Info voor kandidaat-tolken
Sociaal Tolkendienst Limburg Inhoudstabel 1. Voorstelling Sociaal Tolkendienst 2. Voorstelling Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken & Vertalen 3. De deontologie van de sociaal tolk 4. Aansluitingsvoorwaarden 4.1. Ben jij een geschikte sociaal tolk? 4.1.1. Algemene voorwaarden 4.1.2. Onmisbare eigenschappen 4.2. Opleiding 4.2.1. Preselectie Nederlands 4.2.2. Infodag 4.2.3. Basisopleiding 4.2.4. Certificeringsproef 4.2.5. Ervaringsbewijs 5. Statuut + wat verdien je? 6. Praktisch 7. Contact 8. Contact
1. Voorstelling Sociaal Tolkendienst
2. Voorstelling Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen
De Sociaal Tolkendienst werd opgericht in januari 2007. De dienst valt onder het Provinciaal Integratiecentrum van de provincie Limburg.
De Centrale OndersteuningsCel Sociaal Tolken en Vertalen (COC) is een project van de Vlaamse Overheid en is ondergebracht bij het
De Sociaal Tolkendienst staat ter beschikking van diensten en
Kruispunt Migratie-Integratie. De COC is de ondersteuningsdienst van
voorzieningen die werken met anderstaligen in een psychosociaal en
de Vlaamse sociaal tolk –en vertaalsector en treedt op als
medisch kader. Het kan gaan om ziekenhuizen, scholen, centra voor
expertisecentrum. Daarnaast staat de COC in voor de organisatie van
geestelijke gezondheidszorg, opvangcentra voor asielzoekers,
het kwaliteitstraject voor sociaal tolken (preselectie Nederlands,
OCMW’s, CAW’s, … Het zijn ook altijd deze organisaties die een tolk
introductiecursus, basisopleiding, certificeringsproef en
aanvragen, nooit de cliënten zelf.
ervaringsbewijs).
In Limburg worden er veel talen gesproken. Het uitgangspunt is dat
Als (kandidaat) tolk of vertaler kan je bij de COC terecht voor
hulpverleners in het Nederlands met al hun cliënten kunnen
informatie over opleiding en certificering.
communiceren. Maar Nederlands leren is moeilijk en vergt tijd. Hulpverleners worden dan ook vaak geconfronteerd met cliënten die geen of onvoldoende Nederlands spreken. Dit kan de gesprekken ernstig belemmeren. Een sociaal tolk kan dan uitkomst bieden.
Contact Centrale Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen Vooruitgangstraat 323 bus 1 1030 Brussel 02 207 97 35 (alleen in de voormiddag)
[email protected] www.sociaaltolkenenvertalen.be
3. De deontologie van de sociaal tolk
5. De tolk is een objectieve en neutrale (= onpartijdige) partner in het gesprek
1.
De ‘9 gouden regels’ van de sociaal tolk
=> je doet geen uitspraken over de gesprekspartners, trekt
De tolk tolkt zo getrouw en volledig mogelijk wat door de
geen partij en laat je niet overhalen tot het uiten van een
deelnemers aan het gesprek wordt gezegd
persoonlijke mening, ook niet wanneer daar om gevraagd wordt.
=> dwz zonder toevoegingen, weglatingen of wijzigingen. Indien
6. De tolk heeft het recht om een tolkprestatie te onderbreken
een letterlijke weergave van het gezegde niet mogelijk blijkt
of te staken tengevolge van een gewetensconflict,
en een omschrijving nodig is voor een goed begrip tussen de
belangenvermenging of onvoldoende vertrouwdheid met de
gesprekspartners, zal je dit melden aan beide partijen.
gebruikte terminologie
2. De tolk heeft de plicht om alles te tolken wat door de deelnemers aan het gesprek wordt gezegd => Indien één van de gesprekspartners vraagt om een door hem
=> Breng je gesprekspartners hiervan op de hoogte en neem contact met de tolkendienst 7. De tolk heeft het recht om in lastige of complexe situaties, bij
geuite opmerking of uiteenzetting niet te tolken, zal je de
dreiging of agressie tegen zijn/haar persoon, de tolkprestatie
betrokkene op deze plicht wijzen
te onderbreken, dan wel zo goed mogelijk tot een einde te
3. De tolk neemt een strikte geheimhouding in acht. De tolk zal
brengen
tijdens de opdracht verworven kennis op geen enkele wijze
=> Je meldt dit aan beide partijen. Je bespreekt dit voorval zo
onthullen, noch gebruiken om andere diensten aan te bieden
snel mogelijk met de tolkendienst
=> Je mag niets van de inhoud van het gesprek meedelen aan
8. De tolk maakt onder geen beding gebruik van zijn/haar
anderen en de identiteitsgegevens van de cliënt mogen in geen
machtspositie en aanvaardt geen cadeaus of tegenprestaties
geval met anderen gedeeld worden of misbruikt worden
van de betrokken partijen
4. De tolk aanvaardt enkel opdrachten waarvoor hij/zij over de
=> Je moet je ervan bewust zijn dat het aanvaarden van
vereiste kwaliteiten beschikt en waarvan hij/zij de goede
geschenken een schijn van partijdigheid of corruptie kan
afhandeling kan garanderen
wekken
=> Indien je vaststelt dat er communicatieproblemen ontstaan
9. De tolk verbindt zich ertoe de gemaakte afspraken te
door verschillen in het taalgebruik van de anderstalige en
respecteren. Indien het onmogelijk is door onvoorziene
jezelf, moet je dit onmiddellijk melden, zonder evenwel
omstandigheden, brengt hij/zij de tolkendienst zo vlug
verdere uitspraken te doen omtrent de anderstalige
mogelijk op de hoogte.
4. Aansluitingsvoorwaarden
aangrijpend kunnen zijn. Het is belangrijk dat je hier goed mee om kan gaan, anders hou je het niet vol. De hulpverleners en de Tolkendienst
4.1.
Ben jij een geschikte sociaal tolk?
zijn er uiteraard om je hierin te begeleiden.
Tolken is geen kinderspel. De misvatting heerst dat je als sociaal tolk aan de slag kan zolang je maar twee talen kan spreken. Niets is minder
4.1.1.
Algemene voorwaarden
waar! Het tolkproces mag er dan op het eerste gezicht eenvoudig uitzien, het is in feite best ingewikkeld.
je bent minimum 18 jaar je spreekt vloeiend Nederlands en daarnaast nog vloeiend één
Indien je wilt starten als sociaal tolk, moet je over een aantal fysieke
of meerdere talen
eigenschappen beschikken, namelijk een goed gehoor, een goed
je kan een bewijs van goed gedrag en zeden voorleggen
geheugen, concentratievermogen en een duidelijke uitspraak.
je bent bereid de nodige testen af te leggen en opleiding
Daarnaast zijn er een aantal mentale eigenschappen die ook zeer
te volgen
belangrijk zijn, zoals luisterbereidheid, assertiviteit en
je bent minstens enkele dagen per week overdag beschikbaar
stressbestendigheid. Op het eerste zicht lijken dit misschien louter
je kan je verplaatsen voor opdrachten in heel de provincie
aangeboren eigenschappen. Maar je kan zeker aan deze eigenschappen
je bent overdag vlot bereikbaar zodat de Tolkendienst je kan
werken en je zo verder als tolk ontplooien. Het is vanzelfsprekend dat je een heel goede actieve kennis moet
contacteren voor afspraken 4.1.2.
Onmisbare eigenschappen
hebben van de talen waarin je zal tolken. Daarnaast zal je ook voortdurend je terminologiekennis over specifieke sectoren waarin je werkt verder moeten ontplooien. Naast een grote algemene kennis, is ook specifieke kennis met betrekking tot de sectoren en de diensten waar je zal tolken uiterst belangrijk.
Je bent stipt: je komt je afspraken na en komt op tijd. Indien belet, verwittig je altijd de Tolkendienst Je bent georganiseerd: je houdt strikt je agenda bij en plant de opdrachten op een haalbare manier in Je houdt van afwisseling: enerzijds van afwisseling tussen
In tegenstelling tot bijvoorbeeld een conferentietolk, kom je als
drukke en minder drukke periodes, anderzijds van afwisseling
sociaal tolk ook vaak in contact met moeilijke situaties, die
in de aard van de opdrachten
4.2.
Opleiding
Je moet minstens 42/53 halen om te slagen. Als je geslaagd bent, kan je doorstromen naar de
4.2.1.
Preselectie Nederlands
introductiecursus haal je minder dan 42/53 => je moet een half jaar wachten
Een zeer goede kennis van het Nederlands is een must. Niet alleen om
alvorens je opnieuw een test mag afleggen
correct te kunnen tolken, maar ook om op een goede manier de opleidingen tot sociaal tolk te kunnen volgen. Daarom moet je dan ook de preselectie Nederlands afleggen.
Je krijgt een vrijstelling voor deze test wanneer je een diploma secundair onderwijs behaalde in een Nederlandstalige school (diploma
De preselectietest duurt ongeveer 80 minuten.
6de jaar voor ASO-TSO-KSO-richting; diploma 7de jaar voor BSO-
Wat wordt er getoetst?
richting). Je moet een kopie van je diploma bezorgen aan de Centrale
spreken: Ze vragen je mening over een stelling. Dat telt mee voor 25 punten van je totale resultaat; luisteren: je krijgt een luisterfragment te horen. Je beantwoordt enkele vragen en je licht je antwoorden mondeling toe. Dat telt mee voor 15 punten van je totale resultaat lezen: je leest twee teksten en beantwoordt de bijhorende vragen. Dat telt mee voor 13 punten van je totale resultaat.
Ondersteuningscel Sociaal Tolken en Vertalen, Vooruitgangstraat 323/1, 1030 Brussel. Voor andere regelingen betreffende vrijstellingen, neem je best contact op met de COC. Deelname aan de preselectie Nederlands is gratis. Op www.sociaaltolkenenvertalen.be kan je zien waar en wanneer er preselecties plaatsvinden. Je kan je ook inschrijven via deze site.
4.2.2.
Infodag
Tijdens de infodag ontdek je wat het beroep sociaal tolk inhoudt:
4.2.3.
Basisopleiding
De basisopleiding bestaat uit twee modules.
- Je komt er te weten welke vaardigheden en competenties er van een sociaal tolk verwacht worden.
Module 1 ( 49 lesuren ) test module 2 ( 81 lesuren )
- Je maakt kennis met een tolkdienst en een sociaal tolk. - Je hebt de mogelijkheid om vragen te stellen.
Je mag de test alleen afleggen als je ten minste 80% van de lessen van module 1 hebt gevolgd.
Daarna kan je beslissen of sociaal tolk echt een beroep voor jou is. Als je slaagt voor de test, kan je doorstromen naar module 2. Wie mag deelnemen aan de infodag?
Als je niet slaagt, kan je herkansen. Voor je herkansing volg je opnieuw
- Kandidaten die geslaagd zijn voor of vrijgesteld zijn van
module 1 of die onderdelen waarvoor je zwak scoorde
de preselectietest Nederlands (stap 1). Gedetailleerde info over de basisopleiding vind je op Deelname aan de infodag is gratis.
www.sociaaltolkenenvertalen.be
De COC organiseert elk jaar 30 infodagen: vijf per provincie.
Deelname aan de basisopleiding kost € 50,00.
Op www.sociaaltolkenenvertalen.be kan je zien waar en wanneer er infodagen plaatsvinden. Je kan je ook inschrijven via deze site.
4.2.4.
Certificeringsproef
Als je gecertificeerd bent, kom je – als je dat wenst – terecht in het
De certificeringsproef bestaat uit 5 onderdelen: 1.
Ijsbreker (5 min)
Vlaams register van sociaal tolken. Zo kunnen alle tolkendiensten –
Bij aanvang van de proef vindt er een kort gesprek plaats. Er zal
indien zij dit wensen - een beroep op jou doen.
gevraagd worden om je kort voor te stellen en toe te lichten waarom je graag sociaal tolk wil worden. Op dit gesprek word je niet
De Tolkendienst werkt bij voorkeur met gecertificeerde tolken.
beoordeeld.
Gecertificeerde tolken krijgen altijd voorrang bij het verdelen van de opdrachten. Daarnaast krijg je als zelfstandige gecertificeerde tolk ook een hogere uurvergoeding.
2. Kennistest Nederlands (10 min) Tijdens de kennistest Nederlands wordt er nagegaan of jouw Nederlands voldoet aan het Europese B2-niveau voor het begrijpen en spreken van deze taal.
De certificeringsproef gaat na of je over de vier kerncompetenties beschikt: 1.
gesproken boodschappen verwerken
2. gesproken boodschappen reproduceren 3. handelen volgens de deontologie 4. met deontologische conflicten kunnen omgaan
Je zal een geluidsfragment krijgen in het Nederlands. Over dit fragment krijg je 6 vragen. Daarna moet je uitgebreid een prent beschrijven, in het Nederlands natuurlijk. 3. Kennistest Vreemde taal (10 min) Tijdens de kennistest vreemde taal wordt er nagegaan of jouw vreemde taal voldoet aan het Europese B2-niveau voor het begrijpen en spreken van deze taal. Je zal een geluidsfragment krijgen in de vreemde taal. Over dit fragment krijg je 6 vragen.
Daarna moet je uitgebreid een prent beschrijven, in de vreemde taal
4.2.5.
Ervaringsbewijs
natuurlijk. Heb je al veel ervaring als tolk? Zoveel dat een opleiding misschien 4. Rollenspel 1 (15 min)
niet meer nodig is? Dan kan je de proef rechtsreeks afleggen via het
De context, de gesprekspartners en het gespreksonderwerp van het
ervaringsbewijs. De Centrale Ondersteuningscel (COC) werd in 2008
eerste rollenspel worden je een week voor de proef doorgemaild. In
erkend als testcentrum sociaal tolken.
het rollenspel zijn een aantal woordenschatproblemen en deontologische conflicten opgenomen. Ook zal je een langer stuk – van
In het kader van het ervaringsbewijs kunnen kandidaat-tolken op basis
ongeveer 2 minuten – moeten tolken van het Nederlands naar de
van eerder verworven competenties het certificaat sociaal tolk
vreemde taal.
behalen, zonder dat ze eerst een opleiding moeten volgen. Dit ervaringsbewijs Sociaal Tolk is erkend door de Vlaamse overheid.
5. Rollenspel 2 (15min) De context, de gesprekspartners en het gespreksonderwerp van het
De test wordt voorafgegaan door een begeleidingsmoment, waarbij je
eerste rollenspel worden je meegedeeld vlak voor de pauze die er
een advies krijgt of een rechtstreekse certificeringsproef voor jou
voorzien is tussen rollenspel 1 en rollenspel 2. In het rollenspel zijn
aangewezen is.
een aantal woordenschatproblemen en deontologische conflicten opgenomen. Ook zal je een langer stuk – van ongeveer 2 minuten –
Meer informatie
moeten tolken van de vreemde taal naar het Nederlands.
Voor meer informatie kunt u terecht bij het ervaringsbewijs via het e-mailadres:
[email protected]
5. Statuut + wat verdien je? We werken met tolken op freelance of vrijwillige basis, dus niet met tolken in dienstverband! Met iedere tolk sluiten we op voorhand een overeenkomst af. Als vrijwillige tolk krijg je een onkostenvergoeding € 32,71 per opdracht. Je mag dan ook slechts 1 opdracht per dag doen en maximum 40 opdrachten per jaar. Doe je er meer, dan moet je er belastingen op betalen. Let wel: het maximumaantal geldt voor het totaal aantal opdrachten dat je als vrijwilliger doet, dus ook opdrachten buiten de Tolkendienst. Als zelfstandige gecertificeerde tolk krijg je € 35,00 per uur + km vergoeding. Uiteraard kan je als zelfstandige meer opdrachten per dag/jaar aannemen. Je kan aansluiten als zelfstandige in hoofd –of bijberoep. Meer info over het zelfstandig statuut krijg je bij UNIZO of het ondernemersloket. We werken vrijwel uitsluitend met tolken die binnen de provincie Limburg of kort aan de provinciegrenzen wonen. Dit om hoge verplaatsingskosten –en tijden te vermijden.
6. Praktisch We vragen aan onze gebruikers om ten minste twee werkdagen op voorhand een tolkaanvraag te doen. Vaak doen ze dit langer op voorhand, in crisissituaties kan het echter ook heel kort voor het gesprek aangevraagd worden. Wij verwerken de aanvraag en sturen dan een ‘voorstel tot opdracht’ naar de meest geschikte tolk via mail. Het is dus belangrijk dat je dagelijks je mails checkt. In een crisissituatie – wanneer er dus niet veel tijd zit tussen aanvraag en opdracht – contacteren wij je telefonisch. We begrijpen dat je niet de klok rond bereikbaar kan zijn, maar vragen in dat geval uiteraard om ons wel zo snel mogelijk terug te bellen.
7. Contact Sociaal Tolkendienst Universiteitslaan 3 (H-blok) 3500 Hasselt www.limburg.be/tolkendienst
[email protected] Ine Hennissen, coördinator: 011 30 57 52 Hatice Hosaf, kwaliteitsmedewerker: 011 30 57 61 Sevim Murat, matcher: 011 30 57 53
Bron voor deze brochure: www.sociaaltolkenenvertalen.be
