Republiek Suriname District Wanica District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008
Republiek Suriname District Wanica
DISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLAN WANICA
Vicieuze cirkel Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken blijf ik denken zoals ik altijd dacht. Als ik blijf denken zoals ik altijd heb gedacht blijf ik geloven zoals ik altijd heb geloofd. Als ik blijf geloven zoals ik altijd heb geloofd blijf ik doen zoals ik altijd heb gedaan. Als ik blijf doen zoals ik altijd heb gedaan blijft mij overkomen wat mij altijd overkomt. Kristien van Eeckhout
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 2 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE LIJST VAN ACTIVITEITEN MATRICES, TABELLEN EN FIGUREN VOORWOORD TECHNISCHE NOTITIE GEBRUIKTE METHODOLOGIE INLEIDING DE MAATSCHAPPELIJKE CONTRACTEN Duurzaamheid in breder perspectief ALGEMENE INFORMATIE WANICA GEOGRAFISCH CULTUUR DEMOGRAFIE BESTUURLIJK BELEIDSPRIORITEITEN VISIE EN MISSIE Verdienpoten district Wanica Aandachtsgebieden WAARDEN EN VOORWAARDEN VOOR ONTWIKKELING
3 5 7 8 8 9 10 11 12 12 12 12 12 14 14 14 14 14
ONTWIKKELINGSBELEID EN ONTWIKKELINGSBRONNEN
15
BESTUUR
15
LOKAAL BESTUUR EN DECENTRALISATIE VEILIGHEID EN LEEFBAARHEID FACILITERING PRIVATE SECTOR ECONOMISCHE ONTWIKKELING AGRARISCHE SECTOR VEETEELT SIERTEELT AQUACULTUUR NATTE INFRASTRUCTUUR AGRICULTUUR BINNEN DE CARICOM
15 18 20 22 22 23 23 23 23 27 District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 3 van 96
Republiek Suriname District Wanica
TOERISME BOSBOUW EN HOUTVERWERKING HANDEL EN INDUSTRIALISATIE TRANSPORT BOUW EN CONSTRUCTIE Communicatiesector NUTSVOORZIENINGEN, WATER EN ENERGIE Energievoorziening Watervoorziening RUIMTELIJKE ORDENING, GRONDBELEID, EN VERSTEDELIJKING RUIMTELIJKE ORDENING EN BESTEMMING VERSTEDELIJKING
29 32 34 36 37 39 40 40 42 43 43 45
SOCIALE EN MENSELIJKE ONTWIKKELING
46
ARMOEDEBESTRIJDING ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING, JEUGD SPORT EN RECREATIE GEZONDHEIDSZORG HUISVESTING
46 48 50 52 53
BIJLAGEN
56
WANICA
59
ACTIVITEITEN PER BELEIDSDOMEIN EN BEGROTING
59
VERORDENINGEN TRAINING/VOORLICHTING/ CAPACITEITSVERSTERKING ONDERZOEK FORMULEREN VAN BELEIDSPLANNEN INSTELLING AUTORITEIT BELANGRIJKE ANDERE ACTIVITEITEN: INKOMSTEN MOGELIJK UIT:
59 60 61 62 62 63 64
STIMULEREN VAN DUURZAME SAMENLEVINGEN
66
BIODIVERSITEITSVERDRAG
69
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 4 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Lijst van Activiteiten Matrices, tabellen en figuren Matrix 1: Decentralisatie en Bestuur.......................................................................................................................................................................... 16 Matrix 2: Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid ................................................................................................................................. 19 Matrix 3: Faciliteren private sector ............................................................................................................................................................................. 21 Matrix 4: Agrarische produktie en Agro industrie.................................................................................................................................................. 24 Matrix 5: Water ................................................................................................................................................................................................................. 26 Matrix 6: Agromatrix Conceptual Framework ........................................................................................................................................................ 28 Matrix 7: Toerisme .......................................................................................................................................................................................................... 30 Matrix 8: Bosbouw en houtverwerking ..................................................................................................................................................................... 33 Matrix 9: Handel en industrialisatie............................................................................................................................................................................ 35 Matrix 10: Transport ....................................................................................................................................................................................................... 36 Matrix 11: Bouw en Constructie .................................................................................................................................................................................. 38 Matrix 12: Communicatie .............................................................................................................................................................................................. 40 Matrix 13: Energievoorziening ..................................................................................................................................................................................... 41 Matrix 14: Watervoorziening ........................................................................................................................................................................................ 42 Matrix 15: Grondbeleid .................................................................................................................................................................................................. 44 Matrix 16: Ruimtelijke ordening .................................................................................................................................................................................. 44 Matrix 17: Verstedelijking ............................................................................................................................................................................................. 45 Matrix 18: Armoedebestrijding .................................................................................................................................................................................... 47 Matrix 19: Onderwijs en jeugd ..................................................................................................................................................................................... 49 Matrix 20: Sport ............................................................................................................................................................................................................... 51 Matrix 21: Gezondheidszorg ........................................................................................................................................................................................ 53 Matrix 22: Huisvestingsbevordering .......................................................................................................................................................................... 54
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 5 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Lijst van afkortingen DSOP
DISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLAN
DLGP
DECENTRALISATION OF LOCAL GOVERNMENT PROGRAMME
SWOT
STRENGHTS WEAKENESS OPPORTUNITIES THREATS
MOP
MEERJAREN PROGRAMMA
WRO
WET REGIONALE ORGANEN
ONTWIKKELINGS
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 6 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Voorwoord Om tot dit district strategisch ontwikkelingsplan te komen is gekozen voor een vernieuwende visie op ontwikkeling. Immers ook voor ontwikkeling geldt, zoals verwoord in het gedicht, dat: “Als je verandering wilt, zul je anders moeten denken en vooral anders moeten handelen” . Met de start van de decentralisatie heeft de Surinaamse centrale overheid het sein gegeven voor een vernieuwende ontwikkeling. In dit document hebben belanghebbenden van Wanica hun droom, hun visie op ontwikkeling, voor het district verwoord. Vanuit hun locaal perspectief hebben zij knelpunten aangegeven en mogelijkheden om hun district tot een leefbaarder en veiliger leef-, woon-, en werkomgeving te vormen.
Met duurzaamheid doelen we op de kwaliteit van drie dimensies van onze leefomgeving: de ecologische, de sociaal-culturele en de economische kwaliteit, kortom Planet, People & Profit. People heeft betrekking op onderwerpen als veiligheid, sociale contacten en woonklimaat. Planet gaat over milieubelasting en het landschappelijke uiterlijk van gebieden. Profit staat voor de welvaart van de burgers en het presteren van het bedrijfsleven. Samen vormen deze kwaliteiten Triple P, een indicator voor duurzaamheid.
Voor Wanica is de agrarische sector als voornaamste ontwikkelingspotentie geïdentificeerd.. Activiteiten en maatregelen zijn geformuleerd om als basis te dienen voor de ontwikkeling van het district. Tegelijkertijd is aangegeven hoe hulpbronnen voor deze activiteit beschermd dienen te worden, zodat ook de generaties na ons hiervan nog kunnen genieten.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 7 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Technische notitie Het DSOP is geschreven in het kader van de gedeeltelijke financiële decentralisatie van Wanica binnen het Decentralisation of Local Government Programme (DLGP) van de Surinaamse Regering. Het is de eerste keer in de geschiedenis van Suriname dat districten zelf een strategisch plan hebben kunnen opstellen. De bevoegdheid, waarbij lokaal wordt aangegeven en beslist welke ontwikkeling noodzakelijk is voor de eigen omgeving, zal leiden naar grotere duurzaamheid. Ervaring leert dat iedereen voor zijn eigen omgeving weet wat er nodig is om deze meer leefbaar, gezonder en prettiger te maken. Daarnaast is het ook zo dat iedereen verlangt naar een gezonde, veilige en aangename leef-, woon- en werkomgeving voor zichzelf en voor zijn nageslacht.
Gebruikte methodologie Om tot dit strategische plan te komen is per pilot district een commissie samengesteld bestaande uit vertegenwoordigers van: 1. Het Lokaal Bestuur 2. De Politieke Structuren (DR en RR) 3. De Burgers De commissie is 3 (drie) dagen bijeengekomen waarbij de volgende activiteiten zijn ontplooid: 1. Formuleren van een visie, missie, waarden van en voorwaarden voor de ontwikkeling van het district op basis van een gepresenteerde strategie voor duurzaamheid 2. Identificeren van verdienpoten en aandachtspunten 3. Maken van SWOT analyses van het district binnen de beleidsdoelen van de nationale overheid zoals geformuleerd in het MOP 4. Bepalen van activiteiten aan de hand van de voornaamste verdienpoot om het district te ontwikkelen
Participatie van alle belanghebbenden i.c. het lokale bestuur, de lokale politieke structuren en de districtsbewoners in beleidsformulering en uitvoering van de gekozen ontwikkeling leidt naar groter draagvlak en grotere uitvoeringscapaciteit, alsmede een versterking van het gevoel van “local ownership” en “local responsibility” Decentralisatie is daarom een belangrijke stap in duurzame ontwikkeling van Suriname.
De informatie uit deze commissiebijeenkomsten is gebruikt om tot een werkbaar plan te komen.
Met het opstellen van dit plan is er weer een stap genomen naar de realisatie van een duurzame samenleving op basis van de visie, missie en strategie zoals verwoord in het MOP.
Het concept DSOP is vervolgens voorgesteld aan de verschillende structuren en burgers om een zo breed mogelijk maatschappelijk draagvlak te garanderen.
De volgende stap is consequente en coherente uitvoering van het DSOP.
Het DSOP zelf is niet aan tijd gebonden. Een visie en een missie worden immers opgesteld voor onbeperkte tijd. De activiteiten die geformuleerd zijn ter verwezenlijking van de gestelde doelen zijn wel tijdsgebonden. Deze zijn ingedeeld naar korte, middellange (2012 – 2017) en lange termijn (2018- e.v.). Onder korte termijn wordt hierbij verstaan tot de beëindiging van het huidige MOP. (2006-2011)
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 8 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Inleiding Het formuleren van een strategisch plan begint met een visie. Visie omvat de droom over de meest optimale toestand van datgene waar je naartoe wilt groeien. Echter moet, aangezien we geen eilanden zijn, deze visie gekaderd zijn in en aansluiten bij een groter geheel. Zo is een district een integraal onderdeel van Suriname en Suriname een integraal onderdeel van het continent Amerika en zo verder. Als persoon zijn we een integraal onderdeel van een gezin dat onderdeel is van een familie die onderdeel is van een gemeenschap en ook dit breidt zich uit naar steeds grotere gehelen. Ieder deel is via vele interacties onlosmakelijk verbonden met het grotere geheel en de andere samenstellende delen van dat geheel. Elk onderdeel heeft de verantwoordelijkheid om zichzelf en zijn directe omgeving in stand te houden en moet tegelijkertijd gehoorzamen aan en zich invoegen in het groter geheel. Noot : We kunnen dit vergelijken met een cel in ons lichaam. Een cel kan autonoom functioneren en zich dupliceren. Toch zal het moeten functioneren binnen het orgaan waar het deel vanuit maakt, zoals het orgaan moet functioneren binnen de integriteit van het volledige lichaam Binnen het decentralisatieproces krijgen districten de mogelijkheid om meer als autonome cellen te gaan functioneren. Verantwoordelijkheid voor de instandhouding en ontwikkeling van de eigen omgeving is over het algemeen efficiënter en effectiever. Zoals boven gesteld moet dit passen binnen een groter geheel. Het grootste geheel binnen de realiteit van de aarde is de planeet zelf. Het optimale beeld van de aarde zal dus het ruimste beeld zijn waarmee we rekening dienen te houden en waarop moet worden afgestemd.
Kenmerkend voor een optimale aarde zoals verwoord door mensen over de gehele wereld en door de commissieleden is: 1. Gezonde, overvloedige natuur 2. Vredevolle relaties tussen alle levensvormen 3. Vreugdevolle mensen In lijn met bovenstaande is wereldwijd al overeenstemming dat ontwikkeling duurzaam moet zijn. Bij het opstellen van het DSOP is dit als uitgangspunt gebruikt. Afstemming op dit beeld veroorzaakt in ieder mens een gevoel van vrede en vreugde. Noot : De vaststelling of aanname dat we op dit moment hier ver vanaf staan, leidt bij een aantal mensen tot een gevoel van ongemak en soms fatalisme: “We kunnen dat niet meer bereiken” Duurzaamheid is een zeer populaire term geworden. Om werkelijke duurzaamheid te realiseren zijn toetsingsnormen nodig en moeten bepaalde principes worden toegepast. Tijdens de commissiebijeenkomsten zijn normen en principes voor duurzaamheid gepresenteerd. Hiervan zal een kort overzicht gegeven worden. De eerste toetsing voor duurzaamheid van het plan is: 1. Sluit het aan bij de optimale toestand van de aarde? Dat wil zeggen, ondersteunt het gezonde en overvloedige natuur, vredevolle relaties en vreugdevolle mensen? 2. Resulteert het plan in een gevoel van vreugde en vrede? 3. Voor verdere toetsing van strategie, activiteiten en oplossingen op duurzaamheid moeten de dimensies tijd en ruimte in beschouwing genomen worden. Werkelijke duurzame oplossingen zijn duurzaam voor de gehele planeet voor lange termijn.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 9 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Iedereen begrijpt direct dat metabolisme van geen betekenis is als de integriteit van het lichaam als geheel uit elkaar is gevallen.
Schematisch kan dit als volgt worden weergegeven:
De maatschappelijke contracten Lange termijn
III
IV
V
Middellange termijn
II
III
IV
Korte termijn
I
II
III
Lokaal
Regionaal
Mondiaal
Lange termijn: enkele generaties Middellange termijn: een mensenleven Korte termijn: enkele jaren
Op dit ogenblik is er zeker sprake van spanning tussen veld I en V, aangezien de ontwikkelingen, problemen en oplossingen van de voorbije eeuwen en decennia vooral tot veld I of II behoren. Echter moet vanaf nu ons streven worden gericht naar oplossingen die steeds meer in de richting van veld V gaan. 4. Als vierde punt moeten we in gedachten houden dat werkelijke duurzaamheid alleen kan worden gerealiseerd als er rekening wordt gehouden met de volgorde van de maatschappelijke contracten. Wereldwijd wordt aangenomen dat het economische contract moet primeren op alle andere contracten. Dat dit niet leidt naar duurzaamheid kunnen we overal om ons heen observeren.
In elke hedendaagse samenleving bepalen een aantal maatschappelijke contracten de beleidsvorming en -voering. Beleidsmakers worden vaak geconfronteerd met het dilemma “ontwikkeling versus natuur” of economie versus ecologie. Om tot werkelijke duurzaamheid te kunnen leiden is een bepaalde volgorde van prioriteit van belang. Wanneer voor deze benadering wordt gekozen zal blijken dat economie niet ten koste hoeft te gaan van ecologie. Deze werd gehanteerd tijdens de commissiebijeenkomsten als volgt: Mondiaal 1. Het ecologische contract: Behoud van levensomstandigheden voor alle bewoners van deze planeet (De aarde kan zonder de mens, de mens kan niet zonder de aarde) 2. Het mondiale contract: Ruimte en respect voor alle levensvormen op deze planeet Î mondiale ruimtelijke ordening gebaseerd op bioregio’s (richtlijnen en afspraken voor bodembenutting en – bestemming) Lokaal 3. Het culturele contract (betrokkenheid vanwege groepsidentificatie) 4. Het sociale contract (mechanismen voor welvaartspreiding) 5. Het economische contract (verhogen van economische weerbaarheid van de zwakste schakels, verantwoord ondernemen, ondersteunende economie) 6. Het politieke contract (instituties; ordening; ondersteuning en verantwoordelijkheid, het naleven van de volgorde van de contracten)
Noot: De noodzaak om de natuurlijke volgorde van de contracten te volgen kan eenvoudig worden begrepen als we een analogie maken met ons lichaam. Economie zou hierbij het metabolisme in de cellen vertegenwoordigen.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 10 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Duurzaamheid in breder perspectief Internationaal zijn er momenteel een aantal ecologische verdragen die mondiale duurzaamheid moeten bewerkstelligen: 1. Biodiversiteitsverdrag 2. Verdrag van de strijd tegen woestijnvorming 3. Klimaatsverdrag Daarnaast zijn er millennium doelstellingen geformuleerd om op mondiale schaal een rechtvaardiger en daardoor duurzamere samenleving te creëren. Werkelijke duurzaamheid wordt ons getoond door de natuur. Indien we onze activiteiten ontplooien volgens de door de natuur gehanteerde principes is duurzaamheid het logische gevolg. Enkele van deze principes zijn:
Garanderen van basis bestaanszekerheden Rechtvaardige verdeling Vergroot participatie Goed bestuur Rechtsbeleving Het District Strategisch Ontwikkeling Plan is tegen deze achtergrond opgesteld. Door in de districten zoveel mogelijk duurzaamheid te toetsen in tijd en ruimte, de volgorde van de contracten te respecteren en de natuur als voorbeeld te gebruiken bij de ontwikkeling van het district, zal in ieder geval op lokaal niveau worden gewerkt aan duurzaamheid. Consequente naleving zal er zeker toe leiden dat de districten een voorbeeld worden voor de wereld.
1. De natuur is opgebouwd uit vele (eco)-systemen. Kenmerken van al die systemen zijn: a. Open: er is een voortdurende en harmonieuze uitwisseling tussen verschillende systemen b. De systemen grijpen in elkaar c. De systemen zijn ondersteunend naar elkaar. 2. Het geheel is zo sterk als de zwakste schakel 3. Elk element is multifunctioneel en wordt ook in die zin gewaardeerd 4. Elk element ondersteunt verschillende andere elementen 5. Elk element wordt door verschillende andere elementen ondersteund Initiatieven verspreid over de hele wereld tonen aan dat het in de praktijk brengen van deze benadering mogelijk is en naar de gewenste duurzaamheid leidt. Het toepassen van deze ontwikkelingsbenadering voor duurzaamheid ondersteunt de realisatie van de doelen zoals gesteld door de overheid in het MOP: District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 11 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Algemene informatie Wanica Geografisch Wanica is 442 km2 groot en grenst in het noorden aan de Atlantische Oceaan en het district Paramaribo, in het westen aan het district Saramacca, in het oosten aan de districten Paramaribo en Commewijne en in het zuiden aan het district Para. De Saramaca en Suriname rivier begrenzen Wanica respectievelijk in het westen en oosten. Het district is opgesplitst in 7 ressorten. In tabel 1 de oppervlakte per ressort. Tabel 1: Oppervlakte per ressort Ressort Opp. In km² Kwatta 62 Saramaccapolder 28 Koewarasan 71 De Nieuwe Grond 38 Lelydorp 148 Houttuin 58 Domburg 37 totaal 442 Geologisch omvat het zowel jonge als oude kustvlakte en het begin van de savannegordel. Het bos is vrijwel in het hele district verdwenen. De enkele gebieden die er zijn zullen behouden moeten blijven voor recreatie en educatie.
Cultuur In Wanica vind je alle bevolkingsgroepen, vaak in clusters bij elkaar. Vanwege de ligging ten opzichte van district Paramaribo heeft Wanica de afgelopen jaren veel immigratie gekend vanuit alle negen andere districten. Daarnaast zijn de meeste mensen werkzaam buiten het district. Hierdoor is er geen sprake van een sterke districtsidentiteit.
Door de grote instroom van mensen is het landbouw karakter enigszins afgenomen en ontstaat er een meer urbane cultuur. Dit brengt ook de noodzaak van goede urbane planning met zich mee. Waarbij gedacht moet worden aan kernen waar diensten en voorzieningen aanwezig zijn.
Demografie Bij de telling van het Algemeen Bureau voor statistiek van 2004 telde Wanica 85.262 inwoners. Dat is een toename van 3.099 ten opzichte van december 2002. De bevolkingsdichtheid van 194,3/km² is na Paramaribo de hoogste in Suriname. In tabel 2 een verdeling van aantal inwoners per ressort. Tabel 2: Aantal inwoners per ressort Ressort Census % Wanica Projectie 2004 2010 Kwatta 9408 11,4 11.684 Saramaccapolder 6850 8,3 8.507 Koewarasan 13.122 15,9 16.296 De Nieuwe Grond 21.044 25,5 26.135 Lelydorp 17.000 20,6 21.113 Houttuin 10.481 12,7 13.017 Domburg 4.622 5,6 5.740 totaal 82.527 102.492 Bron: ABS 2004 Gezien de verwachting van gestage toename van de bevolking is planning om dit adequaat op te vangen noodzakelijk. Vooral ruimtelijke ordening en bestemmingsplannen zijn noodzakelijk om te garanderen dat Wanica een leefbaar veilig en prettig district blijft.
Bestuurlijk Wanica is een gedecentraliseerd, gecertificeerd district. Dit betekent dat Wanica een eigen districtfonds beheert, zelfstandig mag plannen en begroten
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 12 van 96
Republiek Suriname District Wanica
voor het district, structuren heeft voor bestuur, politiek en burgerparticipatie, en autonome en medebewindstaken mag uitvoeren en districtsbesluiten en verordeningen mag afkondigen. Het district kan voor technische ondersteuning beroep doen op het Onderdirectoraat en de Stafcoördinatie van het ministerie van Regionale Ontwikkeling . Het onderdirectoraat Districtbestuur en Decentralisatie heeft als afdelingen: 1. 2. 3. 4. 5.
Wetgeving en Regionale Organen District Inkomsten en Uitgaven Waterschappen Civiel Technische Planning Bouwkundig Planning
De Stafcoördinatie bestaat uit de volgende vijf afdelingen: 1. Juridische afdeling 2. Internationale Betrekkingen 3. Planning en monitoring 4. Automatisering en Systeembeheer 5. Voorlichting en Burgerparticipatie Wanica is onderverdeeld in zeven (7) administratieve ressorten. In bijlage 2 is de organisatiestructuur van het district ter uitvoering van de interim-regeling financiële decentralisatie opgenomen.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 13 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Beleidsprioriteiten Visie en Missie De visie is het beeld van de optimale toestand van het district. Het is als volgt geformuleerd:
6. Jeugd 7. Mijnbouw (zandafgravingen en grote putten) 8. Transport (zwaar materieel, tol, watertransport)
Waarden en voorwaarden voor ontwikkeling De volgende zaken worden als waardevol ervaren in het district:
Visie Wij willen een welvarend district waarbij elk subject in het district de welvaart op zijn eigen wijze ervaart. Dit door het creëren van een gezonde en veilige leefomgeving met inachtneming van de ecologische, culturele, sociale en economische voorwaarden van het district Wanica, in samenwerking met (bestuurlijke) organisaties en de bewoners van het district. Missie Wanica staat voor duurzame districtsontwikkeling door het verhogen van de economische weerbaarheid van alle districtsbewoners vanwege het creëren van duurzame werkgelegenheid, gebouwd op sterke sociale structuren en rechtvaardige welvaartspreiding. Hiermee bijdragend aan de nationale economie.
Verdienpoten district Wanica 1. Agrarische sector (landbouw – tuinbouw, bloementeelt - , veeteelt, pluimvee, aqua cultuur, agro gerelateerde productie) 2. Toerisme 3. Industrie (Grote – en middelgrote bedrijven) 4. Handel 5. Waterwinning
Aandachtsgebieden 1. 2. 3. 4. 5.
Behoud van een schoon en leefbaar Milieu Onderwijs (beroepsgericht) Volksgezondheid Goed en transparant bestuur Ruimtelijke ordening
Waarden Duurzame bodembenutting en – bestemming met evenwichtige verhoudingen tussen woon/leefgebieden en werk/productiegebieden die voldoende mogelijkheden garanderen voor het welzijn en de welvaart van toekomstige generaties. Waarborgen van: o zuiverheid van aarde, water, lucht o Zuivere en veilige voeding o Streven naar schone energie o Een leven zonder angst voor elke districtsbewoner
Wat tot uitdrukking komt door optimale: o o o o o o o o o o o o
Infrastructuur Veiligheid Recreatie mogelijkheden Sociale contacten Onderwijsmogelijkheden Nutsvoorzieningen Schone omgeving (milieu) Ruimte voor vrije beweging Bescherming van natuur en landschap Sociaaleconomische welvaart Gezondheidszorg Onderneming- en investeringsklimaat
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 14 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Ontwikkelingsbeleid en ontwikkelingsbronnen Al de bovengenoemde zaken zijn meegenomen in de formulering van dit strategische plan. De voorgestelde plannen zijn ingedeeld naar korte, middellange en lange termijn.
BESTUUR Lokaal Bestuur en decentralisatie Decentralisatie wordt voor de ontwikkeling van het district op elk gebied ervaren als een grote kans. De WRO geeft al een aantal instrumenten om lokale ontwikkeling te richten en te realiseren. Duidelijk is echter dat het volledig gebruik maken van de ruimte die reeds geboden wordt tijd zal vergen. Structuren die al ingesteld zijn werken nog niet optimaal en ook zijn er nog onvoldoende overlegstructuren. Passiviteit van de verschillende actoren vormen een bedreiging voor het welslagen van het decentralisatie proces. In de komende jaren zal door toepassing in de praktijk aan decentralisatie invulling gegeven worden. Het feit dat het district gecertificeerd is vormt de basis voor de verdere decentralisatie. De structuur van de lokale overheid is duidelijk echter als gevolg van een capaciteitstekort kan geen invulling worden gegeven aan het principe ‘the right (wo)man for the right job”. Het niet kunnen beschikken over een adequaat budget en de besluitvorming op centraal niveau werken vertragend. Het beschikken over voldoende eigen middelen zal zowel de lokale overheid als de lokale bevolking de mogelijkheid bieden om zichtbare eigen ontwikkeling te brengen in het district, waardoor de participatie van bestuur en bewoners optimaal zal worden.
De burgerparticipatie in Wanica bestaat nu vooral uit een Burger Participatiecommissie en een Burger Advies Commissie. De werking van en de integratie van deze commissies binnen het lokaal bestuur is nog niet optimaal . Er zal gezocht moeten worden naar een bevredigende samenwerking. Hierbij kan gedacht worden aan het structureren van de participatie zodat de commissies groter draagvlak hebben vanuit de bevolking. Daarnaast heeft gestructureerde burgerparticipatie als voordelen: o Verkleining afstand tussen lokale overheid, politiek en burger o Directe relevante informatie vanuit de basis o Vergroting van betrokkenheid o Vergroting van de uitvoeringscapaciteit o Vergroting van draagvlak o Vergroting efficiëntie van informatiestromen vanuit lokaal bestuur naar burger (tot op huishoud niveau) o Ontwikkeling afgestemd op behoefte en capaciteit van de lokale bevolking o Terugkoppelingsmechanismen voor evaluatie Een sterk punt in de decentralisatie van Wanica is dat er een goed overleg is tussen districtsraad en ressortraden. Het District Bestuur, de brug naar de centrale overheid, functioneert echter nog niet optimaal, waardoor er nog geen lobby voor de districtsbelangen is bij de respectievelijke ministeries. Bij optimale werking van dit orgaan zal de participatie van de ministeries buiten Regionale Ontwikkeling wellicht zichtbaarder worden voor het district. Het zichtbaar maken van de districten in de begrotingen van de verschillende ministeries zal al een eerste stap zijn in het creëren van een goede samenwerkingverbanden tussen districten en ministeries. De operationalisering van de afdeling districtinkomsten op het Commissariaat zal ervoor zorgen dat de wettelijke inkomsten zoals huurwaarde belasting ook werkelijk geïnd worden. Dit zal het districtsfonds versterken. Het decentralisatie proces staat in zijn kinderschoenen. Zoals elke ingrijpende verandering kost het volledig inburgeren hiervan tijd. Al doende zal dan ook District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 15 van 96
Republiek Suriname District Wanica
blijken waar er bijgesteld zal moeten worden en hoe en in welke mate
bevoegdheden verruimd kunnen/moeten worden.
Matrix 1: Decentralisatie en Bestuur Doel: delegeren van institutionele en financiële bevoegdheden van de centrale overheid naar de overheid in de districten
Maatregelen / activiteiten
Capaciteitsversterking van het lokaal bestuur en de overige structuren
WRO daadwerkelijk gebruiken als instrument voor lokale ontwikkeling
Operationaliseren District Bestuur
Operationaliseren afdeling districtsinkomsten Opname van het district als beleidsmaatregel in de begrotingen van alle ministeries
Indicatoren
Periode 1 2008 - 2011
Periode 2 2012 - 2017
Periode 3 2018 e.v.
o Optimale dienstverlening o Voldoende buurt – en wijkorganisaties aanwezig o Uitvoering van tevredenheid enquêtes onder burgers over het functioneren van het lokaal bestuur en de overige structuren
X X
X X
X
X
X
X
o Aantal nieuwe inkomensgenerende en ontwikkelingsgerichte verordeningen opgesteld en van kracht o Districtsplan en begroting worden jaarlijks ingediend o Regionale Organen functioneren
X
X
X
o District Bestuur is vertegenwoordiger van het district bij de ministeries
X
o Afdeling functioneert en int de districtsbelastingen o District zichtbaar in de begrotingen van de vakministeries.
X
X
X
X
X
X
X
Financiering
o o o o o
Vakministeries Lokaal bestuur NGO’s, Burger Participatiecommissie Nationale en internationale partner relaties
Nationale /districts begroting, DLGP II, lokale en externe ontwikkelingspar tners.
o o o o o
Vakministeries Lokaal bestuur DLGP Lokale overheid Overige district stakeholders
Nationale begroting, DLGP II
o Lokaal Bestuur o Betrokken Ministeries
X X
Ministeries/instanties
Nationale begroting, DLGP II
o Lokaal Bestuur X
X
o Vakministeries o DLGP o Lokaal bestuur
Nationale begroting
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 16 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Brede voorlichting over decentralisatie en WRO
Capaciteitsversterking van het BIC
Voorlichtingsbijeenkomsten voor de DNA leden van het district
Optimale faciliteiten voor RR en DR
o Optimaal functionerend lokaal bestuur o Optimale burgerparticipatie o Enquêtes om het bereik en besef te kunnen meten.
X
X
X X
X X
o Het BIC beschikt over een statistisch medewerker o BIC is in staat enquêtes uit te voeren o Voorlichting naar de bevolking is optimaal o Het BIC beschikt over statistische informatie van het district o De DNA leden van het district worden geïnformeerd over plannen en activiteiten in het district o DNA leden verdedigen de belangen van het district in het parlement o Vergaderruimtes beschikbaar voor alle Ressort Raden o
X
X
o Lokaal betruur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II
o Min. RO o Lokaal Bestuur
Nationale/Districts begroting
X
X
X
X
X
X
X
X
X
o Lokaal Besstuur o DR en RR o Para Force
Districtsbegroting
X
X
X
o Lokaal bestuur
Nationale/district
DLGP II
begroting
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 17 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Veiligheid en leefbaarheid Over het algemeen wordt Wanica als een tamelijk veilig en leefbaar district ervaren. Anderzijds meent men op te merken dat er een toename is van harde criminaliteit. In elk ressort is er een politiestation aanwezig. De bemensing is niet overal optimaal, net als de transportfaciliteiten die de politie ter beschikking heeft, maar hieraan wordt gewerkt. In de afgelopen jaren is er zeker verbetering op deze vlakken te bespeuren. Op verschillende posten is er een buurtmanager aangesteld. Dit zorgt voor een kleinere afstand tussen politie en burger. De verkeersveiligheid in het district laat wel te wensen over. De laatste jaren zijn er heel wat wegen geasfalteerd. Deze straten worden gebruikt als racebaan. Er is nog te weinig snelheidscontrole. Daarnaast zijn er niet voldoende fiets- voet en zebrapaden om het langzame verkeer te beschermen. Op vele plaatsen in het district zorgt dit dagelijks voor gevaarlijke situaties voor vooral de schoolgaande jeugd. Vooral in de regentijd zijn de bermen langs de wegen niet begaanbaar, waardoor zij op de openbare weg moeten lopen. Er is een brandweerpost te Lelydorp. Dit is onvoldoende om de diensten van de brandweer in alle ressorten te garanderen. De brandweerdienst heeft wel plannen om regionale diensten op te zetten en mensen te trainen om in geval van calamiteiten hulp te kunnen bieden.
Wat leefbaarheid betreft verkeert het district ook in vrij goede omstandigheden. De meeste faciliteiten, zoals scholing, gezondheidsvoorzieningen, nutsvoorzieningen, communicatiemogelijkheden en infrastructuur zijn in het district aanwezig. Bepaalde milieuaspecten baren wel zorgen. Het gaat hierbij dan vooral om afval. Op heel wat plaatsen in het district wordt er illegaal gestort door burgers. Er is wel een vuilstortplaats, maar de verwerking daar is nog niet optimaal. Hier wordt wel aan gewerkt. Ook het gebruik van chemicaliën in landbouw en industrie vormen een bedreiging voor de gezondheid. Een knelpunt is het feit dat de verkeersboetes centraal moeten worden voldaan. Dit heeft tot gevolg dat het politiekorps van het district niet een eigen fonds heeft, wat wel gebruikelijk is in andere landen. Het zelf kunnen innen en beschikken over een eigen fonds zal de efficiëntie en effectiviteit van de korpsen verhogen. Verbetering op gebied van veiligheid en leefbaarheid is zeker mogelijk en natuurlijk ook wenselijk. Dit vraagt niet alleen inspanning van het lokale bestuur. Participatie van de bevolking en goede onderlinge samenwerking en contacten kunnen hieraan veel bijdragen. Het organiseren van burgers in wijk –en buurtorganisaties kan hieraan bijdragen. Bovendien leidt dit naar meer sociale controle en grotere verantwoordelijkheid en inzet voor de eigen omgeving.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 18 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 2: Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid Doel: Het bieden van voldoende rechtsbescherming en veiligheid aan de samenleving van het district in het bijzonder en aan het totale grondgebied van Suriname in het algemeen. Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Periode 1 2008 2011 X
Periode 2 2012 2017 X
Periode 3 2018 e.v. X
Adequate uitrusting voor de politie en brandweer
o Politie en brandweer uitgerust confrom geldende normen.
Regelgeving m.b.t. weggebruik
o Regelgeving op papier o Regelgeving in uitvoering
X
X
X
Structureren van burgerparticipatie
o Burgerparticipatie gestructureerd i.s.m. de korpsen en de ressort raden en districtsbewoners
X
X
X
Ministeries/instanties
o Ministerie J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen o o o o o o o
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
o Statistieken beschikbaar o Minimaal 1 enquête per jaar
X
X
X
o o o
Zelf innen van boetes
o Regelgeving op papier o Fonds operationeel o Structuur voor zelf innen en zelf besteden operationeel
X
Ministerie van J&P Lokaal bestuur Lokale korpsen Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Lokale korpsen Burger participatie Commissie Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Lokale korpsen
o Ministerie van J&P o Lokaal bestuur o Lokale korpsen
Financiering
Nationale – Districts begroting, Sectorfonds Nationale begroting
Nationale – Districts begroting, DLGP II, Sectorfonds
Nationale / districtsbegroting
Nationale / districtsbegroting DLGP II
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 19 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Facilitering private sector De private sector vervult een belangrijke rol in de ontwikkeling van het district. Hierbij staat centraal dat ondernemers het principe van ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ moeten nastreven. Het faciliteren van de private sector is enerzijds afhankelijk van wetgeving op centraal niveau, maar ook op lokaal niveau kan de lokale overheid faciliterend optreden. Het is van belang dat de lokale overheid duidelijk in beeld brengt wie de actoren zijn in de private sector. Het organiseren van de sectoren zorgt ervoor dat er een aanspreekpunt is voor elke sector. Om investeringen aan te trekken naar het district moet het duidelijk zijn welke faciliteiten het district biedt aan investeerders. Dit kan bijvoorbeeld in een brochure ter beschikking worden gesteld aan geïnteresseerde ondernemers door het BIC. Daarnaast moet er een duidelijk beeld zijn wat er ontbreekt. Binnen de decentralisatie is het niet ondenkbaar dat districten met elkaar zullen moeten concurreren om investeerders in het district binnen te halen. In Wanica is de private sector duidelijk aanwezig. Er zijn kleine particuliere bedrijven aanwezig op allerlei gebied zoals tuinbouw, toerisme, recreatie, bouw en constructie etc. Het ondernemerspotentieel is groot vanwege de vrij grote bevolkingsdichtheid en de vrij goede infrastructuur. In het district zijn er verschillende bankinstellingen. Grote delen van het district zijn ook voorzien van nutsvoorzieningen.
3. 4. 5. 6. 7.
Onvoldoende voorlichting over de financieringsmogelijkheden Onvoldoende welvaartsspreiding vanuit de activiteiten die er al zijn Informatie is vaak te technisch voor het grote publiek Er is een grote afhankelijkheid van de centrale overheid Er wordt onvoldoende aandacht gegeven aan bescherming van lokale ondernemers en de bevolking tegen ongewenste effecten van globalisatie 8. Deals met multinationals zijn niet voldoende gericht op duurzaamheid 9. Buitenlandse standaarden worden gekopieerd zonder afstemming op de lokale realiteit
Door de toename van de bedrijvigheid zal ook het overleg tussen het lokale bestuur en de aanwezige ondernemers moeten worden gestructureerd. Zo ook de faciliteiten bieden voor toekomstige ondernemers om in het district hun informatie in te winnen en formaliteiten af te ronden. Het op een transparante manier verschaffen van duidelijkheid m.b.t. de investeringsfaciliteiten en het vestigingsbeleid is een vereiste. Suriname als land staat niet hoog aangeschreven in de wereld als het gaat om het hebben van een aantrekkelijk investeringsklimaat. Op lokaal niveau zal hierop moeten worden ingespeeld, om het toch aantrekkelijk te maken. Naast de lokale ondernemers moet ook worden gewerkt aan partnerschappen met andere landen bijvoorbeeld stedenbanden. De partnerschappen dienen op lokaal niveau te worden afgesloten, waarbij het district direct betrokken is bij de totstandkoming van het partnerschap.
Naast deze positieve ontwikkelingen zijn ook tekortkomingen geconstateerd. Deze zijn: 1. De Private sector is niet georganiseerd 2. Geen duurzame private sector ontwikkeling en werkgelegenheidsbevordering District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 20 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 3: Faciliteren private sector Doel: institutionalisering van het partnerschap met de private sector om een zodanig kader te scheppen waarbinnen activiteiten in de private sector uiteindelijk helpen bijdragen aan armoedevermindering van de centrale overheid naar de overheid in de districten Maatregelen / activiteiten
Inventarisatie van actoren in de private sector Maken van een overzicht van de aanwezige faciliteiten voor ondernemingen in het district
Voorwaarden scheppen voor een aantrekkelijk ondernemersklimaat.
Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.
Indicatoren
o Alle private ondernemers zijn bekend in het district o BIC beschikt over een overzicht van faciliteiten ten behoeve van geïnteresseerde investeerders o Bestuur heeft inzicht in welke faciliteiten ontbreken o Lokaal informatiepunt – one window – voor ondernemers o Alle actoren zijn op elkaar ingesteld voor het verlenen van vergunningen o Adequate begeleiding van ondernemers o Uitbreiding kredietfaciliteiten o Nieuwe partnerschappen geïdentificeerd o Transparante regelgeving m.b.t. het vergunningenbeleid en de controle daarop o o o o
Trainingsfaciliteiten Trainingsprogramma’s Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.
Periode 1 2008 2011 X
Periode 2 2012 2017
Periode 3 2018 e.v.
X
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal Bestuur
Districtsbegroting
o Lokaal Bestuur
District begroting
o o o o
Lokaal bestuur KKF Vakministeries Overige distrricts stakeholders o Private sector o Banken
Nationale / districtsbegroting DLGP II, Bankinstellingen
o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
X
X X
X
X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
X X X X
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 21 van 96
Republiek Suriname District Wanica
ECONOMISCHE ONTWIKKELING Agrarische sector “Conform regionale, internationale, hemispherische en mondiale visies, is een welvarende agrarische sector de sleutel naar rurale welvaart, armoede bestrijding, voedselzekerheid, sociale gelijkheid en duurzame ontwikkeling” Hoewel er in Wanica een snelle urbanisatie plaats vindt, wordt de agrarische sector nog steeds als de belangrijkste verdienpoot beschouwd. Binnen deze sector is er veel potentieel voor verdere ontwikkeling. Vooral de tuinbouw, veeteelt en sierteelt sector zijn goed ontwikkeld. Wanica is de grootste leverancier van groenten en fruit in Suriname. Er is al export van groenten en bloemen naar Europa vanuit het district. Strengere regelgeving op export en groter consumenten bewustzijn over voedselveiligheid zullen steeds meer druk op boeren uitoefenen om productiemethoden aan te passen. Anderzijds neemt de vraag naar biologisch voedsel toe. Dit kan een stimulans zijn om over te stappen naar ecologisch verantwoorde productiemethoden. De voordelen van deze methoden zijn: • Afhankelijkheid van externe inputs wordt veel kleiner • Geen milieubelasting. • Duurzaam bodemonderhoud • Geen gezondheidsrisico’s voor de boer • Voedselveiligheid voor de consument • Geschikt voor zelfvoorziening en marktproductie Ontwikkeling in deze richting vraagt om: • Actieve ondersteuning vanuit nationaal beleid • Wettelijk kader ter bescherming van product en productie • Standaarden bureau • Opleiding en voorlichting • Netwerking en samenwerkingsverbanden.
• •
Stimulering van coöperatievorming Centraal opkoopbureau ten behoeve van export
Als zwaktes voor de ontwikkeling van deze sector zijn geïdentificeerd: 1. Ondeskundig gebruik van chemicaliën (bestrijdingsmiddelen, kunstmest etc.) 2. Ondeskundig gebruik van grond 3. Geen agrarisch beleid op districtsniveau 4. Grote Importcomponent 5. Geen ruimtelijke ordening 6. Geen goede verwerkings – en opslagfaciliteiten 7. Grote arbeidsmigratie 8. Beperkte export faciliteiten 9. Verkavelingsvergunningen van landbouwgronden 10. geen agrarisch onderwijs Deze zwaktes kunnen gedeeltelijk opgevangen worden door het promoten van ecologische verantwoorde methoden. De aansluiting van Suriname bij de Caricom creëert nieuwe exportmogelijkheden. Daarnaast is nauwe samenwerking tussen overheid en private sector van eminent belang voor de ontwikkeling van deze sector. Positief in Wanica zijn de openbare markten. Op deze markten kunnen producenten rechtstreeks hun waren verkopen. Een deel van de aangeboden producten zijn door tussenhandelaren opgekocht. Voor veel boeren is dit een nadelige situatie. Zij kunnen niet zelf de prijzen voor hun goederen bepalen, waardoor de verkoopprijs niet altijd de productieprijs dekt. De markt in Domburg heeft naast marktfunctie ook de functie van toeristische attractie. Elke zon- en feestdag zijn er een honderdtal bezoekers, vanwege de
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 22 van 96
Republiek Suriname District Wanica
voetbalwedstrijden, de eetstandjes en de verfrissende waterkant. De structuur van de markt is echter niet optimaal om al de bezoekers prettig te accommoderen.. Een parkeerplaats buiten het marktterrein, betere ordening van de verkoopplaatsen en verbetering van sanitair zijn noodzakelijk. Beheer van de markt kan verzorgd worden door een lokale organisatie in samenspraak met het lokale bestuur. Gezien de huidige wereldsituatie zal de vraag naar voedsel toenemen in de komende jaren, dit als gevolg van de afname van vruchtbare gronden en de inzet van gronden voor de productie van biodiesel. Strategisch gezien is de versterking en verdere ontwikkeling van deze sector daarom een goede keuze. Om dit proces goed te begeleiden en te kunnen evalueren is een district agrarisch beleid nodig. In een commissie waarin alle belanghebbenden zijn vertegenwoordigd kan dit beleid worden geformuleerd. Deze commissie dient ook een inventarisatie te maken van de beschikbare gronden. Op basis hiervan kan dan een agrarisch bestemmingsplan geformuleerd worden. Voor formulering van een strategie voor deze sector kan naast de nationale beleidsdocumenten gebruik gemaakt worden van de beleidsinstrumenten aangereikt vanuit de Caricom in de vorm van Jagdeo initiatief en de Agromatrix. Deze instrumenten zijn daarom aan dit document toegevoegd.
Veeteelt Samen met het Rijsdijkgebied in Para levert Wanica 40% van de rauwe melk aan de melkcentrale. Verdere ontwikkeling van deze sector vraagt nationaal om ondersteuning op basis van beleid. Lokaal kunnen aanvragen voor veeteelt activiteiten worden ondersteund.
Sierteelt Er is al sierteelt in het district aanwezig. Ook is er export van bloemen. Om duurzame productie te garanderen is goed onderhoud van de bodem noodzakelijk. Net als bij groenteteelt kan dit bereikt worden door methoden voor ecologisch verantwoorde productie te integreren. Experimenten hebben uitgewezen dat dit bovendien de kwaliteit van de bloemen verhoogt.
Aquacultuur In het district zijn er drie bedrijven actief in de aquacultuur en ook enkele visverwerkingsbedrijven gevestigd. Als gevolg van zandafgravingen zijn er grote waterputten in Wanica. Deze putten vormen een bedreiging voor de volksgezondheid vanwege het stilstaande water. Bovendien zijn er een aantal van deze putten in woongebieden. Rehabilitatie van deze putten zou moeten plaatsvinden of aanwending voor economische activiteiten. Hierbij kan gedacht worden aan aquacultuur of recreatieve attracties. Voor de toekomst moet voor het verlenen van mijnbouwconcessies al een rehabilitatie plan zijn uitgewerkt.
Natte infrastructuur Een andere belemmering voor agrarische sector is de slecht onderhouden natte infrastructuur. Dit veroorzaakt slechte afwatering en overstroming van landbouwgebieden. Voor goed management van de waterhuishouding is een districtswaterschap onder beheer van een Water Autoriteit Wanica een oplossing. Deze autoriteit zal moeten zorgdragen voor: 1. Het onderhouden en uitbouwen van de natte infrastructuur in samenwerking met onder andere: o CTA van het commissariaat, o Beheer en bestuurdienst van de ressorten, o Ministerie van OW, o Ministerie van LVV 2. Controle op bescherming van waterzuiverheid 3. Controle op naleven van onderhoudswetten voor particulieren op trenzen en lozingen in samenwerking met Bestuursopzichters 4. Innen van heffingen op (oppervlakte)watergebruik en winning 5. Voorlichting aan burgers en ondernemers over efficiënt water gebruik en bescherming van waterzuiverheid, onderhoud van infrastructuur 6. Rioleringen en afvoer van huishoudelijk- en industrieel afvalwater en chemicaliën
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 23 van 96
Republiek Suriname District Wanica
In dit orgaan zullen naast deskundigen ook actoren uit het district zitting moeten hebben.
Binnen het MOP is er al een waterschap opgenomen voor het Reeberg project. Dit zou moeten worden uitgebreid in het hele district
Matrix 4: Agrarische produktie en Agro industrie Doel: Het garanderen van de nationale voedselzekerheid en veiligheid en wel zodanig dat deze niet importafhankelijk zijn Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Periode 1 2008 2011 X X
Periode 2 2012 2017
Periode 3 2018 e.v.
Commissie instellen voor de formulering van een lokaal agrarisch beleidsplan
o Agrarisch plan beschikbaar
Commissie instellen voor het opstellen van gedragen ruimtelijk ordening en bestemmingsplan
o Gedragen plan geformuleerd o Lobby bij centrale overheid voor erkenning van het plan
X X
Het accent leggen op ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’.
o Toename HACCP en ISO gecertificeerde bedrijven o Toeleveranciers en werknemers zijn merendeels afkomstig uit het district. o Een deel van de winst vloeit terug naar het district voor sociale doeleinden.
X
X
X
X
X
X
X
X
X
o Burgers van Wanica hebben kennis over kredietfaciliteiten o Boeren passen duurzame landbouw methoden toe o Toename van jongeren die een loopbaan in de agrarische sector kiezen. Er is een toename van
X
X
X
Voorlichting over: o o o o
Kredietfaciliteiten duurzame landbouw methoden loopbaan in agrarische sector Voordelen van coöperatievorming
X
X
X
X
X
X
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Private sector o Betrokkenen uit Agrarische sector o Vakministeries
Nationale / districtsbegrotingDLGP II, private sector / ASP
o Lokaal bestuur o Private sector o Betrokkenen uit Agrarische sector o Vakministeries o Lokaal bestuur o Private sector
Nationale / districtsbegroting, DLGP II, private sector / ASP
o o o o
Lokaal bestuur Private sector Agrarische sector Vakministeries
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector. Internationale partners
Nationale / districtsbegrotingDLGP II, private sector / ASP
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 24 van 96
Republiek Suriname District Wanica
coöperaties in het district o Infrastructuur hersteld o Productiegebieden ontsloten o Onderhoudsplannen beschikbaar
X X X X
X
o De markt is overzichtelijk en prettig gestructureerd o Parkeerplaats buiten het marktplein o Agro-producten worden centraal ingekocht voor export en lokale distributie
X
X
X
X X
X X
X X
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
o Statistieken beschikbaar
X
X
X
Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.
o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar. o Trainingen in aquacultuur
X X X X
X X X X
X X X X
X
X
Herstel c.q. aanleg infrastructuur
Reorganisatie markt Domburg
Oprichten van een centraal inkoopbureau voor agrarische producten
Inventarisatie voor mogelijkheden en belangstelling voor aquacultuur als rehabilitatie voor uitgemijnde gebieden Stimuleren van zelfvoorziening vooral voor economisch kwetsbare groepen
o Trainingen in aanleg erfcultuur o Kookcursussen o Trainingen gezonde voeding
X X X
X X X
X X X
o Lokaal bestuur o Private sector o Vakministeries
Nationale / districtsbegrotingDLGP II, private sector
o Lokaal bestuur o Lokale organisatie
Nationale / districtsbegroting DLGP II
o Lokaal Bestuur o Betrokken Vakministeries o Boeren organisaties Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Vakministeries o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting / ASP
o Private sector o Lokaal bestuur Overige district stakeholders o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting / ASP
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector / ASP
Nationaal/ Lokaal bestuur Nationaal/MINOV/Min. VGZ/SOZAVO
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 25 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 5: Water Doel: Duurzaam beheer en bescherming van de hulpbron water Maatregelen Activiteiten
/
Water inventarisatie
Distictsverordening
Water Authoriteit Wanica
Indicatoren
o o o o o o o o 1.
2.
3. 4.
5.
Waterbeschikbaarheid in kaart Status natte infrastructuur in kaart Status afvalwater in kaart (potentiële) bronnen van vervuiling geïdentificeerd Waterbeheersingsystemen geïnventariseerd Instellen Water Autoriteit Wanica (Waterschap) Heffingen op water gebruik en vervuiling van oppervlakte water voor districtfonds Heffing op winnen van bronwater Waterschap functioneert Het onderhoud en de uitbouw van de natte infrastructuur in samenwerking met onder andere CTA van het commissariaat, Beheer en bestuurdienst van de ressorten, Ministerie van OW, Ministerie van LVV Controle op bescherming van waterzuiverheid Controle op naleven van onderhoudswetten voor particulieren op trenzen en lozingen in samenwerking met Bestuursopzichters Innen van heffingen op (oppervlakte)watergebruik en winning Voorlichting aan burgers en ondernemers over efficiënt water gebruik en bescherming van waterzuiverheid, onderhoud van infrastructuur Rioleringen en afvoer van huishoudelijk afvalwater geschiedt op milieu verantwoorde wijze
Periode I 2008 2011 X X X X X X X
Periode II 2012 2017
Periode III 2018 e.v.
X
X
X X
X X
X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Ministeries/Instanties
Financiering
Team van deskundigen aangesteld in samenspraak met min. R.O/LVV/OW/NH, SWM en lokale actoren
Nationle/District. Begroting
Lokaal bestuur Districtraad Juristen lokale deskundigen Lokaal Bestuur, Bestuursopzichters, deskundigen, sectorvertegenwoordigers
Nationle/District. Begroting DLGP II Nationle/District. Begroting DLGP II
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 26 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Agricultuur binnen de Caricom Bij het begin van dit millennium heeft IICA een Agromatrix, gekoppeld aan de Millennium Doelen en het Jagdeo Initiatief ontwikkeld voor de Caricom. Hiermee kunnen de verbindingen tussen verwachtingen, acties en prestaties helder in beeld worden gebracht en activiteiten worden geformuleerd. De situatie van de Surinaamse agricultuur wijkt niet veel af van de andere landen binnen de Caricom. (zie SWOT analyses).Voor toekomstige ontwikkeling en evaluatie van deze sector wordt deze matrix aan dit document toegevoegd. Jagdeo Initiatief De 10 beperkingen voor ontwikkeling van landbouw in het Caribische gebied gelden ook voor Suriname. 1. Gelimiteerde en geen passende investeringen in landbouw 2. Achterhaalde en inefficiënte landbouw en voedsel veiligheidssystemen 3. Geen onderzoek afgestemd op behoefte 4. Gefragmenteerde en ongecoördineerde private sector 5. Ontoereikende en ongecoördineerde risicomanagement maatregelen
6. 7. 8. 9.
Inefficiënte land en waterverdeling en managementsystemen Ontoereikende transportmogelijkheden Zwak en gefragmenteerde Informatie en marketing netwerken Marketing: zwakke verbinding met en participatie van producenten in groeiende marktsectoren 10. Te kort aan vaardige en getrainde mensen.
De opheffing van hier aangehaalde beperkingen zal naar verhoging van de competitiviteit van de sector leiden. Binnen de Agromatrix valt het dus in de velden VII, VIII en IX. Voor een aantal van de actiepunten zoals aangegeven in de Agromatrix zijn er activiteiten geformuleerd in dit strategisch plan. Verdere uitwerking hiervan kan gebeuren door een commissie die zich gaat bezighouden met het verder uitwerken van het strategische plan op agrarisch gebied. Een aantal zaken kan alleen op nationaal niveau worden gerealiseerd. Met input vanuit de districten kan hier aandacht voor worden gevraagd.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 27 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 6: Agromatrix Conceptual Framework Systemisch concept Duurzame ontwikkeling benadering
Rurale gebieden
Agro voedselwaarde keten
Beleidssysteem
Strategische doelen
I Stimuleren van ecologisch verantwoorde methoden
II Stimuleer geïntegreerd milieumanagement
III Bouw een pro-Eco Institutioneel Framework
Duurzaamheid
Cultureel Sociaal
IV Faciliteren van verhogen van levenskwaliteit en toegang tot diensten
V Ontwikkel vaardigheden, expertise en innovatie
VI Stimuleer beleid dat leven en levensonderhoud verbeterd
Gelijkwaardigheid
Economisch (productie en handel)
VII Stimuleer competitieve rurale ondernemingen
VIII Vorm netwerken. Integreer ketens en stimuleer productiviteit
IX Werk aan een stimulerende bedrijfsomgeving
Concurrentiekracht
Politiek Institutioneel
X Versterk public en private partnerships
XI Versterk dialoog, relaties en verbindingen
XII Stimuleer nationale beleid en externe samenwerking
Goed bestuur
Ecologisch
Strategische doelen
Rurale ontwikkeling Voedsel zekerheid Voedsel soevereiniteit Plaats voor agricultuur
Duurzame ontwikkeling van agricultuur en rurale gemeenschappen
Naar Agromatrix van Institute for Inter American Cooperation on Agriculture (IICA)
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 28 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Toerisme Toerisme wordt door de regering van Suriname aangemerkt als één van de prioriteitssectoren. In Wanica zijn er reeds een aantal attracties en faciliteiten zowel voor binnenlandse als buitenlandse bezoekers. Hieronder vallen onder andere de vlinderboerderij, de warungs te Lelydorp,hotel/cassino Lely Hills, de waterkant van Domburg en watersport op de Surinamerivier. Om deze sector verder te ontwikkelen zodat het ook een inkomstenbron wordt voor het district, zal het district daadwerkelijk de potentie van het toerisme moeten inzien. Een duurzame aanpak van deze sector zal bijdragen aan veiligheid, werkgelegenheid, werven van districtsfondsen door toeristenheffing in te voeren. Hierdoor kan o.a. het uiterlijk van de diverse toeristen lokaties worden onderhouden, tourist awareness programma’s worden georganiseerd en trainingen worden betaald t.b.v. de districtsbewoners die werken of willen werken in deze sector. Te Domburg is er een toenemend aantal boten die voor langere tijd aanmeren om huricane season in het Caraibische gebied te ontlopen. Er zijn geen voorzieningen voor deze bezoekers en ook is er geen regelgeving. Met de toename van stormen kan dit zeker een bron van inkomsten worden voor de lokale bevolking. Goede regelgeving en regulering is echter wel nodig.
Cultureel en historisch erfgoed Het rijke culturele en historische erfgoed leent zich voor verdere uitbouw van deze sector. Hierbij kan worden gedacht aan de Santi Gron, Lelydorp gebied en de markt van Domburg. Het verder ontwikkelen van deze locaties stimuleert lokaal ondernemerschap.
Grondbeleid en ruimtelijke ordening Voor werkelijke uitbouw van deze sector is een goede ruimtelijke ordening en een uitgewerkt bestemmingsplan van het district nodig. Dit kan lokaal voorbereid worden waarna het aan de centrale overheid wordt voorgelegd. Grondbeleid behoort immers nog niet tot de bevoegdheid van het district.
Infrastructuur De infrastructuur in het district is tamelijk goed. De meeste atracties zijn gemakkelijk te bereiken. Er moet wel voor gewaakt worden dat wegen niet kapot gemaakt wordt door te zware transporten.
Jeugd, onderwijs en werk De sector zal behoefte hebben aan geschoolde arbeiders. Trainingen om te kunnen werken in deze sector biedt vele voordelen zoals de opvang en begeleiding van drop-outs, en armoedebestrijding.
Milieumanagement Toerisme is afhankelijk van een schone omgeving en natuurschoon. Afvalbeleid en milieumanagement zijn daarom belangrijke aspecten voor deze verdienpoot. Kiezen voor ecologisch verantwoorde productie zal de natuur vrijwaren en kan binnen de toerisme sector ook als attractie worden uitgewerkt;
Bescherming van lokale voorwaarden Naast vele voordelen zijn er ook gevaren verbonden aan recreatie en toerisme vooral als er geen wetgeving en controle is. Een van de gevaren is het verlies van de eigen culturele identificatie en daarmee verlies van normen en waarden als ongebreideld toerisme wordt toegestaan. Daarnaast zijn er de gevaren op gebied van veiligheid en gezondheid. Een Toerisme Autoriteit Wanica (TAW) kan zowel de vele voordelen voor district op het gebied van toerisme veilig stellen, tevens bescherming bieden voor eventueel nadelige gevolgen. Eén van de taken van de TAW zal ook zijn om een inventarisatie te maken van de touroperators die thans Wanica als bestemming hebben in hun pakket. Met deze operators moet een regeling worden getroffen dat zij, op basis van een verordening, een vergoeding afdragen in het districtsfonds. Immers is het zo dat zij door middel van de beschikbare toeristische attracties van het district inkomsten verwerven. Dit valt ook onder het maatschappelijk verantwoord ondernemen.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 29 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 7: Toerisme Doel: Uitbouwen van recreatie en toerisme mogelijkheden met inachtneming van ecologische, culturele, sociale voorwaarden van het district Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Instellen Toerisme Autoriteit Wanica en opstellen toerisme beleid Wanica
o Toerisme Autoriteit Wanica is geïnstalleerd en functioneert Toerismebeleid Wanica geformuleerd en in uitvoering
X
o Alle boottoeristen betalen als ze aanmeren in Domburg hiervan komen er inkomsten in het districtfonds o Er zijn sanitaire voorzieningen o Er zijn aanmeerplaatsen
X
X
X X
X X
X X
o o o
Uitbouwen van markt te Domburg als toeristische attractie
o Markt is geordend o Er zijn inkomsten hieruit voor de lokale bevolking
X X
X X
X X
o o
Bouw van openbare toiletten te Lelydorp
o Er zijn toiletten
X
X
Uitvaardigen van een verordening voor innen van toerisme heffingen
o Verordening uitgevaardigd o Toerisme heffingen wordt geïnd
X X
X X
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid
o Statistieken beschikbaar
X
Uitbouwen samenwerkingsverbanden
Samenwerkingsverbanden geïnstitutionaliseerd en passen binnen het toerisme beleid van Wanica
Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.
o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen
Regelgeving en heffingen voor boottoeristen Uitbouwen van voorzieningen voor de opvang van boottoeristen
Periode 1 2008 2011
Periode 2 2012 2017 X
Periode 3:2018 e.v.
Ministeries/instanties
X
o o o o
X
o o
Lokaal bestuur Vakministeries (TCT) Private sector Overige districts stakeholders Lokaal Bestuur Betrokken vakministeries en instanties Lokaal bestuur Lokale ondernemers Betrokken vakministeries en instanties Lokaal bestuur Lokale ondernemers
Financiering
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
Nationale / districtsbegroting Nationale / districtsbegroting
Nationale / districtsbegroting DLGP II
o Lokaal bestuur o Lokale ondernemers
Nationale / districtsbegroting DLGP II
X X
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector
Nationale / districtsbegroting DLGP II
X
X
Nationale / districtsbegroting
X
X
X
o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Lokaal bestuur o Private sector o Overige stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
X X X
X X X
X X X
o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 30 van 96
Republiek Suriname District Wanica
o
Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.
X
X
X
stakeholders
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 31 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Bosbouw en Houtverwerking In Wanica is er alleen selecte houtkap in Santigron. Dit gebeurt door de bewoners van het dorp en door externe ondernemers. Er komen hieruit inkomsten voor het dorp. Deze activiteit zorgt voor werkgelegenheid van de plaatselijke bevolking. Daarnaast oogsten en verwerken de dorpsbewoners bosproducten (podosiri, medicinale kruiden etc.). Vanwege het feit dat grondenrechten nog niet geregeld zijn, vindt er ongebreidelde uitgave van concessies plaats.
Er zijn vele houtzagerijen en houtmarkten in het district. Houtverwerking vormt een probleem in het district. Allereerst vinden er zware houttransporten plaats over de districtswegen naar de vele houtverwerkings- en verkoopplaatsen. Er is een overlast van houtzaagsel. Dit wordt namelijk niet verwerkt. Ook het feit dat er geen ruimtelijk ordeningsbeleid is zorgt voor overlast. Houtzagerijen bevinden zich op sommige plaatsen tussen woonhuizen. Dit veroorzaakt heel wat schade aan woningen en infrastructuur.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 32 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 8: Bosbouw en houtverwerking Doel: Het verhogen van de bijdrage van de bossen aan de nationale economie en het welzijn van huidige en toekomstige generaties met inachtneming van het behoud van de biodiversiteit. Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Periode 1 2008 - 2011
Periode 2 2012 - 2017
Periode 3 2018 e.v.
X
X
Transparant uitgifte beleid en evaluatie en aanpassing van het houtconcessie beleid
o Houtconcessie beleid aangepast aan de standaarden voor optimaal landgebruik en bosbeheer
X
Verordening voor heffing op houttransporten
o Verordening opgesteld en in uitvoering o Middelen in het districtsfonds voor onderhoud van de infrastructuur o Ondernemers gecertificeerd
X
Certificering van de houtexploitatie en houtverwerking.
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid. Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.
X
X
X
X
X
X
o Statistieken beschikbaar
X
X
X
o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.
X X X X
X X X X
X X X X
Ministeries/instanties o o o o o o o o
Lokaal bestuur Private sector Vakministeries NIMOS Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Vakministeries Private sector
o o o o o o o o o o o
Lokaal bestuur Vakministeries Private sector NIMOS Internationale organisaties Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Vakministeries Private sector Lokaal bestuur Overige district stakeholders
Financiering Nationale / districtsbegroting
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector Nationale / districtsbegroing Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 33 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Handel en industrialisatie Wanica is door haar ligging vooral een forensen district. Dagelijks verplaatsen zich duizenden mensen naar Paramaribo. Dit heeft grote files tot gevolg. Groot- en detailhandel zijn goed vertegenwoordigd in het district. Er zijn vele winkels met levensmiddelen en bouwmaterialen. De agrarische sector met daaraan gerelateerde activiteiten biedt een mogelijkheid om lokale arbeidsplaatsen te creëren, ook voor jonge ondernemers en laaggeschoolde jongeren. Om dit te realiseren is er betere voorlichting nodig over mogelijkheden om een onderneming op te starten vooral op het gebied van financiering. Ook het organiseren van verschillende economische sectoren in het district kan leiden naar betere bereikbaarheid van doelgroepen voor trainingen en voorlichting. Door de grote populatiedichtheid en de vrij goede infrastructuur van een aantal ressorten zijn deze gebieden geschikt voor de ontwikkeling van (ecologisch verantwoorde) industrie en verantwoord ondernemen. Ontwikkeling van locale werkgelegenheid moet wel afgestemd zijn op competenties die er zijn of die ontwikkeld of aangetrokken kunnen worden. Hiervoor is er een inventarisatie nodig van de menselijke potenties en behoeften aan werk in het district. Daarnaast zal er een goed ruimtelijk ordenings- en bestemmingsplan gemaakt moeten worden. Het optimaal laten functioneren van deze sector zijn wel een aantal factoren cruciaal. Dit zijn:
f. infrastructuur g. utiliteiten o aanwezigheid van lokale inputs o kennis van internationale kwaliteitsstandaarden o informatie uitwisseling en awareness campagnes m.b.t. de internationale handelsverdragen en hoe in te spelen op de voordelen van deze Verdragen. Op lokaal niveau zullen de burgers actief moeten participeren in het productieproces, door innovatief te zijn en op basis van een goed bestemmingsplan strategische besluiten te nemen voor de ontwikkeling van deze sector. Met betrekking tot de handel zal zowel op centraal als lokaal niveau een goede informatiestroom op gang moeten komen over de handelsmogelijkheden in de regio en de rest van de wereld. De informatie moet praktisch en begrijpbaar zijn. Ook hier is de actieve participatie van de lokale ondernemers van belang. Er zijn financieringsfaciliteiten, maar deze zijn niet voldoende bekend bij de ondernemers. Het beschikken over een one window stop faciliteit is ook voor deze sector een noodzaak. De informatie moet bij het lokaal bestuur beschikbaar zijn. Dit is één drempel minder.
o de faciliteiten die de centrale overheid biedt om het voor lokale ondernemers aantrekkelijk te maken een exportgerichte industriële onderneming op te zetten a. transparante regelgeving gericht op de ontwikkeling van de sector b. investeringsincentives c. exportkredietverzekering faciliteit d. voldoende bescherming van lokale ondernemers e. financieringsfaciliteiten
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 34 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 9: Handel en industrialisatie Doel: effectieve participatie van het district in regionale handels - en economische blokken en versterking van groei van klein ondernemerschap en diversificatie richting minder prijsgevoelige en meer unieke producten die sterker kunnen concurreren op de internationale markt. Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Periode 1 2008 - 2011 X
Instelling ‘one window stop’
o One window stop operationeel
Maatschappelijk contract sluiten met de bedrijven
o Contract getekend o Implementatie sociaal – maatschappelijke projecten in het district
X X
Awareness campagnes m.b.t. de internationale handelsverdragen
o Campagnes worden uitgevoerd o Toename export
Instellen van een afdeling van BOG
Periode 2 2012 - 2017
Periode 3 2018 e.v.
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Private sector
Nationale / districtsbegroting
o o o o
Lokaal bestuur Vakministeries Private sector Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting / private sector
X
o o o o
Lokaal bestuur Vakministeries Private sector Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting / private sector
X
X
o Lokaal bestuur o Min. VGZ
Nationale begroting
X
X
X
o Lokaal bestuur o Min. VGZ
Nationale begroting
o Statistieken beschikbaar
X
X
X
o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries
Nationale / districtsbegroting
o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.
X X X X
X X X X
X X X X
o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
X
X
X X
X
o Controle op voedselveiligheid
X
Instellen van een afdeling van ministerie van HI
o Controle op prijzen, activiteiten en kwaliteit
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid. Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 35 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Transport Het wegennet in Wanica is vrij goed ontwikkeld. De laatste jaren zijn een heel aantal secundaire wegen verhard en zijn er verbindingswegen aangelegd tussen het oosten en het westen van het district. Er is wet en regelgeving op gebied van transport dat op bepaalde wegen mag komen . Controle op naleving is echter niet altijd optimaal.
In heel wat gebieden is er voldoende openbaar vervoer om naar de stad te gaan. De interdistrict verbindingen laten wel te wensen over. Er gaat veel zwaar verkeer met bouwmaterialen door Wanica en dit eist zijn tol voor de wegen. Voor het district betekent dit grote kosten om de wegen in goede toestand te houden. Financiering hiervan zou door de transportsector opgebracht moeten worden en liefst rechtstreeks in het districtsfonds gestord moeten worden
De verharding van de wegen heeft wel voor onveiligheid in het verkeer gezorgd. Snelheid van auto’s is hoger geworden. Voor langzaam verkeer, voetgangers en fietsers, zijn er echter geen voorzieningen getroffen. Ook de bermen zijn vaak niet bruikbaar als voetpad. Dit veroorzaakt een groot gevaar voor zwakke weggebruikers.Het aanleggen van voet- en fietspaden, verkeersremmers kan hierin verlichting brengen. Matrix 10: Transport
Doel: het totstandbrengen van ordening en verbetering van het verkeerswezen
Maatregelen / activiteiten Verordening heffing op wegbelasting
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
Indicatoren o Verordening van kracht o Heffingen worden geïnd o Districtsfonds wordt voorzien van middelen t.b.v onderhoud en uitbreiding infrastructuur o Statistieken beschikbaar
Periode 1 2008 - 2011 X X X
Periode 2 2012 - 2017
Periode 3 2018 e.v.
X X
X X
X
X
X
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private sector
Nationale / districtsbegroting / DLGP II / transporteurs / weggebruikers
o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders Vakministeries
Nationale / districtsbegroting
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 36 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Bouw en Constructie Door toename van de bevolking zowel vanuit de stad als vanuit het binnenland is toename van bedrijvigheid in deze sector is duidelijk waar te nemen in Wanica. Voor de gebieden die minder dan 500m van de primaire wegen liggen is de bouwwet van kracht. Er is echter weinig controle. Dit vormt derhalve een bedreiging voor de duurzame ontwikkeling van het district. Daarnaast ontbreekt een wettelijk kader: - geen bestemmingsplan - geen ruimtelijke ordening - geen huisvestingsbeleid
Hiertegenover staat dat voldoende componenten aanwezig zijn om die invulling te geven aan de sector waardoor het wel een duurzame bijdrage kan leveren aan de economische ontwikkeling van het district. 1. 2. 3. 4. 5.
Voldoende land beschikbaar Voldoende zelfbouw Voldoende bouwmaterialen verkrijgbaar Voldoende bouwvakkers Verschillende afdeling OW&V aanwezig
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 37 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 11: Bouw en Constructie Doel: het optimaliseren van de controle op de bouw en van de dienstverlening ten einde een goed en gezond leefmilieu te creëren alwaar een kwalitatief hoge woonkwaliteit en hoog woongenot primair staan Maatregelen / activiteiten
Indicatoren Bestemmingsplan Ruimtelijke ordening Huisvestingsbeleid Bouwwet van kracht
Periode 1 2008 - 2011 X
Periode 2 2012 - 2017
Wettelijk kader formuleren en vaststellen
o o o o
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
o Statistieken beschikbaar
X
X
Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.
o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.
X X X X
X X X X
Periode 3 2018 e.v.
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II
X
o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries
Nationale / districtsbegroting
X X X X
o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 38 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Communicatiesector In Suriname ontbreekt een nationale ICT – Strategie. Om van een kenniseconomie te kunnen praten is dit een basis vereiste. In het district zijn verschillende faciliteiten aanwezig, waaronder 1. Providers 2. huis aansluitingen van Telesur 3. Internet via GSM of huislijn 4. in ICT getrainde mensen 5. BIC met faciliteiten 6. Cybercafe’s De beschikbaarheid van de faciliteiten is echter niet gekoppeld aan een ontwikkelingsstrategie. Er zijn geen bestemmingsplannen voor het plaatsen van masten, terwijl er internationaal literatuur is die schadelijkheid voor de gezondheid beschrijft. Wijde verbreiding van communicatiemogelijkheden heeft ook nadelen, zoals
1. 2. 3. 4. 5.
Beïnvloeding van cultuur door aangeboden media producten Nadelige beïnvloeding van de jeugd door Internet (geen controle) Manipulatie Verkeerde informatie Straling van de masten en mobiele telefoons en andere apparatuur nadelig invloed op volksgezondheid
Daar tegenover staan de vele mogelijkheden die ICT bieden voor de ontwikkeling van het district 1. Regionale communicatie (radio, televisie) 2. Kennis verruiming 3. Snelle informatiestroom 4. Vergroten van goed, transparant bestuur 5. Distance learning Door duidelijke nationale ICT strategie te formuleren en het instellen van een controle commissie kunnen nadelen beperkt en de voordelen optimaal benut worden.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 39 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 12: Communicatie Doel: het streven om het district te ondersteunen in zijn transformatie naar een kenniseconomie en het district te voorzien van adequate en kwalitatieve hoge ICT- infrastructuur Maatregelen / activiteiten ICT – strategie formuleren en ratificeren
Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.
Indicatoren o ICT wordt uitgevoerd en geïmplementeerd conform strategie o Beleid en planning bekend bij de districtbewoners o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen
Periode 1 2008 - 2011 X
Periode 2 2012 - 2017
X X X
X X X
Periode 3 2018 e.v.
X X X
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II
o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
Nutsvoorzieningen, water en energie Energie, water en communicatie zijn basisvoorzieningen voor de duurzame sociaal – economische ontwikkeling van het district en het land. Gezien de huidige mondiale energie en drinkwatersituatie is het van belang om te zoeken naar voor Suriname geschikte alternatieve energie en optimale bescherming van beschikbare zoetwaterbronnen
Energievoorziening Grote delen van het district zijn aangesloten op het elektriciteitsnet. Voor huishoudens is ook voldoende energie aanwezig. Industriële behoeften kunnen niet in het district gedekt worden Stijgen van de energieprijzen als gevolg van internationale stijging van de prijs voor ruwe olie creëert druk op het
gezinsinkomen en is een drempel voor opstartende industrie. Het feit dat de energievoorziening nog steeds gecentraliseerd is wordt als een nadeel ervaren. Bij toepassing van alternatieve vormen zal er zeker een mate van decentralisatie mogelijk zijn. Voor huishoudens is het gemakkelijk om op het net aangesloten te worden. Voor bedrijven is het veel moeilijker om een aansluiting te krijgen. De prijs om op het net aangesloten te worden is ook een zorgpunt. Recent is er een kredietmogelijkheid gecreëerd om meer mensen in staat te stellen om een aansluiting te realiseren.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 40 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 13: Energievoorziening Doel: optimale energievoorziening voor duurzame sociaal-economische ontwikkeling voor het district in 2010
Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Energiebeleid formuleren en ratificeren
o Energiebeleid in uitvoering o Oplossingen voor vergelegen gebieden o Toepasbare alternatieve energie oplossingen
Voldoende energie leveren voor industriële ontwikkeling en huishoudens
o Directe aansluitingen voor bedrijven o Directe aansluiting voor huishoudens o Statistieken beschikbaar
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
Vakgerichte scholing en training i.o.m EBS.
Periode 1 2008 - 2011 X
Periode 2 2012 - 2017
Periode 3 2018 e.v.
X
X
X
o Lokaal bestuur o Vakministeries o EBS
X
X
X
X X X X
X X X X
X X X X
o o o o o o o o
o o o o
o
o o o o
Trainingsfaciliteiten Trainingsprogramma’s Vakopleidingen Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.
Ministeries/instanties
Financiering
Lokaal bestuur Vakministeries Overige districts stakeholders EBS
Nationale / districtsbegroting DLGP II
Nationale / districtsbegroting / EBS
Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Vakministeries EBS
Nationale / districtsbegroting / EBS
Lokaal bestuur Overige district stakeholders EBS
Nationale / districtsbegroting DLGP II,/ EBS
o
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 41 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Watervoorziening In vergelijking met energie is water zelfs belangrijker voor een gezonde samenleving. Het ontberen van gezond water heeft directe gevolgen voor de volksgezondheid. Gelukkig is het doel ‘schoon drinkwater’ voor een ieder gelet op de waterreserves van Suriname geen illusie. Er zijn voldoende waterbronnen in het district en tot nu toe voldoende spreiding van regenwater door het jaar heen.
Ondanks het feit dat het district over waterbronnen beschikt van waaruit de stad wordt voorzien, is nog niet iedereen op het waterleiding net aangesloten. In het district zijn er verschillende instanties die verantwoordelijk zijn voor de watervoorziening. Dit werkt verwarrend. Positief hierbij is dat het proces om alle bevoegdheid bij SWM onder te brengen, al is ingezet. De districtbewoners zelf gaan niet altijd correct om met deze kostbare hulpbron. Zo worden er leidingen doorgesneden als er weinig druk is. Ook wordt er niet genoeg gelet op zuinig water gebruik.
Matrix 14: Watervoorziening Doel: het streven naar een adequate water voorziening voor de bevolking van het district in 2010 Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Periode 1 2008 - 2011 X
Periode 2 2012 - 2017
Periode 3 2018 e.v.
waterbeleid/ planning bekendmaken aan de districtbewoners
o Beleid en planning bekend bij de districtbewoners
Voldoende schoon water leveren voor de districtsbewoners
o Alle gebieden voorzien van voldoende en schoon water
X
X
X
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
o Statistieken beschikbaar
X
X
X
Vakgerichte scholing en training voor installateurs i.o.m de SWM.
o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen o Principe van ‘Werken en studeren’ is meetbaar.
X X X X
X X X X
X X X X
o o o o o o o o o o o
Ministeries/instanties
Financiering
Lokaal bestuur Vakministeries SWM Overige districts stakeholders Lokaal bestuur Vakministeries Overige districts stakeholders SWM Lokaal bestuur Overige districts stakeholders Vakministeries
Nationale / districtsbegroting DLGP II
o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting /SWM Nationale / districtsbegroting
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 42 van 96
Republiek Suriname District Wanica
RUIMTELIJKE ORDENING, GRONDBELEID, en VERSTEDELIJKING Ruimtelijke ordening en bestemming In het district is er grond beschikbaar. Door het ontbreken van een degelijk en uitvoerbaar bestemmingsplan is het niet mogelijk om de ontwikkeling van het district te plannen. Dit heeft invloed op alle sectoren van het district. Grond is de basis waarop de meeste sociale, culturele en economische activiteiten van de mens zich voltrekken. Derhalve dient het grondbeleid als instrument te fungeren voor de productieontwikkeling in de diverse sectoren, voor het scheppen van zelfontplooiing van burgers in de diverse regio’s en mede als toetssteen voor het verantwoord omgaan met het milieu (bron: MOP 2006 – 1011). Uit het bovenstaande wordt weer het belang duidelijk van een goed grondbeleid. Toename van bevolking in Wanica vanuit andere districten heeft tot gevolg dat landbouwgronden veranderen in bouwgronden. Daarnaast zorgt het ontbreken van een ruimtelijk ordenings- en bestemmingsplan voor een chaotisch verloop van de urbanisatie. In woongebieden vestigen zich ondernemingen die in een industriegebied thuishoren en omgekeerd. Dit veroorzaakt onaangename situaties en een vermindering van de leefbaarheid op verschillende plaatsen van het district. Gebleken is dat in Wanica er vele tekortkomingen zijn die ertoe leiden dat er geen sprake kan zijn van beleid gericht op duurzaam gebruik van de hulpbron ‘grond’ en de hiermee gepaard gaande ontwikkeling van het district. Enkele van de tekortkomingen zijn:
1. Geen transparant beleid m.b.t. gronduitgifte 2. Ontbreken bestemmingsplannen 3. Advies afhankelijk van verschillende instanties (LVV, DC, Grondinspectie) weegt niet even zwaar. 4. Grote achterstand van de verwerking van de aanvragen 5. Nog geen totstandkoming van GLIS- wet 6. De politiek c.q. regeringsleiders hebben het doel zoals geformuleerd in het MOP nog niet bereikt. 7. Weinig inspraak vanuit het district in grond toekenning De tekortkomingen hebben allemaal een verband, aangezien ze allemaal kunnen worden opgelost door een door het district gedragen bestemmingsplan. Hiertegenover staat dat het district zich wel wilt inzetten om deze tekortkomingen op te lossen. De samenwerking tussen het lokaal bestuur en de overige stakeholders van het district is goed, hetgeen de basis vormt voor een positieve verandering. Op het gebied van de regionale ontwikkeling zijn naast de genoemde tekortkomingen voor de ruimtelijke ordening nog enkele aandachtpunten te noemen nl. 1. Onvoldoende contact en samenwerking tussen de overheidsdiensten 2. De structuren functioneren niet optimaal 3. Onvoldoende kader 4. Faciliteiten onvoldoende voor optimale uitvoering van taken van de ambtenaren.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 43 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 15: Grondbeleid Doel: Het scheppen van condities om de natuurlijke hulpbron grond efficiënt en effectief in te zetten als basis voor duurzame economische en sociale ontwikkeling als mede ten behoeve van milieubescherming samen met Matrix 16: Ruimtelijke ordening Doel: het tot stand brengen en onderhouden van adequate voorzieningen voor groei en duurzame ontwikkeling van de verschillende ressorten van het district Dit door zich hoofdzakelijk te richten op 4 aandachtsgebieden het wettelijk kader, urbanisatie, creatie werkgelegenheid en armoedebestrijding Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Periode 1 2008 2011
Periode 2 2012 2017
Capacitietsversterking van het lokaal bestuur.
Periode 3 2018 e.v
o Uitvoerbaar en meetbaar Capaciteitsversterkingsplan opgezet.
X
X
Instellen van een commissie voor het formuleren van een gedragen bestemming en ruimtelijk ordeningsplan
o Uitvoerbaar en gedragen bestemming ruimtelijk ordeningsplan
X
X
X
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
o Statistieken beschikbaar
X
X
X
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholder o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries
Nationale / districtsbegroting DLGP II Nationale / districtsbegroting DLGP II Nationale / districtsbegroting
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 44 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Verstedelijking Georganiseerde stadskernen geven de mogelijkheid om een grotere verscheidenheid aan activiteiten en diensten aan te bieden. Zowel mensen die in de stad werken maar buiten willen wonen als bewoners van de overige districten, die dichter bij de stad willen verblijven, vinden huisvesting in Wanica. De toename van de bevolkingsdruk zonder goed ruimtelijk ordeningsplan veroorzaakt in verschillende delen van het district chaotische toestanden.
Er is een groot arbeidspotentieel in het district aanwezig, maar demeeste bewoners werken in Paramaribo. Dit geeft aanleiding tot lange files. Ontwikkelen van urbane centra zal bijdragen aan creatie van werkgelegenheid De hoofdplaats van Wanica heeft al diensten en activiteiten. Er zijn winkels, banken, afdeling van EBS en Telesur. Ook in Koewarasan is zich reeds een centrum aan het ontwikkelen.
Matrix 17: Verstedelijking Doel: de ontwikkeling van stadskernen in het district Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Periode 1 2008 - 2011 X
Periode 2 2012 - 2017 X
Periode 3 2018 e.v X
Vaststelling bestemming en ruimtelijk ordeningsplansplan
o Uitvoerbaar en gedragen bestemmingsplan
Vestiging dienstverlenende instanties op verschillende locaties in het district Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II
o Instanties zijn aanwezig
X
X
X
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Private ondernemingen
Nationale / districtsbegroting private sector
o Statistieken beschikbaar
X
X
X
o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries
Nationale / districtsbegroting
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 45 van 96
Republiek Suriname District Wanica
SOCIALE EN MENSELIJKE ONTWIKKELING Armoedebestrijding Rekeninghoudend met doelen van de regering en de MDG’s heeft het district haar eigen visie op armoede en de bestrijding daarvan. Ten behoeve van het district is er niet voldoende data beschikbaar om om aan te geven of en in welke mate sprake is van armoede. Ook is er geen eigen definitie van armoede geformuleerd, waardoor er geen duidelijk beeld kan ontstaan van de omvang van dit probleem.
Suriname heeft met een kleine bevolkingsdichtheid en voldoende hulpbronnen alle mogelijkheid om verpaupering te voorkomen. Onderwijs is voor iedereen toegankelijk. Sociale voorzieningen zijn er in de vorm van AOV en on-en minvermogenkaart. Dit is niet toereikend maar het ondersteund toch enigszins. Na inventarisering van de mate van armoede, scholingsniveau van de groep, etc kan een gericht beleid gefformuleerd worden. Hierbij moet zeker gekeken worden naar stimulering van zelfvoorziening, stimuleren van ondernemerschap en eventueel schuldsanering. Het creëren van werkgelegenheid en praktijkgerichte scholing dienen simultaan te worden aangepakt.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 46 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 18: Armoedebestrijding Doel: Vermindering van armoede met 4,4% per jaar en met 22% in 2010, in lijn met de MDG voor armoedebestrijding ( het aantal mensen dat in armoede leeft moet in 2015 ten minste tot de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990 Maatregelen / activiteiten
Indicqtoren
Creëren werkgelegenheid door stimuleren midden, klein en mnicro bedrijven
Vlotte verlening van vergunningen Ondernemers gerichte trainingen Toegang tot ( micro)kredieten
Stimuleren van zelfvoorziening en gezonde voeding
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Private sector o Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting / private sector
X X
o Lokaal Bestuur o Betrokken vakministeries o NGO’s
Nationale / districtsbegroting / private sector
X X X X
o Private sector o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
o Lokaal bestuur
Nationale/district begroting
Periode 1 2008 - 2011 X X X
Periode 2 2012 - 2017 X X X
Periode 3 2018 e.v. X X X
o Toename van erfculturen o Kookcursussen
X X
X X
Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector.
o Trainingsfaciliteiten o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen
X X X X
X X X X
Inventarisatie omvang armoede
Armoede omvang is in kaart gebracht
X
X
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 47 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Onderwijs en volksontwikkeling, jeugd Goed onderwijs is het fundament voor ontwikkeling. In het district is er lager, middelbaar, voortgezet en speciaal onderwijs aanwezig. Er is een inspecteur gevestigd en jongeren hebben toegang tot onderwijs. Er is leerplicht en de uitbreiding van het basis onderwijs zal ervoor zorgen dat jongeren langer naar school gaan en voldoende algemene vorming krijgen. Er zijn echter heel wat factoren die een negatieve invloed hebben op deelneming aan het onderwijs en ontwikkeling van de jeugd: 1. Te weinig beroepsgericht onderwijs in het district en begeleiding van drop-outs 2. Zwakke sociaal –economische toestand van ouders en gebroken gezinnen 3. Gebrek aan motivatie bij onderwijzend personeel 4. Toename van onderwijsfaciliteiten houdt geen gelijke tred met toename van leerplichtigen 5. Onderwijs niet afgestemd op behoeften van het district 6. Geen controle op uitvoering leerplicht 7. Onvoldoende betrokkenheid van ouders bij onderwijs 8. Geen duidelijk jeugdbeleid en geen begeleiding (naschoolse en andere opvang) 9. Tienerzwangerschappen 10. Ontbreken van data m.b.t. jeugdproblematiek
Oplossen van deze problemen ligt op ruimer dan alleen op het gebied van onderwijs. Binnen de Early Child Development ( ECD) programma’s wordt er ook aandacht gegeven aan begeleiding van ouders. Onderzocht kan worden hoe naschoolse opvang en huiswerkbegeleiding kan worden gestructureerd. Daarnaast zal er, zoals aangegeven in districtsplan 2008, ingespeeld moeten worden op de toename van 0 – 14 jarigen. Voor 2010 zullen er meer onderwijs faciliteiten beschikbaar moeten zijn om voldoende onderwijs op verschillende niveaus te kunnen bieden.. Agrarische sector is als verdienpoot van het district geïdentificeerd. Om groei van deze sector te bewerkstelligen zullen jongeren geïnteresseerd moeten worden om een loopbaan in deze sector te kiezen, zowel in de directe agrarische sectoren, als de verwerking .Hiervoor is opleiding en aanmoedigingen nodig. Microkrediet fondsen zullen ondersteunend zijn in dit proces. Goede voorlichting over financieringsmogelijkheden blijft echter noodzakelijk. Daarnaast is ondersteuning door het creëren van een aantrekkelijk investering- en ondernemersklimaat belangrijk. Dit zal voornamelijk vanuit het nationale beleid moeten worden gerealiseerd. Bij veel van de genoemde tekortkomingen ontbreken de data om te kwantificeren.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 48 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 19: Onderwijs en jeugd Doel: Jeugd van Wanica in het district houden door een goede begeleiding, scholing en werkgelegenheid. Beschermen van jongeren Maatregelen / Activiteiten
Indicatoren
Inventarisatie van drop-outs en werkloosheid
Er is een duidelijk beeld van de omvang scholingsniveau en de mogelijkheden van deze groepen Afname van geweld tegen kinderen Ouders hebben kennis en vaardigheid om op goede manier met hun kinderen om te gaan Stageplaatsen voor jongeren binnen verdienpoten
Voorlichting en begeleiding van ouders ivm opvoeding Vakonderwijs en “on the job” training op het gebied van de verdienpoten van Wanica Structurering naschoolse huiswerkbegeleiding
opvang
en
Beschikbaar stellen van onderwijsfaciliteiten in relatie tot behoefte Continue dataverzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
Er is naschoolse opvang huiswerkbegeleiding in scholen buurtcentra in alle ressorten Er zijn voldoende onderwijsfaciliteiten
Periode I 2008 2011
en en
Periode II 2012 2017
Periode III 2018 e.v.
Financiering
ATM, MINOV
X
X
X
X
Lokaal Bestuur Vakministeries, UNICEF jeugdparlement Lokaal Bestuur Vakministeries, UNICEF jeugdparlement Lokale ondernemers ATM, Minov, NGO’s Lokaal Bestuur Vakministeries
MINOV/OW
Lokaal Bestuur o Vakministeries o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Jeugdparlement o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Jeugdparlement o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries o Jeugdparlement
Nationale begroting
X
X
Ministeries/Instanties
X
X
X
X
X
X
Statistieken beschikbaar X
X
X
Bevorderen van de betrokkenheid van jongeren bij het besluitvormingsproces van het district
Vaste participatie van jeugdparlementariërs bij vergaderingen van het disitrcitsbestuur
X
X
X
Vermindering van het aantal dropouts, drugsgebruikers en verslaafden en jeugdcriminaliteit
o Dropouts gereduceerd met ...% o Jeugdcriminaliteit gereduceerd met ...% o Drugsgebruik en verslaving gereduceerd met ...%
X X
X X
X X
X
X
X
UNICEF/ MINOV
ATM/MINOV
Nationale / districtsbegroting
Nationale / districtsbegroting
Nationale / districtsbegroting
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 49 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Sport en recreatie Sport en beweging zijn de basis van menselijke ontwikkeling. Binnen het onderwijs is lichamelijke opvoeding een verplicht onderdeel. Over het algemeen wordt het belang van beweging wel ingezien.
Overall ontbreekt een nationaal sportbeleid, waardoor deze menselijke hulpbron niet optimaal wordt benut en daarom verloren gaat. Het Staatsolie sportfonds biedt enkele mogelijkheden, maar dit fonds zou niet de enige, maar één van de vele beschikbare fondsen moeten zijn voor de ontwikkeling van de sport in Suriname.
In het district worden diverse sporten beoefend en zijn er sportverenigingen aanwezig, maar gediplomeerde sportleraren en voldoende geschikte sportfaciliteiten ontbreken.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 50 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 20: Sport Doel: Verhogen van bijdragen van sport en recreatie aan fysieke en geestelijke vorming en welzijn van de gemeenschap van Marowijne Maatregelen
o Activiteiten
Capaciteitsversterking afdeling sport en jeugdzaken
o Afdeling sport en jeugdzaken functioneert optimaal
X
Formuleren en vaststellen Sportbeleid
o Sportbeleid in uitvoering
X
Opleiden sportleraren
o Elke school en sportvereniging heeft de beschikking over een gediplomeerde sportleraar.
X
Herintroductie gestructureerde lichamelijke opvoeding op de scholen
o Lichamelijk opvoeding geherintroduceerd
X
Opzetten van kwalitatieve sportfaciliteiten
o 2 Multifunctionele sportcentra gebouwd en operationeel
X
Periode I 2008 - 2011
Periode II 2012 - 2017
Periode III 2018 e.v.
o Ministeries/Instanties
Lokaal bestuur Vakminsteries (MINOV)
Nationale / districtsbegroting
Lokaal bestuur Vakminsteries (MINOV) Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting
o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) o Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting
o Lokaal bestuur o Vakminsteries (MINOV) o Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting
o o o o o o X
X
X
Financiering
o o o o
Private sector Lokaal bestuur Overige district stakeholders Vakministeries (MINOV)
Nationale / districtsbegroting DLGP II, private sector
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 51 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Gezondheidszorg Gezondheid vormt de kern van duurzame ontwikkeling. Zie hiervoor ook de samenhang tussen schoon drinkwater en de volksgezondheid. In het district zijn voldoende faciliteiten aanwezig. 1. Vertegenwoordiging van Ministerie van volksgezondheid (RGD) 2. Particuliere poliklinieken, gezondheidscentra, apotheken en opticien 3. Jeugd Tand Verzorging 4. SZF en particuliere verzekeringen 5. Particuliere thuiszorg 6. Bejaardenopvang 7. Vroedvrouwen 8. HIV / AIDS voorlichting De geconstateerde tekortkomingen zijn: 1. Medicamenten niet betaalbaar en niet optimaal beschikbaar 2. Onvoldoende deskundigen beschikbaar
3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Slechte faciliteiten/Organisatie Onvoldoende aandacht voor preventie Ongecontroleerde consultatie tarieven Artsen weinig betrokken bij patiënten Geen overheid EHBO dienst Onvoldoende controle op functioneren van artsen Onvoldoende thuiszorg Geen afdeling van BOG in het district
Als gevolg van het feit dat BOG niet adequaat functioneert, vindt er geen structurele monitoring en data verzameling plaats. Dit ook in het kader van HIV/Aids. De moeilijke sociaal economische situatie, gebruik van chemicaliën en milieuvervuiling, vormen bedreigingen voor de gezondheid van de bewoners van het district. De komst van een Algemene Ziektekosten Verzekering zal de bereikbaarheid voor zorg vergroten.
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 52 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 21: Gezondheidszorg Doel: Het waarborgen van de beschikbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit van de gezondheidszorg met als doel de gehele bevolking in een optimale gezondheidstoestand te houden c.q brengen. Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
o Statistieken beschikbaar
Afdeling van BOG installeren Vakgerichte scholing en training.
o o o o
BOG aanwezig Trainingsfaciliteiten Trainingsprogramma’s Vakopleidingen
Periode 1 2008 - 2011 X
Periode 2 2012 - 2017 X
Periode 3 2018 e.v. X
X X X X
X X X X
X X X X
Huisvesting Het hebben van een ‘dak boven je hoofd’ is een basis behoefte. In Suriname is het kunnen beschikken over een eigen huis op een eigen stuk grond is niet voor iedereen weggelegd. De beschikbaarheid, procedures en politiek maken het haast onmogelijk om op een transparante manier invulling te kunnen geven aan deze basisvoorwaarde voor economische en sociale ontwikkeling. In het district zijn voldoende inputs aanwezig om te werken aan de oplossing: 1. 2. 3. 4. 5.
Voldoende land beschikbaar Voldoende zelfbouw Voldoende bouwmaterialen Voldoende bouwvakkers Aanwezigheid van financieringsinstellingen
Ministeries/instanties o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders Vakministeries o Min VGZ o Lokaal bestuur o Overige district stakeholders o VG
Financiering Nationale / districtsbegroting
Nationale begroting Nationale / districtsbegroting DLGP II / sectorfonds VG/ externe financiers
6. Bouwwet is van toepassing tot op 500m van de primaire wegen Door de volgende tekortkomingen worden de oplossingen van de problemen vertraagd: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Geen controle op naleving van de bouwwet Geen ruimtelijke ordening Grondbeleid is centraal en niet transparant Hoge prijzen van technici en bouwmaterialen Geen huisvestingsbeleid Geen betrokkenheid van districts stakeholders bij het uitgifte beleid. Uitgifte van grond vindt centraal plaats en is niet transparant Internationale prijsstijgingen Afdeling huisvesting niet aanwezig in het district
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 53 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Matrix 22: Huisvestingsbevordering Doel: het bereikbaar maken van adequate huisvesting voor alle huishoudens in het district Maatregelen / activiteiten
Indicatoren
Vaststelling: Bestemmingsplan Ruimtelijke orderning
o Uitvoerbaar en gedragen bestemmingsplan en ruimtelijke ordering
Van toepassing verklaring bouwwet
o Bouwwet is van kracht in het hele district o Lokaal bestuur ziet toe op naleving bouwwet o Ontsluiting conform bestemmingsplan en ruimtelijke ordening o Bouwrijpe kavels voorzien van aansluitingsmogelijkheden t.b.v. nutsvoorzieningen beschikbaar o Uitgifte beleid conform bestemmingsplan en ruimtelijke ordening o District betrokken bij besluitvorming over uitgifte
Upgraden infrastructuur
Transparant maken uitgifte beleid
Periode 1 2008 2011 X
Periode 2 2012 2017
Periode 3 2018 e.v.
X
X
X
Financieringsfaciliteiten t.b.v. huizenbouw
o Informatiepunt bij de diverse ressortskantoren over de beschikbare financieringsfaciliteiten
X
X
X
Vakgerichte scholing en training.
o Trainingsfaciliteiten
X
X
X
Ministeries/instanties
Financiering
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders
Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting
o Lokaal bestuur o Vakministeries o Overige districts stakeholders o Financieringsinstellingen o Lokaal bestuur
Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting / Private sector
Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting Nationale / districtsbegroting DLGP II / Sectorfonds Huisvesting
Nationale / districtsbegroting
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 54 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid.
o Trainingsprogramma’s o Vakopleidingen
X X
X X
X X
o Overige district stakeholders o Private sector
DLGP II / Sectorfonds Huisvesting
o Statistieken beschikbaar
X
X
X
o Lokaal bestuur o Overige districts stakeholders o Vakministeries
Nationale / districtsbegroting / Sectorfonds Huisvesting
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 55 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Bijlagen Bijlage 1:Samenstelling commissie ........................................................................................................................................................................... 57 Bijlage 2: Organogram van Wanica............................................................................................................................ Error! Bookmark not defined. Bijlage 3: Activiteiten per beleidsdomein en begroting ....................................................................................................................................... 59 Bijlage 4: Teksten ter inspiratie................................................................................................................................................................................... 66 Bijlage 5: Opdrachten bij presentatie ....................................................................................................................................................................... 70 Bijlage 6: SWOT analyses ............................................................................................................................................................................................. 72 Bijlage 7: Handout presentaties .................................................................................................................................................................................. 96
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 56 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Bijlage 1:Samenstelling commissie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Familienaam Panka- Bijlhout Beeldsnijder Baldewsingh Matil Kuyper Leter Kiene Joemratie Burleson Samson Fagoe Lalaram Rathipal Somotaroeno Ramsaran Vanejager Vanejager Martosadiman
Voornaam Sandra Danielle Nargis Roselin Erik Jolanda Judith Reita Rita Johan
Werkplaats en adres Commissariaat Wanica/Tawajariweg 20 Min. Van Justitie en Politie/ Limesgracht Min. v Financiën / Kerkplein Hemsur NV/ Herenstraat Mets/ Nassylaan Commissariaat Wanica/Tawajariweg 20 Commissariaat Wanica/Tawajariweg 20 Commissariaat Wanica/Tawajariweg 20 Min. HI AOV Fonds/Gemenelandsweg
Rismawatie Mr. J. Lachmonstraat 818 Rewiedath Min. HI Ramon Min. ROGB RR de Nieuwe Grond Soerbha RR Domburg Iwan Suralco/Paranam Jozef RR Nieuwe grond
District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Pagina 57 van 96
Republiek Suriname District Wanica
Bijlage 2: Organogram van Wanica
District Strategisch Plan Wanica 2008
58
Republiek Suriname District Wanica
Bijlage 2
WANICA Activiteiten per beleidsdomein en begroting Verordeningen Beleidsdomein Duurzaam beheer water
Transport
Verordening 1. Instellen Water Autoriteit Wanica en Waterschap 2. Heffingen op water gebruik en vervuiling van oppervlakte water voor districtfonds 3. Heffing op winnen van bronwater Instellen Toerisme Autoriteit Wanica Verordening toerisme heffingen ook op boottoerisme en watersport recreatie Verordening wegbelasting heffing
Bosbouw
Verordening heffing houttransport
Toerisme Toerisme
District Strategisch Plan Wanica 2008
Financier Agrarisch Sector Fonds
Min TCT Districtbegroting Ondersteuning vanuit Min. R.O. Districtbegroting Ondersteuning vanuit Min. R.O. Districtbegroting Ondersteuning vanuit Min. R.O.
Begroting in SRD 25.000
25.000 10.000
10.000
10.000
59
Republiek Suriname District Wanica
Training/voorlichting/ Capaciteitsversterking Beleidsdomein Decentralisatie en bestuur Decentralisatie en bestuur Facilitering private sector
Training/voorlichting/ Capaciteitsversterking Voorlichting over decentralisatie en WRO aan alle structuren Capaciteitsversterking van het lokale bestuur en de overige structuren Vakgerichte trainingen en mogelijkheden voorwerken en leren
Agrarische sector
Agrarische sector Alle productiesectoren en water en energie
Voorlichting/Trainingen over: • Kredietfaciliteiten • Duurzame landbouw methoden • Loopbaan in agrarische sector • Voordelen van coöperatievorming Stimuleren van zelfvoorziening op gebied van voeding • Trainingen in aanleg erfcultuur • Kookcursussen • Trainingen gezonde voeding Trainingen in aquacultuur Vakgerichte scholing en training i.o.m de private sector. En leer en werk opleidingen
Handel en industrialisatie Onderwijs en jeugd
Awareness campagnes m.b.t. de internationale handelsverdragen Voorlichting en begeleiding van ouders ivm opvoeding
Onderwijs en jeugd
Vakonderwijs en “on the job” training op het gebied van de verdienpoten van Wanica Opleiden sportleraren
Agrarische sector en welzijnsbevordering
Sport
District Strategisch Plan Wanica 2008
Financier Begroting SRD DLGP II 75.000 DLGP II 150.000 Private Sector, 100.000 Begroting MINOV/ATM Agrarisch sec50.000 tor Fonds/ NGO’s
Nationale Begroting/ NGO’s
Betrokken vakministeries Private sector Begroting HI Begroting MINOV Idem Idem
50.000
25.000 100.000
35.000 50.000 100.000 50.000 60
Republiek Suriname District Wanica
Algemeen
Burger informeren over voorgenomen beleid op de verschillende beleidsgebieden.Voor jeugdigen aparte sessies
Districts Begroting
50.000
Onderzoek Beleidsdomein
Onderzoek
Financier
Decentralisatie en bestuur Decentralisatie en bestuur Agrarische sector
Tevredenheid enquêtes
Districtbegroting DLGP II Districtbegroting DLGPII Betrokken ministeries
Onderwijs en jeugd
Bereik en besef meten van voorlichtingscampagnes over decentralisatie en WRO Inventarisatie voor mogelijkheden en belangstelling voor aquacultuur als rehabilitatie voor uitgemijnde gebieden Water inventarisatie: o Waterbeschikbaarheid in kaart o Status natte infrastructuur in kaart o Status afvalwater in kaart o (potentiële) bronnen van vervuiling geïdentificeerd o Waterbeheersingsystemen geïnventariseerd Continue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant beleid. Inventarisatie omvang armoede Naar het stimuleren van zelfvoorziening op gebied van voeding Inventarisatie van drop-outs en werkloosheid
Private sector
Inventariseren van actoren in de private sector
Duurzaam beheer water
Bijna alle beleidsdomeinen Armoedebestrijding
District Strategisch Plan Wanica 2008
Nationale Begroting
District Begroting Betrokken Ministeries District Begroting Betrokken Ministeries District Begroting Betrokken Ministeries District Begroting Betrokken Ministeries en instanties
Begroting in SRD 25.000 25.000 10.000 50.000
150.000 15.000 15.000 25.000
61
Republiek Suriname District Wanica
Voor de uitvoer en de ontwikkeling van enquêtes kan altijd samenwerking gezocht worden met binnenlandse en buitenlandse onderwijsinstellingen. Studenten kunnen zulk onderzoek als stageopdracht uitvoeren. Verschillende onderzoeken kunnen worden uitgevoerde per ressort om informatie in te winnen van key-actors. Buurt en wijk organisaties en platforms kunnen hierbij een grote rol spelen
Formuleren van beleidsplannen Beleidsdomein
Formuleren van beleidsplannen in commissieverband
Financier
Begroting in SRD Districtsbegroting 35.000
Ruimtelijke Ordening en bestemming Agrarische sector Toerisme Sport en recreatie Communicatie Energie
Opstellen van een gedragen ruimtelijke ordening en bestemmingsplan Opstellen lokaal agrarisch beleidsplan Opstellen toerisme beleidsplan Wanica Formuleren en vaststellen Sportbeleid ICT strategie formuleren Energiebeleid formuleren
Idem Idem Idem Idem Idem
15.000 15.000 15.000 15.000 15.000
Instelling autoriteit Beleidsdomein Water Toerisme
District Strategisch Plan Wanica 2008
Instelling autoriteit Instellen Waterschap Wanica Instellen Toerisme Autoriteit Wanica
Financier Agrarisch Sector Fonds Min. TCT/ private sector
Begroting in SRD 25.000 25.000
62
Republiek Suriname District Wanica
Belangrijke andere activiteiten: Beleidsdomein Facilitering private sector
Agrarische Sector/Toerime
Activiteit Maken van een brochure van de faciliteiten die het district kan bieden aan geïnteresseerde investeerders Instellen van ‘one window stop’ voor ondernemers Sluiten van Maatschappelijk Contract met ondernemers Reorganisatie Markt van Domburg Uitbouwen van faciliteiten voor boottoeristen aan waterkant Domburg
District Strategisch Plan Wanica 2008
Financier Districtsbegroting en private sector
Begroting in SRD 25.000
Districtsbegroting en KKF
15.000
Districtsbegroting en private sector DLGP II
10.000 280.000
63
Republiek Suriname District Wanica
Inkomsten mogelijk uit: Activiteit
Instantie die het geld int
Betaler
Innen huurwaarde belasting Heffingen op water gebruik en vervuiling van oppervlakte water
Afd. Inkomsten DA
Alle huiseigenaren in Para Alle huishoudens Ondernemers Industriële gebruikers, Landbouwers, Ondernemers uit de toerisme en recreatiesector Ondernemers uit de sector Alle bezoekers in het district
Heffing op winnen van bronwater Heffing op toerisme en recreatie
Via attracties en accommodaties en rechtstreeks van touroperators
Heffing op wegbelasting van zwaar transport Heffing op houttransport
District Strategisch Plan Wanica 2008
Verwachtbare jaarlijkse inkomsten in SRD PM PM
PM PM
Transporteurs van bouwmaterialen
PM
Transporteurs van hout
PM
64
Republiek Suriname District Wanica
Bijlage 3: Triple P indicatoren PEOPLE Sociale cohesie contact familie & vrienden restaurantbezoek actief in vereniging éénpersoons huishoudens opkomst verkiezingen Veiligheid & gezondheid ervaren gezondheid medische consumptie sterftecijfer zorgaanbod wachtlijsten geweldsdelicten & vernielingen Woonklimaat culturele voorzieningen winkelvoorzieningen horecavoorzieningen sportvoorzieningen scholen tevredenheid woonomgeving Vraagdruk woningen
District Strategisch Plan Wanica 2008
PLANET Milieuverontreiniging autovervuiling t.o.v. bevolking afvalkosten afvalscheiding geluidsbelasting autovervuiling t.o.v. oppervlakte mestproductie Natuur en landschap natuurlijkheid reliëf historische kenmerkendheid horizonvervuiling stedelijkheid bebouwd gebied verkeersveiligheid
PROFIT Intensiteit van de economie brp per werknemer werkgelegenheidsfunctie investeringen bedrijven intensiteit bedrijventerreinen zakelijke verplaatsingen Ondernemingsklimaat Bereikbaarheid beschikbaarheid bedrijventerreinen Opleidingsniveau beroepsbevolking studenten HBO & WO Zelfstandigen
Kracht van het bedrijfsleven Productiestructuur Bedrijfsdynamiek Exportgerichtheid Investeringsbereidheid Sociaal-economische welvaart Huishoudeninkomen Lage inkomens Voertuigen bezit Werkenden t.o.v. bevolking Werkloosheid beroepsniveau
65
Republiek Suriname District Wanica
Bijlage 4: Teksten ter inspiratie
Stimuleren van duurzame samenlevingen Het instituut voor locale zelfvoorziening (ILSR) is een kleine organisatie met een opmerkelijke aanpak om duurzame gemeenschappen te promoten. Het gerenomeerde tijdschrift RAIN heeft beschreven als een organisatie die “harde nummers plakt op zachte dromen” Sinds haar oprichting heeft ILSR jaarlijks de feasibility van een toenemend aantal gemeenschappen onderzocht en daarbij een opmerkelijke hoeveelheid rijkdom gegenereerd van lokale hulpmiddelen. In hun begin jaren hebben ze zich vooral gericht op hun omgeving in Washington DC. Hun stadsbehuizing gebruikte de organisatie als werkmodel voor hun ideeën. Op de daken werden hydroponic tuinen met zonnecollectoren aangebracht. In de kelders werd een commercieel bedrijf voor gro pesi aangelegd en een compost toilet. De inkomsten stromen en patronen van eigenaarschap binnen de gemeenschap werden bestudeerd en er werd ondersteuning verleend in de opbouw van coöperatieve bedrijven. Later werd hun focus vergroot en warden hele steden en regio’s onder de loep genomen. Toen breidde de samenwerking zich uit tot op lokaal en antionaal overheids niveau. Toch bleef de aandacht bij gemeenschapsprojecten, netwerking met grassroots organisaties, kleine bedrijven, boeren en lokale overheden.
District Strategisch Plan Wanica 2008
IN 1974 was het conceptueel kader van ILSR volledig nieuw. Zij waren de eersten die systematisch het concept van zelfvoorziening toepasten in urbane gebieden tot die tijd werd dit concept alleen toegepast in rurale gebieden. ILSR bood een visie van duurzame, zelfvoorzienende steden, die optimal gebruik maakten van hun locale menselijke, financiële en natuurlijke hulpbronnen. Deze visie sneed dwars door de traditionele ecologische, economische ontwikkeling en gemeenschap ontwikkeling strategieën. In 1978 en 1980 werd door middel van twee ILSR studies heel concreet het concept van economische “lekkages” zichtbaar gemaakt. ILSR was de eerste organisatie die de moeite nam om heel nauwkeurig de stroom van energie, gerelateerd aan geld te volgen doorheen de stadseconomie. In hun rapport "Planning for Energy Self-Reliance: The Case of the District of Columbia" concludeerden ze dat van elke energy dollar 85 cent uit de gemeenschap verdween. Dit was een veel groter verlies dan in welk ander huishoud uitgavenpatroon vastgesteld kon worden. Hieruit werd de conclusie getrokken dat energiebehoud een grote rol diende te spelen in strategieën voor urbane ontwikkeling. In 1980 was ILSR de eerste die de energie behoudende potentie van zonne energie bepaalde voor een grote stad (Baltimore) and zij waren een van de eerste groepen die formeel voor een commissie van NUTS voorzieningen verklaarden dat investeren in energiebehoud een goedkoper alternatief is dan investeren in nieuwe energie voorzieningen.
66
Republiek Suriname District Wanica
ILSR onderzocht ook de geldstroom van een buurtfranchise (in dit geval Mc Donalds). Door dit onderzoek werd duidelijk dat van de $750,000 die de buurtbewoners daar uitgaven, ongeveer 66% niet alleen uit de buurt wegvloeide, maar uit de gehele stad. Tegengesteld aan de conventionele overtuiging dat deze ondernemingen werkplaatsen creëren werd duidelijk dat elke keer dat een fast food restaurant werd geopend er banen verdwenen in de gemeenschap.
ILSR is er altijd van overtuigd geweest, dat juiste beleidskeuzes ervoor kunnen zorgen dat gemeenschappen veel productiever worden. Hun werk op gebied van energie en afval bewijst deze overtuiging. ILSR definieert afval niet alleen als “dingen die we niet meer gebruiken” maar ook als “hulpbronnen die we ongebruikt laten liggen”. Ten aanzien van solid waste, heft ILSR altijd naar voren gebracht dat dit een kostbare hulpbron is, die als het word gebruikt een waardevolle hulpbron
District Strategisch Plan Wanica 2008
vormt voor locale economiën. Eind 70 begin 80 was ILSR de voornaamste nationale groep die locale CBO’s ondersteunde in hun strijd tegen afvalverbrandingsovens. Midden van de jaren 80 werd door de ILSR trainingen aan lokale bevolking de bouw van 150 grootschalige afvalverbrandings-ovens voorkomen. Door tussenkomst van ILSR werden 30 voorstellen voor verbrandings-ovens van de tafel geveegd met de argumenten dat verbrandingsovens duur en vervuilend zijn en dat ze de inkomensgenererende optie van recyclage onmogelijk maken. In verschillende rapporten vanaf 1986 heeft ILSR aangetoond dat recyclage en composteren de eerste optie zouden moeten zijn in omgang met solid waste. ILSR heeft onderzoek altijd gekoppeld aan actie. Vanaf 1990 is in nauwe samenwerking met een handvol steden , die overtuigd waren van de naar voorgebrachte economische strategie, een 15 tal grote lokaal beheerde bedrijven opgezet met meer dan 250 werknemers. Deze activiteiten hebben meer dan $20 miljoen nieuwe investeringen aangetrokken in lage inkomens en lage sociale klasse gemeenschappen binnen de steden.
67
Republiek Suriname District Wanica
Gezonde steden Gezonde gemeeschappen
Zaken die bijdragen aan gezondheid, zoals openbare veiligheid, welvaart, en gezonde families blijken ook bij te dragen aan de opbouw van gemeenschappen. Dit zijn taken van het systeem die alle energie en creativiteit vragen van allen die iets kunnen bijdragen binnen de gemeenschap.
Iedereen weet wat een gezonde gemeenschap is. Eens, ergens heb je ervaren wat dit betekenteen gemeenschap die zorgdraagt voor zijn leden, een gemeenschap waarin we door de totaliteit meer worden dan we als individu zijn. Maar wat zorgt ervoor dat een gemeenschap gezond is? Wil je een wereld waarin dit gerealiseerd wordt, probeer het volgende dan eens.
In het midden van de 80er jaren is Trevor Hancock geïnspireerd door de artikelen van Len DuhlI, begonnen om "Healthy Toronto 2000" te organiseren. Deze inspanning inspireerde Ilona Kickbush van de WHO en andere internationale organisaties om beginnend bij 34 Europese steden het idee wereldwijd te verspreiden.
Hoewel er in de wereld heel wat goed-bedoelende, hard-werkende mensen zijn, zie je dat chaos, honger, oorlog en criminaliteit toenemen. Misschien wil je een bijdrage leveren om dit te veranderen. Misschien wil je iets doen dat een verschil maakt, maar het lijkt alsof niets helpt. Hier is iets wat bewezen heeft wel te werken. Het begint op de plaats waar jij woont.
Over de hele wereld heeft de WHO seminars en workshops georganiseerd om steden te helpen om met de eerste stappen naar het creëren van een beeld over hun eigen toekomst. Honderden steden hebben de “vision workshop” gevolgd om te leren hoe het proces gestart kan worden.
Op honderden plaatsen hebben onze teams aan mensen gevraagd: “Wat moet er gebeuren om deze plaats gezonder te maken?” De antwoorden zijn verbazend en krachtig en verschillend voor elke gemeenschap. De antwoorden hebben betrekking op van alles van vervoer, werk, huisvesting tot sex - en de antwoorden zijn altijd zeer accuraat. Het gevoel van welbevinden en gezondheid van mensen is van heel wat zaken afhankelijk. Goede voeding, schoon drinkwater, goede contacten met buren en familie, onderwijs, bevredigend en zinvol werk, etc. Gezondheidszorg en medicijnen zijn zelden boven aan de lijst van de mensen. Geschoolde medici, juiste medicijnen en machines dragen bij tot gezondheid, maar ze zijn niet genoeg.
District Strategisch Plan Wanica 2008
De methode is zeer eenvoudig. De bewoners van een stad vragen buitenstaanders voor hulp. In een of meerdere conferenties worden door het lokale comité en hun aangestelde ondersteuners, alle mensen uit de gemeenschap bij elkaar gebracht die een verschil kunnen maken voor de gemeenschap, zoals media, politici, voorzitters van vakbonden, schoolhoofden, mensen uit zakenleven en producenten etc. Aan al deze mensen wordt gevraagd: “Wat moet er gebeuren om van jullie woonplaats een gezondere plaats te maken?” De antwoorden kunnen gericht zijn op, werkgelegenheid, huisvesting, milieu, misdaad, schoon drinkwater, beter eten, of zelfs transport. De consensus is over het algemeen bijzonder sterk. Zodra er overeenstemming is over wat er zou moeten veranderen, helpen de organisatoren de aanwezigen om te ontdekken wat zij kunnen doen om deze veranderingen te weeg te brengen en hoe ze dit kunnen doen door samen te werken. De resultaten zijn over het algemeen indrukwekkend en hartverwarmend.
68
Republiek Suriname District Wanica
Biodiversiteitsverdrag Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie Ga naar: navigatie, zoeken In 1992 heeft Nederland, samen met 186 andere landen inclusief de EU, het Biodiversiteitsverdrag van Rio de Janeiro ( Het Verdrag inzake Biologische Diversiteit) ondertekend. De VS heeft het verdrag echter nog niet ondertekend. Het verdrag kon vanaf 5 juni 1992 worden ondertekend en is in werking getreden op 29 december 1993. Het verdrag is tot stand gekomen op de Conferentie van de Verenigde Naties over Milieu en Ontwikkeling, die plaats had in Rio de Janeiro van 3 tot 14 juni 1992. De landen verplichten zich de biodiversiteit zowel in hun eigen land te beschermen als ook geëigende maatregelen te nemen ter ondersteuning van de bescherming van de biodiversiteit in de ontwikkelingslanden. Het verdrag onderstreept dat landen soevereine rechten hebben op hun genetische bronnen. Zonder toestemming van een land kunnen niet zomaar zaden en planten uit het betreffende land worden meegenomen. Belangrijke onderwerpen van het Biodiversiteitsverdrag zijn: • • • • • • • •
Identificeren en bewaking van de biodiversiteit Bescherming van de biodiversiteit in de natuurlijke omgeving (in situ), zowel binnen als tussen soorten als ook in ecosystemen en buiten de natuurlijke omgeving (ex situ) zoals het bewaren van zaad in genenbanken Onderzoek, opleiding en Public relations Regeling van de toegang en het gebruik van genetische bronnen Technologieoverdracht, wetenschappelijke samenwerking en informatie-uitwisseling Bij het toepassen van de genenbronnen in de plantenveredeling en biotechnologie het regelen van een redelijke verdeling van het gebruik en de voordelen. Bij de financiering van de toepassing van het Biodiversiteitsverdrag hebben de ontwikkelde landen een speciale verantwoordelijkheid. Het nationaal rapporteren van de inspanningen van het toepassen van de in het verdrag gemaakte afspraken.
Sinds Rio is het denken over natuurbeheer in brede kring veranderd en is er ook een duidelijk toenemende belangstelling voor autochtone bomen en struiken.
District Strategisch Plan Wanica 2008
69
Republiek Suriname District Wanica
Bijlage 5: Opdrachten bij presentatie
Opdracht 1: Formuleer de ecologische begrenzing voor de ontwikkeling van het district 1. Omschrijf de elementaire voorwaarden voor leefbaarheid van jouw omgeving.(bedreigingen en beschermende maatregelen) 2. Maak een lijst van het gebruik van de vijf soorten hulpbronnen.(welke wijze van gebruik is wenselijk voor elke groep, hoe kan dat in de praktijk?) 3. Geef maatstaven en indicatoren voor het begrenzen van de ecologische voetafdruk in jouw omgeving.
Opdracht 2: Noem culturele kenmerken van de bewoners van dit district, die gericht zijn op duurzaam onderhoud van de natuurlijke omgeving 1. Wat zijn zaken die beschermd moeten worden om “Herkenbaar te blijven als groep? (uitwerken met betrekking tot jouw leefgroep). Welke bedreigingen zijn er? Hoe moet er hiermee worden omgegaan? 2. Welke cultuuruitingen zijn activerend voor de duurzame ontwikkeling van jouw district? 3. Welke cultuuruitingen zijn remmend voor de duurzame ontwikkeling van jouw district?
Opdracht 3: Omschrijf de mechanismen voor welvaartsspreiding in het district / jouw groep 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Noem structuren voor participatie die al aanwezig zijn in het district. Hoe ondersteunen deze structuren duurzame ontwikkeling? Noem structuren voor samenwerking die al aanwezig zijn in het district. Hoe ondersteunen deze structuren duurzame ontwikkeling? Welke vormen van spontane en geïnstitutionaliseerde zorg zijn aanwezig in het district? Welke mechanismen / structuren kunnen nog worden toegevoegd om duurzaamheid te garanderen? Aan welke voorwaarden moeten deze structuren voldoen om ondersteunend te zijn? Hoe moet de sociale structuur worden beschermd tegen afbrokkeling?
District Strategisch Plan Wanica 2008
70
Republiek Suriname District Wanica
Opdracht 4: Voorwaarden voor economische bedrijvigheid het district 1. 2. 3. 4. 5.
Welke sectoren ondersteunen onze primaire behoeften? Hoe kan dit verder worden uitgebouwd? Welke economische activiteiten in het district ondermijnen duurzaamheid? Aan welke voorwaarden moeten activiteiten beantwoorden om het lokale contract te ondersteunen? Geef richtlijnen aan voor investeerders.
Opdracht 5: Politieke ordening en facilitering 1. 2. 3. 4.
Welke bevoegdheden zouden nog wenselijk zijn op lokaal niveau? Hoe kunnen structuren de gekozen ontwikkeling waarborgen? Hoe ondersteunen de structuren elkaar? Welke terugkoppelingsmechanismen zijn ingebouwd of moeten ingebouwd worden om te blijven evalueren of de gekozen weg wordt gevolgd?
District Strategisch Plan Wanica 2008
71
Republiek Suriname District Wanica
Bijlage 6: SWOT analyses 1. DECENTRALISATIE OPENBAAR BESTUUR Doel: delegeren van institutionele en financiële bevoegdheden v.d. centrale overheid naar de overheid in de districten. STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
1. DB niet adequaat bemenst 2. Niet adequaat functioneren van de bestuursressorten 3. Nog geen optimale verdiencapaciteit van het district voor het districtsfonds 4. Gebrek aan deskundigheid 5. Nog geen optimale participatie van de burgers 6. Ressort raden functioneren nog niet optimaal en zijn niet optimaal gefaciliteerd 7. Ontbreken van inkomsten en planningsbeleid 8. Niet invullen van de inkomsten – en planningstak binnen DFP unit 9. Overige administratieve processen commissariaat verouderd en omslachtig 10. Afdeling districtsinkomsten is nog niet operationeel
Locale overheid aanwezig Decentralisatie van bestuur Wet Regionale Organen Bevolkingsparticipatie o.a. hoorzittingen DR organiseert overleg met RR Districts financiën en Planningsunit is geïnstalleerd inrichtingsplan Districtsinkomsten
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Politiek 2. Vanuit Centrale Overheid wordt er geen haast gemaakt met delegeren van taken naar lokale overheid 3. Passieve lokale overheid 4. Passieve lokale bevolking 5. passieve politieke structuren
1. Aanpassing wet WRO 2. Implementeren van de nieuwe WRO 3. Mogelijkheid om districtsverordeningen af te kondigen
District Strategisch Plan Wanica 2008
72
Republiek Suriname District Wanica
2. REGIONALE ONTWIKKELING Doel: het tot stand brengen en onderhouden van adequate voorzieningen voor groei en duurzame ontwikkeling van de verschillende regio’s van het land. Dit door zich hoofdzakelijk te richten op 4 aandachtsgebieden het wettelijk kader, urbanisatie, werkgelegenheidscreatie en armoedebestrijding. STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Decentralisatie hierdoor versterking van regionale organen 2. Meer wettelijke bevoegdheden om taken uit te voeren
1. Toename van armoede 2. Verandering in grondbestemming als gevolg van bevolkingstoename 3. onvoldoende stimulering van lokale ondernemers (o.a. grote bureaucratie bij aanvragen van vergunningen, financieringsmogelijkheden, grond enz) 4. Onvoldoende werkgelegenheid in het district 5. Onvoldoende stimulering van zelfvoorziening houdt armoede in stand 6. Gebrek aan voorlichting mbt particulier initiatief
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Politiek patronage systeem 2. zich niet bewust van eigen mogelijkheden 3. geen optimale samenwerking met regionale organen
1. PPP (public - private partnerships) 2. Bevolking Participatie Commissie
District Strategisch Plan Wanica 2008
73
Republiek Suriname District Wanica
3. VEILIGHEID EN LEEFBAARHEID Doel: Garanderen van veiligheid en leefbaarheid in het district
Sterk 1. Politieposten in alle ressorten 2. Brandweer in lelydorp 3. Particuliere EHBO aanwezig 4. Verkeersunit van politie in Lelydorp 5. Verstandhouding tussen bewoners is goed 6. Vuilstortplaats is aanwezig 7. Aanwezigheid van winkels en markten 8. Openbaar vervoer naar de stad is goed 9. De meeste voorzieningen zijn aanwezig in het district
Zwak 1. Spreiding van brandweer onvoldoende 2. Bemensing van politie onvoldoende 3. Onvoldoende vervoer voor de politie 4. Onvoldoende fiets en voetpaden 5. Veiligheids gevoel is wisselend 6. Drugsgebruik en criminaliteit is aanwezig 7. Er is een gevoel dat harde criminaliteit toeneemt 8. Geasfalteerde wegen worden als racebaan gebruikt
Bedreiging
Kans 1. Regionalisatie van diensten zoals brandweer politie gezondheidszorg bureau voor burgerzaken enz. 2. Asfaltering van wegen
District Strategisch Plan Wanica 2008
74
Republiek Suriname District Wanica
4. JEUGD Doel: maximale ontplooiing van de maatschappelijke positie van de jeugd en creatie van maximale ontwikkelingsmogelijkheden en kansen ten behoeve van de jeugd.. STERKE PUNTEN: 1. 2. 3. 4. 5.
Leerplicht jeugdvertegenwoordiging in NJP onderwijsfaciliteiten (formeel en informeel) zijn aanwezig veel jeugdigen in het district NGO’s
ZWAKKE PUNTEN: 1. Geen controle op uitvoering leerplicht 2. Bovengrens voor leerplicht is te laag, ondergrens voor leerplicht is te hoog 3. Misbruik van de jeugdigen o.m. door gebrek aan kinderbescherming 4. Onvoldoende werkgelegenheid 5. Gebroken gezinnen 6. Onvoldoende betrokkenheid van ouders bij onderwijs 7. Geen duidelijk jeugdbeleid 8. Geen begeleiding (naschoolse en andere opvang) 9. Te grote klassen 10. Geen optimale recreatie en sportmogelijkheden 11. Onvoldoende geschikt schooltransport 12. Drop Outs 13. Tienerzwangerschappen 14. Ontbreken van data mbt jeugdproblematiek 15. Onvoldoende beroepsgericht onderwijs
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
1. Nieuwe onderwijssysteem brengt leerplicht leeftijd omhoog 2. betrokkenheid van jeugd bij activiteiten 3. Investeringen en fondsen t.b.v. jeugdopvang , scholing en begeleiding
Sociaal-economische toestand Brain-drain Sex toerisme Criminaliteit Negatieve invloed van ongecontroleerde en ongecensureerde media drugsgebruik
District Strategisch Plan Wanica 2008
alsmede voorlichting. 4. Vestiging van handelsondernemingen ECD (Early Child Development programma’s)
75
Republiek Suriname District Wanica
District Strategisch Plan Wanica 2008
76
Republiek Suriname District Wanica
5. ENERGIE VOORZIENING Doel: Adequate energievoorziening voor duurzame sociaal-economisch ontwikkeling voor het district in 2010 STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Er is voldoende energie beschikbaar voor gezinnen 2. Grote delen van het district zijn voorzien van elektriciteit
1. Niet betaalbaar 2. Energiebeleid nog niet gedecentraliseerd 3. Er is onvoldoende energie voor industrie doeleinden
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. prijsstijging van grondstoffen en machines (wereldeconomie) 2. Natuurinvloeden (waterstand in het meer) 3. Onderhoud van het elektriciteit en distributie net
1. Staatsolie 2. Zonne-energie en andere alternatieve energie bronnen 3. Financieringsmogelijkheden voor aansluiting op het elektriciteitsnet
District Strategisch Plan Wanica 2008
77
Republiek Suriname District Wanica
6. WATER VOORZIENING Doel: het streven naar een adequate water voorziening voor de bevolking van het district in 2010 STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Water (bron) aanwezig 2. Financiële middelen 3. Bronwater aanwezig en export mogelijkheden
1. 2. 3. 4. 5.
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. 2. 3. 4.
1. Daadkracht 2. Samenwerking met de multinationals 3. SWM wordt enige voorziener, garantie van watervoorziening voor elke burger in het district Wanica
Verstedelijking Verzilting (instroom van zout water Vervuiling door multinationals en landbouwactiviteiten Monopoliepositie van SWM kan leiden tot mismanagement
District Strategisch Plan Wanica 2008
Nog niet iedereen in het district beschikt over schoon drinkwater Het doorsnijden van leidingen door onbevoegden Controle op naleving van regelgeving Aansluitingen bij verschillende autoriteiten Geen decentralisatie van watervoorziening
78
Republiek Suriname District Wanica
7. HUISVESTINGSBEVORDERING Doel: het bereikbaar maken van adequate huisvesting voor alle huishoudens in het district STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. 2. 3. 4.
1. 2. 3. 4.
Know-how aanwezig Bouwmaterialen bedrijven aanwezig Bankinstellingen in het district Grond beschikbaar
Geen goede regelgeving Geen ruimtelijke ordening Grondbeleid is centralistisch en niet transparant Hoge prijzen van technici en bouwmaterialen
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Politiek beleid, onzekerheid over grondbeschikkingen 2. private ondernemers die grote lappen grond krijgen voor het opzetten van dure woningen 3. Internationaal verhoging van prijzen van o.m. brandstof en bouwmaterialen
1. Low Income Shelter Program (LISP en LMISP) 2. Leningen en hypotheken
District Strategisch Plan Wanica 2008
79
Republiek Suriname District Wanica
8. FACILITERING PRIVATE SECTOR Doel: institutionalisering van het partnerschap met de private sector om een zodanig kader te scheppen waarbinnen activiteiten in de private sector
zullen toenemen en uiteindelijk bijdragen tot de creatie van extra arbeidsplaatsen en daarmede aan de armoedevermindering in het district. STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Er zijn klleine particuliere bedrijven aanwezig (tuinbouw, toerisme, recreatie, bouw en constructie, transport, huisnijverheid) 2. Er is ondernemerspotentieel 3. Bevolkingsomvang 4. Bankinstellingen aanwezig 5. Coöperaties aanwezig 6. Redelijke infrastructuur 7. Grote delen van het district beschikken over nutsvoorzieningen 8. BIC is aanwezig
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Sterke afhankelijkheid van de centrale overheid (vergunningen, belastingen, controle etc) 2. Trage besluitvorming vanuit de centrale overheid 3. Deals met multinationals die niet gericht zijn op duurzaamheid 4. Multinationals vertrekken uit het district
1. Caricom 2. Instelling van fondsen ( microkredieten, Agrarisch kredietfonds) 3. Bureau of standards 4. PPP (private public partnerschips)
Slechte organisatie van de sectoren Geen gericht beleid naar ontwikkeling van de sectoren Onvoldoende nutsvoorzieningen Gebrek aan informatie over financieringsmogelijkheden Geen ruimtelijke ordening en bestemmingsplannen Onvoldoende welvaartspreiding vanuit activiteiten die er al zijn Informatie is vaak te technisch voor grote publiek Lokaal bestuur heeft onvoldoende overzicht van de actoren in de private sector 9. Er is geen duidelijk faciliteitenpakket voor investeerders geformuleerd
5. Globalisatie zonder ondersteuning en facilitering van lokale ondernemers ter handhaving van hun marktaandeel op de lokale markt en ter versterking van hun concurrentievermogen op de export markt. 6. Kopiëren van standaarden uit buitenland
District Strategisch Plan Wanica 2008
80
Republiek Suriname District Wanica
9. BOUW EN CONSTRUKTIE Doel: het optimaliseren van de controle op de bouwsector en van de daaraan gerelateerde dienstverlening, ten einde een goed en gezond leefmilieu te creëren waarbij een kwalitatief hoge woonkwaliteit en hoog woongenot primair staan. STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Er is een bouwwet (afgifte bouwvergunningen)
1. Slechte controle op bouwwerkzaamheden 2. Gevaar voor corruptie bij de afgifte van bouwvergunningen 3. Geen bestemmings-en grondbenuttingsplannen
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Afhankelijkheid van politiek
1. Nieuwe bouwwet 2. NGO’s die naleving van bouwwet controleren
District Strategisch Plan Wanica 2008
81
Republiek Suriname District Wanica
10. HANDEL EN INDUSTRIALISATIE Doel: Versterking van de toename van het aantal kleine- en middelgrote ondernemingen en stimulering van bedrijven die minder prijsgevoelig en die
meer unieke producten voortbrengen , die beter kunnen concurreren op de internationale markt. . STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Productie is niet homogeen (er bestaat verscheidenheid) Genoeg potentiële arbeidskrachten Awareness rond belang van ondernemingschap wordt gepromoot Stimulering van mogelijkheden voor export naar Caricom Er is al export vanuit Wanica (bloemen, vlinders, groenten) Trainingen aan kleine ondernemers Er is een database van ondernemers in het district District betrokken bij verlening van vergunningen
Beperkte exportmogelijkheden (info) Ordening van de handel (sorteren van de goederen) Geen districtsinkomsten mijnbouw (zand en water) gebrek aan transparantie van beleid Vergunningverstrekking omslachtig en tijdrovend Slecht prijsbeleid (eenduidigheid) Geen exportcoöperatie aanwezig Geen opkoopbureau
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Prijzen op internationale markt 2. Impact van door Suriname ondertekende Verdragen mbt
1. 2. 3. 4.
handelsblokken, CSME en EPA-Agreement 3. Oneerlijke concurrentie 4. Globalisatie zonder bescherming van lokale producenten 5. Geen weerbaarheid tegen globalisatie
District Strategisch Plan Wanica 2008
Exportmogelijkheden werkgelegenheid Wereldhandelsverdragen Export van unieke Surinaamse producten
82
Republiek Suriname District Wanica
11. COMMUNICATIE Doel: het streven om het district te ondersteunen in zijn transformatie naar een kenniseconomie en het district te voorzien van adequate en kwalitatieve hoge ICTinfrastructuur STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. 2. 3. 4. 5.
1. 2. 3. 4.
Aanwezigheid van fysieke infrastructuur Aanwezigheid van HR’s BIC met benodigde faciliteiten Netwerken opbouw Cybercafé’s aanwezig
HR moet aangeboord worden Communicatie stoornissen Bestemmingsplannen voor plaatsing van masten afwezig Computer onderwijs is niet aanwezig
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
6. 7. 8. 9. 10.
6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Negatieve beïnvloeding van cultuur door aangeboden media producten Internet (geen controle) Manipulatie Verkeerde informatie Negatievestraling van de masten en mobiele telefoons en andere apparatuur voor volksgezondheid
District Strategisch Plan Wanica 2008
Satelliet communicatie Regionale communicatie (radio, televisie) Bureau of Standards Kennis verruiming Snelle informatiestroom Goed, transparant bestuur grote betrokkenheid van actoren Distance learning
83
Republiek Suriname District Wanica
12. SPORT Doel: verhogen van bijdragen van sport aan fysieke en geestelijke vorming en welzijn van de bevolking van Wanica STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. 2. 3. 4. 5.
1. Te weinig docenten lichamelijke opvoeding
Lichamelijke opvoeding op school Bewustzijn over belang van sport voor gezondheid Sportverenigingen aanwezig Beschikbaarheid van grond Veel jeugd
2. Te weinig sportfaciliteiten , zowel binnen- als buiten schoolverband. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Sport verenigingen vooral op volwassenen gericht Grote afstanden in het district Weinig vrijwilligers Geen jeugdbeleid Slecht onderhoud van de bestaande faciliteiten Geen stimulering voor professionele sportbeoefening Er is geen financiële stimulering van rolmodellen
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Ontsporen van de jeugd en volwassenen 2. Gezondheidsproblemen op latere leeftijd
1. Investeringen (fondsen zoals van Staatsolie)
District Strategisch Plan Wanica 2008
84
Republiek Suriname District Wanica
13 GENDER: Gelijke rechten en gelijkwaardige plaats voor vrouwen en mannen in het district STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Er zijn organisaties die genderbeleid ondersteunen 2. Basic Life Skills op de scholen
1. Te grote aandacht voor vrouwen, jongens worden niet meer gestimuleerd om opleiding af te maken (relatief veel dropouts t.o.v. meisjes 2. Geen gender bureau in Wanica
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Negatieve beïnvloeding vanuit niet -Surinaamse culturen
1. Trainingen van stichting stop huiselijk geweld
District Strategisch Plan Wanica 2008
85
Republiek Suriname District Wanica
14. AGRARISCHE PRODUCTIE EN AGRO-INDUSTRIE Doel: Het garanderen van de nationale voedselzekerheid en veiligheid en wel zodanig dat deze niet importafhankelijk zijn STERKE PUNTEN: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
ZWAKKE PUNTEN: 1. Ondeskundig gebruik van chemicaliën (bestrijdingsmiddelen, kunstmest etc.) 2. Ondeskundig gebruik van grond 3. Geen agrarisch beleid op districtsniveau 4. Grote Importcomponent 5. Geen ruimtelijke ordening 6. Geen goede verwerkings – en opslagfaciliteiten 7. Grote arbeidsmigratie 8. Beperkte export faciliteiten 9. Verkavelingvergunningen voor de conversie van landbouwgronden in woningbouwpercelen 10. Geen agrarisch onderwijs
Human Resources (praktische know how) Voldoende vruchtbare grond Diversificatie Landbouw coöperaties Markten Er zijn pluimveebedrijven in het district Er is een moderne kippenslachterij
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. 2. 3. 4.
1. 2. 3. 4.
Verslechterde sociaal economische situatie Import van melkpoeder (veeteelt en volksgezondheid) Vuilverwerkingsysteem Ongecontroleerd voedsel gerelateerde importen
District Strategisch Plan Wanica 2008
Oriëntatie op zelfvoorziening Optimaal samengaan van alle agrarische sectoren Internationale toename van de vraag naar bio produkten Bureau of Standards
86
Republiek Suriname District Wanica
15: BOSBOUW EN HOUTVERWERKING Doel: Het verhogen van de bijdrage van de bossen aan de lokale en de nationale economie en het welzijn van huidige en toekomstige generaties met inachtneming van het behoud van de biodiversiteit STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Selecte houtkap in Santigron. HKV door het dorp, inkomsten komen toe aan het dorp. 2. Werkgelegenheid plaatselijke bevolking 3. oogsten en verwerking van bosproducten (podosiri, medicinale kruiden etc.)
1. 2. 3.
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1.
Niet naleving van regelgeving
District Strategisch Plan Wanica 2008
4. 5.
1. 2. 3. 4.
Geen verwerking van houtzaagsel Vernietiging infrastructuur a.g.v. zwaar transport Gebrek aan ruimtelijke ordening (houtverwerkingsbedrijven in woongebieden) Grondrechtenkwestie nog niet geregeld Ongecontroleerde uitgave van concessierechten
WRO (verordening heffingen) Andere manieren van transport (over water i.p.v. over de weg) concessierechten (retributie) Herbeplanting
87
Republiek Suriname District Wanica
16 TOERISME Doel: het inzetten van het eigen erfgoed, creativiteit en fysieke omstandigheden teneinde de bijdrage van de toerisme sector aan de lokale en nationale economie te verhogen STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. 2. 3. 4. 5.
1. 2. 3. 4. 5. 6.
NGO Toeristische attracties aanwezig Toenemende aandacht Toename werkgelegenheid Recreatie oord te Santigron aaan de Saramaccarivier
nog geen inkomsten in het districtsfonds uit deze sector geen toerisme beleid (geen toerisme autoriteit in Wanica) geen vergunningsvoorwaarden geen bundeling van organisaties Geen adequate data beschikbaar Milieu vervuiling en vernietiging
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Massa toerisme 2. Milieuvervuiling 3. Klimaatsverandering
1. 2. 3. 4. 5.
District Strategisch Plan Wanica 2008
Donormiddelen Trainingen Toerisme wet is in de maak actiever worden van private sector Toerist tax (districtsverordening)
88
Republiek Suriname District Wanica
17. GRONDBELEID Doelbeleid: Het scheppen van condities om de natuurlijke hulpbron grond efficiënt en effectief in te zetten als basis voor duurzame economische en sociale ontwikkeling als mede ten behoeve van milieubescherming STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Er is een wet op uitgifte van gronden 2. regelgeving 3. District is gecertificeerd
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. .Gebrek aan inzicht op nadelige invloeden voor mens en natuur 2. Ontwrichten van de structuur van het grondgebied 3. Politiek
1. vergunningenbeleid 2. GLIS 3. Decentralisatie (WRO)
District Strategisch Plan Wanica 2008
Geen naleving van de wet Geen bijstelling /aanpassing Op lokaal niveau geen invloed Slechte infrastructuur Onduidelijkheid m.b.t. adviezen Geen afdeling van ROGB in het district Geen beleid op gebied van ruimtelijke ordening en bestemming Geen transparantie in toekenning van gronden
89
Republiek Suriname District Wanica
18 ONDERWIJS Doel: In 2015 moeten alle kinderen, jongens en meisjes, toegang hebben tot kwalitatief hoogstaand onderwijs, zal het onderwijs- en opleidingstelsel in staat zijn zich gemakkelijk aan te passen aan de veranderende wereld van arbeid, en zal levenslang leren worden bevorderd STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Lager, middelbaar en voortgezet en bijzonder onderwijs is in het district aanwezig 2. Toename van jeugdigen 3. Leerplicht 4. Onderwijs in het district is toegankelijk voor een ieder 5. Inspecteur van onderwijs in het district
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Te weinig beroepsgericht onderwijs in het district Geen gericht beleid voor begeleiding van drop-outs Geen afdeling van de universiteit in Wanica Zwakke sociaal –economische toestand van ouders slechte huisvesting transport niet adequaat gebrek aan motivatie bij onderwijzend personeel Infrastructuur Toename van onderwijsfaciliteiten houdt geen gelijke tred met toename van leerplichtigen Onderwijs niet afgestemd op behoeften van het district Huiselijk geweld Drugs en alcohol gerelateerde misdrijven Criminaliteit Onstabiele gezinssituaties
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. 2. 3. 4.
1. 2. 3. 4.
Ongecensureerde media/ Negatieve impact van de media Sociaal-economische situatie van het land Minov curriculum niet afgestemd op ontwikkelingsbehoeften Grote bureaucratie bij toewijzen van studiebeurzen
District Strategisch Plan Wanica 2008
Nationaal jeugd parlement Buitenlandse studiebeurzen Buitenlandse fondsen voor onderwijs projecten MDG (grote belangstelling kinderen en onderwijs)
90
Republiek Suriname District Wanica
20. ARMOEDEBESTRIJDING Doel: Vermindering van armoede met 4,4% per jaar en met 22% cummulatiefin 2010, in lijn met de MDG voor armoedebestrijding ( het aantal mensen dat in armoede leeft moet in 2015 ten minste tot de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990 STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. 2. 3. 4.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Kleine bevolkingsdichtheid Voldoende hulpbronnen Onderwijs is toegankelijk voor iedereen Sociale voorzieningen (AOV, on-en minvermogen kaart
Negatieve invloed vanwege politieke bemoeienis Geen gemotiveerde burgers Geen transparantie van beleid Geen ombudsman (schuldsanering en begeleiding) Geen adequate data beschikbaar Geen stimulering van ondernemerschap Misbruik van on- en minvermogenkaart)
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. 2. 3. 4.
1. Sterkere etrokkenheid van de burgers m.b.t. veranderingen t.b.v. eigen woon- en leefomgeving 2. Bewustwording van de burgers m.b.t. hun eigen potenties 3. NGO’s
Bureaucratie Gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel op verschillende instanties Angst voor verandering Geen eigen definitie van armoede
District Strategisch Plan Wanica 2008
91
Republiek Suriname District Wanica
21: CULTUUR Doel: Vergroten van de mogelijkheden van alle burgers om vrijelijk deel te nemen aan het cultureel leven van Wanica STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Grote culturele tolerantie, acceptatie, uitwisseling en participatie 2. op pedagogische instituten zijn leerlingen verplicht een van de gangbare Surinaamse talen te leren 3. Grote verscheidenheid en eenheid 4. Rijk historisch en cultureel erfgoed 5. Rijk gevarieerde keuken 6. Vrije beleving van cultuur 7. In Santigron oorspronkelijke cultuur nog aanwezig
1.Ethnisch gerichte politiek 2.Onvoldoende waardering voor eigen cultuur 3.Verwatering en afbrokkeling
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Massa toerisme 2. Massa communicatie 3. Media
1. Toerisme 2. Media op het gebied van voorlichting en informatie
District Strategisch Plan Wanica 2008
92
Republiek Suriname District Wanica
22. GEZONDHEIDSZORG Doel: Het waarborgen van de beschikbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit van een goede gezondheidszorg met als doel de bevolking van Wanica in een optimale gezondheidstoestand te houden c.q. brengen STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. 2. 3. 4. 5.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Poliklinieken en particuliere gezondheidscentra, apotheken en opticien Vertegenwoordiging van Ministerie van volksgezondheid (RGD) Jeugd Tand verzorging SZF en particuliere verzekeringen Goede nazorg
Medicamenten niet betaalbaar en niet in voldoende mate beschikbaar Beschikbaarheid van deskundigen onvoldoende Slechte faciliteiten/Organisatie Weinig aandacht voor medische preventie Ongecontroleerde consultatie tarieven Artsen weinig betrokken bij patiënten Geen overheid EHBO Onvoldoende controle op functioneren van artsen Onvoldoende thuiszorg
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
1. Er komt een Algemene Ziektezorg Verzekering 2. EHBO trainingen 3. Medisch tuchtcollege
Toerisme Mijnbouw Chemicaliën Milieuvervuiling (transport) slechte infrastructuur Afhankelijkheid van de politiek
District Strategisch Plan Wanica 2008
93
Republiek Suriname District Wanica
24 TRANSPORTSECTOR Doel: het totstandbrenging van ordening en verbetering van het verkeer en transportwezen STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Wet en regelgeving op gebied van transport dat op bepaalde wegen mag komen is aanwezig 2. Voldoende openbaar vervoer in bepaalde gebieden 3. Kantoor van TCT in het district 4. Afdeling verkeer
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Geen toezicht op naleving van regelgeving Geen samenwerking tussen diverse instanties Geen wegenautoriteit in Wanica Geen structuur in het openbaar vervoer en geen interdistrict verbindingen Onvoldoende tonnage borden Vandalisme van straat en verkeersmeubilair Te lange procedures voor plaatsen van borden (ministeriele beschikking) Geen aparte banen voor zwaar transport
Verkavelingsvergunningen voor de conversie van landbouwgronden in woningbouwpercelen zonder eisen voor goede infrastructuur
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Importbeleid vergunningen worden verstrekt zonder rekening te houden met gewicht van het transportmiddel dat toegestaan is op onze wegen 2. Bij planning van wegen geen voet- en fietspaden (door te weinig overleg tussen stakeholders)
1. 2. 3. 4. 5.
District Strategisch Plan Wanica 2008
Verkeerswet WRO Connexion Ordening en controle (beleid Ministerie van Justitie en Politie) Nationaal Vervoer Bedrijf decentraliseren naar de districten
94
Republiek Suriname District Wanica
25 INFRASTURCTUUR Doel: Het ontwikkelen en onderhouden van een doelmatige en veilige infrastructuur STERKE PUNTEN:
ZWAKKE PUNTEN:
1. Er zijn instanties die deze kunnen ontwikkelen en instandhouden 2. Capaciteit opbouw van Civiel Technische Afdeling van het district
1. Niet voldoende deskundigheid op lokaal niveau 2. Weinig communicatie tussen de verschillende verantwoordelijke instanties 3. Onduidelijkheid onder welke dienst bepaalde infrastructuur valt 4. Geen beleidscontrole 5. Filevorming zorgt voor tijds-en productiviteitsverlies 6. te weinig ontsluitingswegen voor het drukke verkeer
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. 2. 3. 4.
1. Decentralisatie, maken van verordeningen 2. Verbetering van infrastructuur is op komst
Concentratie en besluitvorming op centraal niveau gebrek aan ruimtelijke ordening gebrek aan DSOP Seizoengebonden nog veel slechte wegen
District Strategisch Plan Wanica 2008
95
Republiek Suriname District Wanica
26 VERSTEDELIJKING Doel: De ontwikkeling van stadskernen met dienstencentrum in het district STERKE PUNTEN: 1. 2. 3.
Hoofdplaats van Wanica (Lelydorp) heeft al diensten en activiteiten Menselijke hulpbron aanwezig Aanwezigheid van financiële instellingen creëren randvoorwaarden voor ontwikkeling
ZWAKKE PUNTEN: 1. Slechte infrastructuur 2. Geen bestemmingsplannen en ruimtelijke ordening 3. Forensen 4. Geen openbaar vervoer vanuit het hele district naar Lelydorp 5. Onvoldoende beroepsgericht onderwijs en werkgelegenheid
BEDREIGINGEN:
KANSEN:
1. Te hoge concentratie van mensen zonder ruimtelijke ordening
1. Ordelijk en evenwichtig spreidingsbeleid 2. NGO’s 3. Ordelijke en evenwichtige bevolkingstoename
Bijlage 7: Handout presentatie
District Strategisch Plan Wanica 2008
96