Patiënteninformatie
Misselijkheid en braken bij chemotherapie
_____________________ AZ Turnhout Maatschappelijke zetel Steenweg op Merksplas 44 2300 Turnhout www.azturnhout.be
Geachte Mevrouw, Meneer, Deze informatie kan u helpen hoe u best kan omgaan met misselijkheid en braken ten gevolge van uw chemotherapie. Misselijkheid en braken is meestal het ergst de eerste 24 uur na uw behandeling en soms kunnen deze verschijnselen enkele dagen blijven duren. De ernst en de duur van deze bijwerkingen is van persoon tot persoon zeer verschillend. Sommigen ervaren weinig of geen hinder en anderen ervaren deze bijwerkingen als zeer lastig en onaangenaam. Klachten die hiermee gepaard gaan zijn: Verminderde eetlust. Een vol gevoel. Opboeren of kokhalzen. Zuurbranden.
1
PREVENTIE EN CONTROLE Meestal is misselijkheid en braken goed te controleren met medicatie. U krijgt ter preventie altijd aangepaste medicatie vóór elke toediening van uw chemotherapie en zo nodig schrijft uw arts voor thuis medicatie voor. Neem in uw belang de medicatie zoals voorgeschreven en op de juiste tijdstippen in. Mogelijke bijwerkingen van deze medicatie tegen misselijkheid kunnen zijn: Harde ontlasting of verstopping. Hoofdpijn. Ontstaan van acne of het doen verergeren ervan. Onrust, slaperigheid, stijf gevoel in de kaak, de tong of nekspieren. Hieronder vindt u enige uitleg over welke medicatie tegen misselijkheid en braken kan voorgeschreven worden. U krijgt van de verpleging nog een medicatieschema mee ter verduidelijking van het medicatievoorschrift voor de apotheek.
Medicament / vorm Metoclopromide (= Primperan® ) tablet of suppo
Tijdstip van innemen Mogelijke bijwerkingen 30 min. vóór de maaltijd zelden: duizeligheid - lusteloosheid ongecontroleerde spiertrekkingen
Novaban® tablet
30 min. vóór het ontbijt
Zofran® tablet of suppo Methylprednisolone (= Medrol® ) tablet
30 min. vóór de maaltijd hoofdpijn - obstipatie tijdens het ontbijt
hoofdpijn - obstipatie
slapeloosheid - stemmingswisselingen - indigestie - gewichtstoename
Laat aan uw arts weten wanneer u hinder ondervindt van de hierboven beschreven bijwerkingen of andere bijwerkingen, mogelijks ten gevolge van deze medicatie.
2
WAT KAN U ZELF DOEN TEGEN MISSELIJKHEID EN BRAKEN? Neem zeker uw medicatie tegen misselijkheid en braken. Eet wanneer u trek hebt in eten en probeer altijd iets in je maag te hebben. Eet in kleine hoeveelheden en meermaals per dag (= meer dan 3 maal per dag). Bij erge misselijkheid en braken is het beter even niet te eten, drinken is dan belangrijker (cola, appelsap, bouillon, ...). Als u lange tijd niets meer heeft gegeten, start eerst met wat beschuit en heldere bouillon. Waneer u weinig drinkt, kunt u meer last krijgen van een ziek en misselijk gevoel. Het is daarom heel belangrijk dat u voldoende drinkt: 1 ½ tot 2 liter per dag. Dit is ongeveer 12 kopjes of 10 bekers. Probeer niet alleen water te drinken, maar wissel dit af met bijvoorbeeld bouillon, limonade, melkproducten, vruchtensap of groentesap. Als u misselijk wordt van geurtjes kan het raam opengezet worden tijdens het koken. Ook kunt u eventueel afgekoelde gerechten gebruiken. Hierbij komen minder geuren vrij. Drink vooral vóór of na de maaltijden, want tijdens de maaltijden kan dit een opgeblazen gevoel geven. Kauw goed, eet traag en neem wat rust na de maaltijd (geen platliggende rust). Dit bevordert de vertering. Zoek wat verstrooiing als u misselijk bent of concentreer u op een rustige trage diepe ademhaling.
WAT ZEKER TE VERMIJDEN? Te sterk gekruide / gezouten / geurende en vette (gefrituurde) spijzen. Te warme / te koude spijzen of dranken. Uw lievelingseten blijven proberen terwijl er u toch misselijk van wordt.
ETEN VLAK VOOR DE BEHANDELING? Een lichte maaltijd vóór de behandeling kan helpen. Als erge misselijkheid een probleem is, dan kan u best vooraf niet eten.
3
WIE EN WANNEER TE CONTACTEREN BIJ PROBLEMEN? U kunt best de afdeling telefonisch contacteren waar u in behandeling bent wanneer u: Niet zeker bent hoe u de medicatie moet innemen. Meer dan tweemaal per dag moet braken gedurende 2 dagen of meer. De misselijkheid en het braken u totaal belet van te eten of te drinken. Uw braaksel er donker bruin uitziet of bloed bevat. Wanneer u tijdens de opname last krijgt van misselijkheid, is het goed dit tijdig aan de verpleegkundige te melden zodat uw arts extra medicatie kan voorschrijven voor verergering te voorkomen.
Oncologie hospitalisatie: 014/40.60.00 Oncologie dagziekenhuis: 014/40.60.01 (tijdens de weekdagen van 8.00 – 17.00 uur) Raadpleging oncologie: 014/40.69.02 (tijdens de weekdagen van 8.00 – 17.00 uur)
4