‘Retentiedak’ type Meander
OPTIGROEN RETENTIEDAK MEANDER & DROSSEL Groen-blauwe daken als oplossing voor de wateropgave bij nieuwbouw, bestaande bouw en herontwikkeling
‘Retentiedak’ type Drossel
Drossel
Wateroverlast in stedelijk en landelijk gebied 1. Wateroverlast in stedelijk en landelijk gebied Groen-blauwe daken De belangstelling van waterbeheerders voor begroeide daken neemt toe. Dit komt vooral door de recente ervaringen met extreme neerslag en de groeiende aandacht voor klimaatadaptatie. Bij nieuwbouw, bestaande bouw en herontwikkeling is het vaak nodig water te bergen op het terrein en vertraagd te laten afvoeren. Deze ingrepen brengen kosten met zich mee, omdat er aanvullende voorzieningen moeten worden gerealiseerd en het perceel vanuit de ogen van de perceeleigenaar niet efficiënt kan worden ingericht. Door het toepassen van de groen-blauwe daken wordt het perceel door meervoudig ruimtegebruik efficiënt benut en kunnen watervraagstukken relatief kostengunstig worden opgelost.
Waterhuishouding De interesse van waterbeheerders is, in het kader van de wateropgave vooral gericht op de rol van begroeide daken bij het verwerken van extreme neerslag. De studie naar het hydrologisch functioneren door het Duitse Opitgrün Internatinal AG (Optigroen) laat zien dat begroeide daken bijzonder geschikt zijn voor het reduceren van de jaarlijkse afvoer van de hoeveelheid hemelwater. Voor het verwerken van extreme neerslag moeten begroeide daken specifiek worden gedimensioneerd met een project specifieke bergingscapaciteit (waterpeil) en gereguleerde hemelwaterafvoer (statisch/dynamisch). Het Optigroen Retentiedak type Meander is een watervertragend dak, hierbij ligt de nadruk op het vertragen van de afvoer van hemelwater door waterstuwing (afvoercoëfficiënten). Het Optigroen Retentiedak type Drossel is een zogenaamd waterbergend dak of groen-blauwdak, hierbij ligt de nadruk op het bergen van hemelwater door een waterpeil dat gereguleerd (statisch/dynamisch) wordt afgevoerd.
Rol van perceeleigenaren Perceeleigenaren hebben een plichtals het gaat om de verwerking van hemelwater op hun perceel. Door zoveel mogelijk hemelwater op eigen terrein te bergen en vertraagd af te voeren wordt het watersysteem ontlast. Begroeide daken kunnen een essentieel onderdeel van de oplossing zijn. Diverse waterschappen en gemeenten erkennen de toegevoegde waarde van begroeide daken bij het oplossen van watervraagstukken wat zelfs kan leiden tot een watervergunning.
Nieuwbouw, bestaande bouw en herontwikkeling Bij nieuwbouw en herontwikkeling dient bij het ontwerp van een groen-blauw dak extra rekening te worden gehouden met het benodigde (extra) draagvermogen van de dakconstructie. Daarom dient in een vroeg stadium al rekening te worden gehouden met de toepassing van een Retentiedak. Bij bestaande bouw zijn de mogelijkheden vaak beperkt tenzij de dakconstructie veel toelaat. Vaak is het Retentiedak type Meander wel mogelijk.
22
Waterhuishouding begroeid oppervlak.
Hoge verdamping
Waterhuishouding verhard oppervlak.
Lage verdamping Hoge oppervlakkige afstroom
Lage oppervlakkige afstroom
Goede bergingscapaciteit, dus weinig wateroverlast
Afbeelding 1
Slechte bergingscapaciteit, dus veel wateroverlast
Afbeelding 2
Andere effecten van een groen-blauw dak Begroeide daken hebben naast hydrologische voordelen ook voordelen op het gebouw en de omgeving. Water speelt in alle gevallen een cruciale rol in relatie tot het type vegetatie dat zich kan ontwikkelen. - Het water in begroeide daken absorbeert een deel van de zonnestraling, waardoor de energie via verdamping wordt afgevoerd en voor (adiabatische) koeling zorgt. - Het weerkaatsingsvermogen (albedo) van de vegetatie zorgt voor reflectie van inkomende zonnestraling. - De vegetatie zorgt voor schaduw op het dak. - Zonnepanelen hebben een hoger rendement en een langere levensduur, wanneer deze worden gecombineerd met vegetatie die ook onder de zonnepanelen kan groeien. - Begroeide daken zorgt voor minder weerkaatsing van omgevingsgeluiden. -Luchtzuivering door het afvangen van fijnstof (PM10) en gassen (CO 2). - De diversiteit aan vegetatie stimuleert de interactie tussen flora en fauna en bevordert de biodiversiteit. - Begroeide daken beschermen de dakbedekking en verlengen de levensduur van het dakbedekkingssysteem. - Begroeide daken stimuleren het rendement van een perceel doormiddel van het dak efficiënt in te zetten voor integrale doelstellingen
Wateroverlast voorkomen met begroeide daken! 2. Wateroverlast aanpakken
Met begroeide daken kan wateroverlast op drie verschillende manieren worden aangepakt: - Vertragen van de afvoer in de vorm van waterstuwing (afvoercoefficiënten) - Bergen van hemelwater in de vorm van een waterpeil - Reguleren van de afvoer van hemelwater (maximale piekafvoer) in de vorm van Drossel regulatie
Afb. 3 Retentiedak type Meander 30 Maximaal waterhoudend vermogen: ca. 44 – 50 l/m2 Waterstuwing: ca. 19 l/m2 Afvoercoëfficient: C = 0,01
1. Optigroen Retentiedak type Meander (zie afb. 3, 4 en pag. 4) Sterk watervertragend systeem Het Optigroen Retentiedak type Meander 30 en Meander 60 bereiken met een maximaal waterhoudend vermogen van ca. 44 – 68 l/m2 en een tijdelijke waterstuwing van ca. 15 – 19 l/m2 een zeer gunstige afvoercoëfficiënt van C 0,01 tot C 0,17. Dergelijke afvoervertragingen (afvoercoëfficiënten) staan garant voor een enorme watervertraging, waarmee , afhankelijk van de regelgeving (Keur), watervraagstukken kunnen worden beantwoord.
Afb. 4 Retentiedak type Meander 60 Maximaal waterhoudend vermogen: ca. 62 – 68 l/m2 Waterstuwing: ca. 15 l/m2 Afvoercoëfficient: C = 0,17
2. Retentiedak type Drossel (zie afb. 5, 6 en pag. 5) Sterk waterbergend systeem (groen-blauw dak) Het Retentiedak type Drossel is bij alle begroeide daken toepasbaar, zowel bij dakbegroeiingen, daktuinen en dakbestratingen. Bij deze systemen creëren we in het systeem een waterpeil dat gereguleerd kan worden afgevoerd (statisch/ dynamisch). Men noemt dit ook wel een polderdak, deltadak of groen-blauwdak. Het waterpeil is te reguleren door de gepatenteerde Drosseltechniek dat al meer dan 15 jaar wereldwijd wordt toegepast door Optigroen. Het waterpeil wordt opgezet in de WRB-retentieboxen en zal met Drossels en capillaire cones vertraagd worden afgevoerd. Zolang het water niet door de Drossels wordt afgevoerd kunnen de capillaire cones het water terugvoeren naar de vegetatie, zodat het kan worden opgenomen en verdampt. Hierdoor kan er minder substraat worden toegepast.
Afb. 5 Retentiedak type Drossel 85 i (dakbegroeiingen) Maximaal waterhoudend vermogen: > ca. 44 l/m2 Waterberging: > ca. 62 l/m2 * * WRB bergingscapacitiet kan naar wens worden gedimensioneerd/opgewaardeerd
Afb. 6 Retentiedak type Drossel 85 v (daktuinen, dakbestratingen) Maximaal waterhoudend vermogen: ca. 0 l/m2 Waterberging: > ca. 62 l/m2 * * WRB bergingscapacitiet kan naar wens worden gedimensioneerd/opgewaardeerd
Het Retentiedak type Drossel bereikt systeemafhankelijk een maximaal waterhoudend vermogen van ca. 0 – 750 l/m2 en een waterpeil van ca. 62 – 133 l/m2 . Het water zal worden opgevangen in de WRB-retentieboxen en van daaruit, conform een project specifiek tijd, vertraagd worden afgevoerd. Dit tijdvak kan variëren van enkele uren tot enkele dagen, Men kan kiezen voor statische of dynamische semi-volautomatische Drosseltechniek op basis van neerslagdata.
1 Geschikte dakconstructie met volledig verkleefde wortelwe-
rende dakbedekking, bijvoorkeur geen afschot 2 Optigroen beschermlaag RMS 900 3 Optigroen drainagelaag WRB 85 i 4 Reguleerbaar waterpeil (bergingscapaciteit) 5 Optigroen filterlaag RMS 500 K
6
6
5 3
8
4
7
5 8
3
2
6 Optigroen substraatlaag E
1
7 Optigroen Controleschacht TMK, Optigroen stuwingsregelaar
Drossel (statisch/dynamisch) 8 Optigroen capillaire cones voor watertransport naar vegetatie
en verdamping Afb. 7 Voorbeeld: Systeemprincipe Optigroen Retentiedak type Drossel 75 in combinatie met dakbegroeiing (extensief)
ca. 0,36 – 3,6 l/h x m²
3
Optigroen systeem ‘Retentiedak’ type Meander
äandersystem 4
1
2
Vegetatielaag type Pluggen S Optie 1: Hydroseeding A Optie 2: Spruiten S Optie 3: Matten SM - Afstemmen op (context) substraatlaag
OPLOSSING 1:
OPLOSSING 2:
0 – 5° ME ANDER 30
0 – 5° ME ANDER 60
Optigroen Substraatlaag type E/S (60 mm) Optie: Substraatlaag E/L (60 mm) - Leverbaar als zwaar- of lichtgewicht variant - Systeemspecifiek uitgebalanceerd receptuur - Samengesteld uit natuurlijke bestanddelen - Hoge bergingscapaciteit (waterberging) - Hoge drainagecapaciteit
Optigroen Controleschacht type Kombi (> 100 mm) - Ter inspectie van de hemelwaterafvoeren - Verhoging mogelijk in stappen van 100 mm - Met afsluitbare deksel
3
Optigroen Filterlaag type 105 (1 mm) - Voorkomt dichtslibben drainage-bufferlaag - Hoog waterdoorlatend vermogen
4
Optigroen Drainage-bufferlaag type Meander (30 mm) - Hoge waterafvoercapaciteit en -bufferend vermogen - Voorkomt wateraccumulatie bij daken zonder afschot en bij grotere stromingslengtes - Sterk vertaagde waterafvoer door uniek lage afvoercoëfficiënt
Oplossing 1
1 5
Oplossing 2
Optigroen Drainage-bufferlaag type Meander (60 mm) - Hoge waterafvoercapaciteit en -bufferend vermogen - Voorkomt wateraccumulatie bij daken zonder afschot en bij grotere stromingslengtes - Sterk vertaagde waterafvoer door uniek lage afvoercoëfficiënt
1
2 6
Optigroen Bescherm-absorptielaag type RMS 300 (3 mm) - Beschermt dakbedekking tegen beschadigingen - Hoog waterabsorberend vermogen
2
3 5
3 4 6
6
Mäandersystem
Optigroen systeem ‘Retentiedak’ type Drossel OPLOSSING 1 + 2:
OPLOSSING 3:
EXTENSIEVE EN INTENSIEVE BEGROEIING
BELOOP EN/OF BERIJDBARE VERHARDING
Extensieve en intensieve begroeiing - Vegetatielaag, beplantingen - Substraatlaag
1 2
Oplossing 1 + 2
Dakbestrating (beloopbaar- en/of berijdbaar) - (half ) verharding - Cunetlaag - Draaglaag
Optigroen absorptie- en capillairlaag type RMS 500 K - Optimale waterverdeling onder de substraatlaag
3
Oplossing 3
4
Oplossing 1 + 2
Optigroen filterlaag type 300 - Voorkomt het dichtslibben door fijne deeltjes in de drainagelaag bij hoge waterdoorlatendheid.
5
4 Oplossing 3
Optigroen waterretentiebox type WRB 85 i (85 mm) - Gepatenteerd product met capillaire werking - Hoge drainagecapaciteit - Hoge bergingscapaciteit - Hoge thermische stabiliteit
3
1 2
Optigroen waterretentiebox type WRB 85 v (85 mm) - Gepatenteerd product - Voorkomt wateraccumulatie - Hoge drainagecapaciteit - Hoge bergingscapaciteit (waterberging) - Hoge belastingscapaciteit - Hoge thermische stabiliteit Optigroen stuwingsregelaar type Drossel - Gepatenteerd product - Projectspecifieke afvoer - Zowel statisch als dynamisch - Stuurbaar op basis van professionele neerslagdata - Potentiële watervergunning
5
4 6
9
8
7
Optigroen bescherm- en absorptielaag type RMS 900 - Beschermt de wortelwerende baan resp. de dakafdichting tegen beschadiging en slaat water op.
10 Optigroen bescherm- en glijlaag SGL 500 en Optigroen PE-folie 0,2 mm - Glijlaag - Drukverdeling - Eenvoudig aan te brengen
6
Oplossing 1 + 2
7
Oplossing 3
8
Drossel
9
Oplossing 1 + 2
9
10
SGL 500
PE 0,2
Oplossing 3
FKD 40
Triangel mit Steigung Triangel mit Steigung
5
Wij helpen u met uw watervraagstuk! 3. Gratis en vrijblijvend advies bij u aan tafel met projectspecifieke hydrologische analyse.
Specialisten op het gebied van integraal watermanagement op en rondom daken! Wij bieden de volgende service: - Systeemadvies middels een rapportage voorzien van CADtekeningen en bestekteksten (digitaal) - Groen-blauwe daksystemen met maximaal rendement - Vertalen van beleid in concrete systeemoplossingen - Procesondersteuning bij de aanvraag van uw watervergunning of BREEAM-certificering - Simulatie van het hydrologisch gedrag (water-footprint) van uw Optigroen systeem binnen de klimatologische context van de projectlocatie.
Optigroen systeem 'Retentiedak'
~50 50
Bestrating Cunetlaag Splut 1-4 (50 mm)
85
~185 mm
Type WRB 85, beloopbare bestrating
Optigroen waterretentiebox type WRB 85
Optigroen filterlaag type 300
Optigroen bescherm-glijlaag type SGL 500 Wortelwerende dakbedekking Geschikte dakconstructie Opmerking
* Conform FLL-richtlijnen
NEDERLAND Optigroen Dak- en Gevelbegroeiing Nijverheidsweg Noord 60.85 3812 Pm Amersfoort Telefoon +31 33 4635681 Fax +31 33 4635682 E-Mail
[email protected]
D Ak' Ktentieda steem 'Re
n sy Optigroe t extensieve begroeiing
** Conform Bouwbesluit
EN GEVELBEGROEIING
De bovenstaande tekening heeft vooral betrekking op de systeemopbouw. De verschillende lagen van het systeem zijn sterk vereenvoudigd weergegeven en moeten volgens de stand der techniek worden voorbereid en uitgevoerd. Technische wijzigingen voorbehouden. Geaccordeerd: Getekend: Schaal: Versie: Revisie: Detailnummer.: Duplicatie alleen met toestemming van de uitgever. Aan deze tekening kunnen geen O niet op schaal 1.083 O BU / TK / HV mh 10.10.2014 0 rechten worden ontleend.
WRB 75 me
tatie kruiden vege f grassen, sedum en/o Optigroen type E substraatlaag dikte afhankelijk Optigroen e variant) 60 mm. (lichte of zwarbegroeiing vanaf 500 K RMS vlies type van gekozen en capillair m) absorptieWRB 75 (75m Optigroen ntiebox type waterrete Optigroen WRB 75 capillaircones RMS 900 vlies rptie Optigroen - en abso bescherm Optigroen edekking rende dakb Wortelwe ructie
Dakconst
t met sting dien nderlijke bela uur en vera g d , max 24 Opmerkin lijke waterstan stemd) n ing: De tijde tructeur worden afge e centimeters bove t enig de cons lopen dien geplaatst te worden. over igd : De nood rstand vereenvoud em zijn sterk Noodoverloop de maximale wate
Waterstuw
g van het syste voorbehouden. toestemmin de lagen alleen met wijzigingen verschillen Duplicatievan de uitgever. geen Technische bouw. De n systeemop ereid en uitgevoerd. mer.: king op de tekening kunne Detailnum voorb Revisie: Aan deze n worden ontleend. vooral betrek techniek worden ing heeft der rechte Versie: 1.072_O staande teken n volgens de stand 0 Schaal: De boven n en moete 10.10.2014 Getekend: l weergegeve niet op schaa erd: mh Geaccorde O
DAK-
VEL EN GE
DUITSLAND/INTERNATIONAAL Optigrün international AG Am Birkenstock 19 72505 Krauchenwies Telefon +49 7576 772-0 Telefax +49 7576 772-299 E-Mail
[email protected]
www.optigroen.nl | www.optigruen.de | www.optigreen.com
BEGRO
EIING
TK / BU /
HV
Mäander Drossel 10/2015
Optigroen beschikt als enige systeemleverancier ter wereld over het simulatieprogramma ERWIN 4.0, waarbij het hydrologisch gedrag (water-footprint) van uw Optigroen systeem wordt gesimuleerd binnen de klimatologische context van de projectlocatie. Zo wordt inzichtelijk wat de gemiddelde jaarlijkse waterretentie zal zijn, maar ook hoeveel procent van de neerslag het systeem gemiddeld per jaar nog zal afvoeren en wat daarbij de maximale piekafvoer zal zijn. Het simulatiemodel is gebaseerd op het jarenlange onderzoek in Krauchenwies, waar het hydrologisch gedrag van begroeide daken werd onderzocht in het modernste proefstation ter wereld. De simulatie kunnen wij kosteloos voor u uitvoeren en aan u verstrekken.
Waterstuwing: De tijdelijke waterstand , max 24 uur en veranderlijke belasting dient met de constructeur worden afgestemd) Noodoverloop: De noodoverlopen dient enige centimeters boven de maximale waterstand geplaatst te worden.
