Overlast park Lepelenburg
1-meting
www.onderzoek.utrecht.nl
oktober 2014
Colofon
Uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350
[email protected]
in opdracht van Eenheid Veiligheid Gemeente Utrecht
internet www.utrecht.nl/onderzoek
rapportage Linda Scheelbeek
informatie Linda Scheelbeek 030 - 286 1332
bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding: afdeling Onderzoek, gemeente Utrecht
oktober 2014
Samenvatting In deze samenvatting vindt u de belangrijkste resultaten van de quickscan 1-meting Overlast park Lepelenburg.
Ervaren overlast zowel onder omwonenden als bezoekers gedaald Zowel omwonenden als bezoekers van park Lepelenburg ervaren in 2014 minder (frequent) overlast in en van het park dan een jaar eerder. Omwonenden ervaren nog steeds meer overlast dan bezoekers; 33% van de omwonenden ervaart vaak overlast, tegenover 2% van de bezoekers.
Geluidsoverlast grootste probleem voor omwonenden, drankoverlast voor bezoekers Omwonenden van park Lepelenburg ervaren vooral geluidsoverlast, gevolgd door overlast van rondhangende jongeren en overlast door zwerfafval. Ten opzichte van een jaar eerder is de ervaren geluidsoverlast van het park onder omwonenden wel gedaald. De grootste veroorzakers van overlast zijn volgens omwonenden rondhangende jongeren (in groepen van verschillende samenstelling), gevolgd door (recreatieve) parkbezoekers. Wanneer bezoekers van park Lepelenburg overlast in het park ervaren, betreft dit meestal drankoverlast, gevolgd door drugs- en geluidsoverlast. Wel is de ervaren drugsoverlast afgenomen ten opzichte van een jaar eerder. De grootste veroorzakers van overlast in park Lepelenburg zijn volgens bezoekers dak- en thuislozen, gevolgd door drugsgebruikers en alcoholisten.
Vooral overlast in de (voor)avond tijdens de weekends Het aandeel omwonenden dat dagelijks overlast ervaart in of van park Lepelenburg is ten opzichte van een jaar geleden gedaald van 77% naar 52%. De meeste overlast ervaren omwonenden en bezoekers, net als vorig jaar, in de weekends. Dit is vooral het geval in de vooravond en de avond. Bezoekers van het park ervaren ook regelmatig overlast in de middaguren.
Situatie verbeterd ten opzichte van jaar eerder; toezicht mag nog verder geïntensiveerd Gevraagd naar suggesties of opmerkingen over overlast in park Lepelenburg, geven zowel verschillende omwonenden als diverse bezoekers aan dat de situatie in het park in het afgelopen jaar verbeterd is. Toezicht en handhaving door politie en gemeente blijft belangrijk.
3
Samenvatting Omwonenden¹
Bezoekers²
2013
2014
2013
2014
Vaak
60%
33%
18%
2%
Soms
27%
56%
25%
17%
Zelden
8%
4%
19%
23%
Nooit
5%
7%
38%
57%
1. geluid
1. geluid.
1. drugs
1. drank
2.
2.
rondhangende
rondhangende
Ervaren overlast
Soort overlast top 3
jongeren
jongeren
2. intimidatie
2. drugs
3. drugs
2. zwerfafval
3. drank
3. geluid
Vrijdag
15%
32%
25%
6%
Zaterdag
18%
40%
23%
13%
Zondag
18%
32%
22%
15%
Dagelijks
77%
52%
67%
77%
's Middags 12.00-16.00 uur
31%
32%
33%
38%
Vooravond 16.00 – 20.00 uur
60%
52%
76%
44%
's Avonds 20.00 – 24.00 uur
63%
76%
54%
27%
's Nachts 00.00 – 7.00 uur
43%
24%
1%
2%
Doorlopend
23%
16%
14%
19%
Op welke dagen overlast?³
Op welke tijdstippen overlast?³
Bron: 1-meting Overlast park Lepelenburg
¹ n= 27 ² n= 128 ³ meerdere antwoorden mogelijk, waardoor percentages niet (per definitie) optellen tot 100%
4
Inhoudsopgave Samenvatting
3
Inleiding
7
1
Ervaren overlast door omwonenden
9
2
Ervaren overlast door bezoekers
Bijlage 1: profiel respondenten
13 16
5
Inleiding In 2013 is door Veiligheid gemeente Utrecht/Binnenstad aan Onderzoek gevraagd om een quickscan uit te voeren naar de overlast van park Lepelenburg onder omwonenden en bezoekers. Aanleiding hiervoor was dat door omwonenden een toename van de overlast werd gemeld, terwijl dit niet bleek uit de door politie en toezicht en handhaving van de gemeente Utrecht geregistreerde meldingen. Alvorens tot maatregelen over te gaan wilde de Eenheid Veiligheid Binnenstad graag inzicht hebben in de mate van overlast van park Lepelenburg voor bezoekers en omwonenden. De resultaten van de quickscan zijn tijdens een bewonersavond aan de bewoners teruggekoppeld. Met de bewoners is hierbij gepraat over hun ervaringen en eventuele ideeën om de overlast terug te dringen. De gemeente heeft vervolgens een plan van aanpak geformuleerd om overlastproblemen in park Lepelenburg te verminderen. Maatregelen betroffen onder andere een verscherpt toezicht door Politie en Toezicht en Handhaving en het plaatsen van extra afvalbakken en toiletvoorzieningen. Een jaar later wil de Eenheid Veiligheid graag weten of het plan van aanpak tot de gewenste resultaten heeft geleid. Net als in de vorige meting gaat het hierbij niet alleen om de mate van ervaren overlast, maar ook om het soort overlast en om wanneer deze overlast ervaren wordt. De onderzoeksvragen zijn: a. In hoeverre ervaren omwonenden en bezoekers van het park Lepelenburg overlast van het park? b. Wat voor soort overlast wordt er ervaren door omwonenden en bezoekers van het park? c. Op welke momenten wordt er overlast ervaren? d. Hoe is de huidige situatie vergeleken met een jaar eerder? Voor de quickscan zijn twee enquêtes gehouden: één face tot face enquête onder bezoekers van het park en een schriftelijke enquête onder omwonenden. Voor de face to face enquête zijn in de week van 18 t/m 24 augustus op dinsdagochtend, donderdagavond, zaterdag en zondag 128 bezoekers van het park ondervraagd. De omwonenden van het park ontvingen eind augustus een brief met schriftelijke enquête. Tevens konden de bewoners de enquête via internet invullen. Naar aanleiding van de in 2013 gehouden bewonersavond zijn voor deze 1-meting ook de bewoners aan de Maliesingel-kant van het park in de quickscan meegenomen. Van de 43 direct omwonenden hebben er 27 de vragenlijst ingevuld, een respons van 63%. Bij de vorige meting lag dit percentage met 90% duidelijk hoger. Gezien het kleine aantal omwonenden dat meegewerkt heeft aan deze quickscan moeten de resultaten voor deze groep als indicatief opgevat worden.
7
Leeswijzer In deze rapportage beschrijven we de belangrijkste uitkomsten van het onderzoek. We laten de resultaten zien van de totale groep respondenten. Waar mogelijk vergelijken we de resultaten met deze van een jaar eerder. In het eerste hoofdstuk bespreken we de overlast die wordt ervaren door omwonenden. Dan volgt een hoofdstuk over de overlast die wordt ervaren door bezoekers van het park. In de bijlage vindt u een profielschets van de respondenten.
8
Gemeente Utrecht
1 Ervaren overlast door omwonenden In dit hoofdstuk staat de overlast centraal die omwonenden van park Lepelenburg ervaren. In hoeverre ervaren omwonenden overlast van het park? Wanneer ondervindt men precies overlast en waar heeft men dan last van? Is hierin verbetering opgetreden sinds de invoering van de maatregelen? Tot slot gaan we in op de door de omwonenden aangedragen suggesties om de overlast in het park verder tegen te gaan. Gezien het zeer kleine aantal omwonenden dat aan deze quickscan heeft deelgenomen (n=27) moeten de resultaten voor deze groep als indicatief opgevat worden. Omwonenden ervaren nog steeds overlast in of van park Lepelenburg, maar minder frequent Zes van de tien omwonenden (62%) bezoeken park Lepelenburg dagelijks, een derde deel (35%) doet dit een paar keer per week. 93% van de omwonenden ervaart wel eens overlast in of van het park. Dit aandeel komt ongeveer overeen met een jaar eerder (95%). Wel is de frequentie waarmee omwonenden overlast ervaren ten opzichte van een jaar eerder iets gedaald. Waar in 2013 nog 60% van de omwonenden aangaf vaak overlast in of van park Lepelenburg te ervaren, is dit aandeel in 2014 gedaald naar 33%.
Tabel 1.1 Frequentie parkbezoek en ervaren overlast door omwonenden 2013
2014
Dagelijks
84%
62%
Een paar keer per week
16%
35%
-
4%
Vaak
60%
33%
Soms
27%
56%
Zelden
8%
4%
Nooit
5%
7%
Frequentie parkbezoek
Minder dan maandelijks Ervaren overlast
Bron: 1-meting Overlast park Lepelenburg
Geluidsoverlast, ondanks daling ten opzichte van jaar eerder, nog steeds grootste probleem Gevraagd naar de soort ervaren overlast in park Lepelenburg, noemen omwonenden –net als een jaar geleden- het vaakst geluidsoverlast. Wel is de ervaren geluidsoverlast (44%) ten opzichte van een jaar eerder (68%) gedaald. Andere vormen van overlast die veel genoemd worden zijn rondhangende jongeren (30%) en overlast door zwerfafval (30%). Nieuw in de top 5 zijn overlast door evenementen (15%) en BBQ's (15%). De overlast wordt volgens omwonenden vooral veroorzaakt door rondhangende jongeren (in groepen van verschillende samenstelling; 30%), gevolgd door parkbezoekers (26%). Drugshandelaren en dak- en thuislozen, vorig jaar nog op de plekken twee en drie, komen in 2014 niet meer voor in de top 5 van veroorzakers van overlast. 9
Tabel 1.2 Soorten overlast en veroorzakers van overlast volgens omwonenden 2013
2014
1. Geluidsoverlast
68%
44%
2. Rondhangende jongeren
45%
30%
2. Overlast door zwerfafval
26%
30%
4. Drugsoverlast
37%
22%
5. Evenementen
13%
15%
5. BBQ's
21%
15%
1. Rondhangende jongeren
18%
30%
2. Parkbezoekers
34%
26%
5%
22%
3. Drugsgebruikers
29%
22%
5. Uitgaanspubliek
3%
19%
Top 5 Soort overlast
Top 5 Wie veroorzaakt overlast?
3. Studenten
Bron: 1-meting Overlast park Lepelenburg
Helft omwonenden ervaart nog steeds dagelijks overlast, vooral 's avonds en in de vooravond De helft van de omwonenden van park Lepelenburg (52%) ervaart dagelijks overlast van of in het park. Ten opzichte van een jaar eerder (77%) is dit aandeel gedaald. De meeste overlast ervaren omwonenden –net als een jaar geleden- in het weekend. Gevraagd naar de tijdstippen waarop zij overlast ervaren, geven de meeste omwonenden aan dat dit 's avonds (76%) en in de vooravond (52%) het geval is. In vergelijking met een jaar eerder (43%) lijkt nachtelijke overlast in 2014 (24%) iets minder voor te komen.
10
Onderzoek Overlast park Lepelenburg
Gemeente Utrecht
Tabel 1.3 Dagen en tijdstippen waarop overlast wordt ervaren door omwonenden 2013
2014
Maandag
-
4%
Woensdag
-
4%
Donderdag
-
4%
Vrijdag
15%
32%
Zaterdag
18%
40%
Zondag
18%
32%
Dagelijks
77%
52%
's Ochtends 7.00 -12.00 uur
3%
12%
's Middags 12.00 -16.00 uur
31%
32%
Vooravond 16.00 – 20.00 uur
60%
52%
's Avonds 20.00 – 24.00 uur
63%
76%
's Nachts 00.00 – 7.00 uur
43%
24%
Doorlopend
23%
16%
Op welke dagen overlast? (meerdere antwoorden mogelijk)*
Op welke tijdstippen overlast? (meerdere antwoorden mogelijk)*
Bron: 1-meting Overlast park Lepelenburg * Omdat meerdere antwoorden mogelijk waren, tellen de percentages niet (per definitie) op tot 100%
11
Situatie verbeterd ten opzichte van jaar geleden, maar nog steeds behoefte aan meer toezicht Gevraagd naar suggesties of opmerkingen over overlast in park Lepelenburg merken verschillende omwonenden op dat de situatie ten opzichte van een jaar geleden merkbaar verbeterd is. Dit is vooral te danken aan het verbeterde toezicht in park Lepelenburg. Hierdoor is in ieder geval de drugsoverlast in het park duidelijk verminderd. Desondanks is er nog steeds behoefte aan het (verder) intensiveren van toezicht in park Lepelenburg. Vooral bij evenementen ervaren omwonenden nog dikwijls geluidsoverlast. Ook ervaren zij hierbij regelmatig verkeersoverlast. Verder wordt er door omwonenden gevraagd om een verbod op barbecueën in het park, dan wel strengere regels hiervoor, en meer aandacht voor het opruimen van afval.
12
Onderzoek Overlast park Lepelenburg
Gemeente Utrecht
2 Ervaren overlast door bezoekers In dit hoofdstuk gaan we in op de overlast die bezoekers van park Lepelenburg ervaren. In hoeverre ervaren zij overlast? Wanneer ondervindt men overlast en waar heeft men dan last van? Is hierin verbetering opgetreden sinds de invoering van de maatregelen? Tot slot gaan we in op de door de bezoekers aangedragen suggesties om de overlast in het park verder tegen te gaan. Bezoekers komen iets minder vaak per week in park Lepelenburg Eén op de vijf bezoekers van park Lepelenburg (20%) bezoekt het park dagelijks. Bijna een kwart (23%) doet dit meerdere keren per week. De bezoekfrequentie ligt hiermee iets lager dan een jaar geleden, toen nog meer dan de helft van de bezoekers (53%) het park dagelijks of meerdere keren per week bezocht. 2% van de ondervraagde bezoekers bezocht het park ten tijde van het interview voor de eerste keer. Ervaren overlast in park Lepelenburg duidelijk gedaald Waar in 2013 nog ruim zes van de tien bezoekers (62%) van park Lepelenburg aangaven hier wel eens overlast te ervaren, is dit aandeel in 2014 gedaald naar 43%. Het aandeel bezoekers dat vaak overlast ervaart daalde van 18% naar 2%. 17% van de bezoekers ervaart in 2014 soms overlast. In 2013 bedroeg dit aandeel nog 25%. Bijna een kwart van de bezoekers (23%) ervaart in 2014 zelden overlast.
Tabel 2.1 Frequentie parkbezoek en ervaren overlast door bezoekers 2013
2014
Dagelijks
23%
20%
Een paar keer per week
30%
23%
Wekelijks
13%
13%
2-4 keer per maand
16%
13%
3%
12%
15%
17%
-
2%
Frequentie parkbezoek
Maandelijks Minder dan maandelijks voor het eerst hier Ervaren overlast Vaak
18%
2%
Soms
25%
17%
Zelden
19%
23%
Nooit
38%
57%
Bron: 1-meting Overlast park Lepelenburg
Drankoverlast is in 2014 het grootste probleem in park Lepelenburg, drugsoverlast is afgenomen Drankoverlast is in 2014 volgens bezoekers de meest voorkomende vorm van overlast in park Lepelenburg. Op een gedeelde tweede plaats vinden we met 13% drugsoverlast en geluidsoverlast. Drugsoverlast in het park is ten opzichte van een jaar eerder (28%) duidelijk afgenomen. Ook overlast door zwerfafval komt met 6% minder vaak voor dan in 2013 (17%). 13
Dak- en thuislozen zijn volgens de bezoekers van park Lepelenburg met 15% nog altijd de grootste veroorzakers van overlast in het park, gevolgd door drugsgebruikers en alcoholisten (13%).
Tabel 2.2 Soorten overlast en veroorzakers van overlast volgens bezoekers 2013
2014
1. Drankoverlast
17%
16%
2. Drugsoverlast
28%
13%
2. Geluidsoverlast
15%
13%
4. Overlast door zwerfafval
17%
6%
5%
5%
1. Dak- en thuislozen
24%
15%
2. Drugsgebruikers
18%
13%
2. Alcoholisten
10%
13%
4. Recreatieve parkbezoekers
10%
8%
5. Rondhangende jongeren
12%
7%
Top 5 Soort overlast
5. Rondhangende jongeren/ samenscholing Top 5 Wie veroorzaakt overlast?
Bron: 1-meting Overlast park Lepelenburg
Bezoekers die overlast ervaren, ervaren dit meestal dagelijks en vooral in de vooravond en middag Van de bezoekers die overlast in het park ervaren geeft driekwart (77%) aan dat dit dagelijks het geval is. De meeste overlast vindt plaats in de weekends, waarbij de zondag (15%) als iets meer overlastgevend wordt ervaren dan de zaterdag (13%). Vooral de vooravond (44%) en de middag (38%) zijn tijdstippen waarop bezoekers overlast in het park ervaren.
14
Onderzoek Overlast park Lepelenburg
Gemeente Utrecht
Tabel 2.3 Dagen en tijdstippen waarop overlast wordt ervaren door bezoekers 2013
2014
Maandag
9%
0%
Dinsdag
9%
0%
Woensdag
9%
4%
Donderdag
9%
2%
Op welke dagen overlast? (meerdere antwoorden mogelijk)*
Vrijdag
25%
6%
Zaterdag
23%
13%
Zondag
22%
15%
Dagelijks
67%
77%
's Ochtends 7.00 -12.00 uur
3%
12%
's Middags 12.00 -16.00 uur
33%
38%
Vooravond 16.00 – 20.00 uur
76%
44%
's Avonds 20.00 – 24.00 uur
54%
27%
1%
2%
14%
19%
Op welke tijdstippen overlast? (meerdere antwoorden mogelijk)*
's Nachts 00.00 – 7.00 uur Doorlopend Bron: 1-meting Overlast park Lepelenburg
* Omdat meerdere antwoorden mogelijk waren, tellen de percentages niet (per definitie) op tot 100%
Situatie verbeterd ten opzichte van jaar geleden, maar nog steeds behoefte aan meer toezicht Gevraagd naar suggesties of opmerkingen over overlast in park Lepelenburg merken verschillende bezoekers op een duidelijke verbetering te hebben waargenomen ten opzichte van een jaar geleden ('echt verbeterd', 'gemeente is ermee bezig', 'gemeente doet goed zijn best', etc.). Toezicht en handhaving door politie en gemeente blijft belangrijk. Ook wordt het te geringe aantal en de matige kwaliteit van de toiletvoorzieningen genoemd.
15
Bijlage 1: profiel respondenten Het profiel van de omwonenden van park Lepelenburg is als volgt: • 56% van de respondenten is man, 44% is vrouw • 33% van de respondenten is tussen 35 en 55 jaar, 67% is ouder dan 55 jaar • 37% woont alleen, 33% woont samen zonder kinderen, 22% woont samen met kinderen, 7% woont in een studentenhuis Het profiel van de bezoekers van het park Lepelenburg is als volgt: • 58% van de respondenten is man, 42% vrouw • 40% van de respondenten is jonger dan 35 jaar, 23% is 55 jaar of ouder
Profiel respondenten Omwonenden
Bezoekers
Man
Geslacht
56%
58%
Vrouw
44%
42%
Leeftijd jonger dan 35 jaar
0%
40%
35 – 55 jaar
33%
37%
55 jaar of ouder
67%
23%
Gezinssamenstelling Woont alleen
37%
Woont samen zonder kind(eren)
33%
Woont samen met kind(eren)
22%
woont in een studentenhuis Bron: 1-meting Overlast park Lepelenburg
16
Onderzoek Overlast park Lepelenburg
7%