Patiënteninformatie
Sneldiagnose Tumoren van het Hoofd-Hals gebied U bent verwezen naar de afdeling Hoofd-Hals Chirurgie van het Antoni van Leeuwenhoek. Het Antoni van Leeuwenhoek is een gespecialiseerd oncologie ziekenhuis met grote ervaring en expertise. Wij bieden u sneldiagnose Tumoren Hoofd-Hals gebied zodat u in een zo kort mogelijke tijd uw uitslag en uw behandelvoorstel ontvangt. We streven ernaar om uw gehele diagnose binnen zeven tot twaalf dagen af te ronden. Bij uw eerste bezoek aan ons ziekenhuis krijgt u een vast contactpersoon. Hij of zij informeert u over het verloop van de sneldiagnostiekdag(en). Tijdens de beoogde sneldiagnose dag(en) krijgt u alle onderzoeken, die nodig zijn om tot een goede diagnose te komen. Soms zal een onderzoek moeten worden herhaald dat u reeds elders onderging. Het is goed mogelijk dat u tijdens deze sneldiagnosedag(en) in contact komt met andere specialisten zoals bijvoorbeeld de radiotherapeut, de medisch oncoloog, de anesthesist, de tandarts, de radioloog, en de nucleair geneeskundige. Ook is het mogelijk dat u contact heeft met de Hoofd-Hals Verpleegkundige, de logopedist, de diëtist, de mondhygiënist of dat u een afspraak krijgt op de Stoppen met Roken poli. Aan het einde van de sneldiagnostiekdag(en) worden alle onderzoeksresultaten samengevoegd en besproken in onze multidisciplinaire werkgroep van Hoofd-Hals Tumoren om tot een goed behandelvoorstel voor uw aandoening te komen. U heeft kort na de sneldiagnosedag(en) een tweede afspraak met de Hoofd-Hals Specialist (chirurg of radiotherapeut) waarin bovenstaande onderzoeksresultaten en het behandelplan met u worden besproken. Echter, in een enkel geval is het nog niet mogelijk om op deze korte termijn een behandelvoorstel aan u te doen en is extra vervolgonderzoek noodzakelijk. Dit zal zo snel als mogelijk met u worden besproken en de vervolgafspraak zal direct worden gemaakt. Uw verwijzend arts en uw huisarts worden na afronden van de sneldiagnose binnen 48 uur door middel van een brief op de hoogte gesteld van alle onderzoeksresultaten en het definitieve behandelplan. Sneldiagnose is een intensief traject. Omdat u op de sneldiagnosedag veel indrukken en informatie te verwerken krijgt, adviseren wij u goed uitgerust aan de dag te beginnen en u te laten vergezellen door een van uw naasten. Omdat u mogelijk tussen de afspraken moet wachten raden wij u aan een boek of iets anders mee te nemen. U heeft binnen het Antoni van Leeuwenhoek vrij toegang tot internet.
1
Patiënteninformatie Houdt u rekening met drukte in het verkeer. Afzeggen of te laat komen leidt tot vertraging van uw diagnosetraject.
Beschrijving mogelijke onderzoeken Hieronder vindt u een overzicht en korte beschrijving van de onderzoeken die mogelijk nodig zijn om tot een juiste diagnose te komen:
Onderzoeken op de afdeling Radiologie MRI-onderzoek Bij het MRI- onderzoek moet u gedurende 30 à 40 minuten in dezelfde houding liggen in een lange tunnel. Het is erg belangrijk dat u stil en ontspannen ligt. Meestal zult u een infuus in de arm krijgen om contrastvloeistof in te kunnen spuiten tijdens het onderzoek. De MRI-scanner maakt veel lawaai. Om daar zo weinig mogelijk last van te hebben krijgt u van ons oordopjes en indien mogelijk een koptelefoon, eventueel met muziek. U kunt zelf een cd meenemen. Aandachtspunten Om het onderzoek zo goed mogelijk uit te voeren moet u het volgende in acht nemen: Metalen voorwerpen mogen niet de scanruimte in. Het is daarom handig om sieraden, horloge, piercings enz. thuis te laten. Tijdens het onderzoek mag uw kleding geen metaal bevatten. Het is prettig als u zelf een T-shirt (zonder opdruk en glitters) en een jogging- of pyjamabroek (zonder metaal) meeneemt. Mascara kan storing opleveren bij de beeldvorming. Daarom vragen wij u dit niet op te brengen of het ruim voor het onderzoek te verwijderen. Met het oog op de veiligheid en in het belang van het onderzoek laten wij in principe alleen de patiënt in de scanruimte toe. Neemt u tijdig (tenminste 36 uur voor de afspraak) contact met ons op indien: U moeite hebt met stilliggen. U slecht ter been bent, of moeite hebt met aan- en uitkleden. U claustrofobie (engtevrees) hebt, of in het verleden slechte ervaringen hebt gehad met een MRI- onderzoek. U metaalsplinters in uw oog heeft of metalen clips in uw hersenen. Het bij u moeilijk is een infuus te prikken. Indien u zwanger bent of denkt te zijn. U momenteel borstvoeding geeft. Echografie + punctie Echografie is een methode om inwendige organen te onderzoeken met behulp van ultrageluid.Tijdens het onderzoek beweegt de radioloog, met de hand, en zend/ontvangapparaat over de huid boven het te onderzoeken gebied. Tijdens dit onderzoek wordt er bij u een punctie of naaldbiopt gedaan ten behoeve van cellen of weefsel 2
Patiënteninformatie onderzoek. Dit kan gevoelig zijn. Als u bloedverdunners gebruikt, neem dan contact op met uw behandelend arts om de medicijnen eventueel tijdelijk te stoppen voor de punctie. CT-scan Een CT-scan is een eenvoudig en pijnloos onderzoek, waarbij u gedurende 5-10 minuten in dezelfde houding moet liggen. In de meeste gevallen krijgt u aan het begin van het onderzoek een injectie in uw arm. Tijdens het onderzoek wordt er dan contrastvloeistof ingespoten wat een vreemde smaak in de keel en een warm gevoel in de buik kan geven. Dit is slechts van korte duur. Aandachtspunten CT-scan Neemt u tijdig (tenminste 36 uur voor de afspraak) contact met ons op indien: u Glucophage (Metformine) gebruikt wegens suikerziekte; u zwanger bent, of denkt te zijn (röntgenstralen kunnen schadelijk zijn voor het ongeboren kind); u overgevoelig bent voor Jodium of contrastmiddelen; u eerder een allergische reactie heeft gehad na toediening van contrast. De afdeling Radiologie is van maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.30 uur telefonisch bereikbaar via telefoonnummer 020 512 9111.
Onderzoeken op de afdeling Nucleaire Geneeskunde PET- CT scan Een PET-scan (positron emissie tomografie) is een nucleair geneeskundig onderzoek waarmee het lichaam op een bijzondere manier kan worden afgebeeld. Kankercellen en ontstekingscellen verbruiken veel energie en hebben dus veel brandstof nodig in de vorm van suiker (glucose). Bij de PET-scan wordt het gebruik van glucose in uw lichaam in beeld gebracht door een kleine hoeveelheid radioactief glucose (Fluordesoxyglucose, FDG) toe te dienen. Op deze manier kunnen kankercellen en infecties worden opgespoord. De PET-scan wordt aangevuld met een CT-scan, waardoor de beelden beter beoordeelt kunnen worden. Masker Ter voorbereiding op de PET- CT scan wordt er een thermoplastisch masker gemaakt. Hiervoor krijgt u een afspraak bij de moulagekamer van de afdeling Radiotherapie. Het masker dient voor het goed fixeren van het hoofdhalsgebied. Uw hoofd mag namelijk niet bewegen. Het masker bestaat uit een stuk plastic met gaatjes, dat in warm water soepel wordt gemaakt. Als u op de tafel ligt, met uw hoofd in een zachte hoofdsteun, wordt het materiaal over uw gezicht heen gelegd, en de contouren van uw gezicht worden er voorzichtig ingedrukt. Met bevestigingshoekjes wordt het masker vastgeklikt in de tafel waar u op ligt. Na vijf minuten is het masker voldoende afgekoeld en wordt het van het gezicht gehaald. U kunt door het masker ademen, kijken en luisteren. Voorbereiding op de PET- CT scan U moet minimaal zes uur voor aanvang van het onderzoek nuchter zijn. U mag in die tijd dus niets eten en alleen water, koffie of thee drinken zonder suiker, melk of zoetjes. Drink binnen twee uur vóór het onderzoek 1 liter water, thee of koffie. Doordat u meer drinkt, wordt het 3
Patiënteninformatie FDG snel na het onderzoek uitgeplast. Een volle blaas is niet noodzakelijk, u mag gewoon plassen in de uren voor het onderzoek. Als u suikerziekte of een vochtbeperkend dieet heeft neem dan contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde, u krijgt dan mogelijk andere instructies. Het is zeer belangrijk dat u op het aangegeven tijdstip aanwezig bent. In de 24 uur voorafgaand aan de scan mag u niet intensief sporten. U moet warm gekleed naar het ziekenhuis komen, als u het koud hebt kan de scan mislukken. Verder is het handig wanneer u gemakkelijk zittende kleding aan doet met zo min mogelijk metalen knopen of ritsen. Sieraden kunt u het beste thuislaten. Ter begeleiding of ondersteuning kunt u een volwassene meenemen, echter hij/zij mag niet bij het onderzoek aanwezig zijn. U mag geen kinderen of een (mogelijk) zwangere begeleider meenemen. Bij sommige aandoeningen kan het nodig zijn dat u voorafgaand aan de scan valium (Diazepam) krijgt om de spieren te ontspannen. Een medisch nucleair werker zal u bij het maken van de afspraak mededelen of u valium zult krijgen. Als u valium krijgt mag u niet zelfstandig terugrijden met een auto, fiets of brommer. U moet dan een begeleider meenemen of vervoer (laten) regelen. Uw reactievermogen kan verminderd zijn tot acht uur na het onderzoek. Als u al rustgevende medicijnen gebruikt moet u dit aangeven. Hoe verloopt een PET- CT scan? Een medisch nucleair werker haalt u op uit de wachtkamer van de afdeling Nucleaire Geneeskunde. U wordt naar een rustkamer gebracht waar u zult verblijven tot de scan begint. De medisch nucleair werker zal uw bloedglucosewaarde meten met behulp van een prikje in de vinger. Verder zal hij/zij u een aantal vragen stellen en eventuele vragen van uw kant beantwoorden. Vervolgens zal een nucleair geneeskundige een heel kleine hoeveelheid FDG via een injectie toedienen. Na de toediening moet u een uur rust houden en spierspanning vermijden, zodat de suiker gelijkmatig door de weefsels en organen kan worden opgenomen. Daarom ligt u in de rustkamer op een bed, met gedimd licht. U bent dan alleen in de rustkamer en u mag niet lezen. Eventueel mag u rustgevende muziek luisteren op een eigen meegebrachte muziekspeler. Na de rusttijd mag u eerst uitplassen op het toilet, daarna begeleidt de medisch nucleair werker u naar de PET- CT scanner. U neemt plaats op het bed van de scanner, meestal in rugligging met uw armen boven het hoofd en gebruik makend van het eerder gemaakte masker. Daarna wordt u in ongeveer 30 minuten geleidelijk door het scanapparaat geschoven. Al die tijd moet u stil blijven liggen. De medisch nucleair werker die het apparaat bedient, bevindt zich in een andere ruimte; tijdens de scan ligt u dus alleen. De medisch nucleair werker kan u wel zien en u kunt met hem/haar praten via de intercom.
Veelgestelde vragen PET- CT scan Kan ik mijn geneesmiddelen blijven gebruiken? Ja, maar als u medicijnen gebruikt in verband met suikerziekte (diabetes mellitus) moet u contact met ons opnemen. U krijgt dan mogelijk andere instructies. Ook als u een vochtbeperkt dieet volgt, moet u dit melden. Is de radioactieve stof gevaarlijk? De kleine hoeveelheid radioactieve stof die u toegediend krijgt, is ongevaarlijk en verlaat het lichaam binnen enkele uren via de urine. Voor volwassenen om u heen is de straling niet 4
Patiënteninformatie schadelijk. Omdat kleine kinderen gevoeliger zijn voor straling, wordt u aangeraden om de rest van de dag enkele meters afstand te houden van kleine kinderen en zwangere vrouwen. Als u borstvoeding geeft, moet u uw arts hiervan op de hoogte stellen. U moet de melk de eerste 24 uur na het onderzoek afkolven en wegspoelen door het toilet. Was daarna uw handen. En als ik zwanger ben? Een ongeboren kind is gevoelig voor de straling. Informeer dus altijd uw arts als u (vermoedt dat u) zwanger bent, zodat de risico's van de straling afgewogen kunnen worden tegen de noodzaak van het onderzoek. Let op! Op de dag van de PET- CT scan moet u: zes uur voor de afspraak nuchter zijn; drink binnen twee uur vóór het onderzoek 1 liter water, thee of koffie. Het is belangrijk dat u op tijd bent voor uw afspraak. Mocht u verhinderd zijn neem dan zo spoedig mogelijk contact op met de medewerkers van de afdeling Nucleaire Geneeskunde. De afdeling Nucleaire Geneeskunde is elke werkdag van 8.30 - 16.30 uur telefonisch bereikbaar via telefoonnummer 020 512 9111.
Onderzoek op de operatieafdeling Onderzoek onder narcose Onderzoek onder narcose is een kijkonderzoek of kijkoperatie van de keel- neus-, mondholte en hals. Soms wordt het onderzoek uitgebreid met een inspectie van de luchtpijp en/of de slokdarm. Eventueel kunnen biopten (weefselmonsters) afgenomen worden voor onderzoek. Dit onderzoek wordt uitgevoerd om uw klachten te analyseren, de juiste diagnose te kunnen stellen en daarmee de juiste behandeling te kunnen inzetten. Het onderzoek wordt op de operatiekamer uitgevoerd, terwijl u onder narcose bent. De ingreep zal ongeveer een half uur duren. Het weefsel dat tijdens de ingreep wordt weggenomen, wordt door de patholoog anatoom onderzocht. De ingreep vindt plaats in dagbehandeling, u wordt een dag opgenomen in het ziekenhuis. Op de dag van opname meldt u zich bij de receptie in de centrale hal. Eén van de gastvrouwen of -heren brengt u naar de verpleegetage. Daar wordt u door een verpleegkundige naar uw kamer gebracht. Op de afdeling coördineert de verpleegkundige alle zorg. Op de dag van de ingreep kunt u zich wassen of douchen zoals u gewend bent. U wordt verzocht uw huid niet in te smeren met crème of lotion. U krijgt een operatiehemd van de verpleegkundige. Protheses (zoals een gebit), hulpmiddelen (zoals een bril of lenzen), sieraden, make-up en nagellak dient u te verwijderen voordat u naar de operatiekamer gaat. Als u een hoorapparaat heeft, kunt u deze inhouden. Indien u dit met de anesthesioloog heeft afgesproken krijgt u voor de ingreep een tablet, zodat u zich beter kunt ontspannen. De verpleegkundige brengt u naar de voorbereidingsruimte van de operatiekamer. Daar wordt u ontvangen door een medewerker 5
Patiënteninformatie van de operatiekamer. Voor de ingreep krijgt u een infuus waardoor de medicatie voor de narcose wordt toegediend. De hoofd-hals chirurg ziet u op de operatiekamer. Na de ingreep blijft u een korte tijd op de uitslaapkamer voordat u naar de verpleegetage gaat. De verpleegkundigen komen u ophalen. U heeft een infuus voor vocht- en medicatietoediening. Dit infuus bevindt zich in een ader in de arm. Zodra u in staat bent voldoende te drinken, geen medicatie via het infuus nodig heeft en geürineerd heeft, wordt het infuus verwijderd. Goede pijnbestrijding is belangrijk om goed door te kunnen ademen, te hoesten en mobiliseren. Als u pijn heeft, is het belangrijk dat u dit aangeeft. De verpleegkundige zal u drie maal per dag vragen om uw pijn te omschrijven met een cijfer van 0 tot 10. U krijgt tabletten en/of zetpillen tegen de pijn. Misselijkheid na de ingreep komt regelmatig voor. Misselijkheid kan worden veroorzaakt door de narcose en door de ingreep zelf. Als u misselijk bent, is het belangrijk dat u dit aangeeft. De verpleegkundige kan u medicijnen geven om misselijkheid tegen te gaan. U mag meteen weer drinken en ook eten, tenzij de Hoofd-Hals chirurg anders heeft voorgeschreven. Als u goed wakker bent mag u weer opstaan. Enkele uren na de ingreep kunt u met ontslag. We adviseren u niet alleen naar huis te gaan of zelf auto te rijden. Ook is het belangrijk dat er deze eerste nacht iemand bij u thuis is. De verpleegkundige voert een ontslaggesprek met u en, als u dat wilt, uw naaste. Tijdens het gesprek wordt teruggekeken op uw verblijf in het ziekenhuis en wordt u voorbereid op de periode die zal volgen na ontslag. Na het ontslag uit het ziekenhuis kunt u uw dagelijkse activiteiten weer geleidelijk uitbreiden tot uw normale niveau. Wij willen u graag een aantal adviezen meegeven. Pijn De pijnstillers die u tijdens de opname in het ziekenhuis gebruikte, kunt u thuis afbouwen op geleide van uw pijnklachten. Het is verstandig om de pijnstillers zo in te nemen, dat u nagenoeg pijnvrij kunt slikken, hoesten en ademen. U kunt het volgende schema volgen: Blijf Paracetamol drie tot vier maal daags 1000 mg als basis gebruiken. Paracetamol kunt u afbouwen door de middaginname over te slaan. Daarna kunt u twee maal daags 500 mg innemen en vervolgens stoppen. Alcohol en roken Het is niet verstandig om deze avond alcohol te gebruiken. Roken kan een wondje (na het afnemen van biopten) irriteren en meer pijn geven. Het advies is om niet te roken. Werkhervatting Wanneer u weer kunt werken is afhankelijk van de aard van uw werkzaamheden en van uw individuele situatie. Het is ons advies eerst met uw behandelend arts en later met uw bedrijfsarts te overleggen wanneer u uw werk kunt hervatten. Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u ook terecht bij het Voorlichtingscentrum in de centrale hal van het ziekenhuis. Concentratie Door de narcose, medicijngebruik en de emoties rondom de ingreep kunnen uw concentratie, geheugen en beoordelingsvermogen tijdelijk verminderd zijn. Houdt u hiermee rekening als u deelneemt aan het verkeer. 6
Patiënteninformatie Meer informatie Voor algemene klachten na Onderzoek Onder Narcose verzoeken wij u eerst contact op te nemen met de huisarts. Neem altijd contact op met het ziekenhuis als u onderstaande lichamelijke problemen ervaart: benauwdheid, hoesten of verslikken; bloed opgeven; andere aan de behandeling gerelateerde problemen. Neemt u bij voorkeur contact op tijdens kantooruren, van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur via telefoonnummer 020 512 9111. Buiten kantooruren kunt u vragen naar het weekend-, avond- en nachthoofd) via telefoonnummer 020 512 9111.
Augustus 2015 7
