SCHOLING & ADVIES
zorg over identiteit, zingeving en ethiek in de zorg
WIE ZIJN WIJ? DRS.
Elke dag zetten zorgverleners zich met hart en ziel in voor mensen die in een bepaalde mate van hun zorg afhankelijk zijn. Zorgverle ners hebben ooit voor het werken in de zorg gekozen, omdat ze iets voor anderen willen betekenen. Die motivatie vast te houden, daar komt het steeds meer op aan. De speelruimte in de zorg is klein en de tijd is krap. Voor goede zorg blijft het van belang dat je gevoelig blijft voor mensen die voor kortere en langere tijd zorg nodig hebben. De stafmedewerkers en trainers van Reliëf hebben jarenlange ervaring met het vertalen van christelijk geïnspireerde waarden in eigentijdse zorgondersteuning, zowel op het niveau van de zorg professional als op het niveau van bestuurders. Zorgen met passie, aandacht voor relaties, oog voor zingeving en kennis van zaken typeren ons aanbod van scholing
CHRISTELIJKE VERENIGING VAN ZORGAANBIEDERS
THIJS TROMP
is directeur van Reliëf en gespecialiseerd in identiteitsbeleid, ethiek beleid, visie op zorg, werken met levensverhalen en de begeleiding van commissies ethiek.
DRS.
WOUT HUIZING
is specialist binnen de ouderenzorg, met expertise op het terrein van het levensverhaal, palliatieve zorg, zingeving en geestelijke verzorging. Hij is gecertificeerd (pastoraal) supervisor en geeft naast trainingen op genoemde terreinen supervisie, intervisie en coaching.
Reliëf komt als christelijke vereniging van zorgaanbieders op voor zin in zorg. In onder andere de ouderenzorg, ziekenhuiszorg en de zorg voor verstandelijk gehandicapten is zij zowel leden als niet-leden van dienst bij het bevorderen van zin in zorg.
& advies op de terreinen identi teit, zingeving en ethiek. In deze folder vindt u een overzicht van ons aanbod. Omdat zorg altijd maatwerk is, is ons aanbod dat ook. Een mailtje of telefoontje naar ons kantoor is het begin van een goed gesprek over zorg. Samen met u bepalen we wat het meest aansluit bij uw vraag.
De stafmedewerkers van Reliëf zijn experts op het gebied van identiteit, zingeving en ethiek in de zorg. Daarbij hebben zij ieder hun eigen expertise en deskundig heid. De medewerkers van Reliëf ondersteunen u om waarden als aandacht, betrokkenheid, menslie vendheid en gastvrijheid tot bloei te laten komen in uw organisatie.
DRS.
MARIJE STEGENGA
verzorgt coaching en trainingen. Zij begeleidt gespreksgroepen in de zorg over ethiek, motivatie, zingeving en inspiratie. Zij is gespecialiseerd in de relatie tussen identiteit en zorgcultuur.
DRS.
CYNTHIA LIESHOUT
geeft trainingen en scholingen op het gebied van zorgethiek. Ze heeft een ruime ervaring in het begeleiden van commissies ethiek en in het opzetten en begeleiden van moreel beraad. Ze houdt zich bezig met het werken met levensverhalen en heeft een bijzondere affiniteit met de zorg voor (oudere) religieuzen.
identiteit Voor de positionering en profilering van een zorg
Iedere organisatie heeft haar eigen specifieke identiteit. organisatie is een eigen, herkenbare identiteit een Die identiteit kan geworteld zijn vereiste. De identiteit van een (zorg)organisatie maakt in de protestantse of katholieke traditie. Bij veel organisaties is het verschil met andere organisaties. Om onderscheidie (levensbeschouwelijke) idendende en herkenbare zorg te kunnen leveren is het titeit niet meer voor alle medewerkers en cliënten direct goed om van tijd tot tijd stil te staan bij de identiteit herkenbaar. van de eigen organisatie. Dat neemt niet weg dat de identiteit voor alle zorgaanbieders een belangrijk punt is. Wie je bent als zorgaanbieder en waar je voor staat, dat is van belang voor elke zorgvrager én medewerkers. Daarop berust de verwachting die zorg vragers van de zorgaanbieder hebben en daarop mogen zij de organisatie ook aanspreken. Werken aan een herkenbare, aansprekende identiteit is daarom belangrijk, niet alleen op papier, maar ook in de cultuur en sfeer van de organisatie. Reliëf kan u ondersteunen in het herkennen en benoemen van de identiteit van uw organisatie, bijvoorbeeld aan de hand van kernwaarden. Daarnaast kan zij u helpen om de geformuleerde identiteit te borgen in de structuur van uw organisatie, zodat de identiteit de missie en visie van uw organisatie bevordert.
UW MISSIE, VISIE EN KERNWAARDEN
WERKEN AAN EEN MENSLIEVENDE ZORGCULTUUR
EFFECTIEVE GEESTELIJKE VERZORGING
Sturen op waarden vormt de kern van een bezielde zorgorganisatie. Reliëf helpt u om het vizier op uw kernwaarden scherp te stellen en ondersteunt u bij de implemen tatie en voortdurende reflectie hierop vanuit de dagelijkse zorg praktijk. Het ontwikkelen van moreel leiderschap van bestuur ders, managers en teamleiders is een belangrijk onderdeel hiervan.
Reliëf helpt u bij het verbeteren van de cultuur in uw organisatie. Goede zorg staat of valt met een zorgcultuur waarin verantwoor delijkheid, openheid, gastvrijheid en reflectie centraal staan. Reliëf werkt altijd vanuit uw kernwaar den en gebruikt daarvoor partici perende observatie, morele reflectie op de persoonlijke en organisatorische inspiratie en coaching, supervisie en intervisie.
Reliëf adviseert geestelijk verzor gers om zich goed te positioneren in de organisatie. Een goed toegeruste geestelijk verzorger kan binnen uw orga nisatie een belangrijke bijdrage leveren aan de implementatie en ondersteuning van het identiteits beleid en aan de ondersteuning van mentaal welbevinden van zorgvragers. Reliëf begeleidt en schoolt geestelijk verzorgers en adviseert uw organisatie ten aanzien van de positionering van geestelijke verzorging.
GEVING Zorg en zingeving horen bij elkaar.
zin
Wanneer mensen afhankelijk worden van zorg, heeft dit vrijwel Goede zorg heeft oog voor de identiteit altijd effect op de beleving van en het levensverhaal van de cliënt en de persoonlijke identiteit. “Wat stelt mijn leven nog voor na mijn sluit aan bij wat voor hem of haar van herseninfarct?”, “Wie ben ik nog wezenlijk belang is. Voor het bepalen als ik geen kinderen kan krijgen?” “Wat kan ik nog betekenen nu van de goede zorg en behandeling is ik niet meer mobiel ben?”. Goede het belangrijk om te weten wat voor de zorg geeft naast de fysieke en psychische aspecten daarom ook cliënt van betekenis is en wat voor hem/ altijd aandacht aan de zingeving haar het leven zin en betekenis geeft. van de zorgvrager. De sleutel daarvoor is de aansluiting bij het levensverhaal van de zorgvrager. De visie van Reliëf is dat zorgverleners alleen maar oog kunnen hebben voor de zingeving van de ander, wanneer zij kunnen reflecteren op hun eigen zingeving en inspiratie. De wil om te zorgen voor de ander komt voort uit inspiratie van de zorgverlener. Gedragsverandering in de houding naar de cliënt begint bij reflectie op de eigen inspiratie en visie op goede zorg. Reliëf helpt om de zorg voor zin zowel in de palliatieve als in de reguliere zorg een vaste plaats te geven in de structuur en cultuur van uw organisatie.
OMGAAN MET LEVENSVRAGEN IN DE ZORG Training voor zorgprofessionals en vrijwilligers om over levensvragen in gesprek te gaan met patiënten, cliënten en bewoners. Levens vragen herkennen en hanteren zowel in de reguliere- als in de palliatieve zorg. Dat staat centraal in de scholing van Reliëf. U leert goed te kijken en te luisteren en op een betrokken manier in te gaan op levensvragen. Voor deze cursus is onder voorwaarden subsidie verkrijgbaar.
WERKEN MET HET VERHAAL IN DE ZORG De zorg laten aansluiten bij het unieke levensverhaal van de cliënt, hoe doe je dat methodisch? Elk mens is uniek, gevormd door talloze levenservaringen. Van daaruit reageren mensen en
geven zij betekenis aan wat zij nu meemaken. Maar kén je de ander voldoende om daarop in te gaan? Reliëf traint u in de verschil lende levensverhaalmethoden om met ouderen of mensen met een verstandelijke beperking in gesprek te gaan over hun levens verhaal, bv. en . (www.zorgvoor hetverhaal.nl).
wie de mens is aan wie zorg wordt geboden en wat zinvol voor hem of haar is. Er zijn talloze mogelijk heden om invulling te geven aan dit domein, waarin thema’s als depressie, geestelijke verzorging, levensverhalen e.d aan bod komen. Reliëf geeft richting aan implementatie van dit domein binnen de totale zorgverlening.
MENTAAL WELBEVINDEN ALS KERN VAN MENSWAARDIGE ZORG
INTERVISIE
Basiscursus voor bestuurders en managers om vorm te geven aan mentaal welbevinden, één van de vier domeinen van verantwoorde zorg. De sleutel tot het bieden van kwaliteitszorg ligt bij de invulling van het domein mentaal welbevin den. De vele dimensies die hierin een rol spelen maken duidelijk
Intervisie richt zich op het leren van en aan elkaar als beroeps krachten die hetzelfde werk doen, hetzij binnen teamverband van dezelfde organisatie, van verschil lende afdelingen of uit verschil lende organisaties. Er zijn vele methodieken en werkvormen hier voor beschikbaar die de uitwisse ling om oplossingen te vinden voor vaak lastige werksituaties uitdagend en creatief maken.
ethiek In de zorg hebben we voortdurend te maken met
Zal ik me houden aan mijn zorg route, zodat iedereen de zorg morele vragen en dilemma’s. Structurele aandacht krijgt op de tijd die hij verwacht, voor ethiek vraagt zowel om het ontwikkelen van een of wijk ik van mijn schema af om een cliënt eerder te helpen die integraal ethiekbeleid als ook om instrumenten om een slechte nacht achter de rug blijvend te reflecteren in de zorgpraktijk. heeft? Stoppen we met de behandeling van deze patiënt, ook al wil zijn familie dat we alles op alles zetten? Plaatsen we mevrouw over omdat zij haar medebewoners tot last is? Hoeveel vrijheid kan en mag ik ondanks de ZZP’s nemen in de verdeling van de middelen? Zorgverleners, leidinggevenden en bestuurders worden in de zorg voortdurend geconfronteerd met ethische dilemma’s. Deze dilemma’s kunnen veel tijd en energie kosten. Door deze dilemma’s tijdig te herkennen en te bespreken werkt een organisatie aan voort durende kwaliteitsontwikkeling en bovendien helpt ethische reflectie om het uit te houden bij onoplosbare dilemma’s en schrijnende situaties in de zorg. Reliëf wil u graag helpen bij het implementeren van een ethiek beleid dat bij uw organisatie past- liefst aansluitend bij de bestaande structuren. Zo hoeft ethiek geen extra te worden, maar wordt zij een integraal onderdeel van zorgverlenen.
COMMISSIE ETHIEK
MOREEL BERAAD
BASISCURSUS ETHIEK
Reliëf biedt voor (startende) commissies ethiek verschillende cursussen aan. U stelt samen met een trainer van Reliëf uw eigen scholing op afhankelijk van de fase waarin de commissie zich bevindt en de doelen en de opdracht die u als commissie hebt. Voorbeel den van modules zijn o.a. morele gevoeligheid bevorderen in de zorgpraktijk, implementeren van integraal ethiekbeleid, morele reflectie in de praktijk, inleiding in de ethiek, werken met waarden en het schrijven van visiestukken rond morele thema’s zoals zorg rondom het levenseinde, reanima tie of privacy.
Moreel beraad is een geschikte methode om morele reflectie in de praktijk te bevorderen. Deel nemers aan de training moreel beraad beheersen na afloop zowel de vaardigheden om het groeps dynamische proces te hanteren als ook om ethisch inhoudelijk het morele beraad in goede banen te leiden.
In de basiscursus ethiek leren uw medewerkers om de dagelijkse morele dilemma’s te herkennen en te benoemen. Hierdoor kunnen zij deze dilemma’s beter hante ren, waardoor zij minder stress zullen ervaren. Bovendien zullen zij door deze cursus ook beter in staat zijn de dilemma’s waar zij tegenaan lopen bespreekbaar te maken bij de leidinggevende of de commissie ethiek, zodat het lerend vermogen van de organisa tie als geheel kan groeien.
COACHING, BEGELEIDING EN ADVIES COACHING
TEAMCOACHING
SUPERVISIE
BEMIDDELING BIJ INCIDENTEN
BEGELEIDING VAN COMMISSIES
EXTERN VOORZITTERSCHAP
Coaching vanuit Reliëf neemt de doelen van de coachee of de opdrachtgever als uitgangspunt en is resultaatgericht en effectief. Daarnaast kunt u van de coaching van Reliëf verwachten dat reflec tie op de betekenis van de inspi ratie en drijfveren van de coachee altijd ter sprake komen, zodat de coachee zich vanuit zijn bronnen kan ontwikkelen en groeien.
Teamcoaching helpt om de patro nen en overtuigingen van de groep bloot te leggen en om groepsleden inzicht te geven in hun eigen rol en bijdrage binnen de groep. Teamcoaching van Reliëf gaat altijd uit van de door het team zelf ervaren uitdagingen en idea len, maar kan wel plaatsvinden in opdracht van een leiding gevende.
Supervisie is een leertraject onder leiding van een supervisor waarin mensen hun professionaliteit versterken en verbeteren. De supervisant leert in het super visietraject om de eigen ervarin gen opgedaan in de beroepsuitoe fening zodanig te overdenken en te doorzien dat het leidt tot een beter functioneren.
Soms vindt er een incident plaats in uw organisatie met een duide lijke morele lading. Bijvoorbeeld een conflict rond het levenseinde van een cliënt of een spannings volle kwestie rond de bejegening van een patiënt. Soms ook staat de bestuurder van de organisatie lijnrecht tegenover de verpleeg huisarts of de cliëntenraad over een moreel thema. Reliëf bemid delt in dergelijke situaties en helpt de betrokkenen bij het zoeken van een aanvaardbare oplossing.
Reliëf ondersteunt en begeleidt werkgroepen en commissies. Doel hiervan is het bevorderen van de voortgang van de commissie of werkgroep en het bevorderen van de inhoudelijke kennis en daarmee het resultaat van de commissie of werkgroep. Wil u een commissie ethiek opzetten binnen uw orga nisatie of met een werkgroep zoe ken naar een adequate borging van het levensverhaal, of ontbeert uw commissie kennis op het gebied van ethiek, zingeving of identiteit, overweegt u dan om een stafme dewerker van Reliëf toe te voegen aan uw commissie.
Heeft u een extern voorzitter nodig voor een werkgroep, een teamdag, een forumdiscussie of een symposium, dan kan Reliëf u een bekwaam, bescheiden en zorgvuldig voorzitter bieden. Indien gewenst denken we mee in de voorbereiding van de bijeen komst en zullen u helpen om er een zinvolle en effectieve bijeen komst van te maken.
SCHOLING EN ADVIES OP MAAT Omdat scholing en advies op het terrein van identiteit, ethiek en zingeving zorgvuldig moeten aansluiten bij uw specifieke vraag, hanteert Reliëf geen standaard aanbod. Na overleg met u maakt Reliëf een aanbod dat aan uw wens en behoefte tegemoet komt. Wij zijn altijd graag bereid voor een vrijblijvend gesprek bij u langs te komen. Aan een dergelijk oriënterend gesprek zijn geen kosten verbonden.
TARIEVEN Reliëf hanteert voor scholing in company een dagdeeltarief. Voor advies, coaching, supervisie en intervisie hanteert Reliëf een uurtarief. Leden van Reliëf ont vangen een korting van ongeveer 25%. Reistijd en reiskosten worden afzonderlijk berekend. Voor langdurige scholingstrajec ten wordt een afzonderlijke prijsafspraak gemaakt, waarin een aanvullende korting is ver werkt. BTW is niet verschuldigd. Voor meer informatie over de tarieven van specifieke scholing of advies kunt u contact opne men met het bureau van Reliëf.
Neckardreef 6 3562 CN Utrecht tel. 030 26 10 454
[email protected] www.relief.nl
