Persdossier. Bindingen. Grenzeloos anders en toch verbonden Tentoonstelling - Voorwerpen met een Verhaal Foto s van Karin Borghouts

Persdossier

Bindingen ‘Grenzeloos anders en toch verbonden’ Tentoonstelling - Voorwerpen met een Verhaal Foto’s van Karin Borghouts

Tentoonstelling 8 februari - 17 maart 2013 cultureel ontmoetingscentrum NOVA Schijfstraat 105 2020 Antwerpen Kiel

en op volgende locaties in Antwerpen: MoMu, FoMu, Permeke, Atlas, BNP Paribas

Persbericht

De ongeveer 4.000 cursisten die Nederlands als tweede taal volgen in het Stedelijk Centrum voor Volwassenenonderwijs Sité hebben allemaal één ding gemeen: ze wonen momenteel in België, maar daarvoor was een ander land hun thuis. Een thuis waar ze korter of langer geleden verbonden waren met hun familie; waar ze omringd waren door mensen die ze liefhadden ‘als de appel van hun ogen’; waar ze gehecht waren aan de omgeving, de woonplaats, de objecten die hen omringden. Wie met iemand of iets verbonden is, is er niet ‘vanaf te scheuren’. Toch hebben tal van cursisten de stap naar de onthechting en het niet-meer-verbonden-zijn moeten zetten. Sommigen uit vrije wil. Velen onder druk van de omstandigheden. Oorlog, armoede, verdrukking, de hoop op een betere toekomst… maakten dat ze de stap naar het onbekende zetten. Met het project Bindingen zijn we op zoek gegaan naar wat voor onze cursisten belangrijk is en was, naar voorwerpen waar ze nog steeds gehecht aan zijn. We luisterden naar hun geschreven en gesproken verhalen, vaak doorspekt met emoties van liefde, heimwee, trots, melancholie. Emoties die ook spreken uit de portretten die bij de verhalen horen. Met Bindingen willen de cursisten hun beelden, hun verhalen, een stukje van hun geschiedenis met ons delen. Met Bindingen worden we meer verbonden met een boeiende maar ook soms confronterende wereld die we nog te weinig kennen. Rika De Roover voorzitter vzw Ondersteuningscentrum Sité directeur Stedelijk Centrum voor Volwassenenonderwijs Sité2

Persdossier bindingen

2

Bindingen - grenzeloos anders en toch verbonden

Bindingen is een project dat spontaan voortvloeide uit de aard van ons werk: Nederlandse les geven aan volwassen anderstaligen. Al jaren werken we met mensen uit alle windstreken; mannen en vrouwen uit Afghanistan, Polen, Togo, Spanje, China, Chili…noem maar op. Ze wandelen je klas binnen, soms schuchter, soms zelfzeker, met hun typische handgebaren, hun eigen taalmelodie, hun onuitgesproken verhalen. Een prikkelend milieu. Voeg daarbij onze belangstelling voor andere culturen en dan krijg je vrij snel raakpunten; een binding, een rijkdom die je niet voor mogelijk acht. Niet altijd omwille van het verschil maar heel vaak vanwege de frappante gelijkenissen. Nieuwsgierigheid is des mensen en heeft stellig een rol gespeeld. Wat heeft de nieuwkomer meegebracht? Wat stak hij in zijn rugzak? Wat is het bijna niets dat MarieJeanne, Salih, Hayd, Simon en zoveel anderen op hun soms hachelijke reis nog meenamen? Een brief, een foto, een stukje stof? Of, welk voorwerp konden ze toen niet meenemen maar lieten ze later opsturen? Om voor henzelf een thuis te creëren, een eigen nest te bouwen? Want een nest bouwen zij; ze kleuren het aangezicht en bepalen mee de identiteit van een stad. Antwerpen is een smeltkroes van diverse culturen. Alleen ons centrum al – waar alles begon – telt meer dan 4000 cursisten, 140 nationaliteiten. We zagen het als een unieke kans om van hieruit ons project te lanceren. We vroegen onze cursisten welk voorwerp ze koesteren, waarom ze eraan gehecht zijn, waarvoor het dient en wie het maakte. Alles kon: een handgemaakt voorwerp, iets uit hun eigen land, iets van hier, van daar. Wat de cursist ook meebracht, wat telde was zijn verhaal. Een verhaal uiteraard – in het kader van de lessen Nederlands – in onze taal. We kregen grote verhalen, soms met weinig zinnen. Verhalen die we herkenden, die ontroerden, die grappig, vreemd of universeel klonken. Zowel de lesgevers als de cursisten voelden zich verbonden, met een paar zinnen over een kookpot, over een stukje stof, een klok, een ring, een mes… De lesgevers maakten lessen rond het project en organiseerden trefdagen waarop de cursisten hun voorwerp presenteerden. Het enthousiasme was groot. De belangstelling die de cursisten hadden voor elkaars voorwerp, elkaars verhaal was onvoorstelbaar, soms aangrijpend. De herkenning van elkaars ervaring, elkaars emotie gaf een fijn gevoel. Het ‘ding’ als tolk Er zijn de afgelopen jaren op andere plekken in Europa tentoonstellingen of projecten met migranten ingericht. Tijdens onze zoektocht naar expositieruimtes kwamen we gelijkgezinden tegen, hoorden we praten over gelijkaardige initiatieven. In Rome, in het Museo Pigorini bijvoorbeeld loopt nu een tentoonstelling (S)oggetti Migranti die de relatie tussen migranten en hun persoonlijke bezittingen wil tonen. Een van de top-items in dat museum is trouwens de koffer waarmee de vader van Elio di Rupo, onze premier, in 1947 vanuit de Abruzzen naar België trok.


3

Ons project is dus niet nieuw maar dat hoeft ook niet. Als Bindingen een spoor kan achterlaten, een herinnering kan oproepen, is het goed. Misschien heeft de nieuwkomer minder drempelvrees, vindt hij gemakkelijker de weg naar onze cultuurhuizen. Misschien merken Antwerpenaren overeenkomsten met het eigene. We hopen van ganser harte dat Bindingen een dialoog in onze voertaal mogelijk maakt. Mieke De Lombaerde lesgever Stedelijk Centrum voor Volwassenenonderwijs Sité en initiatiefnemer Bindingen

Bindingen

grenzeloos anders en toch verbonden Tentoonstelling en boek Een initiatief van vzw Ondersteuningscentrum Sité ten voordele van Stedelijk Centrum voor Volwassenenonderwijs Sité Concept: Mieke De Lombaerde en Do Stevens Coördinatie: Mieke De Lombaerde, Trees De Muynck, Rika De Roover, Annemie Langohr, Do Stevens, Lut Trekker, Nele Vanhex, Martine Wynants Fotografie: Karin Borghouts Video: María de los Angeles Martín Calvo, Janssens Thomas, muziek: Adriaan de Roover Vormgeving drukwerk, boek en teksten tentoonstelling: Emway bvba Druk boek: Gazelle, Mortsel Vormgeving tentoonstelling: Hendrik De Leeuw, Stad Antwerpen V.U. Rika De Roover, Kipdorpvest 24 • 2000 Antwerpen Met de steun van

co NOVA


4

Enkele verhalen en foto’s uit de tentoonstelling en het boek

“Dit is een Afrikaanse mixer, een liboka. hij is van hout, dat ruikt goed. Ik maal pimenten, mix tomaten en groenten met de liboka. hij behoudt het originele aroma van mijn eten. Als ik mix, denk ik aan Afrika. ik blijf de mixer gebruiken omdat het traag gaat en dat is goed.”

Florette La République du Congo


5

“Veer van een condor. Deze veer is belangrijk voor mij omdat ze de vrijheid symboliseert. Deze vogel kan naar elk land vliegen en reizen zonder grenzen, ik ook. Deze veer leeft spiritueel nog verder. Ik voel me zoals deze veer.”

Pallo Rolando Ecuador


6

“Voor mij is dit horloge zeer belangrijk omdat het het enige voorwerp is dat ik nog van mijn vader heb. Mijn vader was blind. Hij had een andere vrouw (vroeger mocht je met veel vrouwen trouwen), dus ik zag mijn vader zelden. Toen ik 17 was moest ik gaan werken. Na een vermoeiende dag kwam ik thuis van het werk en kreeg ik van mijn broer te horen dat mijn vader overleden was. Wij woonden in Ceutan Spanje, juist aan de grens met Marokko. Mijn broer en ik namen snel een taxi en gingen op weg naar Tanger, waar toen de grootste begraafplaats van Marokko was. Maar toen we daar aankwamen was mijn vader al begraven. Ik heb dus geen afscheid meer van hem kunnen nemen. Een paar dagen later zat ik in zijn kast te rommelen en vond ik deze horloge. Omdat ik mijn vader de laatste keer niet heb gezien, heb ik het gevoel dat hij ooit om zijn horloge zal vragen en het zal willen terugzien.” Mustafa Mehand Hafida Spanje


7

“Dit is een foto in Afghanistan. Toen ik 14 jaar was, ging ik twee dagen per week naar school. Op andere dagen werkte ik op verschillende plaatsen op straat en op een privé markt. Wij hadden thuis geen geld om boeken en schriften te komen, maar ik wilde heel graag studeren. Ik studeerde Engels, volgde computerles en kon uiteindelijk ook lessen aan meisjes geven. Dit was op een geheime plaats. De Taliban heeft onze plaats gevonden en ik werd opgepakt met andere studenten. Ik verbleef een maand in de gevangenis en ik mocht geen les meer aan meisjes geven. Mijn droom was om verder te studeren. Ik behaalde de eerste plaats in de middelbare school. Na een maand is de Taliban weggegaan. Ik kon nog steeds niet naar de universiteit want ik had geen geld. Vervolgens zijn de Amerikaanse soldaten naar Afghanistan gekomen en ik kreeg in het zuiden mijn eerste job als vertaler voor de Amerikaanse soldaten. Ik werkte vier jaar en had eindelijk geld om in India aan de universiteit te beginnen.” Mohammed Alim Salim Afghanistan


8

Tentoonstelling in co Nova, Antwerpen Kiel (hoofdlocatie)

Tentoonstellingsontwerp door Hendrik De Leeuw - Stad Antwerpen Uitvoering: Stad Antwerpen


9

Boek Bindingen ∨ Suo Lang Dancuo

∨ Hesari Sima

cover > Florette Musangusangu

bindingen

grenzeloos anders toch verbonden Wat hebben nieuwkomers meegebracht? Wat staken ze in hun rugzak? Wat is het bijna niets dat Marie-Jeanne, Salih, Hayd, Simon en zoveel anderen op hun soms hachelijke reis meenamen? Een brief, een foto, een deken? Of welk voorwerp konden ze toen niet meenemen maar lieten ze later opsturen? Om voor henzelf een thuis te creëren, een eigen plek te bouwen? Want een nest bouwen zij; ze kleuren het aangezicht en bepalen mee de identiteit van een stad.

b ind i ng e n

∨ Pallo Rolando

bindingen grenzeloos anders toch verbonden

Aantal bladzijden: 104 + omslag Formaat: gesloten 210 x 257 mm Grafische vormgeving: Emway bvba, fotografie: Karin Borghouts Een uitgave van vzw Ondersteuningscentrum Sité ISBN Prijs 24 euro per exemplaar Korting voorverkoop, lerarenkaart, studentenkaart of in oplage vanaf 15 exemplaren : 20 euro per exemplaar Te verkrijgen in co NOVA en FOMU Antwerpen


10

Praktische informatie Bindingen – grenzeloos anders en toch verbonden Tentoonstelling - Voorwerpen met een Verhaal Foto’s van Karin Borghouts cultureel ontmoetingscentrum NOVA Schijfstraat 105 2020 Antwerpen, Kiel 8 februari - 17 maart 2013

open 9 -17u van dinsdag tot en met vrijdag open 12 -17u op zaterdag gesloten op zondag en maandag tel Nova 03 259 04 20 andere locaties waar enkele foto’s, voorwerpen en verhalen tentoongesteld zijn: MoMu (vitrines) 12 februari - 10 maart 2013 Drukkerijstraat 13, 2000 Antwerpen FoMu 14 februari - 17 maart 2013 Waalsekaai 47, 2000 Antwerpen Permeke 1 februari - 17 maart 2013 De Coninckplein 26, 2060 Antwerpen Atlas 1 - 28 februari 2013 Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen BNP Paribas 1 - 28 februari 2013 Londenstraat 28, 2000 Antwerpen Inkom gratis


11

Contactgegevens

Rika De Roover directeur Stedelijk Centrum voor Volwassenenonderwijs Sité2 GSM 0479 96 06 91 [email protected]

Mieke De Lombaerde initiatiefnemer en lesgever Stedelijk Centrum voor Volwassenenonderwijs Sité GSM 0497 18 25 95 [email protected]

Karin Borghouts fotograaf GSM 0486 36 45 38 [email protected] www.karinborghouts.be

PERSFOTO’S U kunt persfoto’s downloaden via deze link: www.stedelijkonderwijs.be/pers Publicatie met vermelding van de fotograaf Karin Borghouts


12

Persdossier. Bindingen. Grenzeloos anders en toch verbonden Tentoonstelling - Voorwerpen met een Verhaal Foto s van Karin Borghouts

Recommend Documents