POSITIVE BEHAVIOR SUPPORT

POSITIVE BEHAVIOR SUPPORT OP DE

LEIDSE BUITENSCHOOL (CLUSTER IV)

PRESENTATIE OP DE

LANDELIJKE SWPBS CONFERENTIE : 16 NOVEMBER 2012

1

Brit Slotboom [email protected]

HANDOUT



Krijg je na de quiz…..

2

WAT GAAN WE DOEN: Voorstellen  Filmpje: PBS op de LBS  Korte quiz, idee voor in je team  Voorbeelden van visualisaties  Introductie gedragsladder  Introductie pro-actief en reactief handelen  Vragen / discussie 

3

VOORSTELLEN (KORT) Noem je naam,  Je functie,  Hoeveel jaren bezig met PBS. 



Heb je een vraag voor deze bijeenkomst? 4

FILMPJE!

Kennismaken met de LBS in Katwijk aan Zee: PBS in cluster IV.

5

6

PBS QUIZ WEET JE DE ANTWOORDEN? 

Zelf scoren en bijhouden



Ieder goed antwoord levert punt(-en) op



Als je overlegt, krijgt ieder bij een goed antwoord een halve punt 7



NIET AFKIJKEN  !

WAT BEHOORT TOT DE ESSENTIE VAN PBS? (4 punten)

8

DE ESSENTIE VAN PBS preventief werken - sociaal gedrag aanleren, schoolbreed.  gewenst gedrag/regels, voorspelbaarheid, veiligheid,  oefenen, bekrachtigen  datagestuurd werken, good practise, kapstokmodel 

(4 punten) 9

Andere opties? Meer punten!

TEKEN DE FIGUUR VAN DE PREVENTIEVE WERKING VAN PBS. 6 punten

10

FIGUUR VAN DE

PREVENTIEVE WERKING VAN PBS Niveau 3: 5 - 10% Niveau 2: 10 - 15% Niveau 1: 75 - 80 % 6 punten totaal te verdienen: driehoek met 3 niveau’s = 3 punten niveau 1 = 75 – 80 % = 1 punt niveau 2 = 10 – 15 % = 1 punt niveau 3 = 5 – 10% = 1 punt

11

WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK ZEGT: Kinderen zijn meer (intrinsiek) gemotiveerd om een opdracht uit te voeren als: (2 punten)

12

INTRINSIEKE MOTIVATIE ALS Het voltooien van de opdracht hen iets oplevert waar zij waarde aan hechten  Zij een goede band hebben met de opdrachtgever 

(2 punten)

13

WAAROM BEKRACHTIGEN?

(1 punt)

14

BEKRACHTIGEN OMDAT 

positieve feedback zorgt voor groei van een gezond zelfbeeld.

2 bonuspunten als je de verhouding 4:1 hebt genoemd!!

:

15

HOE VERBAAL BEKRACHTINGEN?



(3 punten)

16

WE BEKRACHTIGEN VERBAAL door te zeggen:

ik zie dat jij …. / wat goed dat jij….  (‘ gewenst gedrag’ noemen)  dat is heel (‘waarde noemen’) 

(3 punten)

loopt. veilig.

17

NOEM 4 KERNELEMENTEN VAN POSITIEVE FEEDBACK? (4 punten)

18

KERNELEMENTEN VAN POSITIEVE FEEDBACK Relevant, oprecht en specifiek  Kort en duidelijk  Direct na het gewenste gedrag  Onvoorwaardelijk, dus zonder ‘maar’ 

(4 punten) 19

KINDEREN WORDEN ‘AFHANKELIJK’ VAN EXTRINSIEKE MOTIVATIE ALS DEZE TE VOORSPELBAAR WORDT . ..dus wat doen we om dat te voorkomen?

(2 punten) 20

VOORKOMEN VAN VOORSPELBARE FEEDBACK



Bekrachtiging moet relevant zijn



‘you never know when you get a surprise’



(2 punten)

21

WAAR OF NIET WAAR?

Extrinsieke beloningen (kaartjes, fiches) zijn extra waardevol tijdens het leren van vaardigheden. Beloningen hebben een ondersteunend effect op de intrinsieke motivatie als ze direct volgen op het gewenste gedrag. ( 2 x 1 punt)

22

ANTWOORDEN: 

Waar.



Waar.

Erken dus pogingen van kinderen en Beloon het nemen van ‘risico’. (2 punten)

23

WAAR OF NIET WAAR?

De balans 4:1 levert kinderen meer vrienden op en helpt hen emotioneel te groeien. (1 punt)

24

ANTWOORD. Ja, misschien ook wel waar, maar officieel geldt….. De balans 4:1 geeft kinderen zelfvertrouwen ( = ½ punt) en  helpt hen sociaal vaardiger te maken ( = ½ punt) 

punten: 2 x ½ punt = 1 punt

25

(HALVE PUNT AFRONDEN NAAR BOVEN)

EN DE WINNAAR IS…. UITMUNTEND: 25 PUNTEN OF MEER 

HEEL GOED: 21, 22, 23, 24 EN 25 PUNTEN 

JE BENT GOED OP WEG: 0 – 20 PUNTEN



26

UITGANGSPUNTEN PBS

Schoolbreed programma dat preventief gericht is op gedrag van alle leerlingen  Aanleren van gewenst gedrag  Gebaseerd op good practise  Datagestuurd  Kapstok waar andere interventies onder passen 

27

LBS 2008-2011 Directiewisseling 3 x  Interne coach  Gemotiveerd gedragsteam (soms directeur, geen conciërge, taxichauffeurs, ouders)  Acceptatie: het is geen sprint maar een marathon  Posters van de regels met pictogrammen  Mascotte  Zelfbeoordeling 

28

WAARDEN Betrokkenheid: Veiligheid  Respect  Duidelijkheid 

29

MASCOTTE

30

DOELEN LBS 2012-2013 Schoolbreed omgaan met probleemgedrag verbeteren  Inzicht in gedragsregels in klassen verbeteren  Ondersteuning van individuele leerlingen verbeteren  Contacten met ouders verder vorm geven 

31

REGELS HERSCHRIJVEN EN PICTO’S TOEVOEGEN (CA. 12 MAANDEN)       

Je mag elkaar geen pijn doen Alle volwassenen in de school spreek je aan met juf of meester Loop op het plein met je fiets aan de hand Op het speelplein speel je binnen de gele lijnen en paaltjes Op de trap en in de gang wordt rustig gelopen Je draagt in de klas geen pet Kleding met voor anderen kwetsende teksten of opdrukken en/of uitdagende kleding is niet toegestaan 32

NIEUW GEFORMULEERDE REGELS Ik blijf van een ander af  Ik noem een ander bij zijn naam  Ik loop naast mijn fiets op het plein  Ik blijf binnen de gele lijnen  Ik loop rustig in school  In het schoolgebouw doe ik capuchon, pet en zonnebril af 

33

34

35

36

37

SURPRISE KAARTJE

38

KEUZE VOOR VERVOLG

Teamdoel vanuit zelfbeoordeling:



Schoolbreed omgaan met probleemgedrag verbeteren

39

BEWUSTWORDING VAN



handelen leerkracht bij handelen leerling



proactief en reactief beleid

40

TWEE BOEKEN Twee theoretische uitgangspunten: 

Managing the cyle of of acting out behavior: Geoff Colvin (via Amazon): wij noemen het in school: De gedragsladder



De preventiepiramide: Johan Deklerck wij noemen het in school: Pro-actief en reactief handelen

41

MET DANK AAN KEES VAN OVERVELD.

42

FASEN ESCALATIEGOLF

FASEN GEDRAGSLADDER

1.Basisrust 2.Trigger 3.Agitatie 4.Versnelling 5.Uitbarsting

6.De-escalatie 7.Herstel

NB Doet denken aan PBS piramide, IS HET NIET! Doet denken aan signaleringsplan, LIJKT HET OP.

43

BASISRUST

Coöperatief gedrag  Volgt regels en afspraken  Accepteert lichte correcties  Negeert afleiding  Accepteert positieve feedback, complimenten 

44

TRIGGER

Directe trigger  Indirecte trigger  Reeks onopgeloste conflicten  Herhaalde mislukking  Te veel correcties  Te weinig positieve feedback (aandachtsemmertje) 

45

AGITATIE

Ongericht gedrag  Onrust  Niet taakgericht  Blijft niet zitten  Praat met anderen  Trekt zich sociaal terug  Wil niet praten  Ogen/handen zonder focus 

46

VERSNELLING

Gericht gedrag  Provoceren  Zeer intens  Dreigend  Persoonlijk 

47

UITBARSTING

Controleverlies (geen zelfbeheersing, weet niet meer wat hij doet)  Internaliserend: zelfverwonding, paniek, wegkruipen, hyperventileren, ontsnappen, vermijden  Externaliserend: fysiek, vernielen 

48

DE-ESCALATIE

Verward, doodmoe, energie zit in woede en angst  Geen focus  Ontkennen, anderen beschuldigen  Minimaliseren van probleem  Sociaal terugtrekken  ‘Er is mij onrecht aangedaan’ 

49

HERSTEL

Rust keert weer  Geen zin in interactie  Behoefte aan werk, repetitief 

50

MOMENTEEL



Zijn we bezig de gedragsladder per fase uit te werken

51

GEDRAGSLADDER Per fase inventariseren: (WAT ZIE JE) WAT DOE JE METHODIEKEN Fase

1. Basisrust

Wat zie je

Wat doe je

Uitgangspunten

(GEDRAG)

(STRATEGIE) handelen verbaal

(METHODIEKEN)

Coöperatief …….

regels, bekrachtiging gewenst gedrag, negeren, .…..

GIP PBS …….

52

HET PREVENTIEMODEL VAN JOHAN DEKLERCK TWEEDE HERWERKTE EDITIE

Deklerck, J. (2011), De preventiepiramide. Preventie van probleemgedrag in het onderwijs. Acco, Leuven

53

HET PREVENTIEMODEL VAN J. DEKLERCK Waar steek je op in bij de gedragsladder? 

of 

PREVENTIE (algemeen welzijn)? CURATIE (probleemgericht)?

NIET OF-OF

WEL EN-EN

54

PREVENTIEMODEL

4. curatieve maatregelen

toenemend op probleem georiënteerd

3. specifieke preventiemaatregelen ------------------------------------------------------2. algemene preventiemaatregelen 1. algemene leefkwaliteitsbevordering ------------------------------------------------------0. de samenleving

toenemend op welzijn georiënteerd 55

PREVENTIE Kwaliteit samenzijn verbeteren  Samen beter voelen  Positief denken  Tijd voor elkaar hebben  Sociaal basisklimaat 

56

CURATIE

Probleemgericht werken  Gericht op herstel  Ingrijpen  Oorzaken opsporen  Interventies 

57

VOORBEELDEN VAN NIVO 4: CURATIEVE MAATREGELEN

Afweer en zelfbescherming bij agressie  Alarm-interventies, achterwacht  Sancties, straf, time-out, schorsing  Schade herstel  Slachtofferbegeleiding  Rampenplan, veiligheidsinterventies, aangifte  Verzekeringen 

58

VOORBEELDEN VAN NIVO 3:

SPECIFIEKE PREVENTIE MAATREGELEN

Agressietraining van het team, weerbaarheidstraining, zelfverdediging  Waarschuwen, grenzen geven, dreigen met straf  Controle en toezicht  Begeleiding van probleemleerlingen  Alarmprocedures  Controle op drugs en wapens  Cameratoezicht  Sleutelsloten, slagbomen  Politiepatrouille 

59

VOORBEELDEN VAN NIVO 2:

ALGEMENE PREVENTIEMAATREGELEN

Geweldloze communicatietechnieken, overleg  Zorg voor nieuwe leerlingen, begeleiders, medewerkers  Verfraaiing van de infrastructuur, groen, schoolinrichting  Goede verlichting, zwerfvuil, graffiti  Teamfeesten  Activiteiten aanbieden tijdens lege momenten  Sociale vaardigheden  Positieve beeldvorming  Informele sociale controle 

60

VOORBEELDEN NIVO 1:

ALGEMENE LEEFKWALITEIT BEVORDEREN

Positieve basissfeer  Respect voor verscheidenheid  Volwaardige inspraak en participatie  Positieve relationele sfeer  Positief pedagogisch project  Verhoogde betrokkenheid en welbevingen  Aantrekkelijke activiteiten aangepast aan groep  Teambuilding, teamspirit  Goede dienstverlening, cultuur van verbondenheid en respect 

61

VOORBEELDEN NIVO 0: DE SAMENLEVING

Overheidsmaatregelen  Subsidies  Media  Internationale ontwikkelingen  Normen, waarden, ethiek 

62

HOE BELEID

VERDER VORM GEVEN? Herstel (LSCI) De-escalatie (LSCI) CURATIE Uitbarsting (LSCI)

RE-ACTIEF

Probleemgericht Ingrijpen Oorzaak opsporen Interventies

Versnelling

Bescherming tegen agressie Alarm Achterwacht Sancties Time-out Schadeherstel Rampenplan, veiligheidsinterventies Agressietraingen Controle, toezicht, monitoring Sloten, hekken

Stappenplannen – protocollen Agitatie Trigger Basisrust (PBS) (Ped Tact ) (SCM) (PAD) (GIP) (Kanjertraining) (…….)

PREVENTIE PRO-ACTIEF

Samen zijn Goed voelen Positief denken Tijd hebben Sociaal klimaat

Communicatietechnieken Overleggen Zorg voor leerlingen, elkaar Verfraaiing omgeving Verlichting Zwerfvuil (team)feesten Activiteiten, teambuilding, teamspirit Sociale vaardigheden aanleren Positieve beelden vormen Informele sociale controle Respect, betrokkenheid, welbevingen Volwaardige inspraak en participatie Positieve relationele sfeer Positief pedagogisch klimaat

63

VERVOLG OP DE LBS Bewustwording fasen gedragsladder  Handelen van de leerkracht  Bewustworden van pro-actieve en reactieve middelen  Afstemming wat wanneer inzetten  Verder met protocollen en stappenplannen  Borging, borging, borging ………….. 

64

Dank voor je aandacht!