Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Regio Midden Nederland 04 februari 2016
Rondje door de school
10 uur terug??
Wat viel je op? Wat neem je mee? Vragen voor Meester (Wim) Aafjes?
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
1
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Agenda 09.00 09.30 10.00 10.15 10.20 11.00 11.15 12.30 13.30
15.00
Inloop (of eerder): Rondje door de school Wat neem je mee? Vragen voor Meester Aafjes? Agenda Denkvaardigheden: Growth mindset; Habits of Mind (Jurgen) (11.15) Pauze (11.30) IK-doelen? Ook voor 21st century skills Lunch Leidinggevenden Daltoncoördinatoren met Hans Netwerk met Dick de Haan (Visitatie-ervaringen delen (keuzewerk: dilemma Marcel) o.a. Keuzewerk ( visie Hans) Plenair even afsluiten: Wensen 16-17? Evaluatie/ Afsluiting door regiobestuur.
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
2
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Denkvaardigheden bij kinderen 1. Eerst maar even spelen?
2. Fixed versus growth mindset
3. Habits of mind (Jurgen Lammertink) of bijv. : Building learning power) Taxonomie van Bloom
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
3
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Motivatie-factoren • • • • • •
Boek je er succes mee? Heb je speelruimte? Persoonlijke band en betrokkenheid Hoe belangrijk vind je het? Hoe saai/prikkelend vind je het? Welke verwachtingen hebben anderen van je en heb je van jezelf?
Prof. Carol Dweck: Mindset Mindset = paradigma = geheel van opvattingen = de bril, waardoor je naar de wereld kijkt
Opvattingen bepalen gedrag!
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
4
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Fixed vs growth mindset
Fixed Mindset Vaste intelligentie bepaalt waartoe je in staat bent
Growth mindset Wil en inspanning bepalen waartoe je in staat bent
• Feedback 1 • Goed gedaan, je moet hier wel slim voor zijn! • Feedback 2 • Goed gedaan, je hebt hier vast erg je best voor gedaan! • Experiment Prof. Carol Dweck
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
5
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Fixed Mindset is overal! Ik zal A maar geen moeilijke vraag stellen…
Ik snap er niks van!
Pubers kunnen niet structureren
Bij ons in de familie kan niemand wiskunde…
Ik ben nu eenmaal dyslectisch …
Fixed Mindset: Intelligentie is een statisch gegeven Je wil slim overkomen, dus Heb je de neiging uitdagingen uit de weg te gaan Geef je bij tegenslag snel op Vind je inspanning tamelijk nutteloos Wuif je kritiek weg Voel je je bedreigd door succes van anderen Gevolg: Je bereikt sneller je – zelf bepaalde - ‘top’ en presteert onder je kunnen
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
6
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Effect van feedback Complimenten over eigenschappen
Complimenten over het proces
Voorbeeld
“Je bent erg slim”
“Dat heb je goed gedaan”
Effect op het denken
Bevordert fixed mindset
Bevordert growth mindset
Effect op gevoelens
Bevordert gevoel van trots en tevredenheid
Bevordert gevoel van trots en tevredenheid
Effect op gedrag
Vermijden van uitdagingen Minder inspanning/inzet Minder doorzettingsvermogen Defensieve reactie op mislukkingen
Uitdagingen oppakken Meer inspanning/inzet Meer doorzetten Leren van fouten
Traditioneel (fixed mindset)
Ontwikkelingsgericht (growth mindset
• • •
Determineren: “waar hoort leerling thuis?” les krijgen op dat niveau
• •
Ontwikkelen “aansluiten bij wat leerling nodig heeft voor de volgende stap in zijn leerproces”
• •
Toetsen en testen om ‘de maat te nemen” = docent stelt vast wat je weet en kunt
Toetsen en testen om te zien waar je staat in je leerproces = leerling ontdekt wat hij al weet/kan en waar hij aan moet werken
•
Feedback: gerichte adviezen/tips en focus voor vervolgstap in het leerproces: waar opnieuw aandacht aan besteden, wat oefenen, hoe door-ontwikkelen. Vervolgstap op maat
• • •
Feedback = cijfer Vaak zelfs zonder toelichting Vervolgstap in onderwijs is voor iedereen hetzelfde
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
•
7
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Growth Mindset vraagt handelen Elke zin die ik spreek heeft invloed
Ook mijn blikken en mijn intonatie hebben effect
Ik vraag het nog een keer, dan snap ik het beter
Ik voel dat de leraar echt belangstelling voor me heeft
Leerlingen in een leer-flow krijgen • • • • •
Vertrouwen laten blijken Hanteerbare feedback Stimuleren doorzettingsvermogen Met permanente aanmoediging Gerichte complimenten voor inzet èn prestaties
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
8
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
(Jurgen Lammertink)
Pauze
15 minuten max.
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
9
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
21st Century skills
Kennisnet
SLO
Leerplankader SLO
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
10
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
21st Century skills
Kennisnet
en 21th Century Skills
Zelfstandigheid,
Samenwerking
Vrijheid / verantwoordelijkheid
Probleemoplossend denken en creativiteit
Samenwerken
Kennisconstructie
Reflectie
Ict-gebruik voor leren
Effectiviteit / efficiency
Planmatig werken
Borgen
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
11
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
en 21th Century Skills
Zelfstandigheid, Vrijheid /verantwoordelijkheid/ Samenwerken Reflectie, planmatig werken
Samenwerking Probleemoplossend denken en creativiteit Kennisconstructie
Probleemoplossend denken en creativiteit, Kennisconstructie
Ict-gebruik voor leren
(Ict-gebruik voor leren)
Planmatig werken
Effectiviteit / efficiency
Visie 21st century skills?
http://www.daltondeventer.nl/21centurys kills/map/Whitepaper_21st_Century_Skills _in_het_onderwijs.pdf
http://www.daltondeventer.nl/21centuryskills/ma p/21_st_century_skills__discussie_paperNL.pdf Op de volgende pagina vind je een schema uit dit artikel pagina 12 13. ..
www.daltondeventer.nl/21centuryskills
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
12
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
UT
http://www.daltondeventer.nl/21centuryskills/map/21_st_century_skills__discussie_paperNL.pdf
Model; Mens zonder vrees: Leeropbrengsten Pers. Ontwikkeling En Talent-ontwikkeling
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
13
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Visie effectiviteit/efficiency •
•
•
Effectiviteit: de hoofddoelstelling van dalton is Parkhurst’s ‘Fearless human being’, de mens zonder vrees, die zich verantwoordelijk weet en voelt en die deze verantwoordelijkheid ook aankan. Het gaat om rendement op het terrein van onderwijsopbrengsten En op het terrein van persoonlijkheidsontwikkeling. In de daltonvisie gaan we ervan uit, dat het werken aan deze persoonlijkheidsontwikkeling in belangrijke mate bijdraagt aan het behalen van ambitieuze leerdoelen; het maximale uit leerlingen halen uitgaande van ieders talent. Een daltonschool anno nu heeft ook nauwkeurig beschreven welke doelen ze precies wil halen qua persoonlijkheidsontwikkeling: wat kun je van onze leerlingen verwachten in hun relatie tot hun leeftijd ten aanzien van zelfstandigheid, vrijheid/verantwoordelijkheid, samenwerking en reflectie. Efficiency/doelmatigheid: een daltonschool probeert zo efficiënt mogelijk aan haar doelen te werken. Onderwijsleertijd, middelen en instructie zo efficiënt mogelijk en op maat inzetten; zelfstandig werken als het kan, samenwerken als dat wenselijk is. Een daltonschool leert haar leerlingen steeds meer verantwoordelijkheid te dragen voor het eigen leer- en ontwikkelingsproces, rekening houdend met individuele verschillen en persoonlijke leerdoelen. Daarvoor is het noodzakelijk, dat een leerling leert reflecteren op zijn eigen leerproces en leerresultaten en op zijn eigen persoonlijkheidsontwikkeling. Vertrouwen is de basis. Een situatie, waarin de leerling echte verantwoordelijkheid krijgt en ook gevraagd wordt verantwoording af te leggen over wat hij gedaan heeft met het in hem gestelde vertrouwen. In deze visie op dalton leert een leerling steeds meer zichzelf aan te sturen (zelfregulatie) en wordt ‘ownership’, of zelfs ‘leadership' van de leerling steeds belangrijker. Hierbij speelt de nieuwe kernwaarde ‘reflectie’ een sleutelrol.
Dus: De NDV zegt: Een daltonschool anno nu heeft ook nauwkeurig beschreven welke doelen ze precies wil halen qua persoonlijkheidsontwikkeling: wat kun je van onze leerlingen verwachten in relatie tot hun leeftijd ten aanzien van zelfstandigheid, vrijheid/verantwoordelijkheid, samenwerking en reflectie.
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
14
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
IK-doelen Zelfstandigheid, Vrijheid /verantwoordelijkheid/ Samenwerken Reflectie, planmatig werken IK-doelen voor:
Probleemoplossend denken en creativiteit, Kennisconstructie - - - - - - - - - - - - - - - - - - --
(Ict-gebruik voor leren) Effectiviteit / efficiency
IK-doelen: 21 century-proof ? JAARGROEPEN (12 34 56 78) Bekijk de ik-doelen van De Lorentzschool (Hilversum) Er zijn dus ik-doelen voor zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, samenwerken en reflectie. We gaan samen aanvullen met 21st century vaardigheden: Probleemoplossend denken en creativiteit, kennisconstructie. We starten vanuit eerdere opbrengsten uit de regio’s Zuid en Flevoland. Opbrengsten aub inleveren, De eindopbrengst krijg je opgestuurd.
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
15
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
12.30-13.30
13.30-15.00
Leidinggevenden (Hans)
Coördinatoren (Dick)
Visitatie-ervaringen delen? Parallel of serie?
Keuzewerk (Marcel) (Hans)
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
16
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Visitatie-ervaringen Vorige keer:
Ik krijg in april een visitatie en wil daar graag met ervaringsdeskundigen over van gedachten wisselen. Sabine Hessels, Wereldkidz Mozaïek, locatie Petenbos (en Ralf Tienhooven, Gertrudis was nieuwsgierig ..)
09-2 Driesprong Soest; 08-3 UNIQ, Nieuwegein, 10-3 De Meander Nieuwegein; 21-3, De Gondelier, Amersfoort; 22-3 De Achtsprong, Woerden; 04-4 Warinschool, Nederhorst den Berg; 05-4 Wereldkidz Mozaiek (Bongerd en Petenbos) Veenendaal; 05-4 Pieterskerkhof, Utrecht; 22-3 Puntenburg, Utrecht; 15-5 de Achtbaan Amersfoort, 26-5 De Waayer Wadenoyen;
Incident-methode of de probleemoplossende methode ‘groepsleden’ bestaan uit 2 a 3 mensen
3 min Introductie De inbrenger beschrijft kort en feitelijk de situatie en zijn vraag. 20 min Probleemverkenning 5 min De groepsleden nemen even – in stilte – tijd om hun vragen te noteren. 15 min Feiten verzamelen door open vragen te stellen (geen advies geven). 10 min Analyse Groepsleden analyseren met elkaar de kern van het probleem. 10 min Adviesronde Ieder groepslid formuleert een advies voor de inbrenger. 5 min Afronding De inbrenger geeft aan welke adviezen hem aanspreken en waarom.
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
17
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Het dilemma van Marcel Visitatie De Driesprong, 9 februari 2016: Aanbeveling 2: Keuzewerk Inventariseer onder de leerkrachten wat jullie met keuzewerk willen bereiken en geef dit vorm in een visie. Ontwerp een praktische uitwerking die een hoog leerlinggestuurd gehalte heeft en waarbij alle daltonkernwaarden tot hun recht komen?
Afronden? ??? Veranderprocessen
Wensen voor volgende bijeenkomst?
?
? ? Daltonboek anno 2016 ? Dalton in 3 (Marrit Demmer) ? Reflectie en opbrengsten?
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
? School van de toekomst ? Bijbehorende Ik-doelen
18
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Talentontwikkeling Effectiviteit Onderwijsvernieuwingsprocessen en implementatie / draagvlak 21st Century skills, school van de toekomst Presentaties van collega’s.. WIE? Daltonboek anno 2014 Reflectie en opbrengsten Dalton in 3 USP dalton? Borging Schoolfilmpjes delen
www.saxion.nl/daltondeventer
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
19
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Keuzewerk Oorspronkelijk gerelateerd aan ‘Vrijheid’ De Vrijheid van de leerling wordt gedefinieerd door: Zelf mogen kiezen • wanneer hij zijn werk maakt • waar hij zijn werk maakt • in welke volgorde hij zijn werk maakt • met wie hij zijn werk maakt • hoe lang hij aan zijn taak werkt En als hij klaar is met zijn werk: • wat hij kiest uit de keuzekast
Daltonboek •
•
• • • • •
KEUZEWERK Vanaf groep 3 (de tweede helft van het schooljaar) is keuzewerk een onderdeel van de taak. Het is dan ook niet “even iets voor jezelf doen”, het is geen uitloopwerk voor snelle werkers of “even een spelletje doen”. Het keuzewerk behoort tot het normale takenpakket. Een keuzetaak is voor iedereen en vormt dus een onderdeel van de dag- of weektaak. Keuzewerk is een verzameling van spelletjes/werkboekjes enz. waarmee het kind alleen of met anderen kan spelen. Kinderen leren door de keuzetaak te spelen met anderen wat inhoud dat het kind leert omgaan met winst, verlies, wachten op de ander, leiding geven, accepteren enz. Het is een ontspannend moment en hier wordt ruimte voor gemaakt op de weektaak. Per week wordt er tussen de 15 en 30 minuten gereserveerd voor keuzewerk. Tijdens de kring is er de mogelijkheid om materialen te introduceren en uit te leggen. Rouleren van keuzekast materialen behoort tot de mogelijkheden. We proberen de keuzekast met maximaal 15 materialen van de verschillende vakgebieden te vullen. Bij de inhoud van de keuzekast kijken we steeds of de verschillende vakgebieden aanwezig zijn.
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
20
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Daltonschool Het Palet
Op Pinterest bewaard met tags: Dalton en keuzekast Voorbeeld van een keuzekast, gericht op MI
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
21
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Daltonboek Elke groep heeft een keuzekast Groep 3
Groep 7/8
Keuzewerk •
• • • • • •
? Is keuzewerk vrijblijvend of moet je het aftekenen? (groep 4)
? Wordt keuzewerk verplicht ingeroosterd voor iedereen? ? minimaal een half uurtje ? Is keuzewerk een organisatorische oplossing voor als de leerling klaar is met zijn werk. ? Is even chillen, bijkomen na hard werk, ook een keuze? ? Moet de taak af en daarna keuzewerk, of moeten de doelen gehaald?
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
22
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Eigen visie op) keuzewerk
Keuze anders vorm geven? Zelf kiezen: • welke oefeningen jij maakt om het doel te halen? • of je wel of geen instructie volgt? • of jij volgende week voor een ‘rode ronde’ inschrijft? • of jij in groep 7 opnieuw deelneemt aan de training voor tafels automatiseren? • of jij een workshop wilt volgen over sterrenkunde in groep 6? • of jij jezelf aanbiedt om hulp te geven aan leerlinen die het nog niet snappen? • of jij ook een workshop gaat aanbieden? Welke dan? • Welk talent jij verder wilt ontwikkelen? • ? • ? • ? • ?
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
23
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Keuzekast is doelgericht
Waarom keuzewerk? Op eigen manier , via eigen route toewerken naar behalen reguliere leerdoelen?
De taak hoeft niet af maar de doelen moeten gehaald worden!
De keuzes zijn gewoon ingebouwd in het leerlandschap Talentontwikkeling?
Stel dat …. •
De taak niet meer een hoeveelheid werk is, die AF moet,
•
maar de taak bestaat uit een aantal (komende week of komende maand..) te behalen doelen
En … •
de individuele leerling die instructie aangeboden krijgt, die hij nodig heeft, Wat voor gevolgen heeft dat voor je visie op keuzewerk? Wat betekent dat voor de keuzekast? Welke keuzes wil je de leerling geven?
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
24
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
DE keuzekast 3 planken De Optimist, Almere:
Keuzewerk is een ‘kast’ met drie planken: Keuzewerk in het verlengde van de weektaak (of periodetaak*); automatiseren, oefenen, onderhoud, langlopend onderzoek, maar ook: extra workshop? Etc.
doel 1
Keuzewerk in het verlengde van de jaardoelen en van vooral de kernvakken
doel 1
Keuzewerk als verbreding of verdieping: Rekentijgers, Praxis, zelf onderzoek doen, webquests en webkwesties, etc.
doel 2 en 3
* Toelichting volgt later
MI ?
Periodetaak Periodedoelen
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
25
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
• Periodedoelen?
• En dan • Zelf kiezen voor instructie?
Periodetaak? • Zonder doelen geen eigenaarschap van leerlingen.
• Is misschien een periodetaak een oplossing?? • Doelen liggen vast • Route kan variëren: • Andere invulling van keuzewerk
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
26
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Kenmerken Periodedoelen, -taken De leerlingen kan zo zelfstandig mogelijk werken. • De leerling weet precies wat hij moet kennen (hoe dat getoetst wordt) en wat hij moet opleveren (welke criteria hiervoor gelden) • De opdrachten zijn zo ingedeeld, dat leerlingen weten bij welk doelen ze horen • Er zijn een aantal opdrachten, die de leerling kan kiezen om het doel te bereiken. • De leerling kan inschatten hoeveel tijd de onderdelen( gemiddeld, nominaal) zullen kosten • De leerling weet de koppeling tussen taakonderdelen (opdrachten) en instructiemomenten of instructievideo’s (flipping the class). • Er is sprake van Basis-opdrachten (kernopdrachten om de stof eigen te maken ( Basis) en Verdiepingsopdrachten (Niveau), bedoeld om op niveau te komen. • Zorg dat de leerling zelf zijn leerproces kan monitoren (Er zijn tussentijds diagnostische toetsen beschikbaar en antwoorden zijn beschikbaar.
Periodetaken in het po ? Wij denken eigenlijk alleen in dag en weektaken: een hoeveelheid leerstof die af moet! Jammer! Er kan zoveel meer… Het doel moet gehaald! (??)
www.daltondeventer.nl/periodetaak
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
In juni iedereen minimaal op AVI-niveau E4 kan lezen. Automatiseren rekenen tot 20 Met Kerst kennen we allemaal de tafels van 1, 2, 5 en 10 Letterboekje bij kleuters Je hebt onderzoek gedaan of de volgende stelling waar is: ‘Grote culturen ontstaan aan grote rivieren’. Dit heb je vastgelegd in een artikel van 3 bladzijden. Als voorbeeld gebruik je o.a. Egypte.
27
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Mooi voorbeeld periodetaak + Helder doel + ll kan zelf controleren hoe ver hij al is. + Doelgericht oefenen is mogelijk En: Extra oefeningen - in de keuzekast ? - Ambrasoft - App’s
-
http://www.fisme.science.uu.nl/toepassingen/00203
• www.rekenweb.nl
Periodetaak Helder doel, concrete opbrengst waar je naar toewerkt Concrete tussenstappen, keuze uit verschillende werkvormen / aanpakken / trainingsmaterialen Ll kan zelf controleren hoe ver hij al is / of hij op schema ligt. Doelgericht oefenen is mogelijk T W G O O Een globaal tijdpad R E T S
A P H
R K
sh En er zijn: op - Extra oefeningen in de keuzekast ? - Facultatieve workshops / instructiemomenten / trainingssessies - App’s, etc
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
28
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Linda 1 Periodetaak Met: * Doelen en * Hoe kun je er aan werken (keuzekast) Linda, gr 4
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
29
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Linda 3 Toets maken wanneer jij dat wilt
Linda, gr 4
Linda 4 Aftekenen a la Parkhurst op Graph
Motivatie voor de leerling en Overzicht voor de juf Linda, gr 4
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
30
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Linda 5 Workshops
voor wie extra hulp nodig heeft
Linda, gr 4
Taxonomie van Bloom
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
31
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Taxonomie van Bloom
Taxonomie van Bloom WHY?
HOW?
WHAT? Bij wie op school wordt dit al gebruikt? HOE zou je dit willen gebruiken
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
32
Reflectie op leeropbrengsten
22 meii 2015
Building learning power
BLP in de praktijk
Koppel een denkvaardigheid Aan de concrete lesinhoud
http://www.buildinglearningpower.nl/videos
Hans Wolthuis, Regio Midden Nederland
33