Monitoring asielinstroom
Profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015 Nota in het kader van de coördinatieopdracht monitoring asielinstroom van het Agentschap Integratie en Inburgering Publicatiedatum: 4 februari 2016
Inhoudstafel Samenvatting
2
Inleiding
3
1. Nationaliteit
4
2. Geslacht
5
3. Leeftijd
6
4. Gezinssituatie
7
5. Verblijfsduur in het opvangnetwerk
9
6. Vergelijking met november 2015
9
7. Contact
10
1
Samenvatting Voorliggende nota beschrijft de asielzoekers in opvang, op 31/12/2015. 68,8% van alle asielzoekers in opvang had op dat moment de Irakese, Syrische of Afghaanse nationaliteit. 72,4% van de opgevangen asielzoekers is man. Voornamelijk bij de opgevangen asielzoekers uit Afghanistan, Irak, Pakistan, Eritrea en Syrië is het aandeel mannen bijzonder hoog. Meer dan de helft van de opgevangen asielzoekers is jonger dan 25 jaar oud. 31,9% is zelfs jonger dan 18 jaar. Bij de minderjarigen is 26,1% niet-begeleide minderjarige vreemdeling (NBMV). 95% van hen zijn jongens. Drie kwart van de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen in opvang is afkomstig uit Afghanistan. Ruim de helft van de opgevangen asielzoekers is alleenstaand:
40,1 % alleenstaande man 4,6 % alleenstaande vrouw 8,2 % NBMV
De andere asielzoekers worden opgevangen samen met andere gezinsleden. Hierbinnen zijn er verschillen naar nationaliteit:
Syriërs bevinden vaker in gezinsverband (ruim de helft). Somaliërs zijn het vaakst alleenstaand (82,3%). Onder de Afghanen vinden we het hoogste percentage niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. (26,9%).
Ruim 80% verblijft minder dan zes maanden in de opvangstructuren. Het aantal opgevangen personen steeg tussen november en december met 9 %. Vooral het aantal personen uit Afghanistan ging de hoogte in: het steeg met 38,9%. Het aantal personen uit Irak bleef stabiel (+1,8%), het aantal uit Syrië steeg met 8,6%. De totaalcijfers m.b.t. het profiel van de opgevangen personen werden hierdoor beïnvloed.
2 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
Inleiding Het cijfermateriaal voor deze nota is gebaseerd op een databestand van Fedasil, de federale instantie die instaat voor de opvang van asielzoekers tijdens hun procedure. Het bestand bevat, per persoon (anoniem), een aantal kenmerken: nationaliteit, geslacht, leeftijd, gezinssituatie en verblijfsduur in het netwerk van de opvang. Dit bestand laat toe om de opgevangen asielzoekers aan de hand van deze kenmerken te beschrijven. Het bestand dat in deze nota gebruikt wordt, geeft de situatie weer op 31 december 2015. Op dat moment werden in Vlaanderen en Brussel 15.725 personen opgevangen. Het is deze groep die in de nota beschreven wordt. De nota volgt het stramien van een eerdere nota die de situatie beschreef op 30 november 2015. In een laatste paragraaf wordt de belangrijkste verschuiving sinds die datum aangeduid.
3 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
1. Nationaliteit Drie nationaliteiten domineren met elk ruim twintig procent: Irak, Afghanistan en Syrië. Samen maken ze 68,9% van het totaal aantal personen in opvang uit. De overige 31,1% zijn verdeeld over nog eens 82 verschillende nationaliteiten. Nationaliteiten met minder dan honderd personen worden in de grafiek gegroepeerd onder de categorie ‘andere nationaliteiten’.
Figuur 1. Nationaliteit van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel
Congo DR (Kinshasa) 1,4%
Pakistan Rwanda Kosovo 0,8% 0,7% 0,8% Oekraïne 1,1%
Irak 23,8%
Guinee Iran 1,6% Eritrea 1,5% 1,6% Albanië 1,7% Rusland (incl. Tsjetsjenië) 2,4% Onbepaald 2,6%
Andere nationaliteiten 10,0%
Somalië 4,8% Afghanistan 22,8% Syrië 22,3%
N=15 670; 55 onbekenden
Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering
4 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
2. Geslacht Van 15.694 personen is het geslacht genoteerd in het bestand (er zijn 31 onbekenden): 11.357 zijn man (72,4%) en 4 337 zijn vrouw (27,6%). Figuur 2 toont dat het overwicht aan mannen verschilt per nationaliteit: enkel de nationaliteiten met meer dan honderd personen zijn opgenomen. Het overwicht van de mannen situeert zich met name bij personen uit Afghanistan, Irak en Syrië. Omdat deze nationaliteiten het talrijkst zijn in de opvang stuwen ze het percentage mannen voor het volledige bestand de hoogte in. Voor de Europese nationaliteiten is er meer evenwicht in de verhouding tussen de geslachten. Een aantal Afrikaanse nationaliteiten telt verhoudingsgewijs zelfs meer vrouwen.
Figuur 2. Aandeel mannen en vrouwen voor verschillende nationaliteiten van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel Afghanistan Irak Pakistan Eritrea Syrië Somalië Onbepaald Iran
mannen
Albanië
vrouwen
Oekraïne Kosovo Rusland (incl. Tsjetsjenië) Congo DR (Kinshasa) Guinee Rwanda 0,0%
20,0%
40,0%
60,0%
80,0%
100,0%
Bron: Fedasil, verwerking Agentschap Integratie en Inburgering
5 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
3. Leeftijd Het gaat over een erg jonge populatie, de tabel toont dat 54,0% jonger is dan 25. 31,9% is zelfs jonger dan achttien. Hierbij noteren we ook dat van deze 4 958 minderjarigen 1 292 niet begeleid zijn, zij behoren tot de categorie niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV), van alle minderjarigen in de opvang is dat 26,1%, meer dan een kwart. Tabel 1. Verdeling naar leeftijd van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel (180 onbekenden) Leeftijdsgroep 0-2 jaar 3-5 jaar 6-11 jaar 12-17 jaar 18-24 jaar 25+ Totaal
Aantal Percentage 738 4,7% 733 4,7% 1 127 7,2% 2 360 15,2% 3 439 22,1% 7 148 46,0% 15 545 100,0%
Bron: Fedasil, verwerking Agentschap Integratie en Inburgering
Nog een aantal andere gegevens over deze NBMV: 15 personen zijn jonger dan twaalf (1,2% van alle NBMV) Jongens zijn met 1 229 personen (95,1%) veruit in de meerderheid, er zijn 63 nietbegeleide meisjes in het netwerk. 74,5%, bijna drie kwart, komt uit Afghanistan. Verder zijn Syrië, Somalië en Irak vertegenwoordigd.
6 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
4. Gezinssituatie Figuur 3: Gezinssituatie van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel
Koppel 3,3%
Ander gezin 11,6%
NBMV 8,2%
Eenoudergezin 10,6% Alleenstaande man 40,1% Tweeoudergezin 21,6%
N=15 689, 36 onbekenden Alleenstaande vrouw 4,6% Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering
Figuur 3 geeft per persoon weer in welke gezinssituatie hij verkeert in de opvang:
Ruim de helft is alleen: als man (40,1%), als vrouw (4,6%) of als NBMV (8,2%), samen 52,9%. Het overige deel (47,1%) is met andere gezinsleden: tweeoudergezin met kinderen, eenoudergezin met kinderen, als koppel of in een anders samengesteld gezin.
Figuur 4 toont een aantal verschillen tussen de nationaliteiten voor dit kenmerk:
Somaliërs komen het meest zonder gezinsleden: 82,3% is alleen (als man, als vrouw of als NBMV), gevolgd door Afghanen (68,0% is alleen) en Irakezen (53,8% alleen). Een kleine meerderheid van de Syriërs (55,8%) komt samen met gezinsleden. Opmerkelijk: van de Afghanen is 26,9% NBMV. Bij de Somaliërs valt het grote aandeel alleenstaande vrouwen (18,3%) op.
7 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
Figuur 4: Gezinssituatie voor vier nationaliteiten van de opgevangen asielzoekers in Vlaanderen en Brussel
Syrië
Irak Samen met gezinsleden Alleenstaande man Alleenstaande vrouw Afghanistan
NBMV
Somalië
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering
In absolute cijfers is Somalië koploper bij de alleenstaande vrouwen: 139 van in totaal 715 alleenstaande vrouwen hebben de nationaliteit van dat land. Verhoudingsgewijs is het aandeel alleenstaande vrouwen hoger voor een aantal Afrikaanse landen: met name voor Congo en Guinee komt het op dezelfde hoogte als het aandeel alleenstaande mannen uit die twee landen. Voor Rwanda overtreft het aantal alleenstaande vrouwen dat van de alleenstaande mannen.
8 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
5. Verblijfsduur in het opvangnetwerk Ruim tachtig procent verblijft minder dan zes maanden in de opvang. Het is immers pas vanaf mei 2015 dat de asielinstroom sterk begon te stijgen. Tabel 2. Verdeling naar duur ven het verblijf in het opvangnetwerk Verblijf in netwerk Aantal Percentage Minder dan zes maanden 12.800 81,6% Tussen zes en twaalf maanden 1.159 7,4% Langer dan twaalf maanden 1.734 11,0% Bron: Fedasil, verwerking: Agentschap Integratie en Inburgering
6. Vergelijking met november 2015 Er is een opmerkelijke verschuiving tussen de situatie eind december 2015 en die van een maand eerder.
Het aantal opgevangen personen steeg tussen november en december met 9,0%. Vooral het aantal personen uit Afghanistan ging de hoogte in: het l steeg met 38,9%. Het aantal personen uit Irak bleef stabiel (+1,8%), het aantal uit Syrië steeg met 8,6%. Deze stijging van personen uit Afghanistan in de opvang is een gevolg van het hoger aantal asielaanvragen uit dat land: het aantal is onafgebroken blijven stijgen sinds mei 2015. Het aantal aanvragen uit Irak daalt sinds september en het aantal uit Syrië daalt sinds november. Kenmerkend voor Afghanistan is het overwicht aan mannen en het hoog aandeel aan NBMV. Door de toename van personen uit Afghanistan groeide het aandeel mannen in de totale groep (van 71,4% in november naar 72,4% in december) en steeg het aantal NBMV (+27,9%).
9 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
7. Contact Het Agentschap Integratie en Inburgering coördineert de monitoring van de verhoogde instroom van asielzoekers, erkend vluchtelingen en subsidiair beschermden. Het Agentschap Integratie en Inburgering ondersteunt het Vlaamse integratiebeleid. In het Agentschap vind je alle diensten voor integratie, inburgering, sociaal vertalen en tolken, en de Huizen van het Nederlands (behalve de diensten in de steden Gent en Antwerpen, en het Huis van het Nederlands Brussel). Het Agentschap is een private stichting en werd in 2014 opgericht door de Vlaamse overheid als extern verzelfstandigd agentschap. Meer info vind je op www.integratieinburgering.be.
Infolijn Asiel en Integratie De instroom van asielzoekers stelt je als professionele hulp- en dienstverlener voor een grote uitdaging: hoe help je die nieuwkomers hun weg te vinden in samenleving? Het Agentschap Integratie en Inburgering wil je daarbij helpen via de nieuwe Infolijn asiel en integratie. Daar kan je als hulp- en dienstverlener terecht met al je praktische vragen over de integratie van asielzoekers. Zoals:
Hoe schakel ik een sociaal tolk of vertaler in? Aan welke vrijetijdsactiviteiten in de buurt kunnen asielzoekers deelnemen? Waar vinden de cursussen Nederlands voor anderstaligen plaats?
Wat mag je verwachten van de Infolijn asiel en integratie?
correcte en volledige informatie een snelle en gerichte doorverwijzing naar partners die je kunnen ondersteunen
Praktisch:
Als professionele hulp- of dienstverlener kan je bellen (ma-vrij, 9-12 uur) of e-mailen naar de Infolijn asiel en integratie. De contactgegevens per regio vind je op de volgende pagina. Voor juridische vragen neem je rechtstreeks contact op met een van de juridische helpdesks.
10 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
Contactgegevens Infolijn Asiel en Integratie Antwerpen Jeroen Van Malderen
[email protected] 0485/99 99 89 Brussel Geert Daems
[email protected] 0485/99 99 90 Limburg Dirk Janssen
[email protected] 0485/99 99 91 Oost-Vlaanderen Frank Dejonckheere
[email protected] 0485/99 99 92 Vlaams-Brabant Eline De Blaere
[email protected] 0485/99 99 93 West-Vlaanderen Isolde Dubus
[email protected] 0485/99 99 94
11 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015
Contactgegevens juridische helpdesk Agentschap Integratie en Inburgering Bij deze helpdesk kan je terecht met vragen over vreemdelingenrecht en over internationaal familierecht. Centraal Team telefonische juridische helpdesk: 02 205 00 55 maandag 9 uur – 12.30 uur, woensdag 13.30 uur – 17 uur, vrijdag 9 uur – 12.30 uur
Toets 1: Familiaal Internationaal Privaatrecht Toets 2: Asielrecht Toets 3: Vreemdelingenrecht Toets 4: Medische aspecten van het vreemdelingenrecht
Regioteam Brussel telefonische juridische helpdesk 02 414 04 53 Elke werkdag van 9 uur -12 uur en 14 uur -17 uur Regioteam Oost-Vlaanderen telefonische juridische helpdesk 09 267 66 45 of 47 elke werkdag 9 uur- 12 uur e-mail:
[email protected] Regioteam Limburg telefonische juridische helpdesk 011 30 57 13 of 011 30 57 14 elke werkdag e-mail:
[email protected] Centrale website www.vreemdelingenrecht.be
12 Monitoring asielinstroom: profiel van de asielzoekers in opvang op 31 december 2015