v
Wij helpen u op weg!
Partner in duurzaamheid Presentatie 29 februari 2012 Waterstof Net 1 Hans van Wermeskerken
Ballast Nedam • Ballast opgericht in 1877, Nedam in 1899 • Fusie Ballast Nedam 1969 • 4000 medewerkers
• Omzet €1,3 mld • Focus: – Infra – Bouw – Mobiliteit
• Carbon awareness program: – 10% CO2 reductie in 2010 – 30% CO2 reductie in 2020 – o.a. door verplicht gebruik aardgas/groengas voertuig 2
Carbon Awareness Program
3
PPS bouw: Belastingdienst Groningen
4
PPS bouw: Kromhout Kazerne Utrecht
5
PPS Infra/mobiliteit: N31 Waldwei (Friesland) Design-Build-Finance-Maintain
•Design •Build •Finance •Maintain
6
Niche: stadionbouw
Ado Den Haag stadion 7
Design & construct : Avenue2 Maastricht
8
Innovatie: Funderingen offshore windenergie
9
Innovatie: IQ-woning
EPC van 0,4 GPR van 8,0 10
v
duurzame mobiliteit
Ballast Nedam IPM Facilitating the energy supply chain 11
Ballast Nedam IPM International Product Management
• Specialist op het gebied van installatietechniek ten behoeve van duurzame mobiliteit en huisvesting. • Producten Duurzame mobiliteit
Duurzame huisvesting
Traditionele brandstof vulstations
PV systemen (zonnepanelen)
CNG (aardgas) vulstations
On-shore windenergie transitie
LNG (aardgas) vulstations Waterstof vulstations
Smart connection
Geothermische energie transitie
E-oplaadstations Advies en engineering Realisatie, service en onderhoud
• Vestigingen in Nederland, België, Duitsland en Frankrijk • 120 medewerkers 12
Aardgasvulstations standaard
13
Aardgasvulstations openbaar vervoer
CNG vulstation busconcessie Connexxion Nijmegen
CNG vulstation busconcessie HTM Den Haag 14
Aardgasvulstations openbaar vervoer Exloitatie en eigendom CNG Net Connexxion Haarlem • Sinds oktober 2005 • 85 aardgas bussen HTM/Veolia Den Haag • Sinds juli 2008 • 175 aardgasbussen,15 bussen per uur afvullen, grootste installatie van Europa
Connexxion Nijmegen • Sinds december 2009 • 85 aardgasbussen
Connexxion Arnhem Nijmegen • Zeer recent in opdracht gekregen 15
Taxi Biosgroep Haarlem slow fill ringleiding
16
Aardgasvulstations industrieel
17
Biomethaan/Groengas • Biomethaan ketenmanagement o kostenefficiënte verwerking van biomassa tot biogas mest plantaardig afval (GFT) afval voedselketen rioolslib
o opwaarderen ruw biogas naar biomethaan (project De Meerlanden) o realisatie biomethaan vulstations
18
Biomethaan
Productie en levering groen gas joint venture Ballast Nedam/De Meerlanden
Zuivering biogas tot biomethaan
Biomethaan tanken 19
LNG vulstations Ballast Nedam IPM bouwt de eerste multi pressure LNG stations in NL
20
Multi Pressure LNG vulstations Projecten in realisatie – Zwolle
– Veghel – Roosendaal A17 – Delfgauw A13
4 Projecten in ontwikkeling
21
Waterstof in mobiliteit
Rol Ballast Nedam IPM in waterstof – Realisatie H2 vulstation Waterstof Net (2012) – Partner in FCH JU High VLO-City – Partner in FCH JU Study Bus alternativepower trains – Power-to-gas (Topsectoren beleid NL)
22
E-laadinfrastructuur
– Overheidsgedreven projecten/tenders – Groeiende behoefte snellaad tankstations
– parkeergarages, woonwijken, industrieterreinen etc.
23
Ballast Nedam energie exploitatie bedrijven CNG Net Exploitatie van aardgasvulstations
LNG24 Exploitatie van LNG vulstations
Biomethaan B.V. Exploitatie van biomethaan productieinstallaties
Wind24 Exploitatie van on-shore windmolenparken 24
v
duurzame mobiliteit
Waterstof als transportbrandstof Een dood paard of een levende toekomst? 25
Energie consumptie ontwikkeling (bron WEO 2011)
26
Elektriciteit consumptie naar oorsprong (Shell energy scenarios)
27
ontwikkeling elektriciteit uit renewables (bron WEO 2011)
28
Energie consumptie in transport (Shell energy scenarios)
29
energie consumptie per transportmiddel (bron EIA)
30
calorische waarde per waterstof derivaat
31
Conclusies/stellingen • Energie consumptie in mobiliteit zal de komende jaren grote veranderingen ondergaan qua energie efficiency en qua energiedrager
• Waterstof als motorbrandstof is ondergeschikt aan zijn alternatieven in het lange afstand verkeer • Waterstof zal m.n. toepassing kunnen vinden in zero emissie gebieden • Infrastructurele demonstratie projecten voor de toepassing van waterstof dienen gericht te zijn op haalbare product-markt-combinaties
32
Overwegingen bij de introductie van alternatieve brandstoffen
33
•
Het kip en ei syndroom bestaat niet maar wordt vaak gebruikt als excuus
•
Vereiste: de aanwezigheid van voldoende potentiële marktvraag
•
Marktvraag wordt eenvoudigweg bepaald door de mate van economisch voordeel voor de consument
•
De prijs van de mobiliteit wordt voor een groot deel bepaald door de overheid
Voorwaarden succesvolle introductie van alternatieve brandstoffen •
Adequaat lange termijn europees beleid m.b.t. haalbare internationale regelgeving en nationale handhaving
•
Planmatige overgang van gesubsidieerde testprojecten naar marktrealisatie
•
Duidelijke definitie van consumenten doelgroepen
•
Marktwerking door prijsdifferentiatie (accijns, btw, CO2 penalties)
34
Rol Ballast Nedam introductie alternatieve brandstoffen •
Ontwikkeling, realisatie S&O van state of the art vulstations voor: CNG, LNG, Waterstof, E oplaad stations
•
Productie en levering van groengas en biomethaan
•
Realisatie van onshore/offshore windmolenparken
•
Exploitatie van tankstations voor alternatieve brandstoffen
•
Initiëren van nieuwe ontwikkelingen door participatie in Europese infrastructurele projecten voor alternatieve brandstoffen
• 35
