Mei 2012
Sterk fundament? Houd mantelzorgers binnenboord
Alle hens aan dek! Twee miljoen Nederlanders zijn mantelzorger. Voor velen betekent dat een aanslag op hun sociale leven en hun contacten buiten de deur. Lidmaatschap van een club of vereniging is een zwaar belaste mantelzorger niet zelden teveel. Maar opzeggen is lang niet altijd nodig. Het is juist in het eigen belang van verenigingen om mantelzorgers te helpen en hen binnenboord te houden.
Mantelzorg is het ‘fundament van de zorg’ in de toekomst. Die visie op informele zorg en ondersteuning spreekt staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (VWS) uit in haar recente Beleidsbrief Mantelzorg. Veldhuijzen van Zanten wil dit fundament versterken, om de zorg toekomstbestendig te organiseren. De reacties op de beleidsbrief lopen uiteen. Mezzo is teleurgesteld. De landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg wijst op het gebrek aan aandacht
Vanuit het project Mantelzorgers Binnenboord
Rob Wolterink van Veur Mekare: “Zorg wordt verleend onder het mom van ‘noaberschap’.” > Lees verder op pagina 4
kunnen verenigingen daarom beschikken over
Ireen Bunnik van Vrouwen van Nu: “We zijn alerter op mensen die zorg verleden.”
Tien tips om mantelzorgers te ontlasten.
> Lees verder op pagina 2
> Lees verder op pagina 3
Krant met tips van en voor verenigingen, om mantelzorgende leden binnenboord te houden
www.mantelzorgersbinnenboord.nl. Veel daarvan is digitaal en gemakkelijk aan te passen of als inspiratiebron te gebruiken.
Gemeenten/consulenten Meer mantelzorgvriendelijke verenigingen zorgt voor een per saldo betere mantelzorgondersteuning in uw werkgebied. Stel daarom het onderwerp aan de orde in het overleg met verenigingsbesturen en wijs hen op de materialen van de campagne Mantelzorgers Binnenboord. Als extra argument kunt
dat de brief teveel focust op de cliënt en te weinig op de mantelzorger. Volgens
informatie, tips, oplossingen en een koffertje met materialen. Ook staat alles op de website
voor overbelaste mantelzorgers en vindt
Mantelzorgers Binnenboord:
alle hens aan dek!
In Nederland zorgen ruim twee miljoen mensen voor een dementerende moeder, een gehandicapt kind of een zieke buurvrouw. Zij doen dat met liefde maar het vraagt ook een prijs van hun sociale leven. Het lidmaatschap van hun geliefde club of vereniging schiet er vaak als eerste bij in. Gelukkig is opzeggen lang niet altijd nodig. Materialen die helpen mantelzorgers binnenboord te houden: Het Basisboek bij het project Mantelzorgers Binnenboord staat boordevol waardevolle informatie, slimme tips, hartverwarmende oplossingen en handige materialen. Op de website van het project is het Basisboek te lezen en te downloaden. Speciaal voor Mantelzorgers Binnenboord zijn materialen ontwikkeld die verenigingen helpen bij het binnenboord houden van mantelzorgende leden, ze zijn te vinden op de website: www.mantelzorgersbinnenboord.nl. Kies materialen die passen bij de vereniging, situatie of behoefte. Sommige producten zijn beschikbaar in een word-bestand. Neem ze gemakkelijk over of gebruik ze als inspiratiebron en pas ze aan. Print bestanden op stevig papier en houd zo zelf de voorraad van de vereniging op peil. Het bestuur van een vereniging Steeds meer verenigingen worden mantelzorgvriendelijk. Dat begint bij een bestuur van de club, dat het onderwerp op de agenda zet. Als leden met elkaar aandacht besteden aan mantelzorgende verenigingsleden, draagt dat bij aan een warm kloppend verenigingshart. Niemand hoeft vanwege zorgtaken de vereniging vaarwel te zeggen. Er zijn materialen speciaal gemaakt voor de bestuurders van een vereniging, zoals een nieuwsbrief, jaarplan, powerpoint, quiz of draaiboek voor het organiseren van een verwenactiviteit. Bestuurders van verenigingen kunnen ook posters, flyers, stikkers en viltjes bestellen op de website www.mantelzorgersbinnenboord.nl Het verenigingslid Bedenk of je leden kent die het druk hebben met de zorg voor een naaste. Hebben ze het misschien zelfs zó druk dat ze overwegen hun lidmaatschap van de vereniging op te zeggen? Heeft iemand oog voor deze situaties? Praat met elkaar over mantelzorg! Wees niet bang iemand te vragen hoe het gaat en waarom hij of zij soms afzegt en minder meedoet aan het verenigingsleven. Dat wordt meestal zeer gewaardeerd. Bespreek wat je voor elkaar kunt betekenen om het leven gemakkelijker te maken: een luisterend oor bieden, carpoolen, een maaltijd verzorgen of boodschappen doen. Zo simpel kan ondersteuning zijn. Voor leden is er een gesprekswijzer beschikbaar. Zij kunnen op de website www. mantelzorgersbinnenboord.nl speciale ansichtkaarten bestellen en er zijn e-cards beschikbaar. De mantelzorger Een mantelzorger kan zelf ook helpen voorkomen dat hij steeds meer aan de kant komt te staan. Afscheid nemen van de vereniging is jammer voor de vereniging én voor de mantelzorger. Voorwaarde voor zorg vanuit de vereniging is dat mantelzorgers laten weten dat ze hulp kunnen gebruiken. Als duidelijk is waar het knelt, dient de oplossing zich vaak vanzelf aan: ineens blijkt meerijden mogelijk of iemand biedt aan boodschappen te doen. Soms helpt het om bijeenkomsten te verplaatsen, taken te delen of gewoon eens met iemand te gaan wandelen. De gemeente of de consulent Hoe meer mantelzorgvriendelijke verenigingen hoe meer mantelzorgers binnenboord worden gehouden. Stel het onderwerp aan de orde in het overleg met verenigingsbesturen. Wijs hen op de materialen van de campagne Mantelzorgers Binnenboord. Bovendien geldt het maatschappelijk verantwoord functioneren van een vereniging vaak als belangrijke voorwaarde voor fondsen en subsidies.
Mantelzorg neemt razendsnel toe:
Mezzo heeft de staatssecretaris geen oog
Door de vergrijzing neemt het aantal zorgvragers razendsnel toe, er wordt een steeds groter beroep gedaan op mantelzorgers waardoor ze overbelast raken. Mantelzorgers én zorgvragers komen zo in de problemen. De campagne Mantelzorgers Binnenboord is speciaal ontwikkeld om deze problemen te voorkomen. Mantelzorgende leden worden zo voor de verenigingen behouden.
voor ethische grenzen van mantelzorg en
Houd mantelzorgende verenigingsleden binnenboord!
Vaarwel vereniging! Veel overbelaste mantelzorgers stoppen (gedeeltelijk) met hun werk omdat ze het niet meer kunnen combineren met hun zorgtaken. Ook het verenigingsleven, op vaste tijden en met verplichtingen, kunnen ze niet gemakkelijk met hun drukke zorgschema combineren. Overbelaste mantelzorgers zeggen daarom vaak hun vereniging of club vaarwel. Zo teren ze in op hun sociale leven, ze missen het broodnodige sociale contact en de mogelijkheid zorgtaken even los te laten en te ontspannen.Ook voor verenigingen is het jammer dat mantelzorgers de club vaarwel zeggen. Het kost leden en er vallen gaten in het verenigingsleven. Vertrouwde gezichten verdwijnen. Mantelzorgende leden blijven lid Arcon en Spectrum, twee organisaties die actief zijn als Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling, willen voorkomen dat leden afhaken. Ze ontwikkelden de campagne Mantelzorgers Binnenboord om verenigingen mantelzorgvriendelijk te maken. Clubs reageren enthousiast. Ruim twintig verenigingen meldden zich aan voor het pilotproject Mantelzorgend Verenigingsleven, en testten de bijbehorende Binnenboordbox met tips en materialen om mantelzorgende leden voor de verenigingen te behouden. Bij deze verenigingen staat mantelzorg nu op de agenda. Mantelzorgende leden kunnen zo, ondanks hun zware zorgtaken, gemakkelijker blijven meedoen met de vereniging en zeggen hun club minder vaak vaarwel. Praktische oplossingen Verenigingen die mantelzorgers tegemoet willen komen hebben daarvoor geen grote investeringen nodig of veel
wil ze via de brief vooral de gaten vullen “Je kunt met mij meerijden naar de repetitie, ben je daarmee geholpen?”
“Marjan zorgt al vijf jaar voor haar moeder en soms neemt ze haar mee naar de repetitie van ons koor”.
“Jeffrey speelt in elke aanval een sleutelrol. Zonder hem kunnen we het als team wel schudden.”
De vader van Mick is chronisch ziek. Mick is meestal te druk met filmen om erover te praten. Maar hij weet dat hij altijd bij ons terecht kan.
“Als ik nu op zaterdag boodschappen voor je doe, dan kun jij donderdagavond lekker blijven bridgen.”
“Ria is een kei in het ontrafelen van de diepere lagen. Maar de leesclub is erbij ingeschoten.”
www.mantelzorgersbinnenboord.nl
Twee miljoen mensen in Nederland zorgen intensief en langdurig voor een naaste. Zij doen het met liefde maar het vraagt ook een hoge prijs van hun sociale leven. Het lidmaatschap van hun vereniging schiet er vaak bij in, maar opzeggen is lang niet altijd nodig. Slimme tips en hartverwarmende oplossingen voor een vereniging met oog voor mantelzorgers? www.mantelzorgersbinnenboord.nl ontwikkeld door:
gefinancierd door:
mankracht. Vooral bewustwording van de zorg die mantelzorgers verlenen, is belangrijk. Leden kunnen mantelzorgers een ansichtkaart of e-card sturen, of het gesprek aangaan. Vooral praktische en kleinschalige oplossingen houden mantelzorgers binnenboord zoals: carpoolen, boodschappen doen of een maaltijd verzorgen. Een mantelzorgvriendelijke vereniging kent alleen winnaars: leden voelen zich voldaan als ze mantelzorgers een helpende hand kunnen toesteken, en dat draagt bij aan het warm kloppende hart van de vereniging.
Ook gemeenten enthousiast over Mantelzorgers Binnenboord: “Gewéldig leuk en goed initiatief!”
Martijn de Lange van TVEnschedeFM: “Mantelzorg blijven combineren met vrijwilligerswerk” ‘De campagne Mantelzorgers Binnenboord levert de samenleving iets moois op’ constateert de Twentsche Courant Tubantia op 30 maart 2012. “We hebben constructief nagedacht over de vraag hoe we onze leden kunnen ondersteunen, zodat ze als mantelzorger én als vrijwilliger actief kunnen blijven”, vertelt Martijn de Lange van TVEnschedeFM. “Het is een bewustwordingsproces.”
Ambassadeurs in woord en beeld
stop ermee’. Bij TVEnschedeFM maken we de zorg bespreekbaar, we willen graag dat vrijwilligers in een goede sfeer over hun zorgtaken praten. Wij kunnen mantelzorgende vrijwilligers steunen door verlichting van het werk, andere werkzaamheden aan te bieden of voorstellen vanuit huis te werken. ”TVEnschedeFM heeft inmiddels ook goede contacten met Stichting Informele Zorg Twente, voor ondersteuning van onze mantelzorgende vrijwilligers op het gebied van mantelzorg. Martijn de Lange: “Zo kunnen vrijwilligers mantelzorg blijven combineren met hun werk bij TVEnschedeFM.”
Investeren in mensen “TVEnschedeFM draait op een aantal betaalde krachten en honderd tachtig vrijwilligers” vertelt Martijn de Lange, hoofd journalistiek van de lokale omroep TVEnschedeFM, beste lokale omroep van 2011. “Wij kunnen het ons niet permitteren om belangrijke gebeurtenissen in Enschede te missen, dat levert spanning op met de agenda van onze vrijwilligers. Ons vrijwilligersbeleid hebben we daarom goed op de rit, we willen blijven investeren in onze mensen en daardoor het niveau van TVEnschedeFM verhogen.” Verwijzen “Als onze vrijwilligers zorgtaken krijgen stoppen ze vaak het eerst met hun vrijwilligerswerk”, vervolgt Martijn de Lange. “Wij krijgen dan te horen: ‘ik trek het niet meer, ik
die ontstaan door de bezuinigingen. Voor anderen is de beleidsbrief een positief signaal. Citaat: “Ik gun onze maatschappij dat zij daadwerkelijk meer een ‘civil society’ mag worden.” Deze zin uit de eerste alinea van de brief geeft moed, zo blijkt uit een discussie in de LinkedIngroep van MOVISIE. Bottomline: door het ontbreken van al te strakke kaders
De mantelzorgbox heeft een vaste plaats gekregen in de studio van TVEnschedeFM.
De campagne Mantelzorgers Binnenboord wordt gefinancierd door:
ontstaat er veel ruimte voor eigen kracht en eigen initiatief. Wat denkt u?
u aanvoeren dat ook fondsen en subsidievestrekkers het maatschappelijk verantwoord
Lees de krant voor de ins en outs van
De beleidsbrief, gedateerd 29 maart 2012,
functioneren van een organisatie zien als een
het project, praktijkverhalen en
is te vinden bij de Kamerstukken op
belangrijk pluspunt.
achtergrondinformatie.
www.rijksoverheid.nl.
Een bezoek aan het Wmo-loket Ger en ik bezoeken het Wmo-loket van de plattelandsgemeente waar we onlangs zijn komen wonen. Ger heeft hersenletsel en we willen weten welke ondersteuning we kunnen krijgen. Het hersenletsel van Ger grijpt diep in op ons dagelijks leven, want hij heeft dag en nacht ondersteuning nodig. We willen vragen naar mogelijke activiteiten in de buurt, naar vervoer en naar vervangende zorg. Ik ben mantelzorger voor Ger en werk in de sociale sector. Ons bezoek aan het Wmo-loket heeft dan ook een tweede doel: ik wil weten hoe de Wmo-consulenten in onze gemeente werken en wat ze weten.
wonen. We zijn er zelfs om verhuisd, zodat hij in een rustige omgeving kan wonen. Het idee was dat hij weer zou leren fietsen op een tandem, zelfstandig naar de winkel kan gaan en zijn hobby’s schilderen en tuinieren weer op zou pakken. We hebben familie en vrienden erbij betrokken en die doen wat ze kunnen. Gers leven is er waardig en zinvol door geworden. Het gaat goed, zo samen op het platteland. Nu, na jaren, zou het fijn zijn als ik wat meer ruimte kreeg. Hard werken, veel regelen en voornamelijk veel zorgen slokte alle tijd op. Hoe regel ik ruimte voor mezelf? Daarvoor zitten we toch hier bij het
De Wegwijzer
krijgen en ons gerichte informatie te geven,
Wmo-loket? Ik lees verder. Burgerschap, eigen
Eerst worden we geholpen door een vrijwilli-
duizelt het me al snel. Het gaat veel over
verantwoordelijkheid, samenspel formele en
ger van ‘De Wegwijzer’. Dat is een samenwer-
eigen bijdrage, tarieven, regels en hoe het
informele zorg. Ja ja.
kingsverband tussen aanbieders van wonen,
in deze gemeente georganiseerd is. Ik ervaar
werken en welzijn. Die streven ernaar om
het als ontmoedigend omdat de hoeveelheid
Transitie van zorg
gezamenlijk antwoord te geven op hulpvra-
regels en grenzen groot is. Ik denk er niet
De Wmo-consulent komt verheugd terug. De rug-
gen, zodat mensen niet langer van het kastje
over om deze weg in te slaan. De consulente
gespraak heeft iets opgeleverd. Onze hulpvraag
naar de muur gestuurd worden. De aanbie-
bevestigt mijn opmerking en adviseert me de
hoort voor een groot deel niet bij het Wmo-loket,
ders hebben gezamenlijk een folder gemaakt
zorg vooral in eigen kring te organiseren of
daar is hij te complex voor. Wij hebben een zware
voor een aantal aandachtsgebieden: relatie en
de zorg zelf te financieren. Helaas, wij wonen
ondersteuningsvraag en het Wmo-loket is nog
opvoeding, vervoer, financiën en arbeid en tot
hier nog niet zo lang, kennen niet veel men-
niet zover dat het daarop antwoord heeft. We
slot wonen en vrije tijd.
sen en de ervaring leert dat een dagje bij Ger
kunnen beter naar MEE gaan, een organisatie
De vrijwilliger staat ons vriendelijk te woord,
zijn steevast leidt tot afhakende respijtzorgers.
voor het ondersteunen van mensen met een
stelt ons op ons gemak, vraagt of we koffie
Hoe kan ik dat uitleggen zonder al te lastig te
beperking. De taken van MEE en Wmo-loket
Wanneer ik vraag om uitleg over zorg op
zijn? Daarbij had ik begrepen dat het schep-
overlappen elkaar, maar het is de bedoeling dat
maat, besluit de vrijwilliger iemand van de
pen van voorwaarden voor mantelzorgonder-
het Wmo-loket die expertise op termijn ook heeft.
gemeente erbij te halen. Ger wordt niet meer
steuning één van de taken van de gemeente
Ook voor mantelzorgondersteuning? Ja, ook voor
betrokken bij het gesprek en zit met zijn ogen
is. De Wmo-consulent wil even ruggespraak
mantelzorgondersteuning.
dicht.
met collega’s.
Het Wmo-loket
De folders
De Wmo-consulent blijkt van oorsprong
We hebben drie aanvraagformulieren en ze-
lerares te zijn. Zij werkt al jaren als ambtenaar
ven folders voor ons liggen. Ik lees over ‘zorg
bij de gemeente en heeft enkele cursussen
dicht bij de burger brengen.’ Ik lees de term
als indicator gedaan en een bijscholing in
zelfredzaamheid. Zelf-RedZaam-Zijn. Zoveel
projectleider Hersenletsel en
de richting van de Wmo. Ook zij grijpt al vrij
mogelijk doen wat je zelf nog kunt. Zelf de
Netwerkondersteuning rond Mantelzorg,
snel naar de formulieren en folders. Hoewel
regie houden. We hebben alles gedaan om
Kenniscentrum Sociale Innovatie,
zij haar best doet onze vragen boven tafel te
ervoor te zorgen dat Ger thuis kan blijven
willen en schuift er een lekkere stoel bij. Ondanks zijn taal- en spraakproblemen stelt Ger dapper enkele vragen. Het gaat allemaal traag, maar door het geduld van de vrijwilliger voelen we ons welkom. Wanneer we uitleggen hoe complex de gevolgen van Ger’s hersenletsel zijn en we vragen om meer informatie wordt het lastiger. Ik vraag bijvoorbeeld naar de mogelijkheden voor mantelzorgondersteuning en respijtzorg binnen de regio. Aha, daar blijkt een folder beschikbaar.
Het is anderhalf uur later. Ger snurkt inmiddels.
Ellen Witteveen, mantelzorger en docent-onderzoeker/
Hogeschool Utrecht
‘P4’ goed voor elkaar, nu en straks Sinds de invoering van de Wmo hebben Nederlandse gemeenten er een omvangrijk en vaak lastig in te vullen takenpakket bijgekregen. Een van de negen deelterreinen van maatschappelijke ondersteuning waarop gemeenten in actie moeten komen betreft vrijwilligers en mantelzorgers (‘prestatieveld 4’).
Factsheets over veranderingen zorg en werk De invoering van de Wet werken naar vermogen (Wwnv), de beperking van
In 2009 is in opdracht van VWS het lande-
De afloop van het project betekent natuurlijk
het persoonsgebonden
lijke project ‘Goed voor Elkaar’ gestart om
niet dat Arcon geen beleidsadvies meer geeft
budget, de IQ-maatregel en
gemeenten en uitvoeringsorganisaties te
over prestatieveld 4. Voorafgaand aan en
de decentralisatie van de
ondersteunen bij de invulling van presta-
tijdens Goed voor Elkaar hebben we enorm
tieveld 4 van de Wmo. MOVISIE voerde de
veel kennis verzameld, ervaring opgedaan en
functie begeleiding van-
landelijke regie over het project en werkte
een krachtig netwerk gevormd. Met andere
daarbij samen met de Centra voor Maat-
woorden, Arcon is en blijft als adviesbureau
schappelijke Ontwikkeling (cmo’s). Voor
en kenniscentrum op het gebied van de Wmo
en burgers grote verande-
Overijssel kreeg Arcon de verantwoordelijk-
prestatieveld 4 de aangewezen partij. Wij
ringen op het gebied van
heid over de uitvoering.
helpen uw organisatie met vrijwilligers- en
zorg en werk. Arcon heeft
mantelzorgbeleid. Vraag ons, tijdens of na
vier factsheets gemaakt met
Gemeenten en uitvoeringsorganisaties zijn
Goed voor Elkaar, voor:
tussen 2010 en 2012 twee keer per jaar uit-
• Het meelezen met een conceptnota;
nadere informatie over deze
genodigd voor een bijeenkomst. Daarnaast
• Het inzoomen op een bepaalde basis-
hebben gemeenten gebruik kunnen maken
functie;
van maximaal drie adviesgesprekken per
• Het bespreken van een specifieke doel-
van de veranderingen in de
jaar.
groep;
zorg voor kwetsbare
uit de AWBZ naar de Wmo betekenen voor overheden
veranderingen. In een vijfde factsheet staat een overzicht
• Advies over communicatie met het veld;
burgers. U kunt deze
Het project Goed voor Elkaar loopt dit jaar af.
• Goede voorbeelden uit andere gemeenten;
factsheets downloaden via
Tot eind juni 2012 kunnen adviesgesprekken
• Procesbegeleiding bij het schrijven van
over prestatieveld 4 nog worden gefinan-
een nota;
www.arcon.nl/atlas.
cierd door VWS. Het loont de moeite om na
• Het organiseren van een bijeenkomst die
te gaan of uw organisatie nog in aanmer-
bouwstenen voor beleid oplevert;
king komt voor adviesgesprekken.
• Inspiratie.
Maaike Moulijn (
[email protected]), Eline Pool (
[email protected]) en Anne ten Vergert (
[email protected]) adviseren u graag bij het opstellen/ uitwerken van het mantelzorg- en/of vrijwilligerswerkbeleid.
De Vrijwilliger i n
De Vrijwilliger
s s e l O v e r i j
kken appelijk betro Maatschm onderne ensamenleving ren in de
vrijwillig investe
tekst Esther Stam
het
e koppeprkiniegs! straleerend Die n met een be oles aan kind jud
eren arkopttievoor oud ernsm illigis zitte Vrijw en ge is on thu gewo
schedwijeerbFM ij! TVerEn wat gebeurt zijn
De Vrijwilliger
als
r i l l i g e V r i j w
D
R
I
E
L
U
G-judo in
Die strale
nde koppie
|
I
| voorjaar 2012
K
S
P
O
tekst Martijn
R
Reinink |
en we het
De Vrijwill
iger | voor
2012
T foto’s Cee
Deventer
s, daar do
De Vrijwilliger | voorjaar
1
2 0 1 2
a a r v o o r j
In Sporten Recrea tiecentrum venter gee De Scheg ft woensdagm Budotrainer Ger in Dedereen ben Koo iddag een een ps elke met een uur judo sliepen de beetje betaalbaa beperking. les aan kinderen r te hou en Mario Vrijwillige ouders en den.” Zo rs Annegr helpen hem kershutten kinderen eet Kruis en tenten Comma op Texe daarbij. ndeur reg l in trek. “Voor de fantastisch John en elen alle Yvo kinderen ”, zegt Joh nooien voo nne s rondom was dat samenzijn n. r deze judo de G-to is toch een “Het sociale asp Trainer Ger ka’s. erect, het gen.” ben Koo van de ps klapt belangrijks gaat beg in zijn han innen. Binn te dinGer ben bea den. De en no-time op hun amt dat les knieën, keu weging, . “Daarn zitten de aast krijg leren ze rig op een judoka’s neemt me vallen en en ze berij. Tegeno motoriek ester Ger om te gaa ver hen ben, zoa en heb noemen, n met hun ben ze ls de kind Yvonne dezelfde lichamelijk eren hem hecht voo hem: zijn houding contact.” ral veel aan. Link assistent ste. “Voor waarde Mario (zwa s naast veel van andere aan dat deze kind kant van rte band). te ervaren laatGerben eren is het Aan de zelf de gro dat het zit Annegr belangrijk niet erg worden.” ene ban eet Kruis, is om aan d heeft. Dat is het De G-judog die geraakt begin, de Pas daa roep bes te rna kom tot achttien taat uit kind en de toe basis van het judo wil en voo eren van jaar die . rno oien r wie daa standelijke een lich zeven . Voor wie r klaar voo amelijke John: “On beperking dat en/of verr is. ze zoon is deze gro hebben. Bjorn zit in zijn wij bij Vier jaar ep opgeric de G-groe geleden het G-ju vice Cen ht me p. t hulp van do betrokk Via hem trum Dev dispraktisch Sport Seren geraak enter, dat Sportbedrijf en autistis t. nu Bjor vierde en ch. Hij judo is opgega Deventer. n is vanaf zijn hadden Trainer Ger an in ot al van wij twee negende wedstrijd af zijn ben: “Da of drie judo en. In het doet hij king die arvoor mee ka’s met begin was meedraai zo’n toe een bep rnooi den bij hij een wee aan sen. Ma erde regulie ar nadat Nu niet me ziek. Hij gaf ove k voor re judoleswij twee r van de onderwijs er, scholen spanning. bezochten en hebben sinds een half jaa voor spe r. , stroom gen binn En hem cia die al zoveel geg toe den de en.” uit: “Ied aanmeldin ereen die even.” Yvo rnooiZo ontston nne legt meedoet wint een d de G-ju aan zo’n prijs. Ook Budo Vere dogroep. toernooi als je zesd altijd me nigi Inmiddels t een bek e wordt. G-judotoer ng Deventer zelf heeft Ze gaan er naar s al misschien nooi geo huis. Ze rganiseerd twee keer een de echte 2013 staa missen dan wil om te t het volg ze iets win in Devent end nen win judoka’s er. In nen, ma e toerno , vinden uit het buit gaat me ar als oi, waar e naar opa ze dat prachtig. enland aan zelfs Gpland. Die beker de judoles. en oma, deelnem naar sch en, geEen groot ” ool, naa Die succes aantal van r ter doet ervaring de G-judok levert nog mee aan zie het aan a’s uit Dev meer toernooien land. Binn Bjorn, ma endoor hee ren. Ze staa enkort staa ar ook aan op. John: “Ik l Ned Den Bos n de Spe n sterker andere ch op het hebben in hun sch kindecial Olymp erplezier. Die programm en Yvonne oenen, ics in zijn trots, a. Vrijwillige stralende beker krijg Comma koppies en, daa ndeur zijn rs John bereidinge als ze zo’n r doen we druk me De judoles n. Zij reg het voor.” t de voo elen alle hun oud is rs voor de ers als het zei Gerben inmiddels in volle judoka’s gang. Voo gaat om het nu gaa : “Bij dez en e groep de r de tijd ning uit t om de haa de lol, de inschrijvinge toernooien. Of eventue waardering l ik mijn voldoele overna sommig n, het verv chtingen. en hebben en de hum Yvonne: oer of .” Die woo “We zijn de mat. or die een rden zie De kindere s een wee wijk gew je terug eest, een n doen dertussen kend naa op tikke weekend r Bever‘vuu avonden rtje, maken rwerk’ - een naar op interne de mat bij onklap me t te speure Texel. Dan zit ik het valb koopste t de han reken - en hotels en een hou n naar de d op oefenen tgreep restaurant ‘het voo s. Om het goedrzichtig judogev “Soms zijn angenisje’. voor ieouders hee Gerben: mijn kind l verbaas dat kon’.” d: ‘ik wist niet dat
4
ga
Taalcafé Zwoll e
fé Zwolte le lca Taisavéé doen! l leuker om iets
D e
| foto’s Cees Elzen
jaar 2012
19
voor!
s Elzenga
Je kunt thuis ga an zitten niksen , maar het is veel leuke r om iets te gaan De vijf vrijwilligers doen staan al vrolijk te kletsen als een groep
Onlangs verschenen: de vierde editie van De Vrijwilliger, het gratis magazine over vrijwilligerswerk in Overijssel. Als één ding duidelijk wordt uit alle verhalen die we verzameld hebben, dan is het dat een samenleving zonder vrijwilligers eigenlijk niet kan bestaan. Lees in nummer 4 van De Vrijwilliger: - over de lokale omroep TV Enschede FM - over het taalcafé in Zwolle - het drieluik over de onmisbare inzet van vrijwilligers bij sporten voor mensen met een beperking Kent u een bijzondere vrijwilliger of vrijwilligersclub mensen nodig moeten leren kennen? Of vindt u dat uw eigen initiatief best eens in de schijnwerpers mag staan? Aarzel niet en neem contact met ons op via
[email protected]. Wie weet staat uw verhaal in de volgende editie van De Vrijwilliger. Wilt u één of meerdere gratis exemplaren van De Vrijwilliger ontvangen, stuur dan een mailtje naar Anne ten Vergert
[email protected]
van twintig ande er deze man ier leert een rstaligen om de bibliothee anderstalige 9.00 derlandse k van Zwolle-Ce snel de Netaal en cultuur ntrum binnen wandelen. In kennen. Ik ben komt gonn het midden en toen ik net daar bevan de biblio er een grotere in Zwolle was theek is Ik ruimte, waar komen wone studeerde en een aantal tafels n. stoelen losjes was daardoor en saai, want staat opgesteld veel thuis. Noga ik kende nog . Met in de l natuurlijk niet hoek om mee niet veel men te vergeten een sen hier af te spreken.” koffiemachine. groep verzamelt Om iets mee De mensen zich om een r onder de te zijn, begon grotere tafel Tineke Puyenbro ze waar Same als vrijwilligste ek, coördinat r bij Gilde nspraak. Daar or bij het Gilde café in Zwolle, was er Taal- idee al snel sprake iedereen welko om meer te doen van het m heet. Ze verde de anderstalig : “We merkten elt derstalige en willekeurig dat de ann het erg jamm over de vrijwil De groepjes ligers. men er vonden als zoeken allem werking na een zo’n saaal een plaa café. Niet veel jaar stopte. Want tsje in het inbur later wordt er vaak is de geringscursus overal druk gepr ook al voorb aat. geen ij. En dan blijft er betaalbaar altern Het idee is ontst atief over voor aan tijdens het van Nederland het leren werk voor Gilde s, terwijl dit vaak Samenspraak: “Hierbij krijg je nog wel nodig Vanuit deze voor een jaar is.” gedachte is anderstalige het Taalcafé een “Andersta als ‘taalmaatje opgezet. ligen kunnen ’ toegewezen. hier vrijblijvend Op leren op komen en een leuke man ier meer van de Neder-
14
De Vrijwilliger
| voorjaar 2012
nen “Veel mensen willen iets blijven beteke voor de samenleving, hechten aan contact en willen hun vaardigheden en hun ervaring blijven inzetten. Vrijwilligerswerk kan in al die behoeften voorzien.”
D tekst Martijn
2
R
Reinink | foto’s
I
E
L
U
I
K
S
Cees Elzenga
P
O
R
T
SaVAS - Zw
De Vrijwilliger | voorjaar 2012
Het enthou
emmen
siasme spette
rt er vanaf
Elke zaterdag ochtend help t een groot willigers van aantal vrijde Sallandse tiegroep zond Vereniging gepast Spor voor Aaner begeleidin ten (SaVAS) volwassenen wedstrijdzwem g. Joop: “Als die om wat en kinderen mers straks onze voor reden klaar zijn, kom de techniekg dan ook niet dig kunnen roep. Dat zijn t daar zwemmen. zelfstankinderen die B-diploma De Vrijwilliger zwembad lekker willen na hun toog naar Tijenraan in blijven Raalte en proe goede bege thousiasme leiding en uitein zwemmen onder fde het envan ruim twint wed delijk misschie ig vrijwilliger strijden mee s. n aan willen doen .” “Nu op je rug, op je rug. Goe Joop wandelt gehurkt aan d zo.” Jos Harin richting het de rand van k zit derwijl verte ondiepe bad het zwembad stand tusse lt hij over . Onn hem en . De afde vere het jongetje zijn betrokken een meter. in het wate heid. “Wij hebb niging SaVAS en In het wate r is r staat nog en twintig tot en zo’n 125 Voor het geva een vrijwilliger 25 vrijwilliger leden l dat. “Dez . s. Hoe ik erin rold? Ik kree e kinderen hun diploma” g een nieu ben gegaan voor , zegt SaVA we heup hier. S-voo den Brink. “Ze en revalidee Toen hebb rzitter Joop en ze me gevr rde hebben door van worden.” En aagd voor en individue hun beperkin daarop zei zitter te le begeleidin g meer de oud-wate en -trainer g nodig en ze hier.” rpolospeler zes jaar gele die krijgen den ‘ja’. Een in badpak jongedame loopt voor bij. “Dit is Joop,”zij heef Het wedstrijd Pauline”, zegt t de spettergr bad wordt oep opgezet.” elke zaterdag “Ik niet allee drieën gede n, hoor ”, haas ochtend in eld. Aan de t Pauline zich gen, “sam ene kant de groep, in het en met Jos te zegdiplomamidden de en Yvonne. groep is voor wedstrijdzwem aan de ande De spetterkinderen tot mers en re kant de drie jaar. Deze moeten ‘wate zogenaam kinderen de recrearvrij’ worden zoals wij dat wennen aan noemen; het water. Vier kinderen gaan elk
22
De Vrijwilliger
| voorjaar 2012
Goede voorbeelden mantelzorg gezocht
Vrijwilligers verdienen goud!
Ruim 175.000 mensen in Overijssel zorgen langere tijd intensief voor hun zieke familieleden of vrienden. Veelal doen deze mantelzorgers dat met liefde en halen ze voldoening uit de hulp die zij aan anderen bieden. Maar dat neemt niet weg dat mantelzorg ook behoorlijk intensief kan zijn.
Wie kunt u nomineren? Iedereen die zich met hart en ziet als vrijwilliger inzet in Overijssel. Uw favoriete vrijwilliger is een voorbeeld voor anderen in zijn/haar werk voor jongeren, vrouwen, senioren, sport, cultuur, zorg, milieu, landschap, kerk, moskee, buurt, wijk, dorp, noem maar op.
Feestelijke uitreiking op vrijdag 28 september 2012
Goede ondersteuning is dan ook belangrijk voor een mantelzorger. Om de zorg voor zijn naaste beter vol te houden, is het bijvoor-
De Overijsselse VrijwilliVrijwilligers verdienen goud!
beeld van belang dat een mantelzorger: • enig inzicht heeft in hoe zwaar hij belast
gersprijs wordt uitgereikt op vrijdagmiddag 28 september
wordt met de zorg;
2012, tijdens een groot feest
• begrip en ondersteuning van familie en
in het provinciehuis in Zwolle.
vrienden krijgt;
Alle genomineerde vrijwilligers
et aan op Meld je eigen favori
www.ovp2012.nl
• begrip van collega’s krijgt; • kan blijven meedoen in verenigingen;
en organisaties krijgen dan de waardering die ze verdienen.
• de gelegenheid krijgt om soepel en
effectief samen te werken met profes-
sionele zorgverleners.
Een deskundige jury kiest uit dit Vrijwilliger s zijn belangr ijk voor de we kunnen sociale kwa niet zonder liteit van onz hen. In Ove jaarlijks extr e samenleving rijssel zett a in het zon , en we vrijw netje. Dit jaar voor de vee illigers reikt de prov rtiende kee incie Overijss r de Overijss el al else Vrijwill Nomineer nu igersprijs uit. uw eigen favo rieten!
Overijsselse Vr flyer ovp 2012
Arcon werkt aan het stimuleren, verbeteren
1
We willen mantelzorgers en ondersteuners een overzicht kunnen bieden van goede
Vrijwilligers zijn het sociale kapitaal van
voorbeelden van mantelzorg in de praktijk.
onze samenleving; we kunnen niet zonder
Daarom zoeken we:
hen. In Overijssel zetten we vrijwilligers
• voorbeelden van mantelzorgondersteuning
jaarlijks extra in het zonnetje. Dit jaar reikt
de provincie Overijssel al voor de veertien-
in/door de buurt;
• op het werk;
rijs 2012 19-04-12
Meld je eigen favoriet aan op www.ovp2012.nl
en innoveren van mantelzorgondersteuning.
de keer de Overijsselse Vrijwilligersprijs uit.
• door familie en vrienden;
beeld kunnen krijgen van de mate waarin
Nomineer uw favoriete vrijwilliger(s)!
de zorg hen belast;
Wie verdient volgens u de Overijsselse
• manieren waarop mantelzorgers een beter
Overijssel kunnen vanaf 1 augustus
ijwilligersp
120418.indd
gezelschap de Overijsselse Vrijwilliger van 2012. Alle inwoners van
14:53
2012 op www.ovp2012.nl een
stem uitbrengen op hun eigen favoriet voor de publieksprijzen.
Prijzen Juryprijs individueel en organisaties: 1e, 2e en 3e prijs, respectievelijk € 1000, € 750 en € 500. Publieksprijs individueel en organisaties: € 250 De jonge vrijwilliger van 2012, € 250
• voorbeelden van samenwerkingen tussen
Vrijwilligersprijs? U kunt zowel individuele
De Overijsselse Vrijwilligersprijs is een
professionele zorgaanbieders en mantel-
vrijwilligers als vrijwilligersorganisaties
initiatief van de provincie Overijssel.
zorgers.
aanmelden. Nomineer hen op de website
De organisatie is in handen van Arcon, in
Heeft u een goed voorbeeld? Neem dan
www.ovp2012.nl (hier vindt u ook meer
nauwe samenwerking met
contact op met Sybren Bouwsma
informatie en tips) of bel 074 2426520 voor
Vrouwenplatform Carree, SENtrum, Sport-
(
[email protected]) of vul het formulier in
een aanmeldformulier. De aanmelding sluit
service Overijssel, Jeugdwerkbureau STAP
op www.arcon.nl/mantelzorg.
op 20 juli 2012.
Overijssel en Landschap Overijssel.
Ontspoorde (mantel)zorg Ouderen kunnen slachtoffer worden van fysieke mishandeling, verwaarlozing, financiële uitbuiting en seksueel misbruik door iemand die voor hen zorgt. Voor diegene kan het geven van (mantel)zorg zo intensief worden dat zijn gedrag ontspoort en uitmondt in mishandeling.
Als dat gebeurt, melden slachtoffers dat vaak niet. Ze laten dat na uit schaamte, onwetendheid of angst. Het slachtoffer is immers afhankelijk van degene die hem verzorgt. En als diegene mantelzorger is, maakt de persoonlijke relatie het alleen maar moeilijker om aan de bel te trekken. Daarom is juist bij ouderenmishandeling voor het signaleren, voorkomen en bestrijden ervan een proactieve opstelling noodzakelijk. In de eerste plaats hebben instanties die veel met ouderen in contact komen een belangrijke rol. Maar ook gemeenten moeten zich met dit probleem bezighouden. In de Wmo wordt dat immers voorgeschreven: in prestatievelden 1 (sociale samenhang en leefbaarheid/inzet vrijwilligers in aanvulling op professionele zorg) en 4 (ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers). Hebben gemeenten beleid omtrent ouderen-
Colofon
mishandeling? Inventariseren ze bijvoorbeeld
aan cliëntenraden en Wmo-adviesraden.
de situatie in de gemeente? Wat ondernemen
En in een onderzoek van Arcon is in kaart
ze zodat partijen in de gemeente ouderenmis-
gebracht welke instanties en professionals
handeling kunnen herkennen en voorkomen?
in een gebied rondom Zwolle weten van en
Is het duidelijk waar inwoners terecht kunnen
doen aan de signalering en preventie van
Arcon
met vermoedens over ouderenmishandeling?
ontspoorde zorg. Tot slot komt er nog dit jaar
Azelosestraat 25
Bewustzijn, praktische know-how en achter-
een werkconferentie voor professionals en
7622 NC Borne
grondkennis zijn onmisbaar bij het vormen
staan trainingen voor loketmedewerkers op
T: 074 242 65 20
van goed beleid. Samen met Platform Man-
de planning.
E:
[email protected]
telzorg Overijssel, Zorgbelang Overijssel en
I: www.arcon.nl
Kadera verzorgt Arcon de informatieverstrek-
Meer weten over dit onderwerp?
king over ontspoorde zorg in Overijssel.
Neem dan contact op met
Eindredactie: Marten Schulp
In april 2012 hebben bovengenoemde part-
Marlou Sommer (
[email protected]) )
Vormgeving: www.zwietart.nl
ners trainingen over ontspoorde zorg gegeven
of Maaike Moulijn (
[email protected])
Meer informatie: Maaike Moulijn,
[email protected]
