SECTOREN IN VLAANDEREN

VDAB SECTORRAPPORT

SECTOREN IN VLAANDEREN

SECTORRAPPORT SECTOREN IN VLAANDEREN

VOORJAAR 2012

SECTORRAPPORT SECTOREN IN VLAANDEREN Inhoudstafel

3- 4 5- 6 7- 8 9 - 10 11 - 12 13 - 14 15 - 16 17 - 18 19 - 20 21 - 22 23 - 24 25 - 26

VDAB Sectorrapporten: Inleiding Binnenlandse werkgelegenheid: Vlaanderen Loontrekkende werkgelegenheid: Sector en regio Loontrekkende werkgelegenheid: Geslacht Loontrekkende werkgelegenheid: Leeftijd Loontrekkende werkgelegenheid: Arbeidsregime Jobs: Statuut Jobs: Jobcreatie en jobdestructie Bedrijven: Vestigingsgrootte Vacatures: Ontvangen door VDAB Knelpuntberoepen: Knelpuntvacatures Remediëring: Individuele Beroepsopleiding in de Onderneming (IBO)

Foto’s: Pascal Vyncke, SeniorenNet.be

-2-

VDAB Sectorrapporten Inleiding

Invalshoek Dit Vlaamse sectorrapport vertrekt van de vraagzijde van de arbeidsmarkt. We brengen de tewerkstelling naar sector in Vlaanderen in kaart en bekijken de kenmerken. Voor gegevens op sectorniveau, zijn aparte sectorrapporten opgemaakt. De sectorindeling is gebaseerd op de NACE-classificatie van 2008 die ondernemingen indeelt volgens economische activiteiten. Op die manier wijken we dus af van de indeling in paritaire comités die op werknemersniveau zijn gedefinieerd. Eén onderneming kan werknemers uit diverse paritaire comités tewerkstellen, terwijl de werknemers uit éénzelfde paritair comité in diverse economische activiteiten aan de slag kunnen zijn. Beide indelingen zijn zo verschillend dat ook de cijfers niet vergelijkbaar zijn. Voor een sectorrapportering op basis van paritair comité verwijzen we naar de rapporten van het Departement Werk en Sociale Economie http://www4dar.vlaanderen.be/sites/svr/Pages/2012-02-06-WSE.aspx

Databronnen In dit rapport wordt gebruik gemaakt van cijfers die beschikbaar worden gesteld in de Vlaamse Arbeidsrekening van het Steunpunt Werk en Sociale Economie in samenwerking met het Departement WSE. Het gaat dus om verwerkte cijfers van diverse sociale zekerheidsinstellingen (vb. RSZ, RSZPPO, RSVZ…). Daarnaast publiceren we ook cijfers van de VDAB zelf. Er is de voorkeur gegeven aan administratieve data eerder dan cijfers die gebaseerd zijn op enquêtes zoals de Enquête naar de Arbeidskrachten.

Structuur van het sectorrapport Figuur 1 toont hoe het rapport is opgebouwd. De tewerkstelling kan uitgedrukt worden in het aantal personen dat in Vlaanderen tewerkgesteld wordt nl. de binnenlandse werkgelegenheid, of het aantal arbeidsplaatsen dat er in Vlaanderen is nl. de jobs. Deze jobs zijn de ingevulde arbeidsplaatsen in de Vlaamse vestigingen. W e spreken hier bewust over vestigingen en niet over bedrijven of ondernemingen. Een onderneming met vestigingen in Vlaanderen kan haar hoofdzetel hebben in Brussel. De openstaande arbeidsplaatsen worden uitgedrukt in vacatures. Eén van de r emediëringsinstrumenten die VDAB hanteert om werkzoekenden aan het werk te krijgen is de Individuele Beroepsopleiding in de Onderneming (IBO).

-3-

Sectorrapport

Figuur 1 Structuur van het secto rrapport

TEWERKSTELLING IN VLAANDEREN

Personen of VTE

Arbeidsplaatsen

BINNENLANDSE WERKGELEGENHEID

JOBS

Ingevulde arbeidsplaatsen VESTIGINGEN Openstaande arbeidsplaatsen

IBO

VACATURES Remediëringsinstrument

Regionale verdeling In het rapport zijn enkele cijfers beschikbaar gesteld op regionaal niveau. Resoc staat voor Regionaal Sociaaleconomisch Overlegcomité. Dit comité groepeer t de sociale partners van de regionale SERR (Sociaal-Economische Raad van de Regio) samen met vertegenwoordigers van de lokale besturen (gemeenten en provincie). Voor Resoc Limburg is er gekozen om verder uit te splitsen naar streektafels omdat de regio anders te ruim is. Deze streektafels zijn er trouwens ook gekomen om de betrokkenheid van de lokale besturen te verhogen. Ze kunnen er werken aan streekgebonden knelpunten inzake sociale economie die door de provinciale RESOC-werking ondersteund worden. Meer regionale cijfers zijn opgenomen in de afzonderlijke sectorrapporten. Wie geïnteresseerd is in een regionale invalshoek in plaats van een sectorale invalshoek, verwijzen we door naar een andere publicatie van de studiedienst namelijk de regionale rapporten.


-4-

BINNENLANDSE WERKGELEGENHEID Vlaanderen

Wat betekent deze indicator? De binnenlandse werkgelegenheid heeft betrekking op de arbeid die wordt ingezet in de Vlaamse vestigingen. De binnenlandse werkgelegenheid kan bijgevolg worden omschreven als het totale aantal personen (vanaf 15 jaar) dat een hoofdjob heeft in Vlaanderen. Ook studenten, PW A’ers behoren hiertoe. Ter verduidelijking, de werkende bevolking is de som van de binnenlandse werkgelegenheid en het saldo grensarbeid.

Figuur 2 Werkgelegenheid in Vlaanderen : Indeling naar hoofdsecto r (2009)

Primaire sector

2%

57.251

23%

30% 581.583

Secundaire sector

Tertiaire sector

1.160.306

758.067

Quartaire sector

45%

Figuur 3 Werkgelegenheid in Vlaanderen : Indeling naar statuut (2009) 2% 16% Loontrekkend

Zelfstandig

Helper

2.110.719

399.150

51.955 82%

-5-

Sectorrapport

Bron: Steunpunt WSE i.s.m. Departement WSE - Bewerking VDAB Studiedienst jaargemiddeld e 2009

De totale werkgelegenheid telt in Vlaanderen 2.561.824 werknemers. Bijna de helft hiervan is tewerkgesteld in de tertiaire sector. De quartaire sector neemt intussen de tweede plaats in en zal in de toekomst nog in belang toenemen. Meer dan 8 werknemers op 10 is als loontrekkende tewerkgesteld. De zelfstandigen zijn goed voor 16% van de totale werkgelegenheid. De groot- en kleinhandel stelt veruit het hoogste aantal werknemers tewerk. De sectoren onderwijs, zakelijke en maatschappelijke dienstverlening liggen qua werkgelegenheid dicht bij elkaar. Ondanks de crisis kenden zij nog een belangrijke groei in 2009. De grootste klappen in het crisisjaar zijn te zien bij industriële sectoren zoals de textiel, de sector van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling en de metaalsector.

Figuur 4 Werkgelegenheid in Vlaanderen : Indeling naar sector en evolutie (jaargemiddelde 2009 t.o.v. 2008) Gr oo t- en klei nhand el

4 34 .116

+0 ,1%

211.64 4

+2,6 %

Zakel ijke d ienstverlening

210 .03 3

+2 ,4 %

Maat schap pel ijke d ienstverlening

2 05.4 98

Onderwijs

B ouw Transp or t, l og ist iek en po st

154 .0 27

Op enbar e b estur en

149 .42 8

M etaal

148 .24 1

Gezo nd heidszo rg

+2 ,1% +0 ,0%

95.44 9

- 9,7% -0,7%

65.132

Chemi e, r ub ber en kunstst of Primaire sect or

57.2 51

Financiële d ienst en

55.2 75

Infor matica, med ia en teleco m

50 .9 70

Dienst en aan p ersonen

47.53 5

-3 ,3 % -0 ,0 % -1,5% +0 ,1% +2,6 %

3 4.00 7

Textiel, kled ing en scho eisel

2 8.784

Energ ie, water en af valver werking

2 6.9 40

Grafische ni jverheid, papier en karto n

2 2.738

Ho ut- en meub elindustr ie

20 .3 13

Overig e industr ie

- 0,8 % -6 ,6 %

69 .20 1

Dranken, voeding en t ab ak

Over ige d ienstverlening

-1,6%

140.34 2

Ho reca en t oer isme

V er vaard iging van bo uwmater ial en

-0 ,4%

112.9 00

Ui tzendb ur eaus en arb eid sb emi dd eling

Ontspanni ng, cultuur en spo rt

+5,3%

173 .96 0

+2,6 % - 12 ,5% +6,2% -3 ,6% -4,9%

19 .66 1

-0,7%

17.14 7 6 .6 13


+1,1% - 5,3 %

-6-

LOONTREKKENDE WERKGELEGENHEID Sector en regio

Wat betekent deze indicator? De loontrekkende binnenlandse werkgelegenheid betreft alle personen vanaf 15 jaar en ouder met een job die in loonverband wordt uitgevoerd.

Figuur 5 Loontrekkende werkgeleg enheid in Vlaanderen: Indeling naar leeftijd en geslach t: 10 belangrijkste sectoren (2009)

Groot- en kleinhandel Onderwijs

208.183

Maatschappelijke dienstverlening

205.267

Openbare besturen

149.221

Metaal

146.697 141.010

Zak elijke dienstverlening

137.149

< 25 jaar

69% 17% 83% 56% 44% 85% 78% 22% 51% 49% 93%

129.897

Bouw

Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling

31%

15%

Transport, logistiek en post

Gezondheidszorg

54% 46%

304.433

7% 115.756

18% 82%

95.337

25 - 49 jaar

52% 48%

>= 50 jaar

Mannen

Vrouwen

De verdeling naar geslacht en leeftijd kent tussen de 10 belangrijkste sectoren opvallende verschillen. In veel sectoren valt het relatief groot aandeel van de 50-plussers op. Sommige sectoren zijn evenwichtig verdeeld tussen mannen en vrouwen, andere hebben een uitgesproken mannelijk of vrouwelijk karakter. Ook op het vlak van de regionale verdeling zijn er opvallende verschillen tussen de sectoren. Overal is de groot- en kleinhandel de belangrijkste sector maar de andere sectoren zijn in de ene regio al wat belangrijker dan in de andere. Zo is de zakelijke dienstverlening de tweede grootste sector in Vlaams-Brabant terwijl de sector in de andere provincies relatief minder belangrijk is in termen van loontrekkende werkgelegenheid.

-7-

Sectorrapport


Bouw

Gezondheidszorg


24.586

21.964

32.222

30.422

19.610

19.700

22.687

9.980

6.378

10.394

7.935

6.786

5.559

6.215

4.602

Turnhout

18.548

13.398

12.830

9.234

13.231

8.640

6.437

13.530

5.223

6.048

Zakelijk e dienstverlening

33.395

9.887


34.959

18.999

Metaal

Openbare besturen

59.167

Mechelen

Onderwijs

Antwerpen

Groot- en kleinhandel


Figuur 6 Loontrekkende werkgeleg enheid in Vlaanderen: Indeling naar Resoc: 10 belangrijkste sectoren (2009)

Prov. Antwerpen

96.714

58.244

56.205

40.197

45.588

48.797

43.645

38.699

31.138

33.338

Halle-Vilvoorde

53.553

12.662

11.798

12.834

7.303

25.312

28.563

7.821

3.703

7.265

Leuven

17.001

21.877

16.393

12.076

5.361

7.146

11.453

5.054

13.309

4.624

Prov. Vlaams-Brabant

70.554

34.539

28.190

24.910

12.664

32.458

40.017

12.875

17.012

11.889

Brugge

11.673

9.917

10.612

11.510

7.486

6.254

4.280

4.792

8.991

4.983

7.003

6.024

8.747

5.219

4.086

2.538

2.033

4.523

2.991

2.548

14.208

10.241

13.669

5.339

9.893

4.632

4.548

8.187

5.187

4.890

Westhoek Zuid-West-Vlaanderen Oostende

5.149

3.710

4.433

3.677

1.833

3.577

1.850

2.152

2.227

1.515

Midden-West-Vlaanderen

9.764

6.405

9.111

2.780

7.479

3.697

3.382

6.890

4.797

4.255

Prov. West-Vlaanderen

47.797

36.295

46.573

28.525

30.778

20.698

16.092

26.544

24.193

18.192

Zuid-Oost-Vlaanderen

14.132

10.922

11.372

7.373

4.223

4.582

3.314

7.518

7.220

4.263

Dender-Waas

16.996

12.517

11.769

8.029

5.653

7.449

4.298

12.036

5.600

6.176

Gent en rand

17.506

22.957

16.254

14.237

16.214

9.865

14.211

7.398

14.326

7.222

Meetjesland-Leiestreek

8.487

5.008

7.282

4.087

4.061

2.433

2.606

6.129

2.085

1.728

Prov. Oost-Vlaanderen

57.122

51.404

46.677

33.726

30.151

24.330

24.429

33.080

29.232

19.389

Midden-Limburg

13.091

10.983

10.852

8.779

12.784

6.488

5.854

5.566

6.651

5.548

West-Limburg

5.033

4.083

4.397

4.372

2.946

1.954

3.284

4.083

1.096

1.404

Zuid-Limburg

6.074

4.757

4.492

4.335

3.035

3.152

1.736

4.038

3.472

2.267

Noord-Limburg

4.344

3.931

4.836

2.950

6.459

2.037

1.369

3.060

1.691

2.195

Maasland Prov. Limburg

Vlaanderen

3.704

3.947

3.045

1.427

2.291

1.097

723

1.951

1.270

1.116

32.246

27.700

27.622

21.863

27.516

14.728

12.966

18.699

14.181

12.530

304.433 208.183 205.267 149.221 146.697 141.010 137.149 129.897 115.756

95.337


-8-

LOONTREKKENDE WERKGELEGENHEID Geslacht

Wat betekent deze indicator? De loontrekkende binnenlandse werkgelegenheid betreft alle personen vanaf 15 jaar en ouder met een job die in loonverband wordt uitgevoerd. Hier wordt de loontrekkende werkgelegenheid onderverdeeld naar geslacht.

Figuur 7 Loontrekkende werkgeleg enheid in Vlaanderen: Indeling naar gesla cht (2009)

1.127.904

Mannen

46,6%

53,4%

982.815

Vrouw en

Figuur 8 Evolutie loontrekkende werkg elegenheid in Vlaanderen: Indeling naar geslach t en jaar 2008

1.148.257

972.602

2009

1.127.904

982.815

Mannen

Vrouwen

De mannen maken iets meer dan de helft van de loontrekkende tewerkstelling in Vlaanderen uit. In het crisisjaar 2009 ging de loontrekkende werkgelegenheid bij de vrouwen er nog op vooruit terwijl de mannen een negatieve invloed ondervonden van de laagconjunctuur. Hieruit blijkt dat vrouwen vaker in minder conjunctuurgevoelige en groeiende sectoren werken dan mannen.

-9-

Sectorrapport


Figuur 9 Aandeel mannen in de loontrekkende werkgelegenh eid: Ind eling naar secto r (2009) 92,7%

Bouw Vervaardiging van bouw materialen

88,4% 84,8%

Metaal Hout- en meubelindustrie

82,7% 79,8%

Energie, w ater en afvalverw erking

77,7%


76,0%

Chemie, rubber en kunststof

72,2%

Grafische nijverheid, papier en karton

69,8%

Informatica, media en telecom Dranken, voeding en tabak

62,2%

Primaire sector

61,5% 59,6%

Overige industrie

56,3%

Openbare besturen

53,8%


53,8%

Textiel, kleding en schoeisel Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling

51,7%

Zakelijke dienstverlening

50,6%

Ontspanning, cultuur en sport

50,5%

Overige dienstverlening

44,4%

Horeca en toerisme

44,3% 43,6%

Financiële diensten 30,6%

Onderw ijs Diensten aan personen

22,0%

Gezondheidszorg

17,7%


16,8%


- 10 -

LOONTREKKENDE WERKGELEGENHEID Leeftijd

Wat betekent deze indicator? De loontrekkende binnenlandse werkgelegenheid betreft alle personen vanaf 15 jaar en ouder, met een job die in loonverband wordt uitgevoerd. Hier wordt de loontrekkende werkgelegenheid onderverdeeld naar leeftijd.

Figuur 10 Loontrekkende werkg elegenheid in Vlaanderen: Indeling naar leeftijdscategorie (2009) 10,4% < 25 jaar

218.838 22,4% 1.420.076

25 - 49 jaar

471.805

>= 50 jaar

67,3%

Figuur 11 Evolutie to tale loontrekkende werkgelegenheid in Vlaanderen : Indeling naar leeftijdscategorie en jaa r

2008

234.061

1.438.354

448.444

< 25 jaar 25 - 49 jaar

2009

218.838

1.420.076

471.805

>= 50 jaar

Ruim twee derde van de loontrekkende werknemers zit in de leeftijdscategorie tussen 25 en 49 jaar. De groep van 50 jaar en ouder wordt steeds groter. Ondanks de crisis in 2009 is deze groep in absolute aantallen nog uitgebreid. De verschillen tussen de sectoren op het vlak van de leeftijdsverdeling is opvallend. De horeca kent het grootste aandeel jongeren, terwijl textiel, kledij en schoeisel onderaan de ladder bengelt. De 50-plussers vormen in elke sector een aanzienlijke groep; hun aandeel is het grootst bij de openbare besturen.

- 11 -

Sectorrapport


Figuur 12 Loontrekkende werkg elegenheid in Vlaanderen: Indeling naar leeftijdscategorie en sector (2009) Horeca en toerisme

28%

Diensten aan personen

56%

24%

Primaire sector

16%

55%

18%

21%

64%

18%

Bouw

15%

66%

20%


13%

69%

18%

Dranken, voeding en tabak

12%


11%

totaal

10%


10%

Hout- en meubelindustrie

9%

67%

24%


9%

69%

22%

Informatica, media en telecom

8%

Metaal

8%

Vervaardiging van bouw materialen

7%

Gezondheidszorg

7%

68%

25%


7%

69%

24%


6%

Overige industrie

6%


6%

Onderw ijs

6%

66%

28%

Transport, logistiek en post 6%

66%

29%

Openbare besturen 5%

68% 60%

22%

73%

17%

76%

16%

71%

21%

70%

23%

64%

30%

68%

25%

74%

20%

62%

33%

70%

Chemie, rubber en kunststof 5%

25%

74%

22%

71%

< 25 jaar


29%

67%

Financiële diensten 5%

Textiel, kleding en schoeisel 4%

20%

26%

25 - 49 jaar

>= 50 jaar

- 12 -

LOONTREKKENDE WERKGELEGENHEID Arbeidsregime

Wat betekent deze indicator? Op basis van het arbeidsregime van de loontrekkende binnenlandse werkgelegenheid kan het aantal voltijdse equivalenten (VTE) afgeleid worden. Dit geeft het arbeidsvolume aan binnen de sector, waardoor deze indicator beter geschikt is als vergelijkingsbasis tussen verschillende sectoren. Figuur 13 Loontrekkende werkg elegenheid in Vlaanderen: Indeling naar arbeidsregime (2009) 3,1% 1.362.791

Voltijds

32,4% 683.324

Deeltijds

64,6% Speciaal regime

64.604

Figuur 14 Loontrekkende werkg elegenheid in Vlaanderen: Personen en VTE (2009) 2.120.859

2.110.719 1.535.440

1.497.889

Personen VTE

2008

2009

Figuur 15 Loontrekkende werkg elegenheid in Vlaanderen: Indeling naar arbeidsregime, geslach t en leeftijd (2009) Vrouwen

Mannen 800.000

800.000

700.000

700.000

600.000

600.000

500.000

500.000

400.000

400.000

300.000

300.000

200.000

200.000

100.000

100.000

0

0 <25 jaar

25-49 jaar

>=50 jaar

Voltijds

- 13 -

<25 jaar

Deeltijds

25-49 jaar

>=50 jaar

Speciaal regime

Sectorrapport


Figuur 16 Aandeel voltijdse werknemers in de loontrekkende werkg elegenheid in Vlaanderen: Ind eling naar secto r (2009) Bouw

91,8%


88,7%


88,0%


87,3%

Metaal

86,7%


85,4%


84,7%


83,9%


82,8%

Textiel, kleding en schoeisel

81,4%

Overige industrie

77,1%


75,4%

Openbare besturen

73,5%


68,7%


68,4%

Financiële diensten

67,5%


59,4%


58,9%

Onderw ijs

51,4%


47,1%

Primaire sector

46,7%

Gezondheidszorg

44,6%

Horeca en toerisme

38,0%

Maatschappelijke dienstverlening Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling

34,5% 21,4%

Bijna twee derde van de loontrekkende werknemers is voltijds aan de slag, iets minder dan één derde werkt deeltijds. 3% van de werknemers vallen onder een speciaal arbeidsregime zoals seizoensarbeid, interim-arbeid of werknemers met gelimiteerde prestaties. Vrouwen nemen het overgrote deel van het deeltijdse werk voor hun rekening. Hoe hoger de leeftijd, hoe groter het aandeel deeltijdse arbeid. Het aandeel voltijdse werknemers in de totale werkgelegenheid verschilt sterk tussen de sectoren. De bouw spant de kroon met bijna 92% voltijdse werknemers terwijl in de maatschappelijke dienstverlening amper iets meer dan een derde voltijds aan de slag is. In de sector uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling gaat het vaak om het speciaal regime.


- 14 -

JOBS Statuut

Wat betekent deze indicator? Jobs zijn het aantal vervulde arbeidsplaatsen in de in Vlaanderen gevestigde productie-eenheden. Een job kan als loontrekkende, zelfstandige of helper ingevuld worden en hoofd- of bijberoep zijn. Arbeidsplaatsen van werknemers die afwezig zijn wegens ziekte, verlof of tijdelijke werkloosheid worden ook geteld als jobs. Arbeidsplaatsen van werknemers in voltijdse loopbaanonderbreking of tijdskrediet worden niet geteld als jobs.

Figuur 17 Aantal jobs in Vlaanderen: Indeling naar statuut (2010) 1,9% Loontrekkend

2.191.731

521.263

Zelfstandig

Helper

18,9%

52.024 79,3%

Bijna 80% van de totale werkgelegenheid in Vlaanderen valt onder het loontrekkend statuut. In sommige sectoren ligt het voor de hand dat er quasi enkel loontrekkenden aan de slag zijn zoals in de openbare besturen. Het hoogste aandeel zelfstandigen is te vinden in de diensten aan personen en de primaire sector. In die laatste sector ligt ook het aandeel helpers opvallend hoog. Binnen de secundaire sector zijn toch enkele duidelijke verschillen merkbaar. In de chemie, rubber en kunststof is het aandeel loontrekkenden relatief hoog waaruit kan afgeleid worden dat er in deze sector relatief meer heel grote bedrijven actief zijn. In de bouw daarentegen ligt het aandeel van de zelfstandigen dan weer een stuk hoger en gaat het dus vaker om KMO’s.

- 15 -

Sectorrapport


Figuur 18 Aandeel loontrekkende jobs in Vlaanderen: Indeling naar secto r (2010) Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling

100%


100%

Openbare besturen

100%


100%


99%

Metaal

99%

Onderw ijs

97%

3%


94%

6%


94%

6%


91%

7%


90%

9%


90%

9%


90%

10%


86%

13%


85%

13%


85%

14%

Gezondheidszorg

81%

Overige industrie

75%

Bouw

68%


66%


3%

31% 30%

3%

36%

56%

40%

33%

5%

64%

22%

3%

58%

Loontrekkend


27%

62%

Horeca en toerisme

Primaire sector

24%

70%



18%

Zelfstandig

19%

Helper

- 16 -

JOBS Jobcreatie en jobdestructie

Wat betekent deze indicator? Jobcreatie en -destructie worden gemeten als het verschil tussen het aantal jobs op 30 juni 2010 en 30 juni 2009 van een onderneming. Op vestigingsniveau wordt er meer dynamiek waargenomen dan op het niveau van de onderneming maar hier wordt geen rekening mee gehouden. Als het aantal arbeidsplaatsen in een onderneming op het eind van de periode groter is dan in het begin, is er sprake van jobcreatie. Als het aantal jobs op het einde kleiner is dan in het begin, spreken we van jobdestructie.

Figuur 19 Jobcrea tie en -d estructie in Vlaanderen : Indeling naar bedrijfsgrootte (juni 2010 t.o.v. juni 2009)

+47.020 -43.733

+26.361 -24.716

+15.350

Figuur 20 Netto aangroei aantal jobs in Vlaanderen : Indeling naar bedrijfsgrootte (juni 2010 t.o.v. juni 2009)

0-9 w n

+1,1%

10-49 w n

+0,4%

50-199 w n

-11.710

+13.806

+1,1%

> 199 w n

-12.158

+0,3%

Figuur 21 Aantal bedrijven en aantal jobs in Vlaanderen : Indeling naar b edrijfsg rootte (juni 2010 t.o.v. juni 2009) Jobs

Bedrijven 3.572

877 290.928

17.932 512.806

367.150

117.841

0-9 wn

- 17 -

332.928

10-49 wn

50-199 wn

> 199 wn

Sectorrapport

Bron: RSZ en Dynam-belgium.org Cijfers juni 2010 t.o.v. juni 2009

Achter de netto-evolutie van jobs gaat een ruimere dynamiek van jobcreatie en -destructie schuil. Hoe kleiner de onderneming, hoe groter de dynamiek. Anderzijds nemen de grootste ondernemingen het belangrijkste deel van de jobs voor hun rekening. In elke bedrijfsgrootte viel er een netto-groei op te meten. De verschillen tussen de sectoren zijn wel opvallend. Zo is de jobcreatie in de maatschappelijke dienstverlening hoog in verhouding tot de jobdestructie terwijl bij de metaal het omgekeerde geldt. Figuur 22 Jobcrea tie en –destru ctie in Vlaanderen: Indeling naar sector (juni 2010 t.o.v. juni 2009)

17.683 16.855


12.026 11.148

4.933 6.298

4.290 3.316 3.277

5,4%

2.682 3.223

-1,0%

2.564

-5,5%

8.587


2.488 2.153

Onderw ijs

2.407 1.069

1,8% 2,8%

2.049 2.674

Informatic a, media en telec om Financiële diens ten

1.908 1.491

Ontspanning, c ultuur en s port

1.630 1.446

Overige indus trie

0,2%

2.703 1.289

Metaal

Verv aardiging van bouw materialen

3,3%

1.054


Textiel, kleding en sc hoeisel

1,5%

1.951

Primaire sector

Grafisc he nijv erheid, papier en karton

-1,5%

4.295

Openbare besturen

Hout- en meubelindus trie

4,5%

1.992

Trans port, logis tiek en pos t

Energie, w ater en afv alverw erking

1,4%

7.551

Maats chappelijke diens tv erlening

Chemie, rubber en kuns tstof

1,3%

11.756 9.971

Bouw

Overige diens tv erlening

3,8%

8.929

Horeca en toeris me


0,4%

13.326

Z akelijke diens tv erlening

Gez ondheids zorg

Figuur 23 Netto aangroei aantal jobs in Vlaanderen : Indeling naar sector (juni 2010 t.o.v. juni 2009)

-1,9% 2,0% 1,4%

1.026 747

2,2%

864 1.882

-2,0%

762 490

1,7%

608 1.112

-3,0%

538 1.348

-4,1%

419

-6,5%

1.956 415 1.007

-4,2%

298 368

-1,5%

Jobcreatie


Jobdestructie

- 18 -

BEDRIJVEN Vestigingsgrootte

Wat betekent deze indicator? Een onderneming kan op één enkele plaats gevestigd zijn of meerdere vestigingen met personeel hebben. De ondernemingsgrootte wordt hier berekend op vestigingsniveau. Dit betekent dat grote bedrijven met meerdere vestigingen worden opgesplitst. Voor alle duidelijkheid spreken we dan ook over vestigingsgrootte. Dit betekent dat alle arbeidsplaatsen in Vlaanderen meegenomen worden, ook als de hoofdzetel van een onderneming buiten Vlaanderen gelegen is.

Figuur 24 Aantal vestigingen in Vlaanderen: Indeling naar vestigingsgrootte (2010) 4,2%

123.753

0-9 w n 27.679

10-49 w n

0,8%

17,4% 77,6%

50-199 w n

> 199 w n

6.767

1.307

Bijna 8 vestigingen op 10 telt tussen 0 en 9 werknemers. Minder dan 1 procent van alle vestigingen telt 200 werknemers of meer. Het aandeel kleine vestigingen is het grootst in de diensten aan personen en het kleinst bij de uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling.

- 19 -

Sectorrapport


Figuur 25 Aandeel vestigingen in Vlaanderen : Indeling naar vestigingsgrootte en secto r (2010) Diensten aan personen

96%

Primaire sector

4%

90%

9%


88%

10%


88%

11%

Horeca en toerisme

88%

11%


86%

11%

Gezondheidszorg

86%

8%

Bouw

84%

14%


84%

14%

Overige industrie

81%

17%


79%

19%

Eindtotaal

78%

17%

4%


74%

20%

5%


73%

20%

6%


67%


66%

27%

6%

25%


64%

24%


62%

30%


60%

7% 9% 7%

28%

9%


57%

32%

10%

Metaal

57%

32%

9%

Openbare besturen

42%

Onderw ijs

40%


39%


0%

20%

0-9 wn

20%

35%

21%

30% 30%

40%

10-49 wn

9%

36% 50%

60%

4%

13%

37%

29% 10%

18%

46%

35%



36%

70%

50-199 wn

80%

6% 90% 100%

> 199 wn

- 20 -

VACATURES Ontvangen door VDAB

Wat betekent deze indicator? Vacatures zijn openstaande arbeidsplaatsen waarvoor de werkgever op zoek is naar een kandidaat-werknemer. Werkgevers kunnen deze vacatures melden aan de VDAB. In de cijfers wordt enkel rekening gehouden met vacatures uit het normaal economisch circuit zonder uitzendopdrachten (NECzU). Ook vacatures in het kader van tewerkstellingsmaatregelen worden buiten beschouwing gelaten. De sector uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling is apart weergegeven in de factuur omdat het cijfer moeilijk te interpreter en is. Een deel van deze vacatures zijn namelijk dubbel indien een werkgever de vacature zowel rechtstreeks aan de VDAB en via (diverse) selectie- of uitzendbureaus verspreid heeft. De regionale verdeling is gebaseerd op de hoofdzetel van de onderneming. Over de plaats van tewerkstelling is er onvoldoende informatie beschikbaar. Vacatures ‘buiten Vlaanderen’ kunnen dus afkomstig zijn van ondernemingen met hoofdzetel in Brussel maar met vestigingen in Vlaanderen. Omgekeerd kunnen de ontvangen vacatures uit een regio eigenlijk tewerkstelling in een vestiging buiten deze regio betekenen. Figuur 26 Aantal ontvangen vacatures in Vlaanderen: Indeling naar sector (2010) 32.336 28.602

Groot- en kleinhandel Zakelijke dienstverlening Maatschappelijke dienstverlening

20.731 16.658 13.818 10.288 9.164 9.016

Onderw ijs Bouw Horeca en toerisme Openbare besturen Diensten aan personen Gezondheidszorg Informatica, media en telecom Transport, logistiek en post Dranken, voeding en tabak Primaire sector Vervaardiging van machines en toestellen Financiële diensten Metaal Ontspanning, cultuur en sport Overige dienstverlening Chemie, rubber en kunststof Energie, w ater en afvalverw erking Vervaardiging van transportmiddelen Hout- en meubelindustrie Grafische nijverheid, papier en karton Overige industrie Textiel, kleding en schoeisel Vervaardiging van bouw materialen Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling

- 21 -

8.726 7.203 6.572 3.394 2.895 2.860 2.613 2.572 2.476 2.336 1.789 1.547 1.466 963 940 929 844 568 70.660

Sectorrapport

Bron: VDAB Studiedienst jaartotaal 2010

Figuur 27 Vacatu regraad (openstaande vacatures t.o.v. loon trekkende jobs): Evolutie 1,8% 1,5% 1,2%

2008

2009

2010

Figuur 28 Aantal ontvangen vacatures In Vlaanderen: 10 belangrijkste bero epsgroep en (2010) Andere bureaubedienden

22.500

Verkoper

22.491 17.863

Huisbew aarder en schoonmaker Paramedicus, verzorging

12.915

Hotel- en keukenpersoneel Metaalbew erker Bouw arbeider Vertegenw oordiger

9.832 7.710 6.617 6.248

Informaticus

5.852

Technicus

5.851

De vacatures ontvangen door de VDAB komen het vaakst uit de groot- en kleinhandel, wat logisch is aangezien deze sector ook de belangrijkste werkgever in Vlaanderen is. Op plaatsen 2 en 3 komen de zakelijke en maatschappelijke dienstverlening. De twee meest gevraagde beroepen zijn ‘andere bureaubedienden’ en ‘verkoper’. Bij de vacaturegraad zetten we het jaargemiddelde van de openstaande vacatures af tegenover de som van het aantal loontrekkende jobs en de openstaande vacatures (volgens de definitie van het Steunpunt W erk en Sociale Economie). Deze indicator geeft dus het aandeel van de arbeidsplaatsen in de sector aan dat niet ingevuld is. Door de crisis is de vacaturegraad gedaald van 1,8% in 2008 tot 1,2 % in 2009. De heropleving in de economie leidde tot een iets hogere vacaturegraad van 1,5% in 2010.


- 22 -

KNELPUNTBEROEPEN Knelpuntvacatures

Wat betekent deze indicator? Niet elke vacature voor een knelpuntberoep geraakt moeilijk ingevuld. Bij de vacatures voor knelpuntberoepen waar het meer dan 90 dagen (of 3 maand) duurde voor ze ingevuld raakten, spreken we van knelpuntvacatures. Figuur 32 Aandeel knelpuntvacatures in alle sectoren (2010)

22,5%

77,5%

Geen knelpuntvacatures

Knelpuntvacatures

Figuur 33 Aantal en relatief aandeel knelpuntva catures in Vlaanderen : 10 belangrijkste clusters van knelpun tbero epen (2010) 5.544

Schoonmaker 1.231

Technicus

50,1%

1.122

Verpleegkundige

55,4%

1.003

Vertegenw oordiger Vrachtw agenbestuurder

762

Kelner

715

Elektricien

649

Informaticus

636

Schrijnw erker en meubelmaker

623

Ingenieur

582

- 25 -

41,9%

49,9% 33,7% 40,7% 48,0% 37,6% 35,8% 53,6%

Sectorrapport


Figuur 34 Aandeel van de knelpuntvacatures in het totaal aantal vaca tures in Vlaanderen : Indeling naar sector (2010) Energie, w ater en afvalverw erking

51,9%


34,9% 34,0%

Chemie, rubber en kunststof Metaal

31,4%

Bouw

31,2%


27,2%


26,9%


26,7% 24,9%

Gezondheidszorg

23,3%

Horeca en toerisme Vervaardiging van bouw materialen

22,5%


22,5% 18,3%


17,6%

Openbare besturen Primaire sector

16,4%

Overige industrie

15,5%


15,3% 14,6%

Hout- en meubelindustrie Textiel, kleding en schoeisel

13,3%


12,9%


12,4%

Groot- en kleinhandel Overige dienstverlening Onderw ijs

11,3% 10,2% 9,6%

Bij bijna één vierde van de ontvangen vacatures duurt het effectief lang voordat de vacature ingevuld geraakt en wordt ze in sommige gevallen geannuleerd. De meeste knelpuntvacatures zijn voor schoonmaker, meer dan 4 op 10 van de vacatures voor dit beroep geraken moeilijk ingevuld. Sommige sector en kennen meer moeilijkheden dan andere. Opvallend is dat meer dan de helft van de vacatures in de sector energie, water en afvalverwerking knelpuntvacatures betreft. In de individuele sectorrapporten wordt hier dieper op ingegaan.


- 26 -

REMEDIËRING Individuele Beroepsopleiding in de Onderneming (IBO) Wat betekent deze indicator? De individuele beroepsopleiding in de onderneming is een opleiding waarbij een cursist op de werkplek wordt getraind en begeleid. Het bedrijf betaalt geen loon en RSZ, enkel een productiviteitspremie. Na deze opleiding is het bedrijf verplicht om de cursist aan te werven met een contract voor onbepaalde duur.

Figuur 35 Aantal gestarte IBO’s in Vlaanderen: Indeling naar secto r (2010) 2.985

Bouw

2.777

Groot- en kleinhandel 1.025


952

Metaal Horeca en toerisme

763


548

Informatica, media en telecom Transport, logistiek en post

541 461


257

Primaire sector

248 198

Hout- en meubelindustrie Maatschappelijke dienstverlening

143


135


125

Gezondheidszorg Financiële diensten

104 88


87


71

Overige industrie

67

Ontspanning, cultuur en sport Chemie, rubber en kunststof

56


36

65


29

Onderw ijs

22

Openbare besturen

18

De bouw en groot- en kleinhandel nemen het grootste deel van de IBO’s voor hun rekening. In verhouding tot het totaal aantal loontrekkende jobs, zijn de IBO’s het belangrijkst bij de diensten aan personen en de bouw. Meer dan twee derde van de IBO’s wordt door mannen ingevuld. Ook het hoog aandelen van de jongeren en middengeschoolden vallen op. Ongeveer 46% van de IBO’s betreft een knelpuntberoep. De meerderheid van de IBO’s wordt ingevuld door kortdurig werkzoekenden.

- 27 -

Sectorrapport


Figuur 36 Aantal gestarte IBO’s in Vlaanderen: Indeling naar ken merk (2010) 8.501

Geslacht

Leeftijd

Scholingsniveau Knelpuntberoep

3.300

6.548

4899

4.367

5.761

5.435

6.366

1.593

9.672

Werkloosheidsduur

<25 j.

354

1.673

10.208

Origine

M

25-49 j.

>=50 j.

Laag

Midden

Knelpunt

Geen knelpunt

EU <1 j.

1.596 450

V

Hoog

Niet-EU 1-2 j.

2-5 j.

>5 j.

Figuur 37 Aandeel van de gestarte IBO’s t.o.v. aantal loontrekkende jobs in Vlaanderen : Indeling naar sector (2010) Diensten aan personen

3,1%

Bouw

2,3%

Primaire sector

1,8%

Overige industrie

1,3%

Horeca en toerisme

1,2%


1,1%


1,1%


0,9%


0,7%


0,7%

Metaal

0,6%


0,4%


0,4%


0,3%

Transport, logistiek en post Ontspanning, cultuur en sport Financiële diensten

0,3% 0,3% 0,2%


0,2%


0,1%


0,1%

Gezondheidszorg

0,1%


0,1%


0,1%

Openbare besturen

0,0%

Onderw ijs

0,0%


- 28 -

SECTOREN IN VLAANDEREN

Recommend Documents