Prikkelbare Darm Syndroom
Prikkelbare Darm Syndroom Te behandelen of behelpen?
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Synoniemen • • • •
Prikkelbare darm syndroom Irritable bowel syndrome Spastische dikke darm Spastisch colon
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Definitie • • • • • •
Chronische buikpijn Veranderde stoelgang Opgeblazen gevoel Geen onderliggende andere verklaring 30% van de verwijzingen naar MDL-arts Geschat 20% van alle volwassenen heeft vorm van PDS
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Algemeen • Meest gediagnosticeerde ziektebeeld • Vaker bij vrouwen (2:1) • Meestal jonge patiënten, echter ook oudere leeftijd • Hoge kosten gezondheidszorg
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Oorzaak • Bewegingsstoornissen maag-darmkanaal • Viscerale overgevoeligheid/verlaagde pijndrempel • Ontsteking • Verandering bacteriële flora darm • Overgevoeligheid voeding • Psychosociale factoren • Genetische aanleg Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Gastro-intestinale motiliteit • Normale bewegingen maagdarm stelsel – langzame en snelle contracties – gastrocolische reflex – onder invloed van voeding en enzymen • Bij PDS verstoord ritme
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Viscerale hypersensitiviteit • Communicatie hersenen en darm via autonome zenuwstelsel d.m.v. neurotransmitters • Verhoogde gevoeligheid bij darmbeweging en uitzetting
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Intestinale inflammatie • Toename ontstekingscellen in darmwand • Toename van mestcellen in darmwand
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Verandering bacteriële flora darm • > 500 verschillende bacteriesoorten in de darm aanwezig • Na infectie vaker PDS – malabsorptie (veranderde vertering met diarree tot gevolg) – antibiotica gebruik
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Overgevoeligheid bepaalde voeding • • • •
Voedselallergie Gluten Suikers ‘Light’ producten
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Klachten • Chronische buikpijn • Stoelgang veranderd: diarree/obstipatie • Opgeblazen gevoel • Bolle buik • Winderigheid • Misselijk/vol gevoel/etc. • Geen bloedverlies/gewichtsverlies/nachtelijke pijn Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Diagnose Manning criteria • Afname klachten na toiletgang • Toename ontlastingsfrequentie bij pijn • Dunnere ontlasting • Opgezette buik • Slijmverlies bij ontlasting • Gevoel ontlasting niet volledig kwijt te raken
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Diagnose Rome III criteria • Chronische buikpijn/ vervelend gevoel (> 6 maanden) - verandering ontlastingsfrequentie - veranderde vorm van de ontlasting - verbetering klachten na stoelgang
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Vormen van PDS • • • •
Diarree op de voorgrond Verstopping op de voorgrond Mengbeeld Pijn op de voorgrond
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Aanvullend onderzoek • Meerdere ziektebeelden hebben dezelfde symptomen • Uitsluiten alarmsymptomen/familiaire belasting darmkanker, coeliakie en IBD • Bloedonderzoek • Ontlasting onderzoek (oa.kweek) • Endoscopie
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Voeding bij PDS (1) • Vezelrijk (30-40 gram) • Voldoende vochtinname • Minder koffie/koolzuur/vet/alcohol/ melk/zoetstof/ui • Lactose beperkt dieet of ander eliminatiedieet (gluten, andere allergie) • Probiotica (orthiflor, yakult etc.) • Homeopathische/fytotherapeutische middelen • Meer beweging, regelmaat, stoppen met roken Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Voeding bij PDS (2) • FODMAP beperkt dieet
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Supplementen en kruiden bij PDS • • • • •
Pepermuntolie Kamille Iberogast Probiotica etc.
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Behandeling PDS Bij verstopping • Bulkvormers (psylliumvezels) • PEG sachets/macrogol • Vochtbinders (MgO) • Prucalopride/lubiprostone (niet vergoed) • Linaclotide (niet vergoed)
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Behandeling PDS Bij diarree • loperamide • questran • cholestagel • eluxadoline (niet commercieel beschikbaar) • alosetron/ ondansetron
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Behandeling PDS Bij pijn/krampen • Mebeverine • Buscopan • Pepermuntolie
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Behandeling reguliere middelen • • • • • • • •
Bulkvormende stoffen (psyllium) Vochtbinders (magnesiumoxide) Krampwerende middelen (mebeverine, butylscopolamine) Laxeermiddelen (movicolon/forlax/lactulose) Middelen tegen diarree (loperamide, cholestyramine) Pijnstillers (paracetamol, NSAID) Kalmerende middelen (oxazepam, alprazolam) Middelen tegen maagpijn, gasvorming, misselijkheid, opgeblazen gevoel • Antidepressiva (amitriptyline, citalopram) Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Andere vormen van behandeling (1) • • • • • •
Hypnotherapie Acupunctuur Relaxatietherapie Bekkenbodemfysiotherapie Cognitieve gedragstherapie Orthomanuele geneeskunde
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Andere vormen van behandeling (2) • • • • • •
Chiropractie Ayurveda Yoga NIS (neurologisch integratiesysteem) Orthomoleculaire therapie Osteopathie
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Nieuwe ontwikkelingen • • • • • •
Tegaserod (echter…) en linaclotide Mestcel stabiliseerder (ketotifen) Pepermuntolie FODMAP- arm dieet Antibiotica REDUCE PDS pilot project • www.pdsb.nl
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Project reduce Algemene informatie
Zonder pillen:
• Eliminatiedieet • FODMAP dieet • Probiotica • Hypnotherapie
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Project reduce Met pillen die werken via de buik (darmen): • Antibiotica • Pepermuntolie • Spasmolitica Met pillen die werken via het hoofd (hersenen) • Amitryptiline • Citalopram
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016
Dank voor uw aandacht!
Dhr. R. Linskens MDL-arts St. Anna Ziekenhuis | Prikkelbare darm syndroom | 18-02-2016