resultaat. Je moet minstens 42/53 halen om te slagen. Als je geslaagd bent, kan je doorstromen naar de introductiecursus haal je minder dan 42/53 => je moet een half jaar wachten alvorens je opnieuw een test mag afleggen
Je krijgt een vrijstelling voor deze test wanneer je een diploma
Deelname aan de infodag is gratis.
secundair onderwijs behaalde in een Nederlandstalige school (diploma 6de jaar voor ASO-TSO-KSO-richting; diploma 7de jaar voor BSO-
De COC organiseert elk jaar 30 infodagen: vijf per provincie.
richting). Je moet een kopie van je diploma bezorgen aan de Centrale
Op www.sociaaltolkenenvertalen.be kan je zien waar en wanneer er
Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen, Vooruitgangstraat
infodagen plaatsvinden. Je kan je ook inschrijven via deze site.
323/1, 1030 Brussel. Voor andere regelingen betreffende vrijstellingen, neem je best contact op met de COC.
5.3.3. Basisopleiding
Deelname aan de preselectie Nederlands is gratis.
De basisopleiding bestaat uit twee modules.
Op www.sociaaltolkenenvertalen.be kan je zien waar en wanneer er
Module 1 ( 49 lesuren ) TEST module 2 ( 81 lesuren )
preselecties plaatsvinden. Je kan je ook inschrijven via deze site. Je mag de test alleen afleggen als je ten minste 80% van de lessen 5.3.2. Infodag
van module 1 hebt gevolgd.
Tijdens de infodag ontdek je wat het beroep sociaal tolk inhoudt:
Als je slaagt voor de test, kan je doorstromen naar module 2.
- Je komt er te weten welke vaardigheden en competenties er van een
Als je niet slaagt, kan je herkansen. Voor je herkansing volg je opnieuw
sociaal tolk verwacht worden.
module 1 of die onderdelen waarvoor je zwak scoorde
- Je maakt kennis met een Tolkendienst en een sociaal tolk. - Je hebt de mogelijkheid om vragen te stellen.
Gedetailleerde info over de basisopleiding vind je op www.sociaaltolkenenvertalen.be
Daarna kan je beslissen of sociaal tolk echt een beroep voor jou is. Deelname aan de basisopleiding kost € 50,00. Wie mag deelnemen aan de infodag? - Kandidaten die geslaagd zijn voor of vrijgesteld zijn van de preselectietest Nederlands (stap 1).
5.3.4. Certificeringsproef
De certificeringsproef bestaat uit 5 onderdelen:
Als je gecertificeerd bent, kom je – als je dat wenst – terecht in het
1.
Ijsbreker (5 min)
Vlaams register van sociaal tolken. Zo kunnen alle tolkendiensten –
Bij aanvang van de proef vindt er een kort gesprek plaats. Er zal
indien zij dit wensen - een beroep op jou doen.
gevraagd worden om je kort voor te stellen en toe te lichten waarom je graag sociaal tolk wil worden. Op dit gesprek word je niet
Je
kan
pas
aansluiten
bij
de
Sociaal
Tolkendienst
als
je
beoordeeld.
gecertificeerd bent. 2. Kennistest Nederlands (10 min) Tijdens de kennistest Nederlands wordt er nagegaan of jouw De certificeringsproef gaat na of je over de vier kerncompetenties beschikt:
gesproken boodschappen verwerken
gesproken boodschappen reproduceren
handelen volgens de deontologie
met deontologische conflicten kunnen omgaan
Nederlands voldoet aan het Europese B2-niveau voor het begrijpen en spreken van deze taal. Je zal een geluidsfragment krijgen in het Nederlands. Over dit fragment krijg je 6 vragen. Daarna moet je uitgebreid een prent beschrijven, in het Nederlands natuurlijk. 3. Kennistest Vreemde taal (10 min) Tijdens de kennistest vreemde taal wordt er nagegaan of jouw vreemde taal voldoet aan het Europese B2-niveau voor het begrijpen en spreken van deze taal. Je zal een geluidsfragment krijgen in de vreemde taal. Over dit fragment krijg je 6 vragen.
Daarna moet je uitgebreid een prent beschrijven, in de vreemde taal
5.3.5. Ervaringsbewijs
natuurlijk. Heb je al veel ervaring als tolk? Zoveel dat een opleiding misschien 4. Rollenspel 1 (15 min)
niet meer nodig is? Dan kan je de proef rechtsreeks afleggen via het
De context, de gesprekspartners en het gespreksonderwerp van het
ervaringsbewijs. De Centrale Ondersteuningscel (COC) werd in 2008
eerste rollenspel worden je een week voor de proef doorgemaild. In
erkend als testcentrum sociaal tolken.
het rollenspel zijn een aantal woordenschatproblemen en deontologische conflicten opgenomen. Ook zal je een langer stuk – van
In het kader van het ervaringsbewijs kunnen kandidaat-tolken op basis
ongeveer 2 minuten – moeten tolken van het Nederlands naar de
van eerder verworven competenties het certificaat sociaal tolk
vreemde taal.
behalen, zonder dat ze eerst een opleiding moeten volgen. Dit ervaringsbewijs Sociaal Tolk is erkend door de Vlaamse overheid.
5. Rollenspel 2 (15min) De context, de gesprekspartners en het gespreksonderwerp van het
De test wordt voorafgegaan door een begeleidingsmoment, waarbij je
eerste rollenspel worden je meegedeeld vlak voor de pauze die er
een advies krijgt of een rechtstreekse certificeringsproef voor jou
voorzien is tussen rollenspel 1 en rollenspel 2. In het rollenspel zijn
aangewezen is.
een aantal woordenschatproblemen en deontologische conflicten opgenomen. Ook zal je een langer stuk – van ongeveer 2 minuten –
Meer informatie
moeten tolken van de vreemde taal naar het Nederlands. Voor meer informatie kan je terecht bij de COC via het e-mailadres:
[email protected]
5.4. Opleiding sociaal vertalen
5.4.3. Certificeringsproef vertalen
5.4.1. Preselectietest Nederlands
De proef gaat na of je de volgende vier kerncompetenties hebt:
De preselectietest Nederlands gaat je taalvaardigheid Nederlands
geschreven boodschappen verwerken
na. Alleen wie slaagt voor de preselectietest Nederlands, mag zich
geschreven boodschappen reproduceren
inschrijven voor een vertaalopleiding. (zie preselectietest sociaal
handelen volgens de deontologie
tolken)
werken met relevante software en internet
5.4.2. Basisopleiding Je leert alle vaardigheden die een sociaal vertaler nodig heeft tijdens de basisopleiding. De theorie- en praktijkmodule bereiden je vertaaltechnisch voor op de certificeringsproef. De opleiding bestaat uit vier modules. Ze is telkens ingedeeld in lessen van 3 uur. Module 1: Theorie van het sociaal vertalen Module 2: Praktijk van het sociaal vertalen Module 3: Deontologie van het sociaal vertalen Module 4: Computervaardigheden
Je kan de proef ook afleggen zonder eerst de opleiding te volgen.
6. Statuut + wat verdien je? Sociaal tolk We werken met tolken op freelance of vrijwillige basis, dus niet met tolken in dienstverband! Met iedere tolk sluiten we op voorhand een overeenkomst af. Als vrijwillige tolk krijg je een onkostenvergoeding € 32,71 per
Sociaal vertaler Sociaal vertalers kunnen enkel op freelance basis werken. Vertaalopdrachten worden aangerekend aan € 1,21 per regel, inclusief BTW. De prijs wordt berekend op basis van de aangeleverde tekst. Er is een minimumforfait van € 14,52. 7. Praktisch
opdracht. Je mag dan ook slechts 1 opdracht per dag doen en maximum 40 opdrachten per jaar. Doe je er meer, dan moet je er belastingen op
Sociaal tolk
betalen. Let wel: het maximumaantal geldt voor het totaal aantal
We vragen aan onze gebruikers om ten minste twee werkdagen op
opdrachten dat je als vrijwilliger doet, dus ook opdrachten buiten de
voorhand een tolkaanvraag te doen. Vaak doen ze dit langer op
Tolkendienst.
voorhand, in crisissituaties kan het echter ook heel kort voor het gesprek aangevraagd worden.
Als zelfstandige gecertificeerde tolk krijg je € 42,50 per uur + km vergoeding. Uiteraard kan je als zelfstandige meer opdrachten per
Wij verwerken de aanvraag en sturen dan een ‘voorstel tot opdracht’
dag/jaar aannemen.
naar de meest geschikte tolk via mail. Het is dus belangrijk dat je dagelijks je mails checkt.
Je kan aansluiten als zelfstandige in hoofd –of bijberoep. Meer info over het zelfstandig statuut krijg je bij UNIZO of het
Sociaal vertaler
ondernemersloket.
Sociaal vertalers krijgen hun opdrachten per mail aangeboden. In de opdrachtmail wordt vermeld naar welke taal de tekst moet vertaald
We werken vrijwel uitsluitend met tolken die binnen de provincie Limburg of kort aan de provinciegrenzen wonen. Dit om hoge verplaatsingskosten- en tijden te vermijden.
worden en staat er een uiterste leveringsdatum voor de vertaling.
8. Contact Sociaal Tolk- en Vertaaldienst Universiteitslaan 3 (H-blok) 3500 Hasselt www.limburg.be/tolkendienst
[email protected] Ine Hennissen, coördinator: 011 30 57 52 Hatice Hosaf, kwaliteitsmedewerker: 011 30 57 61 Sevim Murat, matcher: 011 30 57 53
Bron voor deze brochure: www.sociaaltolkenenvertalen.be
