Jaarverslag 2012
Samenstelling van Bestuur en Directie Bestuur: Voorzitter– C.N. Rozenblad Secretaris– M. Beck Penningmeester – L. Kloof Lid – R. Jaleti Lid – H. Jintie Lid – C. Cairo Lid – E. Fraenk Directie: Algemeen Directeur – E.D. van Eer Onderdirecteur Financieel Administratieve Zaken – K. Somai
Coördinatiecentrum: Zonnebloemstraat 45-47 Postbus 4086 Telefoon: (597) 499466 Fax: (597) 432655 E-mail:
[email protected] Website: www.medischezending.sr Paramaribo – Suriname
Onthulling vlag van de Medische Zending
Inhoud 1.
Profiel van de Stichting
4
2.
Directieverslag
6
2.1
Inleiding
6
2.2
Versterking en vernieuwing van het gezondheidszorgsysteem
2.3
Algemene toegang tot zorg en beschikbaarheid van zorg
op basis van behoefte
2.4
Verplichting tot gelijke gezondheidskansen als onderdeel van sociale
rechtvaardigheid
2.5
Gemeenschapsparticipatie in het bepalen en uitvoeren van
gezondheidsagenda’s
2.6
De bevordering van de gezondheid door health promotion en
health education
10
2.7
Sectorale en intersectorale benaderingen van gezondheid
11
2.8
Gebruik van beschikbare en betaalbare technologie
11
2.9
Kerncijfers overzicht
12
2.10
De Medische Zending in cijfers
15
2.11
Dankwoord
18
3
Jaarrekening
Afkortingen
6
8
9
10
20 31
MZ jaarverslag 2012 3
1. Profiel van de Stichting De Stichting Medische Zending Primary Health Care Suriname is opgericht bij notariële akte op 22 mei 2001. De Stichting is opgericht om het medisch werk, in het bijzonder in het binnenland van Suriname dat voorheen opgedragen was aan: • • •
De Stichting Medische Zending der Evangelische Broedergemeente in Suriname (Medizebs); De Pater Ahlbrinck Stichting (P.A.S.); De Stichting Medische Zending voor Suriname (M.Z.S.),
van betrokkenen over te nemen en te concentreren. Als zodanig kan de Stichting aangemerkt worden als rechtsopvolger van de genoemde organisaties en is de Stichting niet stataal, maar wordt vanwege de rechtsopvolging gefinancierd door de overheid. De Stichting heeft tot doel het bevorderen en waarborgen van het lichamelijk-, geestelijk-, sociaal en emotioneel welzijn van de bevolking in het binnenland van Suriname volgens de Primary Health Care principes, een en ander gedreven door het motief het evangelie uit te dragen in woord en daad. De Medische Zending maakt zich sterk voor het opzetten en instandhouden van een efficiënt, eigentijds en dynamisch gezondheidszorgsysteem in rurale gebieden door: a) Het opzetten en in stand houden van gezondheidscentra; b) Het opleiden, trainen en bijscholen van gezondheidswerkers; c) Het samenwerken en plegen van overleg met overheids- en particuliere instellingen en individuen in het belang van de Primary Health Care. Daarbij ondersteunt onze organisatie de bewoners van rurale gebieden bij de verbetering van hun gezondheid en hun maatschappelijke participatie door: 1 2 3 4 5 6 7
uit te gaan van de gezondheidsbehoeften van de bewoners; gericht te zijn op optimale participatie in educatie en preventie; basering op de laatste stand van de wetenschap; kwaliteit van basis medische zorg en organisatie; het beschikbaar hebben van transport- en communicatiemiddelen en communicatiesystemen; arbeidscreatie, middels het scholen van de bewoners en hen in te zetten als gezondheidswerkers en ondersteunend personeel; het continueren van de zorg, isolement van de bewoners tegen te gaan.
Ter verbetering van de zorg investeert de organisatie in: • Onderzoek en facilitering van onderzoeksprojecten; • Opleiding; • Productvernieuwing en productuitbreiding; • Communicatiesystemen; • Expertise; • Netwerken. Wij streven ernaar een erkend toonaangevend expertisecentrum te blijven in Suriname en daardoor: • •
Zekerheid te bieden aan de bewoners van de rurale gebieden; De overheid en ook het bedrijfsleven in rurale gebieden te verzekeren van professionele dienstverlening.
4 MZ jaarverslag 2012
De volgende kernwaarden gelden als uitgangspunt: • • • • •
Ownership; Behulpzaam, Verdraagzaam en Respectvol; Innovatief; Ondernemend; Excellent.
De Medische Zending is de organisatie die eerstelijns gezondheidszorg volgens Primary Health Care principes aanbiedt aan de bewoners van het binnenland, van Suriname. Dankzij de gehanteerde principes kan gesteld worden dat “toegewijde kwaliteitszorg op maat” onze specialiteit blijft. Het geografische werkgebied beslaat 90% van de oppervlakte van Suriname, waarin ongeveer 60.000 personen wonen, met de grootste concentraties langs de rivieren in de oostelijke helft van het land. De activiteiten die moeten leiden tot het product worden momenteel uitgevoerd op de 56 locaties in het binnenland, die worden aangestuurd en ondersteund vanuit het “Jan van Mazijk coördinatiecentrum” te Paramaribo. Het dienstenpakket dat de Medische Zending PHCS verstrekt, omvat: - - - - - - - - - - - - -
Algemeen spreekuur volgens gestandaardiseerde protocollen met medicamenten uit de essentiële geneesmiddelenlijst naar WHO standaarden; Huisbezoek; Spoedeisende hulp buiten normale bezoektijden van de polikliniek; Observatie op de polikliniek; Spreekuur voor ouders en verzorgers van kinderen tussen 0 en 5 jaar; Vaccinatie middels uitvoering van het Expanded Program on Immunisation (EPI); Prenatale consultatie van aanstaande moeders; Tandheelkundige dienstverlening en preventie; Fysiotherapeutische dienstverlening; Overleg met specialisten in de tweede lijn omtrent adviezen ter plekke in het binnenland of verwijzing naar het ziekenhuis (tweede lijn); Verloskunde van de ongecompliceerde baring; Spoedtransport naar de tweede lijn op medische indicatie; Voorlichting op de polikliniek en op locatie in het dorp.
Bij dit dienstenpakket zijn de gezondheidsassistent, malaria microscopist en de polikliniekhulp de spil. Zij worden aangestuurd en gesuperviseerd door het streekpolikliniekhoofd (SPH) en de regiomanager. De laatstgenoemde is een arts die ervoor zorgt dat alle zaken die nodig zijn om de gezondheidszorg te kunnen bieden optimaal functioneren. Gezondheidsassistenten, malariamicroscopisten en polihulpen zijn overwegend medewerkers die zelf uit het binnenland afkomstig zijn en die door de Medische Zending zijn opgeleid. Van groot belang is ook het logistiek- en ondersteunend personeel dat onontbeerlijk is voor het zorgsysteem. De geografische plaatsing van polikliniek faciliteiten, personeel en logistiek materiaal, vindt plaats op basis van populatiegrootte, morbiditeit en bereikbaarheid van de verschillende dorpen in het binnenland. Hierbij wordt continu de kosten baten analyse gemaakt met efficiëntie hoog in het vaandel en wordt gestreefd naar uniforme kwaliteit tussen de verschillende regio’s.
MZ jaarverslag 2012 5
2. Directieverslag 2.1
Inleiding
In 2012 startte er voor de Medische Zending een nieuwe beleidsperiode die loopt van 2012 tot en met 2015. De basis hiervoor is het beleidsplan “Op naar geïntegreerde Primary Health Care”, welke in het jaar 2012 gepubliceerd werd. De principes van het beleid van de Medische Zending voor deze periode zijn gebaseerd op de hernieuwde PHC-principes. Omdat er in deze beleidsperiode extra aandacht besteedt wordt aan de aanpassing van de organisatie ten behoeve van het vernieuwd PHC-model is er een apart principe, namelijk de versterking en vernieuwing van het gezondheidszorgsysteem van de Medische Zending, toegevoegd. Hierbij wordt onder het vernieuwd PHC-model verstaan: Een op gezondheidsontwikkeling gericht model dat gezondheidsbevorderende en intersectorale acties voor de determinanten van gezondheid integreert met ziektebehandeling, zorg en rehabilitatiediensten. De beleidsprincipes zijn als volgt geformuleerd: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Versterking en vernieuwing van het gezondheidszorgsysteem ten behoeve van het vernieuwd PHC-model; Algemene toegang tot zorg en beschikbaarheid van zorg op basis van behoefte; Verplichting tot gelijke gezondheidskansen als onderdeel van sociale rechtvaardigheid; Gemeenschapsparticipatie in het bepalen en het uitvoeren van gezondheidsagenda’s; De bevordering van de gezondheid door health promotion en health education; Sectorale en intersectorale benaderingen van gezondheid; Gebruik van beschikbare en betaalbare technologie.
Voor elk jaar in de beleidsperiode wordt er een operationeel plan opgesteld. Dit directieverslag is een globale evaluatie van het operationeel plan van 2012. In het hoofdstuk “kerncijfers” wordt ingegaan op de organisatie als medisch instituut, waarbij de resultaten, die deels zijn weergegeven in de kerncijfers, worden geanalyseerd. We zijn ons ervan bewust dat de beste evaluatie die is, welke gebaseerd is op vooraf vastgestelde meetbare indicatoren. Dat is ook gebleken tijdens de uitvoering, maar meer nog bij de evaluatie van het operationeel plan van 2012. Concrete meetbare resultaten waren in 2012 vaak weer moeilijk te objectiveren. De directie van de Medische Zending was dan ook genoodzaakt de beleidsdoelen voor de beleidsperiode enigszins te “herformuleren” en te koppelen aan indicatoren waardoor resultaten beter te monitoren en te meten zullen zijn.
2.2
Versterking en vernieuwing van het gezondheidszorgsysteem ten behoeve van het vernieuwd PHC-model
Eèn van de beleidsdoelen is het monitoren van de gezondheidstoestand van de doelgroep en het versterken van onderzoek, waardoor de verzamelde data en onderzoekresultaten kunnen worden vertaald naar beleidsformulering en programmaversterking. De rapportage van data vanuit de verschillende gezondheidscentra naar de afdeling PSO verliep bevredigend, ondanks hier en daar nog verlate rapportage en onderrapportage van bijvoorbeeld het aantal chronische patiënten. Gebruik van een nieuwe database gaf de nodige problemen waardoor ook monitoring van nieuwe PHC indicatoren niet kon aanvangen. Ter verbetering van de kwaliteit en professionaliteit van de dienstverlening van de Medische Zending werd de Public- en Community Relations (PCR) afdeling, opgezet en bemand. Het opstellen en bespreken van een communicatieplan kon in 2012 niet worden afgerond en is als doel naar 2013 verschoven. Ook werd in 2012 de bijscholing voor GZA’s en polikliniekhulpen in de maanden mei t/m augustus georganiseerd. De afdeling opleiding bekijkt nog de mogelijkheden een systeem te ontwikkelen voor het meten van het effect (de outcome) van de bijscholing. Plannen om te komen tot een curriculum evaluatie en een Pedagogisch-didactische evaluatie van de GZAopleiding door een in te stellen curriculum- c.q. onderwijscommissie, konden in 2012 niet worden afgerond. Tevens zouden deze commissies ook voorstellen voor het traject naar accreditatie van de GZA-opleiding moeten aandragen. Ook deze activiteiten konden, vanwege het ontbreken van deze commissies, niet uitgevoerd worden. Om het human resource-beleid aan het eind van de beleidsperiode aan internationale HRM- standaarden te hebben aangepast zijn in 2012 enkele activiteiten hierop gericht, uitgevoerd. Zo werd het CAO boekje afgerond en gedrukt en is elk personeelslid voorzien van een exemplaar. Het mutatiebeleid werd geoperationaliseerd en opgenomen in het CAO-boek en het rapport “loopbaanontwikkeling” is gefinaliseerd. Het stafreglement werd ook afgerond. De medewerkers zijn voorzien van het MZ-introductieboek en nieuwe medewerkers krijgen een exemplaar bij indiensttreding. Ook werd het aantal personeelsartsen uitgebreid van 3 naar 5 en is een maatschappelijk werker aangetrokken voor personeelsproblemen. Het vernieuwd MZ-beloningssysteem, het wer6 MZ jaarverslag 2012
vings- en selectiebeleid en het finaliseren van het pensioenfonds konden helaas niet worden afgerond in 2012. De afdeling gezondheidsbevordering maakte een afdelingsbeleidsplan gericht op de nieuwe rol voor deze afdeling, op basis waarvan er verder een implementatieplan werd ontwikkeld. Hierin zijn ook de functieprofielen van de nieuwe functies binnen de afdeling gezondheidsbevordering geformuleerd. Ook binnen de afdeling Technische Dienst ( waaronder ook de afdelingen,transport en magazijn zijn ondergebracht ) is gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit en professionaliteit van de dienstverlening. Er werd een overzicht gemaakt van de verrichte en nog te verrichten werkzaamheden. Hieruit bleek een achterstand in de uitvoering van TD-werkzaamheden. Ook in afgehandelde aanvragen door het magazijn bleken significante achterstanden. Deze achterstanden werden in 2012 zoveel als mogelijk weggewerkt Het verhuren van faciliteiten van de Medische Zending z.a. MZ-eiland op het stuwmeer, al dan niet met de boot Profosoe en het gastenverblijf te Kwamalasamutu hebben op een bescheiden schaal bijgedragen aan de verbetering van de financieringsmodellen voor de zorg. Een ander financieringsmodel is het opstellen van projecten t.b.v. donoren door het projectenbureau. Zo is het projectvoorstel voor de bouw en renovatie van poliklinieken, personeelswoningen en aanmeersteigers geschreven en via het Ministerie van Volksgezondheid aangeboden aan de Centrale Bank van Suriname. Er is nog geen financiering voor dit project gevonden. Er zijn in 2012 negen projecten in uitvoering geweest. Verder heeft de Medische Zending met projectmiddelen, projecten uit kunnen voeren die niet uit de subsidie bekostigd hoefden te worden. Eèn van de doelen binnen de vernieuwing van het gezondheidszorgsysteem van de Medische Zending is geïntegreerde PHC-diensten beter bereikbaar maken voor de populatie in het binnenland. Tijdens de bijscholing zijn GZA’s getraind in participatieve educatie en in “attitude omslag” t.b.v. het veranderingstraject. Het ontwikkelen van geïntegreerde gezondheidszorgdiensten werd in 2012 verder ter hand genomen door de implementatie van het MZ-IMCI protocol in vrijwel alle regio’s. Verdere aanpassing van de overige protocollen volgens “Integrated Management” principes m.n. het zwangeren-protocol is in concept afgerond. Uitvoeren van huisbezoeken wordt ook beschouwd als een geïntegreerde gezondheidszorg dienst. Het aantal geregistreerde huisbezoeken per regio in 2012 is in onderstaande tabel opgenomen. Tabel 1: Aantal huisbezoeken per regio
Regio Oost Suriname Brokopondo Boven Suriname Midden Suriname BovenlandseIndianen/West Suriname totaal
Aantal huisbezoeken 431 1218 1902 277 328 4156
Niet in alle regio’s is het nog mogelijk de huisbezoeken regelmatig en structureel uit te voeren. In het aantal huisbezoeken zijn de bezoeken aan pasgeborenen als onderdeel van de perinatale zorg ook meegenomen. In een poging de behoefte aan Mental Health Care bij de doelgroep in kaart te brengen is er door de regiomanagers en ressortartsen een globale inventarisatie gemaakt van personen die behoefte hebben aan Mental Health Care. Een registratie van 201 personen geeft een indruk van de behoefte in het binnenland. Verder is de afdeling SPD (Sociale Psychiatrische Dienst) van het PCS in samenwerking met de Medische Zending, in het kader van bereikbaarheid en beschikbaarheid van de geestelijke gezondheidszorg, begonnen met outreach activiteiten in de regio Brokopondo. Het in kaart brengen van de meest voorkomende NCD per poli is per regio op bescheiden manier geschied in 2012. Onderstaande tabel geeft een indruk van de meest voorkomende chronische aandoeningen in het binnenland per eind 2012. Het is duidelijk dat onderrapportage in de meeste gebieden nog voorkomt. Dit komt omdat pas in het vierde kwartaal de samenstelling van het boekje “definities chronische aandoeningen” werd afgerond en naar alle poliklinieken verstuurd werd voor de juiste registratie van de chronische aandoeningen onder de populatie. Aan de hand van de vastgelegde “case definitions” moet elke GZA nu in staat zijn om de chronische aandoeningen maandelijks te rapporteren middels het formulier “Rapportage Chronische Aandoeningen”. MZ jaarverslag 2012 7
Tabel 2: Chronische patienten in het binnenland
Regio ASTMA CHRONISCH MAAGLIJDEN CVA DEMENTIE DIABETES MELLITUS EPILEPSIE HARTFALEN HIV HYPERTENSIE LEPRA MALIGNITEIT PSYCHIATRISCHE AANDOENINGEN RHEUMA SIKKELCEL TUBERCULOSE
BOV IND EN WEST SUR
BOVEN SURINAME
BROKOPONDO
MIDDEN SURINAME
OOST SURINAME
Totaal
8
33
36
5
19
101
29
76
46
14
19
184
4
9
12
1
1
27
0
0
1
0
0
1
43
140
122
24
70
399
2
30
19
0
8
59
0
0
7
1
0
8
1
36
24
6
0
67
56
695
368
48
276
1443
0
1
0
0
0
1
0
0
2
0
0
2
1
62
30
3
14
110
3
7
2
0
0
12
5
232
70
5
25
337
2
0
0
0
0
2 Bron: Medische Zending
2.3
Algemene toegang tot zorg en beschikbaarheid van zorg op basis van behoefte
Eèn belangrijk beleidsdoel is het verlenen van optimale algemene zorg vanuit alle poliklinieken van de Medische Zending. Spoed Eisende Hulp is 1 X 24 uur verzekerd door het beschikbaar houden van èèn gezondheidsassistent per polikliniek. Zes èènmansposten in de regio Boven Suriname zijn ter verlichting van de druk op GZA’s omgevormd tot mèèrmansposten. Het beschikbaar houden van instrumenten en medische verbruiksartikelen, benodigd voor het verlenen van Spoed Eisende Hulp en de beschikbaarheid en instandhouding van patiënten-transportmiddelen te land (ambulance) en telecommunicatie middelen kreeg de nodige aandacht. Er werd op basis van geïdentificeerde knelpunten een refreshment-training in het verlenen van spoedeisende hulp, gehouden tijdens de bijscholing van de gezondheidswerkers. Alle verwezen patiënten uit het binnenland voor tweedelijnszorg, die zich bij het loket op het coördinatiecentrum in Paramaribo aanmelden, worden door de MRK gemonitoord evenals de groep verwezen patiënten die zich niet aanmelden bij het loket. De omvang van de groep verwezen patiënten die zich na verwijzing in het binnenland niet aanmelden bij het loket is belangrijk om eventuele barrières van de doelgroep te identificeren. Spreekuur wordt op vrijwel alle posten in het binnenland elke dag van 07:00-15:00u gehouden, waarbij anamnese, lichamelijk- en laboratorium onderzoek op al deze gezondheidscentra mogelijk is. Er is verder altijd personeel beschikbaar voor de observatie van patiënten. 8 MZ jaarverslag 2012
Medicamenten uit de EDL waren in 2012 bijna allemaal in voorraad. Ook laboratorium-benodigdheden ten behoeve van o.a. malaria bestrijding en HIV- en VDRL-testen waren continue voorradig. Behandeling van tbc vond plaats bij 17 patiënten van de Medische Zending. De chronische behandeling van patiënten volgens voorgeschreven protocol is onderdeel van het bieden van optimale algemene zorg. Door PSO zijn middels rapportage formulieren geregistreerde chronische patiënten in kaart gebracht (zie tabel 2). Tweedelijnszorg voor populaties in het binnenland werd beter bereikbaar door het uitvoeren van specialistische missies. Bepaalde poliklinieken werden ook uitgebreid met secundaire zorg faciliteiten, zoals de poliklinieken Guyaba, Debike en Djoemoe, die elk een echo apparaat kregen. Tandheelkundige dienstverlening bestond uit extracties en ART restauraties bij kinderen jonger dan 12 jaar. Verschillende activiteiten moesten in 2012 leiden tot verbeterde moeder en kind zorg voor het binnenland. Hiertoe zijn er perinatale programma’s ontwikkeld en de GZA’s zijn in de bijscholing hierin getraind. Het gebruik van portable echoapparaten t.b.v. verbeterde obstetrische verwijzingen en als hulp voor het uitsluiten van meerlingenzwangerschap, bepaling van de ligging van foetus en placenta en de aanwezigheid van hartactie kan nu ook op de gezondheidscentra in het binnenland geschieden. In de regio Brokopondo is het gebruik van couveuses in 2012 geïntroduceerd. De coördinatie van de koude keten t.b.v. vaccinatie zorgt ervoor dat alle vaccins onder juiste temperatuur is opgeslagen. De aanschaf en verstrekking van vaccin geschied op basis van de behoefte aangegeven vanuit de posten. Rapportage van vaccinatiedata naar het BOG heeft maandelijks plaatsgevonden. Benodigd materiaal voor zwangeren- en kinderconsultatie, zoals de verschillende soorten weegschalen en meetinstrumenten is naar behoefte verstrekt. Voorziening van blikvoeding aan kinderen uit risicogroepen is eveneens geschied. Screening en behandeling van vrouwen op cervixcarcinoom middels VIA- methode en cryotherapie is in 2012 slechts in regio Boven Suriname en de regio Bovenlandse Indianen/West Suriname geschied.
2.4
Verplichting tot gelijke gezondheidskansen als onderdeel van sociale rechtvaardigheid
Om de populatie in het binnenland gelijke gezondheidskansen te bieden als elders in Suriname, is door de Medische Zending in 2012 gewerkt aan de uitbreiding van haar dienstverlening. Hierbij streeft de organisatie ernaar het gezondheidsteam van gezondheidswerkers jaarlijkse met 10% uit te breiden. Voor de werving en selectie van aspirant GZA’s zijn sollicitatieoproepen geplaatst in dagbladen, folders ontwikkeld en op strategisch plaatsen geplaatst. Tevens is de schooljeugd geïnformeerd over de opleiding, middels bezoek aan 6 MULO/ LBGO scholen in Paramaribo en in het binnenland waarbij 204 studenten zijn bereikt. Ten aanzien van de opleiding van GZA zijn de volgende resultaten te zien geweest in 2012. Tabel 3: Resultaten GZA-opleiding 2012
MZ jaarverslag 2012 9
Ter uitbreiding van het gezondheidsteam van gezondheidswerkers is er verder in 2012 een ressortarts in dienst getreden. Het streven van 10% is echter niet gehaald. Voor de uitbreiding van de dienstverlening van de Medische Zending zal er jaarlijks minimaal een school per ressort geïncludeerd worden in het medisch schoolonderzoek programma. Hiertoe zijn in 2012 afspraken gemaakt met enkele scholen.
2.5
Gemeenschapsparticipatie in het bepalen en uitvoeren van gezondheidsagenda’s
Om de gemeenschap meer en meer te betrekken bij gezondheidsbevordering zijn er in 2012 op een bescheiden schaal activiteiten uitgevoerd om de participatie van de gemeenschap bij gezondheidsbevorderende activiteiten te vergroten. Met het in kaart brengen van alle relevante stakeholders per gebied volgens vooraf vastgestelde criteria is d.m.v. een zogenoemde “Sociale Kaart” per gebied hierin een aanzet gegeven. Organiseren van stakeholders meetings over behoeftepeiling, samenwerken, wederzijdse belangen en empowerment is nog niet vaak uitgevoerd. Het meedoen aan meetings met relevante stakeholders in het werkveld en in Paramaribo is op bescheiden schaal uitgevoerd. In 2012 is een aanvang gemaakt met het samenstellen van indicatoren voor het meten van gemeenschapsparticipatie. Voor de afronding hiervan wordt een duidelijker beleid voor wat betreft gemeenschapsparticipatie noodzakelijk geacht. In het implementatieplan van de afdeling gezondheidsbevordering zijn profielen t.b.v. leden binnen de gezondheidscomités beschreven. Het samenstellen van gezondheidscomités (de zogenaamde overlegplatforms, OP’s) is nog niet gerealiseerd. Er wordt naar gestreefd eerst de personele inrichting van de afdeling gezondheidsbevordering af te ronden alvorens het programma verder uit te voeren.
2.6
De bevordering van de gezondheid door health promotion en health education
Om meer mensen te bereiken met haar gezondheidsbevorderende activiteiten streeft de Medische Zending ernaar om minimaal 2 gezondheidsbeurzen per jaar uit te voeren per regio. Deze gezondheidsbeurzen zijn gericht op gedragsverandering in de verschillende levensfasen/perioden van het leven, met hun specifieke gezondheidsrisico’s (zwangeren, baby’s, peuters, kleuters, schoolgaand kind, adolescenten, volwassenen en bejaarden). In 2012 zijn er 4 gezondheidsbeurzen georganiseerd, te weten in Godolo op 28 april, te Kwamalasamutu op 13 en 14 juli, te Brownsweg (i.s.m. IAMGOLD) op 21 en 22 september en te Apoera van 14 t/m 16 december. De participatie van de gemeenschappen kan goed genoemd worden en het accent lag vooral op chronische aandoeningen, die steeds vaker voorkomen in het binnenland. De preventie op het gebied van gebitsverzorging is in 2012 ter hand genomen middels de scholing van aspirant GZA’s in gebitsverzorging. Het tekort aan tandheelkundig instrumentarium moet nog beter geïnventariseerd worden. In totaal zijn er 6 sets tandheelkundig instrumentarium aangeschaft. De aankoop en distributie van poetsmaterialen heeft ook in 2012 plaatsgevonden, terwijl de verkoop geschiedt door de GZA’s op de poliklinieken. Gezondheidsbevorderende activiteiten ten behoeve van de risicogroep voor malaria behelsden in 2012 herimpregnatie van klamboes i.s.m. de vrouwenorganisaties in de regio Boven Suriname. Onderstaande grafiek laat het verloop van malaria sinds 2009 zien.
Figuur 1: verloop malariagevallen sinds 2009
10 MZ jaarverslag 2012
Er is in 2012 èèn ACD (Active Case Detection) uitgevoerd te Kawemhakan t.b.v. de jaarlijkse Baptisten kerkconferentie. Er zijn afspraken gemaakt met de dorpshoofden en poliklinieken om een ieder die het dorp nieuw betreed te laten onderzoeken. Alle malaria gevallen moeten gelijk gerapporteerd worden aan het laboratorium op het coördinatiecentrum, zodat er ook direct gehandeld kan worden. Om de risicogroep voor TBC met gezondheidsbevorderende activiteiten te bereiken, kan de bijscholing van GZA’s in TBC-kennis, verzorgd door het NTP, genoemd worden . In 2012 zijn er geen nieuwe TBC-gevallen gerapporteerd. Tijdens de bijscholing zijn er lessen over Lepra en Leishmaniasis verzorgd door de dermatoloog. Er waren geen rapportages van nieuwe lepragevallen. Gezondheidsbevorderende activiteiten m.b.t. verbetering van de leefomgeving en leefomstandigheden heeft zich in 2012 beperkt tot onderzoek naar verbetering van de afval verwerking. Dit onderzoek is nog niet afgerond. Awareness in de gemeenschappen ten aanzien van gezonde voeding heeft op de gezondheidsbeurzen de aandacht gehad.
2.7
Sectorale en intersectorale benaderingen van gezondheid
Het aangaan van partnerschappen gericht op versterking van structurele samenwerkingsverbanden in zowel de publieke als private sector heeft de nodige aandacht gehad. De samenwerking met JTV ter ondersteuning van het tandheelkundig-beleid is in de overlegfase en is nog niet “geformaliseerd”. Er is verder eenmaal, samen met het bestuur van de stichting, structureel overleg geweest met het Ministerie van Volksgezondheid.
2.8
Gebruik van beschikbare en betaalbare technologie
Ter verbetering van de communicatie zijn er in totaal 26 CUG (Close Users Group) telefoontoestellen aangeschaft en is er een korte golf radio met antenne vervangen. In 2012 wees een interne evaluatie van de telehealth-verbinding tussen Brownsweg en het coördinatiecentrum uit, dat er niet genoeg bandbreedte aanwezig is om een optimale beeldscherpte te krijgen. Met behulp van beschikbare en betaalbare technologie moeten alle poliklinieken aan het eind van de beleidsperiode over adequate communicatie technologie beschikken. In 2012 is er een projectvoorstel opgesteld voor het opzetten van een WAN (Wide Area Netwerk) voor de poliklinieken van het binnenland. Dit moet de basis worden van de reeds bestaande “telehealth-verbinding”. Er is een test van een WAN-verbinding uitgeprobeerd tussen het coördinatiecentrum en de polikliniek te Powakka, echter zonder het verwachtte succes. Gebruik van nieuwe technologie kwam tot uiting in de aanschaf van echoapparaten en couveuses voor het binnenland. Het trainen van GZA’s in couveuse verpleging is in de 1e helft van 2012 gebeurd. Het trainen van GZA’s in het bedienen van echoapparaten geschied voorlopig voornamelijk nog tijdens de gynaecologische/obstetrische missies. De implementatie van de “RGD-MZ Medical Practise” software verliep niet zonder problemen. Het project is technisch nog niet afgerond, waardoor het trainen van de gezondheidswerkers (GZA’s en artsen) in het gebruik van het EPD (elektronisch patiënten dossier) niet kon worden uitgevoerd.
MZ jaarverslag 2012 11
2.9
Kerncijfers overzicht Indicator
Aantal gezondheidscentra Totaal personeel GZA’s Polikliniekhulpen Microscopisten Artsen Tandartsen Ondersteunend personeel Consult wegens ziekte Overige consulten Totaal aantal consulten Gemiddeld aantal consulten Populatie Totaal geboorten Neonataal sterfte cijfer1 Zuigelingensterfte cijfer2 Kindersterfte cijfer3 Maternaal sterfte cijfer4 Totaal overledenen Aantal geregistreerde malaria gevallen HIV incidentie5 HIV prevalentie6 Diabetes incidentie5 Diabetes prevalentie6 Hypertensie incidentie5 Hypertensie prevalentie6 gastro-enteritis7 luchtweginfectie8 Incidentie van SOA5 DMFT score9 Vaccinatiedekking Pentavalent + Polio Vaccinatiedekking MMR
Specificatie
2012
2011
2010
2009
totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal totaal per geregistreerde totaal totaal ratio ratio ratio ratio totaal totaal ratio ratio ratio ratio ratio ratio totaal totaal ratio
56 252 104 42 22 7 0 77 100.988 24.317 125.305 2,6 48.179 1069 11,5 23 23 0 137 19 0,5 1,39 6,27 8,28 23,62 29,95 6.141 23.616 6,5 11 89% 89%
56 266 106 51 22 9 0 78 99.350 23.499 122.849 2,5 48.985 1145 9,6 – – 175 153 78 0,6
56 275 100 49 22 10 0 76 114.617 25.830 140.447 2,2 63.400 1363 6,6 – – 294 189 142 0,5
56 251 98 47 23 8 0 75 117.648 27.192 144.840 2,3 62.873 1423 5,6 – – 0 204 232 0,5
–
–
–
–
–
–
4.736 20.674 6,5 – 89% 92%
6.185 26.410 6,3 – 85% 74%
7.744 27.578 7,0 – 71% 79%
% %
Bron: Medische Zending
Het jaarlijkse aantal sterfgevallen van kinderen jonger dan 4 weken per 1000 levendgeborenen 2 Het jaarlijkse aantal sterfgevallen van kinderen jonger dan ŽŽn jaar per 1000 levendgeborenen 3 Het jaarlijkse aantal sterfgevallen van kinderen jonger dan 5 jaar per 1000 levendgeborenen 4 Het jaarlijkse aantal vrouwen dat overlijdt ten gevolge van complicaties van de zwangerschap of van de bevalling per 100.000 levendgeborenen 5 Aantal nieuwe gevallen in 2012/ per 1000 geregistreerde inwoners van het binnenland (=incidentie) 6 Aantal aanwezige gevallen op 31 december/ per 1000 geregistreerde inwoners van het binnenland (=prevalentie) 7 Aantal gerapporteerde gevallen van diarree per jaar 8 Aantal gerapporteerde gevallen van luchtweginfectie per jaar 9 Gemiddeld aantal tanden dat tandbederf vertoont (Decayed), ontbreekt (Missed) en/of gevuld is (Filled) van een 12-jarige GLO scholier. Per 21 juni 2013 1
Naast de jaarevaluatie aan de hand van het operationele plan van 2012, is het ook goed de organisatie als medisch instituut te evalueren. De kerncijfers kunnen hieraan deels bijdragen. Het aantal gezondheidscentra is niet toegenomen in 2012. Binnen de Medische Zending worden alle posten gezondheidscentra genoemd omdat er naar gestreefd wordt overal hetzelfde basispakket van geïntegreerde curatieve-, preventieve-, gezondheidsbevorderende- en rehabilitatiediensten beschikbaar te stellen aan de doelgroep. De afname van het totaal personeel in 2012 bij de Medische Zending, is vooral te wijten aan polikliniekhulpen, die de GZA-opleiding zullen volgen. 12 MZ jaarverslag 2012
Ook in 2012 zijn, zoals het voorgaande jaar, de populatieaantallen van het CBB gebruikt. Dit omdat de eigen herregistratie in 2012 nog niet was afgerond. Hierin zijn uiteraard niet opgenomen die aantallen mensen, die geen formele inschrijving in het burgerregister ter plekke hebben, maar toch van de diensten van de Medische Zending gebruik maken. In het kerncijfers overzicht is er een kleine toename te zien van het totaal aantal consulten en daarmee het gemiddelde aantal consulten per geregistreerde persoon. Dit kan wijzen op een groeiend vertrouwen in de dienstverlening van de Medische Zending door verdere uitbreiding van de diensten. Obstetrisch echografisch onderzoek, couveuse beschikbaarheid, toenemend aantal specialistische missies en andere nieuwe diensten kunnen ook het vertrouwen hebben vergroot onder de bevolking van het binnenland. Het functioneren van de Cubaanse ressortartsen stuit echter voornamelijk op de taalbarrière. Supervisie van de GZA’s en de communicatie over en weer met cliënten geschied daardoor moeizaam. Hoewel in 2012 de Medische Zending geen enkele maternale sterfte hoefde te registreren, blijkt er een toename van het neonatale sterftecijfer voor het gebied, ondanks de aandacht die de organisatie besteed aan de Moeder- en Kindzorg. De oorzaak hiervoor is onduidelijk en wordt onderzocht. Het aantal malariagevallen vertoont wederom een sterke daling. De meeste gevallen betreffen weer geïmporteerde gevallen uit de buurlanden. De Medische Zending streeft dan ook binnen een nationaal programma, het “Malaria Elimination Strategic plan 2011-2015”, nu naar eliminatie van deze ziekte in haar verzorgingsgebied. De HIV incidentie vertoont een stabiele lijn. Toch moet in acht genomen worden dat een aantal binnenlandbewoners zich nog steeds liever in de stad laat testen en behandelen, waardoor de gegevens met enige reserves moeten worden bekeken. Vanaf dit jaar wordt ook de prevalentie van HIV voor het binnenland in de kerncijfers opgenomen. Vanaf 2012 zullen ook de diabetes- en hypertensie incidentie en prevalentie in de doelgroep van de Medische Zending in de kerncijfers worden opgenomen. Het aantal nieuwe gevallen in 2012 per 1000 geregistreerde inwoners van het binnenland (=incidentie) en het aantal aanwezige gevallen op 31 december per 1000 geregistreerde inwoners van het binnenland (=prevalentie) van respectievelijk diabetes en hypertensie kan zo vergeleken worden met andere gebieden en met de volgende jaren. In 2012 is de incidentie van diabetes 6,27 onder de doelgroep. Dit cijfer is vooral van belang voor de vergelijking in de toekomst. Door de verwachte toename van overgewicht en obesitas in de toekomst, de extra aandacht die de Medische Zending zal besteden aan vroegtijdige opsporing van diabetes en de voorspelde verdere verbetering in levensverwachting van de mensen, ook in het binnenland, word verwacht dat de incidentie ook zal stijgen. Volgens de IDF wordt de huidige nationale prevalentie voor Suriname geschat op 10,87. Ter vergelijking schat de IDF deze prevalentie voor Guyana op 14,08 en voor Trinidad en Tobago op 13,89. De Medische Zending zit met haar prevalentie van 8,28 onder deze waarden. Echter moet nog rekening gehouden worden met de onderrapportage en de rurale omstandigheden, die overigens snel aan het verdwijnen zijn. Tijdens promotie activiteiten van de Medische Zending wordt toenemend de aandacht gevraagd voor de risicofactoren. Ook voor hypertensie geldt dat de incidentie hier voornamelijk als doel heeft om als baseline waarde te fungeren voor de toekomst. Voor wat de prevalentie betreft zijn ook vergelijkende waarden in onderstaande tabel weergegeven. De Medische Zending zal in de toekomst ook een onderscheid maken tussen de prevalentie onder mannen en vrouwen.
MZ jaarverslag 2012 13
Tabel 4: vergelijking prevalentie Diabetes Mellitus en hypertensiewaarden 2012
Vanaf 2012 zal ook de mondgezondheid van kinderen worden gemonitoord middels de DMFT-score. De DMFT score is de gemiddelde som van het aantal “Decayed” (aangetaste en onbehandelde), “Filled” (gerestaureerde) en “Missing” (geëxtraheerde) tanden van 12-jarige schoolkinderen in het verzorgingsgebied. Het opvoeren van de vaccinatiedekking kon in 2012 niet worden gerealiseerd omdat nog steeds een lage dekking wordt genoteerd in het grensgebied met Frans Guyana door het ontbreken van vaccinatiegegevens van kinderen, die mede gevaccineerd worden op Franse poliklinieken. Door de Farmaceutische Inspecteur is in 2012 aangegeven dat de Medische Zending niet gerechtigd is medicamenten te importeren en dat alles zoveel mogelijk lokaal, zoals bij BGVS, moet worden ingekocht. Verder geeft de Farmaceutische Inspecteur ook aan dat “ompakken” niet door de Medische Zending zelf mag geschieden omdat MZ niet over de geschikte faciliteiten hiervoor beschikt. Daarom zal nu aan de BGVS gevraagd worden de medicamenten in bulkverpakking, nu in klein-verpakking te leveren. Een belangrijke actie om gezondheidszorg beter bereikbaar te maken voor de doelgroep is het uitvoeren van specialistische missies. In 2012 zijn er op regelmatige basis pediatrische-, gynaecologisch/obstetrische-, dermatologische en oogheelkundige missies naar het binnenland uitgevoerd. Ook is er begonnen met het uitvoeren van psychiatrische missies, waarbij het vooral ging om inventarisatie van psychiatrische patiënten. De samenwerking tussen de Medische Zending en de betreffende specialisten is bijzonder goed. Gedetailleerde verslagen van deze missies zijn beschikbaar. Vermeldenswaard is dat bij de oogmissies er ook oogoperaties worden uitgevoerd in de gezondheidscentra van de Medische Zending. In 2012 werden deze operaties op Ladoani uitgevoerd. Binnen MZ is er een stuurgroep samengesteld om het veranderingsproces naar geïntegreerde Primary Health Care te begeleiden. Het specifieke doel van deze zogenoemde PHC-stuurgroep is: het monitoren, begeleiden, evalueren en aansturen van alle activiteiten van het vernieuwd PHC model, dat zich onderscheid van het traditionele curatieve model zoals aangegeven in het beleidsplan 2012-2015 en de operationele plannen. Gemeenschapsparticipatie kwam in 2012 vooral tot uiting in gezondheidsbeurzen die georganiseerd werden met als doel, gezondheidsbevordering. Er werden door de Medische Zending zelf beurzen georganiseerd, maar ook werd er medewerking verleend aan gezondheidsbeurzen die door andere stakeholders werden georganiseerd. Ook preventieve activiteiten zoals screening op baarmoederhalskanker en borstkanker kregen in 2012 steeds meer aandacht. Sectorale en intersectorale samenwerking kwam o.a. tot uiting in het tekenen van een intentieverklaring met de Medische Faculteit. De faculteit wil onderzoek uitbreiden om meer te kunnen publiceren zodat het op een hoger wetenschappelijk niveau komt. De Medische Zending wil maatschappelijk relevant onderzoek doen om haar beleid beter te kunnen formuleren. Beide instituten hebben de intentie om voor zover haalbaar en betaalbaar, samen te werken op onderzoeksgebied. Er is in dit kader een plan geschreven en uitgevoerd door drs. I. Krishnadath, waarbij er veldonderzoek te Brownsweg werd uitgevoerd door 1ste jaarstudenten en waarbij er onderzoek naar het voorkomen van diabetes werd gedaan.
14 MZ jaarverslag 2012
2.10 De Medische Zending in cijfers De Medische Zending moet zich continue aanpassen aan veranderende omstandigheden om succesvol te zijn. Dat betekent dat zij continue zal moeten doen aan verbetering en vernieuwing, waarbij anticiperen en flexibiliteit de norm worden. Bedrijven die dit nalaten krijgen het immers moeilijk. Om hieraan te kunnen voldoen, moet de organisatie beschikken over verschillende competenties, variërend van snelle besluitvorming en flexibele teams tot efficiënte processen, flexibele IT-applicaties, samenwerking en open innovatie. Op basis van deze gedachte worden de begrotingen jaarlijks opgemaakt. Financiering van de Begroting Bij het Ministerie van Volksgezondheid werd voor het boekjaar 2012 een exploitatiebegroting ingediend voor een totaal bedrag van SRD 26.928.500. Hiervan is SRD 23.920.000 goedgekeurd en beschikbaar gesteld. Het voornemen van de Surinaamse overheid om per 01 juni 2013 een verplichte basisverzekering voor de groep 0 – 16 jarigen en de 60 plussers in te stellen, kan enigszins van invloed zijn op de inkomsten van de Medische Zending. Vooralsnog is er geen duidelijkheid hierin gekomen. 2012 stond in het teken van optimaliseren van de bedrijfsvoering en herinrichting c.q. aanpassen van de bedrijfsprocessen. Daarnaast is er geïnvesteerd om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. Deze heeft uiteraard financiële consequenties gehad. Exploitatie kosten De kosten van de gezondheidszorg in het binnenland nemen jaarlijks toe. Waren zij in 2008 nog ongeveer SRD. 12,5 miljoen, thans bedragen zij bijna SRD. 21 miljoen. Niet alleen de personeelskosten zijn gestegen, ook de kosten van medicamenten en transport naar het binnenland. De overheid, die deze ontwikkelingen volgt en de kwaliteit van de gezondheidszorg in het binnenland in stand wil houden, heeft tot ons genoegen ook haar subsidie aan de Medische Zending verhoogd. Ter analyse van het resultaat van de Stichting, verstrekken wij u de onderstaande tabel welke gebaseerd is op de resultatenrekening:
Exploitatie en Subsidie (SRD)
Tegenover de subsidie van SRD. 23,9 miljoen stonden er uitgaven van bijkans SRD. 21 miljoen, een onderbesteding dus. Het batig saldo is toegenomen met SRD. 3,4 miljoen ten opzichte van het voorgaand boekjaar. De toename is voornamelijk toe te schrijven aan de toename van de baten ad SRD. 3,4 miljoen, als gevolg van de toename van de ontvangen subsidie.
MZ jaarverslag 2012 15
Overzicht begroting en exploitatiekosten
Personeelskosten Medicamenten en medische verbruiksartikelen
Begroting 2012 Srd 16.265.600 1.674.400
in % 66
Realisatie in 2012 Srd 13.054.190
in % 62
Meer/ Minder Srd 3.211.410
7
1.449.813
7
224.587
Transportkosten
2.152.800
9
2.501.064
12
-348.264
Onderhoud materiële vaste activa
1.674.400
7
696.676
3
977.724
-
-
325.741
2
-325.741
Huisvestingskosten Algemene kosten Afschrijvingen Realisatie projecten Overige lasten
478.400
2
577.528
3
-99.128
1.674.400
7
1.738.833
8
-64.433
559.668
2
556.054
3
3.614
-
-
33.985
-
-33.985
24.479.668
100
Financiële (baten) en lasten Totaal
20.933.884 -43.846
24.479.668
100
20.890.038
100 100
3.545.784 43.846 3.589.630
De totale kosten over 2012 bleven nagenoeg op hetzelfde niveau als dat van 2011. De onderrealisatie kan los van de toegenomen ontvangsten, als volgt worden verklaard: • •
Onderrealisatie van de personeelskosten ad SRD. 3,2 miljoen als gevolg van het niet realiseren van de voorgenomen maatregelen om de beleidsdoelen te behalen. Onderrealisatie van de kosten onderhoud materiele vaste activa ad SRD. 1 miljoen als gevolg van het activeren van activa ten laste van de kosten. Exploitatie saldo (SRD)
)
De toename is voornamelijk toe te schrijven aan de toename van de baten van de 3,4 miljoen, als gevolg van een toename van de ontvangen subidie van het Ministerie van Volksgezondheid.
16 MZ jaarverslag 2012
Totale en Materiele Vaste Activa (SRD)
De materiële vaste activa (gebouwen, inventarissen, transportmiddelen, etc.) zijn ten opzichte van het vorig jaar toegenomen met ruim SRD. 0,8 miljoen. Deze toename is voornamelijk toe te schrijven aan nieuwbouw en renovaties van de bestaande gebouwen. De totale activa van de Stichting is toegenomen met bijkans SRD. 4,3 miljoen. Dit jaar is het restant deel van een uit voorgaande jaren stammende vordering van SRD. 1.376.076,- op het ministerie van Volksgezondheid, betreffende toegekende subsidie die niet ontvangen zijn, afgeschreven. Deze afschrijving bedraagt bijkans SRD. 688.000 en is gesaldeerd met de baten uit subsidie.
Gynaecologische en Obstetrische Missie Stoelmanseiland
MZ jaarverslag 2012 17
Financiële positie Ter analyse van de financiële positie van de Stichting verstrekken wij u de onderstaande opstelling welke gebaseerd is op de gegevens van de balans.
31 -12- 2012 SRD
31 -12 2011 SRD
Op korte termijn beschikbaar: Voorraden 2.535.812 1.026.648 Vorderingen 1.318.441 2.038.756 Liquide Middelen 7.132.781 4.462.728 Totaal vlottende activa 10.987.034
7.528.132
Af: Kortlopende schulden Werkkapitaal
9.086.986 1.900.048
7.999.684 - 471.552
Vastgelegd op lange termijn: Materiele vaste activa
21.702.269
20.886.656
Gefinancierd met op lange termijn Beschikbare middelen:
23.602.317
20.415.104
Deze financiering vond plaats met: Eigen vermogen Voorzieningen
21.864.146 1.738.171 23.602.317
18.394.934 2.020.170 20.415.104
Blijkens deze opstelling is het werkkapitaal per 31 december 2012 t.o.v. 31 december 2011 toegenomen. De toename is toe te schrijven aan de onder realisatie van het voorgenomen jaarplan en de toename van de ontvangen Subsidie met SRD. 3,9 miljoen. De verwachting is dat in het boekjaar 2013 deze trend zich zal voortzetten. De Subsidie zal wederom toenemen, terwijl de kosten in tegenstelling tot 2012 zullen stijgen.
2.11 Dankwoord De directie dankt de medewerkers van de stichting voor hun inzet, betrokkenheid en bijdrage in 2012. Het is niet gemakkelijk geweest in de sfeer van verandering van beleid en vernieuwing van werkwijze u ten volle in te zetten. Juist in die omstandigheden waarderen wij de inzet en passie van medewerkers die vanuit een geest van behulpzaamheid naar de mensen in het binnenland van Suriname, werken aan een waardevolle toekomst. Onze donateurs en samenwerkingspartners bedanken wij voor hun belangrijke bijdrage aan de Medische Zending. Vol vertrouwen zien wij, met de hulp van God onze Leidsman, de toekomst tegemoet.
18 MZ jaarverslag 2012
Geslaagde GZA’s
MZ jaarverslag 2012 19
3. Jaarrekening balans per 31 december 2012 SRD
2011 SRD
SRD
SRD
ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa
21.702.269
20.886.656
VLOTTENDE ACTIVA Liquide middelen
7.132.781
4.462.728 *)
Vorderingen
1.318.441
2.038.756
Voorraden
2.535.812
1.026.648 10.987.034
7.528.132
32.689.303
28.414.788
PASSIVA STICHTINGSVERMOGEN Stichtingskapitaal
1.926.644
1.926.644
14.333.458
14.333.458
Herwaarderingsreserve
4.011.487
4.011.487
Resultaat voorgaande jaren
-1.876.655
-1.917.773
Resultaat lopend boekjaar
3.469.212
41.118
Schenkingen
21.864.146 VOORZIENINGEN
18.394.934
1.738.171
2.020.170 *)
KORTLOPENDE SCHULDEN Projecten
54.564
50.949
Crediteuren
1.525.150
778.718
Overige schulden
7.507.272
7.170.017
*) Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
20 MZ jaarverslag 2012
9.086.986
7.999.684
32.689.303
28.414.788
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012 SRD
SRD
2011 SRD
SRD
BATEN Subsidie Ministerie van Volksgezondheid
23.231.962
19.311.962
Donaties
581.934
938.467 *)
Overige opbrengsten
545.354
664.073 24.359.250
20.914.502
LASTEN Personeelskosten
13.054.190
12.637.901
Medicamenten en medische verbruiksartikelen
1.449.813
1.480.117
Transportkosten
2.501.064
2.050.630
Onderhoud materiële vaste activa
696.676
1.243.796
Huisvestingskosten
325.741
330.595
Algemene kosten
577.528
443.897
1.738.833
1.884.619
Afschrijvingen Realisatie projecten Overige lasten
Financiële baten en lasten Batig saldo
556.054
888.666 *)
33.985
-605 20.933.884
20.959.616
3.425.366
-45.114
43.846
86.232
3.469.212
41.118
*) Cijfers aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
MZ jaarverslag 2012 21
Kasstroomoverzicht over 2012 SRD
2011 SRD
SRD
SRD
Kasstroom uit operationele activiteiten Batig saldo
3.469.212
41.118
1.738.833
1.884.619
Aanpassingen voor: - Afschrijvingen Mutaties in werkkapitaal: - Voorraden - Vorderingen - Projecten - Kortlopende schulden
-1.509.164
100.749
720.315
281.033
3.615
-903.152
1.083.687
114.639 298.453
-406.731
5.506.498
1.519.006
Kasstroom uit investeringsactiviteiten - Investeringen materiële vaste activa - Desinvesteringen materiële vaste activa
-2.554.446
-3.611.253
-
28.898 -2.554.446
-3.582.355
Kasstroom uit financieringsactiviteiten - Schenkingen - Voorzieningen
-
701.496
-976.684
-976.684 -976.684
-275.188
Mutatie geldmiddelen
2.670.053
-2.338.537
Liquide middelen per 1 januari
4.462.728
6.801.265
Liquide middelen per 31 december
7.132.781
4.462.728
22 MZ jaarverslag 2012
ALGEMENE TOELICHTING ____________________________________________________________________ Vergelijking met voorgaand jaar Het deel van de beleggingen dat materieel niet toebehoort aan de te formaliseren pensioenvoorziening is opgenomen onder de liquide middelen. Voorheen werd dat deel opgenomen onder de post pensioenvoorziening. Verder zijn de ontvangen donaties ten behoeve van projecten opgenomen onder de baten voor dat deel dat gerealiseerd is gedurende het jaar. Voor vergelijkingsdoeleinden zijn de overeenkomstige cijfers van het voorgaand jaar aangepast. De overige gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven, ten opzichte van het voorgaand jaar.
GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN DE ACTIVA EN PASSIVA Materiële vaste activa De gebouwen in Paramaribo zijn gewaardeerd tegen de actuele waarde verminderd met de hierop gebaseerde afschrijvingen. De gronden zijn gewaardeerd tegen de actuele waarde. De overige materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de historische aanschaffingsprijs verminderd met de hierop gebaseerde afschrijvingen. De afschrijvingen zijn berekend op basis van een vast percentage van de actuele waarde c.q. de historische aanschaffingsprijs. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen voor: Gebouwen Inventarissen en Installaties Instrumentarium Transportmiddelen Steigers
: 5% : 10 - 50% : 10 – 40% : 25 – 30% : 25%
Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale bedragen onder aftrek van een voorziening voor het debiteurenrisico. Schulden op korte termijn De schulden op korte termijn zijn opgenomen tegen de nominale bedragen. Herwaarderingsreserve De herwaarderingsreserve is ontstaan als gevolg van de herwaardering van terreinen en gebouwen. Het bedrag van de herwaardering, zijnde het verschil tussen de getaxeerde waarde en de historische boekwaarde op het moment van herwaardering, is in de herwaarderingsreserve opgenomen. Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is vermeld, worden de overige activa en passiva opgenomen tegen de nominale waarde.
MZ jaarverslag 2012 23
GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING Resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen enerzijds de baten en anderzijds de kosten en andere lasten over het jaar. Baten wordt verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Baten Onder baten wordt verstaan de van derden ontvangen subsidies, donaties en bijdragen, alsmede interest en overige opbrengsten. Kosten De kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Omrekening van vreemde valuta’s Monetaire activa en passiva luidende in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koersen per balansdatum. Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers op het moment van afwikkeling. De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in de staat van baten en lasten. Per 31 december zijn de volgende koersen gehanteerd: 2012
2011
SRD
SRD
Euro 1
4,43
4,30
USD 1
3,35
3,35
24 MZ jaarverslag 2012
TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2012
ACTIVA MATERIËLE VASTE ACTIVA Het verloop van de materiële vaste activa kan als volgt worden weergegeven: Terreinen en Gebouwen
Inventaris en Installaties
Transportmiddelen en steigers
Onderhanden werken
Totaal
SRD
SRD
SRD
SRD
SRD
1 januari 2012 Aanschafwaarde
21.207.143
3.481.820
1.983.625
101.765
26.774.353
Herwaarderingen
3.941.521
-
-
-
3.941.521
25.148.664
3.481.820
1.983.625
101.765
30.715.874
-5.702.185
-2.390.527
-1.736.506
-
-9.829.218
19.446.479
1.091.293
247.119
101.765
20.886.656
1.689.607
456.609
119.472
288.758
2.554.446
101.765
-
-
-101.765
-
-1.240.864
-434.632
-63.337
-
-1.738.833
550.508
21.977
56.135
186.993
815.613
Aanschafwaarde
22.998.515
3.938.429
2.103.097
288.758
29.328.799
Herwaarderingen
3.941.521
-
-
-
3.941.521
26.940.036
3.938.429
2.103.097
288.758
33.270.320
-6.943.049
-2.825.159
-1.799.843
-
-11.568.051
19.996.987
1.113.270
303.254
288.758
21.702.269
Cum. afschrijvingen Boekwaarde Mutaties Investeringen Overboeking Afschrijvingen
31 december 2012
Cum. afschrijvingen Boekwaarde
Liquide middelen De samenstelling van deze post is als volgt:
31-12-2012 SRD
Kas Bank girorekening
269.385 6.863.396 _________ 7.132.781 ========
31-12-2011 SRD 238.640 4.224.088 _________ 4.462.728 ========
MZ jaarverslag 2012 25
Vorderingen Deze bestaan uit: Ministerie van Volksgezondheid inzake nog te ontvangen subsidie R/C Zeister Zendingsgenootschap Interest schatkistpapier Overige vorderingen en vooruitbetaalde kosten Voorraden Voorraad medicijnen Overige voorraden
- 660.829 370.371
688.038 574.025 20.642
287.241 ________ 1.318.441 ======== 1.982.706 553.106 ________ 2.535.812 ========
756.051 _________ 2.038.756 ======== 573.389 453.259 _________ 1.026.648 ========
Eigen vermogen Stichtingskapitaal 1.926.644 1.926.644 Schenkingen 14.333.458 14.333.458 Herwaarderingsreserve 4.011.487 4.011.487 Exploitatie saldi 1.592.557 -1.876.655 _________ _________ Saldo per 31 december 21.864.146 18.394.934 ========= =========
VOORZIENINGEN De specificatie van deze post is als volgt: 31-12-2012 SRD Pensioenvoorziening Voorziening groot onderhoud
26 MZ jaarverslag 2012
1.738.171 1.738.171
31-12-2011 SRD 2.020.170 2.020.170
Pensioenvoorziening
Saldo per jaareinde Vastgelegd in: Schatkistpromessen Hakrinbank NV SRD Spaarrekening *) Obligaties Staatsolie
2012 SRD
2011 SRD
11.749.942
10.094.947
4.629.629 3.770.313 3.350.000 11.749.942
4.587.156 2.157.791 3.350.000 10.094.947
-
-
*) Het saldo van deze post per jaareinde bedraagt volgens het bankafschrift SRD 4.117.357 (2011: SRD 3.102.768). Het verschil tussen de totale belegging en het deel dat materieel toebehoort aan de te formaliseren pensioenvoorziening is opgenomen onder de liquide middelen.
Kortlopende schulden 31-12-2012 SRD
31-12-2011 SRD
Loonbelasting en premie AOV over de periode 2004 t/m 2010
5.405.640
5.405.640
Te verrekenen loonbelasting en premie AOV
1.409.512
1.394.343
Loonbelasting en premie AOV over de periode 2012 Bedrijf Geneesmiddelen Voorziening Suriname
404.186 517.690
54.707
Diakonessenhuis
356.126
173.998
Voorziening artsen
240.522 753.310
262.840 708.156
9.086.986
7.999.684
Overige
MZ jaarverslag 2012 27
Toelichting op de staat van baten en lasten BATEN Subsidie Ministerie van Volksgezondheid Betreft het door de Staat Suriname beschikbaar gesteld bedrag groot SRD 23.920.000, conform de beschikking d.d. 17 januari 2012 van de Ministers van Volksgezondheid en Financiën. In het saldo zoals opgenomen in de staat van baten en lasten over 2012 is inbegrepen de afboeking van de vordering op het Ministerie van Volksgezondheid inzake te weinig ontvangen subsidie over voorgaande jaren groot SRD 688.038. Deze vordering is in 2 delen afgeboekt en wel in 2011 en 2012.
2012 2011 Donaties Realisatie proj Donaties
SRD
SRD
556.054 25.880 _________ 581.934 =========
888.666 49.801 ________ 938.467 ========
Overige opbrengsten: De specificatie van deze post is als volgt: Opbrengsten medische behandelingen
86.670
84.905
Opbrengsten Ziektekosten verzekeraar
249.726
319.471
44.026
132.905
335
335
Projecthulp van buitenlandse instellingen Telesur Huur Ambulance transporten
9.287
Bijdrage coassistenten
23.044
Registratiekaarten Verkoop Mat.vaste activa
30.975
305
12.170
Proj Resultaat Afb oude rekening Overige Opbrengsten
66.669 8.911
104.034 15.748
_________
545.345
=========
28 MZ jaarverslag 2012
234
19.668 _________
664.073 =========
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van Stichting Medische Zending Primary Health Care Suriname te Paramaribo, zoals opgenomen op de pagina’s 20 tot en met 28, gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als zij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met internationaal aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controle-opdrachten. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Medische Zending Primary Health Care Suriname per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Paramaribo, 6 november 2013 Tjong A Hung Accountants N.V.
drs. R.A. Tjong A Hung RA MZ jaarverslag 2012 29
Kindermissie Stoelmanseiland
Lijst van afkortingen ACD
- Active Case Detection
ART
- Anti-Retrovirale Therapie
BGVS
- Bedrijf Geneesmiddelen Voorziening Suriname
BOG
- Bureau Openbare Gezondheidszorg
CAO
- Collectieve Arbeidsovereenkomst
CBB
- Centraal Bureau voor Burgerzaken
CUG
- Close Users Group
CVA
- Cerebro Vasculair Accident
DMFT - aantal “Decayed” (aangetaste en onbehandelde), “Filled” (gerestaureerde) en “Missing” (geëxtraheerde) Tanden EDL
- Essential Drug List
EPD
- Elektronisch Patiënten Dossier
GZA
- Gezondheidsassistent
HIV
- Human Immunodeficiency Virus
HRM
- Human Resource Management
IDF
- International Diabetes Federation
IMCI
- Integrated Management of Childhood Illnesses
LBGO
- Lager Beroepsgericht Onderwijs
MULO
- Meer Uitgebreid Lager Onderwijs
MRK
- Medische en Radio Kamer
MZ
- Medische Zending
NCD
- Non Communicable Diseases
NTP
- Nationaal Tuberculose Programma
OP’s
- Overleg Platforms
PCR
PCS
- Public en Community Relation - Psychiatrisch Centrum Suriname
PHC
- Primary Health Care
PSO
- Patiëntenregistratie, Surveillance en Onderzoek
RGD
- Regionale Gezondheidsdienst
SOA
- Seksueel Overdraagbare Aandoeningen
SPH
- Streek Polikliniek Hoofd
TBC
- Tuberculose
VDRL
- Venereal Disease Research Laboratory test voor syphilis
VIA
- Visual Inspection met Azijnzuur
WAN
- Wide Area Network
MZ jaarverslag 2012 31
Impregneren van klamboe’s