PROTOCOL VROEDKUNDE Opname hyperemesis gravidarum, miskraam, MIU
M8
Opname bij Hyperemesis (overmatig braken) Gebruik ook het protocol “Opname Algemeen”
Leerdoelen
Na het doorwerken van dit protocol kan je:
De diagnose van hyperemesis stellen. De nodige onderzoeken uitvoeren en doorbellen Het beleid/standaardprotocol bij hyperemesis uitvoeren
Voorbereiding Zorgvrager
Nazorg
GVO geven over beleid arts en opname patiënte geruststellen overbrengen naar afdeling - installeren in een donkere kamer
ID documenten, moederboekje en bloedgroepkaart aan vroedvrouw bezorgen
patïente voorzien van voldoende nierbekkens IN
- in bed leggen, comfortabel installeren voor bloed en infuusprocedure
zorgverlener
Dossierkennis: gegevens verzamelen
handhygiëne
Kennis risicofactoren (TWIN zwangerschap, uitsluiten molazwangerschap, na echo arts)
opnameruimte opruimen en laten reinigen
Materiaal
-RRmeter, thermometer, zakhorloge, weegschaal
materiaal reinigen en ontsmetten (infuus)naalden in naaldcontainer
Bloedafname- en infuusmateriaal
Voorgeschreven medicatie, volgens individueel beleid/protocol
Omgeving
Stap 1
Actie
2
Hyperemesis = uitsluitingsdiagnose: denk eerst aan UWI, gastro-enteritis, maagulcus, hepatitis of pancreatitis, … = opname met ↓ van G met 4kg, thuis geen water of voeding kunnen binnenhouden ondanks rust en medicatie
Zie hiervoor protocol ‘ Opname Algemeen’
volg RR en gewicht, gewichtscontrole elke dag te herhalen echo van de zwangerschap door arts te plannen, indien nog niet gebeurd bepaal bloedbeeld: PBO, electrolieten, levertesten (SGOT,SGPT, LDH, gamma GT, amylase, lipase,cholesterol en triglyceriden), glucose, ureum, creatinine, totaal EW, albumine, bilirubine, Fe, CRP, schildklierhormonen, stolling, zwpserologie indien nog niet gekend (Toxoplasmose, Rubella, CMV, HIV, VDRL, TPHA, Hep B, Hep C), HCG en Progesteron urine onderzoek: stick voor controle op ketonen, en labo voor sediment en kweek
CAVE! Komt meer voor bij TWIN zwangerschappen, en echografisch uitsluiten van een molazwangerschap
24u nuchter of tot 24u na laatste braken,
Medische isolatie: donkere kamer,
3
Administratieve opname Opnameonderzoek en observatie algemene gezondheidstoestand Verloskundig onderzoek (FHT afhankelijk van zwangerschapsleeftijd)
Opmerkingen
3
PROTOCOL VROEDKUNDE Opname hyperemesis gravidarum, miskraam, MIU
4
5
M8
Start vochtbalans Urinebepaling elke dag op ketonen
geen prikkels en minimaal bezoek
IV medicatie: 1l Hartmann of Plasmalyte + 1 flacon Cernevit, min 2l/24u
Anti-emetica Postadoxine (po, rectaal), Primperan po of IN Primperan of Litican aan infuus toevoegen
CAVE! Geen glucose 5% -> ! hypokaliëmie, meer risico op Wernicke encefalopathie
Stop alle vitamines of ijzerpreparaten po -> doet patiënten braken
Verder beleid: o
licht verteerbare voeding vanaf 24u niet gebraakt
o
wekelijks echo
o
wekelijks ionogram in labo (nier- en orgaanfunctie)
o
- indien bedlegerig: TEDkousen en Fraxiparine SC
Met dank aan Jan Palfijn Gent, Procedureboek Dr Jacqmyn.
3
PROTOCOL VROEDKUNDE Opname hyperemesis gravidarum, miskraam, MIU
Opname Miskraam
M8
(vroegtijdig zwangerschapsverlies tot 12 weken)
Gebruik ook het protocol ‘Opname Algemeen’ Na het doorwerken van dit protocol kan je:
Leerdoelen
Een grondige anamnese afnemen door correcte vragen GVO geven aan patiënte en familie over diagnose en opname Klinisch beleid van de arts uitvoeren Ondersteuning bieden aan de patiënte en familie bij diagnose van miskraam Correcte administratieve en klinische opname van de patiënte uitvoeren
Voorbereiding Zorgvrager
ID documenten, moederboekje en bloedgroepkaart aan vroedvrouw bezorgen
patïente voorzien van voldoende maandverbanden/onderleggers voor bloedverlies
Nazorg
Zorgverlener
Materiaal
Dossierkennis (anamnese: voorgaande miskramen?)
Kennis risicofactoren
Materiaal voor bloedafname, RRmeter, thermometer, zakhorloge
Voorgeschreven medicatie, volgens individueel beleid/protocol
Luisteren naar patiënte en troost bieden indien nodig Verdriet erkennen en erover praten Bij afwachtend beleid, medicatie meegeven en zorgen dat instructies goed begrepen zijn Bij curettage, post operatief infuus verwijderen na 1e mictie, drinken vlg instructies anesthesist Doorverwijzen naar zelfhulpgroepen en lotgenoten
handhygiëne
opnameruimte opruimen en laten reinigen
materiaal reinigen en ontsmetten
(infuus)naalden in naaldcontainer
Omgeving
Stap 1
Actie
Administratieve opname Opnameonderzoek en observatie algemene gezondheidstoestand Verloskundig onderzoek (observeren hoeveelheid bloedverlies, kleur en textuur van bloed/vaginaal verlies, observeren van klinische toestand patiënte, …)
Opmerkingen
tekenen of symptomen o
rood of bruin vaginaal verlies
o
pijn/krampen in de onderbuik of lagerugpijn
o
vocht of weefselverlies langs de vagina
Zie hiervoor protocol ‘ Opname Algemeen’
2
Diagnose is steeds echografisch = taak arts
Klinische toestand van de patiënte en hoeveelheid/aard van het verlies kunnen snelheid van consult bepalen → goede observatie en rapportage is taak van de vroedvrouw!
3
Bepaal/controleer steeds de bloedgroep en Rhesusfactor van de patiënte
! Bij Rh negatieve moeders steeds Rhogam toedienen
3
PROTOCOL VROEDKUNDE Opname hyperemesis gravidarum, miskraam, MIU
4
HCT en Hb op basis van kliniek van de patiente
Beleid: afwachtend, met thuismedicatie of curettage
M8
= is enkel afhankelijk van de wens van de vrouw, en eventueel van hoeveelheid bloedverlies
Chirurgie (taak arts!) Curettage uitvoeren op OK
Taak vrvw: patiënte volledig preoperatief voorbereiden (zie protocol M7)
Afwachtend beleid: na een week echo herhalen om eventuele volledigheid van de expulsie te controleren
Patiënten waarschuwen voor hevige en onverwachte bloedingen
beleid aanvullen met Misoprostol (Cytotec®) → geeft minder kans op curettage
Met dank aan Procedureboek Prof. Jacqmyn,
3
PROTOCOL VROEDKUNDE Opname hyperemesis gravidarum, miskraam, MIU
M8
Mors in Utero (MIU) Gebruik ook het protocol ‘Opname Algemeen’ en Protocol ‘Epidurale verdoving’ Na het doorwerken van dit protocol kan je:
Leerdoelen
De opname doen van een patiënte met MIU De besproken procedure van de arts uitvoeren De patiënte, partner en familie ondersteunen en GVO geven omtrent de procedure
Voorbereiding Patiënte en partner worden opgenomen op een rustige kamer op VK, liefst ergens wat apart
Dossierkennis (GPAK, zwpduur, …)
Ventileer en leer je grenzen kennen
Kennis van tijdstip vaststelling MIU, evt oorzaak van overlijden
Spreek erover met je collega’s – dit zijn vaak zware begeleidingen, en kunnen makkelijker samen gedragen worden
(it comes with the job, maar niemand vind hetleuk..)
Zorgvrager
zorgverlener
Materiaal
Nazorg
Infuusmateriaal
Bloedafname materiaal
Medicatie
Epiduralekar
Verlosset (steriliteit extra bewaken voor stalen achteraf)
!Alle babymateriaal wordt (liefst vooraf) verwijderd: weegschaal, meetlat, luierkussen, CTG toestel/doptone, …
1
Zwangerschapsduur bepaalt inductiemethode o 1e trimester: zie protocol miskraam o 2e trimester: tot 28 weken medicamenteus (Cytotec® vlgs schema); na 28 weken inductie zoals à terme zwangere o 3e trimester: inductie zoals à terme zwp
2
3
Bij opname altijd algemeen bloedbeeld prikken (PBO, stolling, ..) indien niet gekend, en foetale cellen (Kleihauer-test) Waakinfuus/slotje plaatsen
4
Omgeving
Stap
Actie
Luisteren naar patiënte/partner en troost bieden Verdriet erkennen en erover praten Psychologe van Moeder/kind Eenheid wordt gevraagd, sociale dienst voor afhandelen van papieren en bespreken crematie/begrafenis, ..
Opmerkingen
! geef mensen de tijd om te bevatten wat er gebeurd is – inductie is niet dringend, tenzij de moeder klinische symptomen vertoont van sepsis/ziekte
Epidurale volgens dienstgewoonte of volgens wens patiënte
3
PROTOCOL VROEDKUNDE Opname hyperemesis gravidarum, miskraam, MIU
5
M8
Toedienen van de medicatie volgens schema, Dit kan > 24u duren, afhankelijk van de zwangerschapsduur, en en ondersteunen van patiënte, partner en rijpheid van de cervix evt familie/kinderen →zie hiervoor ook cursus Psychologie (rouwverwerking, ..)
6
Bij expulsie/geboorte: volledigheid controleren, zeker van de placenta!
Bij twijfel, altijd echo
Meestal gebeuren deze geboortes nogal plots, en in de handen van de vroedvrouw, tenzij bij meer à terme baby’s →jij bent vaak de eerste die het vruchtje ziet: let op non-verbale communicatie en mimiek..
7
Na de geboorte alle nodige onderzoeken bij foetus en placenta (moet steriel blijven) uitvoeren, afhankelijk van de zwangerschapsleeftijd, de oorzaak van MIU en de wens van arts en ouders = oa gewicht, lengte, SO, stalen voor medische genetica, kweken van placenta, vliezen en NS, RX skelet, en evt autopsie
8
Hierbij worden door de vroedvrouw ook een haarlokje, hand– en voetafdrukjes, en foto’s genomen →dit wordt aan de ouders gegeven, indien zij dit wensen; anders wordt het bewaard in het dossier
Jurische procedure van aangifte, zwangerschaspleeftijd <180 dagen of >180 dagen, naamgeving, begraving/crematie, … → Zie hiervoor cursus Recht
Met dank aan Procedureboek Prof Jacquemyn, protocol Jan Palfijn Gent
3