Omzetgroei in meeste sectoren

Vooruitzicht Groothandel

Omzetgroei in meeste sectoren

2016 eindelijk weer groei-jaar groothandel...

-0,5% +4,0% 2015

2016

… vooral dankzij bouwmaterialen en ICT...

...terwijl oliehandel omzetcijfers drukt

-25% 2015

0% 2016

* betreft omzetwaarde

ING Economisch Bureau

Vooruitzicht Groothandel / december 2015

Groothandel

Groei 2016 heeft brede basis  De omzet in de groothandel leeft na vier

jaar omzetkrimp in 2016 naar verwachting weer op (+4%). De omzetgroei is het sterkst in de ICT- en bouwmaterialengroothandel en nihil in de groothandel in grondstoffen.  Het vertrouwen van ondernemers in de groothandel is momenteel groot en heeft in het derde kwartaal van 2015 een recordhoogte bereikt.  Het prijsherstel voor de groothandel als geheel blijft minimaal vanwege de relatief lage olieprijzen en de sterke vertegenwoordiging van deze sector. In 2015 lijdt de groothandel in olie en steenkool naar verwachting een omzetverlies van 25%.

Groothandel in positieve flow Qua volumegroei heeft de groothandel sinds 2008 van alle sectoren de meeste vooruitgang geboekt. Voor de waardeontwikkeling is het beeld pas vanaf volgend jaar weer positief. In de eerste drie kwartalen van 2015 was er wel ook al wel omzetgroei in alle sectoren, behalve voor olie en steenkool en chemische producten. Dit is het gevolg van de enorme dip in de olieprijzen. Dit beeld zal in 2016 naar verwachting hetzelfde blijven. Dankzij een verbreding van het economisch herstel ligt voor de groothandel in 2016 na vier krimpjaren weer omzetgroei in het verschiet, tot een omzetniveau van ruim € 450 miljard. De drie grote drivers van de groothandel groeien dit en volgend jaar: de export met circa 4,5%, de consumptie met ruim 1,5% (mede dankzij de aangekondigde lastenverlichtingen) en de investeringen met 9% in 2015 en 4,5% in 2016. De invoer stijgt met ongeveer 5%, iets hoger dan de uitvoer. Dit is gunstig voor groothandelaren die zich met wederuitvoer bezighouden. Ook bij vele Europese handelspartners is sprake van aantrekkende groei. Dit is gunstig voor een breed scala aan groothandels, van ICT en kapitaalgoederen tot aan non-food consumentenproducten. “De groothandel heeft een prima uitgangspositie om de rol van ketenregisseur op te pakken. Een voorwaarde om de waardecreatie te verhogen is te investeren in digitale platforms” Marinus van der Meer Sectormanager Groothandel

Omzetgroei in 2016 eindelijk weer positief % ontwikkeling j.o.j. 4% 2% 0% -2% -4% -6% 2012

2013 Omzet

2014 Volume

2015F

2016F

Prijs

Bron: CBS en ING Economisch Bureau

Vooral wederuitvoer sinds 2009 hard gegroeid Index 2009 = 100 160 140 120 100

80 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015F 2016F BBP Wederuitvoer Uitvoer binnenlands geproduceerd product Bron: CBS en CPB; bewerking ING Economisch Bureau



Agrarische producten

Omzetgroei blijft ook in 2016 gematigd  De omzet van de agrarische groothandel is

ondanks de aanhoudende druk op de graanprijzen in 2015 gestegen, met circa 3%.  Ook in 2016 zal de omzetgroei naar verwachting tot 3% beperkt blijven vanwege aanhoudend lage graanprijzen.  De prijzen die handelaren voor uien en aardappelen betaald krijgen, hebben in het seizoen 2015/16 een prima start gemaakt.  Aanhoudende consumptiegroei en de gunstige eurokoers pakken vooral positief uit voor de omzet van groothandels in bloemen en planten.

Lagere graanprijzen drukken omzetgroei In de groothandel voor agrarische producten (akkerbouwproducten en bloemen en planten) ging in 2015 bijna € 45 miljard om. De omzet van de totale agrarische groothandel trok na twee krimpjaren weer aan. In 2014 daalde de omzet met 5,5%, vooral door prijsdalingen van akkerbouwproducten (70% van het sectortotaal). De gemiddelde graanprijsdaling was ook aanzienlijk (-18%) en de oogstraming voor 2016 is vooralsnog zo gunstig dat nieuwe prijsdalingen worden voorzien. Dit zal de omzetgroei in zowel 2015 als 2016 drukken tot circa 3% (zie figuur). De omzetontwikkeling in de akkerbouw is volatieler dan die van andere landbouwproducten. Ook uien– en aardappelprijzen zijn afhankelijk van de door weersomstandigheden bepaalde opbrengst en kwaliteit. In 2014/15 waren deze prijzen beneden gemiddeld en in 2015/16 zijn de prijzen bij de seizoenstart bovengemiddeld.

Gunstig groeiperspectief sierteeltgroothandel De omzetontwikkeling bij sierteeltproducten wordt in hoge mate bepaald door de consumentenmarkten in de exportlanden. Twee derde van de bloemen en planten wordt uitgevoerd, bij akkerbouwproducten bijna een kwart. Voor deze groothandels zijn de voortekenen voor 2016 gunstig. De consumptieve bestedingen in veel exportlanden ontwikkelen zich positief en de eurokoers blijft gunstig. Vooral de export naar het VK, Frankrijk en Polen zal in 2015 en 2016 naar verwachting sterk toenemen. Omdat er minder via de veiling wordt verhandeld, is er enige neerwaartse prijsdruk in de handel, omdat afnemers in het buitenland eerder zullen kiezen voor goedkopere alternatieven.

Gematigd omzetherstel vanwege prijsdruk Index 2010 = 100 25% 20% 15% 10% 5% 0%

-5% -10% -15%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015F 2016F Bron: CBS; raming ING Economisch Bureau

Omzetontwikkeling akkerbouw meest volatiel Index 2010 = 100 150 140 130 120 110 100 90 2008

2009

2010

2011

Akkerbouwproducten Groenten en fruit

2012

2013

2014

2015

Sierteelt Zuivel, vetten, eieren

Bron: CBS en ING Economisch Bureau



Voedingsmiddelen

Groothandel food profiteert van eurokoers  De omzetgroei van groothandels in voe-

dingsmiddelen zal naar verwachting in zowel 2015 als 2016 circa 3% bedragen, dankzij zowel binnen– als buitenlandse consumptiegroei.  De groothandel in groenten en fruit en dranken behaalde in 2015 betere resultaten dan de groothandel in zuivel.  De VS is dankzij de laag blijvende eurokoers zeker nog in 2016 een groeimarkt. Voor de komende jaren is China echter exportgroeimarkt nr.1 voor de food groothandel.  De ontwikkeling van de afzet naar EUlanden stagneerde in 2015, maar zal dankzij de groei van de consumptieve bestedingen in diverse Europese landen in 2016 opleven.

Exportgroei EU nihil, VS en China groeimarkten Op basis van de groei in de eerste drie kwartalen van 2015 lijkt de omzetgroei in de food groothandel in 2015 uit te komen op bijna 3%. Bovengemiddeld presteren de groothandel in groenten en fruit en dranken. De omzet in de zuivelgroothandel lijdt onder de slechte prijzen. Ook voor 2016 wordt dankzij de goedkope euro en gunstigere zuivelprijzen een exportgroei van minstens 3% voorzien. De uitvoerwaarde van voeding en levende dieren (€ 56 mrd in 2014) steeg in de eerste negen maanden van 2015 nauwelijks, die van dranken en tabak (€ 6,5 mrd) daalde flink. De belangrijkste groeimarkten waren de VS en China. Ook de binnenlandse markt en vooral de foodservicemarkt trok aan dankzij groei van de consumptieve bestedingen. Het aandeel van de wederuitvoer bij dranken en tabak is de laatste jaren snel toegenomen, met name door de sluiting van Philip Morris.

5% 4% 3% 2% 1% 0% -1% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015F 2016F Bron: CBS en ING Economisch Bureau

2014 2015*

Aandeel wederuitvoer in % van totale uitvoerwaarde

VOEDING EN LEVENDE DIEREN

6

4

0

EU

6

2

0

Niet-EU landen

6

10

4

25%

VS

2

19

20

20%

China

30%

26

18

52

15%

DRANKEN EN TABAK

2

-11

-11

10%

EU

1

-13

-14

Niet-EU landen

5

-6

-6

VS

-3

-5

22

China

24

144

188

Bron: CBS en ING Economisch Bureau; * januari-september


% ontwikkeling j.o.j.

Wederuitvoer dranken en tabak fors gestegen

Exportontwikkeling food naar land / regio (% j.o.j.) 2003-13

3% omzetgroei voedingsgroothandel 2016

5% 0% Voeding en levende dieren Dranken en tabak 2002 2015 jan-aug Bron: CBS en ING Economisch Bureau


Non-food

Non-food doet het ook in 2016 goed  De voorziene verdere verbetering van de

koopkracht in binnen– en buitenland stimuleert de afzet van de groothandel non-food ook in 2016.  De verwachte omzetgroei bedraagt ongeveer 5%, na een groei van 7,5% in 2015.  De volumeontwikkeling in de groothandel is prima, het schort nog aan de groei van de toegevoegde waarde.  De uitdaging voor ondernemers in de groothandel ligt in het combineren van de aansluiting op digitale platforms en het bereiken van vooral meer niet-Europese afzetmarkten.

Koopkrachtverbetering stimuleert omzet De groothandel in non-food consumentenproducten genereert in 2015 een omzet van ruim € 82 miljard. De omzet beweegt ongeveer gelijkmatig met die van de conjunctuur. De omzetgroei in 2015 kwam boven die in 2013 en 2014 uit dankzij het aantrekken van de consumptieve bestedingen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de ontwikkeling van de retailomzet non-food. Deze neemt in 2015 met ongeveer 1,5% toe, na vier krimpjaren. In 2016 verbetert de koopkracht in Nederland en in diverse Europese afzetlanden verder, terwijl de exportvooruitzichten richting bijvoorbeeld China iets onzekerder zijn. Al met al wordt voor 2016 5% omzetgroei verwacht. Qua volumegroei in de afgelopen jaren overtreft de groothandel de meeste andere sectoren. De ontwikkeling uitgedrukt in toegevoegde waarde valt echter tegen.

Digitalisering en internationalisering van belang De internetomzet groeit veel sneller dan die in winkels en zal in 2016 waarschijnlijk ongeveer driekwart hoger zijn dan in 2010. Deze groei is ook beduidend hoger dan die van de exportwaarde (zie figuur), die geremd wordt door de aanhoudende prijzendruk. De uitdaging voor de groothandel non-food zit naast waardecreatie onder meer in het voorkomen dat omzet weglekt omdat er vaker rechtstreeks bij de fabrikant wordt besteld. Behalve het beleveren van webwinkels worden ook het zelf openen van webwinkels of het faciliteren van digitale platforms een must voor de groothandel. Bovenaan de „to do‟ lists zou het inzetten van de modernste IT systemen ten behoeve van internationale digitale platforms moeten staan, in combinatie met internationaal zaken doen in vooral niet-Europese afzetlanden.

Omzet groothandel non-food groeit stevig door % ontwikkeling j.o.j. 10%

5%

0%

-5% 2009

2010

2011

2012

2013

2014 2015F 2016F

Bron: berekeningen ING Economisch Bureau o.b.v. CBS

Internetomzet groeit 3,5x zo snel als export Index 2010 = 100 180 160 140 120 100 80 2010

2011 2012 2013 2014 2015F 2016F Omzet non-food detailhandel (niet-internet) Omzet internetwinkels Exportwaarde




Kapitaalgoederen

Omzetgroei 2016 van ruim 5% verwacht  De hoge groei van de bedrijfsinvesteringen

vertaalt zich in een herstel van de omzet in zowel 2015 als 2016.  In 2016 kan de omzetgroei boven de 5% uitkomen dankzij herstel van de ICT investeringen na de pas op de plaats in 2015.  De groothandel in vervoermiddelen was met een omzetherstel van 20% in 2015 de grote motor achter de groei.  De groothandel in machines zal na een investeringsgroei van circa 7% in 2015 in het nieuwe jaar terugvallen vanwege toenemende exportonzekerheden naar China.

Verwachte investeringsimpuls 2016 dankzij ICT De groothandel in kapitaalgoederen (ICT, transportmaterieel, landbouwmachines en industriële machines) kent een omzet van ongeveer € 40 miljard. De sector profiteert sinds 2015 van het aangetrokken investeringsklimaat. De binnenlandse bedrijfsinvesteringen nemen in 2015 met circa 9% toe. Op basis van de omzetgroei in de eerste drie kwartalen ligt voor 2015 voor de groothandel in kapitaalgoederen een omzetgroei van 5% in het verschiet. Door aantrekkende investeringsgroei in de ICT wordt voor 2016 een investeringsgroei van ruim 5% verwacht.

Neerwaartse risico’s voor machines De investeringsgroei in de ICT is in 2015 afgevlakt, na de hoge groeipercentages in de jaren ervoor (zie figuur). Voor 2016 wordt verwacht dat de groei ongeveer 6% bedraagt, iets lager dan het groeigemiddelde sinds 2000. Digitalisering blijft immers core business voor vrijwel alle sectoren. De investeringen in vervoermiddelen maakten de drie jaren van krimp van in totaal ruim 20% in 2015 in één klap weer goed en zullen in 2016 op basis van een positief producentenvertrouwen naar verwachting met circa 5% kunnen doorgroeien. Ook de investeringen in machines en overige materiële activa ontwikkelen zich na een flinke groei in 2015 (+7%) in 2016 nog wel positief, maar minder goed dan die van de ICT investeringen en met bovendien neerwaartse risico‟s. Dit vooral vanwege somberheid omtrent exportgroei naar China.

Groei investeringen impuls voor omzetgroei groothandel kapitaalgoederen % ontwikkeling j.o.j. 10% 5% 0% -5% -10% -15% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015F 2016F Bron: berekeningen ING Economisch Bureau o.b.v. CBS

Investeringsimpuls zet door in 2016 Index 2010 = 100 150 140

130 120 110 100 90 2010

2011

2012

2013

2014

2015F

2016F

Totaal Vervoermiddelen ICT Machines en overige materiële activa Bron: berekeningen ING Economisch Bureau o.b.v. CBS



Grondstoffen

Omzet oliehandel nog niet uit de put  De handel in olie en steenkool boekt al vier

jaren forse omzetverliezen door grote prijsdalingen. Sinds 2011 is ongeveer 60% aan omzet ingeleverd.  De olieprijzen blijven in 2016 naar verwachting laag en zullen per saldo nauwelijks stijgen ten opzichte van 2015.  Ook de groothandel in chemische producten ondervindt de nadelen van de lage olieprijzen en zal na de omzetkrimp in 2016 maar mondjesmaat herstellen.  De verwachte groei in 2016 is te danken aan de groei in de segmenten bouwmaterialen en metaalwaren.

Lage olieprijzen blijven omzetherstel drukken De handel in olie en steenkool maakt ruim de helft uit van de omzet in grondstoffen en halffabricaten (metaal, bouwmaterialen, metaal– en chemische producten). De lage olieprijzen sinds medio 2014 hebben in 2015 tot een omzetverlies van ruim 8% geleid voor deze sector. Ook 2016 blijft een turbulent jaar voor groothandelsbedrijven actief in de grondstoffenbranche. De prijzen zullen naar verwachting stabiliseren op de huidige lage niveaus. Het omzetherstel voor deze sector van circa 4% wordt dan ook gevoed door de omzetgroei in bouwmaterialen, metaal en metaalproducten.

Bouwmaterialen en metaalwaren groeipijlers Groothandels in grondstoffen en halffabricaten kennen een uiteenlopende dynamiek. De omzet in de groothandel in bouwmaterialen noteerde vanwege de crisis op de woningmarkt sinds 2009 vier krimpjaren. In 2014 zette voorzichtig het herstel in, maar in 2015 is dit segment in de groothandel met een groei van ruim 7% de sterkste pijler. De groothandel in metaal herstelde zich na drie krimpjaren in 2015 met een omzetherstel van ruim 3%. De groothandel in chemische producten bleek in 2015 ook gevoelig voor de neerwaartse druk op de olieprijzen, waardoor de omzet ruim 6% daalde. Voor 2016 wordt een gering herstel van circa 2% voorzien. De oliehandel spant momenteel echter de kroon met in 2015 alleen al een omzetdaling van een kwart en sinds 2011 van circa 60%. De omzetgroei in 2016 wordt geraamd op 0%.

Beperkt herstel na vier jaar omzetverlies % ontwikkeling j.o.j. 20% 15% 10% 5% 0% -5%

-10% 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015F 2016F Bron: berekeningen ING Economisch Bureau o.b.v. CBS

Fors omzetverlies oliehandel in drie jaar tijd Index 2010 Q4=100; 4-kw. voortschrijdend gemiddelde 120 110 100 90 80 70 60 50 2011 2012 2013 Olie en steenkool Bouwmaterialen Chemische producten

2014 2015 Metaal en erts Metaalwaren, verwarming




Meer weten? Kijk op ing.nl/kennis en volg ons op Twitter Of neem contact op met: Henk van den Brink

Sectoreconoom Groothandel 06 1930 3153

Marinus van der Meer Sectormanager Groothandel 06 5069 2595

Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist (en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uit oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 8 december 2015.



Omzetgroei in meeste sectoren

Recommend Documents