Republiek Suriname District Para District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 e.v

Republiek Suriname District Para District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 e.v. ( REVIEW OF FINAL DSOP PARA DOOR CONSULTANT S.C.MUNGRA ZIE OPMERKINGEN IN ROOD AANGEGEVEN. D.D. 25 OKT.2008.

Republiek Suriname District Para

DISTRICT PARA DISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLAN

Vicieuze cirkel Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken blijf ik denken zoals ik altijd dacht. Als ik blijf denken zoals ik altijd heb gedacht blijf ik geloven zoals ik altijd heb geloofd. Als ik blijf geloven zoals ik altijd heb geloofd blijf ik doen zoals ik altijd heb gedaan. Als ik blijf doen zoals ik altijd heb gedaan

District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 2 van 116


blijft mij overkomen wat mij altijd overkomt. Kristien van Eeckhout

Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE LIJST VAN ACTIVITEITEN MATRICES, TABELLEN EN FIGUREN VOORWOORD TECHNISCHE NOTITIE GEBRUIKTE METHODOLOGIE INLEIDING DE MAATSCHAPPELIJKE CONTRACTEN Mondiale duurzaamheid ALGEMENE INFORMATIE PARA GEOGRAFISCH CULTUUR DEMOGRAFIE BESTUURLIJK BELEIDSPRIORITEITEN VISIE EN MISSIE Verdienpoten van het district Probleemgebieden Waarden en voorwaarden voor ontwikkeling Waarden Voorwaarden voor ontwikkeling ONTWIKKELINGSBELEID

3 6 8 9 9 10 11 12 13 13 13 13 13 15 15 15 15 15 15 16 16


Republiek Suriname District Para LOKAAL BESTUUR EN DECENTRALISATIE RECHTSHANDHAVING, OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID FACILITERING PRIVATE SECTOR ECONOMISCHE ONTWIKKELING WATER Districtsverordeningen Water Autoriteit Para Voorlichting Waterwinning BENUTTING VAN OPPERVLAKTE WATER Recreatie en Toerisme Agrarische sector Agricultuur binnen de Caricom GROND Plantages Dorpen Bosbouw en Houtverwerking Milieuvriendelijke benutting van natuurlijke hulpbronnen HANDEL EN INDUSTRIALISATIE TRANSPORT BOUW EN CONSTRUCTIE Nutsvoorzieningen Energievoorziening Watervoorziening Communicatiesector RUIMTELIJKE ORDENING, GRONDBELEID EN VERSTEDELIJKING Ruimtelijke ordening en bestemming Verstedelijking SOCIALE EN MENSELIJKE ONTWIKKELING Armoedebestrijding Onderwijs en volksontwikkeling, jeugd Sport Gezondheidszorg Huisvesting Milieumanagement BIJLAGEN

16 20 22 2524 2524 2524 2625 2625 2625 2827 2827 3231 3736 3938 3938 3938 4140 4544 4645 4847 4948 5150 5150 5352 5453 5655 5655 5857 6059 6059 6261 6665 6766 6968 7170 7372


Republiek Suriname District Para COMMISSIELEDEN PARA ACTIVITEITEN PER BELEIDSGEBIED EN BEGROTINGEN

7473 7675

VERORDENINGEN TRAINING/VOORLICHTING /CAPACITEITSVERSTERKING

7675 7776

ONDERZOEK FORMULEREN VAN BELEIDSPLAN INSTELLEN AUTORITEIT BELANGRIJKE ANDERE ACTIVITEITEN:

7877 7877 7877 7978

STIMULEREN VAN DUURZAME SAMENLEVINGEN

8281

GEZONDE STEDEN - GEZONDE GEMEENSCHAPPEN

8483

BIODIVERSITEITSVERDRAG

8584

8584



Lijst van Activiteiten Matrices, tabellen en figuren Matrix 1: Activiteitenmatrix voor Decentralisatie en Bestuur ................................................................................................................................................... 18 Matrix 2: Activiteitenmatrix voor Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid .......................................................................................................... 21 Matrix 3: Activiteitenmatrix voor Facilitering private sector ..................................................................................................................................................... 23 Matrix 4: Water .................................................................................................................................................................................................................................. 2726 Matrix 5: Toerisme ............................................................................................................................................................................................................................ 3029 Matrix 6: Agrocultuur ....................................................................................................................................................................................................................... 3433 Matrix 7: Agromatrix Conceptual Framework .......................................................................................................................................................................... 3837 Matrix 8: Grondbeheer en duurzame grond benutting ........................................................................................................................................................... 4039 Matrix 9: Bosbouw en houtverwerking ....................................................................................................................................................................................... 4342 Matrix 10: Natuurlijke hulpbronnen ............................................................................................................................................................................................. 4544 Matrix 11: Handel en industrialisatie ........................................................................................................................................................................................... 4746 Matrix 12: Activiteitenmatrix voor Transport ............................................................................................................................................................................ 4948 Matrix 13: Activiteitenmatrix voor Bouw en Constructie ....................................................................................................................................................... 5049 Matrix 14: Activiteitenmatrix voor Energievoorziening .......................................................................................................................................................... 5251 Matrix 15: Activiteitenmatrix voor Watervoorziening .............................................................................................................................................................. 5352 Matrix 16: Activiteitenmatrix voor Communicatie.................................................................................................................................................................... 5554 Matrix 17: Grondbeleid .................................................................................................................................................................................................................... 5756 Matrix 18: Ruimtelijke ordening .................................................................................................................................................................................................... 5756 Matrix 19: Verstedelijking ............................................................................................................................................................................................................... 5958 Matrix 20: Armoedebestrijding ...................................................................................................................................................................................................... 6160 Matrix 21: Onderwijs en Jeugd ..................................................................................................................................................................................................... 6362 Matrix 22: Sport ................................................................................................................................................................................................................................. 6665 Matrix 23: Gezondheidszorg .......................................................................................................................................................................................................... 6867 Matrix 24: Huisvestingsbevordering ........................................................................................................................................................................................... 6968 Matrix 25: Milieumanagement ....................................................................................................................................................................................................... 7271

Tabel 1 : Aantal inwoners per ressort Tabel 2 : Oppervlakte van de ressorten in Para

13 14 District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 6 van 116


Lijst van afkortingen DSOP

DISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLAN

DLGP

DECENTRALISATION OF LOCAL GOVERNMENT PROGRAMME

SWOT

STRENGHTS WEAKNESSES OPPORTUNITIES THREATS

MOP

MEERJAREN ONTWIKKELINGS PROGRAMMA

WRO

WET REGIONALE ORGANEN



Voorwoord Om tot dit district strategisch ontwikkelingsplan te komen is gekozen voor een vernieuwende visie op ontwikkeling. Immers ook voor ontwikkeling geldt, zoals verwoord in het gedicht vicieuze cirkel, dat: “Als je verandering wilt, zul je anders moeten denken en vooral anders moeten handelen”. Met de start van de decentralisatie heeft de Surinaamse centrale overheid het sein gegeven voor een vernieuwende ontwikkeling van de distrikten op basis van de aan hun toegekende nieuwe financiel en bestuurlijke bevoegdheden in de WRO .. In dit document hebben belanghebbenden van Para hun droom, hun visie op ontwikkeling, voor het district verwoord. Vanuit hun locaal perspectief hebben zij knelpunten aangegeven en mogelijkheden om hun district tot een leefbaardere en veiligere leef-, woon-, en werkomgeving te vormen.

Met duurzaamheid doelen we op de kwaliteit van drie dimensies van onze leefomgeving: de ecologische, de sociaal-culturele en de economi-sche kwaliteit, kortom Planet, People & Profit. People heeft betrekking op onderwerpen als veiligheid, sociale contacten en woonklimaat. Planet gaat over milieubelasting en het landschappelijke uiterlijk van gebieden. Profit staat voor de welvaart van de burgers en het presteren van het bedrijfsleven. Samen vormen deze kwaliteiten Triple P, een indicator voor duurzaamheid. Voor Para zijn water en grond als de voornaamste hulpbronnen geïdentificeerd. Activiteiten en maatregelen zijn geformuleerd om met behulp van deze hulpbronnen het district te ontwikkelen. Tegelijkertijd is aangegeven hoe deze bronnen beschermd dienen te worden, zodat ook de generaties na ons hiervan nog kunnen genieten.


Formatted: Font color: Red


Technische notitie

Gebruikte methodologie

Het DSOP is geschreven in het kader van de gedeeltelijke financiële decentralisatie van Para binnen het Decentralisation of Local Government Programme (DLGP) van de Surinaamse regering. Het is de eerste keer in de geschiedenis van Suriname dat districten zelf een strategisch plan hebben kunnen opstellen.

Om tot dit strategische plan te komen is per piloot district een commissie samengesteld uit vertegenwoordigers van: 1. Het Bestuur 2. De Politiek 3. De Burgers

De bevoegdheid, waarbij lokaal wordt aangegeven en beslist welke ontwikkeling noodzakelijk is voor de eigen omgeving, zal leiden naar meer duurzaamheid. Ervaring leert dat iedereen voor zijn eigen omgeving weet wat er nodig is om deze meer leefbaar, gezonder en prettiger te maken. Daarnaast is het ook zo dat iedereen verlangt naar een gezonde, veilige en aangename leef-, woon- en werkomgeving voor zichzelf en voor zijn nageslacht.

De commissie is 3 (drie) dagen bijeengekomen waarbij de volgende activiteiten zijn ontplooid:

Participatie van alle belanghebbenden i.c. het lokale bestuur, de lokale politieke structuren en de districtsbewoners in beleidsformulering en uitvoer van de gekozen ontwikkeling leidt naar groter draagvlak en grotere uitvoeringscapaciteit. Decentralisatie is daarom een belangrijke stap in duurzame ontwikkeling van Suriname. Met het opstellen van dit plan is er weer een stap genomen in de realisatie van een duurzame samenleving volgens de visie, missie en strategie zoals verwoord in het MOP.

1. Formuleren van een visie, missie, waarden van en voorwaarden voor de ontwikkeling van het district op basis van een gepresenteerde strategie voor duurzaamheid 2. Identificeren van verdienpoten en aandachtspunten 3. Maken van SWOT analyses van het district binnen de beleidsdoelen van de nationale overheid zoals geformuleerd in het MOP 4. Bepalen van activiteiten aan de hand van de voornaamste verdienpoot om het district te ontwikkelen De informatie uit deze commissiebijeenkomsten is gebruikt om tot een werkbaar en uitvoerbaarbaar plan te komen. Het concept DSOP is vervolgens voorgesteld aan de verschillende structuren en burgers om een breed draagvlak te garanderen.

De volgende stap is consequente en coherente uitvoering van het DSOP. Het DSOP zelf is niet aan tijd gebonden. Een visie en een missie worden immers opgesteld voor onbeperkte tijd. De activiteiten die geformuleerd zijn ter verwezenlijking van de gestelde doelen zijn wel tijdsgebonden. Deze zijn ingedeeld naar korte, middellange (2012-2017) en lange termijn (2018- e.v.). Onder korte termijn wordt hierbij verstaan tot de beëindiging van het huidige MOP (2006-2011).



Inleiding Het formuleren van een strategisch plan begint bij een visie. Visie omvat de droom over de meest optimale toestand van datgene waar je naartoe wilt groeien. Echter moet, aangezien we geen eilanden zijn, deze visie gekaderd zijn in en aansluiten bij een groter geheel. Zo is een district een integraal onderdeel van Suriname en Suriname een integraal onderdeel van het continent Amerika en zo verder. Als persoon zijn we een integraal onderdeel van een gezin dat onderdeel is van een familie die onderdeel is van een gemeenschap en ook dit breidt zich uit naar steeds grotere gehelen. Ieder deel is via vele interacties onlosmakelijk verbonden met het grotere geheel en de andere samenstellende delen van dat geheel. Elk onderdeel heeft de verantwoordelijkheid om zichzelf en zijn directe omgeving in stand te houden en moet tegelijkertijd gehoorzamen aan en zich invoegen in het groter geheel. Noot : We kunnen dit vergelijken met een cel in ons lichaam. Een cel kan autonoom functioneren en zich dupliceren. Toch zal het moeten functioneren binnen het orgaan waar het deel vanuit maakt, zoals het orgaan moet functioneren binnen de integriteit van het volledige lichaam (delete this ) Binnen het decentralisatieproces krijgen districten de mogelijkheid om meer als autonome cellen te gaan functioneren. Verantwoordelijkheid voor de instandhouding en ontwikkeling van de eigen omgeving is over het algemeen efficiënter en effectiever. Zoals boven gesteld moet dit passen binnen een groter geheel. Het grootste geheel binnen de realiteit van de aarde is de planeet zelf. Het optimale beeld van de aarde zal dus het ruimste beeld zijn waarmee we rekening dienen te houden en waarop moet worden afgestemd. Delete dit!

Kenmerkend voor een optimale aarde zoals verwoord door mensen over de gehele wereld en door de commissieleden is: 1. Gezonde, overvloedige natuur 2. Vredevolle relaties tussen alle levensvormen 3. Vreugdevolle mensen In lijn met bovenstaande is wereldwijd al overeenstemming dat ontwikkeling duurzaam moet zijn. Bij het opstellen van het District Strategisch Ontwikkeling Plan is dit als uitgangspunt gebruikt. Afstemming op dit beeld veroorzaakt in ieder mens een gevoel van vrede en vreugde. Noot : De vaststelling of aanname dat we op dit moment hier ver vanaf staan, leidt bij een aantal mensen tot een gevoel van ongemak en soms fatalisme: “We kunnen dat niet meer bereiken”delete dit ! Duurzaamheid is een zeer populaire term geworden. Om werkelijke duurzaamheid te realiseren zijn toetsingsnormen nodig en moeten bepaalde principes worden toegepast. Tijdens de commissiebijeenkomsten zijn normen en principes voor duurzaamheid gepresenteerd. Hiervan zal een kort overzicht gegeven worden. De eerste toetsing voor duurzaamheid van het plan is: 1. Sluit het aan bij de optimale toestand van de aarde? Dat wil zeggen, ondersteunt het gezonde en overvloedige natuur, vredevolle relaties en vreugdevolle mensen? 2. Resulteert het plan in een gevoel van vreugde en vrede? 3. Voor verdere toetsing van strategie, activiteiten en oplossingen op duurzaamheid moeten de dimensies tijd en ruimte in beschouwing genomen worden. Werkelijke duurzame oplossingen zijn duurzaam voor de gehele planeet voor lange termijn.








Iedereen begrijpt direct dat metabolisme van geen betekenis is als de integriteit van het lichaam als geheel uit elkaar is gevallen.

Schematisch kan dit als volgt worden weergegeven:

Formatted: Font color: Red Formatted: Font color: Red

Delete wat in rood staat ! III

Lange termijn

IV

V

Middellange termijn

II

III

IV

Korte termijn

I

II

III

Lokaal

Regionaal

Mondiaal

Lange termijn: enkele generaties Middellange termijn: een mensenleven Korte termijn: enkele jaren

Op dit ogenblik is er zeker sprake van spanning tussen veld I en V, aangezien de ontwikkelingen, problemen en oplossingen van de voorbije eeuwen en decennia vooral tot veld I of II behoren. Echter moet vanaf nu ons streven worden gericht naar oplossingen die steeds meer in de richting van veld V gaan. Delete alles in rood ! 4. Als vierde punt moeten we in gedachten houden dat werkelijke duurzaamheid alleen kan worden gerealiseerd als er rekening wordt gehouden met de volgorde van de maatschappelijke contracten. Wereldwijd wordt aangenomen dat het economische contract moet primeren op alle andere contracten. Dat dit niet leidt naar duurzaamheid kunnen we overal om ons heen observeren. Noot : De noodzaak om de natuurlijke volgorde van de contracten te volgen kan eenvoudig worden begrepen als we een analogie maken met ons lichaam. Economie zou hierbij het metabolisme in de cellen vertegenwoordigen.

De maatschappelijke contracten In elke hedendaagse samenleving bepalen een aantal maatschappelijke contracten de beleidsvorming en -voering. Beleidsmakers worden vaak geconfronteerd met het dilemma “ontwikkeling versus natuur” of economie versus ecologie. Om tot werkelijke duurzaamheid te kunnen leiden is een bepaalde volgorde van prioriteit van belang. Wanneer voor deze benadering wordt gekozen zal blijken dat economie niet ten koste hoeft te gaan van ecologie. Deze werd gehanteerd tijdens de commissiebijeenkomsten als volgt: Mondiaal 1. Het ecologische contract: Behoud van levensomstandigheden voor alle bewoners van deze planeet (De aarde kan zonder de mens, de mens kan niet zonder de aarde) 2. Het mondiale contract: Ruimte en respect voor alle levensvormen op deze planeet Î mondiale ruimtelijke ordening gebaseerd op bioregio’s (richtlijnen en afspraken voor bodembenutting en – bestemming) Lokaal 3. Het culturele contract (betrokkenheid vanwege groepsidentificatie) 4. Het sociale contract (mechanismen voor welvaartspreiding) 5. Het economische contract (verhogen van economische weerbaarheid van de zwakste schakels, verantwoord ondernemen, ondersteunende economie) 6. Het politieke contract (instituties; ordening; ondersteuning en verantwoordelijkheid, het naleven van de volgorde van de contracten)




Mondiale duurzaamheid Internationaal zijn er momenteel een aantal ecologische verdragen die mondiale duurzaamheid moeten bewerkstelligen: 1. Biodiversiteitsverdrag 2. Verdrag van de strijd tegen woestijnvorming 3. Klimaatsverdrag

Het toepassen van deze ontwikkelingsbenadering voor duurzaamheid ondersteunt de realisatie van de doelen zoals gesteld door de overheid in het MOP: Garanderen van basis bestaanszekerheden Rechtvaardige verdeling Vergroot participatie Goed bestuur Rechtsbeleving

Daarnaast zijn er millennium doelstellingen geformuleerd om op mondiale schaal een rechtvaardiger en daardoor duurzamere samenleving te creëren.

Het District Strategisch Ontwikkeling Plan is tegen deze achtergrond opgesteld.

Werkelijke duurzaamheid wordt ons getoond door de natuur. Indien we onze activiteiten ontplooien volgens de door de natuur gehanteerde principes is duurzaamheid het logische gevolg. Enkele van deze principes zijn:

Door in de districten zoveel mogelijk duurzaamheid te toetsen in tijd en ruimte, de volgorde van de contracten te respecteren en de natuur als voorbeeld te gebruiken bij de ontwikkeling van het district, zal in ieder geval op lokaal niveau worden gewerkt aan duurzaamheid. Consequente naleving zal er zeker toe leiden dat de districten een voorbeeld worden voor elkaar .de wereld.

1. De natuur is opgebouwd uit vele (eco)-systemen. Kenmerken van al die systemen zijn: a. Open: er is een voortdurende en harmonieuze uitwisseling tussen verschillende systemen b. De systemen grijpen in elkaar c. De systemen zijn ondersteunend naar elkaar. 2. Het geheel is zo sterk als de zwakste schakel 3. Elk element is multifunctioneel en wordt ook in die zin gewaardeerd 4. Elk element ondersteunt verschillende andere elementen 5. Elk element wordt door verschillende andere elementen ondersteund Initiatieven verspreid over de hele wereld tonen aan dat het in de praktijk brengen van deze benadering mogelijk is en naar de gewenste duurzaamheid leidt. ( delete wat in rood staat)!





Algemene informatie Para Geografisch Para heeft een oppervlakte van 5.393 km² en ligt grotendeels in de oude kustvlakte met savanne en savannebos. Verschillende rivieren doorkruisen Para. De Para rivier is hier een van en aan deze stroom dankt Para haar naam. Het district is bekend vanwege zijn vele kreken met donker water.

Cultuur Para is bekend om haar plantagecultuur. In Para zijn er nog heel wat plantages in meer of mindere mate bewoond. Lange tijd heeft de zogenaamde boedelproblematiek grondbenutting op de plantages bemoeilijkt. Met het ontwerpen van nieuwe structuren door de Federatie van Paraplantages, ondersteund door juristen, zijn er nieuwe kansen voor dit gebied. Naast plantages kent het district ettelijke dorpen, waar de inheemse cultuur in meer of mindere mate intact is. Grondenrechten voor deze groepen zijn echter nog niet wettelijk geregeld. Dit vormt een grote belemmering voor het voortbestaan van de cultuur en natuurlijke omgeving van deze groepen en voor hun verdere ontwikkeling. Daarnaast zijn alle andere bevolkingsgroepen vertegenwoordigd in het district. Over het algemeen is er een sterk bewustzijn van “Paraan” zijn.

Demografie Tabel 1 verschaft een overzicht van de bevolking in Para, per ressort. Uit het cijfermateriaal van census 2004 van het Algemeen Bureau voor de Statistiek blijkt dat de bevolking van Para 18.958 inwoners bedraagt. Dit is 3,9% van de totale Surinaamse bevolking. Het ressort Para Oost heeft de hoogste bevolkingsomvang, gevolgd door Para Noord.

Tabel 1:Aantal inwoners per ressort Ressort Census Dichtheid 2004 Para Noord 6.511 27,5 Para Oost 7.485 16,8 Para Zuid 4.409 4,8 Bigi Poika 337 0,1 Carolina 216 0,1 Totaal 18.958 3,5 Bron: ABS 2004

Bij vergelijking met oudere censusdata is er een bevolkingstoename te constateren voor Para Noord en Oost. In de andere ressorten is er een afname van bevolking.

Bestuurlijk Para is een gedecentraliseerd, gecertificeerd district. Dit betekent dat Para een eigen districtfonds beheert, zelfstandig mag plannen en begroten voor het district, structuren heeft voor bestuur, politiek en burgerparticipatie, en autonome en medebewindstaken mag uitvoeren, alsmede en districtsbesluiten en verordeningen mag afkondigen. Para is onderverdeeld in vijf (5) administratieve ressorten. Deze zijn de ressorten Para Noord, Para Oost, Para Zuid, Bigi Poika en Carolina. In tabel 1 zijn de ressorten met hun respectievelijke oppervlakten te zien. De hoofdplaats van het district is Onverwacht die in het ressort Para Zuid ligt. Hier kan men het bestuurscentrum, het commissariaat en de overige diensten vinden. In bijlage 2 is de organisatiestructuur van het district ter uitvoering van de interim-regeling financiële decentralisatie opgenomen.



. Tabel 2 : Oppervlakte van de ressorten in Para Ressort Oppervlakte (km2) Para Noord 236 Para Oost 446 Para Zuid 909 Bigi Poika 2.361 Carolina 1.441 Totaal 5.393 Bron: Stg Planbureau Suriname Dec. 2002 pag. 94

Figuur 1 : kaart van Para



Beleidsprioriteiten Visie en Missie De visie is het beeld van de optimale toestand van het district. Het is als volgt geformuleerd: Visie Een gezonde, veilige leefomgeving waar de mogelijkheden voor welzijn en welvaart voor iedere bewoner bereikbaar zijn en waarin de capaciteitsversterking van de mens centraal staat, met in achtneming van de ecologische, culturele, sociale en economische voorwaarden van het district Para.

Probleemgebieden 1. infrastructuur: o toegankelijkheid van gebieden o waterbeheersing o Onvoldoende Oost-Westverbindingen in het district 2. onderwijs / jongeren; 3. gezondheidszorg / sociale structuur; 4. landbouw (vanwege de ondergrondse drinkwaterreserves kiezen wij voor biologische landbouw); 5. plantages en dorpen (het doen heropleven van de plantage en dorp activiteiten door stimulering van grondbenutting 6. Afval en milieumanagement

Waarden en voorwaarden voor ontwikkeling Missie Het district Para wil duurzame ontwikkeling realiseren waar alle partners hun mogelijkheden samenbundelen, ondersteund door pro - actieve participatie en transparantie van goed lokaal bestuur. Hiermee bouwend aan sterke sociale structuren en rechtvaardige welvaartspreiding voor alle districtsbewoners.

Verdienpoten van het district 1. Water a. Drinkwater b. Oppervlaktewater voor recreatie en (biologische) agricultuur en industrie 2. Melkvee 3. Pluimvee 4. Plantages en dorpen a. grondbenutting b. continuïteit vanwege onderwijs en training c. heropleving van woonkernen 5. Milieuvriendelijke benutting van natuurlijke hulpbronnen

De volgende zaken worden als waardevol ervaren in het district:

Waarden o o o o o o o o o

saamhorigheid in Para is goed ontwikkeld er is sprake van een sterke culturele identiteit het zwarte water (recreatie) het witte savanne zand bezorgdheid en zorg voor de woonomgeving is sterk ontwikkeld in Para diversiteit in flora en fauna diverse bevolkingsgroepen rijke traditie in traditionele huisvlijt en huisnijverheid zuiver bronwater



Voorwaarden voor ontwikkeling o Ook de jeugd betrekken bij de ontwikkeling o Stimuleren van participatie op elk niveau o Stimuleren van zelfwerkzaamheid, ondernemerschap redzaamheid o Aangaan van partnerships o Onderwijs gericht op de behoeften van het district o Beschikbaarheid van veiligheid en gezondheid o Rechtvaardige spreiding van welvaart en welzijn o Blijvend karakter ( van wat ?)voor de volgende generaties o Draagkracht van de aarde en de mens wordt gerespecteerd

en

zelf-

Het is echter duidelijk dat het volledige gebruik maken van de geboden mogelijkheden tijd zal vergen. Structuren die al ingesteld zijn werken nog niet optimaal. Daarnaast zijn er nog onvoldoende overlegstructuren.. Het feit dat het district gecertificeerd is vormt de basis voor de verdere decentralisatie. De structuur van de lokale overheid is duidelijk, echter als gevolg van een capaciteitstekort kan geen invulling worden gegeven aan het principe ‘the right (wo)man for the right job”.

Ontwikkelingsbeleid

Het niet kunnen beschikken over een adequaat budget en de besluitvorming op centraal niveau werken vertragend. Het beschikken over voldoende eigen middelen zal zowel de lokale overheid als de lokale bevolking de mogelijkheid bieden om zichtbare eigen ontwikkeling te brengen in het district, waardoor de participatie van bestuur en bewoners optimaal zal worden.

Al de bovengenoemde zaken zijn meegenomen in de formulering van dit strategische plan. De voorgestelde plannen zijn ingedeeld naar korte, middellange en lange termijn.

Er is een aanzet gegeven voor structurering van burgerparticipatie in buurt- en wijkorganisaties, economische sectoren en maatschappelijke doelgroepen binnen Para Force, platform voor burgerparticipatie en ontwikkeling Para. Dit geeft aan dat burgers willen participeren in lokale ontwikkeling

Lokaal Bestuur en decentralisatie Decentralisatie moet uiteindelijk leiden tot een evenwichtige spreiding van welvaart en welzijn voor de bewoners van Para. Dit kunnen zij bereiken via bevolkingsparticipatie en inkomensgenererende bevoegdheden. Structuren die al ingesteld zijn werken echter nog niet optimaal. Daarnaast zijn er nog onvoldoende overlegstructuren. Decentralisatie wordt voor de ontwikkeling van het district op elk gebied ervaren als een grote kans. De WRO biedt heel wat instrumenten en mogelijkheden om lokale ontwikkeling richting te geven en te realiseren.



Gestructureerde burgerparticipatie heeft als voordelen: • Verkleining afstand tussen lokale overheid, politiek en burger • Directe relevante informatie vanuit de basis • Vergroting van betrokkenheid van de burger bij planningprocessen • Vergroting van de uitvoeringscapaciteit • Vergroting van draagvlak • Vergroting efficiëntie van informatiestromen vanuit lokaal bestuur naar burger (tot op huishoud niveau) • Vergroting van de efficiëntie bij de aanwending van openbare middelen • Vergroting van de sociale controle op overheidsactiviteiten en transparantie • Ontwikkeling afgestemd op behoefte en capaciteit van de lokale bevolking • Terugkoppelingsmechanismen voor evaluatie Verdere uitbouw, ondersteuning en stimulering van deze structuren zullen de ontwikkeling van het district ten goede komen. In het burgerplatform zijn de lokale ondernemers gebundeld. Zij kunnen het lokale bestuur ondersteunen om in eigen beheer projecten uit te voeren. Enkele bestratingprojecten zijn al met succes in eigen beheer uitgevoerd. Hiertegenover staan de geconstateerde tekortkomingen:. 1. Geen wisselwerking tussen bevolking/burger en de lokale politiek/overheid op basis van gebrek aan transparantie, in het beleid, communicatie en voorlichting; 2. Het ontbreken van de ownership gedachte bij de bevolking en daardoor onvoldoende burgerparticipatie 3. Niet voldoende middelen beschikbaar vanuit DLGP voor het propageren van het decentralisatie idee 4. IDB als de enige financier van het decentralisatieproces

5. Het Districtsbestuur functioneert nog niet conform de WRO Deze tekortkomingen (zwaktes en bedreigingen) dienen te worden omgezet sterktes en kansen voor het district. In Para zijn er 11 dorpen en plantages met een bepaalde bestuursstructuur. Voor de dorpen is er bij Ministeriële Beschikking erkenning van deze structuur en de kapiteins en hun basja’s. Erkenning van het plantagebestuur en versterking van de besturen middels trainingen is gewenst. Hierdoor zullen de besturen op moderne leest gestoeld zijn en over statuten en een huishoudelijk reglement beschikken. Dit zal een positieve werking hebben op de ontwikkeling van de plantages en bijdragen aan transparantie en goed bestuur binnen deze gemeenschappen. Erkenning van de plantagebesturen via districtverordening is de eerste gewenste stap. Het is echter wenselijk dat de besturen erkend worden bij Ministeriële beschikking. In bijlage 3 is er een lijst van inheemse gemeenschappen en plantages. Het District Bestuur, de brug naar de centrale overheid, functioneert echter nog niet optimaal, waardoor er nog geen lobby voor de districtsbelangen is bij de respectievelijke ministeries. Bij optimale werking van dit orgaan zal de participatie van de ministeries buiten het Ministerie van Regionale Ontwikkeling wellicht zichtbaarder worden voor het district. Het zichtbaar maken van de districten in de begrotingen van de verschillende ministeries zal al een eerste stap zijn in het creëren van goede samenwerkingverbanden tussen districten en ministeries. De operationalisering van de afdeling districtinkomsten op het Commissariaat zal ervoor zorgen dat de wettelijke inkomsten zoals huurwaarde belasting ook werkelijk geïnd worden. Dit zal de kas van het district versterken.



Het district kan voor technische ondersteuning beroep doen op het Onderdirectoraat en de Stafcoördinatie van het ministerie van Regionale Ontwikkeling .

2. 3. 4. 5.

Internationale Betrekkingen Planning en monitoring Automatisering en Systeembeheer Voorlichting en Burgerparticipatie

Het onderdirectoraat Districtbestuur en Decentralisatie heeft als afdelingen: 1. 2. 3. 4. 5.

Mede gelet op het feit dat de overheid heeft aangegeven een meer faciliterende rol te willen spelen, is de goede samenwerking tussen de lokale overheid en de overige stakeholders in het district van eminent belang.

Wetgeving en Regionale Organen District Inkomsten en Uitgaven Waterschappen Civiel Technische Planning Bouwkundig Planning

In de komende jaren zal door toepassing in de praktijk aan decentralisatie invulling gegeven worden. Dan zal ook blijken hoe het decentralisatieproces verruimd kan en moet worden.

De Stafcoördinatie bestaat uit de volgende vijf afdelingen: 1. Juridische afdeling Matrix 1: Decentralisatie en Bestuur Doel: Het creëren van sterke lokale structuren zodat het delegeren van institutionele en financiële bevoegdheden v.d. centrale overheid naar de overheid in de districten goed kan verlopen Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Capaciteitsversterking van het lokaal bestuur en de overige structuren

o Optimale dienstverlening o Voldoende buurt – en wijkorganisaties aanwezig o Uitvoering van tevredenheid enquêtes onder burgers over het functioneren van het lokaal bestuur en de overige structuren • Aantal nieuwe inkomensgenerende, ontwikkelingsgerichte verordeningen opgesteld en van kracht

WRO daadwerkelijk gebruiken als instrument voor lokale ontwikkeling

Periode 1 2008 - 2011 X X

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.

X

X

X

X

X

X

Ministeries/instanties

Financiering

o o o o o

Vakministeries Lokaal bestuur NGO’s, Burgerplatform Nationale en internationale partner relaties

Nationale/district begroting, DLGP II, lokale en externe ontwikkelingspartn ers.

o o o o o

Vakministeries Lokaal bestuur DLGP Lokale overheid Overige district stakeholders

Nationale begroting, DLGP II



Capaciteitsversterking van de afdeling districtinkomsten Operationaliseren van districtsbestuur

Wettelijk vastgestelde belastingen worden geïnd DB leden vormen brug van district naar hun ministeries

X X

X

Opname van het district als beleidsmaatregel in de begrotingen van alle ministeries

o Zichtbaar in de begrotingen van de vakministeries.

X

X

Capaciteitsversterking van het BIC

o Het BIC beschikt over een statistisch medewerker o BIC is in staat enquêtes uit te voeren o Voorlichting naar de bevolking is optimaal o Het BIC beschikt over statistische informatie van het district o De DNA leden van het district worden geïnformeerd over plannen en activiteiten in het district o DNA leden verdedigen de belangen van het district in het parlement o Optimaal functionerend lokaal bestuur o Optimale burgerparticipatie o Enquêtes om het bereik en besef te kunnen meten.

X

Voorlichtingsbijeenkomsten voor de DNA leden van het district

Brede voorlichting over decentralisatie en WRO

Optimale faciliteiten voor RR en DR

Integrale uitvoering v.d district - en ressort plannen

een samenhangend pakket van maatregelen /plannen die voortvloeien uit de district en ressort plannen Verordening voor erkenning plantagebesturen

X

o Lokaal Bestuur

District begroting

o Lokaal Bestuur o Betrokken ministeries

Nationale/district begroting, DLGP II

o Vakministeries o DLGP o Lokaal bestuur

Nationale begroting

o Min. RO o Lokaal Bestuur

Nationale/Districts begroting

X

X

X

X

X

X

X

X

X

o Lokaal Besstuur o DR en RR o Para Force

Districtsbegroting

X

X

X

o Lokaal betruur o Overige district stakeholders

Nationale / districtsbegroting DLGP II

o Vergaderruimtes beschikbaar voor elke RR o o Jaarlijks wordt aangegeven wat er uitgevoerd zal worden o Jaarlijks verslag van wat is uitgevoerd o Er wordt budget vrijgemaakt voor de uitvoer

X

X

X

o Lokaal bestuur

Nationale/district

X

X

X

o Lokaal Bestuur

Nationale/district

X

X

X

X

X

X

o Plantage besturen zijn erkend o Er is transparant en goed bestuur op de plantages

X

DLGP II

begroting

begroting o Betrokken ministeries

Nationale/district begroting

X

X

o Centrale overheid o Lokaal bestuur o Plantages districtsbudget

Nationale/district begroting



Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid De belangrijkste indicator om te meten of het doel: ‘het bieden van voldoende rechtsbescherming en veiligheid’ wordt gehaald is als de bewoners van het district aangeven dat zij zich veilig gevoelen. Dit kan worden gemeten middels het periodiek uitvoeren van enquêtes. In Para is de politie aanwezig, maar niet in alle ressorten. Op de luchthaven is er brandweer maar die staat niet ter beschikking van het district. Er zijn echter wel plannen om landelijk het aantal brandweer posten uit te breiden en om in alle districten vrijwilligers op te leiden om bij calamiteiten ondersteuning te kunnen bieden. In Para is er een eenheid van het leger gevestigd. Een vertegenwoordiger van het leger maakt deel uit van het districtbestuur. De verkeersveiligheid in het district laat wel te wensen over. De laatste jaren zijn er heel wat wegen geasfalteerd. Deze straten worden gebruikt als racebaan. Er is nog te weinig snelheidscontrole. Daarnaast zijn er niet voldoende fiets- voet en zebrapaden om het langzaam verkeer te beschermen. Op vele plaatsen in het district zorgt dit dagelijks voor gevaarlijke situaties voor vooral de schoolgaande jeugd. In de regentijd zijn de bermen langs de wegen niet begaanbaar, waardoor zij op de openbare weg moeten lopen.

Bepaalde milieuaspecten baren ook zorgen. Enerzijds is er bezorgdheid over de chemische vervuiling in het district als gevolg van onder andere de activiteiten van multinationals. Het feit dat er geen duidelijke informatie wordt gegeven over wat er gestort is geeft een gevoel van onveiligheid. Daarnaast baart de instroom van met kwik vervuild water en besmette vis zorgen. Tenslotte zorgt de afvalproblematiek voor overlast. Op heel wat plaatsen in het district wordt er illegaal gestort door burgers. Er is hierop onvoldoende controle, er zijn geen sancties en het gedumpte afval wordt vaak niet opgeruimd. Slechts in enkele delen van het district wordt vuil opgehaald. Een knelpunt is het feit dat de verkeersboetes centraal moeten worden voldaan. Dit heeft tot gevolg dat het politiekorps van het district niet een eigen fonds heeft, hetgeen wel gebruikelijk is in andere landen. Het zelf kunnen innen en beschikken over een eigen fonds zal de efficiëntie en effectiviteit van de korpsen verhogen. Het is duidelijk dat naast genoemde korpsen ook de burgers een belangrijke rol spelen als het gaat om rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid. Gestructureerde burgerparticipatie, in wijk- en buurt organisaties wordt gezien als een kans om het veiligheidsgevoel positief te beïnvloeden



Matrix 2: Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid Doel: Het bieden van voldoende rechtsbescherming en veiligheid aan de samenleving van het district in het bijzonder en aan het totale grondgebied van Suriname in het algemeen. Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Periode 1 2008 2011 X

Periode 2 2012 2017

Opzetten van politieposten in alle ressorten

o Alle ressorten voorzien van een politiepost

Adequate uitrusting voor de politie

o Politie uitgerust confrom geldende normen.

X

X

Regelgeving m.b.t. weggebruik

o Regelgeving op papier o Regelgeving in uitvoering

X

Aanleg van voet en fietspaden langs alle verharde wegen Aanbrengen van wegmeubilair om snelheidsovertredingen te beperken Gestructureerde burgerparticipatie in wijk en buurtorganisaties

o Er zijn fiets en voetpaden langs de verharde wegen o Bestuurders houden zich aan de maximumsnelheden o Burgerparticipatie gestructureerd

Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid

Zelf innen van boetes

Periode 3 2018 e.v.


Financiering

o Ministerie J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen

Nationale – Districts begroting, DLGP II, Sectorfonds

X

o Ministerie J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen

Nationale – Districts begroting, Sectorfonds

X

X

o Ministerie van J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen

Nationale begroting

X

X

X

o Ministerie OW / WAS

Nationale begroting

X

X

X

o Ministerie OW / WAS

Nationele begroting

X

X

X

Nationale – Districts begroting, DLGP II, Sectorfonds

o Statistieken beschikbaar o Minimaal 1 enquête per jaar

X

X

X

o Regelgeving op papier o Fonds operationeel o Structuur voor zelf innen en zelf besteden operationeel

X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Lokale korpsen o Burgerplatform o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Lokale korpsen o Burgerplatform o Ministerie van J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen

Nationale / districtsbegroting




Facilitering private sector Mede gelet op het feit dat de overheid heeft aangegeven een meer faciliterende rol te willen spelen, is de goede samenwerking tussen de lokale overheid en de overige stake-holders in het district van eminent belang. Het is daarom belangrijk dat het lokale bestuur de private sector in kaart brengt. Ook dient er in het district een overzicht te zijn van de faciliteiten die er in het district geboden kunnen worden aan investeerders. De private sector in Para vervult een belangrijke rol in de ontwikkeling van het district. Hierbij staat centraal dat ondernemers het principe van ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ moeten nastreven. Het faciliteren van de private sector is enerzijds afhankelijk van wetgeving op centraal niveau, maar ook op lokaal niveau kan de lokale overheid faciliterend optreden. In Para is er een private sector aanwezig. Er zijn kleine particuliere bedrijven op allerlei gebied zoals landbouw, toerisme, recreatie, bouw en constructie, transport, bosbouw, huisnijverheid. Er is een ondernemerspotentieel. In Para kunnen zij zich bundelen in het burgerparticipatie platform Para Force. Naast deze positieve ontwikkelingen zijn ook tekortkomingen geconstateerd. Deze zijn: 1. De Private sector is nog niet georganiseerd 2. Geen duurzame private sector in het district ten behoeve van ontwikkeling en werkgelegenheidbevordering 3. Onvoldoende voorlichting over de financieringsmogelijkheden 4. Onvoldoende welvaartsspreiding vanuit de activiteiten die er al zijn 5. Informatie is vaak te technisch voor het grote publiek 6. Er is een grote afhankelijkheid van de centrale overheid 7. Er wordt onvoldoende aandacht gegeven aan bescherming van lokale ondernemers en de bevolking tegen ongewenste effecten van globalisatie 8. Deals met multinationals zijn niet voldoende gericht op duurzaamheid

9. Buitenlandse standaarden worden gekopieerd zonder afstemming op de lokale realiteit 10. Nog onvoldoende nutsvoorzieningen in het district 11. Vertrek van multinationals zet druk op lokale ondernemers Door de toename van de bedrijvigheid zal ook het overleg tussen het lokale bestuur en de aanwezige ondernemers moeten worden gestructureerd. Hiervoor is Para Force als structuur al aanwezig Zo moet ook de faciliteiten geboden worden voor toekomstige ondernemers om in het district hun informatie in te winnen en formaliteiten af te ronden. Het op een transparante manier verschaffen van duidelijkheid m.b.t. de investeringsfaciliteiten en het vestigingsbeleid is een vereiste. Suriname als land staat niet hoog aangeschreven in de wereld als het gaat om het hebben van een aantrekkelijk investeringsklimaat. Op lokaal niveau zal hierop moeten worden ingespeeld, om het toch aantrekkelijk te maken. Het stimuleren van ondernemerschap door het bevorderen van het ondernemersklimaat zal bijdragen aan het creëren van werkgelegenheid voor het aanwezige arbeidspotentieel. Naast de goede verstandhouding met de lokale ondernemers moet ook worden gewerkt aan partnerschappen met andere landen bijvoorbeeld stedenbanden. De partnerschappen dienen op lokaal niveau te worden afgesloten, waarbij het district direct betrokken is bij de totstandkoming van het partnerschap.



Matrix 3: Activiteitenmatrix voor Facilitering private sector Doel: institutionalisering van het partnerschap met de private sector om een zodanig kader te scheppen waarbinnen activiteiten in de private sector uiteindelijk helpen bijdragen aan de creatie van werkgelegenheid en daarmede aan de armoedevermindering Maatregelen / activiteiten Voorwaarden scheppen voor aantrekkelijk ondernemersklimaat.

Indicatoren een

Inventarisatie van private sector Maken van een overzicht van beschikbare faciliteiten voor ondernemers Vakgerichte scholing en training i.s.m. de private sector.

Initieren van vervangende activiteiten voor het wegvallen van de multinationals. Bijvoorbeeld Landschapspark Para

o Lokaal informatiepunt – one window – voor ondernemers o Verkort vergunningen beleid o Adequate begeleiding van ondernemers o Uitbreiding kredietfaciliteiten o Nieuwe partnerschappen geïdentificeerd o Transparante regelgeving m.b.t. het vergunningenbeleid en de controle daarop o Informatie over private sector is aanwezig o Brochure voor geïnteresseerde investeerders o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen o Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar. o Alternatievn zijn geformuleerrd o Inventarisatie en masterplan voor Landschapspark o Aanleg ontsluitingsweg o Er zij geïnteresseerde investeerders o Toename van activiteiten op de

Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.

Ministeries/instanties o o o o o o

Lokaal bestuur KKF Vakministeries Overige distrricts stakeholders Private sector Banken

Financiering Nationale / districtsbegroting DLGP II, Bankinstellingen

X X

X X

X

X X

X X

X

X

X

X

X

X

X

o Lokaal Bestuur

District begroting

X

X

X

o Lokaal Bestuur

District begroting

X X X X

X X X X

X X X X

o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders

Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector

X

X

X X

o o o o

X X

X

X

X

Lokaal Bestuur Biliton en Suralco Para Force Betrokken vakministeries

Multinationals Nationale begroting Externe financierders



plantages



ECONOMISCHE ONTWIKKELING Water Strategisch kan worden gesteld dat beschikbaarheid van zoet water wereldwijd een probleem aan het worden is. Ook vruchtbare bodems (veilige landbouw) beginnen een schaars goed te worden op onze planeet.

Dit zal door een team van deskundigen moeten gebeuren. In dit team moeten zeker een hydroloog, milieuspecialist, landbouwdeskundige, civiel ingenieur en specialist voor toerisme aanwezig zijn. Een goed beginpunt voor de inventarisatie is het rapport “Water Resources Assessment of Suriname” uitgevoerd door US Army Corps of Engineers Mobile District & Topographic Engineering Center (In opdracht van United States Southern Command /dec. 2001)

Voor Para zijn water en grond de speerpunt voor duurzame ontwikkeling. Water en grond vormen de voornaamste hulpbronnen voor het district en via deze ingang kunnen alle potentiëlen en aandachtsgebieden van het district worden benaderd. Alle verdienpoten zijn dan ook op een of andere wijze verbonden met, of afhankelijk van, water en grond. Beheersing, bescherming en duurzame benutting van deze hulpbronnen staan daarom centraal in de ontwikkeling van dit district.

Uit de inventarisatie moet er een districtswaterbeleid worden geformuleerd dat minstens de volgende zaken regelt: 1. Systeem voor onderhoud van natte infrastructuur 2. Bescherming van oppervlakte- en bronwater dmv. regelgeving op economische activiteiten 3. Waterwinningsystemen 4. Gebruiker betaalt (geld voor districtfonds) 5. Instelling van een Water Autoriteit Para

Voor optimale waterbescherming, beheersing en exploitatie zal een proactief beleid gevoerd moeten worden. Allereerst zal er een goede inventarisatie en analyse gemaakt moeten worden onder andere van:

Districtsverordeningen

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Beschikbaar potentieel aan oppervlakte water en zoetwaterbronnen Water infrastructuur Exploitatiemogelijkheden Beheersmogelijkheden met betrekking tot natte infrastructuur Waterkwaliteit Niveau van vervuiling Bedreigingen van vervuiling en beschermingsmogelijkheden Huidig gebruik en in welke vorm Instelling vanop districtheffingen op watergebruik en –winning Riolering en afvoer/zuivering van huishoudelijk en industrieel afvalwater

Om het bovenstaande te kunnen realiseren zijn er districtverordeningen nodig op het gebied van: 1. Het instellen van een Waterautoriteit Para 2. Instellen van Waterheffingen a. op gebruik van oppervlaktewater: landbouw en toerisme b. op waterwinning De districtsraad kan hierbij ondersteuning vragen van het Ministerie van Regionale Ontwikkeling die hiervoor een speciale afdeling in het leven heeft geroepen.



De heffingen gaan naar het districtfonds en zijn bedoeld om de natte infrastructuur te onderhouden en de waterkwaliteit te beschermen. Daarnaast kan het worden gebruikt om water gerelateerde activiteiten te ondersteunen.

Water Autoriteit Para Vanwege het grote belang van water in het district is de instelling van een autoriteit die coördineert en verantwoordelijk is voor alles op gebied van water belangrijk. Dit kan in de vorm van een waterschap. Deze autoriteit zal moeten zorgdragen voor: 1. Het onderhoud en de uitbouw van de natte infrastructuur in samenwerking met onder andere CTA van het commissariaat, Beheer en bestuurdienst van de ressorten, Ministerie van OW, Ministerie van LVV. 2. Controle op bescherming van waterzuiverheid 3. Controle op naleven van onderhoudswetten voor particulieren op trenzen en lozingen in samenwerking met Bestuursopzichters 4. Innen van heffingen op (oppervlakte)watergebruik en winning

5. Voorlichting aan burgers en ondernemers over efficiënt water gebruik en bescherming van waterzuiverheid, onderhoud van infrastructuur 6. Rioleringen en afvoer van huishoudelijk afvalwater In dit orgaan zullen naast deskundigen ook actoren uit het district zitting moeten hebben.

Voorlichting Water gebruik en bescherming zijn zaken die zowel voor consumenten als voor ondernemers van belang zijn. Goede voorlichting over onderhoud van infrastructuur, efficiënt watergebruik en behandeling van afvalwater zullen nodig zijn om tot een goed werkend waterbeleid te komen.

Waterwinning Para beschikt over zeer grote ondergrondse zoetwaterreserves. De Paraanse aquifer (ondergronds zoetwater reservoir) levert het grootste deel van het drinkwater voor Paramaribo en omgeving. De omvang en capaciteit hiervan moet in kaart worden gebracht. Duurzame ontginning door lokale ondernemers, eventueel in coöperatief verband, creëert exportmogelijkheden en werkgelegenheid.



Matrix 4: Water Doel: Optimaal beschermen en benutten van de hulpbron water Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Periode i 2008 2011 X

Periode ii 2012 2017

Water inventarisatie

Water rapport is gemaakt

Districtsverordening Water Authoriteit Para

Periode iii 2018 e.v.

Er is een waterschap

X

X

X

Districtsverordening op waterheffingen

Er komt geld in het districtsfonds uit de heffingen

X

X

X

Instellen waterschapschap

Waterschap functioneert

X

X

Voorlichting aan de burgers over: o Duurzaam water gebruik o Burgerplicht inzake onderhoud natte infrastructuur o Besherming van water als natuurlijke hulpbron o Waterbeheer Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.

o Burger gaan correct om met water o Burgers onderhouden hun deel van de natte infrastructuur conform de wettelijke regels en normen

X

X

X

X

X

X

o Statistieken beschikbaar

X

X

X


Financiering

Team van deskundigen aangesteld in samenspraak met min. Lokaal bestuur, /LVV/OW en lokale actoren District Raad ondersteund door juristen en lokale actoren Lokaal bestuur, Para Force District Raad ondersteund door juristen en lokale actoren Lokaal bestuur, Para Force Bestuursopzichters, deskundigen, sectorvertegenwoordigers

Nationale/districtsbegroting LVV

o Lokaal bestuur o Water Autoriteit Para o NGO’s

Nationale/districtsbegroting

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries


districtsbegroting

districtsbegroting

LVV en districtsbegroting



Benutting van oppervlakte water Para is rijk aan kreken en rivieren. Het water hierin is zwart vanwege de kruiden en bladeren. Vandaar de naam “ het zwarte goud “. Daarnaast is de agrarische sector een grote gebruiker van water. Deze twee sectoren zijn dan ook als verdienpoten van het district geïdentificeerd

Recreatie en Toerisme

Hierdoor ontstaan lokale arbeidsplaatsen en komt er ruimte voor lokaal ondernemerschap.

Grondbeleid en ruimtelijke ordening Voor werkelijke uitbouw van deze sector is een goede ruimtelijke ordening en een uitgewerkt bestemmingsplan van het district nodig. Dit kan lokaal voorbereid worden waarna het aan de centrale overheid wordt voorgelegd. Grondbeleid behoort immers nog niet tot de bevoegdheid van het district.

Infrastructuur Vanwege het feit dat de nationale luchthaven zich in Para bevindt, is Para het district met het hoogste aantal bezoekers van ongeveer 1 miljoen mensen per jaar. Vanuit de luchthaven vertrekken er ongeveer 200.000 mensen per jaar. Van de bezoekers die aankomen blijven er weinig in het district vanwege het ontbreken van accommodatie. Ook van de gelden die de toeristen betalen bij vertrek ontvangt het district niets. De vele water gerelateerde recreatieoorden trekken jaarlijks een groot aantal binnenlandse en buitenlandse bezoekers. De grote gebieden met ongerepte natuur, grote biodiversiteit en culturele verscheidenheid zijn andere hulpbronnen die ingezet kunnen worden. Recreatie en toerisme zijn vanwege de vermakelijkheidsbelasting al een inkomstenbron voor het district. Door verdere ontwikkeling en structurering van activiteiten kan dit meer worden. Ook dient er een overeenkomst gesloten te worden met toeroperators om als er geen afdracht is in een recreatieoord, een financiële bijdrage te doen bij bezoek aan het district. Tenslotte maakt dit ook deel uit van verantwoord ondernemen. Dit kan mogelijk verder uitgebreid worden door een toeristenbelasting in te voeren.

Cultureel en historisch erfgoed Het rijke culturele en historische erfgoed leent zich voor verdere uitbouw van deze sector. Hierbij wordt gedacht aan plantage toerisme (eventueel via de rivieren) en bezoeken aan de vele inheemse dorpen die het district rijk is.

Ook goede infrastructuur is van belang. Betere toegankelijkheid van de oorden zal het bezoekers aantal verhogen. Inkomsten uit deze sector kunnen onder andere gebruikt worden voor onderhoud van wegdek en kunstwerken op de toegangswegen.

Jeugd, onderwijs en werk De sector zal behoefte hebben aan geschoolde arbeiders. Trainingen om te kunnen werken in deze sector biedt vele voordelen: 1. Opvang en begeleiding van drop-outs 2. Armoedebestrijding 3. Voorkomen van leegloop (stadstrek) van het district.

Ontwikkeling van Onverwacht Voor Para is versterking van de hoofdplaats Onverwacht als diensten- en activiteitencentrum niet alleen in het kader van toerisme, maar ook ten behoeve van de lokale bevolking belangrijk. Momenteel is het districtscommissariaat in Onverwacht gevestigd en er is een bevolkingszaal. Er is echter geen bank of betaalautomaat, geen postkantoor, geen betalingsmogelijkheid voor telefoon, water en elektriciteit, geen EHBO en geen toeristisch informatiecentrum. Er is sinds kort een rudimentaire/ beginnende markt voor lokale producenten. Een attractie die hier gevestigd zou kunnen zijn is een spoorwegmuseum.



Transport en openbaar vervoer Optimaal gebruik en bezoek van de faciliteiten in Onverwacht zal alleen mogelijk zijn als er aandacht komt voor de intra-district verbindingen van het openbaar vervoer. Op dit moment moet iemand die vanuit Para –Oost naar het districtscommissariaat wil, eerst naar Paramaribo om daar een bus te nemen naar Onverwacht.

o o o o

Creëren van structuren om toerist heffingen te innen in oorden en bij attracties Bescherming tegen nadelige gevolgen van toerisme op gebied van ecologie, cultuur en sociale structuren Controle op naleving van verordeningen en regelgeving Promoten van het district in binnen en buitenland

Milieumanagement

In dit document zullen bepaalde aspecten verder worden uitgewerkt

Toerisme is afhankelijk van een schone omgeving en natuurschoon. Afvalbeleid en milieumanagement zijn daarom belangrijke aspecten voor deze verdienpoot. Kiezen voor ecologisch verantwoorde productie zal de natuur vrijwaren en kan binnen de toerisme sector ook als attractie worden uitgewerkt;

Overzicht Vakantie / Recreatie Oorden in het district Para

Bescherming van lokale voorwaarden Naast vele voordelen zijn er ook gevaren verbonden aan recreatie en toerisme vooral als er geen wetgeving en controle is op het uitbaten van recreatieoorden en toeristische attracties. Een van de gevaren is het verlies van de eigen culturele identificatie en daarmee verlies van normen en waarden als ongebreideld toerisme wordt toegestaan. Daarnaast zijn er de gevaren op gebied van veiligheid en gezondheid. Een Toerisme Autoriteit Para kan zowel de vele voordelen voor district op het gebied van toerisme veilig stellen, tevens bescherming bieden voor eventueel nadelige gevolgen. Deze autotiteit zal onder andere als taken hebben: o o o o o o

Inventarisatie van recreatie en toerisme mogelijkheden in het district Lobby voor deel luchthaven tax tbv Districtsfonds Formuleren van Toerisme beleid Para Voorschriften voor standaarden o.a. voor oorden en attracties Stimuleren van recreatie en toerisme in de breedste zin Creëren van markt voor kunst en cultuur uitingen

Vakantie / Recreatie Oorden

Ressort

Jan Starke Opleiding en Ontspannings Centrum (JSOOC – Zanderij 1) Carolinakreek Sabana Park Colakreek Resort Derde Brug / Mambolie kreek Blaka Watra Kinderboerderij Bersaba / La Prosperité Eerste Brug Gosterie Powakka Overbridge River Resort Marinalex Singrilanti Mast 52 NV White Beach Resorts i.o. Vakantiepark Waterland N.V. i.o.

Para Zuid Para Zuid Para Zuid Para Zuid Para Zuid Carolina Para Zuid Para Zuid Para Zuid Bigi Poika Para Oost Para Oost Para Zuid Bigi Poika Para Oost Para Oost Para Oost

Bron: Districtscommissariaat



Matrix 5: Toerisme Doel: Uitbouwen van recreatie en toerisme mogelijkheden met inachtneming van ecologische, culturele, sociale (voor)waarden van het district Maatregelen / activiteiten

Indicatoren



Instellen van een Toerisme Autoriteit Para

Toerisme Autoriteit geïnstalleerd en functioneert

Instellen van een commissie voor het opstellen van een gedragen ruimtelijke ordening en bestemmingsplan Verordening m.b.t. de exploitatie van recreatieoorden

Er is een plan met een breed draagvlak

X

X

Er zijn standaarden voor exploitatie van recreatieoorden

X

Uitvaardigen van een verordening voor heffingen op: o toerisme o reclame borden Implementatie structuur ontwikkeling plan Para Plantages Trainingen van bestuursleden Erkenning van plantagebestuur per districtsverordening

Er komt inkomsten uit toerisme en reclame borden in het districtsfonds

X

Alle plantages hebben een bestuur en een stichting met daarin een plantagefonds Alle plantagebesturen zijn erkend

X

Para

is

X



o o o o o o

X

X

X

o o o o o o o o o o o o o o o o o

Lokaal Bestuur Districtsraad, Luchthaven Beheer, Ministerie TCT, Lokale actoren Stichting Toerisme Suriname Lokaal bestuur Vakministeries Overige districts stakeholders Lokaal Bestuur Districtraad, Toeristen sector Juridische afd. R.O Lokaal Bestuur Districtraad, Toeristen sector Juridische afd. R.O Lokaal Bestuur Federatie van de Para Plantages Para Force Lokaal bestuur Ministerie van RO, Federatie van Para Plantages, Districtraad Juristen

Financiering

Stichting Toerisme Suriname, Nationale/districtsbegroting




Para Plantages




Stimulering ondernemersinitiatief

Er is een toename van midden- klein en micro-ondernemingen

X

X

X

Stimuleren organisatie van huisvlijt en huisnijverheid

Handicraft producenten zijn georganiseerd en hebben inkomen uit hun activiteiten

X

X

X

Tourism awereness onder bevolking van Para bevorderen

Jongeren weten hoe ze met toeristen moeten omgaan en kunnen een loopbaan kiezen in die sector

X

X

X

de

Voorwaarden scheppen voor een aantrekkelijk ondernemersklimaat

o Lokaal informatiepunt – one window – voor ondernemers o Verkort vergunningen beleid o Adequate begeleiding van ondernemers o Uitbreiding kredietfaciliteiten o Nieuwe partnerschappen geïdentificeerd

Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.


Vakgerichte scholing en training i.s.m. de private sector.

o o o o

Trainingsfaciliteiten Trainingsprogramma’s Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar

o o o o o o o o o o o

X X X

X X

X X

X X

X

X

X X X X

X X X X X

X X X X

X X X X

o o o o o o o o

Lokaal bestuur NGO’s, Microkrediet fondsen Betrokken vakministeries Para Force Lokaal bestuur NGO’s, Microkrediet fondsen Betrokken vakministeries Para Force Lokaal Bestuur, Vakministeries, Para Force NGO’s Lokaal bestuur KKF Vakministeries Overige distrricts stakeholders Private sector Banken



Nationale/districtsbegroting, Stichting Toerisme Suriname

Nationale / districtsbegroting DLGP II, Bankinstellingen Private sector



o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Private sector




Agrarische sector “Conform regionale, internationale, hemispherische en mondiale visies, is een welvarende agricultuur de sleutel naar rurale welvaart, armoede bestrijding, voedselzekerheid, sociale gelijkheid en duurzame ontwikkeling” (ICCA)

Landbouw Van oudsher is er in Para een erfcultuur en een subsistentie landbouw geweest. Er werd geplant op kostgronden, die enige afstand van de woonplaats gelegen waren. Voornaamste producten waren knolgewassen, bananen, ananas en meloen. Daarnaast heeft de veeteelt en pluimveesector zich in het district ontwikkelt in de laatste decennia. In Para is er nooit grootschalige machinale en chemische landbouw geweest. Dit is een gelukkige omstandigheid. Agricultuur heeft geen noemenswaardige vervuiling van grondwater veroorzaakt. Ook gezien de toenemende belangstelling voor biologische landbouw is dit een gunstige omstandigheid. Bij voorkeur dienen er kleinschalige, weinig arbeid- en kapitaalintensieve policulturen ontwikkelt te worden. Gezien de goede conditie van de bodem kan na verzadiging van de lokale markt gezocht worden naar exportmogelijkheden. Hiervoor is het noodzakelijk om te voldoen aan internationale standaarden.. Aangezien dit duur is en vraagt om constante productie zowel in kwantiteit als kwaliteit is coöperatievorming gewenst. Daarnaast is verwerking van producten tot eindproduct belangrijk. Dit werkt waardeverhogend en het maakt de boeren onafhankelijker van opkopers. Coöperatievorming geeft boeren de kans grotere invloed uit te oefenen op de prijs die ze krijgen voor hun producten. Naast productie eenheden zijn policulturen ook geschikt als toeristische attractie. Dit vanwege het natuurlijke uiterlijk en de verwerking van producten tot voor de toerist aantrekkelijke eindproducten.

Naast het stimuleren van productie is het creëren van afzetmarkten belangrijk. Door lokaal te beginnen kan er expertise worden opgebouwd voor grotere markten. Onderstaand enkele mogelijkheden: 1. Lokaal: markten en coöperatieve winkels, recreatie oorden en toeristische verblijven 2. Caricom 3. Europa en Amerika Voor alle sectoren binnen de agricultuur is het noodzakelijk om jongeren weer te interesseren om hierin een bestaan te zoeken. Hiervoor zijn opleiding, goede voorbeelden en aanmoedigingen zoals land en materiaal noodzakelijk. Ook de stimulering van het aanleggen van erfculturen voor zelfvoorziening zouden een onderdeel moeten vormen van het sociale vangnet. Het gebied rond de luchthaven kan als landbouw areaal voor export worden ingezet. Er zijn al koelfaciliteiten op het luchthavencomplex. In de tijden die voor ons liggen zal de noodzaak voor eigen productie toenemen. Vanwege de toenemende wereldbevolking, vermindering van de zoetwater reserves, de afname van beschikbare vruchtbare gronden, , neemt het beschikbare voedsel af en zullen prijzen steeds verder stijgen. Ook manipulatie van voedsel en slechte kwaliteit van importgoederen nopen tot het veiligstellen van voedselsoevereiniteit en voedselveiligheid.

Veeteelt en Pluimvee Deze sector is zowel op melk als vleesproductie gericht. De toenemende prijzen voor veevoeder noopt tot vervaardigen van lokaal veevoer. De Vereniging van Melkboeren Suriname heeft hiermee al ervaring. In Para is er ruimte voor verdere uitbouw van deze sector en wel in het gebied tussen Rijsdijk en Matta. (het zgn. Matrijsgebied). In dat gebied bevinden de District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 32 van 116


gronden zich in de overgangsgordel die bijzondere economische perspectieven biedt. Gezien de grootte van het aaneengesloten gebied zijn dit voor agrarische doeleinden geschikte gronden. Tevens is uit een studie, verricht door het Celos in de jaren zeventig, gebleken dat de kosten voor inrichting en ontginning van dit gebied geringer zijn ten opzichte van gebieden in de Jonge Kustvlakte. Dit middengebied, is door de Dienst Landsbosbeheer bestemd als bosconversiegebied en kan na eventuele kaalkap worden aangewend voor onder andere veeteelt. In het door het Planbureau opgestelde Matrijsplan (1989 en geactualiseerd in 1997) zijn op grond van bodemkundige analyses en literatuurstudies de navolgende gronden, die geheel en/of ten dele in het bosconversiegebied vallen, geïdentificeerd voor de gemechaniseerde landbouw en veeteelt: bv Matrijs-Noord: de Lelydorpritsgronden, groot 5000 ha, waarvan 4000 ha te bestemmen voor melkveebedrijven; De Lelydorpplateaugronden, totaal 18500 ha, te bestemmen voor onder andere slachtvee; Een areaal groot 10000 ha van de Para scholgronden bezit de potentie voor onder andere slachtveebedrijven. Ook het Zanderijgebied leent zich goed voor pluim- en varkensvee, vanwege de betere absorptie van de gronden. (Bron Agrarisch potentieel subsector Veetelelt SPS, Mei 2007;)

Visvangst draagt samen met jacht bij aan de voedselvoorziening. Vanwege de vele kreken kan aquacultuur in de toekomst een rol gaan spelen in het district. Er moet een inventarisatie gemaakt worden om mogelijkheden en locaties te bepalen. Daarna is het bekendmaken van mogelijkheden en trainingen op dit gebied noodzakelijk.

Bijenteelt Vanwege de vegetatie en de grote onbewoonde gebieden is bijenteelt een inkomstenbron die zeker moet worden ontwikkeld. Teelt van bijen zal ook een toename van productie geven bij fruitteelt.

Sierteelt, medicinale, pesticidale en aromatische plantenteelt Deze teelten spelen nog geen rol in Para. Binnen policulturen zouden deze gewassen echter gemakkelijk geïntegreerd kunnen worden en naast de positieve werking voor het systeem ook een bron van inkomsten kunnen vormen. Internationaal neemt de belangstelling voor deze gewassen toe

Voor dit gebied zou er nu reeds een bestemmingsplan gemaakt moeten worden waardoor gebruik voor deze sector gegarandeerd wordt.

Visserij Visserij wordt op kleine schaal commercieel beoefend in het district. Een groot probleem is de instroom van met kwik besmet water. Er is wetgeving die de import van kwik verbiedt. Er is echter geen controle op het gebruik ervan. Ook zijn de mensen in het district niet voldoende op de hoogte van de gevaren van kwikvergiftiging. Door de besmetting van de vis komt de verkoop van vis in gevaar. District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 33 van 116

Republiek Suriname District Para Formatted: Font color: Red

Matrix 6: Agricultuur Doel: Het garanderen van de lokale en het bijdragen tot de nationale voedselzekerheid en veiligheid en wel zodanig dat deze niet importafhankelijk zijn Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Periode i 2008 2011




Financiering

Inventarisatie van agrarische activiteiten

Het is bekend o Hoeveel producenten o In welke subsectoren o Welke methoden Bereidheid om ecologische productiemethoden te gebruiken Actiepunten van de agromatrix en Jagdeo initiatief zijn uitwerkt voor het district Jaarlijkse toename van 10% van boeren die weten wat bio-landbouw inhoud en bereid zijn methode toe te passen o Er zijn verkooppunten op luchthaven en recreatieoorden o Lokaal certificaat voor biologische productie In het hele district zijn er verkoop punten

X

X

X

LVV lokaal bestuur NGO,s


X

X

X

X

X


X

X

X

Lokaal bestuur, Lokale actoren, LVV Lokaal bestuur,LVV, NGO’s Landbouw cooperaties

X X

X X

X X

Lokaal Bestuur LVV, BIOCOPAR

Nationale/districtsbegroting Externe financiers

X X

X

X o Lokaal Bestuur o Districtsraad o Belanghebbenden o Jurist(en) LVV, NGO’s Lokaal Bestuur NGO’s

Nationale/districtsbegroting DLGP II

Formuleren van een district strategisch agricultuur plan Stimulering van biologische landbouw (training, voorlichting, awareness programma’s) Creëren van afzetmogelijkheden

Verordening om mobiele verkoop te reguleren

Stimuleren van zelfvoorziening opzet compostwerf met demonstratietuinen en trainingsfaciliteiten Districtsafdeling LVV ressort PARA met eigen begroting Opzetten van een producenten Markt te Onverwacht Verwerkingsfaciliteiten tbv landbouwproducten opzetten

o o o o

o o o

Erfculturen nemen toe Compostwerf is in productie Demonstratie tuinen zijn aangelegd Er zijn opleidingen Para is een zelfstandig ressort binnen LVV met een eigen begroting

X X X X X

X X X X

Er is een producenten markt te Onverwacht Er is een ingerichte verwerkingshal De faciliteiten worden gebruikt door lokale producenten

X

X

X X

X X

X X X X

Nationale/districtsbegroting externe financiers


Lokaal Bestuur, LVV


Lokaal bestuur, LVV,Para Force; landbouwcoöperaties Lokaal bestuur, LVV,Para Force; landbouwcooperaties

Nationale/districtsbegroting DLGP II Externe financiers Nationale/districtsbegroting Externe financiers



Opkoopcentrale voor export en lokale distributie Stimuleren coöperatie vorming Via cooperatie beschikbaar stellen van klein mechanisch materieel

Er is een centraal opkooppunt voor landbouwproducten o Er wordt geëxporteerd o Er is een toename van gestructureerde samenwerking o Boeren kunnen klein machines huren o

Openstellen van gebied rond de lauchthaven voor landbouw doeleinden

o

Matrijs gebied openen en beschikbaar stellen voor veeteelt, pluimvee en veevoeder productie doeleinden

o Matrijs gebied ontsloten en in productie gebracht o Gronden uitgegeven ten behoeve van pluimvee en veeteelt en voerproductie

Aquacultuur inventarisatie naar mogelijkheden en belangstelling

X

X

X

X

X

X

X

X

Gebied rond luchthaven in productie voor export

X X

X X

X X

X

Integratie van Medicinale, Aromatische en Pesticidale planten in policulturen

o Er is een rapport over mogelijkheden voor aquacultuur o Lokale ondernemers zijn geïnteresseerd o Er zijn trainingen op het gebied van aquacultuur o Er zijn trainingen in aanleg van policulturen

Stimuleren ontwikkeling bijenteelt

o

Er is een organisatie van bijentelers in het district Er is een opleiding tot imker

X

X

X

X

X

X

Toename HACCP en ISO gecertificeerde bedrijven Toeleveranciers en werknemers zijn merendeels afkomstig uit het district. Een deel van de winst vloeit terug naar het district voor sociale doeleinden.

X

X

X

X

X

X

X

X

X

o

Maatschappelijk verantwoord ondernemen’ wordt gestimuleerd

o o o o

X

Lokaal bestuur, LVV, Para Force, partnerschappen


Lokaal Bestuur Luchthaven Behuur Private sector Para Force Centrale overheid Vakministeries Lokaal bestuur Para Force Vereniging melkveehouders pluimveehouders o Lokaal bestuur o Private sector o Burgerplatform

Nationale begroting Externe financiers Private ondernemers

o o o o o o o o o

Nationale begroting Externe financiers Private ondernemers

en Nationale/districtsbegroting externe financiers

o o o o

Lokaal bestuur Betrokken vakministeries Private sector Burgerplatform


o o o o

Lokaal bestuur Betrokken vakministeries Private sector Burgerplatform


Lokaal bestuur KKF Vakministeries Overige distrricts stakeholders o Private sector o Banken o o o o

Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector. Internationale partners



Strenge controle en sancties op kwikgebruik

o

Er wordt geen kwik meer gebruikt

X

X

X

Voorwaarden scheppen voor een aantrekkelijk ondernemersklimaat

o

Lokaal informatiepunt – one window – voor ondernemers Verkort vergunningen beleid Adequate begeleiding van ondernemers Uitbreiding kredietfaciliteiten Nieuwe partnerschappen geïdentificeerd

X

X

X

X X X X

X X X X

X X X X

Statistieken beschikbaar

X

X

X

Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid

o o o o o o o

o o o o o o o o o o o o


o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen o Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar

X X X X

X X X X

X X X X

Milieuinspectie NIMOS Betrokken vakministeries Lokaal bestuur KKF Vakministeries Overige distrricts stakeholders Private sector Banken Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Vakministeries

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Private sector o

Nationale begroting

Nationale / districtsbegroting DLGP II, Bankinstellingen





Agricultuur binnen de Caricom Bij het begin van dit millennium heeft IICA een agromatrix, gekoppeld aan de Millennium Doelen en het Jagdeo Initiatief ontwikkeld voor de Caricom. Hiermee kunnen de verbindingen tussen verwachtingen, acties en prestaties helder in beeld worden gebracht en activiteiten worden geformuleerd. De situatie van de Surinaamse agricultuur wijkt niet veel af van de andere landen binnen de Caricom. (zie SWOT analyses).Voor toekomstige ontwikkeling en evaluatie van deze sector wordt deze matrix aan dit document toegevoegd.

Voor een aantal van de actiepunten zoals aangegeven in de agromatrix zijn er activiteiten geformuleerd in dit strategisch plan. Verdere uitwerking hiervan kan gebeuren door een commissie die zich gaat bezighouden met het verder uitwerken van het strategisch plan op agrarisch gebied. Een aantal zaken kan alleen op nationaal niveau worden gerealiseerd. Met input vanuit de districten kan hier aandacht voor worden gevraagd.

Jagdeo Initiatief Enkele van dDe 10 beperkingen voor ontwikkeling van landbouw in het Caribisch gebied gelden in mer of mindere mate ook voor Suriname. 1. Gelimiteerde en geen passende investeringen in landbouw 2. Achterhaalde en inefficiënte landbouw en voedsel veiligheidssystemen 3. Geen onderzoek afgestemd op behoefte 4. Gefragmenteerde en ongecoördineerde private sector 5. Ontoereikende en ongecoördineerde risicomanagement maatregelen 6. Inefficiënte land en waterverdeling en managementsystemen 7. Ontoereikende transportmogelijkheden 8. Zwak en gefragmenteerde Informatie en marketing netwerken 9. Marketing: zwakke verbinding met en participatie van producenten in groeiende marktsectoren 10. Te kort aan vaardige en getrainde mensen.

De opheffing van hier aangehaalde beperkingen zal naar verhoging van de competitiviteit van de sector leiden. Binnen de agromatrix valt het dus in de velden VII, VIII en IX.



Matrix 7: Agromatrix Conceptual Framework Systemisch concept Duurzame ontwikkeling benadering

Rurale gebieden

Agrarische voedselwaarde keten

Beleidssysteem

Strategische doelen

I Stimuleren van ecologisch verantwoorde methoden

II Stimuleer geïntegreerd milieumanagement

III Bouw een pro-Eco Institutioneel Framework

Cultureel Sociaal

IV Faciliteren van verhogen van levenskwaliteit en toegang tot diensten

V Ontwikkel vaardigheden, expertise en innovatie

VI Stimuleer beleid dat leven en levensonderhoud verbeterd

Gelijkwaardigheid

Economisch (productie en handel)

VII Stimuleer competitieve rurale ondernemingen

VIII Vorm netwerken. Integreer ketens en stimuleer productiviteit

IX Werk aan een stimulerende bedrijfsomgeving

Concurrentiekracht

Politiek Institutioneel

X Versterk public en private partnerships

XI Versterk dialoog, relaties en verbindingen

XII Stimuleer nationale beleid en externe samenwerking

Ecologisch

Strategiesch doelen

Rurale ontwikkeling Voedsel zekerheid Voedsel soevereiniteit Plaats voor agrocultuur

Duurzaamheid

Goed bestuur

Duurzame ontwikkeling van agrocultuur en rurale gemeenschappen

Naar agromatrix van Institute for Inter American Cooperation on Agriculture IICA



Grond Plantages

Dorpen

Para kent drie soorten gronden: 1. Plantage gronden 2. Dorpsgronden 3. Domeingronden

In Para zijn er 11 inheemse dorpen gevestigd. De meeste van deze dorpen zijn ver van het centrum en vrij moeilijk te bereiken. Elk dorp heeft een dorpsbestuur. De structuur en werking van het bestuur is niet in alle dorpen gelijklopend. Ook de manier waarop en de criteria voor verkiezing van het bestuur verschilt van dorp tot dorp. Kapiteins en hun besturen zijn wel bij wet erkend.

Lange tijd is grondbenutting op de plantages vanwege de boedel problematiek een probleem geweest. De Federatie van Para Plantages heeft hier een oplossing voor gevonden waarbij plantage gronden wettelijk in huur kunnen worden afgestaan aan derden. Ze verlenen hiermee dan gebruiksrecht. Om dit te kunnen toepassen is er echter noodzakelijk om uitvoering te geven aan het structuur ontwikkelingsplan van de federatie. Vanuit de federatie wordt ondersteuning gegeven aan de plantages die dit willen uitvoeren. Uitvoer van dit structuurplan creëert vele ontwikkelingsmogelijkheden voor de plantages, doordat het interessant wordt voor ondernemers om in plantages te investeren. Initiatieven om het culturele erfgoed van de plantages te bewaren door documentatie en verzameling van materiaal zal bijdragen aan behoud van de plantage cultuur en kan worden ingezet bij de ontwikkeling van het toeristische potentieel van het district. Erkenning van plantagebesturen zoals dit gebeurd voor dorpsbesturen zal zorgen voor transparantie en legitimiteit. Dit zal bij districtsverordening moeten worden vastgelegd. Daarnaast is het noodzakelijk dat elke plantage een goed ruimtelijk ordening- en bestemmingsplan formuleert alvorens gronden uit te geven. Ook zaken in verband met de natte infrastructuur dienen geregeld te zijn. Plantages zullen dus in de structuur van het waterschap moeten worden opgenomen.

Het grootste obstakel voor ontwikkeling is het feit dat grondenrechten niet bij wet geregeld zijn en conventie 161 van de ILO nog niet wordt nageleefd. Rond de dorpen worden concessies uitgegeven zonder medeweten van de dorpsbewoners. De dorpsbewoners zouden zelf economische activiteiten willen uitoefenen om zo werk gelegenheid voor de eigen gemeenschap te creëren. Er zou bij uitgifte van gronden rond dorpen consultatie moeten zijn van het hele dorp middels een dorpsvergadering. Ook moet er meer gekeken worden naar partnerschappen waarbij de dorpsbewoners delen in de voordelen van de gronden rond hun dorpen en waarbij ze zelf invloed hebben op het beperken van de nadelen. Naar voorbeeld van Powaka en Bigi Poika zouden de dorpen begeleiding moeten krijgen bij het formuleren van de door hen gewenste ontwikkeling. Net als bij de plantages kan behoud van het eigen culturele erfgoed bijdragen aan de samenhang van de gemeenschap en tegelijkertijd worden ingezet voor het ontwikkelen van toerisme.



Matrix 8: Grondbeheer en duurzame grond benutting Doel: Het verhogen van de bijdrage van grond aan de distircts economie en het welzijn van huidige en toekomstige generaties met inachtneming van het behoud van de biodiversiteit. Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Instellen van een commissie voor het opstellen van een gedragen ruimtelijke ordening en bestemmingsplan Grondenrechten worden geregeld Naleven van ILO conventie 161

Er is een gedragen plan

Transparant uitgifte beleid en consultatie van inheemse gemeenschappen bij uitgifte van gronden en concessies

Erkenning en plantagebesturen

training

van

Training van alle dorpsgemeenschappen in: o Organisatie o formuleren van ontwikkelingsplan, burgerparticipatie, o onderhandeling voor partnerschappen Certificering van de houtexploitatie en houtverwerking.

Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid Vakgerichte scholing en training i.s.m. de private sector.

Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017 X

Periode 3 2018 e.v. X


Financiering

o o o o o

Lokaal bestuur Vakministeries Overige district stakeholders Centrale overheid Lokale overheid

Nationale/districts begroting

o o o o

Centrale overheid Lokaal bestuur Vakministeries NIMOS


o Grondrechten zijn wettelijk geregeld o ILO conventie 161 wordt nageleefd o Dorpen worden in kennis gesteld voor uitgifte van gronden rond hun dorpen Via een dorpsvergadering wordt er consensus bereikt over de uitgifte o Plantage besturen zijn erkend o Plantage besturen hebben statuten en huishoudelijk reglement Dorpsgemeenschappen zijn getraind

X

X

X

X

o o o o

Lokaal bestuur Vakministeries Para Force NGO’s

Nationale/districts begroting

o Ondernemers gecertificeerd

X

X

X

o o o o

Lokaal bestuur Vakministeries en NIMOS Private sector Internationale organisaties



X

X

X


X X X X

X X X X

X X X X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders Vakministerie o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders

o o o o

Trainingsfaciliteiten Trainingsprogramma’s Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.

X X

X X

X X

X

X

X

X

o Lokaal bestuur districtraad RO

Nationale begroting

districtbegroting




Bosbouw en Houtverwerking Para is van oudsher een leverancier van houtproducten. Heel wat plantages produceerden hout. Er is dan ook een grote algemene biodiversiteit en een grote houtdiversiteit in het bijzonder aanwezig. Niet alleen hout maar ook bos bijproducten zowel met medicinale als culturele toepassing, worden geoogst. Binnen de tribale gemeenschappen is er nog veel kennis op het gebied van bosbehoud en duurzame bosontginning aanwezig. Binnen de economische zones van de dorpen is er bos aanwezig. Doordat grondenrechten niet zijn geregeld, gebeurt het echter dat er binnen deze gebieden concessies worden uitgegeven zonder medeweten van de dorpsbewoners. Ook komen er ondernemers uit de stad die partnerschappen willen sluiten met de dorpelingen. Hun slechte financiële positie en onervarenheid plaatst de inheemsen echter in een zwakke onderhandelingspositie. Beter toegang tot kredietfaciliteiten en ondersteuning in onderhandelingen, b.v. door Para Force kunnen hier verbetering in brengen.

De houtsector in Para wordt beheerst en geëxploiteerd door externe concessionarissen. Laatstgenoemde ondernemers zijn, zover bekend, niet gecertificeerd waardoor er geen garantie is voor duurzaam gebruik van de hulpbron bos. SBB is wel vertegenwoordigd in het district, maar het toezicht wordt als onvoldoende ervaren. Thans zijn enkele houtverwerkingsbedrijven gevestigd in woongebieden. De noodzaak voor een goed bestemmingsplan speelt ook in deze sector een belangrijke rol als het gaat om optimaal landgebruik.

Om de duurzaam behoud van het bos te garanderen moet per verordening van kracht worden dat er alleen bosontginning mag plaatsvinden volgen het CELOS systeem. Dorpen en plantages die bos willen ontginnen moeten hierin training ontvangen. Ondertussen heeft SBB een document uitgegeven: Duurzame Bosontwikkeling Suriname. Richtlijnen uit dit document zullen uiteraard ook gevolgd moeten worden. Wettelijke regelingen en overheidsinstituten tot behoud en bescherming van het bos zijn er ook en Para is vertegenwoordigd in het Houtsector platform . Over het algemeen is er onvoldoende planning voor behoud, herstel en bescherming van het bos. Er vind geen bosverjonging plaats.



De geïdentificeerde tekortkomingen zijn: - De houtkap wordt niet op een duurzame manier uitgevoerd. - Controle op selectieve houtkap ontbreekt. - Onvoldoende voorlichting over rechten en plichten van alle stakeholders. - Opraken van de hulpbron door onverantwoorde houtkap. - Erosie en andere schadelijke milieueffecten a.g.v. onverantwoorde houtkap Geen grondenrechten voor tribale groepen - Desintegratie van cultuur en sociale structuren door houtkap in gebieden Als gevolg van de vele onduidelijkheden in deze sector is het voorbarig om te stellen dat de productie en de export moeten worden verhoogd. Hieraan voorafgaand zal eerst duidelijkheid moeten komen in o.a.: - het aantal uitgegeven concessies en nog beschikbare gronden voor houtkap; - de huidige wetgeving en afstemming van deze wetgeving op de internationale verdragen; - houdt men zich aan de concessie eisen; - zijn de concessiehouders gecertificeerd; - het aantal houtverwerkingsbedrijven en de mate waarin zij zich aan de vergunningseisen houden; - historische en huidige productie – en exportcijfers;

-

inventarisatie van de aanwezige houtsoorten en medicinale plantsoorten; inventarisatie van de schade aan het milieu en de gevolgen voor de toekomst.

Op internationaal niveau is Suriname partij bij de belangrijkste conventies op het gebied van milieu, waaronder de VN – conventies over Biodiversiteit, Klimaatsveranderingen, Handel in bedreigde dier en – plantsoorten en ter bescherming van natte ecosystemen. (bron: MOP 2006 – 1011). Deze conventies bevatten regelingen c.q. afspraken met betrekking tot het duurzaam en efficiënt gebruikmaken van bossen. Het naleven van deze afspraken voor het behoud van de bossen voor de volgende generaties zal een gezamenlijke inspanning vergen van alle actoren. Infrastructuur vormt een grote belemmering voor deze sector. Al geruime tijd is bijvoorbeeld de weg naar Tibiti gebied en de brug bij Pikin Saron onbegaanbaar. Herstel van deze toegangsweg en de brug is van belang voor de concessionarissen en voor de bewoners van dit gebied. Aan de andere kant brengt het zware houttransport ook beschadiging aan de infrastructuur in het district. Van belang is dat de veroorzakers van deze situatie –de houtexploitanten – opdraaien voor het onderhoud van de wegen. Dit kan door een verordening op te stellen op basis van de WRO, die het district in de gelegenheid stelt om heffingen te innen op de houttransporten.

.



Matrix 9: Bosbouw en houtverwerking Doel: Het verhogen van de bijdrage van de bossen aan de lokale en de nationale economie en het welzijn van huidige en toekomstige generaties met inachtneming van het behoud van de biodiversiteit. Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Periode 1 2008 - 2011

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Transparant uitgifte beleid en evaluatie en aanpassing van het houtconcessie beleid

o houtconcessie beleid aangepast aan de standaarden voor optimaal landgebruik en bosbeheer

X

X

X

o o o o

Herstel infrastructuur naar Tibitigebied

o Gebied is toegankelijk voor concessionarissen en bewoners

X

X

X

o Min. OW

Verordening voor heffing op houttransporten

o Verordening opgesteld en in uitvoering o Middelen in het districtsfonds voor onderhoud van de infrastructuur

X X

o o o o

o Plantage besturen zijn erkend o Plantage besturen hebben statuten en huishoudelijk reglement o Celos systeem wordt toegepast o Richtlijnen uit SBB document worden nageleefd o Actoren worden getraind o SBB oefent controle uit.

X

Erkenning en training van plantagebesturen

Verordening voor toepassen van Celossysteem en Duurzaam Bosbeheer Suriname

X

X

X X

X X

X X

X X

X X

X X

Lokaal bestuur Private sector Vakministeries NIMOS

Financiering


Nationale begroting

Lokaal bestuur Overige district stakeholders Vakministeries Private sector


o Lokaal bestuur districtraad RO

districtbegroting

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Nimos

Nationale/district sbegroting Private sector Externe financiers



Training in CELOS systeem van alle actoren

o Actoren worden getraind o SBB oefent controle uit.

X X

X X

Financieringsfaciliteiten voor gemeenschap bosontginningsactiviteiten beschikbaar stellen Certificering van de houtexploitatie en houtverwerking.

o Kredieten zijn beschikbaar en bereikbaar

X

X

X

o Ondernemers gecertificeerd

X

X

X



X

X

X




o o o o

X X X X

X X X X

X X X X



Trainingsfaciliteiten Trainingsprogramma’s Vakopleidingen Principe van ‘Werken studeren’ is meetbaar.

en

o o o o o o o o o o o

Lokaal bestuur Dorpen en plantages SBB NGO’s Lokaal bestuur Financieringsinstellingen Para Force Lokaal bestuur Vakministeries en NiMOS Private sector Internationale organisaties

NGO’s Private sector Financieringsinst ituten Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector



Om dit op te vangen zullen er verordeningen moeten komen die ervoor zorgen dat er een goed rehabilitatieplan is voor de gaten die ontstaan door het mijnen voor de concessie wordt verleend. Dit plan moet op zijn duurzaamheid beoordeeld worden door de verschillende actoren in het district: 1. Het bestuur 2. De politieke structuren 3. De burgerstructuur

Milieuvriendelijke benutting van natuurlijke hulpbronnen Andere bouwmaterialen zijn steenslag en zand. Exploitatie hiervan gebeurd op concessies die door de overheid zijn verleent en op plantages en rond de dorpen. Momenteel heeft het district hier geen voordelen van. In tegendeel de grote gaten die na de afgravingen overblijven, bezorgen alleen overlast. Ook veroorzaakt transport van deze materialen ernstige beschadiging aan de wegen.

De beschadiging aan infrastructuur kan worden opgevangen door heffingen op gebruik van de openbare weg door zwaar transport. Ook dit zal door middel van een districtsverordening moeten worden afgedwongen.

Matrix 10: Natuurlijke hulpbronnen Doel: benutting van natuurlijke hulpbronnen Indicatoren

Periode I 2008 2011

Periode II 2012 2017

Periode III 2018 e.v.

Ministeries/Instanties

Financiering

Transparant uitgifte beleid en evaluatie en aanpassing van het houtconcessie beleid

houtconcessie beleid aangepast aan de standaarden voor optimaal landgebruik en bosbeheer

X

X

X

Nationale districtsbegroting

Verordening heffing zwaar transport

Districtsfonds ontvangt inkomsten uit zwaar transport heffingen Districtsfonds ontvangt inkomsten uit heffingen Er is herstel van uitgemijnde gebieden

X

o Lokaal bestuur o Private sector o Vakministeries NIMOS Lokaal Bestuur, Districtsraad, lokale actoren, juristen Lokaal Bestuur, Districtsraad, lokale actoren, juristen Lokaal Bestuur, Districtsraad, lokale actoren, juristen

Maatregelen / Activiteiten

Verordening heffing op ontginning natuurlijke hulpbronnen Verordening rehabilitatie mijnputten op kosten van ondernemer

X X

/

Districtsbudget DLGPII Districtsbudget DLGPII Districtsbudget DLGPII



Handel en Industrialisatie Ten behoeve van deze sector beschikt Para over grondstoffen en hulpbronnen, havenfaciliteiten, arbeidskrachten en ondernemers. Voor het optimaal kunnen functioneren van deze sector zijn enkele cruciale factoren van belang. Deze zijn: -

-

de faciliteiten die de centrale overheid biedt om het voor lokale ondernemers aantrekkelijk te maken een exportgerichte industriële onderneming op te zetten a. transparante regelgeving gericht op de ontwikkeling van de sector b. investeringsincentives c. exportkredietverzekering faciliteit d. voldoende bescherming van lokale ondernemers e. financieringsfaciliteiten f. infrastructuur g. utiliteiten aanwezigheid van lokale inputs kennis van internationale kwaliteitsstandaarden

Op lokaal niveau zullen de burgers actief moeten participeren in het produktieproces, door innovatief te zijn en op basis van een goed bestemmingsplan strategische besluiten te nemen voor de ontwikkeling van deze sector.

Met betrekking tot de handel zal zowel op centraal als lokaal niveau een goede informatiestroom op gang moeten komen over de handelsmogelijkheden in de regio en de rest van de wereld. De informatie moet praktisch en begrijpbaar zijn. Ook hier is de actieve participatie van de lokale ondernemers van belang. Er zijn financieringsfaciliteiten, maar deze zijn niet voldoende bekend bij de ondernemers. Het beschikken over een one window stop faciliteit is ook voor deze sector een noodzaak. De informatie moet bij het lokaal bestuur beschikbaar zijn. Dit is één drempel minder. In het district zijn diverse NGO’s die trainingen aan ondernemers verzorgen op het gebeid van o.a. bedrijfsvoering, financieel management etc. Het sluiten van de bauxiet mijnen is een bedreiging, maar kan ook direct worden gezien als een kans. Herbestemming geven aan uitgemijnde en omliggende gebieden kan gebeuren op basis van goede planning en bestemming in overleg met de multinationals, lokale overheid en de burgers. Hiervoor is het wel nodig dat er inzage wordt gegeven in de toepassingsmogelijkheden van uitgemijnde gronden en mudlakes? Het uitwerken van Landschapspark Para rond om de Para rivier zal ontsluiting van het gebied tot gevolg hebben. Hierdoor komt er heel wat grond vrij. Op basis van een masterplan kan vanuit milieubewuste ontwikkeling en verantwoord ondernemersschap een grote stimulans gegeven worden aan ontwikkeling van het district.



Matrix 11: Handel en industrialisatie Doel: effectieve participatie van het district in regionale handels - en economische blokken en versterking van groei van klein ondernemerschap en diversificatie richting minder prijsgevoelige en meer unieke producten die sterker kunnen concurreren op de internationale markt.

Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Instelling ‘one window stop’

o One window stop operationeel

Maatschappelijk contract sluiten met de bedrijven

o Contract getekend o Implementatie sociaal – maatschappelijke projecten in het district o Er is een master plan o Alle burgers van Para hebben voordeel van de ontwikkelde activiteiten o Master plan geformuleerd o Weg langs linker oever Para rivier aangelegd o Toename activiteiten op de plantages

X X

Awareness campagnes m.b.t. de internationale handelsverdragen

o Campagnes worden uitgevoerd o Toename export

X X

X

X

Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid. Vakgerichte scholing en training i.s.m. de private sector.


X

X

X

o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.

X X X X

X X X X

X X X X

Uitwerken van een integraal plan voor uitgemijnde gebieden

Landschaps Park Para wordt uitgevoerd

Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.

X

X

X

X

X

X X

X X X


Financiering

o Lokaal bestuur Private sector


o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector Overige districts stakeholders o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector Overige districts stakeholders o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector o Federatie Para Plantages o Para Force o o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector Overige districts stakeholders o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders

Nationale / districtsbegroting/ private sector Nationale / districtsbegroting/ private sector Nationale / districtsbegroting/ private sector externe financiers Nationale / districtsbegroting/ private sector Nationale / districtsbegroting Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector



Transport De meeste primaire wegen in het district zijn verhard. De verharding van de weg naar Afobakka en de verbinding van Powakka naar Marowijne via Redi Doti is in uitvoering. De brug naar Carolina is nog steeds niet hersteld en hierdoor is de toegankelijkheid tot dit gebied slecht.

Er gaat veel zwaar verkeer met bouwmaterialen door Para en dit eist zijn tol voor de wegen. Voor het district betekent dit grote kosten om de wegen in goede toestand te houden. Financiering hiervan zou door de transportsector opgebracht moeten worden en liefst rechtstreeks in het districtsfonds gestort moeten worden.

In het hele district zijn er weinig Oost-west verbindingen. Tussen de al ontsloten gebieden zijn de verbindingen ook ontoereikend.

Inventarisatie van alle infrastructuur die hersteld moet worden is te vinden in de districtjaarplannen van 2008 en 2009. Daarnaast is er een door het ingenieursbedrijf Ilaco een inventarisatie gemaakt en een overzicht over kosten voor rehabilitatie en onderhoud.

Er is wet en regelgeving op gebied van transport dat op bepaalde wegen mag komen . Controle op naleving is echter niet altijd optimaal.

Overzicht primaire, secundaire en tertiaire wegen district Para.

In heel wat gebieden is er voldoende openbaar vervoer om naar de stad te gaan, maar niet om van oost naar west in het district te reizen. De verharding van de wegen heeft wel voor onveiligheid in het verkeer gezorgd. Snelheid van auto’s is hoger geworden. Voor langzaam verkeer, voetgangers en fietsers, zijn er echter geen voorzieningen getroffen. Ook de bermen zijn vaak niet bruikbaar als voetpad. Dit veroorzaakt een groot gevaar voor zwakke weggebruikers. Het aanleggen van voet- en fietspaden, verkeersremmers kan hierin verlichting brengen, vooral voor schoolkinderen.

Per KM Lateriet/zand Bestraat Geasfalteerd Totaal Primaire wegen 180 45 225 Secundaire wegen 13 2 15 Tertiaire wegen 55 5 22 82 Totaal 248 5 69 322 Bron : Rapport no. ILACO/DLGP 003 Inventarisatie wegen district Para



Matrix 12: Activiteitenmatrix voor Transport Doel: het totstandbrengen van ordening en verbetering van het Transport en verkeerswezen


Indicatoren

Verordening heffing van tol voor zwaar transport

o Verordening van kracht o Tol wordt geïnd o Districtsfonds wordt voorzien van middelen t.b.v onderhoud en uitbreiding infrastructuur

Aanleg van fiets en voetpaden vooral in de buurt van scholen

o Fiets en voetpaden langs geasfalteerde wegen zijn aangelegd

Interdistrict verbindingen van openbaar vervoer Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.

Periode 1 2008 - 2011 X X X

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.

X X

X X

X

X

X

o Onverwacht is vanuit hele district met openbaar vervoer bereikbaar

X

X


X

X

X


Financiering

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector

Nationale / districtsbegroting/ DLGP II / transporteurs / weggebruikers

o Lokaal bestuur o Vakministeries

Nationale / districtsbegroting/ DLGP II

o Lokaal Bestuur o Vakministeries


o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders Vakministeries


Bouw en Constructie Activiteiten in deze sector zijn ongecontroleerd en vormen derhalve een bedreiging voor de duurzame ontwikkeling van het district. Het wettelijk kader ontbreekt: - geen bestemmingsplan - geen ruimtelijke ordening - geen huisvestingsbeleid - bouwwet niet van toepassing voorbij 500 m van primaire wegen Lokaal kader vb. Architecten en Ingenieursbureaus zijn niet aanwezig in het district, net als de mogelijkheden om een technische opleiding te volgen.

Hiertegenover staat dat voldoende componenten aanwezig zijn om die invulling te geven aan de sector waardoor het wel een duurzame bijdrage kan leveren aan de economische ontwikkeling van het district 1. Voldoende land beschikbaar 2. Voldoende zelfbouw 3. Voldoende bouwmaterialen 4. Voldoende bouwvakkers 5. Afdeling OW&V aanwezig Daarnaast is er een afdeling CTD binnen het commissariaat die belast is met civieltechnische en bouwkundige werken.



Matrix 13: Activiteitenmatrix voor Bouw en Constructie Doel: het optimaliseren van de controle op de bouw en van de daaraan gelelateerde dienstverlening ten einde een goed en gezond leefmilieu te creëren alwaar een kwalitatief hoge woonkwaliteit en hoog woongenot primair staan Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Wettelijk kader formuleren en vaststellen

o o o o




o o o o

Bestemmingsplan Ruimtelijke ordening Huisvestingsbeleid Bouwwet van kracht


Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.


Financiering

o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders


X

X

X



X X X X

X X X X

X X X X





Nutsvoorzieningen Energie en water zijn basisvoorzieningen voor de duurzame sociaal – economische ontwikkeling van het district en het land. Gezien de huidige mondiale energie en drinkwatersituatie is het van belang om te zoeken naar voor Suriname geschikte alternatieve energie en optimale bescherming van beschikbare zoetwaterbronnen

Energievoorziening Grote delen van het district zijn niet aangesloten op het elektriciteitsnet. Tekort aan energie geeft grote fluctuaties in de energie voorziening. Voor de dorps bewoners is energie duur. Er wordt daar gebruik gemaakt van dieselgeneratoren. Aanvoer van diesel is onregelmatig Stijgen van de dieselprijs en energieprijzen als gevolg van internationale stijging van de prijs voor ruwe olie creëert druk op het gezinsinkomen en is een drempel voor opstartende industrie. Vanwege het feit dat Overbridge een hoogspanningslijn heeft getrokken vanuit Paranam, kunnen de omliggende dorpen ook op het elektriciteitsnet worden aangesloten. De huisaansluitingen zullen door de bewoners zelf bekostigd moeten worden. De stijging van de prijs voor fossiele brandstoffen stimuleert de ontwikkeling van alternatieve energievormen. Deze vormen laten een meer gedecentraliseerde energievoorziening toe. Verwacht wordt dat dit gunstig is voor de elektriciteitsvoorziening van vele afgelegen gebieden in het district. Recent is er een kredietmogelijkheid gecreëerd om meer mensen in staat te stellen om een aansluiting te realiseren.



Matrix 14: Activiteitenmatrix voor Energievoorziening Doel: optimale energievoorziening voor duurzame sociaal-economische ontwikkeling voor het district in 2010 Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Energiebeleid formuleren en ratificeren

o Energiebeleid in uitvoering o Oplossingen voor vergelegen gebieden o Toepasbare alternatieve energie oplossingen

Voldoende energie leveren voor industriële ontwikkeling

o Directe bedrijven

voor

X

X

X

o Lokaal bestuur o Vakministeries o EBS

Voldoende energie leveren voor huishoudens

o Alle gebieden voorzien van energie (regulier of alternatief)

X

X

X



X

X

X

Vakgerichte scholing en training i.s.m. EBS.

o o o o

X X X X

X X X X

X X X X

o o o o o o o o o o o o

aansluitingen

Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.

o o o o

o


Ministeries/instanties Lokaal bestuur Vakministeries Overige districts stakeholders EBS

Financiering Nationale / districtsbegroting DLGP II

Nationale / districtsbegroting / EBS

Lokaal bestuur Vakministeries Overige districts stakeholders EBS Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Vakministeries EBS

Nationale / districtsbegroting /EBS

Lokaal bestuur Overige district stakeholders EBS

Nationale / districtsbegroting DLGP II,/ EBS

Nationale / districtsbegroting / EBS



Watervoorziening In vergelijking met energie is water zelfs belangrijker voor een gezonde samenleving. Het ontberen van gezond water heeft directe gevolgen voor de volksgezondheid. Gelukkig is het doel ‘schoon drinkwater’ voor een ieder gelet op de waterreserves van Suriname geen illusie. Er zijn voldoende waterbronnen in het district en tot nu toe voldoende spreiding van regenwater door het jaar heen

Ondanks het feit dat het district over waterbronnen beschikt van waaruit de stad wordt voorzien, is nog niet iedereen op het waterleiding net aangesloten. Dit is vooral het geval in Oost-Para waar de grootste concentratie van Paranen is. In het district zijn er verschillende instanties die verantwoordelijk zijn voor de watervoorziening. Dit werkt verwarrend. Positief hierbij is dat het proces om alle bevoegdheid bij SWM onder te brengen, al is ingezet. De districtbewoners zelf gaan niet altijd correct om met deze kostbare hulpbron. Zo worden er leidingen doorgesneden als er weinig druk is. Ook wordt er niet genoeg gelet op zuinig water gebruik.

Matrix 15: Activiteitenmatrix voor Watervoorziening Doel: het streven naar een adequate water voorziening voor de bevolking van het district in 2010 Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

waterbeleid/ planning bekendmaken aan de districtbewoners

o Beleid en planning bekend bij de districtbewoners

Voldoende schoon water leveren voor de districtsbewoners

o Alle gebieden voorzien van voldoende en schoon water

X

X

X



X

X

X

Vakgerichte scholing en training i.s.m. de SWM.

o o o o

X X X X

X X X X

X X X X


Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.

Ministeries/instanties o o o o o o o o o o o

Lokaal bestuur Vakministeries SWM Overige districts stakeholders Lokaal bestuur Vakministeries Overige districts stakeholders SWM Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Vakministeries


Financiering Nationale / districtsbegroting DLGP II Nationale / districtsbegroting /SWM Nationale / districtsbegroting




Communicatiesector In Suriname ontbreekt een nationale ICT – Strategie. Om van een kenniseconomie te kunnen praten is dit een basis vereiste. In het district zijn verschillende faciliteiten aanwezig, waaronder 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Providers huis aansluitingen van Telesur Internet via GSM of huislijn in ICT getrainde mensen BIC met faciliteiten Cybercafe’s

De beschikbaarheid van de faciliteiten is echter niet gekoppeld aan een ontwikkelingsstrategie. Er zijn geen bestemmingsplannen voor het plaatsen van masten, terwijl er internationaal literatuur is die schadelijkheid voor de gezondheid beschrijft.

Wijde verbreiding van communicatiemogelijkheden heeft ook nadelen, zoals 1. Beïnvloeding van cultuur door aangeboden media producten 2. Nadelige beïnvloeding van de jeugd door Internet (geen controle) 3. Manipulatie 4. Verkeerde informatie 5. Straling van de masten en mobiele telefoons en andere apparatuur met nadelige invloed op volksgezondheid Daar tegenover staan de vele mogelijkheden die ICT bieden voor de ontwikkeling van het district 1. 2. 3. 4. 5.

Regionale communicatie (radio, televisie) Kennis verruiming Snelle informatiestroom Vergroten van goed, transparant bestuur Distance learning

Door duidelijke nationale ICT strategie te formuleren en het instellen van een controle commissie kunnen nadelen beperkt en de voordelen optimaal benut worden



Matrix 16: Activiteitenmatrix voor Communicatie Doel: het streven om het district te ondersteunen in zijn transformatie naar een kenniseconomie en het district te voorzien van adequate en kwalitatieve hoge ICT- infrastructuur


Indicatoren

ICT – strategie formuleren en ratificeren

o ICTstrategie wordt uitgevoerd en geïmplementeerd conform strategie o Beleid en planning bekend bij de districtbewoners


o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen

Periode 1 2008 - 2011 X

X X X X

Periode 2 2012 - 2017

X X X X

Periode 3 2018 e.v.

X X X X


Financiering

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders






RUIMTELIJKE ORDENING, GRONDBELEID en VERSTEDELIJKING Ruimtelijke ordening en bestemming In het district is er grond beschikbaar. Door het ontbreken van een degelijk en uitvoerbaar bestemmingsplan is het niet mogelijk om de ontwikkeling van het district te plannen. Dit heeft invloed op alle sectoren van het district. Grond is de basis waarop de meeste sociale, culturele en economische activiteiten van de mens zich voltrekken. Derhalve dient het grondbeleid als instrument te fungeren voor de productieontwikkeling in de diverse sectoren, voor het scheppen van zelfontplooiing van burgers in de diverse regio’s en mede als toetssteen voor het verantwoord omgaan met het milieu (bron: MOP 2006 – 1011). Uit het bovenstaande wordt weer het belang benadrukt van een goed grondbeleid. Gebleken is dat in Para er vele tekortkomingen zijn die ertoe leiden dat er geen sprake kan zijn van beleid gericht op duurzaam gebruik van de hulpbron ‘grond’ en de hiermee gepaard gaande ontwikkeling van het district. Enkele van de tekortkomingen zijn: 1. Geen transparant beleid m.b.t. gronduitgifte 2. Het ontbreken van bestemmingsplannen

3. Advies afhankelijk van verschillende instanties (LVV, DC, Grondinspectie) weegt niet even zwaar. 4. Grote achterstand van de verwerking van de aanvragen 5. Nog geen totstandkoming van GLIS- wet 6. De politiek c.q. regeringsleiders streven het doel zoals geformuleerd in het MOP niet na. 7. Weinig inspraak vanuit het district in grond toekenning De tekortkomingen hebben allemaal een verband, aangezien ze allemaal kunnen worden opgelost door een door het district gedragen bestemmingsplan. Hiertegenover staat dat het district zich wel wilt inzetten om deze tekortkomingen op te lossen. De samenwerking tussen het lokaal bestuur en de overige stakeholders van het district is goed, hetgeen de basis vormt voor een positieve verandering. Op het gebied van de regionale ontwikkeling zijn naast de genoemde tekortkomingen voor de ruimtelijke ordening nog enkele aandachtpunten te noemen nl. 1. Onvoldoende contact en samenwerking tussen de overheidsdiensten 2. De structuren functioneren niet optimaal 3. Onvoldoende kader 4. Faciliteiten onvoldoende voor optimale uitvoering van taken van de ambtenaren.



Matrix 17: Grondbeleid Doel: Het scheppen van condities om de natuurlijke hulpbron grond efficiënt en effectief in te zetten als basis voor duurzame economische en sociale ontwikkeling als mede ten behoeve van milieubescherming samen met Matrix 18: Ruimtelijke ordening Doel: het tot stand brengen en onderhouden van adequate voorzieningen voor groei en duurzame ontwikkeling van de verschillende ressorten van het district Dit door zich hoofdzakelijk te richten op 4 aandachtsgebieden , te weten : het wettelijk kader, urbanisatie, creatie werkgelegenheid en armoedebestrijding Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017 X

Instellen van een commissie voor het opstellen van een gedragen ruimtelijk ordening en bestemmingsplan

o Uitvoerbaar en gedragen ruimtelijk ordening en bestemmingsplan

Implementatie van voorstellen uit Integraal Ontwikkelingsplan Para en structuuranalyse van 1976 van Stg Plan Bureau Suriname Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid

o Informatie uit beide plannen is gebruikt bij het formuleren van bestemming en structuurplan

X

X


X

X



Financiering



X



X

o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders Vakministeries




Verstedelijking Binnen de infrastructuur van Suriname ligt Onverwacht centraal. Doordat er weinig ontwikkelt is aan diensten en activiteiten is het momenteel een plaats waar men voorbijraast op weg naar en van de luchthaven. Het district heeft echter alle mogelijkheden om van Onverwacht een stadscentrum te maken met verschillende voorzieningen. Rondom Onverwacht zijn er voldoende plantage gronden beschikbaar. Het luchthaven gebied, Zanderij, heeft ook voldoende potentie om uit te groeien tot een stadsgebied. Hiervoor is goede infrastructuur in dit gebied noodzakelijk. Door landbouw en andere ondernemingen zoals accommodatie voor toeristen te stimuleren kan werkgelegenheid worden gecreëerd.

o o o o

Bewoners van Para worden naar Paramaribo gezogen De organisatiegraad van de plantages vertraagt investeringen van buiten Terugtrekken van multinationals Er is nog geen beleid geformuleerd ten aanzien van gewenste ontwikkeling

Factoren die centrumvorming kunnen stimuleren: o Er zijn verschillende ondernemers in het district o Er is interesse om in Para te investeren vanuit buiten en binnenland o Ontwikkelingsplannen van de luchthaven o Ontwikkeling van de toerismesector o Landschapspark Para o Markt in Onverwacht

Remmingen voor de ontwikkeling hiervan zijn; o Ontbreken van een ruimtelijk ordening en bestemmingsplan



Matrix 19: Verstedelijking Doel: de ontwikkeling van diensten en activiteiten kernen in het district Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Vaststelling bestemmingsplan

o Uitvoerbaar en gedragen bestemmingsplan



Dienstencentrum oprichten

o Betaalmogelijkheid voor nutsvoorzieningen o Bank of betaalautomaat Afdeling Surpost

EHBO dienst instellen

Periode 1 2008 - 2011 X

X

Periode 2 2012 - 2017


Financiering



X

X



X

X

TCT private sector

TCT Private sector

X

X

Min. VGZ/RGD

VGZ

o Er is openbaar vervoer in het hele district o Er zijn Intra-distriktsverbindingen o Er zijn toeristische dagtochten o Er is een masterplan o Externe ondernemers en financiers zijn benaderd o Infrastructuur wordt aangelegd o Er is toenemende activiteit in het gebied

X

X

Lokaal Bestuur Min. TCT

TCT

X X

X

X


X X

X X

Lokaal Bestuur Betrokken Ministeries Luchthaven beheer Para Force Federatie Para Plantages Binnen en buitenlands partners

Uitbreiding markt en opzetten verwerkingshal

Er is een markt voor lokale producenten met verwerkingshal

X

Lokaal Bestuur LVV/ Para Force/Biocopar

DLGP II

Opzetten van een Toeristen informatiecentrum Opzetten Nucleus – centrum Para

Er is een toeristeninformatiecentrum

X

STS BIC

Er is een nucleuscentrum in Onverwacht

X

Lokaal Bestuur STS/Toerisme Autoriteit Para Lokaal Bestuur R.O.

Vestigen van een Busterminal in Onverwacht

Uitwerken masterplan voor Landschapspark, Onverwacht en Luchthaven gebied

X

X

Externe financiers Binnen en buitenlandse partners

LVV externe financierders

RO



SOCIALE EN MENSELIJKE ONTWIKKELING Armoedebestrijding Rekeninghoudend met doelen van de regering en de MDG’s heeft het district haar eigen visie op armoede en de bestrijding daarvan. Er zijn verschillende vormen van capaciteitsversterking, veel microondernemers menselijke en natuurlijke hulpbronnen in het district. De sterke culturele identiteit geeft een goede sociale samenhang en mensen zijn zeer creatief en hebben een grote inzet om in eigen behoeften te voorzien. Daartegenover staat dat er weinig werkgelegenheid is . Ook de toegang tot kredieten is ontoereikend Ten behoeve van het district zijn er niet voldoende data beschikbaar om aan te geven of en in welke mate sprake is van armoede. Ook is er geen eigen definitie van armoede geformuleerd, waardoor er geen duidelijk beeld kan ontstaan van de omvang van dit probleem.

Suriname heeft met een kleine bevolkingsdichtheid en voldoende hulpbronnen alle mogelijkheid om verpaupering te voorkomen. Onderwijs is voor iedereen toegankelijk, maar niet voor alle districtskinderen bereikbaar. Vooral vervolgonderwijs na het basisonderwijs is vaak een probleem. Er zijn hiervoor onvoldoende faciliteiten in het district en ook het aanbod is niet afgestemd op districtsbehoeften. Sociale voorzieningen zijn er in de vorm van AOV en onen minvermogenkaart. Dit is niet toereikend maar het ondersteund toch enigszins. De tribale gemeenschappen zijn nu ondergebracht bij de medische zending. Dit leidt tot problemen als er specialistische hulp nodig is. De kaart van medische zending dekt deze hulp niet. Er moet dan apart een on en minvermogende kaart worden aangevraagd. In spoedeisende situaties is dit niet mogelijk. Na inventarisering van de mate van armoede, scholingsniveau van de groep, etc kan een gericht beleid geformuleerd worden. Hierbij moet zeker gekeken worden naar stimulering van zelfvoorziening, stimuleren van ondernemerschap en eventueel schuldsanering. Het creëren van werkgelegenheid en praktijkgerichte scholing dienen simultaan te worden aangepakt



Matrix 20: Armoedebestrijding Doel: Vermindering van armoede met 4,4% per jaar en met 22% in 2010, in lijn met de MDG voor armoedebestrijding ( het aantal mensen dat in armoede leeft moet in 2015 ten minste tot de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990 Maatregelen / activiteiten

Indicqtoren

Creëren werkgelegenheid

o Stimuleren midden en klein bedrijf o Kredietmogelijkheden zijn vergroot o Toegang tot kredieten is verhoogd

Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017

Periode 3 2018 e.v.

X

X

X X X

X


Financiering

o Lokaal bestuur o Private sector o Overige districts stakeholders

Nationale / districtsbegroting / private sector

o Lokaal bestuur o Private sector o Overige districts stakeholders o

Nationale / districtsbegroting / private sector

Lokaal Bestuur Relevante Ministeries Medische zending

Nationale begroting

X Stimuleren van micro-ondernemers

Uitbreiding van dekking van de kaart van de medische zending zodat het dezelfde dekking heeft als een on en minvermogen kaart Vakgerichte scholing en training i.s.m. de private sector.


o Toegang tot microfinanciering is toegenomen o Afzet voor microondernemers is toegenomen o Toename van cooperaties Gelijkschakeling van de kaart heeft plaatsgevonden

X X X

X X X

X

X


X X X X

X X X X

X X X X




X

X

X





Onderwijs en volksontwikkeling, jeugd Goed onderwijs is het fundament voor ontwikkeling. In het district is er lager, middelbaar, voortgezet en speciaal onderwijs aanwezig. Er is een inspecteur gevestigd en jongeren hebben toegang tot onderwijs. Er is leerplicht en de uitbreiding van het basis onderwijs zal ervoor zorgen dat jongeren langer naar school gaan en voldoende algemene vorming krijgen. Niet overal in het district zijn er voldoende onderwijsfaciliteiten. Op Zanderij bijvoorbeeld is er geen voortgezet onderwijs. Veel kinderen moeten na de lagere school naar de stad vertrekken om verder onderwijs te kunnen genieten. Ook het inschrijven van de kinderen in de stad is een probleem. Er zou hiervoor een centrale inschrijving moeten zijn en er moeten plaatsen op de onderwijs instellingen in de stad gereserveerd worden voor de kinderen uit de districten. De onderwijsfaciliteiten die er zijn worden onvoldoende benut. In de middaguren staan scholen leeg. De gebouwen kunnen dan naschoolse activiteiten accommoderen of verhuurd worden voor activiteiten. Er zijn heel wat factoren die een negatieve invloed hebben op deelneming aan het onderwijs en ontwikkeling van de jeugd: 1. Te weinig beroepsgericht onderwijs in het district 2. Geen gericht beleid voor begeleiding van drop-outs 3. Zwakke sociaal –economische toestand van ouders en gebroken gezinnen 4. slechte huisvesting 5. transport niet adequaat 6. gebrek aan motivatie bij onderwijzend personeel

7. Toename van onderwijsfaciliteiten houdt geen gelijke tred met toename van leerplichtigen 8. Onderwijs niet afgestemd op behoeften van het district 9. Te weinig vervolg onderwijs in het district 10. Wegtrekken van jongeren 11. Huiselijk geweld 12. Drugs en alcohol gerelateerde misdrijven 13. Criminaliteit 14. Geen controle op uitvoering leerplicht 15. Geen werkgelegenheid 16. Onvoldoende betrokkenheid van ouders bij onderwijs 17. Geen duidelijk jeugdbeleid 18. Geen begeleiding (naschoolse en andere opvang) 19. Te grote klassen 20. Geen optimale recreatie en sportmogelijkheden 21. Geschikt schooltransport onvoldoende 22. Tienerzwangerschappen 23. Ontbreken van data m.b.t. jeugdproblematiek 24. Weinig geschoolde leerkrachten willen naar afgelegen gebieden Oplossen van deze problemen ligt op ruimer dan alleen op het gebied van onderwijs. Binnen de ECD programma’s wordt er ook aandacht gegeven aan begeleiding van ouders. Onderzocht kan worden hoe naschoolse opvang en huiswerkbegeleiding kan worden gestructureerd. Scholing gericht op de verdienpoten van het district is wenselijk om leegstromen van het district te voorkomen.. Een educatief en vormingscentrum met internaat op verschillende locaties in het district kan hierin voorzien. Weinig geschoolde leerkrachten willen naar afgelegen gebieden omdat de mogelijkheden voor verdere ontplooiing daar ontbreken. Het opzetten van distance learning programma’s kan hierin verandering brengen. District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 62 van 116


De communicatie providers moeten dan natuurlijk wel de fysieke infrastructuur hiervoor aanleggen. Agrarische sector is als verdienpoot van het district geïdentificeerd. Om groei van deze sector te bewerkstelligen zullen jongeren geïnteresseerd moeten worden om een loopbaan in deze sector te kiezen, zowel in de directe agrarische sectoren, als de verwerking .Hiervoor is opleiding en aanmoedigingen nodig. Microkrediet fondsen zullen ondersteunend zijn in dit proces. Goede voorlichting over financieringsmogelijkheden blijft echter noodzakelijk. Daarnaast is ondersteuning door het creëren van een aantrekkelijk investeringen ondernemersklimaat belangrijk. Dit zal voornamelijk vanuit het nationale beleid moeten worden gerealiseerd. De instelling van het jeugdparlement kan bijdragen aan de oplossing van bovengenoemde problematiek

Bij veel van de genoemde tekortkomingen ontbreekt de data om te kwantificeren Overzicht van VOJ-scholen in het district Para School MULO Paranam MULO Onverdacht MULO Onverwacht LBGO/ULO/MULO (Combinatie) Paranam 5 Giovanni Montinischool (LBGO) 1 2 3 4

Soort MULO MULO MULO Combinatie

Ressort Para Oost Para Oost Para Zuid Para Oost

LBGO

Para Oost

Overzicht van GLO-scholen in het district Para

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

School A. Wellesschool (EBGS) Bersabaschool (EBGS) OS Zanderij OS Matta/OS Pikin Saron St. Bernharddusschool (RK) OS Rijsdijk St. Ferdinandschool OS Onverdacht St Martinus de Porreschool (RK) Einaartschool (EBGS) Fajalobieschool Heilig hartschool (RK) Djamiatul Islamiaschool (SIS) OS Simonspolder St. Wilhelmusschool (RK) Johan Cheliusschool (RK) OS Bigi Poika Basisschool Onverwacht

Soort GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO GLO

Ressort Para Zuid Para Zuid Para Zuid Para Zuid Para Noord Para Noord Para Noord Para Oost Para Oost Para Oost Para Oost Para Oost Para Oost Para Oost Para Oost Para Oost Bigi Poika Zuid Para

Bron: Districtscommissariaat Para

Bron: Districtscommissariaat Para



Matrix 21: Onderwijs en Jeugd Doel: In 2015 moeten alle kinderen, jongens en meisjes, toegang hebben tot kwalitatief hoogstaand onderwijs, zal het onderwijs- en opleidingstelsel in staat zijn zich gemakkelijk aan te passen aan de veranderende wereld van arbeid, en zal levenslang leren worden bevorderd


Indicatoren

Inventarisatie van drop-outs en werkloosheid

Er is een duidelijk beeld van de omvang scholingsniveau en de mogelijkheden van deze groepen • Aantal drop outs/ werklozen • Ruimtelijke spreiding • Achtergrond Scholingsmogelijkheden

Voorlichting en begeleiding van ouders i.v.m. opvoeding van jeugdigen

Er zijn voorlichtingsbijeenkomsten en workshops voor ouders en verzorgers Afname van geweld tegen kinderen o Paraanse kinderen weten met toeristen om te gaan en zijn geïnteresseerd in een loopbaan in deze sector o Paraanse kinderen zijn geïnteresseerd in een loopbaan in de agrarische sector Internetaansluiting in verre gebieden is aanwezig en betaalbaar

Opnemen van tourist awareness en landbouw in het curriculum van GLO

Infrastructuur voor communicatie technologie aanleggen



X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X



Financiering

o MINOV, o UNICEF o jeugdparlement

Nationale en districtsbegroting

o o o o o o o o o

Mogelijkheden voor distance learning in de afgelegen gebieden

Opzetten Nucleus – centrum Para

o Door het ministerie erkende distance learning programma’s zijn ontwikkeld o Er kan examen gedaan worden voor een erkend diploma Er is een nucleus centrum in Para

X

X

X

o

X

X

X

o

X

NGO’s Unicef Jeugdparlement Lokaal bestuur Betrokken vakministeries Landbouw en toerisme organisaties Lokala bestuur Betrokken vakministeries Communicatie providers Betrokken vakministeries NGO’s

o Min RO, o lokaal bestuur

Lokaal bestuur Unicef

Ntionale begroting

Communicatieproviders

Nationale begroting Externe partners Sectorfonds Nationale / districtsbegroting / Sectorfonds Minov



Vakgerichte scholing en training i.s.m. de private sector door aanbieden van beurzen en stageplaatsen voor werk en leerprogramma’s


X X X

Beschikbaar stellen van onderwijs faciliteiten in relatie tot de bevolkingsontwikkeling

Er zijn voldoende scholingsfaciliteiten op verschillend niveau in het district om alle leerplichtigen op te vangen Er is een scholencomplex met vakgerichte opleidingen en VOJ Er zijn middag en avondactiviteiten in de gebouwen

X

Opzetten scholencomplex in Paranam Optimaler benutten van onderwijs faciliteiten

Opzetten vormingscentra met internaat

Stimuleren van ouderbetrokkenheid door oudercommissies Aanpassen curriculum naar districtsbehoefte

Toename van naschoolse activiteiten in het district Er zijn vormingscentra en internaten in het district

o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o MINOV, ATM


Nationale begroting

X

X

o MINOV OW Lokaal bestuur

X

X

X

X

X

o o o o

X

X

X

Elke school heeft een oudercommissie

X

Jeugd worden opgevoed binnen realiteit en de verdienpoten van het district, blijven wonen en werken in het district

X

Lokaal Bestuur Vakministeries Schoolbesturen MINOV

o Para Force, o Federatie Para Plantages Min. ATM o Donoren Lokaal Bestuur Schoolbesturen Lokaal bestuur, NGO s Minov ATM

Nationale begroting


Nationale begrotinh MINOV ATM



Sport Sport en beweging zijn de basis van menselijke ontwikkeling. Binnen het onderwijs is lichamelijke opvoeding een verplicht onderdeel. Over het algemeen wordt het belang van beweging wel ingezien. In het district worden diverse sporten beoefend.. Er is een Para Sport Bond; 2 voetbal stadions, voetbal velden in de verschillende dorpen en plantages en er is een afdeling Sport zaken aanwezig; Er is een tekort aan gediplomeerde sportleraren en er zijn onvoldoende geschikte sportfaciliteiten. Vanuit het Clarence Seedorf stadion en de Para

League zijn er activiteiten om jong talent op te sporen en te trainen. Dit is een grote ondersteuning in de sportontwikkeling in Para. Overall ontbreekt een nationaal sportbeleid, waardoor deze menselijke hulpbron niet optimaal wordt benut en derhalve verloren gaat. Het Staatsolie sportfonds biedt enkele mogelijkheden, maar dit fonds zou niet de enige, maar één van de vele beschikbare fondsen moeten zijn voor de ontwikkeling van de sport in Suriname.

Matrix 22: Sport Doel: Verhogen van bijdragen van sport aan fysieke en geestelijke vorming en welzijn van de gemeenschap van Para Maatregelen

o Activiteiten

Capaciteitsversterking afdeling sport en jeugdzaken

o Afdeling sport en functioneert optimaal

Formuleren en vaststellen Sportbeleid

o Sportbeleid in uitvoering

X

X

X

Opleiden sportleraren

o Elke school en sportvereniging heeft de beschikking over een gediplomeerde sportleraar. o Lichamelijk opvoeding geherintroduceert

X

X

X

X

X

X

o 2 Multifunctionele sportcentra gebouwd en operationeel

X

X

X

Herintroductie gestructureerde lichamelijke opvoeding op de scholen Opzetten van kwalitatieve sportfaciliteiten

jeugdzaken

Periode I 2008 - 2011 X

Periode II 2012 - 2017 X

Periode III 2018 e.v. X

o Ministeries/Instanties

Financiering

o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV)


o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) Overige district stakeholders o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) Overige districts stakeholders o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) Overige district stakeholders o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Vakministeries (MINOV)

Nationale / districtsbegroting Nationale / districtsbegroting Nationale / districtsbegroting Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector



Gezondheidszorg Gezondheid vormt de kern van duurzame ontwikkeling. Zie hiervoor ook de samenhang tussen schoon drinkwater en de volksgezondheid. De uitgestrektheid en in bepaalde ressorten lage bevolkingsdichtheid zijn een uitdaging om primaire gezondheidszorg dicht bij onze bewoners te brengen. Om de grotere kruispunten zijn er gelukkig polikliniek en of centra van de Regionale Gezondheidsdienst. Ook is er een rijdende poli die de dorpen regelmatig aandoet. Op verschillende plaatsen wordt er gevraagd voor een permanente poli met een gezondheidswerker. In deze poli’s zou er ook voorlichting gegeven moeten worden over HIV/AIDS, SOA (seksueel overdraagbare ziekten), tienerzwangerschappen en drugs. Daarnaast is er de behoefte aan enkele goed uitgeruste gezondheidscentra waarin specialisten aanwezig zijn.

De geconstateerde tekortkomingen zijn: 1. Medicamenten niet betaalbaar en niet optimaal 2. Beschikbaarheid van deskundigen onvoldoende 3. Slechte faciliteiten/Organisatie 4. Weinig aandacht voor preventie 5. Ongecontroleerde consultatie tarieven 6. Artsen weinig betrokken bij patiënten 7. Geen EHBO in het district 8. Onvoldoende controle op functioneren van artsen 9. Onvoldoende thuiszorg .

Als gevolg van het feit dat BOG niet adequaat functioneert, vindt er geen structurele monitoring en data verzameling plaats. Dit geldt ook in het kader van HIV/Aids. De moeilijke sociaal economische situatie, gebruik van chemicaliën en milieuvervuiling, vormen bedreigingen voor de gezondheid van de bewoners van het district.

Overzicht basispoliklinieken en de hulpklinieken in het district Para Ressort Para Noord Para Oost Para Zuid Bigi Poika Carolina Totaal

Basis polikliniek Onverwacht Bernharddorp Pierre Kondre Zanderij Pikin Saron

5

Hulp polikliniek

Powakka, La Vigilantia Bersaba, Matta, Republiek, Cabendadorp, Berlijn Bigi Poika Carolina, Cassipora, Redi Doti 11



Matrix 23: Gezondheidszorg Doel: Het waarborgen van de beschikbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit van de gezondheidszorg met als doel de gehele bevolking van het distrikt Para in een optimale gezondheidstoestand te houden cq brengen. Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Periode 1 2008 - 2011 X

Periode 2 2012 - 2017 X

Volledig ingerichte Gezondheidscentra opzetten op verschillende locaties in district bemand met specialisten Uitbreiding van dekking van de kaart van de medische zending zodat het dezelfde dekking heeft als een on en minvermogen kaart Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.

o Er zijn goed ingerichte en bemande gezondheidscentra in het district op strategische locaties Gelijkschakeling van de kaart heeft plaatsgevonden

X

X


X

X

Vakgerichte scholing en training.


X X X

X X X



Financiering

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Vakministeries o Lokaal Bestuur Relevante Ministeries Medische zending


X

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Vakministeries


X X X

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o VG

Nationale / districtsbegroting DLGP II / sectorfonds VG/ externe financiers

Nationale begroting



3. 4. 5. 6.

Huisvesting Het hebben van een ‘dak boven je hoofd’ is een basis behoefte. In Suriname is het kunnen beschikken over een eigen huis op een eigen stuk grond niet voor iedereen weggelegd. De beschikbaarheid, procedures en politiek maken het haast onmogelijk om op een transparante manier invulling te kunnen geven aan deze basisvoorwaarde voor economische en sociale ontwikkeling. De grondsituatie in Para maakt het moeilijk om leningen te krijgen om te bouwen. Op plantagegronden is dit onmogelijk. Met een brief van kapitein of plantagebestuur kan er wel een subsidie aangevraagd worden van LISP en LMISP. In het district zijn voldoende inputs aanwezig om te werken aan de oplossing: 1. Voldoende land beschikbaar 2. Voldoende zelfbouw

Voldoende bouwmaterialen Voldoende bouwvakkers Aanwezigheid van bankinstellingen Bouwwet is van toepassing in een groot deel van het district

Door de volgende tekortkomingen worden de oplossingen van de problemen vertraagd: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Geen controle op naleving van de bouwwet Geen ruimtelijke ordening Grondbeleid is centraal en niet transparant Hoge prijzen van technici en bouwmaterialen Geen huisvestingsbeleid Geen betrokkenheid van districts stakeholders bij het uitgifte beleid. Uitgifte van grond vindt centraal plaats en is niet transparant Internationale prijsstijgingen Afdeling huisvesting niet aanwezig in het district

Matrix 24: Huisvestingsbevordering Doel: het bereikbaar maken van adequate huisvesting voor alle huishoudens in het district Maatregelen / activiteiten

Indicatoren

Vaststelling: Bestemmingsplan Ruimtelijke ordening

o Uitvoerbaar en gedragen bestemmingsplan en ruimtelijke ordering

Van toepassing verklaring bouwwet

o Bouwwet is van kracht o Lokaal bestuur ziet toe op naleving bouwwet

Periode 1 2008 - 2011 X

X X

Periode 2 2012 - 2017 X

X X


X X


Financiering


Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting




Upgraden infrastructuur

o Ontsluiting conform bestemmingsplan en ruimtelijke ordening o Bouwrijpe kavels voorzien van aansluitingsmogelijkheden t.b.v. nutsvoorzieningen beschikbaar o Uitgifte beleid conform bestemmingsplan en ruimtelijke ordening o District betrokken bij besluitvorming over gronduitgifte

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Financieringsfaciliteiten t.b.v. huizenbouw

o Informatiepunt bij de diverse ressortskantoren over de beschikbare financieringsfaciliteiten o

X

X

X

Vakgerichte scholing en training.


X X X

X X X

X X X

o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o Private sector



X

X

X


Transparant maken uitgifte beleid


Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting


Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting

o o o o

Lokaal bestuur Vakministeries Overige districts stakeholders Financieringsinstellingen

Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting / Private sector Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting Nationale / districtsbegroting / Sectorfonds Huisvesting



Milieumanagement

transparantie van de multinationals af te dwingen. Lokaal Bestuur, politieke structuren, burgers moeten hierop aandringen bij de bevoegde instanties.

Er is een toenemende bewustwording van het belang van instandhouden en beschermen van het milieu. De instelling van NIMOS en de milieuafdeling van het ministerie van ATM geven hier ook uitdrukking aan. Daarnaast heeft Suriname een aantal internationale verdragen op milieugebied getekend.

Bedreigingen voor het milieu in het district worden gevormd door: 1. Geen milieu beleid binnen het district 2. Geen systeem voor afvalverwerking 3. Geen adequate vuilophaal en verwerkingssysteem 4. Geen voorlichting over milieu aanpak (w.o. vuilproblematiek) 5. Geen milieu management systemen 6. Geen naleving van de regelgeving 7. Geen controle en sancties 8. Vervuilde rivieren en kreken (waterhuishoudingen) 9. Vervuilend gedrag van toeristen 10. Vervuiling door economische activiteiten van multinationals 11. Vervuiling en beschadiging van kreken door houtexploitanten

Een groot zorgpunt in het district is de kwikvervuiling van het oppervlakte water. In Para wordt er nog geen goud gewonnen. Via de rivieren komt er echter wel met kwik vervuild water en vergiftigde vis naar het district. Dit is een bedreiging voor de gezondheid en economische activiteiten in het district. Aanpak van deze problematiek is een taak van de overheid. Het district moet dit bij de bevoegde instanties aankaarten. Een ander zorgpunt zijn de mudlakes en uitgemijnde gebieden. Informatie over de daar gedumpte chemicaliën wordt niet vrijgegeven door de multinationals. Dit maakt het onmogelijk om risico’s in te schatten en beleid te formuleren. Ook hier is het de taak van de Centrale Overheid om

Binnen de decentralisatie heeft het district een eigen afdeling voor milieubeheer. Vuilophaal en verwerking zal dan een autonome taak zijn van het district alsook het toezicht houden op naleving van regelgeving .



Matrix 25: Milieumanagement Doel: de instandhouding en het duurzaam gebruik van het milieu alsook de kwaliteit daarvan

Maatregelen / Activiteiten

Indicatoren

Lobby bij de centrale overheid transparantie van multinationals

voor

Er is bekend waarvoor mudlakes en uitgemijnde gebieden nog bruikbaar zijn Er is bekend wat de gezondheidsrisico’s zijn van dumpgebieden.

Periode I 2008 2011 X

Periode II 2012 - 17 X

Periode III 2018 e.v. X

Ministeries/Instanties

Financiering

o Lokaal Bestuur o Politiekestructuren o Para Force

Nationale /districtsbegroting

Strenge controle en sancties op kwikgebruik

Er wordt geen kwik meer gebruikt

X

X

X

o Milieuinspectie o NIMOS o Betrokken vakministeries

Nationale begroting

Stimuleren van organisch afval

Districtbewoners weten organisch afval te verwerken

X

X

X

Lokaal bestuur NGO’s

Nationale en districts begroting DLGP II

Stimuleren van afvalscheiding

Bewoners weten welk afval recycleerbaar is en houden dit apart

X

X

X


Organiseren van vuilophaal

Er is geregelde vuilophaal

X

X

X

Lokaal bestuur

Creëren van een sanitary landfill voor restafval

Er is een sanitary landfil voor het restafval

X

X

X

Lokaal bestuur

Verhogen van milieubewustzijn

Bewoners zijn zich bewust van het belang van een schoon mileu

X

X

X


Nationale en districts begroting DLGP II Nationale en districts begroting DLGP II Nationale en districts begroting DLGP II Nationale en districts begroting DLGP II

lokale

verwerking

van



BIJLAGEN Bijlage 91 Samenstelling commissie ..................................................................................................................................................................... 7473 Bijlage 42: Organisatie structuur……………………………………………………………………………………………………………………..73 Bijlage 13: Activiteiten per beleidsdomein en begrotingen............................................................................................................................. 7675 Bijlage 54: Overzicht van de dorpen en aanwezige voorzieningen ............................................................................................................... 8079 Bijlage 65: overzicht van de plantages in Para ................................................................................................................................................... 8180 Bijlage 106: Teksten ter inspiratie .......................................................................................................................................................................... 8281 Bijlage 37 :Triple P indicatoren ............................................................................................................................................................................... 8685 Bijlage 78: Opdrachten bij presentatie ................................................................................................................................................................. 8786 Bijlage 29: SWOT analyses....................................................................................................................................................................................... 8988 Bijlage 18.0 Handout Powerpoint presentatie ................................................................................................................................................. 116115



Bijlage 1 Samenstelling commissie

Commissieleden Para Nr Naam + Voornaam 1 Afata Albert 2 Linger Arnold 3 SabajoCederboom Betty 4 Hunsel Carlo 5 Spier Esmeralda 6 Sabajo Harold 7 Hart Herman 8 Cronie Hildegard 9 Bean Humro 10 Poerschke Iwan 11 Bruinhart Izaak 12 King Jean 13 Crab Jozef 14 Caron Mavis 15 Cairo-Haagstam Mireille 16 Pinas Monique 17 Kensenhuis Patrick

Structuur

Sector/functie/Afdeling

18 Palmtak Rudolgo

Districtsraad Districtsraad NGO

Onder voorzitter Stg. Projekta

19 Sabajo Shirley 20 Herman-Naarden Sylvia 21 Oliviera Tjark

Para Force Para Force Para Force Para Force Districtsraad Centrale overheid Para Force Ressortraad Zuid Lokaal Bestuur Para Force NGO NGO

Plantages Bureau Dorpen Landbouw

22 Vandenbergh J. 23 Donokarijo L; 24 Immanuel A.J.

Stg. Plan Bureau

25 Pique M.

Toerisme

26 27 28 29 30

Para Force Para Force

Vrouwen Wetenschappelijk Bureau

District Administrateur

Kaberfodi M. Kamdi T Sabajo H.A. Jubithana Sabajo R.

Lokaal Bestuur Para Force Para Force Distict Bestuur Suralco Suralco District Bestuur Lokaal Bestuur Para Force Para Force Para Force Para Force Para Force

District Secretaris Vrouwen Onderwijs/oudercommissie Defensie Environmental Health Sector PR Supervisor TCT Luchthaven Beheer ADS Hoofd Milieu en gezondheis Vrouwen Dorpen Dorpen Dorpen Dorpen

Wetenschappelijk Bureau Stg. Projekta Stg. Projekta





Bijlage 2:

Activiteiten per beleidsdomein en begrotingen Verordeningen Beleidsdomein Decentralisatie en bestuur Water Water Toerisme Toerisme Toerisme Agricultuur Bosbouw en houtverwerking Bosbouw en houtverwerking Natuurlijke hulpbronnen Natuurlijke hulpbronnen Natuurlijke hulpbronnen Transport

Verordening Begroting in SRD Erkenning van de plantagebesturen 35.000 Instelling Water Autoriteit Para 25.000 Heffingen op gebruik van oppervlakte water en waterwinning 10.000 Instellen Toerisme Autoriteit Para 25.000 Verordening op exploitatie van recreatie oorden 10.000 Verordening heffing op toerisme en reclameborden 10.000 verordening voor regulering mobile verkoop agrarische producten 10.000 Verordening op houttransport en houtwinning 10.000 Verordening op toepassen van CELOS systeem 10.000 Verordening heffing zware transporten 10.000 Verordening heffing op ontginning van natuurlijke hulpbronnen 10.000 Verordening op rehabilitatie van mijnputten op kosten van ondernemer 10.000 Verordening op heffing weg belasting 10.000

District Strategisch Plan Para 2008

76


Training/voorlichting /capaciteitsversterking Beleidsdomein Decentralisatie en bestuur Decentralisatie en bestuur Decentralisatie en bestuur In alle economische activiteiten Water

Training/voorlichting /capaciteitsversterking Begroting in SRD Capaciteitsversterking van lokaal bestuur en overige structuren 150.000 Voorlichting over decentralisatie en WRO 50.000 Trainingen plantage besturen 35.000 Vakgerichte trainingen ook in de formule werken en leren 100.000 Voorlichting aan de bevolking: 25.000 • Onderhoud infrastructuur • watergebruik • waterzuivering • water behoud Agricultuur Inventarisatie agrarische activiteiten ASP Agricultuur Trainingen in biologische landbouw, aanleg policulturen en bijenteelt 25.000 Agricultuur Trainingen aquacultuur 25.000 Grondbeheer en duurzame bodembenutting Trainingen van dorpsgemeenschappen in: 25.000 Organisatie Formuleren van dorpsontwikkelingsplannen Burgerparticipatie Onderhandelen voor partnerschappen Bosbouw en houtverwerking Training in toepassing van CELOS systeem 25.000 Handel en industrialisatie Trainingen m.b.t. internationale handelsverdragen 35.000 Sport Capaciteitsversterking afdeling sport en jeugdzaken Para 25.000 Sport Opleiden sportleraren 50.000 Onderwijs Distance learning mogelijkheden voor leerkrachten in afgelegen gebieden 50.000 Milieumanagement Verhogen van milieubewustzijn en afvalscheiding 50.000


77


Onderzoek Beleidsdomein Decentralisatie en bestuur Vrijwel alle beleidsgebieden Water Agricultuur Agricultuur Onderwijs Facilitering Private sector

Tevredenheid enquêtes over functioneren van bestuur en overige structuren Continue data verzameling ten behoeve van goed en transparant beleid en bestuur Inventarisatie water Inventarisatie agrarische activiteiten Inventarisatie mogelijkheden en belangstelling voor aquacultuur Inventarisatie van drop -outs en werkeloosheid Inventarisatie van private sector

Begroting in SRD 25.000 150.000 35.000 ASP 25.000 15.000 25.000

Formuleren van beleidsplan Beleidsdomein Vele beleidsgebieden

Formuleren van beleidsplan Begroting in SRD Instellen van een commissie voor het formuleren van een gedragen 35.000 ruimtelijk ordening en bestemmingsplan Agricultuur Formuleren van een district agrarisch plan 15.000 Handel en industrialisatie Uitwerken van een integraal plan voor de uitgemijnde gebieden 15.000 Energie Energiebeleid formuleren en ratificeren 15.000 Communicatie ICT strategie formuleren en ratificeren 15.000 Sport Formuleren district sportbeleid 15.000

Instellen Autoriteit Beleidsdomein Instellen Autoriteit Begroting in SRD Water Water Autoriteit Para 25.000 Toerisme Toerisme Autoriteit Para 25.000 District Strategisch Plan Para 2008

78


Belangrijke andere activiteiten: 1. Voorwaarden scheppen voor een aantrekkelijk ondernemersklimaat. a. Lokaal informatiepunt – one window – voor ondernemers b. Alle actoren zijn op elkaar ingesteld voor het verlenen van vergunningen c. Adequate begeleiding van ondernemers d. Uitbreiding kredietfaciliteiten e. Nieuwe partnerschappen geïdentificeerd f. Transparante regelgeving m.b.t. het vergunningenbeleid en de controle daarop 2. Transparantie in gronduitgifte 3. Goede regelgeving op het gebied bestemming en bestemmingswijziging 4. Opname van het district als beleidsmaatregel in de begroting van alle ministeries 5. Maatschappelijk contract met ondernemers 6. Landschap Park Para 7. Opkoopcentrale ten behoeve van distributie en export van agrarische producten 8. Ontsluiten gebied rond luchthaven voor ondernemers in agrarische en toeristische sector en voor woonkernen 9. Ontsluiten van Matrijs gebied ten behoeve van veeteelt, pluimvee en veevoeder productie 10. Controle op kwikgebruik en kwikvervuiling 11. Herstel infrastructuur naar Tibitigebied 12. Aanleg Fiets en voetpaden, vooral langs geasfalteerde wegen 13. Implementatie Integraal Ontwikkeling Plan en Structuur analyse 1976 van Stg Plan Bureau Suriname 14. Afvalmanagement in het district


79


Bijlage 3: Overzicht van de dorpen, en aanwezige voorzieningen Dorp Bernhard dorp Powakka Hollandse Kamp Wit’ Santi Tibiti Cabendadorp Matta Pikien Saron Bigi Poika Cassipora

Stam Caraiben / Arowakken Arowakken Caraiben Caraiben Caraiben Caraiben Arowakken Caraiben Caraiben Arowakken

Ressort Para Oost Para Oost Para Zuid Para Oost Bigi Poika Para Zuid Para Zuid Para Zuid Bigi Poika Carolina

Pierre kondre Redi Doti

Caraiben Caraiben

Carolina Carolina


GLO-scholen

Polikliniek Polikliniek RKBO St. Wilhelmus Polikliniek

Water Ja Ja

Hulp Poli

OS Matta OS Pikin Saron OS Bigi Poika

Hulp Poli Hulp Poli Poli (M.Z.) Hulp Poli Hulp Poli

Ja Ja

Elektra Ja x x x x x Ja x

Ja Bron water Poli (M.Z.) Bron water x RKBO Johan Chelius Regenwater x

80


Bijlage 4: overzicht van de plantages in Para Plantage 1. Berlijn 2. Bersaba (La Prosperité) 3. Hannover 4. L’ Inquietude (Limtoetoe) 5. La Diligence 6. Matuaribo 7. Onoribo 8. Onverwacht 9. Osembo 10. Overtoom 11. Princie 12. Republiek 13. Sabakoe 14. Vierkinderen 15. Waakzaamheid 16. Zwitsersegrond / De Vrede


81


Bijlage 5: Teksten ter inspiratie

Stimuleren van duurzame samenlevingen

hulpbronnen. Deze visie sneed dwars door de traditionele ecologische, economische ontwikkeling en gemeenschap ontwikkeling strategieën.

Het instituut voor locale zelfvoorziening (ILSR) is een kleine organisatie met een opmerkelijke aanpak om duurzame gemeenschappen te promoten. Het gerenommeerde tijdschrift RAIN heeft beschreven als een organisatie die “harde nummers plakt op zachte dromen” Sinds haar oprichting heeft ILSR jaarlijks de haalbaarheid van een toenemend aantal gemeenschappen onderzocht en daarbij een opmerkelijke hoeveelheid rijkdom gegenereerd van lokale hulpmiddelen.

In 1978 en 1980 werd door middel van twee ILSR studies heel concreet het concept van economische “lekkages” zichtbaar gemaakt. ILSR was de eerste organisatie die de moeite nam om heel nauwkeurig de stroom van energie, gerelateerd aan geld te volgen doorheen de stad economie. In hun rapport "Planning for Energy Self-Reliance: The Case of the District of Columbia" concludeerden ze dat van elke energie dollar 85 cent uit de gemeenschap verdween. Dit was een veel groter verlies dan in welk ander huishoud uitgavenpatroon vastgesteld kon worden.

In hun begin jaren hebben ze zich vooral gericht op hun omgeving in Washington DC. Hun stadsbehuizing gebruikte de organisatie als werkmodel voor hun ideeën. Op de daken werden hydroponic tuinen met zonnecollectoren aangebracht. In de kelders werd een commercieel bedrijf voor gro pesi aangelegd en een compost toilet. De inkomsten stromen en patronen van eigenaarschap binnen de gemeenschap werden bestudeerd en er werd ondersteuning verleend in de opbouw van coöperatieve bedrijven. Later werd hun focus vergroot en warden hele steden en regio’s onder de loep genomen. Toen breidde de samenwerking zich uit tot op lokaal en nationaal overheids niveau. Toch bleef de aandacht bij gemeenschapsprojecten, netwerking met grassroots organisaties, kleine bedrijven, boeren en lokale overheden. IN 1974 was het conceptueel kader van ILSR volledig nieuw. Zij waren de eersten die systematisch het concept van zelfvoorziening toepasten in urbane gebieden tot die tijd werd dit concept alleen toegepast in rurale gebieden. ILSR bood een visie van duurzame, zelfvoorzienende steden, die optimaal gebruik maakten van hun locale menselijke, financiële en natuurlijke


Hieruit werd de conclusie getrokken dat energiebehoud een grote rol diende te spelen in strategieën voor urbane ontwikkeling. In 1980 was ILSR de eerste die de energie behoudende potentie van zonne energie bepaalde voor een grote stad (Baltimore) and zij waren een van de eerste groepen die formeel voor een commissie van NUTS voorzieningen verklaarden dat investeren in energiebehoud een goedkoper alternatief is dan investeren in nieuwe energie voorzieningen. ILSR onderzocht ook de geldstroom van een buurtfranchise (in dit geval Mc Donalds). Door dit onderzoek werd duidelijk dat van de $750,000 die de buurtbewoners daar uitgaven, ongeveer 66% niet alleen uit de buurt wegvloeide, maar uit de gehele stad. Tegengesteld aan de conventionele overtuiging dat deze ondernemingen werkplaatsen creëren werd duidelijk dat elke keer dat een fast food restaurant werd geopend er banen verdwenen in de gemeenschap.

82


ILSR is er altijd van overtuigd geweest, dat juiste beleidskeuzes ervoor kunnen zorgen dat gemeenschappen veel productiever worden. Hun werk op gebied van energie en afval bewijst deze overtuiging. ILSR definieert afval niet alleen als “dingen die we niet meer gebruiken” maar ook als “hulpbronnen die we ongebruikt laten liggen”. Ten aanzien van solid waste, heft ILSR altijd naar voren gebracht dat dit een kostbare hulpbron is, die als het word gebruikt een waardevolle hulpbron vormt voor locale economieën. Eind 70 begin 80 was ILSR de voornaamste nationale groep die locale CBO’s ondersteunde in hun strijd tegen afvalverbrandingsovens. Midden van de jaren 80 werd door de ILSR trainingen aan lokale bevolking de bouw van 150 grootschalige afvalverbrandingsovens voorkomen. Door tussenkomst van ILSR werden 30 voorstellen voor verbrandingsovens van de tafel geveegd met de argumenten dat verbrandingsovens duur en vervuilend zijn en dat ze de inkomensgenererende optie van recyclage onmogelijk maken. In verschillende rapporten vanaf 1986 heeft ILSR aangetoond dat recyclage en composteren de eerste optie zouden moeten zijn in omgang met solid waste. ILSR heeft onderzoek altijd gekoppeld aan actie. Vanaf 1990 is in nauwe samenwerking met een handvol steden, die overtuigd waren van de naar voorgebrachte economische strategie, een 15 tal grote lokaal beheerde bedrijven opgezet met meer dan 250 werknemers. Deze activiteiten hebben meer dan $20 miljoen nieuwe investeringen aangetrokken in lage inkomens en lage sociale klasse gemeenschappen binnen de steden.


83


Gezonde steden Gezonde gemeenschappen Iedereen weet wat een gezonde gemeenschap is. Eens, ergens heb je ervaren wat dit betekenteen gemeenschap die zorg draagt voor zijn leden, een gemeenschap waarin we door de totaliteit meer worden dan we als individu zijn. Maar wat zorgt ervoor dat een gemeenschap gezond is? Wil je een wereld waarin dit gerealiseerd wordt, probeer het volgende dan eens. Hoewel er in de wereld heel wat goedbedoelende, hardwerkende mensen zijn, zie je dat chaos, honger, oorlog en criminaliteit toenemen. Misschien wil je een bijdrage leveren om dit te veranderen. Misschien wil je iets doen dat een verschil maakt, maar het lijkt alsof niets helpt. Hier is iets wat bewezen heeft wel te werken. Het begint op de plaats waar jij woont. Op honderden plaatsen hebben onze teams aan mensen gevraagd: “Wat moet er gebeuren om deze plaats gezonder te maken?” De antwoorden zijn verbazend en krachtig en verschillend voor elke gemeenschap. De antwoorden hebben betrekking op van alles van vervoer, werk, huisvesting tot sex - en de antwoorden zijn altijd zeer accuraat. Het gevoel van welbevinden en gezondheid van mensen is van heel wat zaken afhankelijk. Goede voeding, schoon drinkwater, goede contacten met buren en familie, onderwijs, bevredigend en zinvol werk, etc. Gezondheidszorg en medicijnen zijn zelden boven aan de lijst van de mensen. Geschoolde medici, juiste medicijnen en machines dragen bij tot gezondheid, maar ze zijn niet genoeg. Zaken die bijdragen aan gezondheid, zoals openbare veiligheid, welvaart, en gezonde families blijken ook bij te dragen aan de opbouw van gemeenschappen. Dit zijn taken van het systeem

die alle energie en creativiteit vragen van allen die iets kunnen bijdragen binnen de gemeenschap. In het midden van de 80er jaren is Trevor Hancock geïnspireerd door de artikelen van Len DuhlI, begonnen om "Healthy Toronto 2000" te organiseren. Deze inspanning inspireerde Ilona Kickbush van de WHO en andere internationale organisaties om beginnend bij 34 Europese steden het idee wereldwijd te verspreiden. Over de hele wereld heeft de WHO seminars en workshops georganiseerd om steden te helpen om met de eerste stappen naar het creëren van een beeld over hun eigen toekomst. Honderden steden hebben de “vision workshop” gevolgd om te leren hoe het proces gestart kan worden. De methode is zeer eenvoudig. De bewoners van een stad vragen buitenstaanders voor hulp. In een of meerdere conferenties worden door het lokale comité en hun aangestelde ondersteuners, alle mensen uit de gemeenschap bij elkaar gebracht die een verschil kunnen maken voor de gemeenschap, zoals media, politici, voorzitters van vakbonden, schoolhoofden, mensen uit zakenleven en producenten etc. Aan al deze mensen wordt gevraagd: “Wat moet er gebeuren om van jullie woonplaats een gezondere plaats te maken?” De antwoorden kunnen gericht zijn op, werkgelegenheid, huisvesting, milieu, misdaad, schoon drinkwater, beter eten, of zelfs transport. De consensus is over het algemeen bijzonder sterk. Zodra er overeenstemming is over wat er zou moeten veranderen, helpen de organisatoren de aanwezigen om te ontdekken wat zij kunnen doen om deze veranderingen te weeg te brengen en hoe ze dit kunnen doen door samen te werken. De resultaten zijn over het algemeen indrukwekkend en hartverwarmend.

.


84


Biodiversiteitsverdrag Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie In 1992 heeft Nederland, samen met 186 andere landen inclusief de EU, het Biodiversiteitsverdrag van Rio de Janeiro ( Het Verdrag inzake Biologische Diversiteit) ondertekend. De VS heeft het verdrag echter nog niet ondertekend. Het verdrag kon vanaf 5 juni 1992 worden ondertekend en is in werking getreden op 29 december 1993. Het verdrag is tot stand gekomen op de Conferentie van de Verenigde Naties over Milieu en Ontwikkeling, die plaats had in Rio de Janeiro van 3 tot 14 juni 1992. De landen verplichten zich de biodiversiteit zowel in hun eigen land te beschermen als ook geëigende maatregelen te nemen ter ondersteuning van de bescherming van de biodiversiteit in de ontwikkelingslanden. Het verdrag onderstreept dat landen soevereine rechten hebben op hun genetische bronnen. Zonder toestemming van een land kunnen niet zomaar zaden en planten uit het betreffende land worden meegenomen. Belangrijke onderwerpen van het Biodiversiteitsverdrag zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Identificeren en bewaking van de biodiversiteit Bescherming van de biodiversiteit in de natuurlijke omgeving (in situ), zowel binnen als tussen soorten als ook in ecosystemen en buiten de natuurlijke omgeving (ex situ) zoals het bewaren van zaad in genenbanken Onderzoek, opleiding en Public relations Regeling van de toegang en het gebruik van genetische bronnen Technologieoverdracht, wetenschappelijke samenwerking en informatie-uitwisseling Bij het toepassen van de genenbronnen in de plantenveredeling en biotechnologie het regelen van een redelijke verdeling van het gebruik en de voordelen. Bij de financiering van de toepassing van het Biodiversiteitsverdrag hebben de ontwikkelde landen een speciale verantwoordelijkheid. Het nationaal rapporteren van de inspanningen van het toepassen van de in het verdrag gemaakte afspraken.

Sinds Rio is het denken over natuurbeheer in brede kring veranderd en is er ook een duidelijk toenemende belangstelling voor autochtone bomen en struiken.


85


Bijlage 6 Triple P indicatoren PEOPLE Sociale cohesie contact familie & vrienden restaurantbezoek actief in vereniging éénpersoons huishoudens opkomst verkiezingen Veiligheid & gezondheid ervaren gezondheid medische consumptie sterftecijfer zorgaanbod wachtlijsten geweldsdelicten & vernielingen Woonklimaat culturele voorzieningen winkelvoorzieningen horecavoorzieningen sportvoorzieningen scholen tevredenheid woonomgeving Vraagdruk woningen


PLANET Milieuverontreiniging autovervuiling t.o.v. bevolking afvalkosten afvalscheiding geluidsbelasting autovervuiling t.o.v. oppervlakte mestproductie Natuur en landschap natuurlijkheid reliëf historische kenmerkendheid horizonvervuiling stedelijkheid bebouwd gebied verkeersveiligheid

PROFIT Intensiteit van de economie brp per werknemer werkgelegenheidsfunctie investeringen bedrijven intensiteit bedrijventerreinen zakelijke verplaatsingen Ondernemingsklimaat bereikbaarheid beschikbaarheid bedrijventerreinen opleidingsniveau beroepsbev. studenten HBO & WO Zelfstandigen

Kracht van het bedrijfsleven Productiestructuur Bedrijfsdynamiek exportgerichtheid Investeringsbereidheid Sociaal-economische welvaart Huishoudensinkomen Lage inkomens Voertuigen bezit Wereknden t.o.v. bevolking Werkloosheid beroepsniveau

86


Bijlage 7: Opdrachten bij presentatie Opdracht 1: Formuleer de ecologische begrenzing voor de ontwikkeling van het district 1. Omschrijf de elementaire voorwaarden voor leefbaarheid van jouw omgeving.(bedreigingen en beschermende maatregelen) 2. Maak een lijst van het gebruik van de vijf soorten hulpbronnen.(welke wijze van gebruik is wenselijk voor elke groep, hoe kan dat in de praktijk?) 3. Geef maatstaven en indicatoren voor het begrenzen van de ecologische voetafdruk in jouw omgeving.

Opdracht 2: Noem culturele kenmerken van de bewoners van dit district, die gericht zijn op duurzaam onderhoud van de natuurlijke omgeving 1. Wat zijn zaken die beschermd moeten worden om “Herkenbaar te blijven als groep? (uitwerken met betrekking tot jouw leefgroep). Welke bedreigingen zijn er? Hoe moet er hiermee worden omgegaan? 2. Welke cultuuruitingen zijn activerend voor de duurzame ontwikkeling van jouw district? 3. Welke cultuuruitingen zijn remmend voor de duurzame ontwikkeling van jouw district?

Opdracht 3: Omschrijf de mechanismen voor welvaartsspreiding in het district / jouw groep 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Noem structuren voor participatie die al aanwezig zijn in het district. Hoe ondersteunen deze structuren duurzame ontwikkeling? Noem structuren voor samenwerking die al aanwezig zijn in het district. Hoe ondersteunen deze structuren duurzame ontwikkeling? Welke vormen van spontane en geïnstitutionaliseerde zorg zijn aanwezig in het district? Welke mechanismen / structuren kunnen nog worden toegevoegd om duurzaamheid te garanderen? Aan welke voorwaarden moeten deze structuren voldoen om ondersteunend te zijn? Hoe moet de sociale structuur worden beschermd tegen afbrokkeling?


87


Opdracht 4: Voorwaarden voor economische bedrijvigheid het district 1. 2. 3. 4. 5.

Welke sectoren ondersteunen onze primaire behoeften? Hoe kan dit verder worden uitgebouwd? Welke economische activiteiten in het district ondermijnen duurzaamheid? Aan welke voorwaarden moeten activiteiten beantwoorden om het lokale contract te ondersteunen? Geef richtlijnen aan voor investeerders.

Opdracht 5: Politieke ordening en facilitering 1. 2. 3. 4.

Welke bevoegdheden zouden nog wenselijk zijn op lokaal niveau? Hoe kunnen structuren de gekozen ontwikkeling waarborgen? Hoe ondersteunen de structuren elkaar? Welke terugkoppelingsmechanismen zijn ingebouwd of moeten ingebouwd worden om te blijven evalueren of de gekozen weg wordt gevolgd?


88


Bijlage 8: SWOT analyses 1.DECENTRALISATIE OPENBAAR BESTUUR Doel: delegeren van institutionele en financiële bevoegdheden v.d. centrale overheid naar de overheid in de districten. STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. district Para is formeel gecertificeerd op 9 november 2006 op het 1e niveau en op 21 december 2006 op het 2e niveau. 2. wettelijk kader is aanwezig (WRO etc.) 3. Organisatie structuur is per beschikking aanwezig 4. Districtsfonds is actief 5. Districtsbestuur is per beschikking ingesteld 6. er is een districtsplan en districtsbegroting 7. het genereren van eigen inkomsten o.b.v. de wet

1. het verwezenlijken van uitvoeringsregelingen verloopt moeizaam 2. de uitvoering van delen uit de WRO 3. Onvolledige invulling vanwege kader probleem in het district; 4. m.u.v. R.O. hebben de andere ministeries nog geen middelen gestort in het DF en onvolledige uitvoering van zaken. 5. het districtsbestuur is inactief 6. deze wordt nog steeds door R.O. en de eigen inkomsten uit art.4 gefinancierd 7. deze middelen zijn nog miniem en dekken de begroting niet 8.verzwakking van uitvoeringscapaciteit van het bestuursapparaat 9.het niet optimaal functioneren van de regionale organen

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. verandering van beleidsinzichten 2. corruptie en gebrek aan transparantie 3. globalisatie zonder bescherming van lokale voorwaarden

1. Aandacht van de overheid voor ‘Public sector reform’ 2. Aangaan van lokale en internationale partnerschappen 3. globalisatie met bescherming van lokale voorwaarden


89


2. REGIONALE ONTWIKKELING Doel: het tot stand brengen en onderhouden van adequate voorzieningen voor groei en duurzame ontwikkeling van de verschillende regio’s van het land. Dit door zich hoofdzakelijk te richten op 4 aandachtsgebieden het wettelijk kader urbanisatie creatie werkgelegenheid en armoedebestrijding. STERKE PUNTEN: 1. planwet van 1973 en stedenbouwkundige wet van 1972 is in place 2. streekontwikkelingsplan Para 1976 3. Grote delen van een concept Integraal Ontwikkelingsplan Para (I.O.P.) zijn opgenomen in het Districtsplan 2008 4. Meerjaren Ontwikkelingsplan 2006 2011; 5. een wettelijk kader om regionale plannen te schrijven zie punt 1 planwet 6. Districtsplan en begroting Para 2009;

ZWAKKE PUNTEN:

BEDREIGINGEN: 1. voortzetting van wildgroei in de ruimtelijke ordening 2. geen doelmatige benutting van de beschikbare grond vanuit het beleid 3. verandering van beleidsinzichten 4. betere mogelijkheden buiten Para 5. er vindt geen herinvestering plaats in het district vanuit de overheid

KANSEN: 1. het aangaan van public private partnership (PPP) 2. het KYOTO contract 3. het behalen van de MDG’s 4. Toerisme sector 5. gevarieerde belangstelling naar producten en diensten uit Para 6. drink- en zoetwater potentie in het district ; 7. het aanwezig agrarisch potentieel v.h district;

1. 2. 3. 4. 5.

gebrekkige uitvoering van het streekontwikkelingsplan Para gebrekkige uitvoering v.h districtsplan Para 2008 ; er is geen continuïteit en aanpassing van beleidsvisie; het I.O.P. is een concept gebleven; geringe uitvoering capaciteit bij het district bestuur

MAATREGELEN 1. Het Distrcits bestuur versterken waardoor haar plan en uitvoering capaciteit wordt vergroot.versterkt 2. Integrale uitvoering v.d district - en ressort plannen 3. een samenhangend pakket van maatregelen /plannen die voortvloeien uit de district en ressort plannen


90


3. WELZIJNSBEVORDERING Doel: het garanderen van basis zekerheden aan personen en huishoudens die tijdelijk of structureel niet in staat zijn een eigen inkomen te verwerven.

STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. districtsafdeling SOZAVO 2. Wettelijke regeling Algemene Ouders Voorziening /Algemene Kinder Bijslag verder is er een ziektekostenregeling voor onen minvermogenden 3. er is een regeling voor mensen met een beperking 4. er is een subsidie regeling

1. de districtsafdeling SOZAVO functioneert niet optimaal 2. de dienstverlening aan de sociaal zwakkeren 3. bekendheid m.b.t. de regelingen is gering 4. het totaal basis pakket aan voorzieningen is niet toereikend de subsidie regeling c.q uitkering moet worden aangepast; 5. niet voldoende bekwame dienstverleners een gebrek aan deskundig kader waaronder sociaal maatschappelijke werkers ; 6. het verzamelen van data vindt onvoldoende plaats 8. gebrek aan adequate equipement; 9. de spreiding van de kantoren c.q. dienstverlening van SOZAVO is niet optimaal in het district bv gebieden als Para Zuid bv Matta , Bigi Poika en omstreken , Para Zuid Oost Redit Doti, Powakak en omgeving.

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. 2. 3. 4. 5.

milieu verontreiniging verdwijning van cultuur door o.m. invloeden van buiten beleidsinzichten zijn niet afgestemd op de districtsbehoeften gebrek aan structurele aanpak door de overheid desintegratie van sociaal-economische structuur


1. Partnerschappen met NGO’s en CBO’s 2. Institutionele versterking van de lokale structuren vanuit de centrale overheid 3. Implementatie van de Algemeen Ziektekosten Verzekering; 4. Het versterken van lokale district hoofden van SOZAVO middels trainingen en het faciliteren met equipement ; 91


4. JEUGD Doel: maximale ontplooiing en verbetering van de maatschappelijke positie van de jeugd. STERKE PUNTEN: 1. veel jeugdigen in Para 2. Jeugdparlement vertegenwoordiging in het district 3. de jongeren hebben zich gecommitteerd aan het realiseren van de MDG’s 4. aanwezigheid van jongeren organisaties 5. situatie analyse voor de Paraanse jeugd is samengesteld

ZWAKKE PUNTEN: 1. er is geen doelgericht Paraans jeugdbeleid vanuit de centrale overheid ; geen Visie; 2. geen afdoende scholingsmogelijkheden in zowel kwaliteit als kwantiteit en geen afdoende vervolg onderwijs, vakgericht 3. gebrek aan werkgelegenheid 4. gebrek aan multifunctionele centra’s en geringe ontplooiingskansen 5. drop-outs 6. jeugdcriminaliteit 7. tienerzwangerschappen 8. Drugs en alcoholgebruik 9. gebrek aan adequate voorlichting voor de jeugd 10. gebrekkige infrastructuur (geografisch) 11. zwakke jongerenorganisaties in het district geen platform aanwezig; 12. gebrek aan vakbekwame jeugdleiders .werkers /trainers ; 13. het ontbreken van sociaal - maat schappelijke dienst tbv jongeren

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. HIV/Aids en andere sexueel overdraagbare ziekten (SOA’s) 2. culturele en sociale desintegratie met als gevolg verval van normen en waarden 3. Gebrek aan censuur beleid op de media en informatie technologie (ICT); 4. Alcohol – en drugsgebruik onder jongeren

1. 2. 3. 4. 5. 6.


kinderrechten verdrag Early Childhood Development (ECD) Media en ICT Nationaal Jeugdparlement Nationaal Jeugdbeleid ? Partnerschappen nationaal en internationaal

92


5. ENERGIE VOORZIENING Doel: optimale energievoorziening voor duurzame sociaal-economisch ontwikkeling voor het district in 2010 STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. delen van Para zijn al voorzien van elektriciteit 2. mogelijkheden voor het ontwikkelen en opzetten van alternatieve energiebronnen bv bio en en zonne energie

1. delen v.h. district (dorpen en gemeenschappen) zijn nog niet voorzien van elektriciteit 2. er zijn geen alternatieve energie bronnen ontwikkeld 3. energie is duur voor de lokale bewoners 4. dieselgebruik (generatoren) leiden tot milieuvervuiling 5. onregelmatige aanvoer van diesel voor de generatoren 6. sterke fluctuatie van elektriciteit spanning op het net 7. niet in staat te voorzien in de grote vraag naar energie

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. beperkt vermogen van de huidige beschikbare energie beperkt daardoor economische ontwikkeling en groei v.h district m.n. toerisme en kleinnijverheid , micro ondernemers /onderneming 2. gevoelig voor blikseminslag

1. Het gebruik van alternatieve energie 2. zonne - energie equipement wordt goedkoper 3. implementatie milieuverdragen


93


6. WATER VOORZIENING Doel: het streven naar een adequate water voorziening voor de bevolking van het district in 2010 STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. district beschikt over voldoende drinkwaterbronnen 2. delen van het district zijn aangesloten op een waterleidingssysteem

1. dorpen en woongemeenschappen die niet zijn aangesloten op een waterleidingssysteem 2. geen controle op de drinkwaterbronnen in de woongemeenschappen 3. slechte mogelijkheden tot aansluiting op het waterleidingnet 4. geen regelgeving ter bescherming en beheer van de waterbronnen

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. vervuiling van drinkwaterbronnen door economische activiteiten(landbouw en industrie) 2. toename van de vraag vanuit de stad plaatst een grote druk op het waterreservoir 3. klimaatsveranderingen

1. grote omvang van ondergronds water reservoir m.n zoet water t.b.v drinkwater voorziening, aanwezig 2. Ramsar verdrag de bescherming van de zoetwaterbronnen en wetlands 3. samenwerking met buitenlandse partners (Water ned)

MAATREGELEN 1. Inventariseren van alle waterbronnen in het district 4. Voorlichting over water gebruik en waterbescherming 2. Instellen Water Autoriteit Para 5. Stimuleren van gecontroleerde waterwinning 3. (Waterschap) incl. regelgeving m.b.t heffingen op waterwinningen (1, 2, 18, 6, 14, 23,11)


94


7. HUISVESTINGSBEVORDERING Doel: het bereikbaar maken van adequate huisvesting voor alle huishoudens in het district STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. voldoende grond aanwezig 2. voldoende bronnen voor bouwmaterialen 3. aangename woonomgeving in Para.

1. geen huisvestingsbeleid in Para 2. geen financieringsmogelijkheden voor het bouwen van een woning aanwezig in het district; 3. geen structuur en bestemmingsplannen 4. gebrekkige informatie en voorlichting over mogelijkheden 5. gebrek aan betaalbare huurwoningen 6. gebrek aan nutsvoorzieningen en infrastructuur 7. lage inkomensklasse van veel Paranen 8. verkrotting en wilde occupatie als gevolg van de trek uit het district 9. gebrek aan adequate data van woning zoekende, huisvesting situatie in de dorpen en plantages

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. grondenrechten kwestie is dit hier van toepassing 2. verandering van beleidsinzichten

1. partnerschappen met NGO’s 2. Low Income Shelter Program en Stg Habitat 3. Grond en land informatie systeem (GLIS) 4. GODO Foundation


95


8. FACILITERING PRIVATE SECTOR Doel: institutionalisering van het partnerschap met de private sector om een zodanig kader te scheppen waarbinnen activiteiten in de private sector uiteindelijk helpen bijdragen aan armoedevermindering in het district

STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. Kleine particuliere bedrijven aanwezig (landbouw, toerisme, recreatie, bouw en constructie, transport, bosbouw, huisnijverheid) 2. Ondernemerspotentieel 3. Er is een platform voor burgerparticipatie (Para Force)

1. Slechte organisatie van de verschillende productie sectoren 2. Geen gericht beleid naar ontwikkeling van de sectoren 3. Geen financieringsfaciliteiten t.b.v productie sector 4. Gebrek aan infrastructuur en nutsvoorzieningen 5. Gebrek aan informatie over financiering mogelijkheden KANSEN:

BEDREIGINGEN: 1. sterke afhankelijkheid van de centrale overheid (vergunningen, belastingen, controle etc) 2. trage besluitvorming vanuit de centrale overheid 3. vertrek van multinationals uit het district


1. Public Private Partnerships aangaan 3. Caricom als afzet markt naast de lokale markt 4. Instelling van fondsen ( microkredieten, Agrarisch kredietfonds)

96


9. BOUW EN CONSTRUKTIE Doel: het optimaliseren van de controle op de bouw en van de dienstverlening ten einde een goed en gezond leefmilieu te creëren alwaar een kwalitatief hoge woonkwaliteit en hoog woongenot primair staan. STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. Wettelijke regelingen aanwezig (bouwwet, aanbestedingswet etc) 2. Prettige natuurlijke omgeving 3. Voldoende grond aanwezig in het district

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. 2. 3. 4.

1. PPP (bouw en woningcorporaties, stedenband etc.) 2. Low income Shelter program ; 3. Habitat Suriname

Zandafgravingen Geen milieuvriendelijke houtkap Biodiversiteit (bodemgesteldheid, vegetatie) Klimaatsverandering


Geen ruimtelijke ordening (structuur en bestemmingsplan) Geen controle op naleving van de wettelijke regelingen Zwakke sancties Infrastructuur Lokale bouwvakkers niet georganiseerd Geen bouw en constructie sector in het district Gebrek aan scholing en/of trainingsfaciliteiten voor bouwvakkers

97


10. HANDEL EN INDUSTRIALISATIE Doel: effectieve participatie van het district in regionale handels - en economische blokken en versterking van groei van klein ondernemerschappen en diversifiëring richting minder prijsgevoelige en meer unieke die sterker kunnen concurreren op de internationale markt. STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

4. 5. 6. 7. 8. 9.

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Aanwezigheid van het platform Para Force Aanwezigheid van klein ondernemerschap Wettelijke regelgeving Internationale luchthaven Toerisme en recreatie Natuurlijke hulpbronnen (bronwater, zandsoorten, hout, lateriet, goud, grind, steenslag etc) 10. Huisnijverheid 11. Havenfaciliteiten m.n. de JAP internationale luchthaven te Zanderij, haven complex te Paranam; interna BEDREIGINGEN: 1. Import van verschillende producten en goederen zonder bescherming van de lokale producenten 2. Globalisatie zonder bescherming van lokale productie


Zwak beleid ten aanzien van handel en industrie Ordening binnen de sectoren Zwak ondernemerschap Gebrekkige controle op de naleving van de wettelijke regelingen; Geen industrie zone met faciliteiten in het district; Geen handels / businesscentrum met faciliteiten voor ondernemingen

KANSEN: 1. Import grondstoffen? 2. Globalisatie met voorwaarden voor bescherming producenten en lokale markt 3. Caricom als afzet markt

98


11. COMMUNICATIE Doel: het streven om het district te ondersteunen in zijn transformatie naar een kenniseconomie en het district te voorzien van adequate en kwalitatieve hoge ICT- infrastructuur STERKE PUNTEN: 1. De verschillend e radio en tv stations zijn goede tot redelijk te beluisteren en te zien in de diverse delen vh district

ZWAKKE PUNTEN: 1. Niet alle delen van het district ontvangen radio en tv; 2. Idem hebben de mogelijkheid voor internet aansluiting; 3. De spreiding van internet cafe’s is ongelijk verdeeld over het district 4. De telecommunicatie infrastructuur is niet over al in het district optimaal;

BEDREIGINGEN: 1. De samenleving blijft verstoken van de ontwikkelingen op het vlak van ITC;

KANSEN: 1. Er is een braakliggend terrein voor de ITC sector om die ontwikkelen; welke gebruik kan worden op het vlak voor long distance learning; 2. Het aangaan van partnerschappen met NGO’s op het vlak van long distance learning bv EDUCONS


99


12. SPORT Doel: verhogen van bijdragen van sport aan fysieke en geestelijke vorming en welzijn van de Paraanse gemeenschap STERKE PUNTEN: 1. Er is een Para Sport Bond; 2. 2 voetbal stadions in het district; 3. Voetbal velden in de verschillende dorpen en plantage aanwezig; 4. Afdeling Sport zaken aanwezig; 5. Goed voor de volksgezondheid

ZWAKKE PUNTEN: 1. Geen gericht sport beleid voor het district vanuit de centrale overheid; 2. Een zwakke interne structuur binnen de verschillende sport organisaties; 3. Geen sterk overkoepelend sport overlegorgaan 4. Onvoldoende adequate sport accommodaties en sport infrastructuur aanwezig; 5. Gebrek /tekort aan goed opgeleide sport en jeugd leiders, 6. Gebrek aan kader personeel t.b.v de afdeling Jeugd en Sport zaken in het district; 7. Geen decentralisatie van de afdeling Sport zaken in het district; 8. Delen van het district ontberen adequate sport faciliteiten

BEDREIGINGEN: 1. Volksgezondheid van de bevolking m.n. de jongeren; 2. Het verschijnsel van hangjongeren;

KANSEN: 1. Jongeren aanwezig /scholen 2. Volwassen (nader toelichten) 3. Behoefte aan sport onder jongeren en volwassenen aanwezig


100


13. GENDER Doel: i.s.m. civil society genderevenwicht creëren binnen o.a het onderwijs STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. Er is sprake van genderafdeling bij het ministerie van BIZA 2. Actieve vrouwenorganisaties 3. Actieve participatie van vrouwen in de economische sector

1. 2. 3. 4.

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. Politiek systeem 2. Attitude verandering van de vrouw t.o.v. de man

1. 2. 3. 4.

Onvoldoende invulling van het genderbeleid Attitudeombuiging, die moet zorgen voor meer gelijkheid. Gender gelijkheid is niet opgenomen in lesprogramma’s Eenoudergezinnen

Hogere opleiding Private Public Partnerships Instroom van internationale informatie Attitude verandering van de man t.o.v. de vrouw

Opmerking gender is croscutting zie blz 193 MOP ;


101


14. AGRARISCHE PRODUCTIE EN AGRO-INDUSTRIE Doel: Het garanderen van de nationale voedselzekerheid en veiligheid en wel zodanig dat deze niet importafhankelijk zijn STERKE PUNTEN: 1. Vruchtbare grond 2. Agrarisch potentieel in district 3. Agrarische ondernemers produceren landbouwproducten w.o. ananas, meloen, aardvruchten etc.

BEDREIGINGEN: 1. Verandering van beleidsinzichten 2. Het opkoopsysteem 3. De internationale markt 4. Geen eigen standaarden voor kwaliteiten


ZWAKKE PUNTEN: 1. Er is geen gericht agrarisch beleid voor Para 2. Geen agro-verwerkings industrieën 3. Geen gestructureerde organisatie (geen eenheid) 4. Geen specifieke facilitering t.b.v. agrarische productie en agro-industrie 5. Gebrek aan know how (geen training en scholingsfaciliteit op het gebied van agrarische productie en agro-industrie) 6. Slechte infrastructuur (o.a. de waterhuishouding) 7. Geen promotie van de ecologisch verantwoord productie KANSEN: 1. De Caricom als afzetmarkt naast de lokale markt; 2. Ontwikkelen c.q opstellen van Bestemmingsplannen vanuit het Planbureau i.s.m. RGB, OW/Planologische Dienst/ ;LVV; 3. Microfinancieringsmogelijkheden 4. Standaarden Bureau 5. Bevolkingsgroei 6. Partnerschappen nationaal en internationaal;

102


MAATREGEL / ACTIVITEIT: 1. Stimulering van biologische landbouw (training, voorlichting, awareness programmas) 2. Creëren van afzetmogelijkheden 3. opzet compostwerf 4. Subsidies voor de ondernemer 5. Districtsafdeling LVV ressort PARA met eigen begroting 6. Verwerkingsfaciliteiten t.b.v landbouwproducten


7. Opslagfaciliteiten 8. Stimuleren coöperatie werkzaamheden vanuit Para Force met gebruikmaking van partnerschappen. 9. Melkvee en pluimvee

103


15: BOSBOUW EN HOUTVERWERKING Doel: Het verhogen van de bijdrage van de bossen aan de lokale en de nationale economie en het welzijn van huidige en toekomstige generaties met inachtneming van het behoud van de biodiversiteit STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

1. 2. 3. 4. 5.

Diversiteit van houtsoorten Aanwezigheid van biodiversiteit Er zijn wettelijke regelingen Overheidsinstituten in het district Aanwezigheid van houtverwerkingsbedrijven Aanwezigheid van bosbijproducten (medicinale en culturele) Kennis van tribale gemeenschappen voor duurzame bosontginning Vertegenwoordiging van Para in Houtsector platform

Er vindt geen bosverjonging plaats Geen adequate controle en sancties Bestaande regelgeving wordt niet nauwgezet nageleefd De voordelen uit de sector komen het district niet ten goede De houtsector wordt beheerst en geëxploiteerd door concessionarissen geen lokale ondernemers 6. Geen structuur en bestemmingsplannen 7. Grondrechten voor tribale groepen

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. Illegale houtkap 2. Verandering van beleidsinzichten 3. Desintegratie van cultuur en sociale structuren door houtkap in gebieden

1. 2. 3. 4.

externe

Boswet is in concept voorbereid Oprichten van BosNas Celos management systeem Milieu verdragen (Kyoto)

MAATREGEL / ACTIVITEIT: 1. Toepassen controle en sancties op het naleven van wettelijke regelingen 2. Maatregelen ter verkrijging van inkomsten uit natuurlijke hulpbronnen


104


16 TOERISME Doel: het inzetten van eigen erfgoed, creativiteit en fysieke omstandigheden ter ontwikkeling van de toerisme sector in Para

STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

1. Geen wettelijke regeling voor het exploiteren van recreatieoorden 2. Er wordt onvoldoende gebruik gemaakt van de potentie van het historisch en cultureel erfgoed 3. Zwakke plantage organisatie t.a.v. inkomstenmogelijkheden 4. Onvoldoende beleidsinitiatieven tot ordening van de sector 5. Onvoldoende faciliteiten (logeer) om toeristen in Para te accommoderen 6. Slechte infrastructuur 7. Ondersteunende diensten van de toerisme sector zijn onvoldoende georganiseerd om er goed op in te spelen. 8. Mogelijkheden voor meer recreatiemogelijkheden z.a. speeltuinen, parken zijn er niet 9. Geen profijt van inkomsten uit luchthavenbezoekers (naar districtsfonds) Geen structuur van de sector Toerisme Para

Enorme potentie aan recreatieoorden niet ver van Paramaribo Lokale en Buitenlandse Bezoekers Er vloeit uit toerisme vermakelijkheidsbelasting terug naar districtsfonds Aanwezigheid van historische en culturele erfgoed Aanwezigheid van biodiversiteit “Zwarte” water (zwart goud) “Wit” Savannezand Ongerepte natuur Aanwezigheid van de enige internationale luchthaven van Suriname in Para 10. Platform Para Force mn de sectoren Toerisme, Plantage

besturen/inheemse dorpen; BEDREIGINGEN:

KANSEN

1. Afhankelijkheid van externe touroperators 1. Stichting Toerisme ontwikkelt mogelijkheden tot upgraden en 2. Massatoerisme leidt tot desintegratie van cultuur, sociale structuren en ontwikkeling van toerisme in Suriname. milieu (w.o. gemeenschapsverval, seks, drugs, ziekten) 2. Inventariseren van alle mogelijkheden die kunnen bijdragen tot 3. Geen bestemmingsplannen voor het opzetten van recreatie en ontwikkeling van toerisme vakantieoorden 3. Internationale standaarden. 4. Werkgelegenheid voor o.a. de Paranen 5. Toename bevolking Tourist-tax model Stichting Toerisme Suriname


105


MAATREGEL / ACTIVITEITEN TOERISME 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Instellen van een Toerisme Autoriteit Para Maken van een verordening m.b.t de exploitatie van recr.oorden Implementatie structuur ontwikkeling Para Plantages Stimulering ondernemersinitiatief Stimuleren organisatie van huisvlijt, handycraft Tourism awereness onder de bevolking van Para bevorderen Toerisme school Maatregelen ter verkrijging van inkomsten uit toerisme (tourist tax, reclame borden etc.)


106


17 GRONDBELEID Doel: Het scheppen van condities om de natuurlijke hulpbron grond efficiënt en effectief in te zetten als basis voor duurzame economische en sociale ontwikkeling als mede ten behoeve van milieubescherming STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. 2. 3. 4. 5.

1. Er is geen adequaat grondbeleid voor het district Para 2. Er is geen zichtbare ruimtelijke ordening (structuur en bestemmingsplannen) in het district alsook in de plantages en de dorpen aanwezig 3. Toewijzing gronden geschied te vaak zonder inspraak van lokale gemeenschappen 4. Gebrek aan technische deskundigheid voor gebruikmaking van financieringsmogelijkheden 5. Grondenrechten zijn van met name inheemsen niet geregeld

Beschikbaarheid van grond (Plantage-, dorps- en domeingronden) Er is een platform van inheemse dorpen van Para Er is een Federatie van Para Plantages Er is een platform Para Force Wettelijke regelingen zijn aanwezig

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. Geen transparante gronduitgifte beleid dat vanuit Paramaribo wordt 1. Waardestijging van grond bepaald 2. Partnerschappen aangaan met organisaties (ontwikkeling landschapspark 2. Grote investeerders lokaal en internationaal (ze komen met kant en klare PARA) plannen zonder overleg met district) Internationale ondersteuning voor regeling grondenrechten (w.o. ILO, OAS) MAATREGEL / ACTIVITEIT 1. 2. 3. 4. 5.

Transparant gronduitgifte beleid (GLIS) Opstellen van een goed structuur en bestemmingsplan voor Para Implementatie partnerschappen (aantrekken deskundigheid). Markeren van leefgebieden van de inheemsen Implementatie voorstellen concept IOP en streekontwikkelingsplan 1976


107


18 ONDERWIJS Doel: In 2015 moeten alle kinderen, jongens en meisjes, toegang hebben tot kwalitatief hoogstaand onderwijs, zal het onderwijs- en opleidingstelsel in staat zijn zich gemakkelijk aan te passen aan de veranderende wereld van arbeid, en zal levenslang leren worden bevorderd STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. Wettelijke leerplicht 1. Onvoldoende basisscholen (in alle regio’s) 2. Er is voldoende ruimte en draagvlak om onderwijsontwikkeling en 2. Basis onderwijs is niet binnen bereik voor alle gemeenschappen scholenbouw te stimuleren. 3. Onderwijscurriculum niet relevant voor de Paraanse samenleving 3. Basis onderwijs

BEDREIGINGEN: 1. Het onderwijsbeleid is uniform en wordt vastgelegd vanuit Paramaribo 2. Afhankelijkheid van leerkrachten uit Paramaribo die geen affiniteit hebben met de gemeenschappen. 3. Het beleid m.b.t. scholenbouw houdt geen gelijke tred met de groei aan leerlingen.

4. Geen gestructureerd informeel onderwijs 5. Onvoldoende mogelijkheden voor vervolgonderwijs 6. Gebrekkige infrastructuur 7. Onvoldoende transportmogelijkheden voor leerlingen 8. Geen opvang van drop-outs en tienermoeders 9. Onvoldoende onderwijsdata tav drop outs ; 10. Idem m.b.t de onderwijsbehoefte m.n van vervolg onderwijs 11. Idem m.b.t behoefte aan tweede kans onderwijs ; KANSEN: 1. 2. 3. 4. 5.


Mogelijkheden voor distance learning en opzetten van vakscholen MDG’s de doelen zijn vastgesteld Samenwerking met organisaties w.o. NGO’s zoweel lokaal als internationaal PPP Public Private Partnership Decentralisatie programma opgang gebracht

108


MAATREGEL / ACTIVITEIT 1. Vakonderwijs en on the job training op het gebied van de verdienpoten van Para 2. Opzetten Nucleus – centrum Para 3. Verbetering communicatie faciliteiten (internet, adsl etc.) 4. Opzetten vormingscentrum met internaat 5. Aanpassen curriculum naar districtsbehoefte.


109


19. BINNENLAND Doel: Het binnenland transformeren van een verzorging- en toeleveringsgebied naar een welvarend geïntegreerde regio, die als productiegebied mede als katalysator zal dienen voor verdere duurzame ontwikkeling van Suriname

Doel: Het binnenland v.h. district transformeren van een verzorging- en toeleveringsgebied naar een welvarend geïntegreerde regio binnen het district; STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. Goede dorpstructuren 2. Actieve NGO’s en CBO’s in de dorpen

1. Beperkte informatievoorziening m.b.t. bewustwording van maatschappelijke problemen. 2. Afname beschikbaarheid van mogelijkheden voor zelfvoorziening die de omgeving biedt 3. Gebrekkige nutsvoorzieningen

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

1. Desintegratie van cultuur, sociale structuur en milieu door o.a. economische activiteiten

1. Samenwerking met NGO’s en andere partners in ontwikkelingsprocessen.


110


20. ARMOEDEBESTRIJDING

Doel: Vermindering van armoede in lijn met de MDG doel armoedebestrijding STERKE PUNTEN: 1. Verschillende vormen van capaciteitsversterking van organisaties vinden plaats 2. Veel micro-ondernemers 3. Sterke culturele identiteit 4. Creativiteit en inzet voor zelfvoorziening 5. Menselijke en natuurlijke hulpbronnen

ZWAKKE PUNTEN: 1. Geringe werkgelegenheid 2. Onvoldoende trainingsfaciliteiten aanwezig voor drop outs en jong volwassenen; 3. Gebrekkige toegang tot informatie om zelfontwikkeling te stimuleren. 4. Gebrekkige toegang tot kredieten; 5. Zwakke organisatie structuur van de lokale ondernemers;

BEDREIGINGEN:

KANSEN:

Inkomsten uit de grote productie sectoren vloeien niet terug naar 1. Partnership lokaal en internationaal het district 2. Decentralisatie programma 3. Wettelijke regeling voor minimumlonen instellen; 2. Er vindt geen herinvestering plaats door grote ondernemingen 3. Gebrek aan regeling voor minimumlonen Maatregel / Activiteit 1.

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Stimuleren van huisvlijt en nijverheid Creëren van faciliteiten voor de afzet van producten; Creëren van afzetmogelijkheden Opzetten van samenwerkingsverbanden (PPP) Coöperaties stimuleren Regulerende maatregelen ter bescherming van het klein ondernemerschap 7. Trainings faciliteiten /mogelijkheden opzetten voor startende ondenemers ;


111


21: CULTUUR

Doel: Vergroten van de mogelijkheden van alle inwoners van het district om vrijelijk deel te nemen aan het cultureel leven van Para STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. Enorme verscheidenheid aan cultuur-uiting (dans, verhalen etc.) 2. Sterke culturele identiteit 3. Aanwezigheid van identiteitsproducten t.w. dosies, awarra en cassave 4. groot cultureel en historisch erfgoed 5. Verschillende soorten van kunstnijverheid

1. Geen duidelijk cultuurbeleid vanuit de centrale overheid 2. Geen conservering vastlegging van de verschillende cultuurelementen; 3. De organisatie graad van de verschillende cultuur groepen is vrij zwak ; 4. geen platform van de verschillende cultuur groepen en of organisaties aanwezig 5. Geen afdeling cultuur in het district aanwezig 6. Geen data van de diverse culturele organisaties binnen de verschillende bevolkingsgroepen 7. De overdracht van cultuur is zwak 8. De cultuur is gebrekkig vastgelegd. 9. Commercialisering en verwatering van cultuur 10. Onderwaardering en vervreemding van de eigen identiteit KANSEN:

BEDREIGINGEN: 1. Massa toerisme 2. Milieu vernietiging 3. Onevenwichtige industriële ontwikkeling


1. Er zijn organisaties (nationaal en internationaal) die initiatieven ondersteunen m.b.t. cultuurbehoud. 2. Decentralisatie 3. Eco, natuur en cultuur toerisme

112


22. GEZONDHEIDSZORG

Doel: Het waarborgen van de beschikbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit van de gezondheidszorg met als doel de gehele bevolking in een optimale gezondheidstoestand te houden c.q brengen STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. RGD, MZ en particuliere artsen zijn in het district aanwezig 2. Traditionele genezers in het district 3. Samenwerking met NGO’s

1. Primaire en secundaire gezondheidszorg zijn niet voor iedereen bereikbaar de toegankelijkheid a.g.v de infrastructuur en het armoede vraagstuk 2. Er is geen secundaire gezondheidsvoorziening 3. De meeste personen kunnen zich slechts een on-en minvermogen kaart veroorloven. 4. Kennis over traditionele geneeskunde neemt af 5. Geloof in traditionele geneeskunde neemt af 6. Geen spoedeisende hulp in het district (gelet op de internationale luchthaven) KANSEN:

BEDREIGINGEN: 1. Gebrekkige Infrastructuur 2. Geen decentralisatiebeleid m.b.t. ziekenhuizen en andere secundaire gezondheidsvoorzieningen.


1. Er komt een AZV 2. Trainingsmogelijkheden op gezondheidsgebied

113


23 MILIEUMANAGEMENT

Doel: de instandhouding en het duurzaam gebruik van het milieu alsook de kwaliteit daarvan Sterkte 1. Toename bewustwording van het belang milieu 2. Wettelijke regelingen zijn aanwezig

BEDREIGINGEN: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

ZWAKKE PUNTEN: 1. Geen milieu beleid binnen het district 2. Geen adequate vuilophaalsysteem 3. Geen systeem voor afvalverwerking 4. Geen voorlichting over milieu aanpak (w.o. vuilproblematiek) 5. Geen milieu management systemen 6. Geen naleving van de regelgeving 7. Geen controle en sancties 8. Vervuilde rivieren en kreken (waterhuishoudingen) KANSEN:

1. de mogelijkheid van het toepassen van de internationale verdragen Vervuilde rivieren en kreken 2. NIMOS, het BOG,Milieubeheer Instroom van met kwik besmet water en vis Ongecontroleerde economische activiteiten Vervuilend gedrag van Toeristen Vervuiling door o.a. BHP Billiton en LLC Suralco in het district Geen transparantie van de multinationals over dumpen van gevaarlijk chemisch afval


114


24 TRANSPORT

Doel: de totstandbrenging van ordening en verbetering van het verkeerswezen STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. Er is openbaar vervoer in Para 2. Er zijn geasfalteerde primaire wegen,

BEDREIGINGEN:

1. Geen regelgeving en controle ten aanzien van tonnage op de weg 2. Bussen houden zich niet aan de voorgeschreven routes 3. het openbaar is niet optimaal en voldoet helaas niet aan de eisen van deze tijd 4. Er is geen interdistrict vervoer b.v van Oost naar west van zuid naar het centrum 5. Slechte secundaire wegen 6. Slecht onderhoud van de natte infrastructuur 7. niet alle primaire wegen zijn geasfalteerd b.v de weg achter Zanderij richting Matta, .Pikien Saron , Bigi Poika , de weg achte r Zanderij richting Berlijn , Cabaenda dorp , Affobakka weg KANSEN:

1. Zware transporten van bouwmaterialen over de openbare wegen

1. Wetgeving op ligging van zagerijen


115


26 VERSTEDELIJKING Doel: De ontwikkeling van een diensten en activiteiten kern in het district STERKE PUNTEN:

ZWAKKE PUNTEN:

1. Onverwacht ligt binnen de infra van Suriname centraal. 2. Er is genoeg plantagegrond rond Onverwacht om onder condities diensten te vestigen en activiteiten te ontplooien. 3. Para is instaat binnen de decentralisatie richting binnen het beleid af te dwingen. 4. Er zijn ondernemers van diverse aard gevestigd in Para(grote,middelmatige en kleine) 5. Er is potentie voor vele nieuwe ondernemingsvormen. BEDREIGINGEN:

1. De centrale positie van onverwacht wordt onvoldoende benut het te veranderen van een plaats waar men maar even voorbij raast,tot een stand met duurzame minimale voorzieningen en diensten van een stad. 2. De organisatiegraad van plantages werken vertragend op investeringen van uit zowel de overheid als particulieren. 3. De listing, coördinatie en regelgeving van gewenste en mogelijke ondernemingen in onvoldoende ontwikkeld(planning en sturing) KANSEN:

1. Het potentieel van werkers van Para zelf wordt negatief beïnvloed door de zuigkracht van Paramaribo door zowel meer activiteiten en diensten als studie en trainingsmogelijkheden. 2. Ontwikkelingen bij Billiton en Suralco. 3. Beleidsinzicht en het tempo van de centrale overheid. 4. Wanordelijke milieubeheersing.

1. 2. 3. 4.

Beleidsinzicht van de centrale overheid. Investeringsbehoefte van uit binnen en buitenland. Ontwikkelingsplannen voor de luchthaven. MDG,S

Bijlage 9 Handout Powerpoint presentatie


116

Republiek Suriname District Para District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 e.v

Recommend Documents