JAARVERSLAG 2010
thema
PSW GROEIT
PSW is in 2010 fors gegroeid. Veel ouders en verwanten van kinderen en (jong)volwassenen met een verstandelijke handicap hebben een vraag neergelegd bij PSW. Zij zijn op zoek naar een woning of een dagbestedingscentrum of werkkring waar hun zoon of dochter, of broer of zus zich thuis en veilig voelt en waar hij of zij ondersteund wordt bij het eigen leven. Of zij zoeken ondersteuning bij activiteiten in de samenleving. Zij hebben de keuze gemaakt voor PSW, omdat zij vertrouwen hebben in onze manier van werken en, misschien meer nog, onze manier van bejegening. De menselijke maat die overal in onze organisatie herkenbaar is. Om op de vragen van ouders/verwanten een passend antwoord te kunnen geven, heeft PSW de afgelopen jaren verschillende nieuwe voorzieningen gepland voor wonen en dagbesteding. In 2010 zijn veel nieuwbouwprojecten gereed gekomen. Goed nieuws voor iedereen! Vooral voor de mensen die op de wachtlijst stonden of die woonden of werkten in een verouderd of tijdelijk gebouw. Zij zijn verhuisd naar een nieuwe, inspirerende omgeving. Sommigen van onze cliënten en hun ouders en verwanten hebben daar jarenlang naar uitgekeken!
in kwaliteit en omvang
Groei stelt PSW in staat kwaliteit van zorg te kunnen blijven bieden, aan steeds meer mensen. En daar is het ons ten slotte allemaal om te doen. Maar groei roept hier en daar ook vragen op. Groeien we niet te hard? Kunnen we wel blijven wie we zijn, ook als we steeds groter worden? Kennen we elkaar nog, na deze groeispurt die doorzet in 2011? Groeien vraagt investeren, niet alleen in geld, maar meer nog in medewerkers en teams. En bij groeien hoort een beetje groeipijn, af en toe. Op zoveel plaatsen nieuwe voorzieningen bouwen en inrichten, nieuwe medewerkers en teams inwerken en vooral: nieuwe cliënten en hun ouders leren kennen en zorgen dat zij zich thuis voelen. Dat gaat niet zonder dat er af en toe iets misloopt of langer duurt dan de bedoeling was. Maar de balans is positief. In dit jaarverslag komen allerlei personen aan het woord over het thema PSW groeit. Zij geven hun eigen kijk op de groei, zowel met het oog op de organisatie en de samenleving als op wat groei voor hen persoonlijk betekent, nu en in de toekomst. Met elkaar schetsen zij een mooi beeld van de verschillende aspecten van de groei die PSW heeft doorgemaakt en die in 2011 wordt doorgezet.
stichting pedagogisch sociaal werk midden- en noord-limburg zorg en ondersteuning voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap
voorwoord
Voorwoord
02
Het jaar dat achter ons ligt, werd voor PSW gekenmerkt door significante groei. Het aantal cliënten steeg en daarmee ook het aantal medewerkers en de totale omzet. Er werden verschillende nieuwe woonlocaties en dagbestedingslocaties opgeleverd en in gebruik genomen. De groei is een organische groei en komt voort uit vragen van cliënten en hun ouders. Vanwege bewezen kwaliteit van zorg kiezen veel ouders in Midden- en nu ook in delen van NoordLimburg voor dagbesteding, wonen en ambulante ondersteuning van PSW. Daar zijn we blij mee. Maar groei brengt ook risico’s mee. Belangrijke opdracht voor PSW is om de groei zo vorm te geven dat de kwaliteit en continuïteit van de zorg gewaarborgd worden. Die opdracht heeft in 2010 veel gevergd van álle medewerkers van PSW, zowel van hen die werken in de nieuwe voorzieningen als van de medewerkers in de bestaande centra en de ondersteunende diensten. Door de hele organisatie is hard gewerkt en zijn alle zeilen bijgezet. Alles overziend durf ik te zeggen dat we er in 2010 in geslaagd zijn die zorg te bieden waar onze cliënten en hun ouders recht op hebben. Tegelijkertijd geven de medewerkers aan nog steeds met veel plezier bij PSW te werken en verkeert PSW in een gezonde financiële situatie. We kijken met vertrouwen naar de toekomst, al realiseren we ons terdege dat die het nodige zal vergen op het gebied van inzet, flexibiliteit, ontwikkeling en creativiteit. In 2009 is een start gemaakt met de uitvoering van het strategisch beleidsplan “Gericht blijven groeien in kwaliteit en omvang. Strategisch beleidsplan 2009 – 2013”. In 2010 is de uitvoering van het plan voortgezet. Dat beleidsplan vormt, samen met onze visie en missie zoals vastgelegd in de Taak, het kader van waaruit initiatieven in gang worden gezet en verder ontwikkeld. Daarnaast zijn ook de maatschappelijke ontwikkelingen leidend. Immers: PSW staat midden in de samenleving en werkt met collectieve middelen. Ons bestaansrecht blijft liggen in wat de samenleving en daarbinnen de cliënten en hun ouders van ons vragen.
In april 2011 heeft PSW het officiële jaarverslag over 2010 gedeponeerd bij het CIBG, volgens de voorschriften zoals vastgelegd in de Wet op de Jaarverslaglegging. Dat jaarverslag is openbaar en te raadplegen via www.jaarverslagenzorg.nl. In dit publieksjaarverslag vindt u een beschrijving van het jaar 2010 in vogelvlucht. Daarnaast staat het thema “PSW groeit” centraal, een thema dat ons allen zeer aan het hart gaat en waaraan wij ook de komende jaren met niet aflatende inzet zullen werken. Geert Tullemans, bestuurder PSW
Daniëlle Coumans
OUDE FUNCTIE IN NIEUW JASJE Daniëlle Coumans werkte jarenlang als begeleidster in Kinderdagcentrum de Heisterkes en als ambulant begeleidster bij wat destijds De Waaier heette. Tien jaar geleden stopte ze met werken, om thuis bij haar kinderen te kunnen zijn. In 2009 kwam ze terug naar PSW: eerst in de Gespecialiseerde Thuisbegeleiding en snel daarna ook als begeleidster van het speel-leergroepje van PSW Junior START, dat in 2010 van start is gegaan. ‘Toen mijn tweede kind een jaar na mijn eerste geboren werd, besloot ik te stoppen met werken. Hoewel ik mijn werk in de Heisterkes heel leuk vond en daarna bij De Waaier ook. Die ambulante tak was in die jaren een vernieuwing en daar heb ik samen met collega Lianne van Pol destijds de ambulante begeleiding op scholen en peuterspeelzalen opgezet. Maar ik wilde graag thuis bij mijn (inmiddels drie) kinderen zijn en ik had altijd oppaskinderen. Drie jaar geleden dacht ik nog: ik ga ooit wel weer iets doen, maar ik zou niet weten wat. Min of meer door toeval ben ik weer voor PSW gaan werken. Een van mijn oppaskinderen bleek in aanmerking te komen voor Gespecialiseerde Thuisbegeleiding. Die ben ik gaan bieden. Later kwam daar nog een kindje bij hier uit de buurt. In 2009 was PSW Junior START in gang gezet en in 2010 officieel geopend. Er waren plannen voor een speel-leergroepje. Ik heb gesolliciteerd als begeleidster en heb de baan gekregen. Ik ben blanco aan het speel-leergroepje begonnen. Het was voor iedereen helemaal nieuw. Ik heb samen met Trees (van Heeswijk, manager PSW Junior) en de teamleider (eerst Robert Bergs, nu Marlies Kusters) en met de ouders gezocht naar een goede invulling. Je zou het speel-leergroepje kunnen zien als een soort gespecialiseerde peuterspeelzaal. Het is een laagdrempelige manier, in een kleine opzet, om een beeld van kinderen met een achterstand te krijgen. Wat laat dit kind zien? En wat willen we
bereiken? Ik maak voor elk kind een plan, waarin we werken met heel kleine stapjes. Maar wel belangrijke stapjes voor het kind en de ouders! Twee ochtenden per week komen de kinderen hier; op dinsdag samen met ouders, op donderdag zonder ouders. Ouders kunnen hier zien hoe je dingen kunt doen, hoe je kunt spelen met het kind zodat het zich zo optimaal mogelijk ontwikkelt. En ouders kunnen hier over hun kind praten, met mij en met de andere ouders. Als het nodig is, kunnen we hier bijvoorbeeld ook de logopedist, fysiotherapeut of ergotherapeut inschakelen. Het groepje is gestart met één kindje. Behalve naar de speel-leergroep gaat hij naar het regulier kinderdagverblijf hier om de hoek. Daar haal en breng ik hem op donderdag. Het tweede kind is enkele weken later gestart, hij gaat ook enkele dagdelen naar KDC ’t Brombemke en zal binnenkort volledig doorstromen naar ‘t KDC. Een derde kindje is hier tijdelijk geplaatst, ook zij stroomt door naar het KDC. Binnenkort komt er een vierde kindje, een meisje met Down syndroom. Het werk is voor mij echt een uitdaging; iets nieuws zelf mogen uitzoeken en vormgeven. PSW zelf is niet echt veranderd. Werken met het begeleidingsplan is nog wat professioneler geworden en er gaat veel meer communicatie per mail. Maar de sfeer is hetzelfde gebleven, ik kende veel mensen nog en zij mij. Het voelt weer als vanouds!’
03
Strategisch beleidsplan Begin 2009 is PSW gestart met de uitvoering van het strategisch beleidsplan: Gericht blijven groeien in kwaliteit en omvang. Strategisch beleidsplan 2009 – 2013. Het plan geeft in grote lijnen aan op welke kernkeuzes PSW zich in deze jaren richt en hoe de organisatie dat gaat doen. PSW zet in op verdere innovatie en uitbreiding van zorg van goede kwaliteit voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke handicap, levensbreed en voor een leven lang. De strategie wordt gerealiseerd door acht kernkeuzes ofwel speerpunten van beleid: 1. Verder ontwikkelen en in de markt zetten van PSW Junior 2. Groei/innovatie wonen 3. Verdiepen en verbreden dagbesteding voor (jong)volwassenen 4. Verder ontwikkelen en innoveren zorg voor senioren 5. Onderzoek naar doelgroep LVG+ (licht verstandelijk gehandicapten met gedragsproblematiek) 6. Meer nadruk op doelgroep LG (lichamelijk gehandicapten) met licht verstandelijke handicap 7. Positioneren en verder ontwikkelen van aanbod vrije tijd 8. Pro-actief arbeidsmarktbeleid
04
Vernieuwen strategisch beleid Het strategisch beleidsplan heeft een looptijd van 5 jaar. De ontwikkelingen in de samenleving en de politiek gaan in deze periode echter sneller dan voorheen. De verwachting is dat de gehandicaptenzorg te maken krijgt met een ingrijpende stelselwijziging en bezuinigingen. Het besef groeit dat de strategie eerder dan in 2013 herijkt moet worden, om goed voorbereid te zijn op komende ontwikkelingen en daarop pro actief op te kunnen inspelen. Groei Het jaar 2010 stond in het teken van groei: een omzettoename van 10%. De groei zal in 2011 verder doorzetten, aangezien niet alle nieuwe woonlocaties en activiteitencentra vanaf de start helemaal bezet zijn geweest. De groei heeft veel inzet en extra inspanning gevraagd van alle medewerkers van PSW: managers, teamleiders, begeleiders en ondersteunende diensten. Management development traject Om de kwaliteit van de zorg binnen de groeiende organisatie te kunnen borgen, is in 2010 een management development traject
in gang gezet. Het traject loopt door tot in 2011 en is gericht op het managementteam en op de teamleiders. Taakbelasting teamleiders Teamleiders hebben binnen PSW een cruciale rol. Zij verbinden het primaire proces met het management/beleid. Het is belangrijk voor hen goede voorwaarden te scheppen, hun kerntaken te definiëren en hun taakbelasting structureel te bewaken. In 2010 zijn daarover afspraken gemaakt en vastgelegd in de notitie: Span of support teamleiders. Strategisch vastgoedbeleid In het verlengde van het strategisch beleidsplan is in 2010 een strategisch vastgoedbeleid vastgesteld. Er heeft een grondige analyse plaatsgevonden van de externe en interne factoren die van invloed zijn op de keuzes met betrekking tot vastgoed. Uitgangspunt van PSW is dat de kwaliteit van de gebouwen van invloed is op de kwaliteit van bestaan van de cliënt. Strategisch ICT beleid ICT toepassingen spelen een steeds grotere rol in de samenleving en de mogelijkheden op het gebied van ICT techniek nemen in
stichtingsbree
Stichtingsbreed
Paulien van den Beuken
LIEVER WERKEN MET DIEREN Paulien van den Beuken is een jonge vrouw van negentien jaar. Tot ruim een jaar geleden woonde ze bij Werkenrode, een collegainstelling in Noord-Limburg. Daar ging ze ook naar school, het Voortgezet Speciaal Onderwijs. Sinds voorjaar 2010 werkt ze in Activiteitencentrum Herten en Atelier 37 in Roermond. Via PSW Werk werkt ze daarnaast als gastvrouw in het Laurentius Ziekenhuis Roermond. Begin 2010 is ze ook bij PSW komen wonen, in de nieuw gebouwde woonvoorziening Spoorlaan Noord in Roermond. ‘Na carnaval ben ik van school gekomen en hier gaan werken. Ik wil eigenlijk met dieren werken, maar daar hebben we nog geen plaats voor gevonden. Ik werk twee dagen per week in de drukkerij. In het begin heb ik ook bij IW (industrieel werk) en de catering gewerkt, en ook nog stage gelopen bij de Pastorie (horeca project in Roermond). Om uit te proberen wat ik leuk vind. Catering is niet echt mijn ding en horeca ook niet. IW ging wel, maar de drukkerij vind ik net iets leuker en omdat ik maar twee dagen per week hier ben, wil ik geen twee dingen doen. Ik ga naar het AC om te leren werken en op tijd te komen. Ik ben soms heel erg eigenwijs en dan kunnen ze niks met mij. Als het werk me niet aanstaat, kom ik niet of niet op tijd. Hier moet ik leren om me positief op te stellen, ook als het werk niet aanslaat. Maar langzaam leer ik dat wel. Ik werk ook twee dagen per week in het ziekenhuis, als gastvrouw. Ik ondersteun twee andere gastvrouwen die daar werken: bedden opmaken, waskommen schoonmaken met een sopje met desinfectiemiddel, eten rondbrengen. Dat vind ik leuk om te doen. Ik ga ook een dag per week naar Atelier 37. Dat is voor mijn ontspanning. Daar hoef ik niet zo na te denken en op mijn woorden te letten. Daar word ik rustig van.
Wonen op de Spoorlaan gaat ook goed. Ik woon in een groep waar zeven mensen kunnen wonen. Nu wonen er even maar zes, allemaal jonge mensen. Ik heb een kamer met eigen badkamer erbij. Die is helemaal roze met zilver! Als ik ’s avonds thuiskom, lopend of met de stadsbus, ga ik eerst mijn konijntjes verzorgen. Dan gaat de begeleiding koken. We moeten allemaal een dag meehelpen met koken; meestal tafeldekken en afwassen. Als ik niet hoef, ga ik meestal even internetten op mijn computer. Ik heb een eigen laptop op mijn kamer. Tijdens het eten is het meestal wel gezellig, praten en lachen en iedereen vertelt zo’n beetje wat ze die dag hebben gedaan. ’s Avonds heb ik vaak iets te doen: dinsdags handboogschieten in Roggel waar mijn vader en moeder wonen, en om de twee weken ringtraining met de honden, dat is oefenen voor de hondenshow, bij mijn moeder die daar instructeur is. Donderdags ga ik vaak even de stad in, naar de koopavond of naar een vriendin die hier vlak bij woont. En het weekend bijna altijd naar mijn vader en moeder. Ik weet heel goed wat ik wil. Dat wist ik al toen ik van school kwam. Ik wil iets met dieren gaan doen. Mijn ouders hebben heel veel honden -daar fokken ze mee- en ook nog drie katten en een papegaai. Zelf heb ik twee konijntjes. Eerst wilde ik perse met honden gaan werken, maar nu maakt me dat niet meer zo veel uit. Als het maar dieren zijn! Daar ben ik me nu op aan het voorbereiden. Ik hoop dat ze snel een plek voor me vinden!’
05
Ron Coenen
WEER IETS KUNNEN BETEKENEN VOOR ANDERE MENSEN In mei 2010 meldde Ron Coenen zich aan als vrijwilliger voor de nieuwe fitnessclub van PSW Vrije tijd in Baexem. Zelf een intensief sporter en al een paar jaar in de VUT, leek het hem een uitdaging om de nieuwe activiteit mee op te zetten, samen met een beroepskracht en andere vrijwilligers. Maar het liep anders! Hij kreeg een ernstig herseninfarct. Intussen werkt hij alsnog als vrijwilliger bij de club, elke maandagavond. ‘Nadat ik gestopt ben met werken, ik was manager afdeling pathologie in het ziekenhuis, ben ik vrijwilligerswerk gaan doen bij Stichting Wigwam Vallei Nederland, een vakantiepark voor kinderen met een beperking en hun gezin in Heel. Dat was heel intensief; ik was er een groot aantal weken per jaar fulltime mee bezig en dan draaiden we lange dagen. Dat werd me te veel. Maar ik wilde me wel dienstbaar blijven maken aan de samenleving. De gehandicapte mens spreekt mij wel aan. Waarom weet ik ook niet precies; dat zit er gewoon in. Ik zag de advertentie voor de fitnessclub van PSW en heb gesolliciteerd. Ik werd aangenomen. Maar voor ik kon beginnen, kreeg ik een herseninfarct. Ik heb twee en een halve week in het ziekenhuis gelegen en moest daarna zeven weken intern revalideren in Hoensbroek en daarna nog een aantal weken in dagbehandeling. Ik kon rechtszijdig eigenlijk niets meer, kon bijna niet meer praten en ook inwendig en geestelijk was er van alles mis. Maar ik wilde weer opknappen. Ik heb daar een extra druk programma gevraagd. Het was wel zwaar. Nu is het nog steeds hard werken. Ik heb meerdere keren per week fysiotherapie, heb ook nog andere therapieën en blijf voorlopig onder medische behandeling. Ik wil investeren; geen kans onbenut laten om weer zo goed mogelijk op te knappen. Na mijn infarct heb ik contact gehouden met Nicole (Leveau, medewerker PSW Vrije Tijd). Toen ik weer enigszins was opgeknapt, heb ik besproken of ik toch weer iets kon doen bij de fitnessclub. Ik wist niet of het nog kon en of ze nog iemand nodig hadden, maar ik wilde wel graag weer meedoen. Ik was meteen welkom.
06
Ik ben nog lang niet de oude. Maar vergeleken met een paar maanden geleden gaat het veel beter. Converseren met cliënten ging in het begin moeilijk, terwijl ik vroeger een makkelijke babbel had. Lopen gaat ook nog niet goed. Ik hoempel nog met een been, maar dat merkt hier niemand. Het kan me trouwens toch weinig schelen als mensen naar me kijken. Daar gaat het mij niet om. Dit vrijwilligerswerk snijdt het mes van twee kanten. Ik moet hier praten en van alles doen. Schrijven, dat ging ook niet meer. Maar hier moet ik wel, om de vorderingen van de cliënten bij te houden. Dat is een korte oefening en inspanning. En dat geldt voor alles wat ik hier doe; het is goed voor mijn lichamelijk herstel. Nog belangrijker is misschien wel dat ik er even uit ben, zo’n avond. Het duurt maar anderhalf uur, precies lang genoeg voor mij. Want ik ben wel kapot als ik straks thuiskom. Ik heb vanmiddag ook al fysiotherapie gehad. Toch denk ik nooit: alweer therapie. Dit voelt heel anders. Ik heb ook nooit de behoefte om zelf op een apparaat te kruipen. Ik ondersteun de cliënten, houd hun vorderingen bij en stel het apparaat voor ze in. En soms moet ik ze een beetje motiveren, want ze hebben niet altijd zin. Ik vind het nog steeds een cadeautje dat ik hier terecht kon. Als ik druk met de cliënten bezig ben, vergeet ik even mijn eigen sores. Het is net of het lopen dan beter gaat. Je voelt je toch een beetje meer mens, als je weer iets kunt betekenen voor andere mensen.’
ichtingsbree
Stichtingsbreed snel tempo toe. Uitgangspunt voor PSW bij de inzet van ICT zijn de cliënt en het primaire proces. In 2010 zijn voorbereidingen getroffen voor de invoering van een elektronisch cliënten dossier (ECD). Daarnaast worden de huidige kantoorsystemen waar nodig verbeterd. Verder worden de FOBO administratie, de postvoorziening van het Centraal Bureau en de personeelsdossiers gedigitaliseerd. Deze operatie is gestart in 2010 en loopt door tot eind 2013. IKKIES PSW is in 2009 gestart met een pilot IKKIES, een computerprogramma dat speciaal is ontwikkeld voor gebruikers met een verstandelijke handicap. PSW ziet voor IKKIES op termijn drie toepassingen: voor individuele cliënten; collectief, als intranet voor cliënten; en gekoppeld aan een multi media werkplaats voor cliënten. Onderzocht is of het programma daadwerkelijk een meerwaarde biedt en voldoende gebruiksvriendelijk is voor alle doelgroepen. Aan de pilot deden in 2010 meer dan 20 locaties van PSW mee. Eind 2010 is de pilot geëvalueerd. Mede op basis van deze evaluatie is het besluit genomen door te gaan met IKKIES binnen PSW.
Deelname onderzoek naar seksueel geweld Het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft in 2010 opdracht gegeven voor een onderzoek naar seksueel geweld bij mensen met een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Rutgers Nisso Groep en Movisie, twee centra voor kennis en onderzoek op het gebied van seksualiteit en maatschappelijke ontwikkeling. PSW neemt deel aan het onderzoek. Cliënten, ouders en medewerkers zijn steekproefsgewijs benaderd en de gegevens worden anoniem verwerkt. In 2011 ontvangt PSW een rapportage.
EVG plus/LVG plus PSW krijgt steeds vaker vragen van mensen met een ernstig verstandelijke handicap (EVG) en mensen met een licht verstandelijke handicap (LVG) met bijkomende gedragsproblematiek, ook wel EVG plus en LVG plus genoemd. Het gaat om mensen met een heel diverse, soms specifieke zorgvraag. Daarnaast hebben zij soms een heel specifiek ingerichte omgeving nodig. Met het oog op deze vragen heeft PSW nader vastgelegd welke cliënten PSW adequaat kan begeleiden, gezien de omgeving en de aanwezige kennis en expertise. Uitgangspunt daarbij zijn de Taak (zorgvisie) en de eigen kwaliteitsnormen.
Q koorts De locaties van PSW liggen in een regio waar in 2009 Q koorts is uitgebroken. Q koorts is een infectieziekte die kan overgaan van dier, met name geiten en schapen, op mens. PSW heeft met een aantal (zorg)boerderijen een overeenkomst afgesloten over dagbesteding aan kinderen en volwassenen cliënten. In 2010 heeft PSW geïnventariseerd welke bedrijven geiten en schapen hebben. Deze bedrijven zijn door PSW gewezen op de maatregelen waaraan bedrijven met levende have met een publieksfunctie zich moeten houden, op last van de overheid. In 2011 wordt hierover een bepaling opgenomen in de overeenkomsten die PSW met deze bedrijven afsluit.
Alliantie M3 In 2009 heeft PSW samen met veertien andere kleine en middelgrote organisaties in de gehandicaptenzorg de Alliantie M3 (menselijke maat mobiliseren) opgericht. Anno 2010 heeft de Alliantie M3 17 leden. Het betreft organisaties die alle de menselijke maat als uitgangspunt van de dienstverlening nemen. In 2010 is een meerjarenplan van de Alliantie M3 vastgesteld. Gestart is met gezamenlijk onderzoek naar methoden om kwaliteit van bestaan beter inzichtelijk te kunnen maken en onderlinge uitwisseling van kennis. In 2010 is bovendien een gezamenlijke website online gegaan: www.alliantiem3.nl.
07
PSW Junior
Tweede woonhuis Vooruitlopend op de nieuwbouw heeft PSW Junior in 2010 voorbereidingen getroffen voor een tweede kinderwoonhuis op de tijdelijke locatie in Horn. Er kwamen bij PSW Junior meer vragen voor tijdelijk en permanent wonen binnen dan er plaatsen waren in het kinderwoonhuis. Terwijl één logeerhuis voldoende ruimte biedt om antwoord te geven op vragen van ouders met een geldige indicatie. In 2011 wordt bovendien een weekendlogeerhuis geopend in Heythuysen, bestemd voor kinde-
08
ren die gebaat zijn bij logeeropvang middenin de dorpskern en gebruik kunnen maken van de aldaar aanwezige voorzieningen. PSW Junior START PSW Junior is in 2009 gestart met een nieuwe werkwijze: PSW Junior START. Het biedt advies, observatie, aanvullende diagnostiek, begeleiding en behandeling/ therapie, voor kinderen tot 5 jaar met een achterstand in de ontwikkeling en hun ouders. PSW Junior START werkt vanuit een locatie in Baexem, centraal gelegen in de regio Noord- en Midden-Limburg. PSW Junior START is opgezet om ouders van jonge kinderen optimaal tijd en gelegenheid te geven zich te oriënteren op de mogelijkheden van de zorg en een vollediger beeld te krijgen van de kinderen. In 2010 is de locatie feestelijk geopend. Start speel-leergroepje In de locatie van PSW Junior START is een speel-leergroepje van start gegaan voor peuters en kleuters met een achterstand in de ontwikkeling. Het vindt plaats op twee ochtenden, één ochtend komen de kinderen alleen en één ochtend zijn de ouders erbij. Belangrijk doel van het speel-leergroepje is observatie en diagnostiek, ofwel het verkrijgen van een beter beeld van het kind. Daarnaast kunnen doelen zijn: (leren) spelen, alleen of met andere kinderen; vinden van (spel)activiteiten die passen bij het kind; interactie stimuleren tussen kind en de omgeving en in contact komen met andere kinderen/ouders. Zorg in onderwijs Ieder kind heeft recht op onderwijs. PSW ziet het als belangrijke taak de doorstroming van kinderen uit het kinderdagcentrum naar het onderwijs goed vorm te geven. Samenwerking met het ZMLKonderwijs (voor zeer moeilijk lerende kinderen) verloopt uitstekend en is in 2010 verder uitgebreid. Daarnaast zoekt PSW samenwerking met andere scholen, met name mytyl/tyltyl-onder-
wijs. Een aantal kinderen in het onderwijs heeft behoefte aan zorg. PSW Junior Ambulant zet in toenemende mate ambulante zorg in (OSK, Ondersteuning op School en Kinderopvang) op scholen in het regulier en speciaal onderwijs. Onderwijs in zorg Voor kinderen die (nog) niet kunnen doorstromen naar een school is in 2010 het project “Onderwijs in Zorg” van start gegaan. Het project duurt 3 jaar en heeft als doel het aanbieden van (een vorm van) onderwijs aan kinderen met een leerplichtontheffing voor wie onderwijs een meerwaarde heeft of kan hebben, maar die alleen gedijen in een zorgomgeving. Doel is het verbeteren van de kwaliteit van ontwikkelingsgerichte dagbesteding en verdere groei van de samenwerking met het onderwijs. PSW Junior werkt bij dit project samen met de Herman Broerenschool in Roermond, de Maaskei in Heel en de Ulingshofschool in Venlo. Boerderijclub Junior Vrijetijdsbesteding in het groen biedt veel mogelijkheden voor kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap. PSW Junior is begin 2010 van start gegaan met de Boerderijclub in een boerderij in Grathem op woensdagmiddag. Begeleiding wordt onder meer gerealiseerd door de boerin, een voormalig medewerker van PSW. De ervaringen met de boerderijclub zijn tot dusver positief. Thema bijeenkomsten PSW organiseert jaarlijks drie interactieve thema bijeenkomsten over verschillende onderwerpen. De bijeenkomsten zijn in eerste instantie gericht op ouders, maar worden afhankelijk van het onderwerp ook bezocht door medewerkers van PSW en netwerkpartners, zoals verwijzers, onderwijs en kinderopvang. In 2010 zijn bijeenkomsten georganiseerd over de thema’s: spel en spelmateriaal en (sociaal-emotionele ontwikkeling bij kinderen met) autisme.
psw junior
Nieuwbouw KDC en kinderwoon/logeervoorziening Op basis van de resultaten van een gedegen businesscase is in 2010 het besluit vernieuwd om een nieuw kinderdienstencentrum (KDC) te realiseren in Heythuysen, met in de directe nabijheid een kinderwoon/logeervoorziening. Het plan voorziet in twee geschakelde woonhuizen en één logeerhuis. De overeenkomst voor de grondaankoop is gesloten met de gemeente Leudal. WoonGoed 2-Duizend gaat het KDC en de kinderwoon/ logeervoorziening bouwen, op basis van het programma van eisen van PSW. Naar verwachting kunnen de nieuwe gebouwen in 2013 in gebruik genomen worden. Ontwikkelingsgerichte dagbesteding van PSW Junior wordt momenteel geboden in twee kinderdagcentra: Kinderdagcentrum ’t Brombemke in St. Odiliënberg en Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen. Beide worden ondergebracht in het nieuwe kinderdienstencentrum. Door beide KDC’s op één locatie te vestigen, kan PSW Junior deskundigheid en activiteiten bundelen en beter antwoord geven op de vragen van ouders en kinderen. Bovendien kunnen beide KDC’s en de woon/logeervoorziening door de bundeling gebruik maken van de gespecialiseerde voorzieningen. De kinderwoon/ logeervoorziening komt in de plaats van de huidige tijdelijke voorziening in Horn.
Brigitte van Rhee
MET ALLE CLIËNTEN EEN BAND OPBOUWEN Brigitte van Rhee werkt tien uur als medewerker ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen) in het appartementencomplex van het nieuwe Woonbegeleidingscentrum Reuver, dat gevestigd is in de oude basisschool in de kern van het dorp. Daarnaast werkt ze vijf uur als huishoudelijk medewerkster in het appartementencomplex. En ze heeft ook nog steeds een aantal uren bij de reguliere thuiszorg. ‘Vroeger heb ik zeventien jaar gewerkt bij Sint Anna in Heel. Ruim tien jaar geleden ben ik bewust gestopt met werken. Ik heb twee geadopteerde kinderen en daar wilde ik de eerste jaren zelf voor zorgen. Een tijd geleden ben ik weer gaan solliciteren en vond een baan in de thuiszorg. Leuk werk hoor. Ik heb nog steeds twee vaste cliënten waar ik thuis kom. Zij zijn mij zo dierbaar dat ik dat echt niet kan opzeggen. Maar in de thuiszorg werk je altijd alleen. En ik wilde terug naar de gehandicaptenzorg. Ik had nog nooit van PSW gehoord. Op een gegeven moment zag ik bij de oude basisschool dat bord hangen tijdens de bouw. Ik heb toen gereageerd op de advertentie in de krant. Ik heb eerst gewerkt in het nieuwe Woonbegeleidingscentrum van Reuver als huishoudelijk medewerkster. Ik heb de papieren niet om als begeleider in de groep te kunnen werken. Dat vind ik wel jammer. Na een half jaar mocht ik in het appartementencomplex Den Roover gaan werken als medewerker ADL. Het is écht leuk. Het is een prachtig gebouw. Ik kende het al, want vroeger zat de peuterspeelzaal er in en daar heb ik als vrijwilliger gewerkt toen mijn kinderen daar naar toe gingen. Er wonen negen cliënten. ’s Ochtends werk ik van half acht tot half tien. Daar help ik de cliënten bij het opstarten; en zie er op toe dat ze zich niet verslapen en ik ben er voor ze als ze zich niet lekker voelen. ’s Avonds werk ik meestal van vijf tot acht. Mijn werkzaamheden bestaan onder meer uit: samen met cliënten boodschappen doen, helpen bij het koken, wassen en strijken en,
heel belangrijk, even een praatje maken. Daarnaast werk ik vijf uur als huishoudelijk medewerker. Die uren mag ik flexibel invullen. Werken met deze cliënten is nieuw voor mij. Bij Sint Anna in Heel heb ik met een lager niveau cliënten gewerkt. De cliënten die hier wonen zijn veel zelfstandiger. Ze wonen in een éénpersoonsappartement en gaan overdag werken: in het Activiteitencentrum in Reuver of het Atelier in Roermond. Een deel kan begeleid werken hier in het dorp. Sommigen kom ik overdag wel eens in het dorp tegen, bij het Kruidvat of schoffelend in een perk van de gemeente. Anderen gaan naar de Sociale Werkvoorzieningen of andere bedrijven in de regio. Het zijn heel verschillende cliënten en er spelen heel andere dingen dan ik gewend was. Ik vind het echt een uitdaging om met hen te werken. Het gaat meer om hun persoonlijke zorgvraag. Het leuke is dat je met iedere cliënt een eigen band opbouwt. Je hebt echt contact! Ik vind het wel jammer dat ik niet in de groepen kan werken. Dan werk je meer in teamverband. Hoewel ik hier in het gebouw ook met collega’s werk: ’s ochtends werk ik alleen en ’s avonds samen met twee begeleiders. Voor dit moment vind ik het prima zo. De kinderen zijn nog niet volwassen en ik wil ook tijd en aandacht besteden aan mijn gezin. Dit werk past daar prima bij. Misschien ga ik in de toekomst nog wel eens een opleiding voor begeleider volgen.’
09
Henk van Houtum
EIGENHEID VAN PSW MEDE BEWAKEN Henk van Houtum is eigenaar en algemeen directeur van Van Houtum, een papierfabriek in Swalmen. Van Houtum is in 2011 voor de vierde maal op rij benoemd tot winnaar van het Best Managed Companies programma (uitgevoerd door Deloitte, in samenwerking met Kamer van Koophandel, VNO-NCW, TiasNimbas Business School en Management Team). Henk van Houtum is sinds 2008 lid van de Raad van Toezicht van PSW en sinds 2010 vice-voorzitter van die raad. ‘In 2010 zijn we begonnen met de werving van twee nieuwe leden van de Raad van Toezicht . Een mooie aanleiding om met elkaar weer eens stil te staan bij de rol van de Raad van Toezicht. Natuurlijk is het bewaken van het beleid en het resultaat de eerste taak, maar minstens zo belangrijk is het bewaken van de cultuur van PSW. Ik zie dat als een van onze kerntaken. Die eigenheid, daar is geen recept voor. Dat is een speciaal gevoel en zit als het ware in de roots van de organisatie. Dat betekent niet dat we alles bij het oude moeten houden. Ik vind PSW een super moderne organisatie, waar efficiënt wordt gewerkt en vernieuwingen worden doorgevoerd. Ik hoor af en toe bezorgdheid doorklinken bij medewerkers en ouders over het kwijtraken van die eigenheid in de groei. De Raad van Toezicht moet erop toezien dat die cultuur behouden kan blijven. Hoe we dat doen? Een Raad van Toezicht moet niet steeds meekijken over de schouder van de bestuurder. Dat werkt niet. Maar je kunt wel rondkijken in de organisatie en informele contacten leggen met medewerkers, cliënten en hun ouders. Daar moet je de gelegenheid voor krijgen en dat werkt hier goed. Bij andere bedrijven wordt de Raad van Toezicht vaak weggehouden van de praktijk. Bij PSW is er openheid. Twee keer per jaar bezoeken we samen met de bestuurder een aantal
10
locaties. Daar komen we met medewerkers en cliënten in contact en zien we hoe er gewerkt wordt. We zijn elke keer weer positief verrast over wat we zien. Ik ga zelf graag naar de nieuwjaarsreceptie van PSW, om met medewerkers te kunnen spreken. Een keer per jaar word ik uitgenodigd bij de Centrale cliënten/ouder/verwantenraad. Daar kom ik ouders tegen. Uit al die contacten krijg ik een beeld. Medewerkers zijn trots op hun werk en op deze organisatie. Dat is zo belangrijk, dat zie ik ook in mijn eigen bedrijf. Ouders zijn zeer tevreden over de zorg en de aandacht die de cliënten krijgen. Ik hoor veel positieve voorbeelden. Zoals over het team van een woonlocatie die in 2010 is overgegaan van een andere zorgaanbieder naar PSW. Min of meer hetzelfde team, maar in een andere werksfeer. Een van de ouders vertelde dat het zoveel beter gaat nu! Dat is geweldig! Bij het selecteren van de nieuwe leden voor de Raad van Toezicht hebben we nadrukkelijk gekeken: zijn dit mensen die passen in deze cultuur; die dit soort dingen belangrijk vinden? Want om dat te kunnen bewaken, moet je er oog voor hebben. Hoe zie je dat? Ik vergelijk PSW wel met mijn eigen bedrijf, een familiebedrijf met een positieve sfeer waarin mensen elkaar kennen. Van bezoekers hoor je vaak: goh wat een leuk bedrijf. Het is een mix: hoe ziet de inrichting eruit; hoe word je ontvangen, hoe doen mensen tegen elkaar. Die sfeer proef je vaak meteen.’
psw volwass
PSW Volwassenen Nieuwe regio: Reuver In antwoord op vragen van ouders uit de regio Noord-Limburg heeft PSW in Reuver een activiteitencentrum en een woonbegeleidingscentrum opgezet voor een brede doelgroep: (jong)volwassenen met een licht, matig en ernstig verstandelijke handicap. Activiteitencentrum Reuver is gevestigd aan de Gouverneur van Hövelllaan in Reuver en biedt gevarieerde dagbesteding. Vanuit AC Reuver worden bovendien cliënten begeleid bij hun werk op de reguliere arbeidsmarkt. Woonbegeleidingscentrum (WBC) Reuver is gevestigd in en rond de voormalige basisschool, gelegen aan Den Roover in de kern van het dorp en bestaat uit drie gebouwen. In de voormalige basisschool zijn tien éénpersoonsappartementen gevestigd, met daarbij een trefcentrum. Het tweede gebouw is nieuwbouw en bestaat uit twee groepswoningen voor elk 7 personen met een licht tot matig verstandelijke handicap. Het derde gebouw ten slotte is ook nieuwbouw en biedt ruimte aan twee woongroepen van elk vier personen met een ernstig verstandelijke handicap. Wonen EVG Opzetten en exploiteren van woonvoorzieningen voor cliënten met een ernstig verstandelijke handicap (EVG) is nieuw voor PSW. Ouders van cliënten EVG leggen in toenemende mate woonvragen neer bij PSW. Veelal zijn dat ouders van jongvolwassenen die reeds dagbesteding krijgen bij PSW.
Begin 2010 is “Geef ze de vijf”, een woongroep van vijf jongvolwassenen met een meervoudig complexe handicap in Nederweert, overgestapt van een collega-instelling in de regio naar PSW. De vijf cliënten krijgen al jarenlang dagbesteding bij PSW, aanvankelijk in Kinderdagcentrum de Heisterkes in Haelen en sinds 1992 in Activiteitencentrum ’t Zonnehuis in Weert. Oktober 2010 is Stichting Woongroep de Regenboog, een ouderinitiatief uit Weert, overgestapt van een landelijke collegainstelling naar PSW. De woongroep bestaat uit acht jongvolwassenen. Een groot deel van hen heeft voorheen KDC de Heisterkes bezocht. Van de acht cliënten maken vijf personen gebruik van de dagbesteding van PSW in Activiteitencentrum ’t Zonnehuis in Weert. De overige drie gaan naar school. In Reuver heeft PSW bovendien een nieuwe woonvoorziening opgezet voor de doelgroep EVG: twee geclusterde woningen voor elk vier personen. Inloophuis Roermond Mei 2009 is het inloophuis in Roermond van start gegaan. Het inloophuis is een laagdrempelige voorziening voor cliënten Ondersteund Wonen van PSW. Het gaat daarbij veelal om personen die zich niet op hun plaats voelen bij een van de trefcentra van PSW Wonen, maar wel af en toe behoefte hebben aan een ontmoetingsplaats waar enige ondersteuning aanwezig is. In het inloophuis is een begeleider van Ondersteund Wonen aanwezig. Naast de functie van
ontmoetingsplaats, krijgt het inloophuis in de toekomst waarschijnlijk een loketfunctie, waar mensen terecht kunnen met vragen over werk, uitkering, administratieve zaken en dergelijke. In 2010 is in toenemende mate gebruik gemaakt van het inloophuis. Het inloophuis is voorlopig twee dagen per week geopend en op zaterdag worden er regelmatig activiteiten georganiseerd. 25 jaar Wonen Heythuysen Wonen Heythuysen bestond in 2010 25 jaar. Dit jubileum is gevierd tijdens een feestelijke bijeenkomst voor cliënten, ouders/verwanten en (oud)medewerkers. Fitnessclub In Baexem is een fitnessclub gestart voor cliënten van PSW. De fitnessclub maakt gebruik van de fitness apparaten en -ruimte van een seniorenvereniging in Baexem. De club is bestemd voor (jong)volwassenen die niet terecht kunnen bij een regulier fitnesscentrum. Creatief Centrum Weert In Weert is een nieuw activiteitencentrum in gebruik genomen: Creatief Centrum Weert (CCW). Het biedt creatieve, arbeidsmatige dagbesteding. De cliënten zijn deels (jong)volwassenen die zijn doorgestroomd vanuit de arbeidsmatige creatieve activiteiten van AC ’t Zonnehuis in Weert en De Spil in Maasbracht. Een ander deel is ingestroomd vanuit het speciaal onderwijs.
11
Ateliers 88 en 37 Sinds de start van Creatief Centrum Weert heeft PSW Dagbesteding nog twee ateliers: Atelier 88 in Weert, gekoppeld aan het creatief centrum, en Atelier 37 in Roermond. In beide ateliers worden producten verkocht die gemaakt worden in alle activiteitencentra van PSW. Atelier Via Via, gekoppeld aan locatie de Spil van Dagbesteding Maasbracht, is opgeheven. De cliënten zijn voor het grootste deel doorgestroomd naar Weert.
ducten ontwikkeld, die in het verkooppunt van Genegenterhof te koop worden aangeboden.
Activiteitencentrum ‘t Zonnehuis Na de uitstroom van een deel van de cliënten naar Creatief Centrum Weert, is Activiteitencentrum ’t Zonnehuis in Weert nog meer dan voorheen specifiek gericht op activerende/belevingsgerichte dagbesteding. ’t Zonnehuis is eind 2010 verbouwd en gemoderniseerd. Het resultaat is een prachtig, functioneel gebouw dat voldoet aan de specifieke eisen van de doelgroep.
Project PSW Werk In vervolg op het strategisch beleidsplan is in de loop van 2009 het startsein gegeven voor het eenjarig project: “van BBW naar PSW Werk”. BBW (Bureau Begeleid Werk) heeft een nieuwe naam gekregen: PSW Werk, en een wat andere werkwijze. Uiteindelijke doel is: maximale participatie van cliënten aan de samenleving, door middel van een zo groot mogelijke arbeidsparticipatie. In 2010 is het project geëvalueerd en op basis daarvan is besloten de nieuwe werkwijze door te zetten. In 2010 heeft PSW Werk een eigen teamleider toegewezen gekregen.
Groencentrum Genegenterhof Werken/dagbesteding in ’t groen is bij veel cliënten van PSW favoriet. PSW heeft in 2009 een groen activiteitencentrum in gebruik genomen in Grathem: Groencentrum Genegenterhof. Het centrum is gelegen in een mooie, landelijke omgeving en gevestigd in de Genegenterhof, een oude boerderij die tot de grond is afgebroken en in de oorspronkelijke stijl weer is opgebouwd. In 2010 is het centrum officieel geopend en verder ontwikkeld en is het aantal cliënten toegenomen. Er zijn voorbereidingen getroffen voor de aanleg van een grote pluk- en belevingstuin en er zijn verschillende nieuwe pro-
12
Kerstmarkt In 2010 heeft PSW Dagbesteding voor de eerste keer een gezamenlijke kerstmarkt georganiseerd in Creatief Centrum Weert. Alle activiteitencentra van PSW hebben een bijdrage geleverd. De gezamenlijke activiteit heeft veel bezoekers getrokken en zal volgend jaar opnieuw worden georganiseerd.
LeerWerkCentrum Ittervoort PSW heeft een LeerWerkCentrum opgezet, gelegen op het bedrijventerrein in Ittervoort. Het project moet in twee jaar tijd uitgroeien tot een volwaardig centrum waar cliënten van PSW én van het UWV terecht kunnen met vragen rondom leren en (begeleid) werken. De scholing/training is gericht op de cliënt zelf: aanleren/verder ontwikkelen van eigenschappen en (sociale) vaardigheden die nodig zijn om in een reguliere werkomgeving te kunnen func-
tioneren; en op de inhoud van het werk: aanleren van handelingen die de cliënt in de werksituatie moet gaan uitvoeren. Het doel is ook hier weer dat zo veel mogelijk cliënten kunnen doorstromen naar een plek op de reguliere arbeidsmarkt. Samenwerking WSW bedrijven In 2010 is een nieuwe impuls gegeven aan de samenwerking van PSW Werk met de WSW (Wet Sociale Werkvoorziening) bedrijven in de regio: de Risse in Weert en de Westrom in Roermond. Zowel bij de WSW bedrijven als bij PSW Werk is een centrale contactpersoon aangewezen. Doel is de doorstroom van dagbesteding naar WSW en de uitstroom vanuit de WSW naar de dagbesteding goed te laten verlopen. Samenwerking UWV en de Ortolaan PSW Werk heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met het UWV en de Ortolaan, een school met locaties in Roermond, Heythuysen en Weert voor leerlingen in de leeftijd van twaalf tot twintig jaar met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen. Het doel van de overeenkomst is leerlingen die in het laatste schooljaar zitten de mogelijkheid te bieden om via PSW Werk stage te lopen en werkervaring op te doen binnen het reguliere bedrijfsleven. Keurmerk Blik op Werk PSW Werk heeft in 2010 voorbereidingen getroffen voor het verkrijgen van het Keurmerk Blik op Werk, een keurmerk voor onder meer re-integratiebedrijven. De verwachting is dat PSW het keurmerk in 2011 zal verwerven.
volwassenen
PSW Volwassenen
Gerard Litjens, vader van Gillian
WAT OPVALT IS HET RESPECT Gillian Litjens is een jongeman van negentien jaar met een ernstig verstandelijke handicap en autisme. Daarnaast heeft Gillian epilepsie. Gillian woont bij PSW in de locatie Maastrichtstraat in Weert, de voormalige woongroep de Regenboog. Hij woont in een geschakelde woning voor twee maal vier personen. In 2010 is de Regenboog overgegaan van een landelijke collega-instelling naar PSW. Het grootste deel van het team is eveneens bij PSW in dienst gekomen. Gillian gaat door de week naar de Maaskei, een ZMLK school (voor zeer moeilijk lerende kinderen) in Heel. ‘De Regenboog is in 2006 gestart als ouderinitiatief voor acht jongeren met een ernstig verstandelijke handicap. Hoewel het niveau van Gillian iets hoger is dan van de andere bewoners, hebben we bewust voor deze groep gekozen. Hij is een autist en heeft last van veel prikkels, zeker op school. In de Regenboog hoeft hij minder op zijn tenen te lopen. Gillian heeft het van meet af aan naar zijn zin gehad tussen zijn medebewoners en met de begeleiding. Het team heeft zich altijd met hart en ziel ingezet. Maar de organisatie liep helemaal niet goed. De Regenboog was een losse locatie van een landelijke organisatie en er was destijds veel te weinig support vanuit die organisatie. Dat had natuurlijk zijn weerslag. Terwijl het bij zulke kinderen juist goed moet lopen. Kwetsbaarder dan zij, vind je ze niet! Wij zijn voorwaardenscheppend voor hun veiligheid en wij moeten ervoor zorgen dat zij zich goed voelen; zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun bestaan. Uiteindelijk gingen alle gesprekken bij ons thuis over de Regenboog en de zorgaanbieder. Het waren moeilijke jaren. Aan de overstap in 2010 ging een zorgvuldig en langdurig traject vooraf. Het was bepaald geen onbezonnen stap. We hebben veel gesprekken gevoerd met Geert (Tullemans, bestuurder) en Jacques (Wulms, manager Zorgondersteuning en Vastgoedontwikkeling) en een rondleiding gehad langs andere woonvoorzieningen van PSW. Vanaf de overstap is het goed gegaan. Het gevoel overheerst dat het team ten allen tijde kan vertrouwen op ondersteuning vanuit PSW. Saskia (Vorselen, teamleider) is een geweldige teamleider. Het team kan nu beter functioneren,
omdat de sores en onzekerheden zijn afgenomen. Saskia heeft hard gewerkt aan de teambuilding en -structuur en investeert daar nog steeds in. In het begin waren wij verbaasd dat ze op zaterdag wel eens in de woning kwam. Ze wil ook de kinderen kennen! Dat hadden wij nooit meegemaakt! Tijdens de gesprekken met PSW hebben wij wel indringende vragen gesteld over de explosieve groei die PSW doormaakt. Hoe blijf je wie je bent? Geert en Jacques hebben aangegeven dat zij zich dat realiseren en er aandacht voor hebben. Hun verhaal was geloofwaardig en dat zien we in de dagelijkse praktijk. Ik roep steeds: we moeten het met elkaar doen. Natuurlijk gaat niet alles goed. Er zijn zeker zaken die kunnen verbeteren, maar daar kun je het over hebben en dan gebeurt er wat. Komend schooljaar gaat Gillian over naar AC ’t Zonnehuis. Hij loopt nu een dag per week stage daar en hij vindt het leuk. Zijn “oude” schoolmaatje is al doorgestroomd en hij komt in dezelfde groep. Voorlopig is hij nog veel bij ons thuis. Ik ga drie avonden per week met hem naar het NS station, meestal in Maarheeze en soms in Weert. Daar “regelt” hij de treinen, in een NS uniform op het perron. Owen, zijn broer van zeventien jaar, werkt elke zaterdag als vrijwilliger in de woongroep: een paar extra handen om rolstoelen te duwen en te ondersteunen. Wij zijn allemaal erg betrokken. Ik zelf vind dat Gillian binnen PSW op een respectvolle manier wordt benaderd, met oog voor zijn eigenheid en gericht op zijn eigenwaarde. Dat is de kers op de taart!’
13
Francien Meulenbroeks
PSW JUNIOR IS EEN HEEL DYNAMISCHE SECTOR Francien Meulenbroeks werkt ruim twaalf jaar bij PSW. Ze is orthopedagoog en GZ psycholoog en werkt bij PSW Junior voor KDC ’t Brombemke, KDC de Heisterkes en de twee kinderwoonhuizen in Horn en PSW Junior START. Haar taken zijn divers: diagnostiek, mede vormgeven van de individuele begeleidingsplannen, mede verantwoordelijk voor het inhoudelijk beleid en het pedagogisch klimaat. ‘De groei bij PSW Junior is minder explosief dan in de volwassenenzorg en betekent vooral groei van het aantal mogelijkheden en verdere groei van kwaliteit. 2010 Heeft veel nieuwe en goede dingen opgeleverd. In de lijn van ontwikkelingsgericht begeleiden is in 2010 het project Onderwijs in Zorg van start gegaan, een project van drie jaar. De visie van PSW Junior is dat ieder kind recht heeft op goede zorg en passend onderwijs. Het project is gericht op kinderen met een leerplichtontheffing die de KDC-omgeving (nog) nodig hebben, maar voor wie een onderwijsaanpak mogelijk een meerwaarde kan hebben. In de beide KDC’s werken nu leerkrachten uit het ZMLK onderwijs.
Het project heeft meteen het eerste jaar al veel opgeleverd, met name voor de doelgroep EMB (ernstig meervoudig beperkt) boven de vijf jaar. We doen niet zozeer andere dingen, maar we steken het nu meer in een methodisch jasje. We plannen meer in het programma van de kinderen. Je merkt dat door het onderwijs en de leerkrachten er een invalshoek bij komt, een andere manier van kijken erbij. Dat is echt aanvullend op onze ontwikkelingsgerichte zorg. Onderwijs in Zorg is weer een extra discipline, een extra bril om door te kijken erbij in het KDC. PSW Junior is een heel dynamische sector. We zijn altijd gericht op ontwikkeling. We doen veel en weten veel van de kinderen. We hebben met alle aspecten van het leven van het kind te maken. Er zijn steeds meer specialisten betrokken bij de kinderen. Naast de begeleiders zijn er gedragskundigen, logopedisten, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, muziektherapeuten, en nu dan ook de leerkrachten uit het onderwijs. De deelspecialismen zijn belangrijk voor de ontwikkeling van het kind, maar nog belangrijker is het om een geheel te maken van alles wat we weten en onderzoeken. Dat is steeds weer onze uitdaging: alles terugbrengen naar de maat van het kind en de ouders: hoe houden we het kind centraal? Dat geldt ook voor het papierwerk. We moeten meer en meer verslagen bijhouden. Dat vergt veel van de ondersteunende diensten, zoals het secretariaat, dat ervoor zorgt dat de verslagen in het begeleidingsplan netjes op orde zijn. Daarom hebben we in 2010 intern een administratieve slag gemaakt. In de begeleidingsplannen werken we meer met digitale mappen. Het voert te ver om dat hier helemaal uit te leggen, maar het betekent dat de administratieve processen onderling vergemakkelijken. Nieuw is ook het speel-leergroepje, verbonden aan PSW Junior START. Ook hier is weer sprake van een nieuwe vorm, gericht op jonge kinderen. Dat geldt voor heel PSW Junior START. Centraal staat de beeldvorming; goed kijken naar het kind en er achter komen in welke omgeving het kind zich het best kan ontwikkelen. Dat gebeurt binnen de dyade, zeg maar de relatie/band tussen ouders en kinderen. De aanpak werkt goed. Niet nieuw, maar wel nadrukkelijker onder de aandacht is het kennisbeleid binnen PSW Junior. Door de groei werken er steeds meer mensen en wordt het steeds belangrijker om de kennis die aanwezig is, goed toegankelijk te maken voor alle medewerkers en te borgen. Zodat medewerkers onderling gebruik kunnen maken van elkaars kennis. Waar het uiteindelijk om draait zijn de korte lijnen tussen de mensen rondom het kind en de ouders. Zodat kennis uitgewisseld kan worden en er snel geschakeld kan worden. De persoonlijk begeleider heeft daarbij een spilfunctie. Hoe groot de organisatie ook wordt; als de mensen elkaar makkelijk weten te vinden en kennisuitwisseling goed geregeld is, maakt de omvang niet zo veel uit.’
14
kwaliteit
Kwaliteit Kwaliteitsmeting: Programma Zichtbare Zorg PSW heeft in 2010 meegedaan aan het programma Zichtbare Zorg (ZiZo) van het ministerie van VWS. ZiZo is begin 2010 gestart in de volwassenenzorg met de vragenlijst “Zorginhoudelijke indicatoren”. PSW heeft de keuze gemaakt om de hele organisatie in het onderzoek te betrekken in plaats van mee te doen op basis van steekproeven, om zodoende het maximale aan verbeterpunten te krijgen. De vragenlijsten zijn begin 2010 ingevuld door de persoonlijk begeleiders aan de hand van de individuele begeleidingsplannen. De vragenlijsten zijn verwerkt door ZiZo. Uit de resultaten blijkt dat PSW op alle onderdelen behalve één scoort boven het landelijk gemiddelde en op verschillende onderdelen zelfs ruim daarboven. Kwaliteitsmeting: vervolg Het jaar 2010 was voor ZiZo een proefjaar. Er is door de verschillende partijen nogal wat kritiek geuit op zowel de vragenlijsten, met name op de onduidelijkheid / interpretatie van de vragen, als op de berekening van de uitkomsten. Ten gevolge van onder meer meetfouten, toevalstreffers en variatie in de steekproeven zijn de resultaten van de verschillende organisaties (nog) niet zonder meer te vergelijken. Partijen als het Zorgkantoor en de Inspectie kunnen over 2010 helaas geen consequenties verbinden aan de geme-
ten prestaties. Ook binnen PSW is gaandeweg twijfel gerezen over verdere deelname aan het ZiZo traject. Het traject vergt veel tijd en levert weinig verbeterinformatie op. Eind 2010 is het besluit genomen deelname aan het programma ZiZo op te schorten. Besloten is voorlopig door te gaan met het eigen instrument “Vragenlijst geboden zorg- en dienstverlening”. In 2011 wordt die vragenlijst verspreid onder alle ouders/verwanten. PSW is daarnaast op zoek naar andere meetinstrumenten die meer recht doen aan de kwaliteit van zorg zoals die wordt ervaren door de cliënt zelf en die bijdraagt aan de kwaliteit van bestaan. Alternatieve kwaliteitsmeting staat bovendien op de agenda van de Alliantie M3. Verbeterfonds PSW heeft een verbeterfonds, opgericht om nieuwe initiatieven te ondersteunen en om ouders, medewerkers en cliënten te stimuleren hun ideeën kenbaar te maken. In 2010 zijn twee aanvragen binnengekomen die zijn besproken en gehonoreerd. Er komt een onderzoek naar de haalbaarheid van een contactbemiddelingsbureau gericht op mensen met een lichte of matige verstandelijke handicap. En er komt een onderzoek naar de haalbaarheid van het aanstellen van een sportcoach die cliënten kan ondersteunen bij de zoektocht naar een passende sport(vereniging).
FOBO PSW maakt ieder half jaar een FOBO verslag (FOBO: fouten, ongevallen, bijna ongevallen), op basis van FOBO meldingen door medewerkers. Het totaal aantal meldingen is in 2010 gestegen. De stijging wordt veroorzaakt door de toename van het aantal cliënten en medewerkers en een verbeterde meldingsattitude. Het beeld van de afgelopen jaren is hetzelfde gebleven. Een groot deel van de FOBO meldingen heeft betrekking op agressie en medicatiefouten. Het aantal meldingen van medicatiefouten is in vergelijking met 2009 gedaald. De FOBO verslagen zijn besproken op cliëntniveau en organisatorisch niveau. Op basis van het verslag en de besprekingen zijn waar nodig verbeteracties doorgevoerd. Kennis en expertise Binnen PSW is veel kennis en expertise aanwezig. Deze is echter vaak versnipperd en gebonden aan individuele medewerkers. In 2008 en 2009 is een start gemaakt met het opzetten van kennisbeleid en -management bij PSW Junior. In 2010 is dit voortgezet. De komende jaren wordt het kennisbeleid en -management ook geïmplementeerd in de volwassenenzorg. Klachtenregeling In 2010 heeft PSW geen klachten van cliënten en ouders/verwanten ontvangen.
15
Medewerkers/vrijwilligers Medewerkers zijn voor PSW van groot belang. De kwaliteit van zorg en ondersteuning wordt voor een belangrijk deel door hen bepaald. Hun professionaliteit, inzet en betrokkenheid maken het verschil. Ultimo 2010 had PSW 892 medewerkers (465 fte’s) en kon rekenen op 312 vrijwilligers Medewerkerstevredenheid PSW heeft in 2010 een onderzoek naar de tevredenheid van de medewerkers laten uitvoeren. Zo’n onderzoek gebeurt elke drie jaar. Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau Effectory. Effectory is door de VGN (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland) aangewezen als een preferred supplier voor het uitvoeren van dit medewerkerstevredenheidonderzoek. De respons bij PSW was hoog (80 %) en de resultaten waren zeer positief. Medewerkers geven PSW gemiddeld een 8,3. PSW scoort op alle onderdelen boven het gemiddelde van de VGN en op de meeste onderdelen zelfs ruim boven dat gemiddelde.
16
PSW
VGN
tevredenheid (rapportcijfer)
8,3
7,1
betrokkenheid
9,4
7,2
motivatie
7,9
7,1
engagement
8,1
7,5
loyaliteit
8,5
7,3
effectiviteit
7,8
6,9
efficiëntie
7,5
6,5
klantgerichtheid
8,5
7,4
verzuimbestendigheid
8,2
7,6
verloopbestendigheid
8,8
7,7
prestatie
7,8
7,2
rolduidelijkheid
8,3
6,7
leiderschap
7,7
6,7
werksfeer
8,2
7,3
productiviteit
7,9
7,2
De resultaten van het onderzoek door Effectory binnen PSW zijn in een grootschalig medewerkersonderzoek vergeleken met 369 andere organisaties in Nederland die een onderzoek hebben laten uitvoeren: Het Beste Werkgevers onderzoek. PSW is de beste organisatie uit de gehandicaptenzorg die heeft deelgenomen én de beste werkgever in Limburg die heeft deelgenomen.
Werving, selectie en introductie Met het oog op de oplevering/ start van de verschillende nieuwe centra voor wonen en dagbesteding heeft PSW in 2009 en 2010 de campagne “PSW groeit” ingezet. De campagne was erop gericht om voldoende gekwalificeerd personeel aan te trekken en heeft veel reacties en een groot aantal nieuwe, geschikte medewerkers opgeleverd. Vervolgens is veel aandacht en energie uitgegaan naar het introduceren en inwerken van de nieuwe medewerkers. MMO onderzoek Om inzicht te krijgen in de uren die daadwerkelijk worden besteed aan directe of indirecte begeleiding voert PSW eens in de twee jaar het Multi Moment Opname onderzoek (MMO) uit onder het agogisch personeel. Met behulp van het MMO-onderzoek wordt de tijdverdeling van het begeleidend personeel over verschillende categorieën van activiteiten inzichtelijk gemaakt. Dit gebeurt door gedurende een periode op willekeurige tijdstippen te registreren welke werkzaamheden een werknemer op dat moment aan het doen is.
medewerkers
Medewerkers
Jack Taylor
KWALITEIT EN MOTIVATIE VAN MEDEWERKERS IS VAN LEVENSBELANG Jack Taylor is sinds ruim twaalf jaar in dienst van PSW, als manager Personeel & Organisatie (P&O). P&O is gevestigd in het Centraal Bureau van PSW in Herten. Het is een ondersteunende dienst. De medewerkers ondersteunen de managers en teamleiders bij het personeelsbeleid, voeren de personeelsadministratie en de salarisadministratie, coördineren de werving, selectie en introductie van nieuwe medewerkers en vrijwilligers, coördineren opleidingen en stages, voeren personeelsregelingen uit en verstrekken op verzoek informatie aan individuele medewerkers. ‘Kwaliteit van zorg hangt in de eerste plaats af van de kwaliteit en motivatie van de medewerkers. Als de organisatie groeit, is het van belang je dat goed te realiseren, bij alles wat je doet. Juist als in een korte periode veel nieuwe mensen aangetrokken moeten worden, moet er aandacht zijn voor de kwaliteit van de medewerkers. Die aandacht mag nooit verslappen, ook al is het nog zo druk. Want als je ongeschikte medewerkers binnenhaalt, legt dat een druk op de teams en werkt negatief door op de cliënten. En kan de positieve bedrijfscultuur negatief beïnvloeden. Als het aantal cliënten groeit, groeit het aantal medewerkers mee. PSW heeft in 2010 meer dan honderd nieuwe medewerkers aangenomen. Daar hebben we veel tijd en aandacht in geïnvesteerd. We zijn al in de zomer van 2009, ruim voor de openingen van de nieuwe centra in 2010, gestart met de campagne “PSW groeit”. Daarbij werden kandidaten opgeroepen voor verschillende functies in verschillende (nieuwe) centra. De campagne heeft veel reacties opgeleverd. Vervolgens hebben we veel tijd besteed aan de selectie van brieven en de gesprekken. Nieuwe medewerkers moeten niet alleen voldoen aan de functie-eisen. Wij kijken ook of de persoon past bij PSW. Dat betekent niet dat we alleen maar klonen van dezelfde soort medewerkers aannemen. Maar we kijken wel of de persoon de visie van PSW deelt. De mens- en maatschappijvisie en de houding in het leven moet binnen een bepaalde bandbreedte vallen. Medewerkers moeten positief in het leven staan. Anders kunnen ze niets betekenen voor onze cliënten. Belangrijk is ook: kan de medewerker “wikken en wegen”, zeg maar meedenken over zaken die de cliënt en de ouders of de zorg aangaan? En natuurlijk letten we ook op voorkeur en specialismen. Onze
medewerkers moeten breed inzetbaar zijn, maar een cliënt met een meervoudig complexe handicap heeft andere zorgvragen dan bijvoorbeeld een jonge cliënt met een gedragsproblematiek. Onze doelgroep is niet meer zo homogeen als voorheen. Na de werving en selectie van nieuwe medewerkers komt de plaatsing. Wij proberen te streven naar een mix in de teams van “nieuwe” en “oude” medewerkers. Anders lopen we de kans dat de bedrijfscultuur te veel zou vervagen. Dat lukt de ene keer beter dan de andere keer. Volgende stap is de introductie. Alle agogisch medewerkers krijgen een introductiecursus, waarin onder meer aandacht wordt besteed aan de visie, de bejegening van cliënten en de manier van werken. En eenmaal aan het werk, krijgt de medewerker waar nodig individuele coaching en begeleiding, eerst van de introductiemedewerkers, later in het “gewone” traject dat is opgezet voor alle medewerkers van PSW. De teams hebben bovendien regelmatig intervisie. Daar staat de vraag centraal: wat kunnen we van elkaar leren? We zien aan de resultaten van het medewerkers tevredenheidsonderzoek uit 2010 en aan het lage ziekteverzuim onder medewerkers dat onze aanpak werkt. Daarbij blijft de afdeling P&O zoeken naar manieren om de leidinggevenden, managers en teamleiders nog beter te kunnen ondersteunen. Zodat zij zich nog meer kunnen richten op hun kerntaken en het primaire proces. Daar hebben medewerkers én cliënten en hun ouders/verwanten baat bij.’
17
Edwin Laeyendecker
PERSOONLIJKE GROEI IN ANTWOORD OP VRAGEN VAN PSW Edwin Laeyendecker werkt bij PSW sinds 2000. Hij is afgestudeerd aan de lerarenopleiding tekenen/handvaardigheid en kwam binnen als flexkracht bij Activiteitencentrum (AC) Maasbracht, in afwachting van de voortzetting van zijn studie aan de kunstacademie. Hij is nooit meer weggegaan bij PSW. Hij bleef werken als begeleider in AC Maasbracht. In 2009 kreeg hij een aantal uren in het IOC en in 2010 maakte hij de overstap naar het nieuwe Creatief Centrum Weert. ‘Na de eerste dag meedraaien in het AC was er meteen een klik met de cliënten. Het plan om naar de kunstacademie te gaan, ging in de koelkast. In Maasbracht heb ik de eerste jaren meegedraaid in bijna alle activiteiten. In 2002 kreeg ik een vaste activiteit: de teken- en schilderactiviteit in Atelier Via Via, de nevenlocatie van het AC in Maasbracht. Dat ben ik blijven doen tot het Creatief Centrum Weert van start ging en de schilderactiviteit van Maasbracht en Atelier Biest 24 daarin opgingen. Ik was al die jaren verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de activiteit en kon er heel zelfstandig werken. Had het prima naar mijn zin. Aanvankelijk stond ik dan ook wel huiverig tegenover het idee van de “clustering” van de kunstactiviteiten in Weert. Dat speelde al jaren en ik heb daar met de manager en de teamleider veel over gepraat. Ik ben vanaf het begin meegegroeid en heb mee kunnen denken met de manager en teamleider. Daar komt bij dat ik gaandeweg in Maasbracht toch gemerkt had dat ik alle plannen die ik had, in mijn eentje niet kon verwezenlijken. Toen ik eenmaal gewend was aan het idee, kon het voor mij niet snel genoeg gebeuren. Ik was de eerste in Maasbracht van wie duidelijk was dat zijn toekomst in Weert zou liggen. De overstap vond ik toch wel weer wennen. Ik ben nogal honkvast; hecht me wel aan mensen. Het afscheid van Maasbracht was best moeilijk, ook al had ik er zelf voor gekozen. Ik voelde me in Weert snel thuis. Het heeft me zelf verbaasd hoe snel de klik met de cliënten er weer was, toch een wat andere doelgroep dan ik
18
in Maasbracht gewend was. Ook het team was snel vertrouwd. Ik kende een aantal van hen al vanuit de kunstcommissie van PSW. Bleef wel dat ik erg moest wennen aan het werken op de groep met directe collega’s. Die waren al op elkaar ingespeeld. Ik ben een “kat uit de boom kijken” type. Maar het bleken fijne collega’s en ik merkte echt dat ideeën en initiatieven veel beter kunnen worden uitgewerkt en in de praktijk worden gebracht als je met meer bent. In 2009 was ik al overgestapt voor een aantal uren naar het IOC (Info- en ondersteuningscentrum cliënten). Ik had al eerder het gevoel dat ik niet meer uit de schilderactiviteit kon halen dan ik deed. Ik had behoefte aan een nieuwe stap, een nieuwe uitdaging. Toen kwamen er uren vrij bij het IOC en ben ik gaan werken als ondersteuningsfunctionaris algemene cliëntencommunicatie; een heel andere tak van sport in een heel andere setting. Het IOC zit in het Centraal Bureau. Vanuit Maasbracht leek dat ver weg van de werkvloer. Maar als je er werkt, zie je dat ook daar mensen werken die echt PSW zijn. Het is allemaal één geheel en we zijn allemaal bezig met en voor de cliënten. Via het IOC en ook Creatief Centrum Weert ben ik zijdelings betrokken bij het nieuwe project IKKIES (computerprogramma voor cliënten). Vanuit het IOC zorg ik voor de algemene informatie voor cliënten die erin komt. Veel nieuwe plannen en projecten dus; de kunstacademie blijft voorlopig in de koelkast!’
medewerker
Medewerkers In 2010 is het MMO onderzoek voor de 9e keer uitgevoerd. De resultaten zijn vergeleken met de streefpercentages die vooraf zijn opgesteld. De resultaten zijn besproken per team, per centrum en per sector. Waar nodig zijn verbeteracties ingezet. RI&E In 2010 is een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) gehouden. Belangrijkste conclusie is dat de arbeidsomstandigheden goed geregeld zijn. Belangrijkste opmerking was dat PSW het arbo-beleid beter inzichtelijk kan maken voor de medewerkers. Ziekteverzuim PSW voert een actief en preventief verzuimbeleid, dat ook in 2010 vruchten heeft afgeworpen. In 2010 had PSW een verzuimpercentage van 3,7 %, exclusief zwangerschap. Een groot deel van het verzuim van 2010 was het gevolg van langdurig, niet arbeidsgerelateerd ziekteverzuim van enkele medewerkers. Benchmark ziekteverzuim PSW is aangesloten bij Vernet, een organisatie die gespecialiseerd is in het verzamelen en interpreteren
van gegevens over personeelszaken in de zorgsector. Vernet houdt het ziekteverzuim van PSW bij en vergelijkt de gegevens met de andere aangesloten organisaties in de gehandicaptenzorg. In 2010 heeft PSW in de “Vernet Health Ranking” een 9,5 behaald. Daarmee komt PSW als beste uit de bus in deze benchmark, waaraan in totaal 70 gehandicapteninstellingen deelnamen met samen ruim 100 duizend werknemers van de 120 duizend medewerkers totaal in de branche. Stichtingsdagen PSW biedt betaalde medewerkers sinds jaar en dag twee “stichtingsdagen”. Het gaat om twee dagen extra verlof per jaar als waardering voor de “extra kwartiertjes” die medewerkers af en toe maken, bijvoorbeeld wanneer de teambespreking of de avonddienst uitloopt of bij een uitstapje met cliënten. De “stichtingsdagen” vielen vroeger onder de CAO, maar komen in de huidige CAO niet meer voor. PSW heeft de stichtingsdagen nooit afgeschaft, maar evalueert de regeling elke drie jaar, om te bekijken of verlenging (nog) betaalbaar en wenselijk is. Eind 2010 heeft de evaluatie plaatsgevonden. Besloten is de regeling te verlengen.
Opleidingsplan PSW stelt jaarlijks een opleidingsplan op. In 2010 is fors geïnvesteerd in opleidingen en trainingen van medewerkers: in totaal 7000 mensuren, tegenover 4420 in 2009. De toename is onder meer veroorzaakt door de groei van het aantal cliënten en medewerkers. Aanpassing functiegebouw PSW heeft het functiegebouw voor de volwassenenzorg op onderdelen aangepast. Hoofddoelen zijn: PSW meer flexibel en “toekomstbestendig” maken en de kwaliteit van zorg handhaven. In grote lijnen gaat het om twee aanpassingen: 1. een brede invoering van de functie van begeleider met inschaling 35; 2. hanteren van het uitgangspunt: één cliënt > één persoonlijk begeleider. Voor cliënten met een totaalpakket, wonen én dagbesteding bij PSW, betekent het dat de persoonlijk begeleider in dienst is bij wonen. Hij/zij heeft de zorgcoördinatie rondom de cliënt en het begeleidingsplan. Klachten medewerkers In 2010 heeft de Klachten Adviescommissie Medewerkers Stichting PSW geen klachten ontvangen.
19
Wooncorporaties PSW werkt nauw samen met de wooncorporaties in de regio. Een groot aantal van de hieronder vermelde bouwprojecten wordt gerealiseerd door de regionale corporaties: Woningstichting Roermond (Stichting Domus), Woningvereniging Nederweert, WoonGoed 2-Duizend, Wonen Weert en Wonen Zuid. Bouwprojecten In 2010 zijn de volgende bouwprojecten in gang gezet of gecontinueerd. Wonen Heythuysen • Magdalenastraat: nieuwbouw ter vervanging huidige locatie voor 22 cliënten (2 x 7 en 8 x 1). Bouw gestart in 2008; opgeleverd in 2010. • Vlasrootsingel: nieuwbouw voor 22 cliënten (3 x 7)+1 ter uitbreiding. Bouw gestart in 2009; oplevering gepland in 2011. Wonen Nederweert • Geenestraat: nieuwbouw ter vervanging en ter uitbreiding
20
huidige locatie voor 28 cliënten (4 x 7). Bouw gestart in 2008; opgeleverd en in gebruik genomen in 2010. Wonen Roermond • Spoorlaan Noord in Roermond: nieuwbouw voor 28 (4 x 7) cliënten ter uitbreiding. Bouw gestart in 2008; in gebruik genomen in 2010. Wonen Weert • Graafschap Hornelaan: nieuwbouw voor 28 cliënten (4 x 7) ter uitbreiding. Opgeleverd en in gebruik genomen in 2010. • Looimolenstraat: nieuwbouw 15 éénpersoonsappartementen ter vervanging en ter uitbreiding en een trefcentrum. Oplevering gepland in 2011. • Coenraad Abelsstraat: nieuwbouw ter vervanging en ter uitbreiding voor 28 cliënten (4 x 7). Bouw gestart in 2008; opgeleverd in 2010. Wonen Reuver • Den Roover/St. Barbarastraat/ Oude Baan: woonvoorziening voor 32 cliënten (2x4; 2x7; 10x1) ter uitbreiding. Bouw gestart in 2008; opgeleverd en in gebruik
genomen in 2010. Dagbesteding Maasbracht • Locatie Kloosterstraat van Dagbesteding Maasbracht: verbouwing. Start verbouw 2010; oplevering 2011. Dagbesteding Roermond • Activiteitencentrum Pappelhof: verbouwing. Start verbouwing 2009; opgeleverd begin 2010. Dagbesteding Weert • Graafschap Hornelaan: nieuwbouw creatief centrum ter uitbreiding. Opgeleverd en in gebruik genomen in 2010. • Activiteitencentrum ’t Zonnehuis: verbouwing. Start verbouw 2010; oplevering in 2011. Dagbesteding Reuver • Activiteitencentrum: verbouw locatie ten behoeve van nieuw activiteitencentrum ter uitbreiding. Verbouwing van start in 2009; opgeleverd en in gebruik genomen 2010. PSW Junior Heythuysen • Planontwikkeling voor een kinderdienstencentrum en een woon/logeervoorziening voor kinderen.
psw bouwt
PSW Bouwt
Désirée van der Zweth
VOLDOENDE EN GOEDE ONDERSTEUNING BLIJVEN BIEDEN Désirée van der Zweth werkt bij PSW sinds november 2003. Ze is teamleider secretariaat en cliëntenadministratie. In grote lijnen is de taakverdeling van die afdelingen als volgt. Het secretariaat biedt secretariële ondersteuning aan managers, teamleiders en begeleiders rondom het primaire proces; de cliëntenadministratie bij de administratie rondom indicaties en verantwoording van de productie. ‘Het aantal cliënten en locaties is in 2010 flink gegroeid en dat betekent dat wij, secretariaat en cliëntenadministratie, meer werk hebben. Ondersteuning groeit niet gelijk mee. Dat is logisch. Het jasje wordt krapper. We hebben de focus op de primaire zorg. Daar moet het geld naar toe en daar wordt het trouwens ook verdiend. De middelen die PSW krijgt, zijn bestemd voor de zorg voor cliënten. Maar er komt een
moment dat je je afvraagt: kunnen we nog wel voldoende en goede ondersteuning bieden? Hoe gaan we daarmee om? We hebben goed gekeken naar de processen: waar kan het nog efficiënter; waar is tijd of capaciteit te winnen? Daarnaast hebben we tijd gestoken in het informeren van nieuwe teamleiders en begeleiders. Als zij beginnen bij PSW weten ze niet hoe wij werken en wat ze ons moeten aanleveren, om te zorgen dat wij de gegevens goed kunnen verwerken. Als die processen goed lopen, is dat in het voordeel van de teams én van onze afdeling. Afweging bij dat alles is hoe ver de efficiency moet gaan. Als we helemaal geen tijd meer besteden aan zaken die niet rechtstreeks met onze taken te maken hebben en alle activiteiten strikt afbakenen, hoe blijven we daarbij menselijk en sociaal? Nu nog kennen we onze collega’s; kennen we de namen van de cliënten en weten waar ze wonen of dagbesteding krijgen. Dat is toch waar PSW goed in is en waar we groot mee zijn geworden. Dat blijft belangrijk en daar moeten we het met elkaar over hebben! Meer nog dan de groei van het aantal cliënten en locaties, heeft de toename van de administratieve lasten gevolgen. Dat speelt ons echt parten. Voornamelijk ten gevolge van landelijke regelingen en verplichtingen moeten we veel meer bijhouden dan voorheen, op allerlei gebied. Ondanks alle berichten over verlichting van de administratieve lasten, wordt de bureaucratie ieder jaar groter. En het gaat door. Sinds 2010 moeten we bijvoorbeeld eenmaal per maand alle productie op organisatieniveau én op cliëntniveau bijhouden. Het is nog geen 6 jaar geleden dat we alleen een presentielijstje van de cliënten moesten bijhouden. Daar hadden we één medewerker voor die dat in het takenpakket had. Nu is er een hele afdeling! En ook op het gebied van indicaties kosten de trajecten veel tijd en moeten we veel zaken bijhouden. Bij dat alles wordt de samenwerking tussen de verschillende afdelingen van het Centraal Bureau en ook met de managers en teamleiders en met maatschappelijk werk steeds belangrijker. De gegevens voor managementinformatie worden aangeleverd vanuit verschillende bronnen: boekhoudafdeling, roosters P&O, cliëntregistratie, noem maar op. Dat moet allemaal ingevoerd, beheerd en verwerkt worden in de digitale systemen. We hebben elkaar daarbij steeds harder nodig. Belangrijke ontwikkeling waar ik persoonlijk veel mee te maken heb gekregen is de invoering van het ECD (elektronisch cliënten dossier). De voorbereidingen zijn gestart in 2010. Ik ben projectleider van het project ECD, omdat bij onze afdelingen alles samenkomt wat in het ECD moet worden opgenomen. Het project begint met een pilot in een klein aantal locaties. Dat project is echt mijn ding. Goed nadenken over wat er allemaal bij komt kijken, veel contact daarover met de voorzieningen en met de mensen die betrokken zijn. Daardoor krijg ik weer beter zicht op de dagelijkse werkzaamheden in de voorzieningen. En als het goed is, gaat dat ECD ons het nodige opleveren. Al zal het nog wel enige tijd duren voor het ECD helemaal is geïmplementeerd.’
21
Maike Aerts, moeder van Siem Voorn
SIEM ONTWIKKELT ZICH HIER VEEL BETER Siem is een jongen van vier jaar met een achterstand in de ontwikkeling, waarvan nog niet duidelijk is waardoor deze wordt veroorzaakt. Sinds begin 2010 gaat Siem naar Kinderdagcentrum (KDC) ’t Brombemke in Sint Odiliënberg, aanvankelijk twee dagen per week en nu drie en een halve dag. Hij woont thuis bij zijn vader en moeder en broer Tijn van vijf. Zijn moeder Maike Aerts is lid geworden van de lokale ouderraad van KDC ’t Brombemke, waar de groei van PSW regelmatig onderwerp van gesprek is. ‘Het was spannend toen Siem voor het eerst naar ’t Brombemke ging. Het overviel ons wel wat er in die tijd allemaal gebeurde. Hij was nog maar zo klein, twee en een half, en zo jong om al van huis te gaan. Maar op het kinderdagverblijf waar hij zat, moest hij te veel op zijn tenen lopen. Hij kon snel terecht in ’t Brombemke en hij is daar zo goed opgevangen. Zijn begeleidster van het eerste uur was Monique (Schueler) en zij heeft Siem én ons onder haar hoede genomen. Zij was zo’n warm mens. Siem had een bijnaam voor haar; hij noemde haar soms “omi”. Ik heb wat tranen gelaten toen, maar het is allemaal meegevallen. Monique is intussen met pensioen en er zijn allemaal jonge begeleidsters, maar dat gaat ook heel goed. Het is super zo warm het personeel daar is. Ze staan overal voor open en denken na over hoe ze dingen met Siem het beste kunnen doen. Siem moet bijvoorbeeld elke dag een paar uur zijn oogje afplakken. Dat deden wij altijd voor hij naar het KDC ging, maar dat was voor ons een lastig ochtend ritueel. Nu doen ze het in het KDC en het gaat daar zo gemakkelijk. Ze geven je nooit het gevoel dat het lastig is wat ze moeten doen. Terwijl Siem wel een heel druk kind is. Hij wil tussen de middag niet slapen. Dan zetten ze hem in het wandelwagentje en gaan even met hem lopen. Dan wordt hij rustig en valt hij in slaap. Ze willen echt dat het goed gaat met de kinderen. In juni ben ik lid geworden van de ouderraad. Ik vind het belangrijk om te weten waar Siem naar toe gaat en wat er speelt. Daarom haal en breng ik hem nog altijd zelf op vrijdag. Dan kan ik even rondkijken, de andere kindjes zien, zijn knutselwerkjes bekijken en even met de juffrouw praten. Maar in de ouderraad leer je het KDC weer anders kennen. Ik wil ook iets
22
terugdoen, een bijdrage leveren. Ik wist ongeveer wat het voorstelde, want ik zit ook in de ouderraad van het KDV en de buitenschoolse opvang. Hier gaat het verder dan praten over beleid en protocollen. Je kunt echt meedenken over hoe de dagelijkse dingen gaan en zelf actief meedoen met activiteiten. We praten ook over de toekomst en hebben de tekeningen voor het nieuwe gebouw gezien. Het wordt mooi! Vooruitlopend op het nieuwe KDC hebben we gezamenlijke overleggen met de ouderraad van de Heisterkes. We staan achter het plan voor één gezamenlijk KDC. Als alle kinderen op een locatie komen, is het gemakkelijker om groepen samen te stellen die in balans zijn. Dat komt de continuïteit en de kwaliteit ten goede en dus de kinderen. ‘t Brombemke krijgt steeds meer aanmeldingen van jonge kinderen en is het afgelopen jaar flink gegroeid. Het klasje van Siem is dit schooljaar gegroeid van 5 naar 9 kinderen. Ik was wel benieuwd hoe ze dat gingen doen, maar er kwam meteen een juffrouw bij. Dat is voor de kinderen natuurlijk wel een verandering waar ze aan moeten wennen. Maar Siem vindt het allemaal leuk. We hebben het in de ouderraad ook wel over de groei van PSW. Ik maak me daarover geen zorgen. Als er goede begeleidsters werken, je de juiste informatie krijgt en je kind gezien en gekend wordt, hoef je niet het gevoel te krijgen dat het groot is. Als Siem hier ’s ochtends binnenkomt en vrolijk ‘goedemorgen’ roept, roept iedereen terug ‘Ha Siem!’ Iedereen kent hem gewoon, bijna vanaf de eerste dag! Wat ons betreft blijft hij nog een hele tijd in het KDC. Hij ontwikkelt zich hier zo goed!’
financiën
Financiën Algemeen PSW verkeert in een gezonde financiële situatie.
Wel is merkbaar dat de indicaties verlaagd zijn. Er kan minder zorg geboden worden.
Exploitatie 2010 PSW heeft in 2010 een positief exploitatiesaldo behaald van € 267.000,- (€ 924.000,- in 2009). Diverse factoren hebben bijgedragen aan het positief resultaat. Het voordeel van de Regeling kleinschalig wonen en extramurale kapitaallasten droeg bij aan het positieve exploitatiesaldo. Deze effecten werden deels teniet gedaan door de aanloopkosten als gevolg van het ontwikkelen van nieuwe woon- en dagbestedingslocaties en de vorming van een voorziening verlieslatend contract inzake het nieuwe kinderdienstencentrum.
Zorgzwaartebekostiging en geharmoniseerde tarieven dagbesteding In 2010 is het bekostigingssysteem gewijzigd: de zorgzwaartebekostiging en de daarmee samenhangende geharmoniseerde tarieven dagbesteding zijn ingevoerd. PSW heeft de inkomende middelen op eigen wijze intern verdeeld, waarbij de cliënt centraal staat.
Pakketmaatregelen Het Ministerie van VWS heeft in 2009 een aantal pakketmaatregelen ingevoerd. De functies ondersteunende begeleiding, activerende begeleiding en behandeling zijn samengevoegd tot 2 functies: begeleiding en behandeling. De nieuwe functie begeleiding zal zich beperken tot zelfredzaamheid; de participatiedoelstelling vervalt. Concreet betekent dit dat minder cliënten (met name jongeren met een licht verstandelijke handicap) in aanmerking komen voor deze AWBZ-functies en dat de aanspraak in uren verminderd wordt. De impact voor PSW en de cliënten van de pakketmaatregel zijn in 2010 beperkt gebleken; slechts enkele cliënten hebben de aanspraak op AWBZ-zorg verloren.
Kapitaallasten De kapitaallasten van PSW werden in 2010 middels verschillende systemen vergoed. In de toekomst zullen integrale tarieven worden ingevoerd, waarbij zorg en kapitaallasten vergoed worden op basis van de hoeveelheid geleverde zorg. Er zijn nog veel onzekerheden omtrent dit thema, met name over de hoogte van de tarieven en de mogelijke invoering van scheiden van wonen en zorg. Toekomstige financiering Onduidelijk is hoe de zorg van PSW in de toekomst gefinancierd wordt. Het is zeer waarschijnlijk dat de begeleiding van de AWBZ naar de WMO (gemeenten) wordt overgeheveld. Nog niet uitgekristalliseerd is of de volledige dagbesteding (zowel intra- als extramuraal) hieronder valt, of alleen de extramurale dagbesteding. Ook de positie van de dagbesteding voor kinderen is nog niet duidelijk. Scheiden van wonen en zorg
wordt door VWS als uitgangspunt genoemd. Onduidelijk is of dit AWBZ-breed zal worden doorgevoerd of dat dit alleen voor de lichtere ZZP-cliënten zal gelden of misschien alleen voor de V&V-sector zal worden ingevoerd. Er zijn verder plannen om de IQgrens van 70 te hanteren voor AWBZ-zorg. Cliënten met een IQ van 70 tot 85 zouden dan buiten de AWBZ vallen of zelfs volledig aangewezen worden op hun eigen netwerk. Voor het merendeel van de inkomsten doet PSW nu zaken met het Zorgkantoor Noord- en MiddenLimburg. In de toekomst gaat de AWBZ uitgevoerd worden door de zorgverzekeraars voor hun eigen cliënten en door gemeenten bij overheveling van zorg van de AWBZ naar de WMO. Het speelveld zal daardoor, mogelijk ingrijpend, wijzigen. Beleid weerstandsvermogen In 2010 heeft PSW het beleid inzake het weerstandsvermogen opnieuw beoordeeld en vastgesteld. Kern is dat het weerstandsvermogen voldoende moet zijn om toekomstige risico’s die financiële consequenties kunnen hebben, op te kunnen vangen, zodat de continuïteit van de organisatie gewaarborgd blijft. Het weerstandsvermogen bedraagt in 2010 circa 23%. Scenario-analyse Om flexibel in te kunnen spelen op de toekomstige onzekerheden gaat PSW in 2011 een scenarioanalyse maken, waarbij 3 scenario’s zullen worden uitgewerkt.
23
PSW in cijfers overzicht cliënten PSW Dagbesteding AC Pappelhof AC Herten AC Reuver Soos Roermond AC ‘t Zonnehuis (inclusief Creatief Centrum Weert) Soos Weert AC Maasbracht Genegenterhof PSW Werk
bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010
067 107 028 044
waarvan 1 PGB waarvan 2 PGB waarvan 2 PGB
bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010
waarvan 3 PGB
Zaterdagopvang Volwassenen Totaal Dagbesteding
bezetting per 31.12.2010
154 022 094 056 006 032 013 623
waarvan 1 PGB waarvan 2 PGB PO/SW-regeling waarvan 6 PGB
PSW Junior KDC 't Brombemke
bezetting per 31.12.2010
KDC de Heisterkes
bezetting per 31.12.2010
PSW Junior Ambulant
aantal cliënten per 31.12.2010
Kinderwoonvoorziening Logeerhuis Totaal PSW Junior
bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010
PG (waaronder VHT) OS&K Thuiszorg Vrijetijd
044 001 029 001 083 046 096 036 009 032 377
waarvan 1 PGB speltherapie waarvan 1 PGB speltherapie waarvan 10 PGB waarvan 7 PGB waarvan 16 PGB waarvan 13 PGB
197 029 111 084 103 524
waarvan 8 PGB en 8 logés waarvan 1 PGB en 1 logé waarvan 3 PGB en 1 logé waarvan 1 PGB en 2 logés waarvan 8 PGB en 6 logés
waarvan 7 PGB
Wonen WBC Roermond WBC Reuver WBC Weert WBC Heythuysen WBC Nederweert Totaal Wonen
bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010 bezetting per 31.12.2010
Leeftijdsopbouw cliënten
24
Ans Maessen
NOOIT EERDER ZO’N ONTWIKKELING MEEGEMAAKT Ans Maessen-Hovens werkt sinds 1989 bij PSW. Ze is manager Dagbesteding en PSW Werk. Ze stuurt de dagbesteding en PSW Werk in vier regio’s aan: Roermond, Maasbracht/Grathem, Weert en sinds 2010 ook Reuver. In al die vier regio’s biedt PSW dagbesteding voor een brede groep (jong)volwassenen en senioren: activerende/belevingsgerichte dagbesteding, arbeidsmatige dagbesteding en PSW Werk, dat cliënten ondersteunt bij werk buiten het Activiteitencentrum. Dagbesteding en PSW Werk zijn de laatste drie jaar flink gegroeid. ‘Bij de dagbesteding van PSW is al enige jaren sprake van groei. Steeds meer mensen, met name jonge mensen, melden zich bij ons aan. In 2010 zijn verschillende nieuwe gebouwen geopend en in gebruik genomen, waardoor de groei nog versneld is. Maar de groei zit ‘m niet alleen in aantallen cliënten en gebouwen. De dagbesteding is verbreed en verdiept. Er zijn meer soorten dagbesteding bij gekomen en er is hard gewerkt aan de kwaliteit van de activiteiten. Steeds meer cliënten vinden een begeleid
werk plek in de samenleving. Er wordt al jarenlang hard en gestaag gewerkt aan vernieuwing. In 2010 konden we oogsten wat in de jaren ervoor is gezaaid. Er is veel vraag naar professionele dagbesteding in het groen. Groencentrum Genegenterhof was in 2009 al in gebruik genomen, maar is in 2010 verder uitgebreid. Er is een groep bijgekomen en er is een vierde buitenploeg gevormd die werkt vanuit de Genegenterhof. Eind 2010 zat Genegenterhof alweer vol! In de toekomst willen we Genegenterhof ook openstellen voor andere cliënten van PSW, bijvoorbeeld de senioren en de leefgroepen voor cliënten met een meervoudig complexe handicap. Samen met hun begeleiders kunnen ze dan genieten van deze prachtige locatie midden in het Leudal. In 2010 is het Creatief Centrum Weert van start gegaan. Een prachtig en goed geoutilleerd gebouw op een mooie locatie, waar een groot deel van de creatieve activiteiten is gebundeld. Medewerkers en cliënten zijn ontzettend enthousiast en er komen veel nieuwe plannen en initiatieven van de grond, juist door die bundeling. Er worden nieuwe producten ontwikkeld en er is voor de eerste keer gezamenlijk een kerstmarkt georganiseerd. Nadat het creatief centrum in gebruik was genomen en een aantal cliënten van ’t Zonnehuis was overgegaan, zijn we begonnen aan een ingrijpende verbouwing van ’t Zonnehuis. Om het nog beter geschikt te maken voor de nieuwe functie: activerende/belevingsgerichte dagbesteding. Het resultaat is schitterend en ook die dagbesteding is daarmee op een hoger plan gekomen. Ook PSW Werk heeft een ontwikkeling doorgemaakt. We hebben het LeerWerkCentrum in Ittervoort in gang gezet, van waaruit cliënten heel gericht kunnen worden voorbereid op werken in een bedrijf. PSW Werk biedt cliënten groeimogelijkheden. Werken buiten het activiteitencentrum komt dan steeds meer binnen het bereik van veel cliënten. Dagbesteding en werk nemen in het leven van onze cliënten een belangrijke plaats in. Zij kunnen laten zien wat hun mogelijkheden zijn en hun talenten inzetten. De werkwereld is een andere dan de woonwereld. Dat geldt voor ons allemaal, dus dat moet ook gelden voor mensen met een verstandelijke handicap. Ik hoop dat we in staat worden gesteld de opgebouwde kwaliteit van de dagbesteding en de gebouwen te behouden en verder uit te bouwen, ook als we straks overgaan van de AWBZ naar de WMO. Ik zie ook veel medewerkers groeien door de ontwikkelingen en binnen de sector wordt er veel informatie uitgewisseld. Voor 2011 liggen er weer leuke inhoudelijke plannen klaar. Ik werk 22 jaar binnen de dagbesteding en een groei en ontwikkeling als deze heb ik nooit eerder meegemaakt. Het is prachtig om te zien en heel leuk om te doen. Al hebben we het soms wel een beetje te druk gehad met ons allen!’
25
Ronald Ruijters
GROEIAMBITIE KOMT VOORT UIT AMBITIE OM KWALITEIT TE BIEDEN Ronald Ruijters is manager Zorgkantoren Nijmegen en Noord- en Midden-Limburg. Het zorgkantoor voert in opdracht van de overheid de AWBZ uit, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. De AWBZ dekt de kosten van de langdurige zorg die niet onder de zorgverzekering vallen en voortkomen uit handicap, langdurige ziekte of ouderdom. PSW wordt voor het overgrote deel bekostigd op basis van de AWBZ. Het Zorgkantoor Noord- en Midden-Limburg koopt de zorg bij PSW. ‘De rol van het zorgkantoor gaat verder dan contracten afsluiten met zorgaanbieders. Wij kunnen onze klanten alleen bedienen via de zorgaanbieders. Dat lukt niet op afstand. Daarom verdiepen wij ons in de organisaties. Wij bewaken of de beleidslijnen zoals die door de overheid en ons zorgkantoor zijn uitgezet, opgepakt worden door PSW. Daarbij kun je niet alleen afgaan op spreadsheets en beleidsnotities. Dan moet je naar de organisatie toe, bezoeken brengen aan de werkvloer en gesprekken voeren over hoe het nu gaat, waar verbeteringen mogelijk zijn en hoe we die kunnen bereiken. En met elkaar een toekomstvisie ontwikkelen; ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid. De belangen van Zorgkantoor en zorgaanbieders lopen grotendeels parallel. Bij beide staat het belang van de klant voorop. De banden tussen Zorgkantoor en PSW zijn hecht. PSW sluit aan bij de filosofie en de denkbeelden van het Zorgkantoor. Wij zien heel nadrukkelijk dat PSW kwaliteit hoog in het vaandel heeft en goed aansluit bij wat klanten willen. Dat blijkt ook uit de stukken en onderzoeken. De tevredenheid van cliënten en medewerkers is hoog. Ook wat betreft maatschappelijke integratie zien we dat PSW niet alleen fysieke, maar ook sociale integratie nastreeft en daarin veel bereikt. PSW brengt dat goed voor ’t voetlicht, op een natuurlijke manier, zonder het van de daken te schreeuwen. PSW heeft door de kwaliteit terecht een bepaalde status verworven. Het is een prachtige organisatie, die zowel de kwaliteit als de kosten op orde heeft. Het Zorgkantoor is blij met een organisatie als PSW in de regio.
26
De groeiambitie van PSW komt voort uit de ambitie de cliënten optimaal te ondersteunen. PSW weet dat een bepaalde massa nodig is om dat in de toekomst te kunnen blijven doen. De groei is geen doel op zich. De keuze van PSW is om dat vanuit de eigen organisatie te doen en geen fusies aan te gaan. PSW zoekt het in samenwerkingsrelaties. Dat heeft positieve gevolgen gehad, want PSW is wendbaar en flexibel. Toch zie ik ook een risico. PSW denkt vanuit kwaliteit. De kans bestaat dat je daarmee te veel uitgaat van bestaande kwaliteit en alles in dezelfde vorm wilt handhaven. Blijft voortbouwen op wat er is, terwijl je ook moet anticiperen op de veranderingen die eraan zitten te komen. Op dit moment bieden zorgaanbieders een antwoord op hulpvragen. Maar het inzicht groeit dat hulpvragen niet altijd echte zorgvragen hoeven zijn. Het is duidelijk dat PSW in de toekomst niet meer alles betaald krijgt voor wat ze nu doen. De focus moet meer komen te liggen op kwaliteit van leven dan op kwaliteit van zorg. Daarbij is een rol weggelegd voor andere partijen, zoals mantelzorg, welzijnsorganisaties, sociale netwerken en dus voor andere soorten van ondersteuning. PSW moet hierop inspelen en vanuit een gebiedsgerichte benadering samenwerking met andere partijen vorm moeten geven. De overheid en de verzekeraars bieden de kaders en bouwen de prikkels in om te komen tot deze veranderingen. Maar de kracht om het goed vorm te geven, ligt bij het veld zelf, met name de zorgaanbieders, welzijnsorganisaties en cliënten(vertegenwoordigers). Daarin ligt in de toekomst misschien wel de kans voor zorgaanbieders om zich te onderscheiden en te groeien.’
VERVOLG leeftijdsopbouw clienten
27
PSW in cijfers overzicht medewerkers PSW
28
Lies van de Kruijs
ACHTERAF GEZIEN IS DE VERHUIZING SOEPEL VERLOPEN Lies van de Kruijs is sinds 2009 teamleider van Woonbegeleidingscentrum Geenenstraat in Nederweert. Het WBC is nieuw gebouwd op de plek van het oude WBC en is in 2010 in gebruik genomen. Het bestaat uit vier geschakelde woningen die ieder plaats bieden aan zeven cliënten. Lies van de Kruys werkt al sinds 1989 bij PSW. Ze is begonnen als begeleidster in WBC Heythuysen. ‘Toen ik in juni 2009 begon als teamleider in Nederweert, was de bouw van het WBC nog niet klaar. Het was wel duidelijk wie er zouden komen wonen: veertien cliënten van PSW die tijdelijk in Horn woonden, in afwachting van de verhuizing; drie cliënten van PSW die op andere locaties in Nederweert woonden; en elf nieuwe cliënten, met name jongeren die nog bij hun ouders thuis woonden. De functie van teamleider heb ik overgenomen van Harry Merlo (coördinator facilitaire zaken en voorheen teamleider WBC Nederweert). Daar hoorde op dat moment de bouw bij en later de verhuizing. De bouwzaken zijn voor een groot deel afgewikkeld door Harry. Maar ik moest me wel verdiepen in bouwtekeningen en indelingen en inrichting. Tegelijkertijd hielden we ons bezig met de cliënten en hun ouders/verwanten. We hebben info avonden georganiseerd. Eerst een algemene, met name voor de nieuwe cliënten: hoe is het om bij PSW te wonen; later een bijeenkomst die was toegespitst op de inrichting en praktische zaken. We hebben veel aandacht besteed aan de verhuizing van de cliënten. Met de “oude” cliënten hebben we verhuisboeken gemaakt en nagedacht over de inrichting en we zijn regelmatig samen gaan kijken naar de bouw. Bij de nieuwe cliënten zijn we tweemaal op huisbezoek geweest, om de cliënten en hun thuissituatie te leren kennen en begrijpen en om te bespreken wat de nieuwe cliënt nodig had. Alles bij elkaar is het best soepel verlopen. Er zijn in ieder geval geen grote problemen geweest.
Bij het vormen van een nieuw team wordt bij PSW altijd gestreefd naar een goed evenwicht tussen ervaren PSW medewerkers en nieuwe medewerkers. Het “oude” team van WBC Nederweert bestond uit acht medewerkers. Dat moesten er twee worden, voor elke woning een. We hebben de medewerkers gevraagd: “wat willen jullie” en hen ingedeeld bij een van de twee teams. Die zijn via sollicitaties aangevuld met nieuwe medewerkers: vier personen vanuit andere PSW locaties en vijf personen van buitenaf. We hebben veel energie gestoken in die nieuwe teams, door middel van coaching en intervisie. Dat ging eerst over de organisatie en de taakverdeling, maar al snel ook over: wie ben jij; wat zijn de sterke kanten. Het opzetten van een WBC was voor mij nieuw. Sommige dingen, zoals bouwzaken en technische zaken, had ik nog nooit gedaan. Ik had er ook thuis geen ervaring mee. Het was een grote uitdaging, tijdens de rit spannend en heel druk. Als ik achteraf zie hoe de cliënten zich voelen en ook hoe de teams functioneren, heb ik een goed gevoel. Iedereen heeft z’n plek écht gevonden. Dat is niet mijn verdienste, hoor! Ik heb dat gedaan samen met het team. Ze hebben zich allemaal ingezet om te komen tot waar we nu zijn! In september 2010 hebben we de Geenenstraat feestelijk geopend, met de cliënten, medewerkers en de ouders en verwanten. We hebben ook de buurt uitgenodigd, in de hoop dat onze cliënten hier kunnen integreren. Dat is nog best moeilijk, hoor, om er echt bij te horen. Zo’n opening is een mooie gelegenheid; een afsluiting en tegelijkertijd een start!’
29
30
resultaten
Balans per 31 december 2010
resultate
Resultatenrekening over 2010
31
Meer weten? Heeft u na het lezen van dit publieksjaarverslag vragen of wilt u meer weten over een bepaald onderwerp? Meer informatie kunt u verkrijgen via: • de website: www.pswml.nl; • de cliëntenwebsite: www.mijnpsw.nl; • het Jaardocument verantwoorde zorg van PSW: www.jaarverslagenzorg.nl (CIBG); • de verschillende brochures en flyers, te downloaden van de website en te bestellen via het Centraal Bureau; • PSW Info, het informatieblad van PSW; • PSW Info Junior, het informatieblad van PSW Junior; • PSW Info Werk, het informatieblad van PSW Werk; • PSW Info Dagbesteding, het informatie blad van PSW Dagbesteding • rechtstreeks contact met een van de maatschappelijk werkers, teamleiders of managers, te bereiken via het Centraal Bureau.
Inhoud • • • • • • • • • •
Thema: PSW groeit Voorwoord: door Geert Tullemans Stichtingsbreed PSW Junior PSW Volwassenen Kwaliteit Medewerkers PSW bouwt Financiën PSW in cijfers
• Interviews over het thema “PSW groeit”: verspreid over het jaarverslag
Raad van Toezicht 2010 Mevrouw A.M.J. de Ruijter, voorzitter De heer B.L. Smeets, vicevoorzitter De heer H.P. van Houtum De heer R.C.H. van den Tillaar De heer L.J. Urlings
PSW (Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg) Bestuurder
de heer G.J.A. Tullemans MHA
Adres
Charles de Gaullestraat 21 6049 HB Roermond Postbus 420 6040 AK Roermond 0475 474400 0475 474401
[email protected] www.pswml.nl www.mijnpsw.nl
Telefoon Telefax E-mail Websites
Colofon Uitgave 2011
Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden- en Noord-Limburg Tekst/eindredactie Els van Gils Foto’s Jac Vullers, Paul Niessen, Marc Janssen Realisatie Hoenen&vanDooren, Creatieve Communicatie St.Odiliënberg