POLITIERECHTBANK LE TRIBUNAL DE POLICE alleenzetelende politierechter = beroepsmagistraat. bijstand door griffier

A. SAMENSTELLING

VREDEGERECHT JUSTICE DE PAIX vrederechter = alleenzetelende beroepsrechter

POLITIERECHTBANK LE TRIBUNAL DE POLICE alleenzetelende politierechter = beroepsmagistraat

RECHTBANK EERSTE AANLEG LE TRIBUNAL DE PREMIÈRE INSTANCE één voorzitter één of meer ondervoorzitters rechters in de rechtbank (= beroepsmagistraten)

bijstand door griffier


plaatsvervangende magistraten (art. 64 Ger. W.) – maximaal 6 – géén beroepsmagistraten

plaatsvervangende rechters (art. 64 Ger. W.)

plaatsvervangende rechters (art. 322 en 442 Ger.W.)

toegevoegde rechters (art. 69 Ger. W.) – wel voor het leven benoemd – staan titularis van één of meerdere vredegerechten bij

toegevoegde rechters (art. 69 Ger. W.)

toegevoegde rechters (art 86bis Ger. W.) geassumeerde rechters (occasionele vervanger) IN BIJLAGE UITBREIDING AFDELINGEN (burgerlijke rechtbank – correctionele rechtbank – jeugdrechtbank – ..)

KAMERS

géén kamers

OPENBAAR MINISTERIE TERRITORIALE BEVOEGDHEID

één of meerdere kamers

één of meerdere kamers

art. 76-80 Ger. W. procureur des Konings – bijgestaan door eerste substituten en substituten in ieder gerechtelijk kanton (187 in totaal – zie bijvoegsel Ger. W.) per gerechtelijk arrondissement of deel van arondissement (34 politierechtbanken en 27 arondissementen)

per gerechtelijk arrondissement

MATERIËLE BEVOEGDHEID ALGEMEEN

max. 1860 € (art. 590 Ger. W.) zowel burgerlijke als handelszaken

BIJZONDER

de berechting van de lichtste misdrijven, dit zijn de overtredingen en expliciet opgesomde misdrijven waaronder ook enkele wanbedrijven: zie art. 137 – 138 Sv.)

IN BIJLAGE

art. 591, 593, 594 Ger. W. ongeacht het bedrag ervan

EXCLUSIEF

huurcontracten, erfdienstbaarheden, echtelijke problemen vóór de inleiding van een echtscheidings vordering, geesteszieken wet en 597 Ger. W. : verzegeling art. 390 B.W.: organisatie van en toezicht op voogdij

burgerlijke vorderingen: vergoeding van schade ingevolge verkeersongeval, zelfs indien zich dit heeft voorgedaan op een plaats die niet toegankelijk is voor publiek, ongeacht bedrag: art. 601bis Ger. W.

art. 595 Ger. W.: wet 26 juli 1962: onteigening ten algemene nutte EXTRA

een vrederechter kan tot rechter in de politierechtbank worden benoemd

de politierechtbank is nu feiteiljk de verkeersrechtbank

BEVOEGDHEDEN VOORZITTER kort geding: art. 584 Ger.W (uitgezonderd art. 584bis) vordering op eenzijdig verzoekschrift (art. 584 Ger. W. en art. 1025-1034 Ger.W.) vorderingen “zoals in kort geding” = vonnis ten gronde

© DE CORTE JAN – [email protected]

BIJLAGE

RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG CORRECTIONELE RECHTBANK JEUGDRECHTBANK

BURGERLIJKE RECHTBANK SAMENSTELLING

KAMERS

alleenzetelende rechter (art. 91 Ger. W.)

STRAFUITVOERINGSRECHTBANK strafuitvoeringsrechter (tevens voorzitter)

meerdere kamers

meerdere kamers

meerdere kamers

art. 568 Ger. W. volheid van bevoegdheid = voorwaardelijk exceptie van onbevoegdheid indien een bijzondere bevoegdheid van een andere rechtbank is) niet voor uitsluitende bevoegdheden en voor zaken die aan het Hof van Beroep of het Hof van Cassatie toekomen hoger beroep tegen vonnissen van de vrederechter en de politierechter

-

Wet van 8 april 1965 betreffende jeugdbescherming

twee lekenrechters: twee assessoren in strafuitvoeringszaken (ene gespecialiseerd in penitentiaire zaken, andere in sociale reïntegratie) art. 196bis en art. 196 ter Ger. W. meerdere kamers

(MATERIËLE) BEVOEGDHEID

BEROEP

-

wanbedrijven (art. 179 Sv.) = misdrijven die strafbaar zijn met een correctionele straf vordering tot schadevergoeding van de door het misdrijf benadeelde persoon (= burgerlijke vordering) rechtspleging sneller: bewijslast minder zwaar, wegens steun op bewijsmiddelen O.M./onderzoeksrechter

diverse bepalingen van het Burgerlijk Wetboek

hoger beroep tegen vonnissen van de politierechtbank (art. 174 Sv.)

-

strafuitvoeringsmodaliteiten (beperkte detentie, elektronisch toezicht, voorwaardelijke invrijheidstelling, …)

enige aanleg cassatieberoep mogelijk door openbaar ministerie en veroordeelde

uitzonderlijk is de rechtbank van koophandel bevoegd hoger dan 1240 € EXTRA

BURGERLIJKE VORDERING

ALLEENZETELEND STRAFUITVOERINGSRECHTER

keuze van de benadeelde bij de burgerlijke vordering (art. 4 V.T. Sv.) bij afzonderlijke behandeling wordt de burgerlijke vordering geschorst in afwachting van uitspraak strafvordering

uitspraak over zaken betreffende vrijheidsstraffen waar van het uitvoerbaar gedeelte 3 jaar of minder bedraagt (art. 91 i.f. Ger. W.)

KAMER MET DRIE RECHTERS

VOLTALLIGE KAMER

het openbaar ministerie en – onder bepaalde voorwaarden ook – de beklaagde kunnen vragen om de zaak voor een kamer met drie rechters te brengen .(art. 91, tweede lid Ger. W.)

art. 92, §1, tweede lid Ger. W.

in een beperkt aantal uitdrukkelijk genoemde gevallen moet de zaak steeds voor een kamer van drie rechters worden gebracht. (art. 92 §1, eerste lid, 7° Ger. W.) FISCALE KAMER enkel in de rechtbanken van eerste aanleg waar een hof van beroep is gevestigd (Antwerpen, Bergen, Brussel, Gent en Luik) en ook in Aarlen, Brugge, Hasselt, Leuven, Namen en Nijvel

BESLAGRECHTERS bevoegd voor alle vorderingen betreffende bewarende beslagen en middelen tot tenuitvoerlegging (art. 569, 5°, art. 1385 al. 1 Ger. W.)

ONDERZOEKSRECHTERS

ook voor andere rechtscolleges


RAADKAMER

BUREAU VOOR RECHTSBIJSTAND

B. SAMENSTELLING

KAMERS

OPENBAAR MINISTERIE

ARBEIDSRECHTBANK LE TRIBUNAL DU TRAVAIL beroepsmagistraten = rechters in de arbeidsrechtbanken voorzitter ondervoorzitter rechters in de arbeidsrechtbanken

RECHTBANK VAN KOOPHANDEL LE TRIBUNAL DE COMMERCE beroepsmagistraten = rechters in de rechtbank van koophandel

ARRONDISSEMENTSRECHTBANK LE TRIBUNAL D’ARRONDISSEMENT 3 magistraten, nl. de voorzitters van de: Rb. 1° Aanleg Arbeidsrechtbank Rb. Kh  (Art. 74 Ger. W.)

lekenmagistraten = rechters in sociale zaken (tijdelijk) werkgevers werknemers zelfstandigen

lekenrechters = rechters in handelszaken of consulaire rechters (tijdelijk / voorgedragen door representatieve beroepsorganisaties van handelaars en nijveraars) (Art. 85 Ger.W.)

voorzitterschap volgens toerbeurt (art. 75 Ger. W.)

minstens 2 kamers met 1 beroepsrechter 2 lekenrechters

één of meerdere kamers met 1 beroepsmagistraat 2 lekenrechters

één kamer

Art. 81 Ger. W.


bijstand van een griffier uit Rb. 1° Aanleg

openbaar ministerie (procureur des Konings – substituut in handelszaken) procureur des Konings – substituut in handelszaken (onderzoeken met nodige knowhow en middelen complexe economische dossiers)

procureur des Konings – bijgestaan door eerste substituten en substituten




Art. 578-583 Ger. W. alle geschillen m.b.t. arbeidsrecht (ongeacht bedrag / enkel arbeidswetgeving) bijna het gehele socialezekerheidscontentieux (arbeidsongevallen en beroepsziekten / sociale zekerheid van werknemers en zelfstandigen)

geschillen tussen kooplieden over daden van koophandel (art. 573 Ger. W.)

(art. 639 Ger. W.)

arbeidsauditoraat arbeidsauditeur – bijgestaan door eerste substituten en substituten

TERRITORIALE BEVOEGDHEID

BEVOEGDHEID ALGEMEEN

BIJZONDER

EXCLUSIEF

art. 574 Ger.W hoedanigheid van partijen en bedrag van de vordering niet relevant Art. 574, 2° Ger. W. geschillen rechtstreeks ontstaan uit faillessement of wet continuïteit ondernemingen

BEROEP

EXTRA

BEVOEGDHEIDSINCIDENTEN materiële en territoriale bevoegdheid op verzoek van eiser na exceptie onbevoegdheid door verweerder ambtshalve onbevoegdheid opwerpen enkel bij schending openbare orde geen uitspraak over de grond uitspraak bindend w.b. bevoegdheid van de rechter waarnaar wordt verwezen

hoger beroep tegen vonnissen vrederechter (art. 577 Ger. W.) – enkel geschillen over daden van koophandel of wisselbrieven – eiser en verweerder moeten koopman zijn – hoger dan 1240 € (art. 617 Ger. W.) BEVOEGDHEID VOORZITTER kort geding

BEVOEGDHEID VOORZITTER kort geding: art. 584 Ger.W

OPMERKING wat ingeval van bevoegdheidsincident?

vordering op eenzijdig verzoekschrift

vordering op eenzijdig verzoekschrift (art. 584 Ger. W.)

beginsel rechter voor wie de zaak is gebracht doet uitspraak over bevoegdheid (art. 639 al. 3 Ger. W.)

zie art. 584 al. 2 en 3 Ger. W.

uitzonderingen verwijzing naar arrondissementsrechtbank op verzoek van eiser (art. 639 al. 1 en 2 Ger.W.) steeds verwijzing bij ambtshalve middel van onbevoegdheid: art. 640 Ger. W.


C. SAMENSTELLING

HOF VAN ASSISEN LA COUR D’ASSISES één voorzitter (lid hof van beroep) twee assessoren (rechters van de rechtbank van eerste aanleg) (art. 120 en 121 Ger. W.)

HOF VAN BEROEP LA COUR D’APPEL één eerste voorzitter kamervoorzitters raadsheren in het hof van beroep plaatsvervangende raadsheren in het hof van beroep

jury: lekenrechters, die zitting houdt met twaalf gezworenen (art. 123 Ger. W.) uitgeloot uit een lijst (art. 242 et seq. Ger. W.) = lijst van personen die eerder via loting werden aangewezen uit de recente kiezerslijst (art. 218 Ger. W.) naast effectieve gezworenen ook nog tot twaalf plaatsvervangende gezworenen ( art. 124 Ger. W.) bijstand door griffier van de rechtbank van eerste aanleg

bijstand door een griffier (per kamer)

KAMERS

hof van assisen is geen permanente rechtbank, maar wordt voor elke zaak opnieuw samengesteld uit rechters en juryleden

-

OPENBAAR MINISTERIE

lid van het parket-generaal, namelijk de procureur-generaal of zijn afgevaardigde of door een lid van het parket van de procureur des Konings

burgerlijke kamers kamers voor strafzaken kamers voor jeugdzaken (art. 101, eerste lid Ger. W.) aanvullende kamers (art. 106bis Ger. W.) [tijdelijk – enkel voor burgerlijke, fiscale en handelszaken] procureur-generaal bij het hof van beroep, bijgestaan door advocaten-generaal substituut-procureur-generaal

TERRITORIALE BEVOEGDHEID provincies + administratief arrondissement BrusselHoofdstad (art. 114 Ger. W.)

rechtsgebied van een hof van beroep, met zetel resp. gevestigd te Antwerpen, Bergen, Brussel, Gent en Luik (art. 156 G.W.) territoriale afdelingen zijn mogelijk

(MATERIËLE) BEVOEGDHEID ALGEMEEN

-

BIJZONDER

-

misdaden = misdrijven die strafbaar zijn met een criminele straf (art. 1, eerste lid Sw.) politieke misdrijven1 drukpersmisdrijven2, uitz. racisme en xenofobie (art. 150 Gw.) inclusief burgerlijke vordering tot schadevergoeding

EXCLUSIEF

BEROEP

EXTRA

(art. 602 Ger. W.) hoger beroep tegen Rb. 1° aanleg en Rb. Kh. enkel tegen vonnissen in 1e aanleg gewezen drempel > 1860 € (art. 616 Ger. W.) hoger beroep tegen beschikkingen van voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of van de rechtbank van koophandel: geen drempel -

misdrijven door ministers in de uitoefening van hun ambt misdrijven door ministers buiten de uitoefening van hun ambt indien berecht tijdens hun ambstermijn (art. 103 en 125 G.W.) enige aanleg: tegen arresten van het Hof van Assisen staat geen hoger beroep open. wel vatbaar voor cassatieberoep

(art. 602 Ger. W.) hoger beroep tegen Rb. 1° aanleg en Rb. Kh. enkel tegen vonnissen in 1e aanleg gewezen drempel > 1860 € (art. 616 Ger. W.)

zaken voor het hof van assisen worden uitgebreid verslagen in de media, ze spreken dan ook vaak tot de verbeelding van het grote publiek – “hoogtepunt” hierbij is de zaak Dutroux

voorziening in cassatie is mogelijk (art. 103 en 125 G.W.) eerste voorzitter hof van beroep te Gent: de heer Jean-Paul De Graef procureur-generaal bij het hof van beroep te Gent: de heer Frank Schins

1

politieke misdrijven zijn misdrijven die hetzij uit de aard van het misdrijf zelf noodzakelijk bestaat in een rechtstreeks aantasting van de politieke instellingen van in hun bestaan, hun inrichting of hun werking, hetzij gepleegd werden met het oogmerk om zulke aantasting te plegen en het feit, gelet op de bijzondere omstandigheden waaronder het wordt gepleegd, rechtstreeks zulk een aantasting tot gevolg heeft. 2 drukpersmisdrijven zijn misdrijven waarbij op de rechten van de maatschappij of van de burgers inbreuk wordt gepleegd door misbruik van de uiting van mening door middel van gedrukte en bekendgemaakte geschriften.


D. SAMENSTELLING

ARBEIDSHOF UNE COUR DU TRAVAIL raadsheren in het arbeidshof (beroepsmagistraat) raadsheren in sociale zaken (lekenrechters)

HOF VAN CASSATIE LA COUR DE CASSATION eerste voorzitter voorzitter raadsheren in het Hof van Cassatie -

15 referendarissen in het Hof van Cassatie (voorbereidend werk – documentatie – vertaling en publicatie van arresten)

bureau voor rechtsbijstand

bureau voor rechtsbijstand (1 magistraat)

KAMERS

gewone kamers in beginsel drie raadsheren, voorzitter is steeds beroepsmagsistraat (art. 105 Ger. W.) bijstand door griffier

drie kamers met telkens 2 afdelingen (Ne – Fr) burgerlijke zaken strafzaken (correctionele kamer) sociale zaken

OPENBAAR MINISTERIE

arbeidsauditoraat-generaal advocaten-generaal substituten -generaal

bijstand door griffier per kamer


“Er bestaat voor geheel België een Hof van Cassatie. [...]” Art. 147 G.W.

rechtsgebied van en hof van beroep Antwerpen, Bergen, Brussel, Gent en Luik territoriale afdelingen mogelijk (MATERIËLE) BEVOEGDHEID BEROEP

neemt kennis van het… hoger beroep tegen vonnissen en beschikkingen in eerste aanleg van de arbeidsrechtbank of voorzitter van de arbeidsrechtbank in zijn rechtsgebied (art. 607 Ger. W.) geen aanleggrens, elke uitspraak van een arbeidsrechtbank is vatbaar voor hoger beroep

EXTRA

art. 608 Ger. W. -

vonnissen en arresten in laatste aanleg over vormgebreken over schending van het recht

-

géén feitelijke beoordeling (cf. art. 147 G.W. / cf. niet het geschil maar het vonnis wordt aan het Hof onderworpen

-

dus: GEEN DERDE AANLEG!

AFDELING ZETELT IN BEGINSEL MET 5 MAGISTRATEN uitzonderingen zijn beperkte kamer (3 raadsheren): in gevallen b ij de wet bepaald (art. 128 i.f. Ger. W.) berechting van ministers: verenigde kamers = minstens 11 raadsheren (art. 131 Ger. W.) op oordeel van de eerste voorzitter: voltallige zitting = minstens 9 raadsheren (art. 131 Ger. W.) de eerste voorzitter van van het arbeidshof te Gent: de heer Roger Van Grembergen


eerste voorzitter is de heer Ghislain Londers voorzitter van de eerste kamer is de heer I. Verougstraete

E. SAMENSTELLING

RAAD VAN STATE LE CONSEIL D’ETAT afdeling wetgeving (adviesorgaan ten behoeve van de wetgever) afdeling bestuursrechtspraak (administratief rechtscollege) kamervoorzitter voor elke kamer, behalve de tweetalige kamer andere staatsraden zijn niet vast ingedeeld bij een welbepaalde kamer algemene vergadering zijn alle staatsraden die niet aan de afdeling wetgeving zijn toegewezen (36) – en deze houdt zitting in even getal met tenminste 8 leden en pariteit tussen de talen (art. 94 R.v.St.-wet) 11 kamers (5/5/1, Fr/Nl/tweetalig) art. 86 R.v.St.-wet aanvullende kamers zijn mogelijk indien het aantal ingediende kamers dit vereist kamers houden in beginsel zitting met drie staatsraden (uitz. administratief kortgeding door één staatsraad – art. 90 R.v.St.-wet)

KAMERS

GRONDWETTELIJK HOF LA COUR CONSTITUTIONNELLE 12 rechters, zes Nederlandstalige en zes Franstalige (art. 31 BWAH) – rechters met een politieke achtergrond (art. 34 BWAH) zetelt in beginsel met 7 rechters, drie Franstalige, drie Nederlandstalige en de voorzitter (voorzitter kan zaak voorleggen aan de voltallige kamer of op grond van bepalingen in de wet art. 56 BWAH)

geen kamers

-

DE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE LE CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA JUSTICE orgaan “sui generis” geen rechtscollege geen deel van de uitvoerende of wetgevende macht art. 151 G.W. intermediair orgaan met brugfunctie tussen de rechterlijke macht enerzijds en de wetgevende en, uitvoerende macht anderzijds

twee colleges (Fr.-Nl.) met elk 22 leden evenveel magistraten als nietmagistraten (zgn. externen) binnen elk college zijn er twee commissies: BAC1 en AOC2 soms zetelen de commissies samen in de Verenigde BAC (VBAC) en de Verenigde AOC (VAOC) bureau samengesteld uit vier leden, die voltijds zijn aangesteld

auditoraat speelt een rol bij de voorbereiding van de dossiers en geeft mondeling advies op de zitting auditeur-generaal adjunct-auditeur-generaal meerdere eerste auditeursafdelingshoofden eerste auditeurs auditeurs adjunct-auditeurs


eigen griffie één Raad van State voor heel België. Zitting te Brussel

één Grondwettelijk Hof voor heel België

voor heel België

afdeling bestuursrechtspraak art. 11 – 14 en 16 R.v.St.-wet o.a. annulatiecontentieux inclusief schorsingsconcententieux en voorlopige maatregelen (art. 17 en 18 R.v.St-wet) o.a. cassatiecontentieux de Raad is de cassatierechter van gemeen recht ten opzichte van de uitspraken van de onderscheiden administratieve rechtscolleges (art. 14 §2 R.v.St.-wet) spreekt zich niet uit over de feiten maar enkel over de correcte toepassing van het recht

vernietiging van formele wetten wegens schending bevoegdheidsverdelende regels in de Grondwet en de bijzondere wetten schendingen titel II G.W. (de rechten en vrijheden zoals het gelijkheidsbeginsel) schending van de art. 170, 172 en 191 G.W. (art. 1 BWAH)

-

geen rechtsmiddelen kunnen opgeworpen worden behoudens ingeval van geschillen van attributie (art. 158 G.W., art. 33-34 R.v.St.wet) dan wordt er een voorziening in cassatie ingesteld voorzitter van de Raad van State is de heer Robert Andersen

geen enkel rechtsmiddel staat open

(MATERIËLE) BEVOEGDHEID

BEROEP

EXTRA

1 2

benoemings en aanwijzingscommissie – 14 leden advies- en onderzoekscommissie – 8 leden


beantwoorden prejudiciële vragen over formele wetten

-

de benoeming, de bevordering en de toegang tot de magistratuur bevoegdheden die betrekking hebben op de toegang tot het ambt en op de vorming van magistraten de bevoegdheden die betrekking hebben op de werking van de rechterlijke organisatie, waarop externe controle zal uitgeoefend worden met inbegrip van doorlichting ervan, zonder evenwel tussen te komen in de behandeling van concrete dossiers

deze instelling is het leven in geroepen na het Octopusakkoord

2 voorzitters in het Grondwettelijk Hof, die om de beurt een jaar het effectieve voorzitterschap waarnemen (P. Martens – M. Bossuyt)

voorzitter van de Hoge raad voor de Justitie is de heer Jean-Luc Cottyn

HOOFDSTUK III. DE ORGANISATIE EN DE BEVOEGDHEID VAN DE INTERRECHTELIJKE RECHTSCOLLEGES INHOUD VAN DE SCHEMA’S A. VREDEGERECHT – POLITIERECHTBANK – RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG B. ARBEIDSRECHTBANK – RECHTBANK VAN KOOPHANDEL – ARRONDISSEMENTSRECHTBANK C. HOF VAN ASSISEN – HOF VAN BEROEP D. ARBEIDSHOF - HOF VAN CASSATIE E. RAAD VAN STATE – GRONDWETTELIJK HOF – DE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE

GEBASEERD OP - SYLLABUS “INLEIDING TOT HET PRIVAATRECHT” - SLIDES EN NOTITIES - INFORMATIE VAN DE WEBSITE VAN DE FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE

EVENTUELE ERRATA MOGEN ALTIJD VIA E-MAIL DOORGEGEVEN WORDEN [email protected]


POLITIERECHTBANK LE TRIBUNAL DE POLICE alleenzetelende politierechter = beroepsmagistraat. bijstand door griffier

Recommend Documents