Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen September/oktober 2015
Inleiding Het bestuur en directie van Stichting Speciaal Onderwijs Leiden e.o. (SSOL e.o.) is in gesprek met de andere besturen van scholen voor speciaal onderwijs in de regio Leiden over een aanpassing van de schooltijden. Als eerste stap in dit proces heeft het bestuur van SSOL e.o. een ouderraadpleging georganiseerd. Dit rapport brengt verslag uit van die ouderraadpleging. Het rapport is openbaar voor alle ouders. Het volledige rapport zal ter beschikking worden gesteld aan alle medezeggenschapsraden binnen dit bestuur. Voor een terugkoppeling aan alle ouders wordt gezorgd voor een samenvatting op de websites van de scholen. Voorstel MT Het bestuur en de directie van SSOL e.o. hebben met de andere scholen voor speciaal onderwijs in Leiden het plan om de schooltijden aan te passen. Het voorstel is om te komen tot 5 gelijke lesdagen. Hieraan liggen meerdere overwegingen ten grondslag. Het idee leefde al langer, omdat de schoolleiding meer structuur en regelmaat in de schoolweek wil brengen. Door de 5 gelijke lesdagen worden de huidige 4 lange dagen korter. De leerlingen kunnen hun energie dus beter over de week verdelen. Doordat de taxi’s ’s middags eerder kunnen vertrekken, hoopt men dat de terugreis korter zal duren, doordat er dan naar verwachting minder files zijn.
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
15.00 14.30
8.40/8.45
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
2
Proces Het veranderen van de lestijden is een ingrijpende verandering voor alle betrokkenen. De wetgever heeft daarom bepaald dat de oudergeleding van elke MR afzonderlijk instemmingsrecht heeft op een voorgenomen besluit over dit onderwerp. Dit formele proces is nu nog niet opgestart. Eerst willen het bestuur en directie weten hoe de ouders denken over dit plan. Leerlingen
Personeel
Ouders
Raadpleging ouders Voor het proces van formele besluitvorming start, willen bestuur en directie van SSOL e.o. de meningen van alle ouders (en VSO-leerlingen) peilen. Alle ouders hebben begin september een brief ontvangen met een uitvoerige uitleg over het plan. Aan die brief was een antwoordformulier bevestigd voor een schriftelijke reactie van de ouders. Tevens werden de ouders uitgenodigd om hun mening te geven op de ouderavonden die per school werden georganiseerd. Rapportage schriftelijke peiling Op het antwoordformulier konden de ouders hun mening over dit plan uiten (voor of tegen) en konden zij hun mening toelichten met argumenten. De antwoordformulieren konden tot 1 oktober worden ingeleverd. Op de volgende pagina’s staat het totaaloverzicht van de respons op de schriftelijke enquête onder de ouders van alle scholen binnen SSOL e.o., zowel kwantitatief als kwalitatief. Na een uitleg over de opzet van de ouderavonden volgen per school de kwantitatieve en kwalitatieve uitkomsten van de ouderpeiling en ouderavond.
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
3
Kwantitatieve uitslag schriftelijke enquête
SSOL e.o.
voor 19%
geen reactie 51%
tegen 27%
neutraal 3%
voor tegen neutraal geen reactie
121 165 20 321
Er zijn duidelijke verschillen per school waarneembaar. Bij De Thermiek en de scholen uit Noordwijk ligt de respons op zo’n 50%, terwijl op de Korte Vlietschool de respons een krappe 40% bedraagt. Bij de Korte Vlietschool is de groep tegenstemmers iets groter dan de voorstemmers. Onder de ouders van De Duinpieper, Het Duin en De Oeverpieper die gereageerd hebben is het grootste deel tegenstander van het plan. Alleen bij de ouders van De Thermiek is een meerderheid van de respondenten voor het plan. Het gemiddelde beeld over de drie scholen binnen SSOL e.o. laat daarmee het volgende beeld zien: Iets minder dan de helft van ouders heeft gereageerd: 27 % van de ouders ziet het plan niet zitten, terwijl 19 % van de ouders juist positief staat tegenover het plan voor 5 gelijke lesdagen.
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
4
Kwalitatieve uitslag schriftelijke enquête In de schriftelijke enquête konden ouders kiezen uit een aantal beschreven vooren nadelen. Daarnaast was er ruimte voor het toevoegen van eigen argumenten. Het is opvallend dat tegenstanders van het plan meerdere argumenten aankruisen en ook argumenten toevoegen, vaak in uitgebreide omschrijvingen. In die omschrijvingen is veel betrokkenheid te lezen. Er zijn duidelijke overeenkomsten in de gebruikte argumenten te zien tussen de scholen. Voorstanders van 5 gelijke lesdagen geven vrijwel altijd de reden van meer regelmaat in lesdagen als argument. Veel minder sterk komt de verwachting naar voren dat de reistijd ’s middags korter zal zijn. Ouders van De Thermiek die voor het plan zijn, noemen dit argument juist wel vaak. Zij zijn de enige ouders die een voordeel zien dat er door de week meer ruimte ontstaat voor naschoolse activiteiten. Tenslotte is bij de voorstanders opvallend dat zij wel regelmatig het nadeel van het verlies van de vrije woensdagmiddag noemen. Bij het analyseren van de argumenten van de tegenstanders blijkt het verlies van de vrije woensdagmiddag het sterkste argument tegen het plan voor 5 gelijke lesdagen. Daarmee is dit het bovenliggende argument vanuit verschillende oogpunten: minder ruimte voor club/sport of gezinstijd, geen ruimte voor een rustpunt in de week en minder mogelijkheden voor mytyl-kinderen om artsen of therapeuten te bezoeken buiten schooltijd. De vrije woensdagmiddag blijkt sterk onze cultuur en onze beleving van school en vrije tijd te bepalen. Veel ouders hebben hun werktijden aangepast aan de huidige schooltijden, soms met veel moeite. Men voorziet problemen met het omzetten van die werktijden. Ouders maken zich ook zorgen over de opvang van hun kinderen: er is volgens hen meer opvang nodig met hogere kosten. Volgens enkelen is het zelfs de vraag of er voldoende geschikte opvang is. Bij de tegenstemmers wordt ook de afstemming met andere gezinsleden vaak als nadeel genoemd en dan vooral met de andere kinderen uit het gezin die geen nieuwe schooltijden krijgen. In het ZMLK onderwijs wordt het ontstaan van meer vrije tijd over 4 lesdagen juist als nadeel genoemd. Rapportage ouderavonden De ouderavonden kenden geen grote opkomst: op De Duinpieper en De Thermiek waren 17 ouders aanwezig, op de Korte Vlietschool 24. Die laatste school had nog een extra uitnodiging verzonden. Op de avonden waren vooral tegenstanders van het plan aanwezig. Slechts op 2 scholen was één ouder aanwezig die uitgesproken voorstander was. Ook bleek dat in onze huidige maatschappij de schooltijden grote invloed hebben op de planning van andere activiteiten in het gezin: werk, sport en hobby, gezinsactiviteiten. In bedrijven werken op woensdag(middag) en vrijdag(middag) significant minder mensen. Als een schoolbestuur een plan poneert voor de verandering van de schooltijden, heeft dat tegenwoordig grote consequenties op de thuissituatie. Dat geldt nog sterker voor ouders met een kind in het speciaal onderwijs. Daarnaast blijk dat een verandering ook weerstand en emoties oproept.
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
5
Tijdens de avonden zette de bestuurder eerst de achtergronden uiteen om te komen tot het plan voor 5 gelijke lesdagen. Men wilde al langer tot een regelmatiger rooster komen en meer overleg- en werktijd op school bewerkstelligen. De nieuwe cao stuurt ook in de richting van 5 gelijke lesdagen door middel van afspraken over aanstellingsomvang per dag van 0,2 wtf en een 40-urige werkweek verdeeld over vijf dagen van acht uur. De directeur van de school zette haar beweegredenen voor het onderwijs vervolgens uiteen. Hierbij zijn de voornaamste redenen dat de dagen een meer gelijke structuur zullen hebben, wat juist deze leerlingen ten goede komt. Tevens wordt de lesdag korter, waardoor verwacht wordt dat de concentratie beter zal zijn, ook in de middag. De directeur hoopt ook dat de terugreis naar huis korter zal duren, doordat de busjes minder last hebben van de avondspits. Na beide presentaties gingen de aanwezige ouders groepsgewijs voor- en nadelen inventariseren voor hen als ouders en voor hun kinderen. Aan het eind van die inventarisatie mochten alle ouders 4 argumenten van alle groepen als belangrijk aanmerken en werd via de beamer een overzicht gepresenteerd van de hoogst gewaardeerde voor- en nadelen. Zoals beschreven waren de meeste aanwezigen tegen het voorstel. Er was een duidelijke lijn te zien over de drie avonden in de volgende argumenten: De vrije woensdagmiddag wordt hoog gewaardeerd als rustpunt in de week, als tijd voor het gezin en als ruimte voor (sport)activiteiten;
Leerlingen in het speciaal onderwijs hebben buiten school opvang nodig, ook de VSO-leerlingen; dit vraagt om extra organisatie en zorgt voor extra kosten voor ouders;
De schooltijden van de andere kinderen in het gezin en de werktijden van de ouders blijven voorlopig zoals het nu is: dit geeft veel organisatorische problemen. Ouders vinden het lastig dat juist het speciaal onderwijs als eerste in de regio deze stap wil gaan maken. Dit vraagt veel organisatie en zet de kinderen in hun buurt en gezin wederom in een bijzondere positie;
Ouders vinden dat de effectiviteit van de lesdag niet wordt bepaald door de lengte van de dag, maar door de opbouw van de dag.
In de tabel vindt u de argumenten die vijf maal of meer op de avond genoemd zijn. Andere argumenten die minder op de avonden genoemd zijn: sport van woensdag naar het weekend, geen bezoek aan arts of therapeut meer mogelijk op vrije woensdagmiddag, combinatie met andere scholen en clubs, kortere pauze, minder speeltijd op school en na school, probleem met beschikbaarheid van juiste opvang en hogere kosten, geen activiteiten meer op woensdagmiddag, aanpassing werktijden lastig, huidige rooster kent ook regelmaat, hoe lang de dag ook is er is altijd een laatste half uur met minder aandacht en meer vrije tijd thuis.
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
6
Uitslagen De Thermiek
De Thermiek
voor 26% geen reactie 48%
Uitslagen schriftelijke enquête: Kwantitatieve uitslag voor tegen neutraal geen reactie Totaal
tegen 24%
71 66 7 132 276
neutraal 2%
Kwalitatieve uitslag De 144 respondenten gaven de volgende inhoudelijke argumenten: Argumenten voor Meer regelmaat Meer tijd voor naschoolse activiteiten Kortere reistijd Betere energieverdeling door de week Kortere dagen Lijkt mee rop regulier vo-onderwijs Geen opvang op woensdag nodig Argumenten tegen Geen woensdagmiddag vrij (club/rust) Lastig met werktijden Meer buitenschoolse opvang regelen Hogere kosten buitenschoolse opvang Lastig met schooltijden andere kinderen in het gezin Elke dag wordt lang Op school juist sociale contacten Middag te kort voor lesactiviteiten
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
aantal 66 40 37 4 4 1 1 64 47 29 24 20 1 1
7
De 17 aanwezige ouders op de ouderavond van De Thermiek vonden de volgende argumenten belangrijk: Argumenten voor Geen vrije vrijdag meer voor groep 1,2
aantal 4
Argumenten tegen Naschoolse opvang onbetaalbaar (en minder werken) Logistiek onhaalbaar met schooltijden en activiteiten andere kinderen uit gezin Uitzien naar kortere dag weg VSO maakt minder lesuren * Meer verzuim door bezoek arts of therapeut anders dan de woensdagmiddag *) dit is niet de bedoeling van het plan
aantal 14 8 6 5 5
Raadpleging leerlingen VSO Sumatrastraat De leerlingen van het VSO-PrO en het VSO-VMBO van De Thermiek hebben gestemd over het plan met de volgende uitslag: Dit is de kwantitatieve uitslag: voor 27 tegen 28 neutraal 1 De kwalitatieve uitslag is als volgt: Argumenten voor Meer vrije tijd/eerder thuis De dagen zijn beter in te delen Lijkt meer op regulier vo-onderwijs Argumenten tegen Geen vrije woensdagmiddag meer (rust, clubs, sport, huiswerk, oma, enz.) Alle dagen worden lang Ik wil geen verandering
aantal 5 1 2 aantal 17 1 1
Uit de vmbo-afdeling kwam nog een specifieke vraag naar voren die alleen voor het vmbo geldt: hoe kan de dag een half uur korter worden, als een lesuur 50 minuten duurt?
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
8
Uitslagen Korte Vlietschool
Korte Vlietschool voor 13%
Uitslagen schriftelijke enquête: Kwantitatieve uitslag voor tegen neutraal geen reactie Totaal
tegen 21% geen reactie 63%
19 32 4 94 149
neutraal 3%
Kwalitatieve uitslag De 55 respondenten gaven de volgende inhoudelijke argumenten: Argumenten voor Meer regelmaat Kortere reistijd Meer tijd voor naschoolse activiteiten Betere energieverdeling door de week Argumenten tegen Geen woensdagmiddag vrij (club/rust) Lastig met werktijden Meer buitenschoolse opvang regelen Hogere kosten buitenschoolse opvang Lastig met schooltijden andere kinderen in het gezin
aantal 24 7 4 1 23 18 15 10 2
De 24 aanwezige ouders op de ouderavond van de Korte Vlietschool vonden de volgende argumenten belangrijk: Argumenten voor Half uur korter betekent meer energie Meer structuur Uitstroom: het lijkt meer op werkdagen Sport kan nu op elke dag Meer plussen dan minnen Argumenten tegen Vrije woensdagmiddag vervalt Andere scholen uit de buurt en kinderen uit het gezin houden de oude schooltijden
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
aantal 2 1 1 1 1 aantal 28 11
9
Uitslagen De Duinpieper / Het Duin / De Oeverpieper
De Duinpieper / Het Duin / De Oeverpieper voor 15%
Uitslagen schriftelijke enquête: Kwantitatieve uitslag voor tegen neutraal geen reactie Totaal
31 67 9 95 202
geen reactie 49%
tegen 33% neutraal 3%
Kwalitatieve uitslag De 107 respondenten gaven de volgende inhoudelijke argumenten: Argumenten voor aantal Meer regelmaat 39 Meer tijd voor naschoolse activiteiten 13 Kortere reistijd 13 Meer keuze in naschoolse activiteiten 2 Betere energieverdeling door de week 1 Argumenten tegen Geen woensdagmiddag vrij (club/rust) 65 Lastig met werktijden 41 Meer buitenschoolse opvang regelen 34 Hogere kosten buitenschoolse opvang 22 Meer vrije tijd voor kinderen 8 Lastig met schooltijden andere kinderen in 6 het gezin Kinderen worden nog specialer 3 Extra belasting voor het gezin 1 De 17 aanwezige ouders op de ouderavond van De Duinpieper / Het Duin / De Oeverpieper vonden de volgende argumenten belangrijk: Argumenten voor Door korte dagen zijn kinderen minder moe Argumenten tegen Geen vrije woensdagmiddag meer (clubs, enz.) Effectieve leertijd niet afhankelijk van lengte lesdag; wel door balans en structuur in de dag Belasting voor ouders wordt groter Gezin loopt vast op woensdagmiddag Belasting op de directe omgeving wordt groter
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
aantal 2 aantal 19 11 11 8 5
10
Rapportage ouderraadpleging 5 gelijke lesdagen
11