Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel
Verbruiken beheer : het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl
Doelstellingen van de presentatie ●
Het begrip « energiekadaster » verduidelijken en haar plaats ihkv een energieboekhouding
●
Een praktische modus operandi toelichten om een energiekadaster op te stellen
●
Het begrip « graaddagen » toelichten en de normalisatie van de brandstofverbruiken
2
Overzicht ●
Inleiding
●
1. Een energiekadaster uitwerken
●
●
●
►
1.1. De gebouwenlijst opstellen
►
1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen
►
1.3. De verbruiken bepalen
►
1.4. « Gebouwfiches » opstellen
2. Het energiekadaster in werking ►
2.1. De gebouwen prioriteren
►
2.2. Het begrip 'specifiek verbruik'
►
2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode
3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken ►
3.1. Het begrip « graaddag »
►
3.2. Normaliseren van de verbruiken
4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 3
Overzicht ●
Inleiding
●
1. Een energiekadaster uitwerken
●
●
●
►
1.1. De gebouwenlijst opstellen
►
1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen
►
1.3. De verbruiken bepalen
►
1.4. « Gebouwfiches » opstellen
2. Het energiekadaster in werking ►
2.1. De gebouwen prioriteren
►
2.2. Het begrip 'specifiek verbruik'
►
2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode
3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken ►
3.1. Het begrip « graaddag »
►
3.2. Normaliseren van de verbruiken
4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 4
Inleiding
You cannot manage what you cannot measure… « Meten », als basis om te kunnen : ●
Evalueren
●
Prioriteren
●
Voorstellen
●
Beslissen
●
Plannen
●
Handelen
●
Controleren
●
Corrigeren
●
… 5
De mijlpalen van een energiebeleid
Inleiding
Een Energieverantwoordelijke aanstellen ‐‐> Coherent beeld op het energiebeleid Verbeteren van de energieprestatie van het gebouw 1. Energiekadaster ‐‐> gebouwenlijst geklasseerd volgens besparingspotentieel 2. Energieaudit
Energieboekhouding
‐‐> besparingsmaatregelen geklasseerd volgens terugverdientijd opvolgen van de verbruiken 3. Haalbaarheidsstudie ‐‐> technische beschrijving en ‐‐> Het verbruik kennen: gedetailleerde economische evaluatie verbruiksgegevens beschikbaar, benchmarking, normalisatie van de verbruiken, energiehandtekening, probleemdetectie, evaluatie van de verbetermaatregelen 4. Uitvoeren van de verbetermaatregelen ‐‐> bijsturingen en investeringen / verbeteren van de prestaties 5. Opvolging ‐‐> opsporen van problemen / continue verbetering
Sensibilisering van de gebruikers
‐‐> Gedragswijziging, energiebesparing zonder investeringen
6
De mijlpalen van een energiebeleid
Inleiding
Een Energieverantwoordelijke aanstellen ‐‐> Coherent beeld op het energiebeleid Verbeteren van de energieprestatie van het gebouw 1. Energiekadaster ‐‐> gebouwenlijst geklasseerd volgens besparingspotentieel 2. Energieaudit
Energieboekhouding
‐‐> besparingsmaatregelen geklasseerd volgens terugverdientijd opvolgen van de verbruiken 3. Haalbaarheidsstudie ‐‐> technische beschrijving en ‐‐> Het verbruik kennen: gedetailleerde economische evaluatie verbruiksgegevens beschikbaar, benchmarking, normalisatie van de verbruiken, energiehandtekening, probleemdetectie, evaluatie van de verbetermaatregelen 4. Uitvoeren van de verbetermaatregelen ‐‐> bijsturingen en investeringen / verbeteren van de prestaties 5. Opvolging ‐‐> opsporen van problemen / continue verbetering
Sensibilisering van de gebruikers
‐‐> Gedragswijziging, energiebesparing zonder investeringen
7
Voorbeeld van een kadaster
Inleiding
8
Gebouwlijst
Inleiding
9
Oppervlakten
Inleiding
10
Elektrische verbruiken…
Inleiding
11
… en brandstofverbruiken
Inleiding
12
Prioriteitenvolgorde
Inleiding
13
Doelstellingen van het energiekadaster
Inleiding
●
Het gebouwenpark onder het vergrootglas
●
Een status voor elk gebouw bepalen
●
De verbruiksniveaus kennen
●
Beschikken over een preciese momentopname van de staat van het gebouwenpark
●
=> De gebouwen prioriteren
●
Instellen energieboekhouding
●
Als start voor het verzamelen en archiveren van informatie
●
+ zijdelingse voordelen (facturatie, transversaliteit, kennis van het gebouw, communicatie…)
14
Doelstellingen van het energiekadaster
Inleiding
●
Het gebouwenpark onder het vergrootglas
●
Een status voor elk gebouw bepalen
●
De verbruiksniveaus kennen
●
Beschikken over een preciese momentopname van de staat van het gebouwenpark Energiekadaster vs. Energieboekhouding
●
=> De gebouwen prioriteren
●
Instellen energieboekhouding
●
Als start voor het verzamelen en archiveren van informatie
●
+ zijdelingse voordelen (facturatie, transversaliteit, kennis van het gebouw, communicatie…)
15
Overzicht ●
Inleiding
●
1. Een energiekadaster uitwerken
●
●
●
►
1.1. De gebouwenlijst opstellen
►
1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen
►
1.3. De verbruiken bepalen
►
1.4. « Gebouwfiches » opstellen
2. Het energiekadaster in werking ►
2.1. De gebouwen prioriteren
►
2.2. Het begrip 'specifiek verbruik'
►
2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode
3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken ►
3.1. Het begrip « graaddag »
►
3.2. Normaliseren van de verbruiken
4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 16
1. Een energiekadaster uitwerken
1.1. De gebouwenlijst opstellen ●
●
●
Welke gebouwen? ►
Eigendom ?
►
Gebruik?
►
Betaling van de facturen ?
►
Gebouw in gebruik?
►
Gebouw af te voeren?
Welke nomenclatuur? ►
Bestaande ? Nieuwe ?
►
Interne? Kadaster? …
Welke « granulariteit » ? ►
Sites?
►
Functies?
►
Tellers?
►
Facturen?
17
1. Een energiekadaster uitwerken
1.1. De gebouwenlijst opstellen ●
●
●
Welke gebouwen? ►
Eigendom ?
►
Gebruik?
►
Betaling van de facturen ?
►
Gebouw in gebruik?
►
Gebouw af te voeren?
Welke nomenclatuur? ►
Bestaande ? Nieuwe ?
►
Interne? Kadaster? …
Welke « granulariteit » ? ►
Sites?
►
Functies?
►
Tellers?
►
Facturen?
Eenvoudig Bruikbaar Sprekend Duurzaam 18
1. Een energiekadaster uitwerken
1.2. Oppervlaktebepaling van de gebouwen ●
Vereenvoudigde methode : de verwarmde vloeroppervlakte Concreet : => elektronische plannen => papieren plannen => opmeting ter plaatse => brandpreventieplannen => kuisbedrijven => Google Maps
●
Methode UMH : houdt rekening met de gebouwschil en de verliesoppervlakte 19
1. Een energiekadaster uitwerken
1.3. De verbruiken bepalen ●
Het niveau van de energieverbruiken bepalen => per vector => per gebruik => over drie jaar Concreet : => vertrekkend van de facturen => de « omloop van de factuur » in kaart brengen => afrekeningsfacturen niet vergeten => elektronische toegang tot de facturen => bij stookolie => 1 liter stookolie ≈ 1 m³ gas ≈ 10 kWh
20
1. Een energiekadaster uitwerken
1.4. Opstellen van « gebouwfiches » ►
Nomenclatuur
►
Energievectoren
►
Tellers en EAN-codes
►
Toegang
►
Contactpersoon
►
Elektrische uitrusting
►
Uitrusting stookplaats
►
Documentatie : as-built, hydraulische schema’s, …
►
Foto’s
►
Historiek van de interventies
►
…
21
1. Een energiekadaster uitwerken
1.4. Opstellen van « gebouwfiches » ►
Voorbeeld van een gebouwfiche…
22
Overzicht ●
Inleiding
●
1. Een energiekadaster uitwerken
●
●
●
►
1.1. De gebouwenlijst opstellen
►
1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen
►
1.3. De verbruiken bepalen
►
1.4. « Gebouwfiches » opstellen
2. Het energiekadaster in werking ►
2.1. De gebouwen prioriteren
►
2.2. Het begrip 'specifiek verbruik'
►
2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode
3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken ►
3.1. Het begrip « graaddag »
►
3.2. Normaliseren van de verbruiken
4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 23
2. Het energiekadaster in werking
2.2. Het begrip « specifiek verbruik » Voorbeeld van een scholenpark
Berekening van de specifieke brandstofverbruiken in kWh/m²
Catégorie Ecole Ecole Ecole Ecole Ecole Ecole Ecole Ecole
Etablissement Ecole 4 Peter Pan JJ Michel Ulenspiegel gaz Ecole 1-2 Ulenspiegel ma Pierre Paulus Ecole Parvis
Combustible
Surface
Volume
kWh (2004)
m²
m³
1.153.965 2.269.958 1.085.762 458.808 1.023.323 524.911 1.725.196 876.803
3.136 6.727 3.485 1.500 3.904 2.187 8.125 5.000
17.514 21.795 24.492 7.245 20.237 7.654 30.000 21.000
Conso. Spécif. Combustible kWh/m² 368 337 312 306 262 240 212 175
minst performante gebouwen « specifiek » verbruik andere « ratio’s » mogelijk naargelang de functie
24
1. Het energiekadaster in werking
2.2. Methode « UMH » Klasseren van de gebouwen op basis van hun energieprestatie
E-peil
- Criterium bruikbaar voor het inschatten van de gebouwkwaliteit - E-peil
slecht geïsoleerde schil slechte luchtdichtheid gebrekkige verwarmingsinstallatie
25
1. Het energiekadaster in werking
2.2. Methode « UMH »
26
1. Het energiekadaster in werking
2.2. Methode « UMH »
- Kwantitatief beslissingsondersteunend criterium - Gewogen E-peil
energiebesparingspotentieel
Opstellen van een lijst met prioritaire gebouwen
27
1. Het energiekadaster in werking
2.3. Vereenvoudigde methode Berekening van de ratio kWh²/m² Catégorie Ecole Ecole Ecole Ecole Ecole Ecole Ecole Ecole
Etablissement Peter Pan Ecole 4 Pierre Paulus JJ Michel Ecole 1-2 Ecole Parvis Ulenspiegel gaz Ulenspiegel ma
Combustible
Surface
Volume
kWh (2004)
m²
m³
2.269.958 1.153.965 1.725.196 1.085.762 1.023.323 876.803 458.808 524.911
6.727 3.136 8.125 3.485 3.904 5.000 1.500 2.187
21.795 17.514 30.000 24.492 20.237 21.000 7.245 7.654
Conso. Spécif. Combustible kWh/m² 337 368 212 312 262 175 306 240
kWh²/m² 765.974.331 424.628.578 366.313.999 338.272.345 268.235.134 153.756.700 140.336.521 125.986.080
Prioritaire gebouwen omwille van weinig performant EN grote verbruiker Begrip staat los van de gebouwfysica Voorzichtig om dit te communiceren
28
Overzicht ●
Inleiding
●
1. Een energiekadaster uitwerken
●
●
●
►
1.1. De gebouwenlijst opstellen
►
1.2. De oppervlakten van de gebouwen bepalen
►
1.3. De verbruiken bepalen
►
1.4. « Gebouwfiches » opstellen
2. Het energiekadaster in werking ►
2.1. De gebouwen prioriteren
►
2.2. Het begrip 'specifiek verbruik'
►
2.3. Methode UMH / Vereenvoudigde methode
3. De verbruiken van verschillende jaren met elkaar vergelijken ►
3.1. Het begrip « graaddag »
►
3.2. Normaliseren van de verbruiken
4. Van een kadaster naar een energieboekhouding 29
3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren
3.1. Het begrip « graaddag » De graaddagen geven een indicatie van de klimatologische omstandigheden en maken het mogelijk de verwarmingsbehoeften te bepalen
Berekeningsnota Tgem = (Tmax + Tmin) / 2 GD 15/15 = 15 - Tgem Met Tgem afgerond tot 1 cijfer na de komma
30
3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren
3.1. Het begrip « graaddag » ●
Momenteel: sept. 2005 – maart 2011
Gem . TEMP.
GD15/15
(Tmax+Tmin)/2 ALS(Tgem<=15;15-Tmoy;0)
31
3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren
3.1. Het begrip « graaddag » En op regime 16,5/16,5? > Op de site aardgas.be
32
3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren DEGRES-JOURS 16.5 - UCCLE - DECEMBRE 2005 DATE
TEMP. MAX.
TEMP. MIN.
TEMP. MOY.
TEMP. EQUIV.
DEGRES-JOURS EQUIV.
TEMP. MOY
DJ15/15
01/12/05 02/12/05 03/12/05 04/12/05 05/12/05 06/12/05 07/12/05 08/12/05 09/12/05 10/12/05 11/12/05 12/12/05 13/12/05 14/12/05 15/12/05 16/12/05 17/12/05 18/12/05 19/12/05 20/12/05 21/12/05 22/12/05 23/12/05 24/12/05 25/12/05 26/12/05 27/12/05 28/12/05 29/12/05 30/12/05 31/12/05
(Tmax) 4,0 8,7 9,2 9,3 7,7 5,3 7,1 7,7 5,3 6,3 5,6 8,2 8,2 8,3 8,3 9,4 2,4 3,0 5,4 3,3 5,3 6,9 7,2 8,0 7,4 5,2 -0,7 -0,8 -0,3 5,7 7,0
(Tmin) -0,7 0,2 3,6 6,6 5,1 4,0 4,3 4,1 2,0 -0,4 -2,0 -1,2 4,4 3,8 4,4 5,7 0,5 0,2 -0,2 1,8 2,0 3,3 4,3 4,7 4,5 1,1 -1,6 -2,3 -7,0 -6,7 -3,8
(Tm) 1,6 5,5 8,0 7,4 6,1 4,6 5,0 4,8 3,3 1,3 0,7 5,1 6,8 5,5 6,0 6,2 1,1 1,0 2,7 2,3 3,9 5,3 5,8 6,0 4,7 2,0 -1,4 -2,2 -3,4 -2,0 5,0
(Te) 1,5 3,9 6,6 7,4 6,7 5,3 5,0 4,8 3,9 2,3 1,1 3,4 5,7 5,9 5,9 6,1 3,1 1,6 2,0 2,3 3,3 4,6 5,5 5,9 5,2 3,2 0,2 -1,5 -2,8 -2,4 2,1 TOTAL
(Dje) 15,0 12,6 9,9 9,1 9,8 11,2 11,5 11,7 12,6 14,2 15,4 13,1 10,8 10,6 10,6 10,4 13,4 14,9 14,5 14,2 13,2 11,9 11,0 10,6 11,3 13,3 16,3 18,0 19,3 18,9 14,4 403,7
(Tmoy) 1,65 4,45 6,4 7,95 6,4 4,65 5,7 5,9 3,65 2,95 1,8 3,5 6,3 6,05 6,35 7,55 1,45 1,6 2,6 2,55 3,65 5,1 5,75 6,35 5,95 3,15 -1,15 -1,55 -3,65 -0,5 1,6 3,7
13,35 10,55 8,6 7,05 8,6 10,35 9,3 9,1 11,35 12,05 13,2 11,5 8,7 8,95 8,65 7,45 13,55 13,4 12,4 12,45 11,35 9,9 9,25 8,65 9,05 11,85 16,15 16,55 18,65 15,5 13,4 350,9
31
33
3. Vergelijken van de verbruiken over de jaren
3.2. Normaliseren van de verbruiken • Waarom? • Hoe? • Praktijk-workshop
34
Inleiding
Van het energiekadaster naar een energieboekhouding Een Energieverantwoordelijke aanstellen ‐‐> Coherent beeld op het energiebeleid Verbeteren van de energieprestatie van het gebouw 1. Energiekadaster ‐‐> gebouwenlijst geklasseerd volgens besparingspotentieel 2. Energieaudit
Energieboekhouding
‐‐> besparingsmaatregelen geklasseerd volgens terugverdientijd opvolgen van de verbruiken 3. Haalbaarheidsstudie ‐‐> technische beschrijving en ‐‐> Het verbruik kennen: gedetailleerde economische evaluatie verbruiksgegevens beschikbaar, benchmarking, normalisatie van de verbruiken, energiehandtekening, probleemdetectie, evaluatie van de verbetermaatregelen 4. Uitvoeren van de verbetermaatregelen ‐‐> bijsturingen en investeringen / verbeteren van de prestaties 5. Opvolging ‐‐> opsporen van problemen / continue verbetering
Sensibilisering van de gebruikers
‐‐> Gedragswijziging, energiebesparing zonder investeringen
35
Nuttige hulpmiddellen, websites, enz. : Energie « Benchmarking » : http://app.bruxellesenvironnement.be/bilanenergie /simulation.htm Le cadastre énergétique des bâtiments, un outil pour définir les priorités d´intervention (FR) : http://energie.wallonie.be/servlet/Repository/cada stre.pdf?ID=361&saveFile=true 16,5 / 16,5 graaddagen: http://www.gaznaturel.be/professionel/le-gaznaturel/nouvelles-et-publications/degres-jours 15/15 graaddagen : http://energie.wallonie.be/fr/les-degresjours.html?IDC=6509
36
Om te onthouden van de presentatie ●
Kadaster vs. energieboekhouding (doelstellingen en specifieke methoden)
●
Begrip graaddagen
●
Begrip specifiek verbruik
●
Begrip kWh ² / m² (inclusief objectief)
●
Normaliseren van de verbruiken (doelstellingen en methodologie)
37
Contact Emmanuel HECQUET Projectleider – Ploeg « opleiding » ICEDD asbl
: 081/25.04.80
E-mail :
[email protected]
38