nummer 19 • Februari 2011
‘Op Toonhoogte’
Maurice Duruflé
Requiem
Woensdag 4 Mei 20.45 uur r.k. kerk Heerenveen Na de Dodenherdenking
vrije entree
Allround vertaal- en tekstbureau ✓ ✓ ✓ ✓
Beëdigd vertaalwerk Copywriting Tekstcorrectie Tolkenservice
Fluessen 73, 8446 NT HEERENVEEN 0513 - 68 46 88 abcvertalingen.eu
In deze ’Op Toonhoogte’ Van de Redactie Van het Bestuur Lief en Leed Toonkunstkoor ‘gerestyled’ Vooruitblik volgend concert CD-tip Geridderd en wel
Kennismaken met nieuwe leden Wie waren onze dirigenten Kopij op herhaling Van de Sponsorcommissie Kerngegevens Toonkunstkoor Heerenveen Colofon
‘Op Toonhoogte’ - 3
Terugblik op een bewogen tijd Op 12 november 2010 bestonden wij 140 jaar. Wij, dat is het Toonkunstkoor Heerenveen. Dat is “wij met elkaar”. We hebben dat gevierd, zoals je van een koor met een zekere status (zoals Reina over het verleden van ons koor vertelt - en misschien voelen wij ook nu nog wel iets van die status) verwacht mag worden. Dus in de Oranjerie van Tjaarda. Op onze site staat dat we een ‘feestje’ gevierd hebben. Zeg naar gerust ‘een Feest’. Het bestuur gaf ons als verjaardagscadeau een workshop onder leiding van Klaasje Dokkum. Dat was genieten. De kok zorgde vervolgens voor lekker eten, dat was ook genieten. En heel veel leden van het koor brachten een muzikale bijdrage die op zijn minst soms verrassend was. Ook genieten! Hulde aan de jarige en hulde aan de mensen van de jubileumcommissie, die dit zo voortreffelijk hebben voorbereid! Op onze site vindt u veel foto’s van het gebeuren. Ook hier staan wat foto’s, want een boekje als dit nummer van ‘Op Toonhoogte’ gaat misschien ook nog wel 140 jaar mee. Vier weken later hadden we onze koordag. Er moest hard gewerkt worden. En het ging naar veler gevoel ook lekker. Aan het einde van de dag nog even door elkaar staan en laten zien dat we ook zó konden zingen. Zo werd de tijd gerekt totdat de burgemeester ons kwam vertellen dat het H.M. de Koningin behaagd had Reina Wypkjen Wijbenga-de Boer te benoemen tot lid van de Orde van Oranje Nassau. Dat Reina voor ons koor van onschatbare waarde is geweest weten we wel. Maar nu hoorden we ook wat zij betekend heeft voor het Rode Kruis. Onze bewondering voor haar werd nog groter.
We vierden dit onder het genot van een hapje en een drankje. Ook hiervan staan meer foto’s op onze site: www.toonkunstkoorheerenveen.nl De donderdag erna wilde het zingen niet meer, we waren aan ons kerstreces toe. En na dat reces werden we de jubileumsfeer ingezogen. De Omrôp nam veel tijd voor een interview en voor opnamen van ons oefenen voor een uitzending van een paar minuten, het Friesch Dagblad besteedde uitgebreid aandacht aan ons en ondertussen mochten we ook nog vier dagen op rij zingen. De repetitiedagen waren niet om naar huis te schrijven. Maar toen het concert er was hadden we wel heel wat om naar huis te schrijven. Het ging goed, wij genoten, het publiek was enthousiast en de recensie van het Friesch Dagblad was lovend. We keken uit naar de eerste repetitie om daar nog even samen na te genieten en te horen wat Pauli er van vond. Een heerlijke tijd! Tot woensdagmiddag: een mailtje van Jens over de eerste repetitie-avond. All our joys in sorrow turning, zoals we ooit zongen... Hier eindigt de nabeschouwing van de redactie. Nu komt het bestuur aan het woord. De redactie
Psychotherapiepraktijk H.G.J. Mul Klinisch psycholoog Roefke 10 8502 BV Joure tel. 06 44 36 04 34
[email protected]
‘Op Toonhoogte’ - 4
Van het bestuur Op vrijdag 14 januari belt Pauli. Eerst praten we na over ons concert en de lovende recensie en reacties van het publiek. Vervolgens neemt het gesprek een ander wending. Onze dirigent worstelt, dat is ook de reden van een telefoontje op de vrijdagavond. En dan de woorden “Ik heb besloten om te stoppen met het koor”, maar vervolgens er direct achteraan de woorden dat er ook twijfel is. Ik val heel even stil, het overvalt mij, maar niet zonder reden hebben Jens en ik deze gedachte al uitgesproken vlak na het concert. Dus is dat ook mijn antwoord, overvallen, maar niet geheel onverwacht.
ruime tijd mee rond. Voor de leden ligt dit echter anders, we stonden er tijdens het laatste concert, hebben lof gekregen en zij hebben dit besluit op geen enkele wijze zien aankomen. Dit is dan ook de conclusie van het bestuur en wij hebben Pauli ook gevraagd om in ieder geval met het koor in gesprek te gaan en om het koor ook de gelegenheid en tijd te geven om met de problematiek om te gaan.
Op de extra ledenvergadering is open en uitgebreid gesproken over de situatie waarin het koor nu zit , hoe het er is gekomen en hoe we weer verder zouden kunnen, met Pauli. Ik doe het verslag niet opnieuw, dat heeft u allen kunnen lezen De redenen die Pauli aangaf in het tele- in de samenvatting. foongesprek zijn ook uitgesproken op de Grote vraag is en blijft hoe wij als koor bijzondere ledenvergadering. Er gaat te- verder gaan. Wordt dit met of zonder veel energie zitten in de repetitie, er moet Pauli? teveel getrokken worden, er wordt te weinig echt gemusiceerd. Aanwijzingen be- Voor het bestuur liggen de zaken er zo klijven niet en het koor is “onrustig”. voor: Ik voorzie tijdens het telefoongesprek al In 2006 hebben de leden unaniem gede reactie van het koor, verbazing en on- stemd voor Pauli als dirigent. De ambitie begrip, herkenning en Pauli niet kwijt van Pauli was en is om het koor naar een willen raken. En dat is ook de reactie ge- hoger niveau te brengen. Gezien de laatworden. Het dagelijks bestuur van het ste concerten en de reacties kan gezegd koor (voorzitter, secretaris en penning- worden dat die weg in ieder geval ingemeester) rijden op dinsdagavond 18 ja- slagen is. nuari naar Warns en spreken openhartig Uitgangspunt is en blijft dat wij een en uitgebreid met Pauli. Het is voor Pauli amateurkoor zijn, waarin leden op vergeen overhaast besluit, zij loopt er al ge- schillende niveau’s het zingen beoefenen. ‘Op Toonhoogte’ - 5
Dat zal altijd zo blijven en wordt ook door dirigent geaccepteerd als gegeven. Het naar een hoger niveau brengen van een koor houdt automatisch ook in, dat het niveau van individuele leden mee zal moeten groeien en leden dit ook willen. Met niveau wordt niet alleen het technische zingen bedoeld, ook de passie en het vermogen om te kunnen musiceren hoort daarbij. Koordiscipline is hier ook een onderdeel van, maar geen oorzaak van de problematiek. En passen de ambities van de dirigent met de ambitie van het koor? En daar zit het spanningsveld tussen dirigent en koor. Daar zijn koor en dirigent elkaar wat kwijtgeraakt.(Het maakt in onze ogen niet uit of dit nu Pauli is of een andere dirigent).
over de toekomst van het koor, inclusief de ambities. Met Pauli is afgesproken om tot aan het 04 mei concert regelmatig te evalueren over hoe het nu gaat. Uiteraard zult u van alles op de hoogte gehouden worden en als u vragen heeft aan bestuur of aan Pauli, gewoon stellen!
Er is dan ook geen sprake van schuldvraag, waar in “de wandelgangen” soms over gesproken wordt. Daar gaat het niet om. Het gaat erom wat het koor wil. Een koor met ambitie, waar naast technisch zingen, musiceren nadrukkelijker gevraagd wordt en eruit willen halen wat erin zit? Waar tijdens de repetities een koordiscipline gewoon is en daarnaast het sociale gebeuren belangrijk is? Het is nu een wel even een lastige periode, maar we kunnen het ook als een uitdaging zien. Op de ledenvergadering van 14 april zal het bestuur een lange termijn visie presenteren. De leden, u allen dus, beslissen ‘Op Toonhoogte’ - 6
Namens het bestuur, Ria Nauta
Lief en leed
Toonkunstkoor ‘gerestyled’
Het is vreselijk jammer als je, bv. om gezondheidsreden, niet kunt deelnemen aan het concert. En als het dan ook nog eens om een jubileumconcert gaat is dat bijzonder sneu. Helaas overkwam dat ook dit keer weer enkele leden van ons koor. Voor de meesten was het mogelijk om in de kerk naar het concert te komen luisteren.
Tijdens het jubileumfeest liet de kledingcommissie het resultaat zien van een inspannende periode, de keuze voor de nieuwe koorkledingstijl. Een koor met zoveel leden, tenminste evenzoveel meningen en smaken. Een ware uitdaging die deze commissie is aangegaan. Na de hilarische presentatie in november jl. kregen we het echte werk te zien. Tevoren was het iedereen al duidelijk, dat inspraak niet mogelijk was ‘stalinistisch besloten’ zoals Wicher zei, gelukkig maar…De kleding is zwart voor zowel de dames als de heren, maar wordt opgevrolijkt met een ‘accessoire’, een pochet voor de heren en een rozet voor de dames. Ook de muziekmap krijgt een kleurtje. Alle materialen zijn handgemaakt door leden van het koor, een megaprestatie en dat in zo`n korte tijd. Als koorlid had ik de pech, vanwege een niet te onderdrukken hoest, om de tweede helft van dit mooie concert niet mee te zingen en ‘op de bank te eindigen’. Echter dit was geen straf, ik vond het mooi om het nu eens als totaal te horen (wat zijn we goed), maar ik vond het ook erg mooi om te zien! Was ik tevoren nog afwachtend of het wel mooi zou zijn, nu kan ik tegen iedereen zeggen dat het voor de kijker een prachtig geheel vormt, uitstraling heeft, rustig, maar ook sfeervol! De map draagt daarnaast ook erg lekker vind ik persoonlijk! Beste leden van de kledingcommissie, ik denk dat ik namens veel leden mag zeggen, dank voor deze keuze en uitwerking! Top gedaan!
Na het concert is er traditiegetrouw bij onze “zieken” een attentie bezorgd. De afgelopen maanden is er veel aandacht geweest voor het 140 jarige jubileum van ons koor. Wij kunnen terugzien op mooie en feestelijke momenten. Een aantal weken na het jubileumconcert, nu alles “weer bij het gewone is”, raakt dat snel naar de achtergrond. Om het feestgevoel nog even vast te houden, er zijn 2 bijzondere jubilarissen. Corra van der Werff is al 35 jaar lid en Reinou van de Bosch spant de kroon met 40 jaar. Ook het vermelden waard; in februari is Wil Wiersema 12 ½ jaar lid van Toonkunstkoor Heerenveen. Van harte gefeliciteerd! Op de hoogte blijven van het lief en leed van 64 leden van een vereniging is geen sinecure en één persoon kan daar ook niet verantwoordelijk voor zijn. Als iedereen attent is op het wel en wee van zijn of haar buurman of buurvrouw scheelt al een boel. Is er een reden voor een passende collectieve reactie geef dat dan door aan “de ponghâlder” die kan daar voor zorgen. Eigen initiatieven zijn toe te juichen. Ik reken op de medewerking van allen! Mariette Bouma
Marga Driessens ‘Op Toonhoogte’ - 7
Vooruitblik volgend concert Maurice Duruflé en zijn Requiem Maurice Duruflé is een Frans organist en componist uit de vorige eeuw. De volgorde organist – componist geeft aan hoe hij in zijn tijd het bekendst was. Hij is geboren in 1902 in Louviers, iets ten zuiden van Rouen. Vanaf was hij 1910 leerling van de zangersschool van de kathedraal van Rouen en studeerde er ook piano, orgel en muziektheorie. In 1919 verhuisde Duruflé naar Parijs, waar hij het conservatorium bezocht. In 1930 werd hij organist van de Saint Etienne-du-Mont in Parijs, bij het Pantheon en dat is hij gebleven tot 1975, toen hij na een auto-ongeluk niet meer kon spelen. In 1986 is hij in Louveciennes, een voorstad van Parijs, overleden. Duruflé was een zeer gerenommeerd organist, zo speelde hij in 1939 de wereldpremière van het orgelconcert van Poulenc. Hij voorzag dit concert ook op verzoek van Poulenc van registratieaanwijzingen. Duruflé was ook componist, maar het aantal gepubliceerde werken van hem is niet groot. Hij was perfectionist en niet gauw tevreden over zijn composities. Daarom heeft zijn “Requiem” uit 1948 ook pas het opusnummer 9. Duruflé
Kijk regelmatig op
liet zich bij zijn muziek veel inspireren door de gregoriaanse gezangen die hij gezongen had in zijn jeugd op de koorschool van Rouen. Die gregoriaanse invloed is ook zeer herkenbaar in zijn Requiem. In eerste instantie schreef Duruflé zijn Requiem met orkestbegeleiding. Een latere versie is voor begeleiding door een kamerorkest en in de derde versie is er alleen begeleiding door orgel en cello. Tenslotte schreef hij nog een transcriptie voor alleen orgel. Hij schreef zelf over zijn Requiem: “Ik heb er vooral naar gestreefd mij te verdiepen in de bijzondere stijl van de gregoriaanse gezangen. Zo heb ik mij ingespannen de gregoriaanse ritmiek te verzoenen met de eisen van het moderne metrum (…) het orgel speelt slechts een episodische rol: het komt tussenbeide, niet om het koor te ondersteunen, maar alleen om bepaalde accenten te onderstrepen of om voor een ogenblik de al te ‘menselijke’ sonoriteiten te doen vergeten. Het stelt de idee voor van het tot-rust-komen, van het geloof en de hoop”. Wouter
www.toonkunstkoorheerenveen.nl
‘Op Toonhoogte’ - 8
CD tip Duruflé Requiem Maurice Duruflé publiceerde zijn Requiem in drie versies: voor volledig orkest (1947), voor orgel alleen (1948) en voor orgel met vijfstemmig strijkersensemble met harp, trompetten en slagwerk ad libitum (= naar keuze) (1961).Wij voeren de versie uit met begeleiding van orgel. De CD tip voor de versie met orgelbegeleiding is een product van Nederlandse bodem. Er bestaat namelijk een prachtige uitvoering van dit werk door The Gents (toen nog) onder leiding van Peter Dijkstra. Soliste in het prachtige Pie Jesu is de mezzo-sopraan Christianne Stotijn (samen met Quirine Viersen op cello) en de baritonsolo’s worden gezongen door Mattijs van der Woerd. Allemaal van Nederlandse bodem! Nu vraagt u zich wellicht af, klopt dat wel? … The Gents? … Is dat niet een mannenkoor? Duruflé’s Requiem heeft toch een SATB bezetting? Dat is juist. The Gents worden op de CD aangevuld met een vrouwenkoor.
Misschien kan Fedde ons eens vertellen wat dat nou precies is. De CD is uitgebracht op het label Channel Classics met nummer CCS SA 22405. Hij is een beetje prijzig, want het betreft een dubbelcd. Maar dan krijgt u wel naast het Requiem van Duruflé ook een ‘Onze Vader’ en ‘Messe cum Jubilo’ van dezelfde componist, werken van Poulenc en een prachtig ‘O Sacrum Convivium’ van Olivier Messiaen als mysterieuze afsluiter. Nog een paar diginoten voor de liefhebbers: zie www.youtube.com (Duruflé, Peter Dijkstra) voor een uitleg over het werk door de dirigent en www.st-gudula.de/orgelmenu voor informatie over het orgel in Rhede.
The Gents worden begeleid door Erwin Wiersinga op orgel. Duruflé was zelf organist in Parijs en heeft het Requiem geschreven met daarbij de karakteristieke klankkleur van een Frans orgel (Cavaille-Coll) in zijn gehoor. Het zou dus logisch zijn dat The Gents en Erwin Wiersinga dit werk ergens in kerk in Frankrijk zouden opnemen. Maar nee, de opnames zijn gedaan in de St. Gudula Kerk in Rhede (Duitsland). Toch klinkt het orgel echt Frans.
www.toonkunstkoorheerenveen.nl
Heeft u de vernieuwde website al bewonderd? Er staat een nieuwe mooie kleurenfoto van ons op, deze is gemaakt voorafgaand aan ons jubileumconcert. Informatie over repetities, onze geschiedenis, ons jubileumfeest en – concert, de huldiging van Reina etc.
‘Op Toonhoogte’ - 9
Geridderd en wel Dat Reina een bijzonder lid is van ons koor is ons allen wel bekend. Meer dan 60 jaar lid en in die tijd altijd heel actief met veel activiteiten. Alleen dat is al een lintje waard. Maar Reina deed veel meer dan wij ooit konden vermoeden..... Reina is heel lang lid geweest van het Rode Kruis. Wie ziet haar voor zich als Rode Kruis medewerkster bij een grasbaanrace? En zo’ n reisje op de Henry Dunant met Reina moet wel een groot feest zijn geweest! En als Rode Kruis medewerker bij de nog niet overdekte ijsbaan Thialf in Heerenveen? Zou zij Ard Schenk wel eens gemasseerd hebben? Dat zijn nu vragen waar wij door geplaagd worden. We hopen dat ze ons in de volgende ‘Op Toonhoogte’ wat meer info kan geven. Op onze koordag zaterdag 11 december werd Reina meer dan terecht onderscheiden voor al haar werk. Zij werd Lid in de orde van Oranje Nassau.
Kennismaking nieuwe leden Ons koor is verrijkt met een aantal nieuwe leden. De volgende leden versterken nu de sopranen en tenoren: Nelly Oosterhof Schoterlandseweg 56 8455 JH Katlijk telefoon: 0513-841613
e-mail:
[email protected] Nelly woont sinds november 2009 in Katlijk, ze heeft twee kinderen en één kleinkind (en een tweede op komst). Ze werkt in een modezaak. In Grijpskerk (Gron.) heeft ze ongeveer 20 jaar op een gemengd koor gezeten. Ook hier wilde ze weer gaan zingen. Via de gemeentegids koos ze voor ons koor vanwege het klassieke repertoire. Zij zingt bij de sopranen.
‘Op Toonhoogte’ - 10
Henny Schuller G.S. Ruiterstraat 34 8431 GW Akkrum telefoon: 0566-652133
a.d. Rijn en het COV van Steenwijk. Ook Josien zingt bij de sopranen. Al deze nieuwe sopranen gaven aan geen muziekinstrument te bespelen. “Maar”, schreef Henny, “is de eigen stem niet het mooiste muziekinstrument?” Emmeleen R. van Veen – Hut Veensluis 22 8448 GP Heerenveen telefoon: 0513-436341 e-mail:
e-mail:
[email protected] Henny is geboren in Den Haag, maar in 1978 met man en kinderen naar Friesland gekomen. Akkrum werd de woonplaats, waar ze genoot van het op het water kunnen zijn. Na het overlijden van haar man moet ze nu de draad weer oppakken. Ze heeft twee zonen en vier kleinzonen. Henny heeft vanaf haar 6e gezongen, via kinderkoor, meisjeskoor, kerkkoor, gospelkoor, vocaal ensemble en nu inmiddels 26 jaar Mingd Koar Grou is ze door Aukje Kerkhof en de open repetitieavond na wikken en wegen ook bij ons koor gekomen. Ook Henny is sopraan. Josien Wagenaar van Spronsen Dokter Larijweg 46 7961 NM Ruinerwold telefoon: 0522-482484
[email protected] Emmeleen is pianodocente in Heerenveen, Grou en Oosterwolde. Ze is al jaren trouw bezoekster van onze concerten, kende ook leden van ons koor en wilde eigenlijk ook wel graag meezingen. Muziek is haar leven. Emmeleen heeft gezongen in het jeugdkoor van de RK-kerk in Groningen, in het Conservatoriumkoor van Zwolle en ze zingt nog in het RK-koor Caecilia in Heerenveen. Emmeleen zingt bij de tenoren. Uiteraard meldde zij dat zij een muziekinstrument bespeelt: de piano.
Donderdag e-mail:
[email protected]
14 april
Josien heeft via internet gezocht naar koren met het repertoire van ons koor. Zo is ze bij het Toonkunstkoor Heerenveen terecht gekomen. Ze heeft een lange koortraditie: het Westlands meisjeskoor, het VU-koor, Hosanna in Alphen
jaarlijkse ledenvergadering
‘Op Toonhoogte’ - 11
Wie waren onze dirigenten? – deel VII 1952: Messiah, G.F. Händel 1954: Cantate 30 van J.S. Bach, en de Nelson Mis van Joseph Haydn 1955: Paulus, F. Mendelssohn 1956: Cantate 43 van J. S. Bach 1958: Stabat Mater van Pergolesi 1959: Samson van G.F. Händel, begeleid door het Frysk Orkest
Piet Post (1919-1979) Directieperiode bijToonkunstkoor Heerenveen: 1949-1960 De opvolger van George Stam was Piet Post, een veelzijdig musicus. Hij componeerde, dirigeerde, doceerde, en bespeelde als cantororganist orgels in Noord en Zuid Nederland. Tussendoor vond hij tijd om muziekprogramma’s samen te stellen voor de NCRV. de dirigent Toen Piet Post in Heerenveen aantrad, telde het koor meer dan 100 leden, maar in de jaren 50 liep het ledental gestaag terug tot een schamele 50 in 1957. In ’55 werd de ‘Paulus’ van Mendelssohn noodgedwongen uitgevoerd met steun van een koor uit Meppel. Ondanks de beperkingen door het teruglopende ledenaantal zijn er in die jaren mooie concerten gegeven met beroemde solisten: 1950: 80-jarig jubileum, Die Schöpfung van Joseph Haydn, solisten o.a. Erna Spoorenburg en John van Kesteren. 1951: Judas Maccabäus van G.F. Händel, soliste o.a. Aafje Heynis
In 1957 waren er nog maar 5 mannenstemmen. Te weinig om het gebruikelijke repertoire te brengen. Intussen zette oud-dirigent Jisk Heslinga een vrouwenkoor op. Nog meer concurrentie voor het Toonkunstkoor. Piet Post zag geen heil in verdere samenwerking en zegde op in 1959. de organist Tijdens zijn orgelstudie in Amsterdam, als vroege twintiger, was hij al organist in Amstelveen en Weesp. In 1949 was hij een korte periode organist in de Onze Lieve Vrouwekerk in Breda. Nog in 1949 kwam hij naar Friesland. In Leeuwarden volgde hij George Stam op als organist van de Grote Kerk. de componist Hij schreef koorwerken en componeerde voor solo-instrumenten, met name orgel, maar ook voor carillon en orkest. Zijn muziek heeft een gematigd moderne stijl. Het idioom omschreef hij zelf als ‘niet modern, in ieder geval niet experimenteel. Ik schilder graag met noten en geef de inhoud van het lied in klankkleuren weer. Je zou kunnen zeggen een impressionist… Ja, dat werken met kleuren, prachtig!’ In 1979 is Piet Post overleden in Leeuwarden, nog maar 60 jaar oud.
‘Op Toonhoogte’ - 12
Johs
Kopij ‘op herhaling’ In 2008 besteedden we aandacht aan muziektheorie, het leek de redactie goed om deze kopij 3 jaar later opnieuw te plaatsen. Letterlijk overgenomen uit ‘Op Toonhoogte’ 2008. Muziektheorie ‘Regelmatig wordt mij (Pauli) gevraagd of ik tips heb om zelfstandig aan de slag te kunnen om je theoretische achtergrondkennis te vergroten. Nu zullen een aantal leden zeggen, “ik zing al mijn hele leven lang grotendeels op mijn gehoor en dat vind ik wel prettig zo”.
Hfdst.1 Hfdst.2 Hfdst.3 Hfdst.4 Hfdst.9 Hfdst.10 Hfdst.13 Hfdst.24 Hfdst.26
Tonen en noten Waarde van de noten Maat Kruisen, mollen, herstellingsteken Tempo Dynamische tekens Frasering en articulatie Homofone en polyfone muziek Zangstemmen
Dat is prima, vooral je oren blijven gebruiken, maar het kan een enorme meerwaarde hebben om inzicht te krijgen in wat je zingt. Theoretisch inzicht geeft je veel zekerheid en steun bij het zingen van je eigen stempartij. Bovendien is het nog eens een hele interessante wereld! Goed, genoeg gepleit dus van mijn kant; hier volgen mijn zeer aanbevelenswaardige tips.
Om te lezen: Eenvoudige Muziekleer Hennie Schouten (bewerking: Liesbeth Harting en Roger Leppers) Uitgever Strengholt ISBN 90 6010 711 x De volgende hoofdstukken zijn van belang voor je basiskennis om te zingen:
Om te oefenen op de computer met een cdrom: De Notenkraker (spelenderwijs noten leren lezen) Fahner-Ebbink Software Educational/Music Theory Via interactieve spelletjes kan iedereen met De Notenkraker noten leren lezen. De cd-rom bestaat uit 12 verschillende onderdelen, waarin telkens op een andere manier met noten, melodie, ritmes wordt geoefend. Elk spel telt 10 niveau’s. Niveau 1 is voor beginners, niveau 10 voor gevorderden. Leuk en leerzaam! Beide titels zijn o.a. te bestellen bij Broekmans en van Poppel Amsterdam 020-6796575 of www.broekmans.com. Boek kost 15,95 en de cd-rom 13,95. Ook is de cd-rom bij Bol.com te verkrijgen.
‘Op Toonhoogte’ - 13
Van de Sponsorcommissie Naast de specifieke sponsoring voor de concerten heeft ons koor voor de algemene uitgaven een aantal zogenaamde ‘kleine sponsors’. Hun bijdrage gaat de koorkas in en het bestuur bepaalt waaraan het uitgegeven wordt, hetzij aan algemene uitgaven, hetzij alsnog aan een concert. Soms zelfs geeft de sponsor precies aan waarvoor de bijdrage bedoeld is. In december worden de ‘kleine sponsors’ benaderd met het verzoek of zij in het komende jaar opnieuw een bijdrage willen geven. Ieder jaar is het spannend waar de teller terecht zal komen. Dit jaar waren er veel mutaties. Een aantal sponsoren gaf aan voor 2011 geen bijdrage te geven: ‘de crisis’ of ‘2010 was eenmalig’. Gelukkig waren er ook enkele die een hoger
bedrag toezegden. Het totaalbedrag voor 2011 is op dit moment € 1050,-. Dat is minder dan in 2010, maar op nog niet alle brieven is gereageerd. Onze inspanningen gaan door… Hans en Johs Sponsors 2 01 Boekhande 1 l Overdiep @BC verta lin Koninklijk gen e Smilde Zillinger, M olen advocaten aar & Verdonk Tjaarda G old Pontifix Ve en Tulip rtaal- en te kst Heddema Verzekerin bureau gen Bos Tuin e n Dier Architecte nbureau S ipma
Kapsalon Coupe Tif
Hair, Health en Beautysalon
Schans 31 , 8441 AB Heerenveen 0513 650302 www.coupetif.nl Openingstijden: maandag gesloten dinsdag 08.30 - 20.30* woensdag 08.30 - 20.00 donderdag 08.30 - 17.30 vrijdag 08.30 - 17.30 zaterdag 08.00 - 13.00 Behandeling volgens afspraak *dinsdagavond van 18.00 t/m 20.30 heren knipavond zonder afspraak
‘Op Toonhoogte’ - 14
Het bestuur: Ria Nauta 0513- 632826
Stemgroepvertegenwoordigers:
voorzitter:
[email protected] penningmeester:
Tineke Westerhof 0513-682711
[email protected] rekeningnummer Toonkunstkoor Rabobank 102056978 secretaris: Jens Abma 0513-623145
[email protected] Sybren Pieter Westra 0513 - 625625
alten: Wil G. Wiersema 0513-632716 bassen: Vacant
sopranen: Anna Hallema 06-22006744 tenoren: Chris Settels 0561-433487
Dirigent Pauli Yap
Repetitiebegeleiding Fedde Tuinstra
leden:
[email protected]
Sigrid Houtsma 0513-412996
[email protected]
Kopij s.v.p. naar redactie: Marga Driessens,
[email protected] Wouter Klouwen,
[email protected] Johs Vlaanderen Oldenzeel,
[email protected]
Repetitie: Donderdagavond van 19.45-22.00 uur Sionskerk aan de Marktweg 57 te Oudeschoot
Commissies: Muziekcommissie:
Onze adverteerders
Janneke Tjeerdsma, Mariette Bouma, en Henk Vonk
Commissie Lief&Leed: Mariette Bouma
[email protected] Activiteitencommissie: Truus Visser, Anja Gerritsen Sponsorcommissie:
Hans Evers
[email protected] Johs Vlaanderen Oldenzeel
[email protected]
Conjunct Beleidsadvisering Hans Evers Architecten Minke Strikwerda Handyman Heerenveen Muziekschool De Speeldoos @BC vertaalbureau Jenny Verweij, Praktijk voor Haptonomie en Haptotherapie H.G.J. Mul, Praktijk voor Psychotherapie Herenkapsalon Jan de Vos Kapsalon Coupe Tif
Colofon ‘Op Toonhoogte’ Officiëel orgaan van Toonkunstkoor Heerenveen redactie:
[email protected] druk en afwerking: De Copiëerderij, Heerenveen www.toonkunstkoorheerenveen.nl
‘Op Toonhoogte’ - 15
Jenny Verweij Jenny Verweij Jenny Verweij Praktijk voor Haptonomie en Haptotherapie Jenny Verweij Praktijk voor Haptonomie en Haptotherapie Praktijk voor Haptonomie en Haptotherapie
Jenny Verweij Jenny Verweij aptonomie en Haptotherapie
Hou je van muziek? - -zwangerschapsbegeleiding Haptonomische zwangerschapsbegeleiding omische Haptotherapie voor volwassenen Hou je van muziek? Haptonomische zwangerschapsbegeleiding Leer nu dwarsfluit spelen, onomische zwangerschapsbegeleiding --- voor Haptotherapie voor volwassenen herapie volwassenen hapsbegeleiding viool, piano, keyboard, orgel, Baby/kinder Haptotherapie Haptotherapie voor volwassenen Hou van muziek? Leer nujedwarsfluit otherapie voor volwassenen (elekt.) gitaar, klarinet ofspelen, saxofoon. Baby/kinder Haptotherapie - Baby/kinder Haptotherapie viool, piano, keyboard, orgel, nder /kinderHaptotherapie Haptotherapie Leer nu dwarsfluit spelen, - Basiscursus haptonomie ssenen (elekt.) gitaar, klarinet of saxofoon. Ook zangles is mogelijk. - Basiscursus haptonomie viool, piano, keyboard, orgel, PraktijkHaptonomische voor Haptonomie en Haptotherapie zwangerschapsbegeleiding Praktijk voor Haptonomie en Haptotherapie
-haptonomie Basiscursus haptonomie cursushaptonomie rsus
e
skemeer
eer
4
Wijkweg 3 8434Wijkweg PG Waskemeer3
(elekt.) gitaar, klarinet of saxofoon.
Ook zangles is mogelijk.
www.haptotherapienoord.nl
[email protected]
Fok 50-III, Ook zangles is mogelijk.
8441 BN HEERENVEEN www.haptotherapienoord.nl www.haptotherapienoord.nl Wijkweg 3 www.haptotherapienoord.nl Tel: 0513-650299/654345 Fok 50-III, 8434 PG Waskemeer Tel. 0516-57 75 64 info @haptotherapienoord.nl 75 64
[email protected] 8434Tel. PG0516-57 Waskemeer Tel. 0516-57 75 64
[email protected] www.haptotherapienoord.nl 8441 BN Fok HEERENVEEN 50-III, Tel. 0516-57 75 64
[email protected] Tel: 0513-650299/654345 8441 BN HEERENVEEN Tel. 0516-57 75 64
e-mail:
[email protected] Tel: 0513-650299/654345
www.haptotherapienoord.nl
[email protected]
e-mail:
[email protected] e-mail:
[email protected]
HAARMODE VOOR MANNEN Voor een sportief kapsel dat, vooral functioneel en eigentijds is. Bel voor een afspraak of HAARMODE HAARMODE VOOR VOORMANNEN MANNEN kom eens langs.Voor Vooreen eensportief sportiefkapsel kapseldat, dat, vooral vooral functioneel functioneel en en eigentijds eigentijds is. is. Tel.nr: 0513-62 74 61 HAARMODE VOOR MANNEN Voor een sportief kapsel dat,
Bel Belvoor vooreen eenafspraak afspraak ofof Wilt u spelenderwijs worden? Improvisatie op maat: vooral functioneel en eigentijds HERENKAPSALON JAN DEis. VOS kom komeens eenslangs. langs.
• • • •
Tel.nr: Tel.nr:0513-62 0513-6274 7461 61 HERENWAL 14 - HEERENVEEN
Bel voor een afspraak of Trainingsacteren kom eens langs. HERENKAPSALON HERENKAPSALONJAN JANDE DEVOS VOS WorkshopsTel.nr: (bijv. 0513-62 voor teamdagen of jubilea) 74 61 HERENWAL HERENWAL 14 14--HEERENVEEN HEERENVEEN Trainingen (teambuilding, feedback, agressie) Voorstellingen en animatieacts HERENKAPSALON JAN DE VOS
HERENWAL 14 - HEERENVEEN
Voor meer informatie kijk op: www.improsa.nl
WWW.HERENKAPSALONDEVOS.NL