Datum: Auteur: Versie: Herkomst: Doel: Bestemming:
31/10/2013 Kris De Groof Def Methodisch kader Aan de Slag Handelingskader 1712
Signalen bij partnergeweld Algemene signalen van partnergeweld
1.
1.1. Verborgen signalen van mishandeling Mogelijke uitspraken:
‘ik weet niet meer hoe ik verder moet’
‘ik heb relatieproblemen’
‘ik wil thuis weg’
‘ik voel me depressief en tot niets meer in staat’
‘hoe kan ik mijn partner veranderen’
‘mijn partner is geen goede moslim’
‘ik ben zo gespannen en vermoeid’
‘ik heb een steen in mijn maag’
1.2. Psychosomatische klachten
Symptomen van machteloosheid (slapte, neerslachtigheid, depressiviteit, vermoeidheid)
Symptomen van spanning (hoofdpijn, slaapstoornissen, nachtmerries, maagpijn)
1.3. Psychosociale klachten
Schuldgevoelens
Signalen bij partnergeweld
Pag. 1 van 9
Schaamte
Concentratiestoornissen
Depressieve gevoelens
Negatief zelfbeeld
Relatieproblemen
Problemen rond seksualiteit en intimiteit
Wantrouwen
Tegenstrijdige gevoelens
Sociaal isolement
1.4. Gedragsmatige verschijnselen
Moeite met oogcontact
Moeilijk bereikbaar zijn
Afspraken steeds uitstellen
Drugs- en medicijngebruik, eetproblemen
Geven van paradoxale boodschappen
Ingehouden woede
Grenzeloosheid
Opvoedingsproblemen met de kinderen (verwaarlozing, parentificatie, mishandeling)
Vragen op het gebied van echtscheiding, huisvesting en dergelijke.
1.5. Psychische verschijnselen
Suïcidepogingen
Zelfdestructief gedrag
Dissociatieve verschijnselen
2. Specifieke signalen bij volwassen slachtoffers 2.1. Lichamelijk letstel:
Blauwe plekken
Kneuzingen
Verwondingen (snij-, brand-, bijt-, en hoofdwonden)
Verlies van tanden
Fracturen (ribben, neus, botten)
Signalen bij partnergeweld
Pag. 2 van 9
Ontwrichtingen (met name kaak en schouder)
Gehoorstoornissen
Genitale stoornissen
Schedelletsel
Signalen bij partnergeweld
Pag. 3 van 9
2.2. Psychosomatische klachten
Symptomen van angst (hartkloppingen, hyperventilatie, trillen, zweten, duizeligheid, buikpijn, pijn in de hartsteek, kortademigheid, slapeloosheid)
Menstruatiestoornissen
2.3. Gedragsmatige verschijnselen
Schrikachtigheid
Onderdrukken van emoties, moeite met huilen
Niet over geld (mogen) beschikken
Slaafse houding tegenover de partner
Weinig contacten buitenshuis
Schoonmaakdwang
3. Specifieke signalen van plegers 3.1. Psychosociale klachten
Getuige geweest zijn van geweld in gezin van herkomst
3.2. Gedragsmatige verschijnselen
Extreme jaloersheid
Controlerend gedrag
Onrealistische verwachtingen t.a.v. de partner
Anderen de schuld geven voor eigen problemen
Anderen de schuld geven voor eigen gevoelens
Wreed gedrag t.a.v. kinderen/dieren
Verbaal misbruik
Mishandeling in eerdere relaties
Bedreigingen uiten
Gebrekkige impulscontrole
3.3. Psychische verschijnselen
Voorgeschiedenis van middelengebruik
Signalen bij partnergeweld
Pag. 4 van 9
4. Specifieke signalen van kinderen als slachtoffer en/of getuige van geweld1 Het is bij signalen van kinderen moeilijk een onderscheid te maken tussen kinderen als slachtoffer van geweld, en kind als getuige van geweld, omdat dit vaak door elkaar loopt: het kind verdedigt de ouder,.. Uit onderzoek blijkt dat de gevolgen van getuige zijn van geweld veel gelijkenissen vertoont met zelf slachtoffer zijn van geweld. Daarom halen we deze in onderstaande lijst niet uit elkaar.
Lichamelijke signalen 0-12 jaar
Onverklaarbare blauwe plekken, schaafwonden, kneuzingen, botbreuken
Krab-, bijt- of brandwonden
Littekens
Slechte verzorging wat betreft kleding, hygiëne, voeding
Achter in ontwikkeling (motoriek, spraak, taal, emotioneel, cognitief)
Psychosomatische klachten: buikpijn, hoofdpijn, misselijk etc.
Vermoeidheid, lusteloosheid
Opvallend vermageren of dikker worden
Slaapproblemen
Voeding/eetproblemen
Niet zindelijk (vanaf 4 jaar)
Amsterdams Protocol Kindermishandeling. Zorgsignalering en handelen bij (een vermoeden van) kindermishandeling (oktober 2005). Project Stop Huiselijk geweld Amsterdam. Werkgroep Zorg om jeugd/vroegsignalering. 1
Signalen bij partnergeweld
Pag. 5 van 9
Extra voor 12-18 jaar Zwangerschap Abortus Vertraagd intreden puberteit Anorexia/boulimia Sociaal-emotionele en gedragssignalen 0-12 jaar Extreem zenuwachtig, gespannen, angstig of boos Teruggetrokken gedrag In zichzelf gekeerd, depressief Passief, meegaand, apathisch, lusteloos Kind is bang voor de ouder Plotselinge verandering in gedrag Veel aandacht vragen op een vreemde manier Vastklampen of veel afstand houden Angst of schrikreacties bij onverwacht lichamelijk contact Zelfverwondend gedrag Overijverig Jong of ouwelijk gedrag Stelen, brandstichting, vandalisme Altijd waakzaam Lichaam stijf houden bij optillen Extreem verantwoordelijkheidsgevoel Niet spelen met andere kinderen (vanaf 3 jaar) Afwijkend spel (ongebruikelijke thema’s) Snel straf verwachten Gebruik van alcohol of drugs Agressieve reacties naar andere kinderen Geen interesse in speelgoed/spel Extra voor 12-18 jaar Suïcidaal gedrag Anorexia Boulimia Weglopen van huis Crimineel gedrag Verslaafd aan alcohol of drugs Relationeel geweld
Signalen bij partnergeweld
Pag. 6 van 9
Signalen bij partnergeweld
Pag. 7 van 9
Signalen bij partnergeweld
Pag. 8 van 9
Signalen bij partnergeweld
Pag. 9 van 9