Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Academische plechtigheden Radboud Universiteit De academische plechtigheden worden gehouden in de Academiezaal van de Aula, Comeniuslaan 2 (tenzij anders vermeld) • Wilt u meer informatie over (een van) deze gebeurtenissen, neem dan contact op met Wetenschapscommunicatie Radboud Universiteit: (024) 361 60 00 of
[email protected]. • Wilt u meer weten over promoties, oraties en afscheidsredes op de medische faculteit/ Medische Wetenschappen, neem dan contact op met de persvoorlichters van Medische Wetenschappen, (024) 361 89 10 of
[email protected]. • De wetenschapsagenda is ook te vinden op internet: www.ru.nl/wetenschapsagenda • Een deel van de proefschriften en redes verschijnt ook elektronisch op http://www.ru.nl/ubn/publicaties/ (niet vóór de promotiedatum) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Immunologie van Q-koorts maandag 2 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw drs. T. Schoffelen (Medische Wetenschappen) Titel: The immune response in Q fever Promotoren: prof. dr. J.W.M. van der Meer, prof. dr. M.G. Netea Copromotoren: dr. ir. M. van Deuren, dr. T. Sprong (CWZ, Nijmegen) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Q-koorts wordt veroorzaakt door besmetting met de bacterie Coxiella burnetii. In Nederland vond tussen 2007 en 2010 een grote Q-koortsuitbraak plaats, met geiten en schapen als besmettingsbron . Bij sommige mensen veroorzaakt Coxiella burnetii een levensbedreigende chronische infectie van hartklep(pen) of grote vaten; zogenaamde chronische Q-koorts. Schoffelen onderzocht de afweerreactie tegen C. burnetii in het bloed van gezonde vrijwilligers, chronische Q-koorts patiënten en mensen met doorgemaakte Q-koorts. Ze zag dat afweercellen van chronische Q-koorts patiënten een verhoogde productie van de afweerstof ‘interferon-gamma’ hadden. Anders dan altijd werd gedacht, is er géén defect in de afweer die via interferon-gamma verloopt. Een bloedtest die afweerstoffen onderzoekt blijkt een waardevolle aanvulling op de huidige diagnostiek naar Q-koorts. Deze wordt nu verder ontwikkeld. Ook onderzocht Schoffelen het risico op chronische Q-koorts bij reumatoïde artritis (RA) patiënten die afweermodulerende medicijnen gebruiken. Deze groep blijkt een verhoogd risico te hebben op chronische Q-koorts. In 2011 werden 1370 mensen met een verhoogd risico op chronische Q-koorts gevaccineerd. Schoffelen onderzocht deze populatie en stelde vast dat Q-koortsvaccinatie veilig is maar wel veel (lokale) bijwerkingen geeft. Ook concludeerde ze dat slechts 11 procent van de hoog-risicopopulatie gevaccineerd is. Teske Schoffelen (1985) studeerde Geneeskunde in Nijmegen. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdeling Interne Geneeskunde van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences (RIHS). Momenteel is ze in opleiding tot internist (bij het Radboudumc), en is in dat kader werkzaam in het Slingeland ziekenhuis in Doetinchem. Conversation Electrified. The Electrophysiology of Spoken Speech Act Recognition maandag 2 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw R.S. Gísladôttir MSc. (Letteren) Promotor: prof. dr. S.C. Levinson Copromotor: dr. D.J. Chwilla E-mailadres:
[email protected] Our everyday conversations contain many types of speech acts – verbal actions such as requests, teases and compliments. Participants in conversation have to be able to recognize these speech acts, quickly and accurately, for communication to be successful. In her PhD thesis, Rósa S. Gísladóttir investigated the time-course of spoken speech act recognition using electroencephalography (EEG), exploring when people tune into the speech act meaning of utterances. In three EEG studies, Rósa found that an utterance such as I have a credit-card is processed differently depending on what speech act it performs in the dialogue context (i.e., an Answer, Declination or so-called Pre-offer).
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 The main finding of the thesis is that under certain circumstances listeners can get the speech act of an unfolding utterance before the final, critical word (e.g. credit-card) has been heard. This implies that predictions are made at the level of speech acts, opening up a new arena of research on predictive language comprehension. Overall, the thesis illustrates how an interdisciplinary approach, combining EEG methodology with findings from conversation analysis and corpus studies, can provide novel insights into speech act recognition, the basic cognitive ability underlying conversational interaction. De effectiviteit van group model building getest maandag 2 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw drs. M.H.F. McCardle-Keurentjes (Managementwetenschappen) Titel: Facilitated Modelling and Hidden Profiles. An experimental evaluation of group model building Promotoren: prof. dr. E.A.J.A. Rouwette, prof. dr. J.A.M. Vennix E-mailadres:
[email protected] Strategische besluitvorming over een probleem in organisaties is vaak lastig vanwege moeilijkheden in informatieverwerking, conflicterende belangen en dynamiek in het probleem. Group model building ondersteunt de informatieverwerking van groepen in dit soort besluitvormingssituaties door de groepsdiscussie te faciliteren en visualisatie van het probleem in een model. Eerder is de effectiviteit van de methode onderzocht in praktijksituaties en zijn positieve uitkomsten gevonden. McCardle-Keurentjes onderzocht echter de effectiviteit in een gecontroleerde setting met drie experimenten en studenten als deelnemers. Het bleek dat beslissingsrelevante informatie niet meer, en niet intensiever, werd besproken als gevolg van de besluitvormingsondersteuning. De kwaliteit van besluiten was niet beter en de deelnemers oordeelden niet positiever over besluitvormingsprocessen en uitkomsten. Besluitvormingsondersteuning zorgde wel voor meer tevredenheid over het besluit bij de groepen met een hoog niveau van vergaderervaring. Toekomstig onderzoek zal vooral gericht moeten worden op factoren die herkenning en bespreking van beslissingsrelevante informatie bevorderen. Marleen McCardle-Keurentjes (Zevenaar, 1956) studeerde in 1979 af als verpleegkundige en werkte in verschillende velden van de gezondheidszorg. Van 1992-2001 was zij docent/adviseur bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. In 2001 voltooide ze de Avondopleiding Bestuurs- en Organisatiewetenschap (cum laude). Sindsdien werkt ze als docent/onderzoeker bij de leerstoelgroep Methoden, Faculteit der Managementwetenschappen,Radboud Universiteit. Rookpreventieprogramma voor jongeren met astma heeft geen effect maandag 2 november 2015 om 16.30 uur precies Promotie mevrouw MSc. L. Ringlever (Sociale Wetenschappen) Titel: Childhood asthma. Parents' role in smoking prevention and asthma perception Promotoren: prof. dr. R.C.M.E. Engels, prof. dr. ir. C.P. van Schayk (Universiteit Maastricht) Copromotor: dr. R. Otten E-mailadres:
[email protected] In 2008 startte Linda Ringlever met een grootschalig onderzoek onder 1,478 gezinnen (waarvan 220 gezinnen met een kind met een astmadiagnose) naar een rookpreventieprogramma. Magazines met daarin opdrachten voor de kinderen en specifieke tips voor ouders in de opvoeding werden thuisgestuurd. Uit de laatste meting in 2013 blijkt dat het preventieprogramma geen effect heeft gehad op rookgedrag van de kinderen en ook niet op de opvoeding van de ouders. We stelde ze vast dat jongeren met astma vaker kampen met depressieve gevoelens. Hierdoor wordt het voor deze jongeren moeilijker om een sigaret te weigeren en beginnen zij daardoor eerder met roken. Verder vond ze dat percepties over astma van zowel moeder als kind van invloed zijn op de kwaliteit van leven van het kind. Hoe meer zorgen over astma, hoe lager de kwaliteit van leven van het kind. Ringlever is van mening dat preventie en interventie meer gericht zou moeten zijn op percepties door deze te bespreken met moeder en kind. Linda Ringlever (Dussen 1982) sttudeerde Beleids- en organisatiewetenschappen aan Tilburg University en stapte na een jaar over naar de opleiding Neuropsychologie aan de Radboud Universiteit. Aansluitend werkte ze vijf jaar als promovenda bij het Behavioural Science Institute.
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Moeders en Macht dinsdag 3 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw J. Westeneng MSc (Sociale Wetenschappen) Titel: Power and Pregnancies. Disentangling Causes and Consequences of Safe Motherhood in Tanzania Promotor: prof. dr. R. Ruben Copromotoren: dr. B.S.H. D'Exelle (University of East Anglia, UK) E-mailadres:
[email protected] Het is het laatste jaar van de millenniumdoelen, maar Tanzania loopt achter met doel nummer 5: het verbeteren van de gezondheid van moeders. Dit proefschrift onderzoekt de relatie tussen empowerment van vrouwen en de gezondheid van moeders in Noordwest Tanzania. Het laat zien dat vrouwen die economisch empowered zijn, vaker naar zwangerschapscontroles gaan en minder vaak thuis bevallen, en daarmee minder kans lopen op gezondheidsrisico’s. Verder bestudeert dit boek het wederkerige effect van gezondheid op empowerment. Het laat zien dat – in tegenstelling tot veel rijke landen – vrouwen vaak meer uren gaan werken als zij zorg dragen voor kleine kinderen. De grootte van het gezin beïnvloedt ook de investering in de empowerment van de volgende generatie: kinderen met veel broers en zussen gaan minder vaak naar school. Tenslotte laat dit proefschrift zien dat als een vrouw ‘faalt’ in haar reproductieve taak, door middel van een miskraam, doodgeboorte of het sterven van een kind, dat dit een negatieve invloed heeft op haar status ten aanzien van haar echtgenoot. Judith Westeneng (1982) voltooide haar bachelor Culturele Antropologie en Ontwikkelingsstudies, en haar onderzoeksmaster Maatschappijwetenschappen (beide cum laude) aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Momenteel werkt ze als onderzoeker en monitoring en evaluatie adviseur bij Rutgers, een kenniscentrum op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Priority setting in HIV/AIDS control. The use of multi criteria decision analysis in Indonesia and South Africa dinsdag 3 november 2015 om 16.30 uur precies Promotie mevrouw drs. N. Tromp (Medische Wetenschappen) Promotor: prof. dr. G.J. van der Wilt Copromotor: dr. R.M.P.M. Baltussen Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Human impact on peatlands: From biogeochemical issues towards sustainable land use options woensdag 4 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw drs. J.M.H. van Diggelen (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Promotoren: prof. dr. L.P.M. Lamers, prof. dr. J.G.M. Roelofs Copromotor: prof. dr. A.J.P. Smolders E-mailadres:
[email protected] Verbetering kinkhoestvaccins woensdag 4 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie de heer D. de Gouw MSc. (Medische Wetenschappen) Titel: Towards improving pertussis vaccines: Molecular characterization of epidemic Bordetella pertussis strains Promotoren: prof. dr. P.W.M. Hermans, prof. dr. F.R. Mooi (Universiteit Utrecht) Copromotor: dr. D.A. Diavatopoulos Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. De bacterie Bordetella pertussis veroorzaakt kinkhoest en infecteert wereldwijd jaarlijks 40 miljoen mensen, wat resulteert in 195.000 doden. De bacterie is de afgelopen jaren veranderd en komt steeds vaker voor doordat de immuniteit bij mensen snel wegebt. Het huidige kinkhoestvaccin bestaat uit 3-5 eiwitten en het meest verontrustend is de opkomst van meer virulente stammen die afwijken van de stammen waarmee we ingeënt worden. De Gouw keek hoe deze stammen zich onderscheiden van de bekende stammen. Opkomende stammen produceren meer virulentiefactoren produceren en
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 activeren andere genen. De Gouw vond voorts drie antigenen die bescherming bieden tegen de opkomende stammen. Deze zijn interessant voor de ontwikkeling van nieuwe kinkhoestvaccins. Het huidige vaccin beschermt voornamelijk tegen ziekte in de longen maar niet tegen kinkhoestbacteriën in de bovenste luchtwegen (neus). Bacteriën in de neus brengen tijdens infectie andere genen tot expressie dan bacteriën in de longen, ontdekte De Gouw. Daan de Gouw (1982) studeerde Medische biologie in Nijmegen en behaalde zijn masterdiploma in 2009. Bovenstaand onderzoek voerde hij uit bij het laboratorium voor kinderinfectieziekten van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut RIMLS. Hij is nu werkzaam als postdoctoraal assistent projectleider bij de Discovery and Technology afdeling van MSD Animal Health in Boxmeer. Begrijpen hoe mensen andere mensen begrijpen donderdag 5 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie de heer drs. M. Blokpoel (Sociale Wetenschappen) Titel: Understanding understanding: A computational-level perspective Promotor: prof. dr. I. Toni Copromotoren: dr. I.J.E.I. van Rooij, dr. W.F.G. Haselager, dr. H.T. Wareham (Memorial University of Newfoundland, CA) E-mailadres:
[email protected] Stel je eens voor dat je in een club bent. De harde muziek geeft je hoofdpijn en je besluit om naar huis te gaan. Je vriendin staat aan de andere kant van de club en je besluit met gebaren te communiceren. Je wijst naar jezelf en beweegt daarna je vingertoppen tegen elkaar om zo de vorm van een dak te maken. Je vriendin begrijpt dat je naar huis gaat. Het is indrukwekkend dat mensen dergelijke nieuwe signalen kunnen produceren en begrijpen. Huidige theorieën veronderstellen dat mensen proberen de beste betekenis te zoeken voor een signaal uit alle mogelijke betekenissen die er zijn. Deze theorieën beantwoorden echter twee cruciale vragen niet. Ten eerste, het vinden van de betekenis kan volgens de theorie miljoenen jaren duren. Waarom kunnen mensen wel snel communiceren? Ten tweede, waaruit kiezen mensen de beste betekenis als het signaal voor hen nieuw is? In zijn proefschrift onderzoekt Blokpoel deze vragen door wiskundige modellen te ontwikkelen. Een van zijn onderzoeksmodellen - een spel waarbij twee spelers leren communiceren zonder gebaren of praten werd gebruikt als basis voor een app. Die is hier te downloaden en de toelichtingspagina is hier te vinden.Eerder nieuws over het werk van de groep waar Blokpoel promoveert Tijdslimiet voor gedragsmodellen – wiskundig voer voor psychologen (2013) Nieuwe taal verzinnen zonder woorden, zonder elkaar te zien Mark Blokpoel (Wijchen, 1984) studeerde informatica aan de Radboud Universiteit in Nijmegen met een minor in cognitiewetenschappen. Nadat hij zijn Master-titel cum laude heeft behaald, is Blokpoel zijn promotieonderzoek begonnen aan het Donders Instituut. Daar onderzocht hij hoe mensen elkaar kunnen begrijpen. Tegenwoordig werkt hij bij het cognitive robotica instituut CiTeC in Bielefeld, Duitsland. Conflictadaptatie is afhankelijk van energie donderdag 5 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie de heer M. Hengstler MSc. (Sociale Wetenschappen) Titel: Moderators of conflict-driven resource mobilization Promotoren: prof. dr. R.W. Holland (UvA), prof. dr. A.F.M. van Knippenberg E-mailadres:
[email protected] Een belangrijk deel van ons gedrag vereist controle. Denk bijvoorbeeld aan het maken van beslissingen. Op momenten als deze is ons functioneren afhankelijk van mentale controleprocessen. Zulke processen zijn belangrijk voor bijvoorbeeld onze gezondheid en ons succes. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat in een reeks van beslissingen de moeilijkheidsgraad van die beslissingen belangrijk is. Zo is gebleken dat na het ervaren van een moeilijke beslissing (een conflictsignaal) het controlesysteem zich aanpast. Hierdoor kan een volgende moeilijke beslissing beter worden afgehandeld en makkelijkere beslissingen iets minder goed. Dit proces wordt conflictadaptatie genoemd. Maar conflictadaptatie kost energie. En die energie is niet onbeperkt voorradig. In dit onderzoek is aangetoond dat conflictadaptatie afhankelijk is van mentale energie. Belangrijke randvoorwaarden waren de sterkte van de conflictsignalen en de tijd tussen opeenvolgende conflictsignalen. Dit onderzoek is mogelijk gemaakt met financiering van het NWO regieorgaan voor Hersenen en Cognitie (NIHC).
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Maikel Hengstler is geboren in 1987 te Oss. In 2010 ontving hij zijn masterdiploma van de Research Master Behavioural Science (cum laude) aan de Radboud Universiteit. Vervolgens werkte hij tussen 2011 en 2015 aan zijn proefschrift bij het Behavioural Science Institute (BSI) van de Radboud Universiteit. Maikel werkt tegenwoordig als onderzoeker bij MarktMonitor B.V. in Woerden. Betoveren, onttoveren, hertoveren. Een etnografie van het vieren vrijdag 6 november 2015 om 13.45 uur precies Afscheidscollege prof. dr. H.G.G.M. Driessen, hoogleraar Mediterrane Studies, in het bijzonder met betrekking tot de Islam (Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen) Henk Driessen behandelt in zijn afscheidscollege drie seizoensriten: de carnavaleske boujloud in Marokko die gekoppeld is aan het grote offerfeest; het carnaval in Ceuta, een Spaanse enclave in Marokko; en het Moren en Christenenfeest in Alcoi (Oost-Spanje). Deze gevalsstudies maken deel uit van een vergelijkende etnografie in wording van het collectieve vieren met nadruk op de wisselwerking tussen lichaam en cultuur en op de sociale kracht van vieringen. Deze rede brengt een ode aan een centrale onderzoekslijn in de culturele antropologie, die van de triniteit ritueel, symboliek en macht. Driessen pleit voor het voortzetten en vernieuwen van deze belangrijke onderzoekstraditie. Henk Driessen is cultureel antropoloog en hoogleraar Mediterrane Studies, in het bijzonder van de Islam, aan de Radboud Universiteit. Hij deed onder meer veld- en archiefonderzoek in Spanje en Marokko en publiceerde over religie, ritueel, macht, grenzen, identiteit, humor, het culturele lichaam en pijn. Driessen bedacht en redigeerde onder andere het handboek In het huis van de islam (vijfde druk, 2013) en schreef Pijn en cultuur (vijfde druk, 2015). Hij publiceerde tientallen Engelstalige artikelen in internationale vaktijdschriften, bundels en encyclopedieën. Momenteel werkt hij aan een etnografie over het collectief vieren met als kern het Feest van de Moros y Cristianos. Spelen met verschil vrijdag 6 november 2015 om 15.45 uur precies Afscheidscollege prof. dr. W.H.M. Jansen, hoogleraar Vrouwenstudies (Sociale Wetenschappen) Genderstudies onderzoekt de vele manieren waarop mensen vrouwelijkheid en mannelijkheid vormgeven en de processen van macht, identiteit en cultuur die hierbij een rol spelen. Willy Jansen laat in haar afscheidscollege zien hoe en waarom feesten en spelen belangrijke gelegenheden zijn waarop mensen gender maken, verbeelden, beleven en veranderen. Ze verbinden mensen door het benadrukken van groepsidentiteiten en door een uitlaatklep te bieden voor spanningen en conflicten. Maar tegelijkertijd versterken ze ook genderstereotypen, vergroten deze uit en werken polariserend. Gelukkig bieden ze ook de emotionele en creatieve ruimte om door te spelen met verschil dit te ondermijnen. Willy Jansen was vanaf 1975 verbonden aan de Radboud Universiteit, eerst als student-assistent en juniordocent bij antropologie, en sinds 1986 bij het Instituut voor Genderstudies, waar ze in 1992 hoogleraar werd. Tussendoor was ze gasthoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, doceerde ze aan Yarmouk University in Jordanië en gaf masterclasses in Marokko en Zweden. Het onderzoek naar gender van Jansen bestrijkt een breed terrein: onderwijs in het Midden Oosten, huwelijk en verwantschap, pelgrimages en andere religieuze praktijken, rituelen in Spanje en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in Bangladesh. Jansen is lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Training in leervaardigheden helpt niet, maar ingebedde activiteiten wel vrijdag 6 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw E. van de Sande MA (Sociale Wetenschappen) Titel: Executive functions for early literacy learning Promotor: prof. dr. L.T.W. Verhoeven Copromotor: dr. P.C.J. Segers E-mailadres:
[email protected] Aandacht, planning, probleem-oplossend vermogen: dit soort leervaardigheden (‘executieve functies’ ) hebben steeds meer nadruk in het onderwijs. Ze helpen kinderen om betrokken te blijven bij de les en er dus meer van te kunnen profiteren. Software-ontwikkelaars spelen hier handig op in door het aanbieden van trainingen om executieve functies te stimuleren. Maar zelden wordt een transfer-effect van dergelijke trainingen aangetoond naar schoolvakken zoals lezen en rekenen. Kinderen kunnen
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 ondanks die extra training de executieve functies dus niet toepassen in de les. Eva van de Sande nam daarom een andere aanpak. Zij integreerde activiteiten om de executieve functies bij jonge kinderen spelenderwijs te ondersteunen tijdens leesoefeningen. Kinderen die tijdens de leesoefeningen aan de gang gingen met de activiteiten hadden een sterkere toename op leesvaardigheden dan kinderen die met dezelfde leesinstructies aan de gang gingen zonder de ingebedde oefeningen. Niet het trainen van executieve functies is dus belangrijk, maar juist het integreren van toegepaste oefeningen binnen de lessen helpt kinderen om meer autonoom en doelgericht te kunnen leren. De inzichten uit dit proefschrift werden door het Expertisecentrum Nederlands gebundeld in de onderwijspublicatie ‘Executieve functies voor het leren lezen’. Eva van de Sande (1984) is als senior onderzoeker verbonden aan het Behavioural Science Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen. Haar onderzoek richt zich op de ontwikkeling van leervaardigheden en taal bij kinderen. Haar promotieonderzoek richtte zich op de rol van executieve functies voor het leren lezen, met een focus op spelenderwijze interventies. Behandeling van multimorbiditeit bij de huisarts maandag 9 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw drs. H.D.P. Luijks (Medische Wetenschappen) Titel: Multimorbidity in primary care. Focus on the general practitioner's perspective Promotoren: prof. dr. C. van Weel, prof. dr. A.L.M. Lagro-Janssen Copromotoren: dr. T.R.J. Schermer, dr. M.C.J. Biermans Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Multimorbiditeit, meer ziektes tegelijkertijd hebben, heeft grote impact op patiënten en op de gezondheidszorg. De huisarts verleent een groot deel van deze zorg Luijks onderzocht hoe vaak comorbiditeit voorkomt bij patiënten met diabetes en de relatie met ziekte-uitkomsten. Tevens onderzocht ze welke prioriteiten huisartsen stellen bij hun zorgverlening, en hoe bruikbaar richtlijnen zijn voor deze patiëntengroep. De diabetespatiënt zonder comorbiditeit is een uitzondering ten opzichte van de diabetespatient met comorbiditeit : 85 procent van de patiënten heeft al comorbiditeit als diabetes wordt vastgesteld. Dit percentage stijgt verder in de jaren daarna. Diabetespatiënten met aandoeningen van het bewegingsapparaat kennen een ongunstig beloop van de gemiddelde glucosewaardes na vijf jaar. Huisartsen vinden het afstemmen van de zorg op de persoonlijke behoeftes en risico’s van de individuele patiënt het belangrijkst. Richtlijnen worden als waardevol beschouwd, maar bieden te weinig ruimte om aan dit hoofddoel te voldoen. Voorts is de wetenschappelijke basis voor adviezen beperkt als deze worden toegepast op patiënten met multimorbiditeit. Hilde Luijks (1983) studeerde Geneeskunde in Nijmegen en behaalde in 2007 haar artsexamen. Bovenstaand onderzoek voerde zij uit op de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences (RIHS). Ze is werkzaam als huisarts in het Academisch Gezondheidscentrum Thermion. Suikerbomen en de calciumconcentratie in bloed woensdag 11 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw drs. E.H.P. Leunissen (Medische Wetenschappen) Titel: Chemo-enzymatic tools to elucidate glycan-mediated TRPV5 regulation Promotoren: prof. dr. J.G.J. Hoenderop, prof. dr. F.L. van Delft (WUR) Copromotor: dr. J.A.J. van der Wijst Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Calcium (Ca2+) is een ion dat van essentieel belang is voor het functioneren van verschillende processen in het menselijke lichaam. De calciumconcentratie in het bloed wordt daarom streng gereguleerd. In dat proces spelen de nieren spelen een belangrijke rol. Door de heropname van Ca2+ uit de voorurine kan de Ca2+ concentratie in het bloed verhoogd worden. Het gespecialiseerde Ca2+ kanaal TRPV5 is de poortwachter in dit Ca2+ reabsorptie proces. Het TRPV5-kanaal wordt gereguleerd door glycosylering, een proces waarbij een boom van suikers op het eiwit wordt geplaatst. In haar proefschrift richt Liz Leunissen zich specifiek op de regulatie van TRPV5 via deze suikers. Ze ontwikkelde een manier om deze suikers te visualiseren en laat zien dat verschillende enzymen die aanwezig zijn in de voorurine deze suikerboom kunnen modificeren en
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 daarmee de activiteit van TRPV5 beïnvloeden. Deze manier van regulatie zou in de toekomst gekoppeld kunnen worden aan verschillende ziektebeelden zoals diabetes. Liz Leunissen (Hilvarenbeek, 1987) studeerde Moleculaire Levenswetenschappen aan de Radboud Universiteit. In november 2010 behaalde zij haar Masterdiploma met de toevoeging bene meritum. In december 2010 startte ze met haar promotieonderzoek - dat mede werd gefinancierd door het Radboud Institute for Molecular Life Science (RIMLS) - aan de afdelingen Fysiologie en Synthetische Organische Chemie van de Radboud Universiteit. Symmetrische crypto 2.0: een kleine revolutie woensdag 11 november 2015 om 15.45 uur precies Oratie prof. dr. J.J.C. Daemen, hoogleraar (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Cryptografie heeft als doel de geheimhouding en integriteit van gegevens, transacties en diensten te beschermen. Door de opkomst van computers en het internet is het vakgebied de laatste decennia sterk in belang toegenomen. Experts delen de cryptografie in twee soorten in: de asymmetrische cryptografie die veelzijdig en wiskundig geavanceerd maar ook traag is, en de symmetrische cryptografie die beperkt is maar wel snel. Beide soorten cryptografie maken gebruik van basisblokken, de primitieven, en methoden om deze te gebruiken: de modes. Ironisch genoeg is er veel meer symmetrie in asymmetrische primitieven dan in de zogenaamd symmetrische. Bovendien is er een wildgroei aan steeds ingewikkeldere modes, gebaseerd op steeds ingewikkelder types primitieven. In zijn oratie zal cryptograaf Joan Daemen spreken over een tegengestelde beweging die de symmetrische cryptografie op wil poetsen. Met name de zogenaamde sponsmodes gebruiken het meest eenvoudige type primitief, namelijk een permutatie, en liggen momenteel aan de basis van een kleine revolutie: symmetrische crypto 2.0. Cryptograaf Joan Daemen (Achel, België, 1965) studeerde af als elektrotechnisch werktuigbouwkundig burgerlijk ingenieur aan de KU Leuven. Sinds 1988 analyseert en ontwerpt hij symmetrische cryptografische primitieven en modes. Samen met Vincent Rijmen creëerde hij de computerversleutelingstechniek Advanced Encryption Standard AES, die overal ter wereld gebruikt wordt. Ook ontwikkelde hij samen met collega's Guido Bertoni, Gilles Van Assche en Michaël Peeters het multifunctionele en invloedrijke algoritme Keccak, sinds zomer 2015 ook een wereldwijde standaard. Joan werkt als cryptograaf en beveiligingsexpert bij STMicroelectronics in Diegem, België en is sinds maart 2015 deeltijds hoogleraar symmetrische cryptografie aan de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Radboud Universiteit. Steun voor vrouwen met (een erfelijke verhoogd risico op) borstkanker donderdag 12 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw A. Visser MSc. (Medische Wetenschappen) Titel: Professional and peer support in breast cancer and BRCA surveillance Promotoren: prof. dr. J.B. Prins, prof. dr. N. Hoogerbrugge-van der Linden Copromotor: prof. dr. H.W.M. van Laarhoven (UvA) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Annemiek Visser deed onderzoek naar verschillende soorten steun voor dragers van de BRCAmutatie, vrouwen in de follow-up na borstkanker en vrouwen met uitgezaaide borstkanker. In ieder van deze groepen bevindt zich een flink aantal vrouwen met verminderd psychisch welbevinden, bijvoorbeeld door gevolgen van de behandeling, door angstgevoelens of onzekerheid over de toekomst. Visser evalueerde zowel emotionele, informatieve als instrumentele steun door zowel zorgverleners als medepatiënten. Een voorbeeld zijn de gezamenlijke medisch consulten (GMC’s); dit is een nieuwe vorm van consulten waarbij 4-8 patiënten tegelijkertijd zowel een arts of verpleegkundige als een psychosociaal zorgverlener zien. Patiënten gaven aan in deze consulten extra emotionele steun te ervaren en meer informatie van medepatiënten en zorgverleners te krijgen ten opzichte van een persoonlijk consult. Visser zag geen verbeteringen in psychisch welbevinden. GMC’s bleken een passend alternatief voor vrouwen in de follow-up na borstkanker, maar minder goed toepasbaar in de zorg voor BRCA-mutatie draagsters. Vissers onderzoek onderstreept nogmaals het belang van persoonlijke ondersteunende zorg, geïntegreerd in de standaard zorg voor iedere patiënt. Annemiek Visser (1987) studeerde Gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Maastricht waar zij in 2010 haar masterdiploma behaalde. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdelingen
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Medische Psychologie, Medische Oncologie en Genetica van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences. Op dit moment werkt zij op de afdeling Health Evidence op een onderzoek naar kankerpreventie en leefstijlvoorlichting. De rol van collageenvezels tijdens orthodontische tandverplaatsing donderdag 12 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie de heer drs. S. Henneman (Medische Wetenschappen) Titel: Periodontal collagen turnover in orthodontic tooth movement Promotor: prof. dr. A.M. Kuijpers-Jagtman Copromotoren: dr. J.W. Von den Hoff, dr. J.C. Maltha Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Een orthodontische behandeling kent beperkingen zoals een relatief lange behandelduur en het risico op het terugverplaatsen van tanden na de behandeling. Hierbij zoeken tanden hun oude positie weer op. Henneman onderzocht de biologische processen tijdens tandverplaatsing en beschrijft hoe ze zijn te beïnvloeden. Orthodontische tandverplaatsing bij ratten kan worden geremd door toediening van een bepaald medicijn. Mogelijk gaat dat ook op voor mensen. Tot op heden was het onduidelijk of de ombouw van collageenvezels mogelijk de beperkende factor was voor de snelheid van tandverplaatsing. Tevens werd vaak aangenomen dat collageenvezels de oorzaak waren voor het terugverplaatsen van tanden na de behandeling. Henneman toonde aan dat De ombouwsnelheid van collageenvezels is dermate hoog dat deze niet een beperking in de snelheid van tandverplaatsing kunnen zijn. Collageenvezels zijn evenmin verantwoordelijk voor het terugverplaatsen van tanden na de orthodontische behandeling. Sjoerd Henneman (1975) studeerde Tandheelkunde in Nijmegen en behaalde in 1999 zijn diploma waarna hij in verscheidene praktijken als tandarts werkte. Tevens werd hij docent bij de afdeling Tandheelkunde van het Radboudumc. In 2005 behaalde hij zijn specialisatie orthodontie aan het Radboudumc. Na de opleiding begon hij een orthodontische praktijk. Bovenstaand onderzoek voerde hij uit op de afdeling Tandheelkunde van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences. Tegenwoordig leidt hij samen met zijn vrouw orthodontische praktijken in Breda, Etten-Leur en Oosterhout. De meent, de wil en taal voor de natuur donderdag 12 november 2015 om 15.00 uur precies Afscheidscollege prof. dr. W.T. de Groot, hoogleraar Milieuwetenschappen (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Wij denken vaak dat milieuproblemen zoals die van klimaat en biodiversiteit ontstaan omdat we wel het goede willen, maar het niet kunnen, omdat deze problemen zo complex en grootschalig zijn. Dat idee is misleidend. Het echte probleem is: we kunnen wel, maar we willen (blijkbaar) niet echt. Dit roept de vraag op hoe echte wil om bijvoorbeeld iets voor de natuur te doen eigenlijk ontstaat. Is het vanwege de vele economische functies of juist de eigen waarde van de natuur? Oude filosofie en nieuw onderzoek laten zien dat mensen echt in actie komen vanuit iets heel anders, namelijk verbondenheid. “Committed action” voor de natuur ontstaat omdat natuur betekenisvol is in een betekenisvol leven. Maar de taal om dat uit te drukken, de taal van verbondenheid en betekenis, is verdwenen uit de politieke sfeer. En daar zal het toch moeten gebeuren. Het is tijd voor een nieuwe taal voor de natuur. Wouter de Groot was hoogleraar Milieuwetenschappen aan de Radboud Universiteit vanaf 1998. Hij deed onder meer onderzoek naar betrokkenheid van burgers bij milieumaatregelen, landgebruik, ontwikkelingslanden, milieufilosofie, ecosystem services en water management. De Groot was leider van het EU-project "Freude am Fluss' en van het EU-project BIOMOT (Motivation for biodiversity). Nieuwe veroorzaker polycysteurze leverziekte ontdekt maandag 16 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw drs. W.R. Cnossen (Medische Wetenschappen) Titel: Novel genetic approaches in polycystic liver desease Promotoren: prof. dr. J.P.H. Drenth, prof. dr. J.A. Veltman Copromotor: dr. A. Hoischen Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Radboudumc,
[email protected]. Bij patiënten met erfelijke polycysteuze leverziekte (PCLD ) ziekte is de lever vergroot en bevat met vocht gevulde holtes. De oorzaak is een verandering (mutatie) in het PRKCSH of SEC63 gen. Bij ongeveer 80 procent van de patiënten wordt echter geen gendefect gevonden. Cnossen deed in deze groep onderzoek naar de oorzaak van hun polycysteuze lever. Met behulp van stamboomonderzoek, genetisch onderzoek van levercystevocht en bloed van patiënten en gezonde familieleden, ontdekte zij een nieuw gen dat de ziekte kan veroorzaken. Een verandering op chromosoom 11q13.2 in het low-density lipoprotein receptor-related protein 5 (LRP5) gen werd bij 4 verschillende PCLD families gevonden. Door deze afwijking werkt het LRP5 eiwit minder goed. En hierdoor worden signalen voor celgroei en celontwikkeling minder sterk doorgegeven. Deze ontregelde signalering leidt tot de vorming en de groei van lever- en niercysten. Wybrich Riemke Cnossen (1985) studeerde Geneeskunde aan de Universiteit Antwerpen. Bovenstaand onderzoek voerde zij op de afdeling Maag-, Darm-, en Leverziekten van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Molecular Life Sciences. Sinds juli 2014 is zij werkzaam als AIOS interne geneeskunde, binnen de vooropleiding tot maag-, darm-, leverarts in het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem. Toen de katholieken Nederland veroverden. Charles Ruijs de Beerenbrouck 1873 - 1936 maandag 16 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie de heer mr. F.J.G.M. Verhagen (Rechtsgeleerdheid) Promotor: prof. mr. C.J.H. Jansen E-mailadres:
[email protected] Voeding voor het brein dinsdag 17 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw C.I.F. Janssen MSc. (Medische Wetenschappen) Titel: Nourishing the brain from cradle to grave: The role of nutrients on neural development and neurodegeneration Promotoren: prof. dr. L.T. Kozicz, prof. dr. A. Heerschap Copromotoren: dr. A.J. Kiliaan, dr. J.R. Homberg Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Voedingsstoffen beïnvloeden de gezondheid van de hersenen. Janssen onderzocht de rol van voeding in de ontwikkeling en veroudering van de hersenen. Hiervoor bestudeerde zij de effecten van de inname van omega-3 vetzuren en flavonoïden (vooral aanwezig in respectievelijk vis en groente en fruit) vanaf de zwangerschap en gedurende het hele leven. Ook bestudeerde zij de invloed van een hoog-vetdieet als risicofactor voor de ziekte van Alzheimer. Uit haar onderzoek blijkt dat omega-3 vetzuren de ontwikkeling van de hersenen ondersteunen door een verbetering van functies zoals ruimtelijk geheugen en motorische coördinatie. Flavonoïden beïnvloeden in milde mate de ontwikkeling van de hersenen door veranderingen in algehele activiteit, ruimtelijk leervermogen en doorbloeding van de hersenen. Een beperkte inname van cholesterol en verzadigde vetzuren lijkt bescherming te bieden tegen het afsterven van hersencellen en daarmee het risico op de ziekte van Alzheimer te verkleinen. Deze resultaten duiden aan dat een gebalanceerd voedingspatroon de sleutel vormt tot het ontwikkelen en behouden van een gezond brein. Carola Janssen (1985) studeerde Biomedische wetenschappen in Nijmegen en behaalde haar masterdiploma in 2009. Zij verrichtte bovenstaand onderzoek in de onderzoeksgroep van dr. Kiliaan op de afdeling Anatomie van het Radboudumc binnen het Donders Center for Neuroscience. Sinds maart 2015 werkt zij als Consultant Life Sciences bij Hezelburcht in Nijmegen. De grenzen van mensenrechten dinsdag 17 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie de heer E.R. Boot MA (Rechtsgeleerdheid) Titel: Human duties and the limits of Human Rights Discourse Promotor: prof. dr. T.J.M. Mertens Copromotor: dr. R.B.J. Tinnevelt E-mailadres:
[email protected]
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Waar voorheen morele en politieke kwesties in termen van plichten werden besproken, denken we vandaag de dag voornamelijk in termen van rechten. Zo is het mensenrechtendiscours de normatieve lingua franca van onze tijd geworden. Er kleven hier echter twee ernstige problemen aan: ten eerste bagatelliseert de op rechten gebaseerde benadering van morele en politieke vraagstukken die sferen van het menselijk handelen die niet in termen van rechten geformuleerd kunnen worden. De deugdplichten – plichten zonder corresponderende rechten, zoals bepaalde burgerplichten of de plicht je naaste te helpen – worden hierdoor verwaarloosd. Het tweede probleem is dat het rechtenperspectief de neiging heeft om over mensenrechten te spreken zonder enige rekening te houden met de corresponderende plichten. Het schadelijke gevolg hiervan is een wildgroei aan dubieuze mensenrechten, hetgeen de geloofwaardigheid van het mensenrechtendiscours als zodanig schaadt.Dit werk pleit dan ook voor een hernieuwde aandacht voor de plicht. Dit zal zorgen voor zowel een verrijking van ons morele landschap (door de nu vaak verwaarloosde deugdplichten een plek te geven) als voor het inperken van de toename van discutabele mensenrechten door conceptuele duidelijkheid over rechten en plichten te verschaffen die ons in staat stelt om onderscheid te maken tussen terechte en onterechte aanspraken op de status van “recht.” Eric R. Boot studeerde wijsbegeerte en literatuurwetenschappen in Amsterdam, Napels en Berlijn. Sinds 2011 is hij werkzaam geweest als promovendus aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit. Molecular mechanisms underlying proteinuria: a TR(i)P into the podocyte donderdag 19 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie de heer MSc. R. Sonneveld (Medische Wetenschappen) Promotoren: prof. dr. J.H.M. Berden, prof. dr. J.G.J. Hoenderop Copromotoren: dr. T. Nijenhuis, dr. J. van der Vlag Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Femoral fracture risk prediction in metastatic bone disease donderdag 19 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw MSc. L.C.E.M. Derikx (Medische Wetenschappen) Promotoren: prof. dr. ir. N.J.J. Verdonschot, prof. dr. I. Jonkers (KU Leuven) Copromotoren: dr. E.J.M. Tanck, dr. Y.M. van der Linden (LUMC) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected].
Automatische detectie en karakterisatie van pulmonaire nodulen in thorax CT scans donderdag 19 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie de heer ir. C. Jacobs (Medische Wetenschappen) Titel: Automatic detection and characterization of pulmonary nodules in thoracic CT scans Promotoren: prof. dr. B. van Ginneken, prof. dr. C.M. Schaefer-Prokop (Medizinischer Hochschule Hannover, DE) Copromotor: dr. E.M. van Rikxoort Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Longkanker is de meest dodelijke vorm van kanker bij zowel mannen als vrouwen. Dit komt hoofdzakelijk doordat longkanker meestal in een laat stadium wordt ontdekt. Wanneer de ziekte in een vroeg stadium wordt ontdekt, zijn de overlevingskansen veel beter. Pulmonale nodulen zijn radiografische bevindingen die kunnen duiden op een vroeg stadium van longkanker. Een pulmonale nodule is een ronde afwijking in de longen van maximaal 3 cm in diameter, ook wel bekend als het ’vlekje op de long’. Pulmonale nodulen zijn goed op te sporen met een CT-scan. Jacobs beschrijft enkele computermethoden die de radioloog kunnen helpen bij het opsporen en karakteriseren. Hij ontwierp een nieuw detectiesysteem voor subsolide nodulen, een detectiesysteem voor heel kleine nodulen en hij vergeleek dit met bestaande automatische opsporingssystemen. Ook ontwikkelde hij een methode die de nodulen automatisch in verschillende categorieën onderverdeelt. Als laatste ontwikkelde hij een methode die automatisch veranderingen in opeenvolgende CT-scans kan opsporen.
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Colin Jacobs (1986) studeerde Biomedische technologie aan de Technische Universiteit Eindhoven waar hij in 2010 zijn diploma behaalde. Bovenstaand onderzoek voerde hij uit binnen de afdeling Radiologie en Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences. Momenteel zet hij zijn onderzoek door als postdoctoraal onderzoeker binnen de afdeling Radiologie en Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc. Psychology in the age of confessionalisation. A case study on the interaction between psychology and theology c. 1517-c.1640 vrijdag 20 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie de heer D. Cellamare MA (Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen) Promotor: prof. dr. P.J.J.M. Bakker Copromotor: dr. C.H. Leijenhorst E-mailadres:
[email protected] Pathologie ontleed(t) vrijdag 20 november 2015 om 15.00 uur precies Afscheidscollege prof. dr. P.J. Slootweg, hoogleraar (Medische Wetenschappen) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. In zijn afscheidsrede gaat prof. Piet Slootweg in op het nut van de pathologie in het geheel van de gezondheidszorg. Het uitgangspunt dat onderzoek van weefselveranderingen belangrijk is voor diagnose en behandeling van ziektes, heeft in de loop der jaren zijn bruikbaarheid ruimschoots bewezen. Of het vinden van weefselveranderingen zonder bijkomende klachten de gezondheid evenzeer ten goede komt, is daarentegen minder onomstreden. Veronderstelde gezondheidswinst door preventieve verwijdering moet dan worden afgewogen tegen schade aangericht door een wellicht onnodige ingreep. In breder verband vindt de pathologie haar maatschappelijk nut in het onderzoek naar de kwaliteit van het medisch handelen. Het hiertoe meest geëigende instrument, de obductie, is helaas vrijwel buiten beeld geraakt. Prof. Slootweg houdt een pleidooi voor herwaardering hiervan en benadrukt het belang van een goede communicatie tussen alle betrokkenen waarbij ook persoonlijk contact tussen de nabestaanden en de patholoog niet bij voorbaat moet worden uitgesloten. Prof. dr. Piet Slootweg (1950) studeerde Tandheelkunde en Geneeskunde. Van 1974 tot 1988 was hij verbonden aan het toenmalige Tandheelkundig Instituut van de Universiteit Utrecht. Vervolgens werkte hij als patholoog in het UMCU te Utrecht waar hij in 1995 werd benoemd tot bijzonder hoogleraar Orale pathologie. In 2004 werd hij benoemd tot hoogleraar Klinische pathologie aan de Radboud Universiteit. De pathologie van het hoofd halsgebied is de rode draad in zijn loopbaan. Daarnaast heeft hij zich toegelegd op het onderwijs in de pathologie binnen de studies Geneeskunde en Tandheelkunde en was hij opleider voor het specialisme Pathologie. Vragen naar pijn moet vanzelfsprekend worden maandag 23 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw drs. N.D. Faber- te Boveldt (Medische Wetenschappen) Titel: Patient empowerment by interactive cancer pain management. Bridging the gap between patient and caregiver Promotoren: prof. dr. M.J.F.J. Vernooij-Dassen, prof. dr. K.C.P. Vissers Copromotor: dr. Y.M.P. Engels Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Pijn bij patiënten met kanker wordt nog steeds onderbehandeld en belemmert de kwaliteit van leven van deze patiënten. Het is niet altijd vanzelfsprekend dat de arts naar pijn vraagt en de patiënt geeft niet altijd aan dat hij/zij pijn heeft. Binnen haar onderzoek vroeg Faber te Boveldt de patiënt actief naar pijn met behulp van automatische telefoontjes. Hierdoor kan de patiënt sneller behandeld worden voor zijn pijn. Uit het onderzoek blijkt dat patiënten met kanker niet standaard naar pijn werd gevraagd in de ziekenhuizen die deelnamen en het onderzoek. Daarnaast werd het niet standaard genoteerd in het medisch dossier. Actieve betrokkenheid van patiënten met kanker bij hun zorg kan bijdragen aan een goede pijnbehandeling. Conclusie: het standaard meten en registreren van pijn bij patiënten met kanker en het stimuleren van actieve betrokkenheid van de patiënt in zijn/haar eigen zorg
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 noodzakelijk is voor een goede pijnbehandeling. Nienke Faber- te Boveldt (1986) studeerde Voeding en Gezondheid aan de Wageningen Universiteit en behaalde in 2010 haar masterdiploma. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdeling Anesthesiologie van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences. Haar huidige functie is trialconsulent oncologisch onderzoek bij het IKNL (Integraal kankercentrum Nederland). Zwischen Mut und Vertrauen. Zur spirituellen Entwicklung von Führungskräften maandag 23 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw drs. E.H. Etminan-Rad (Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen) Promotor: prof. dr. F.A. Maas Copromotor: prof. dr. H.H. Blommestijn E-mailadres:
[email protected] In de actuele literatuur met betrekking tot management en spiritualiteit wordt de grote betekenis benadrukt die vertrouwen voor leidinggevenden heeft, maar de vraag blijft open, hoe vertrouwen zich in tijden van secularisatie en economische onzekerheid kan ontwikkelen. In dit onderzoek wordt duidelijk dat spirituele ontwikkeling in het spanningsveld tussen mens (ik) en God plaatsvindt en bovendien met bepaalde fases verbonden is, waarbij de overgangen ertussen vaak als crises (»wordingscrises«) ervaren worden. Voor leidinggevenden die vol in het leven staan is hierbij vooral de overgang tussen de fase van het ik-gedomineerde »doen« en de fase van het spirituele »laten gebeuren« moeilijk en gaat met crises gepaard. Want deze overgang is met het verlies van de huidige controle en het vertrouwde gevoel van uiterlijke en innerlijke zekerheid verbonden, iets dat net voor leidinggevenden een bijzondere uitdaging betekent. Het proces van de spirituele ontwikkeling is bovendien met een principiële, heel bijzondere spanning verbonden: de spanning tussen het eigen verlangen naar ontwikkeling en de normale menselijke veiligheidsbehoeften. Zulke spanningsvelden worden vooral duidelijk wanneer er belangrijke beslissingen genomen moeten worden of als de eigen (spirituele) weg om consequenties vraagt. Dit onderzoek laat zien dat het voor leidinggevenden in moeilijke tijden mogelijk is om een soort »procesvertrouwen« te ontwikkelen, waarbij zij steeds meer de innerlijke logica van hun groeiproces gaan vertrouwen – en daarmee in toenemende mate ook God (Hogere Macht, Absolute Waarheid) vertrouwen. Dit onderzoek laat ook zien dat leidinggevenden die aan hun ontwikkelingsverlangen toegeven onafhankelijker worden van hun veiligheidsbehoeften en over een grotere innerlijke vrijheid beschikken. Vooral door het verwerken van hun crises ontwikkelen leidinggevenden dus midden in het alledaagse leven een spirituele leadership-competentie die het fundament is van werkelijk »leiding« geven aan mensen. Vanuit dit oogpunt is de tegenwoordige economische crisis vooral te begrijpen als een spirituele crisis die om overwonnen te worden vraagt om de spirituele ontwikkeling van met name ook leidinggevenden. Erika Helene Etminan (1949) is bedrijfsadviseur en religiewetenschapsters. Ze studeerde religiewetenschap aan de Radboud Universiteit, heeft leeropdrachten voor religiewetenschap aan de Fontys Hogeschool voor Theologie in Sittard en sinds 2012 aan het Theologisch Instituut Rolduc in Kerkrade. Ze schreef meerdere boeken over spiritualiteit en bijdragen tot spiritualiteit en management. Samenspel tussen genen en omgeving bij adolescenten met en zonder ADHD maandag 23 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw J.S. Richards MSc. (Medische Wetenschappen) Titel: Plasticity genes, the social environment, and their interplay in adolescents with and without ADHD. From behaviour to brain Promotor: prof. dr. J.K. Buitelaar Copromotoren: dr. A. Arias Vásquez, dr. C.A. Hartman (Rijksuniversiteit Groningen) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. ADHD is erfelijk, maar ook de sociale omgeving speelt een belangrijke rol. Vooral het samenspel tussen genen en omgeving is daarbij van belang (gen-omgevingsinteracties). Interessant is dat er bepaalde genen lijken te zijn die een individu meer ontvankelijk maken voor de omgeving, zogenaamde plasticiteitsgenen. Dit kan gunstig uitpakken in een positieve omgeving, maar ongunstig in een negatieve omgeving. Richards onderzocht het effect van de sociale omgeving, genen en hun samenspel op sociaal gedrag, beloningsgevoeligheid, respons inhibitie en hersenvolumen. De resultaten laten zien dat wanneer we kijken naar beloningsgevoeligheid of inhibitie, er inderdaad
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 bewijs lijkt te zijn voor ontvankelijkheid voor de positieve sociale omgeving op basis van iemands DNA. Bovendien toont Richards aan dat het effect van gen-omgevingsinteracties op de structuur van bepaalde hersengebieden ook afhankelijk kan zijn van leeftijd. Ze vond daarnaast meerdere directe verbanden tussen de sociale omgeving en de uitkomstmaten. Belangrijk is dat de meeste effecten gelijk waren voor deelnemers met en zonder ADHD, wat suggereert dat effecten van de sociale omgeving, genen en hun interactie op een meer algemene wijze bijdragen aan verschillen in sociaal gedrag, beloningsgevoeligheid, inhibitie en hersenvolumen. Jennifer Richards (1986) studeerde Ontwikkelingspsychologie in Nijmegen en behaalde in 2010 haar masterdiploma. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdeling Cognitive Neuroscience van het Radboudumc binnen het onderzoeksinstituut Donders Center of Neuroscience en bij Karakter Kinderen Jeugd Psychiatrie. Chemometrics and stable isotope ratios of wine dinsdag 24 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie de heer N. Dordevic MSc. (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Promotor: prof. dr. L.M.C. Buydens Copromotoren: dr. H.R.M.J. Wehrens (WUR), dr. F. Camin (Fondazione Edmund Mach, IT)
Gevecht tegen kanker live in beeld dinsdag 24 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw B. Weigelin MSc. (Medische Wetenschappen) Titel: Cytotoxic T cell function in solid tumors: principles and implications for immunotherapy Promotor: prof. dr. P.H.A. Friedl Copromotor: dr. M.M.P. Zegers Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. De activering van het immuunsysteem kan als lichaamseigen antikankermechanisme werken, en heeft de potentie om specifieke, adaptieve en langdurige bescherming te bieden tegen diverse soorten kanker. Cytotoxische T lymfocyten (CTL) zijn de belangrijkste cellen in de antitumor immuun respons. CTL’s zijn in staat om kankercellen zeer specifiek te doden doordat zij een cel-intrinsiek cellulair zelfmoordprogramma in de kankercel aan kunnen zetten. Een activering en een toename van het aantal tumorspecifieke CTL’s is hiervoor vereist. Een succesvolle verwijdering van de tumor wordt echter niet alleen bepaald door een toename van de tumorspecifieke CTL-populatie, maar ook in de mate waarin de CTL’s in de tumor kunnen infiltreren. Daarnaast is van belang in hoeverre zij een stabiele interactie met de tumorcellen aan kunnen gaan. Weigelin beschrijft nieuwe in vitro modellen die de driedimensionale weefselstructuur nabootsen en die het mogelijk maken de interactie van CTL’s met tumoren na te bootsen. Daarnaast ontwikkelde ze in vivo microscopie methoden om de aanval van immuuncellen naar tumorcellen live zichtbaar te maken in een melanoma laesie. Met die methode toonde Weigelin aan dat tumorcellen opportunistisch zijn in hun uitzaaiingsgedrag, en de ‘weg van de minste weerstand’ kiezen. Ze maken gebruik van natuurlijk aanwezige routes die worden gevormd door structuren in het bindweefsel (‘de snelwegen’). Bovendien ontdekte ze dat CTLs samenwerken om kankercellen te doden. Dit effect werd versterkt door een immunostimulerend anti-lichaam genaamd anti-CD137. De resultaten kunnen leiden tot verbeteringen in de rationele ontwikkeling van nieuwe immuuntherapieën. Bettina Weigelin (1982 Bernburg, Duitsland) studeerde Biologie met een biomedische specialisatie aan de Julius-Maximilians-Universiteit in Würzburg’. Ze startte haar PhD onderzoeksproject aan de Universiteit van Würzburg. In 2008 verhuisde zij met de groep van Prof. Friedl naar het Radboudumc, afdeling Celbiologie (onderzoeksinstituut Radboud Institute of Molecular Life Sciences). Na afronding werd ze postdoctoraal onderzoeker bij dezelfde groep. Ze vertrekt naar het MD Anderson Cancer Center in de Verenigde Staten, waar ze gaat werken aan nieuwe immunotherapeutische methoden tegen botmetastasering in prostaatkanker. Vloeibare kristallen: van displays naar sensoren woensdag 25 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw A. Alvarez Fernandez (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Titel: Novel anisotropic materials for bio-sensing applications Promotoren: prof. dr. A.E. Rowan
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Copromotoren: dr. P.H.J. Kouwer E-mailadres:
[email protected] Vloeibare kristallen hebben zeer typische eigenschappen, zoals hun manier van oriëntatie en collectief gedrag. Die eigenschappen leiden tot een breed spectrum aan toepassingen: naast de bekende liquid crystal display (LCD) variëren de toepassingen van verstelbare optische filters en sensoren tot actuators en fotonica. In haar promotieonderzoek onderzocht Alexandra Alvarez Fernandez twee klassen anisotrope materialen, waarvan de materiaaleigenschappen niet in alle richtingen gelijk zijn. De eerste zijn anisotrope oplosmiddelen: ontworpen voor een goed optisch uitleessignaal maar tegelijkertijd volledig bio-compatibel. De tweede zijn anisotrope netwerken die een sjabloon vormen om de vloeibare fase uit te lijnen en die de signalen van (biologische) bindingsprocessen nog eens kunnen versterken. Beide materialen zijn potentieel succesvolle kandidaten om te integreren in een nieuwe 3D vloeibaar-kristal biosensor. Alexandra Alvarez Fernandez (Valladolid, Spanje, 1981) studeerde Scheikunde aan de Universiteit van Valladolid. Na het behalen van haar Masterdiploma in 2007 ontving ze een Spaanse Leonardo beurs en verhuisde ze naar Heidelberg om te gaan werken bij het Bedrijf ‘hte-company’. In 2009 startte zij met haar promotieonderzoek binnen de Molecular materials group van de Radboud Universiteit. Computer verslaat expert bij indelen CT-scan woensdag 25 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw B.C. Lassen-Schmidt MSc. (Medische Wetenschappen) Titel: Automatic and interactive segmentation of pulmonary lobes and nodules in chest CT images Promotoren: prof. dr. B. van Ginneken, prof. dr. ing. H.K. Hahn (Jacobs University, DE) Copromotoren: dr. E.M. van Rikxoort, dr. J.-M. Kuhnigk Fraunhofer (MEVIS, DE) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Een belangrijk aandeel van het totaal aantal zieken en sterfgevallen wereldwijd wordt veroorzaakt door longaandoeningen zoals kanker en COPD. Vroege opsporing en therapie van longziekten zijn van groot belang om de kans op genezing te vergroten. Het menselijk oog is erg goed in het kwalitatief beoordelen van ziektebeelden op CT-beelden van de longen, maar computers zijn superieur in de exacte kwantificatie van de status van de ziekte en de progressie van het ziektebeeld. Voor het beoordelen van CT-beelden van de borstholte is het identificeren en omlijnen van de aanwezige anatomische structuren, een noodzakelijke eerste stap. Lassen ontwikkelde algoritmes om de lobben en nodulen in CT-beelden van de borstholte zowel automatisch als interactief te segmenteren. De methoden zijn uitgebreid geëvalueerd op publiek beschikbare datasets en in competitie met andere algoritmes. De resultaten laten zien dat de ontwikkelde algoritmes zeer goede resultaten opleveren. De automatische segmentaties waren vergelijkbaar met volledig handmatige segmentaties door experts, maar hebben twee grote voordelen: 1) de voorgestelde algoritmes werken snel en er hoeft geen of weinig handmatig aangepast te worden; en 2) door de voorgestelde algoritmes te gebruiken wordt de reproduceerbaarheid vergroot tussen verschillende experts. Bianca Lassen-Schmidt (1981, Duitsland) studeerde Digitale media aan de Hochschule Bremen in Bremen, Duitsland. Na dit in 2006 succesvol afgesloten te hebben met een bachelordiploma is ze informatica gaan studeren aan de Universiteit van Bremen. In 2009 behaalde ze haar masterdiploma en begon ze met werken als onderzoeker bij Fraunhofer MEVIS in Bremen, waar ze nu nog steeds werkt. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit in samenwerking met de afdeling Radiologie en Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut RIHS. Alles komt goed woensdag 25 november 2015 om 16.00 uur precies Oratie prof. dr. R. Bartels, hoogleraar (Medische Wetenschappen) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Door hedendaagse technische en maatschappelijke ontwikkelingen zullen de gezondheidszorg en de neurochirurgie in het bijzonder in ras tempo veranderen. Ingrijpende veranderingen in de organisatie van de klinische zorg en onderwijs zijn noodzakelijk. Sommige van die veranderingen staan haaks op
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 de toekomstvisie van de hedendaagse en veelal behoudend denkende neurochirurg. De veranderingen zullen echter ongetwijfeld bijdragen aan een hoge, uniforme kwaliteit en kostenreductie. De grootste veranderingen gaan over enige jaren plaatsvinden. Voor de nabije toekomst zullen al bekende uitdagingen worden opgelost. Prof. Bartels presenteert in zijn oratie een overzicht van activiteiten en gevolgen voor de neurochirurgie in Nijmegen. Bij goede uitvoering en implementatie zal dit zeker navolging krijgen in de rest van Nederland. Ook zet hij uiteen in welke richting het wetenschappelijk onderzoek binnen de neurochirurgie van het Radboudumc zich zal ontwikkelen. De neurochirurgie zal daarbij nieuwe, zich onderscheidende paden inslaan. Prof. dr. Ronald Bartels (1962) studeerde Geneeskunde aan de Radboud Universiteit. Hij specialiseerde zich in de neurochirurgie en is op 1 mei 1996 geregistreerd als neurochirurg. Vanaf 1996 is hij verbonden aan de afdeling Neurochirurgie van het Radboudumc. Vanuit deze afdeling werkte hij vooral in het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis. De afdeling neurochirurgie in het CWZ vormt tezamen met de afdeling neurochirurgie in het Radboudumc het Neurochirurgisch Centrum Nijmegen. Hij specialiseerde zich in de wervelkolomchirurgie, waar ook zijn wetenschappelijke activiteiten vooral op zijn gericht. Sinds 2010 is hij afdelingshoofd van de afdeling Neurochirurgie van het Radboudumc.
Needles on the couch. Acupuncture in the treatment of depression, schizophrenia and sleep Disorders donderdag 26 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw drs. M.P.C. Bosch (Sociale Wetenschappen) Promotoren: prof. dr. A.M.L. Coenen, prof. dr. E.l.J.M. van Luijtelaar E-mailadres:
[email protected]
Peggy Bosch onderzocht de effecten van een ‘add-on’ acupunctuurbehandeling tegen de slaapproblemen die gepaard gaan met psychiatrische aandoeningen. Alle patiënten waren onder ambulante behandeling van een psychiater en kregen tijdens het onderzoek hun gebruikelijke medicatie. Bosch vond bij patiënten met depressie een kleine doch significante verbetering op de veel gebruikte Hamiltonschaal waarmee het klinische welbevinden van patiënten wordt uitgedrukt op basis van zelfrapportage. Overigens kon niet worden vastgesteld of het gevonden effect door acupunctuur kwam, of een niet-behandelingsspecifiek effect was. Voor de onderzochte patiënten met schizofrenie werd geen effect gevonden. Peggy Bosch (1977) studeerde psychologie aan de Radboud Universiteit en acupuncuur aan de Shenzhou Open University (Amsterdam). Ze werd Heilpraktiker, gaf een boek uit over Schizofrenie, Slaapstoornissen en Acupunctuur en heeft een positie aan Kyung Hee University (Korea), daarnaast werkt zij in de LVR-Klinik Bedburg-Hau. De toegankelijkheid van DNA donderdag 26 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw H.I. Baymaz MSc. (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Titel: Chromatin regulatory complexes from an interaction proteomics perspective Promotor: prof. dr. M. Vermeulen E-mailadres:
[email protected] De cellen van eukaryoten - organismen waarvan de cellen minstens één celkern bevatten – herbergen het genetisch materiaal in het celkern-compartiment. Het DNA is dan om chromatine heen gewikkeld. Dit heeft een negatieve invloed op de toegankelijkheid van het DNA. Irem Baymaz richtte zich tijdens haar promotie op verschillende chromatine-regulerende complexen, die nodig zijn om de toegankelijkheid van het DNA voor fundamentele cellulaire processen te manipuleren en om deze processen te reguleren. Met behulp van kwantitatieve proteomics onderzocht Baymaz onder meer de samenstelling van onderdelen van de PR-Dub en NuRD complexen, die geassocieerd worden met het transcriptieproces waarmee DNA wordt omgeschreven in RNA. Met functionele experimenten en interactie-screenings geeft haar onderzoek meer inzicht in de veelzijdige rollen die chromatine-regulerende complexen spelen.
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 H. Irem Baymaz (Ankara, Turkije, 1986) studeerde Science aan de Bilkent Universiteit in Turkije en Moleculaire Geneeskunde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. In 2011 startte ze haar promotieonderzoek bij de Departement for Molecular Cancer Research in het UMC Utrecht. Ze voltooide haar onderzoek binnen het Radboud Institute for Molecular Life Sciences in Nijmegen. Searching for Fast Radio Transients with LOFAR donderdag 26 november 2015 om 14.30 uur precies Promotie de heer drs. S. ter Veen (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Promotor: prof. dr. H.D.E. Falcke E-mailadres: 42 jaar Ecologisch Onderzoek; Biogeochemie als sleutel tot het begrip van (wetland) ecosystemen vrijdag 27 november 2015 om 16.00 uur precies Afscheidscollege prof. dr. J.G.M. Roelofs, hoogleraar (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Degradation and mechanical properties of calcium phosphate cements reinforced with polymeric additives maandag 30 november 2015 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw J. An (Medische Wetenschappen) Promotor: prof. dr. J.A. Jansen Copromotoren: dr. J.G.C. Wolke, dr. ir. S.C.G. Leeuwenburgh Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Van melancholie naar komiek in de Spaanstalige detectiveroman maandag 30 november 2015 om 12.30 uur precies Promotie de heer C. van Tongeren MA (Letteren) Titel: Trayectorias del compromiso. Comicidad y melancolía en la narrativa policiaca de Manuel Vázquez Montalbán, Paco Ignacio Taibo II y Leonardo Padura Fuentes Promotor: prof. dr. M. Steenmeijer Copromotor: dr. B.Y.A. Adriaensen In de jaren zeventig ontstond er een geheel nieuwe variant van detectiveromans in het Spaans. Manuel Vázquez Montalbán, Paco Ignacio Taibo II en Leonardo Padura Fuentes, afkomstig uit Spanje, Mexico en Cuba, begonnen dit genre te benutten om kritisch commentaar te leveren op de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in hun landen. Vaak wordt aangenomen dat deze boeken doordrenkt zijn met gevoelens van ontgoocheling en melancholie. Dit proefschrift laat echter zien dat ironie, satire, humor, grappen en andere komische elementen een essentiële rol spelen in de Spaanstalige detectiveroman. Niet alleen de kracht, maar ook de beperkingen van komiek komen aan bod. Vázquez Montalbán vestigt bijvoorbeeld de aandacht op de beperkingen van satire in een spektakelmaatschappij waar geen zichtbaar doelwit voor ironische kritiek voorhanden is. Het werk van Taibo II bespreekt de ethische implicaties van de humor van politieke verliezers, en de romans van Padura laten zien dat de schuine moppen van Cubaanse politieagenten veel kunnen zeggen over de continuïteit van de revolutionaire ideologie in alledaagse praktijken in Cuba. Dit onderzoek levert nieuwe inzichten op over de populaire Spaanstalige detectiveroman. Ook levert het een bijdrage aan theorievorming rond komiek en aan de belangrijke discussie over de rol van melancholie in linksgeoriënteerde culturen in de Spaanstalige wereld. Carlos van Tongeren (1986) studeerde Spaanse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Na in 2010 cum laude te zijn afgestudeerd met een scriptie over de beeldvorming rond Afrikaanse immigranten in de Spaanse literatuur, begon hij in 2011 zijn promotieonderzoek aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Momenteel werkt hij als docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit Utrecht. Service provision and migration: EU and WTO service trade liberalization and their impact on Dutch and UK immigration rules maandag 30 november 2015 om 14.30 uur precies
Radboud Universiteit Academische plechtigheden november 2015 Promotie de heer mr. S.J. Tans (Rechtsgeleerdheid) Promotor: prof. dr. E. Guild Copromotor: dr. P. Minderhoud E-mailadres:
[email protected]
Overige evenementen •
InScience, het Dutch International Science Film Festival van 4 tot en met 8 november in en om LUX Nijmegen.
•
InScience Big Ideas | Hello cyborg! - door Kevin Warwick (Lezing, 5 november)
•
InScience Big Ideas | Psychologische experimenten door Daniël Wigboldus (Lezing, 7 november)
•
God: Back With a Vengeance | Edward Schillebeeckx Lezing door literatuurwetenschapper Terry Eagleton (Lezing, 6 november)
•
Het Talige Brein, met o.a. prof. Peter Hagoort (Congres, 12 november)
•
Volle zalen. Het succes van evangelische kerken | Religiewetenschapper Paul Vermeer (Lezing, 12 november)
•
The Dangers of Religious Freedom | Godsdienstsocioloog Linda Woodhead (18 november )
•
Het taboe en de roman. Het onbespreekbare bespreekbaar? | Lezing met schrijfster en forensisch psycholoog Inge Schilperoord (23 november)
•
De kunst van het vreedzaam vechten | Lezing door filosoof Hans Achterhuis (24 november)
Op http://www.ru.nl/nieuws-agenda/agenda/agendaoverzicht/ vindt u het overzicht van alle andere activiteiten die binnenkort plaatsvinden op of gelieerd zijn aan de Radboud Universiteit. Als u meer informatie wenst over (een van) deze gebeurtenissen, kunt u contact opnemen met de genoemde contactpersonen op www.ru.nl/agenda of met het team Wetenschapscommunicatie van de Radboud Universiteit:
[email protected] of (024) 361 60 00.