Infobrochure over de opvang van asielzoekers

Infobrochure over de opvang van asielzoekers Paraat. Altijd, overal.

Hoe stel jij je een opvangcentrum voor asielzoekers voor? Als een oord vol geheimen? Of als een of andere obscure plaats waar vreemde mensen uit onbekende streken wonen? Opvangcentra bieden inderdaad opvang aan mensen van uiteenlopende nationaliteiten die hun land ontvluchtten en in ons land bescherming zoeken. Maar geheimzinnig? Of obscuur? Neen, dat zijn opvangcentra zeker niet. duidelijk beeld Deze brochure geeft je een oners. over de opvangcentra en hun bew

lzoekers van overal op: Rode Kruis-Vlaanderen vangt asie en een warm onthaal. We we geven hen een bed, eten, ons is opvang meer dan zorgen voor begeleiding. Voor op de eerste plaats. Altijd. logistiek: onze bewoners komen Hannelore Lanaken verantwoordelijke opvangcentrum

Het Rode Kruis heeft als missie om kwetsbare mensen te beschermen en te steunen. Zonder onderscheid. Zonder (voor)oordelen. Daarom engageren we ons om opvang te bieden aan asielzoekers. In onze open centra vinden asielzoekers een tijdelijk verblijf in afwachting van de afloop van hun asielprocedure. Ze komen er even op adem, na een leven in conflictsituaties en soms schrijnende omstandigheden. We vangen hen graag op. Omdat ieder mens recht heeft op een veilig en menswaardig bestaan. En op een nieuwe start. 3

V.u.: Philippe Vandekerckhove, Motstraat 40, 2800 Mechelen | Foto’s © Elisabeth Verwaest Foto’s op pp. 23 en 30 © Frank Toussaint

België beschermt asielzoekers. In ons land zijn er verschillende organisaties die instaan voor hun opvang, ook het Rode Kruis. Samen verzekeren we dat mensen die hun thuisland moeten ontvluchten, hier in veiligheid zijn. Een

België garandeert asielzoekers een aantal basisrechten. Zoals een menswaardig bestaan voor iedereen die hier legaal verblijft. Dit houdt onder andere in: materiële of andere hulp voor wie niet in zijn eigen levensonderhoud kan voorzien.

korte terugblik op de ontstaansgeschiedenis van deze opvang…

Op 22 juli 1953 ondertekent België, samen met 141 andere landen de Conventie van Genève, beter gekend als ‘het vluchtelingenverdrag’. België verbindt zich ertoe om bescherming te bieden aan (kandidaat-)vluchtelingen op zijn grondgebied. Mensen die hun land om een andere reden ontvluchten dan de in de Conventie van Genève vermeld (economische problemen bijvoorbeeld) zijn volgens de Conventie geen vluchtelingen.

st Een vluchteling is iemand die vree zijn van te worden vervolgd omwille n ras, religie, nationaliteit, het behore e tiek poli tot een sociale groep of zijn van land opvattingen als hij naar zijn perherkomst zou terugkeren. Een t laar verk soon die zich vluchteling land het mag zich niet bevinden in en waarvan hij de nationaliteit bezit zijn van kan of wil de bescherming land van herkomst niet inroepen. Definitie van een vluchteling ève volgens de Conventie van Gen

Het Internationale Rode Kruis – met wereldwijd 186 nationale verenigingen – staat de meest kwetsbare personen bij, ongeacht ras, nationaliteit, godsdienst of sociale status. Dat is onze voornaamste missie als humanitaire organisatie. Wij vragen dan ook aandacht voor de moeilijke situatie van mensen die hun land ontvluchten. We pleiten ervoor deze doelgroep te ondersteunen. En we vragen om het beleid en de dienstverlening af te stemmen op hun noden.

Het Rode Kruis werkt al jaren met asielzoekers – nationaal en internationaal. Die ervaring geven we graag door. Dus toen de Belgische overheid ons in 1989 vroeg mee te werken aan de opvang

hier, zegden we meteen ja. Ook vandaag nog werken we actief mee aan verbeteringen. Hoe het met de opvang van jonge kinderen moet, bijvoorbeeld. Een minderjarig kind van een gezin zonder wettig verblijfsstatuut heeft recht op steun – zo luidt een Belgische richtlijn. Dus gaat het Rode Kruis samen met deze gezinnen op zoek naar duurzame oplossingen. Liefst vangen we ze op in aparte centra.

De Belgische overheid sloot met het Rode Kruis een overeenkomst af voor de opvang van asielzoekers. Hierin legden we vast hoe we de opvang organiseren en wie welke verantwoordelijkheden heeft. Zo draagt de overheid de kosten – tot een bepaald bedrag. Het Rode Kruis gebruikt dus geen eigen middelen of werft geen publieksfondsen voor de opvang van asielzoekers. Om de opvang van asielzoekers beter te organiseren, besliste de regering in februari 2001 het ‘Federaal agentschap voor opvang van asielzoekers’ op te richten. In mei 2002 ging het nieuwe agentschap aan de slag onder de naam ‘Fedasil’. 5

Mensen die asiel aanvragen in België krijgen onderdak, zolang hun procedure loopt. Ze komen terecht in een van de opvangstructuren die ons land telt.

Het Belgische Rode Kruis kan 3500 asielzoekers opvangen in België. Rode Kruis-Vlaanderen beheert de centra in Vlaanderen, de Franstalige vleugel van het Belgische Rode Kruis die in het zuiden van het land.

Het Rode Kruis is slechts één van de organisaties die asielzoekers opvangen. Ook de federale overheid (Fedasil) beheert opvangcentra. En ngo’s als Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Ciré zorgen voor opvang in kleinschalige woonformules. Ook gemeenten laten zich niet onbetuigd: hun OCMW’s

geven asielzoekers onderdak in lokale opvang-initiatieven (LOI’s). Samen genoeg om 15.500 personen te herbergen. Al deze opvangstructuren zijn open: de kandidaat-vluchtelingen gaan vrij binnen en buiten.

Is een asielzoeker uitgeprocedeerd? Kreeg hij een negatief antwoord op zijn asielaanvraag en kan hij niet meer in beroep gaan? Dan mag hij niet langer in de open opvangcentra verblijven. België heeft daarom ook zes gesloten opvangcentra. Ze vallen onder de federale dienst Binnenlandse Zaken, maar de dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) beheert ze.

7

Wie zijn deze asielzoekers? Kan iedereen asiel aanvragen? Of bestaat er een lijst van landen die in aanmerking komen? We lichten een tip van de sluier op. het Rode Kruis voor mij Ik kan u niet vertellen hoeveel d en doet. Ik wil echt betekent, wat het voor me dee e Kruis en aan al die hommage brengen aan het Rod sinds ik hier ben. Het mensen die me geholpen hebben eigen familie me, mijn is ongelofelijk. Thuis verwierp . Hier menen de gen van hier word ik met open armen ont mensen het goed met me. Sri Lanka: ik moest verIk heb vele angsten uitgestaan in indelijk mijn land ontbergen dat ik zwanger was en uite n ik hier aankwam, heb vluchten om in leven te blijven. Toe lapen, de hele nacht écht ik voor het eerst in maanden ges plafond staren, piekeren geslapen… Niet langer naar het p gedood te worden. en angst hebben om in mijn slaa bezorgd om me. Er vraagt Hier ben ik rustig en zijn mensen met mij en mijn dochteraltijd wel iemand of alles goed is ziek was, zat Alette bij tje. En onlangs, toen mijn baby’tje in dit centrum ben, glimons tot het beter ging. Sinds ik hter kregen een leven, lach ik de hele tijd. Ik en mijn doc onafhankelijk bestaan op een toekomst. De kans om een dat voor me betekent. te bouwen. U weet niet hoeveel Kamala uit Sri Lanka bewoner opvangcentrum Menen

Alleenstaande mannen en vrouwen, (eenouder) gezinnen, niet–begeleide minderjarigen… Iedereen kan asiel aanvragen – ongeacht de nationaliteit of het land waar iemand vandaan komt. Zolang zijn asielprocedure loopt, mag de kandidaat-vluchteling of asielzoeker tijdelijk in België verblijven.

Soms komen jongeren in België aan zonder ouder(s) of wettelijke voogd. Deze niet–begeleide minderjarige vreemdelingen zijn bijzonder kwetsbaar. De staat beschermt hen met bijzondere zorg. Ze krijgen een Belgische voogd. Die begeleidt hen tot ze meerderjarig zijn. Willen ze een erkenning als vluchteling? Dan kunnen ze asiel aanvragen. België wijst hen alleen uit als opvang in hun thuisland gegarandeerd is.

9

Wie komt in aanmerking voor het statuut van asielzoeker? Wat houdt de aanvraag van dit statuut in? En hoelang duurt het? Een asielprocedure is heel ingewikkeld. We schetsen ze kort.

Sinds juni 2007 is er een nieuwe, vereenvoudigde asielprocedure: die mag voortaan maximaal een jaar duren. Vraagt een vluchteling hier asiel aan? Dan registreert de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) zijn aanvraag en gaat na of België de aanvraag kan en mag behandelen. Als dat zo is, gaat het dossier naar het CommissariaatGeneraal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS). Dat erkent een asielzoeker al dan niet als vluchteling. De voorwaarden om het statuut van vluchteling te krijgen, werden bepaald in de Conventie van Genève (lees blz. 4).

Bij een negatieve beslissing kan de asielzoeker in beroep gaan bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV). Die rechtbank bevestigt de beslissing van het CGVS, beveelt een nieuw onderzoek of kent zelf het statuut van vluchteling toe.

Als een asielzoeker uitgeprocedeerd is, kan hij nog in beroep gaan bij de Raad van State. Deze buigt zich alleen over een zaak als er procedurefouten gemaakt worden. Daarvoor is er sinds juni 2007 een strenge filterprocedure die toelaat om te oordelen of een beroep al dan niet mogelijk is. Tijdens dit beroep kan de staat de asielzoeker uitwijzen.

Soms krijgt een asielzoeker geen erkenning als vluchteling, maar kan hij ook niet terug naar zijn land van herkomst. Omdat hij dan reëel gevaar loopt – op de doodstraf, een onmenselijke behandeling of willekeurig geweld in een gewapend conflict. Dan heeft hij vooralsnog recht op subsidiaire bescherming. En mag hij tijdelijk in België verblijven. Meer informatie over de procedure? www.cgvs.be 11

Rode Kruis-Vlaanderen heeft een missie. Wij beschermen asielzoekers: we geven hen voedsel, kleding, veiligheid en onderdak. Hoe dat concreet in zijn werk gaat, lees je hieronder.

niet minsen, dat is onze limiet. We hebben Hier in Lint verblijven er nu 120 men er soms is ten . Maar van sommige nationalitei der dan 28 nationaliteiten in huis sisch Rus zijn rs Onze grootste groep bewone gewoon maar één iemand hier. us: kas Kau de de woelige conflictgebieden in is sprekende mensen. Vooral uit dat r Maa . ben meer mannen dan vrouwen Tsjetsjenië, Abchazië… We heb tig. der en ker is een man tussen vijfentwintig logisch. De gemiddelde asielzoe Klaas Lint verantwoordelijke opvangcentrum

Alle mensen die asiel aanvragen bij de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ), hebben recht op materiële steun. Zolang hun procedure loopt, verblijven ze in een opvangcentrum. Daar krijgen ze een dak boven hun hoofd, eten en drinken. We zorgen voor hygiëne, kleding en medische hulp. Woont een asielzoeker liever op een privé-adres? Dan maakt hij alleen aanspraak op medische hulp.

toe. Eerst in een opvangcentrum van het Rode Kruis of van de overheid, na vier maanden mogelijk een individuele opvang (LOI).

Ook bij Dispatching werken mensen van het Rode Kruis. Ze leggen asielzoekers uit hoe een opvangcentrum functioneert, ze beschrijven de route en geven tickets voor het openbaar vervoer. Hierna vertrekt de asielzoeker naar de toegewezen opvangstructuur.

Een asielzoeker kan niet kiezen in welk opvangcentrum hij zal verblijven. De beschikbare plaatsen bepalen waar hij zal terechtkomen. Komt er een bed vrij in een opvangcentrum? Dan wijst de dienst Dispatching hem deze plaats 13

Veiligheid, voedsel en verblijf… eerst lenigen we de basisbehoeften van asielzoekers. Maar ook hun algemene welzijn is onze zorg.

We gunnen bewoners zoveel mogelijk privacy, maar niet iedereen heeft een eigen kamer. Dat laat de infrastructuur van de centra niet toe. Alleenstaanden delen meestal een vrouwen– of mannenkamer. Een gezin krijgt een eigen kamer.

Leven in een opvangcentrum is niet altijd gemakkelijk. Als asielzoeker leef je in een gemeenschap – met vreemden uit andere werelddelen, uit andere culturen. Er zijn regels en afspraken nodig. Daarom informeert een informatiebrochure iedere nieuwkomer in zijn eigen taal over zijn rechten en plichten. Alle bewoners kennen en ondertekenen

dit huishoudelijk reglement. Zo onderschrijven ze de bewonersplichten: “Als ouder ben je verantwoordelijk voor je kinderen, je onderhoudt je eigen kamer, je respecteert de nachtrust en je rookt niet binnen… ”.

Onze persoonlijke begeleiding bevordert het welzijn van de bewoners. Iedere begeleider volgt tien tot vijftien bewoners van dichtbij. Hij kent hun dossier. De bewoners kunnen met al hun vragen en problemen – praktische én persoonlijke – bij hem terecht. Samen maken ze het verblijf in het opvangcentrum zo zinvol mogelijk. Altijd staat de bewoner centraal: die geeft aan wat hij wil en verwacht. Hij bepaalt zelf de grenzen van de hulp. Heeft iemand het emotioneel zwaar? Dan vangt zijn begeleider hem op. Of hij helpt hem bij het zoeken van gespecialiseerde hulp.

hun op zichzelf terug. Ze zijn bezig met De meeste mensen plooien zich erg in beg het aan er zek t, , hun eigen toekoms eigen verhaal, hun eigen situatie in hier n wille en t aak vaak veel meegem van de asielprocedure. Ze hebben ep gro een in een met d Ze willen niet altij de eerste plaats tot rust komen. kat wat uit de boom. de en opgenomen worden en kijk op van zijn en wachten op een goede aflo Nu, dat ze allemaal asielzoeker hoopt hier otste gemene deler. Iedereen hun aanvraag … dat is wel de gro iedert, oms droomt van een betere toek op een positief antwoord, iedereen toch ert creë ilie die achterbleef. En dat een is triest en bezorgd over fam een band. Stijn begeleider opvangcentrum Brugge

15

Rode Kruiscentra werken vanuit een integrale benadering: iedere begeleider vangt bewoners op, organiseert activiteiten en helpt met de praktische en logistieke organisatie van het centrum. Zo is en blijft iedereen betrokken bij alle aspecten van de opvang.

Het leven in een opvangcentrum is collectief. Regelmatig houden we bewonersvergaderingen. Dan doen mensen zelf concrete suggesties over hoe zij het samenleven in het opvangcentrum zien en wat ze willen veranderen, doen of bijdragen. t de mensen dus de mensen die je opvolgt. Je leer Als begeleider leef je heel dicht bij ionele afstand d mee. En toch moet je een profess goed kennen. Je krijgt er een ban reactie niet perdoor iemands verhaal, een boze bewaren: je niet laten meesleuren id en verdriet, aan privacy, onrust, eenzaamhe soonlijk nemen. Heimwee, gebrek bewoners. Soms procedure… het weegt bij onze zorgen over het verloop van een bij je favoriete bewoner. krijgt frustratie de bovenhand. Ook l door het lint. rdig man ging onlangs helemaa htaa zac een als ken ik die and Iem t over zijn achternvallen en maakte zich ongerus eaa rain mig van last had man De , dat zijn famihet is niet omdat hijzelf veilig is hier nt Wa . hter doc en w vrou n leve geb r de Belgische Bovendien was hij uitgenodigd doo dt. wor ten gela rust met s gind lie e teruggekeren. st hij weer eens onverrichter zak moe en w rvie inte een r voo d rhei ove nen kaderen. erg prikkelbaar is, moet je dat kun dan man zo’n Als r… mee tijd n Gee Jan Linkeroever verantwoordelijke opvangcentrum

We werken doelgroepgericht. We organiseren activiteiten op basis van leeftijd, sekse, interesse, cultuur en nationaliteit. Of voor de hele gemeenschap. Zo organiseren we lessen Nederlands, Frans of Engels in de centra. Soms maken bewoners culturele uitstapjes. Of houden ze een verjaardagsfeestje voor hun kind.

Heeft een groep bewoners nood aan een luisterend oor? Dan kan die groep daarvoor terecht bij de begeleiders. Die houden de dialoog tussen de groepen in stand.

17

lot in eigen handen oners – als gemeenschap – hun bew e onz dat ijk ngr bela l hee is Het oordelijkheid over hun zoveel als mogelijk, de verantw , hen we en gev rom Daa en. nem assenen. Ze moeten behandelen volwassenen als volw we : egd gez pel Sim . hier n leve sheid. Maar vooral: zo Zo zinken ze niet weg in lusteloo en. mak lijf verb hun van wat zelf eren als luisterend rt en lossen ze die zélf op. Wij fung kaa in en blem pro hun ze n nge bre beren we hen juist en legale zaken. Maar bovenal pro che ktis pra r ove hen ren rme info , oor delijkheid. het opnemen van die verantwoor te helpen en te ondersteunen in Sophie Wingene verantwoordelijke opvangcentrum

19

De asielprocedure is en blijft de voornaamste zorg van de bewoners. We informeren hen dan ook grondig over de inhoud en het verloop ervan. Of iemand recht heeft op gratis rechtsbijstand bijvoorbeeld. Valt er een nieuwe beslissing in het dossier? Dan legt de begeleider de gevolgen en de mogelijke stappen uit. Bij een negatieve beslissing of een weigering van verblijf bekijken begeleider en asielzoeker de verdere opties – ook die van een vrijwillige terugkeer.

Het Rode Kruis draagt neutraliteit hoog in het vaandel. Het is een van zijn zeven beginselen – naast menselijkheid, onpartijdigheid, onafhankelijkheid, vrijwilligheid, eenheid en universaliteit. Dus beperken onze begeleiders zich tot informeren en opvangen. We beoordelen de asielaanvraag nooit – ook niet impliciet.

slikken, dat neem je hun verhaal. Dat is soms echt wel Af en toe komen de bewoners met ben. Die afstand moet dag moet je het van je afgezet heb mee naar huis. Maar de volgende : “Ik begrijp u”, maar je sen spreekt. Je kunt wel zeggen je bewaren. Ook als je met de men je er niet echt in inleven. niet echt kunt begrijpen, je kunt weet dat je hun verhaal op zich dat het moeilijk is, ik Je kunt alleen zeggen: “Ik weet Vooral ik, als jonge kerel van 27… sen me iets verweten. nog nooit meegemaakt dat men help je zoveel als mogelijk.” Ik heb je doet. Als ze hier voor stal gewoon erkentelijk voor wat Integendeel, de mensen zijn mee ig hebben. En dan zie basispakket met alles wat ze nod het eerst aan-komen, krijgen ze een je hoe blij ze zijn met zo iets kleins. Philippe begeleider opvangcentrum Eeklo

rs: hen opvangen en Hier draait alles rond de bewone met hun onzekere begeleiden. Hen helpen omgaan of een opbeurend levenssituatie. Een luisterend oor lange dag op de gesprek, als een bewoner na een CGVS terug in het DVZ of na een interview op het maken in de asielopvangcentrum komt. Hen wegwijs pier en vuilniszakken procedure. Maar ook hen toiletpa wachtlijst voor de geven, en hen inschrijven op de ook bij.” klusjesdienst. Zo sta je de mensen Kris begeleider opvangcentrum Deinze 21

Het Rode Kruis mengt zich nooit actief in de procedures. Wie asiel aanvraagt, blijft verantwoordelijk voor zijn procedure. Iedere bewoner zorgt er zelf voor dat hij aanwezig is bij de officiële interviews en dat zijn verblijfsdocumenten in orde blijven. En hij beslist of hij de procedure voortzet.

Bewoners met gezondheidsklachten gaan naar het spreekuur van de medische begeleider. Zonodig verwijst die door naar de huisarts van het centrum. Is er nood aan meer medische zorg? Dan verwijst de arts door naar gespecialiseerde diensten. Kind en Gezin volgt de baby’s en peuters van nabij. Er komt regelmatig een team langs voor de vaccinaties, praktische metingen en advies. We besteden ook aandacht aan pre-

ventie: we geven informatie over seksueel overdraagbare aandoeningen en stellen voorbehoedsmiddelen ter beschikking.

Zolang hun procedure loopt, mogen asielzoekers niet gaan werken. Maar hun tijdelijke thuis onderhouden mogen ze wél. Uiteraard houden de bewoners zelf hun kamer schoon. Maar daarnaast wachten er taken en klusjes in het opvangcentrum: onderhoud, verfraaiing van de gemeenschappelijke ruimtes, hulp in de eetzaal, kinderopvang. De bewoners geven zich graag op als vrijwilliger in het centrum: ze voelen zich nuttig, vullen hun dag zinvol in en… verdienen wat geld. Omwille van de praktische organisatie stellen we een beurtrol op. Zo weet iedereen precies wanneer hij de handen uit de mouwen kan steken.

en. Mijn familie had me de kraamkliniek in Brussel … alle Toen ik moest bevallen, lag ik in zwanger was van een ik besloten me te doden omdat verstoten … de familieraad had hij verwierp ons. Dus de vader van mijn kind, maar ook christenman. Ik vroeg hulp aan trum van het Rode cen ang gië. Ik kwam terecht in het opv vluchtte ik, hoogzwanger, naar Bel Kruis. g. Het was mijn eeralling begon, was ik bang, heel ban Toen een paar weken later de bev zwangerschap, had ik blemen en de angsten tijdens mijn ste kind, weet u, en door de pro fen straks geen adem en. Ik dacht: ‘Wat als ik bij het puf serieuze ademhalingsmoeilijkhed zo bang en alleen voelde me. krijg, wat als ik sterf…’ Ik huilde: nam mijn hand en arts van het opvangcentrum. Ze de ilia, Cec van stem de ik rde raakte me tot Plots hoo u niet vertellen hoe dat voelde. Het kan Ik en. kom zou e ord in s alle zei me dat te zijn, tijdens de moed, dat zij de moeite nam bij me me gaf Het . hart mijn van st in het diep . r me deed: ik kon alles weer aan bevalling, dat iemand zoiets voo Aminata uit Burkina Faso erg bewoner opvangcentrum Alsemb

23

Kinderen zijn leerplichtig. Tot 18 jaar schrijven we ze zo snel mogelijk in voor een onthaalklas voor anderstaligen (middelbare school) of in een ‘bijbeenklasje’ (lagere school). Hun ouders maken we wegwijs in het schoolsysteem, want zij blijven verantwoordelijk voor hun kinderen. We betrekken hen actief in de opvolging van het schoolleven van hun kroost. We vragen dat ze ervoor zorgen dat hun kinderen ’s morgens op tijd klaar zijn, dat ze naar de studiebegeleiding komen en dat ze meegaan naar het oudercontact.

juffrouw, zij helpt onthaalklas en ze is de allerbeste Juf Rita is de juffrouw van onze opvangcentrum of als mensen weggaan uit het ons altijd! En met verjaardagen tapjes. Naar de ens de les maken we soms uits brengt ze een cadeautje mee. Tijd s leren we ook daarna wat we gezien hebben. Som winkel enzo. En dan zeggen we jes mogen we l leuk! En in de ‘oor tot oor’-les Nederlands met de computer, héé gewone klas met end jaar ga ik normaal naar een alleen Nederlands spreken. Volg is de beste van de hele wereld! allemaal Belgische kindjes. Juf Rita

Alle asielzoekers kunnen gedurende hun verblijf in het opvangcentrum vaardigheden aanleren. Dit gaat van taalklassen en lessen informatica tot koken of naaiateliers. Voor deze vormingen werken we samen met officiële vormingsinstellingen. Of anders komen enthousiaste en deskundige vrijwilligers lesgeven in het centrum.

nds op Vroeger was ik leerkracht Nederla op penside middelbare school. Toen ik sen. Nu oen ging, kon ik de klas niet mis als vrijgeef ik les in het opvangcentrum dstreken williger. Ik leer mensen uit alle win zet ik de Nederlands. Twee keer per week open voor deuren van het klasje wagenwijd alle leergierigen. zoveel In mijn klasje spreekt iedereen t niet ech het Als . mogelijk Nederlands rdjes woo ele enk s gaat, praat ik som in, beg het in en alle r Engels of Frans, maa erNed n gee a bijn als de bewoners nog s al een landse woordjes kennen. Ik ken zelf Maar h. sisc Rus het in paar basiswoorden een t leer Je . nds erla toch altijd eerst Ned ktijk pra de in ze je als taal toch het beste gebruikt! Karine centrum al 15 jaar vrijwilliger in het opvang van Overpelt

idja (10) uit Rusland Jasmina (12) uit Servië en Had -Niklaas bewoners van opvangcentrum Sint 25

Wachten, onzekerheid, frustratie… de asielprocedure brengt veel stress mee voor onze bewoners. Daarom is ontspanning zo belangrijk: die zorgt voor de nodige verstrooiing én een zinvolle daginvulling. De inbreng en de interesse van de asielzoekers zelf is doorslaggevend bij de organisatie van activiteiten.

Biljarttafels, schaakborden, tafeltennistafels, een petanquebaan, een volleybalplein of een geïmproviseerde fitness… we bieden sport en spel aan binnen de muren van het opvangcentrum. We maken ook vaak afspraken met een plaatselijke sporthal of met het zwembad in de buurt.

Een dagje toerisme, een familieuitstap naar de zee, samen een feest voorbereiden en vieren – het zijn voor zowel bewoners als begeleiders topmomenten in een anders vrij monotoon verblijf.

We organiseren onze activiteiten altijd rond een specifieke leeftijdsof doelgroep. Zo is er op woensdag een spelnamiddag voor kinderen. Tieners kijken liever film. Schoonheidsverzorging kent succes bij de vrouwen. En handige of creatieve bewoners leven zich uit in het creaatelier of andere ateliers.

27

In elk centrum werkt een ploeg professionele begeleiders. Er is altijd iemand van de begeleiding aanwezig in het centrum: 24 uur per dag, 7 dagen per week. Voor een centrum van 100 asielzoekers bestaat het personeel uit:

maar de bereiding ver’. De ingrediënten zijn Westers, Hier serveren we ‘fusion kitchen vreemde combinatie. een r bloemkool in witte saus maa schilt. Sommige bewoners vinden mkool in tomatenbloe s r schotel hen dan een maa … oké het en vind en , wel Ze eten het er. nt dat vinden ze gewoon lekkerd saus voor: dat is in 1-2-3 op. Wa cultuurgroep. keuken voortrekken. Of een menu met We gaan niet specifiek één een u en keuze tussen een vegetarisch men wat later Bewoners hebben altijd wel de aal avondm we het ontbijt wat vroeger en het t om de vlees. En met de ramadan bieden dien aal. Dat el en wat melk voor het avondm ik zelf wat aan. En zorgen we voor een dad el: één reg ? In elk geval geldt in mijn keuken vasten te doorbreken, wist u dat er. niet wil, serveer ik niet aan een and Geert erg kok in het opvangcentrum Alsemb

• • • • • • • •

een centrumverantwoordelijke een adjunctcentrumverantwoordelijke 2 nachtbegeleiders 1 halftijdse administratieve medewerker 1 halftijdse klusjesman 1 begeleider per 15 asielzoekers 1 integratiemedewerker 1 kok (externe firma)

Het departement Opvang asielzoekers in de hoofdzetel van Rode Kruis-Vlaanderen in Mechelen coördineert de werking van de Rode Kruiscentra in Vlaanderen. Gespecialiseerde medewerkers geven advies en ondersteuning. 29

te en de politie. Van de relatie met de buurt, de gemeen Historisch hebben we een goede er zijn geen klachten. Miset tegen ons opvangcentrum, en omgeving kregen we weinig verz kort op de bal spelen bij omgeving is. Maar ook omdat we schien omdat het een landelijke actief bij het reilen en het tiemedewerker betrek ik de buurt mogelijke problemen. Als integra zeilen van ons centrum. emdgaan’. Dan zorgen cultureel centrum een dagje ‘vre het met jaar elk we eren anis Zo org een bepaald land of ek. Of we geven een lezing over stre hun uit jes hap r voo rs one onze bew dan organiseren we is toch ons jaarlijkse buurtfeest: ces suc e otst gro het r Maa ek. een stre . sdans, ‘fritkot’, bier en eetstalletjes hier een Vlaamse kermis met volk Maarten trum Alsemberg integratiemedewerker opvangcen

De opvangcentra van Rode KruisVlaanderen werken aan hun integratie in de buurt. We willen een plaats verwerven in de nabije omgeving. Het centrum neemt deel aan overlegvergaderingen, bouwt duurzame relaties met scholen uit en organiseert activiteiten met buurt-verenigingen. Centrumbewoners en buurtbewoners ontmoeten elkaar tijdens een sportwedstrijd of een landenavond in ons praatcafé.

De integratiemedewerker van het opvangcentrum trekt regelmatig naar scholen en verenigingen om te vertellen over de asielzoekers, hun verblijf en het beleid. Of hij ontvangt groepen in het centrum. Ze krijgen een rondleiding, een woordje uitleg over de algemene werking en eventueel een getuigenis van een asielzoeker. Een bezoek werkt heel

wat onduidelijkheden en vooroordelen weg. Voor kinderen is er een specifieke aanpak; zij maken op speelse wijze kennis met de thematiek.

Rode Kruisvrijwilligers hebben een belangrijke rol in de werking van de centra. Ze vormen alvast een eerste contact met de buitenwereld. En ze bieden onze bewoners allerlei activiteiten aan. Ze geven Nederlandse les of maatschappelijke oriëntatie en begeleiden schooltaken. Of ze organiseren een kledingshop en een naaiatelier, en regelen het vervoer. Ze zetten een muziekatelier op of begeleiden uitstappen. Het fietsatelier is ook in handen van vrijwilligers. Zo ontstaat er een wisselwerking: buitenstaanders ontdekken de werking van de centra en asielzoekers leren onze cultuur kennen. De opvangcentra werken daarom ook zoveel mogelijk samen met de plaatselijke Rode Kruisafdelingen. 31

Heb je een vraagje? Wil je meer weten over de opvang van asielzoekers? Wil je graag de handen uit de mouwen steken en jouw steentje bijdragen als vrijwilliger? Wil je graag ‘in real life’ kennis maken met de werking van het opvangcentrum? Neem dan contact op met het centrum in je buurt. De medewerkers beantwoorden graag je vragen. Wil je de werking van een opvangcentrum beter leren kennen? Vraag dan zeker even naar de mogelijkheden. Met een geleid bezoek bijvoorbeeld stap je letterlijk de wereld van de asielzoekers binnen. Je bent van harte welkom, maar val niet onaangekondigd binnen en respecteer zo de privacy van onze bewoners.

Opvangcentrum Alsemberg Sanatoriumstraat 165, 1652 Alsemberg tel. 02 359 91 90 [email protected]

Opvangcentrum Menen Stationsstraat 15, 8930 Menen tel. 056 53 06 87 [email protected]

Opvangcentrum Brugge Vlamingstraat 55 , 8000 Brugge tel. 050 33 55 73 [email protected]

Opvangcentrum Overpelt Napoleonweg 51, 3900 Overpelt tel. 011 66 36 02 [email protected]

Opvangcentrum Deinze Beekstraat 119, 9800 Deinze tel. 09 282 76 58 [email protected]

Opvangcentrum Sint-Niklaas Kasteelstraat 8, 9100 Sint Niklaas tel. 03 778 88 20 [email protected]

Opvangcentrum Eeklo Pokmoere 1A, 9900 Eeklo tel. 09 376 78 60 [email protected]

Opvangcentrum Wingene Boskapeldreef 6, 8750 Wingene tel. 051 63 78 49 [email protected]

Opvangcentrum Lanaken Molenbergstraat 101, 3620 Lanaken tel. 089 73 97 30 [email protected]

Ook de medewerkers op de hoofdzetel van Rode Kruis-Vlaanderen beantwoorden graag je vragen.

Opvangcentrum Linkeroever Beatrijslaan 100, 2050 Antwerpen (Linkeroever) tel. 03 252 58 30 [email protected]

Rode Kruis-Vlaanderen Departement Opvang Asielzoekers Motstraat 40, 2800 Mechelen tel. 015 44 35 44 [email protected] rodekruis.be

Opvangcentrum Lint Kapelstraat 1, 2547 Lint tel. 03 460 30 90 [email protected] 33

Wil je een bredere kijk op de opvang van asielzoekers, de asielprocedure of de vluchtelingenproblematiek? Dan kan je terecht bij volgende organisaties.

Fedasil Kartuizersstraat 21, 1000 Brussel tel. 02 213 44 11, [email protected], fedasil.be Dienst Vreemdelingenzaken WTC, tower II, Antwerpsesteenweg 59 B, 1000 Brussel tel. 02 793 80 00, dofi.fgov.be Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen North Gate I, Koning Albert II-laan 6, 1000 Brussel tel. 02 205 51 11, [email protected], cgvs.be

Vlaams Minderhedencentrum Vooruitgangstraat 323 bus 1, 1030 Brussel tel. 02 205 00, [email protected], vmc.be UNHCR Van Eyckstraat 11b, 1050 Brussel tel. 02 649 01 53, unhcr.org Belgisch Comité voor Hulp aan Vluchtelingen Defacqzstraat 1 bus 10, 1000 Brussel tel. 02 537 82 20, [email protected], cbar-bchv.be Vluchtelingenwerk Vlaanderen Gaucheretstraat 164, 1030 Brussel tel. 02 274 00 21, [email protected], vluchtelingenwerk.be 35

in een opvangMilla en Jacho wonen met mama het Rode Kruis. centrum voor asielzoekers van mst… Op zoek naar een betere toeko

Paraat. Altijd, overal.

2008_034

de spelen en even poseren voor Terwijl Milla en Jacho buiten hun r ove , informeert mama zich camera met hun nieuwe vriendje van begeleiders van het opvangasielprocedure. Daarbij krijgt ze hulp hoe de procedure zal aflopen. centrum. Het is bang afwachten Kunnen ze in België blijven? h doet in een opvangcentrum. Toc Wachten, het is iets dat iedereen en en sam er en won ral van ove bruist het er van leven. Mensen genaam mogelijk. Ze volgen taalaan zo d httij wac iedereen maakt de wassen en strijken, ze slaan een lessen, ze sporten, ze koken, ze . Je zou bijna vergeten dat dit een praatje of spelen met de kinderen opvangcentrum is… achter de schermen van een Deze brochure werpt een blik asielprocedure, de verschillende opvangcentrum. Je leest over de n in een opvangcentrum. opvanginstanties en over het leve