Operatie bij endeldarmkanker

Operatie bij endeldarmkanker Maart 2015

1. Inleiding In overleg met uw behandelend arts is besloten dat u een endeldarmoperatie zult ondergaan. In deze folder leest u meer over de operatie, de voorbereiding op de operatie, de opname en de nazorg. De informatie is bedoeld als aanvulling op het gesprek met uw behandelend arts en casemanager. Neem deze folder mee tijdens uw opname en vraag uw partner/familie om deze ook goed te lezen.

2. Waarom een endeldarmoperatie? Bij u is vastgesteld dat er sprake is van een kwaadaardige afwijking in de endeldarm; een “rectumtumor”. Kwaadaardige cellen hebben de neiging om in het omliggende weefsel te groeien en zich te verspreiden (uitzaaien). De behandeling van kanker is er op gericht om dit te voorkomen. Het doel van een operatie is om de kwaadaardige cellen te verwijderen uit het lichaam. Een endeldarmoperatie wordt vaak gecombineerd met aanvullende behandelingen zoals bestralen en/of chemotherapie. Soms is een operatie niet zinvol, bijvoorbeeld omdat er uitzaaiingen op andere plaatsen in het lichaam zijn gevonden.

3. Opereren in het Oncologie Netwerk West Alrijne Ziekenhuis en Groene Hart Ziekenhuis werken intensief samen binnen het Oncologie Netwerk West. De belangrijkste reden hiervoor is om kennis en ervaring te bundelen en de kwaliteit van de zorg nog verder te verbeteren. Binnen het Oncologie Netwerk West vinden de operaties bij endeldarmkanker plaats in Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp. De belangrijkste reden om de endeldarmoperaties te concentreren, is het verhogen van de kwaliteit. Een select aantal gespecialiseerde chirurgen voert de operaties uit. Uit onderzoek blijkt dat dit leidt tot minder complicaties en een betere kans op herstel. Eventuele aanvullende behandelingen, controles en nazorg vinden plaats in het eigen ziekenhuis. Op deze manier biedt het Oncologie Netwerk West de beste zorg dichtbij.

4. Voorbereiding op de operatie Nadat het behandelplan met u is besproken, wordt u in contact gebracht met het Opnamebureau. Dit gaat voor u de operatiedatum inplannen en een afspraak voor het preoperatieve spreekuur maken. Het is van belang om u goed voor te bereiden op de operatie. We proberen uw partner of familie ook goed op de hoogte te stellen, zodat zij u bij de voorbereiding op uw operatie en uw herstelperiode na de operatie goed kunnen ondersteunen. Vraag uw partner/familie daarom mee te gaan naar de voorbereidende gesprekken.

Operatie bij endeldarmkanker • Oncologie Netwerk West

2/14

4.1 Voorbereidend gesprek met uw casemanager Voorafgaande aan de operatie heeft u een gesprek met uw casemanager. Tijdens dit gesprek wordt alle informatie die u heeft gekregen nog een keer toegelicht. Ook kunt u uw vragen over het behandelplan en de folders bespreken. Het kan helpen als u deze vragen van tevoren opschrijft. Tijdens het gesprek geeft de casemanager u ook praktische informatie, bijvoorbeeld over de voorbereiding op de operatie, het herstelprogramma tijdens de opname en nazorg. De casemanager heeft aandacht voor uw emoties die spelen rondom de geplande operatie en uw thuissituatie. Zij of hij bespreekt met u of u na de operatie thuis hulp nodig heeft, zodat u tijdig daarover afspraken kunt maken met uw partner of familie. Wanneer het nodig is, regelen wij speciale thuiszorg of wijkverpleging.

4.2 Voorbereidend gesprek met de stomaverpleegkundige Bij een endeldarmoperatie bestaat de kans dat een stoma (een kunstmatige uitgang voor ontlasting) moet worden aangelegd. Daarom heeft u voorafgaand aan de operatie een gesprek met de stomaverpleegkundige in uw eigen ziekenhuis. Deze zal u uitgebreid informeren over de stoma, hoe u daarmee leert omgaan en welke begeleiding u mag verwachten van de verpleegkundigen op de afdeling en van de stomaverpleegkundige.

4.3 Pre-operatief onderzoek Het preoperatief onderzoek is de eerste stap in de voorbereiding op de operatie. Tijdens het preoperatief onderzoek op de polikliniek anesthesie worden uw relevante gegevens verzameld en wordt u onderzocht om onveilige situaties tijdens de operatie en/of opname te voorkomen. U heeft hier o.a. een gesprek met de anesthesioloog die verantwoordelijk is voor de verdoving (narcose) tijdens de operatie. Als voorbereiding op dit onderzoek krijgt u een vragenformulier over uw gezondheidstoestand en medicijngebruik en een folder met meer informatie.

4.4 Het belang van goede voeding en conditie Een goede conditie en voedingstoestand zorgen voor een sneller herstel na de operatie en verminderen het risico op complicaties. Vanaf nu tot het moment van de operatie, kunt u uw conditie verbeteren door gezond en gevarieerd te eten en -als het enigszins kan- voldoende te bewegen. Voeding levert u energie en belangrijke voedingstoffen zoals koolhydraten, vetten, eiwitten, vitaminen, mineralen en spoorelementen. Wij vragen u te stoppen met roken. Het ontstaan van een voedingstekort Als uw lichaam meer voedingsstoffen nodig heeft dan u met uw maaltijden binnenkrijgt, ontstaat een voedingstekort. Dit is niet goed voor uw lichamelijke conditie en weerstand. Een voedingstekort kan ontstaan doordat u (tijdelijk) minder goed eet, maar het kan ook zijn dat uw lichaam meer voedingsstoffen verbruikt door pijn en koorts voor of na een operatie.


3/14

Let op uw gewicht Hoe fitter u bent voor de operatie, des te gemakkelijker en beter u na de operatie kunt herstellen. Uw gewicht geeft vaak een goede indicatie van uw voedingstoestand en uw conditie. Zomaar afvallen, zonder dat u daar bewust iets voor doet, is geen goed teken. Bij ongewenst gewichtsverlies daalt uw weerstand. Weeg uzelf daarom 1 keer per week als u ziek bent of een operatie moet ondergaan, dan valt het u tijdig op als u opeens gewicht verliest. Mocht er sprake zijn van gewichtsverlies, bespreek dit dan met uw behandelend arts of casemanager. Zij kunnen eventueel de diëtist inschakelen voor dieetadvies. Algemene voedingsadviezen •

Eet gevarieerd;

•

Eet volop groente en fruit;

•

Eet ruimschoots brood, aardappelen of rijst;

•

Eet genoeg melkproducten, vlees of vleesvervangers;

•

Drink voldoende (1,5 tot 2 liter per dag).

4.5 Medicijnen Voor uw gezondheid en uw veiligheid is het nodig dat u uw actuele medicatieoverzicht bij opname meeneemt naar het ziekenhuis. Dit kunt u verkrijgen bij uw apotheek. Daarnaast verzoeken wij u alle medicijnen die u thuis gebruikt, in de originele verpakking mee te nemen naar het ziekenhuis. Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, bespreekt de chirurg of de anesthesioloog met u hoeveel dagen voor de operatie u moet stoppen met deze medicijnen. Is dit niet met u besproken of heeft u hierover vragen , neemt u dan telefonisch contact op met de polikliniek anesthesie van Alrijne Ziekenhuis.

4.6 De opnamedag Op de dag vóór de operatie wordt u verwacht in het Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp voor uw opname. We maken u en uw partner/familie deze dag wegwijs op de afdeling en bereiden u (verder) voor op de operatie. Heeft u nog vragen over uw operatie, aarzelt u dan niet om deze te stellen. U vindt meer praktische informatie in de “Opnamewijzer”. Op de dag van opname gaat u allereerst naar het laboratorium om bloed te prikken. Vervolgens meldt u zich op de afdeling chirurgie: 230/A2. Op de afdeling wordt u ontvangen door de verpleegkundige. Zij/hij zal u op de hoogte brengen van de gang van zaken op de afdeling en met u doornemen of alle noodzakelijke voorbereidingen zijn getroffen. Indien dit nog niet is gebeurd, bespreekt de verpleegkundige de stappen van het herstelprogramma met u en zal zij/hij uw rol bij het herstel benadrukken. Meer informatie vindt u in de folder “Herstelprogramma na darmoperatie”.


4/14

Op de opnamedag komt de fysiotherapeut bij u langs om ademhalingsoefeningen met u door te nemen, zodat u na de operatie goed kunt ademhalen en hoesten. De stomaverpleegkundige van Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp komt langs om de voorkeursplaats voor de stoma op uw buik af te tekenen of, indien dit al gebeurd is, te controleren. Eten en drinken op de opnamedag •

U mag de dag voor de operatie gewoon eten en drinken tot 24.00 uur ’s avonds;

•

U wordt gevraagd vanaf 17.00 uur te starten met het drinken van vier pakjes PreOp (speciale koolhydraatrijke preoperatieve drankjes), verspreid over de avond. Indien u diabetes mellitus (suikerziekte) heeft, krijgt u deze drankjes niet;

•

Patiënten bij wie de endeldarm niet geheel wordt verwijderd, krijgen zowel ’s middags als ’s avonds een glas laxeerdrank. Daarnaast wordt deze patiënten gevraagd om heldere vloeistoffen te drinken.

•

Patiënten bij wie de endeldarm wordt verwijderd, krijgen ‘s avonds een eerste klysma; dit wordt met behulp van de verpleegkundige toegediend. .

4.7 De operatiedag Op de dag van de operatie worden de laatste voorbereidingen getroffen: •

Vanaf de dag van de operatie krijgt u gedurende de opname dagelijks een kleine injectie met “Fraxiparine” om de kans op bloedstolsels in uw vaten (trombose) tegen te gaan;

•

Vanaf 0.00 uur tot 2,5 uur voor de operatie mag u alleen nog maar heldere vloeistoffen drinken zoals water en thee..

•

U dient ’s ochtends circa 2,5 uur voor de operatie binnen een half uur tijd twee pakjes Pre-Op te drinken. Deze drank zorgt ervoor dat u zich na de operatie beter voelt. Hierna mag u niets meer eten en drinken tot de operatie;

•

Patiënten bij wie de endeldarm wordt verwijderd, krijgen op de operatiedag

rond 6.00 een tweede klysma. Ongeveer een uur voor de operatie krijgt u een operatiejasje aan. U wordt gevraagd eventuele make-up, sieraden, contactlenzen, bril en gebitsprothese te verwijderen. Ook krijgt u voorbereidende medicatie, die u met wat water mag innemen. U mag uw eigen medicatie innemen, zoals door de anesthesioloog met u is afgesproken. Een verpleegkundige brengt u vervolgens in uw bed naar de voorbereidingsruimte van de operatieafdeling. Daar ontmoet u de anesthesioloog die u onder narcose brengt. De operatie vindt plaats onder narcose (algehele anesthesie). Voor vochttoediening en toediening van pijnstilling en andere medicijnen, wordt een infuus ingebracht (een dun slangetje in een bloedvat); 30-60 minuten vóór de operatie krijgt u eenmalig antibiotica toegediend.


5/14

5. De operatie De endeldarmoperatie wordt uitgevoerd door de oncologisch GE-chirurg (gespecialiseerd in darmoperaties) die daarbij ondersteund wordt door een gespecialiseerd operatieteam. De operatie is afhankelijk van het type en de uitgebreidheid van de operatie. Gemiddeld duurt een endeldarmoperatie zo’n drie uur.

5.1 De operatie Een endeldarmoperatie kan plaatsvinden door een kijkoperatie (laparoscopische operatie) of een “klassieke” snee in de buik (open operatie). Bij een kijkoperatie wordt een aantal kleine gaatjes in de buikwand gemaakt, waardoor operatie-instrumenten en een kleine camera in de buik worden gebracht. De camera is verbonden met een tvmonitor, zodat de chirurg zijn handelingen kan zien. Deze methode is niet voor iedere patiënt geschikt. Uw chirurg heeft met u besproken voor welke techniek u in aanmerking komt. Bij de endeldarmoperatie wordt het deel van de endeldarm met de tumor met een ruime marge verwijderd. Tijdens de operatie verwijdert de chirurg ook het omliggende vetweefsel, met daarin lymfeklieren. Zo wordt de kans op terugkeer van de tumor zo klein mogelijk gemaakt. Achter dit vetweefsel liggen zenuwen die zorgen voor een aantal seksuele- en urineblaasfuncties. Uiteraard probeert de chirurg deze zenuwen zoveel mogelijk te sparen.

Stoma Nadat het aangedane darmdeel is verwijderd, zal de chirurg proberen de resterende darmdelen weer met elkaar te verbinden. Een dergelijke verbinding noemen we een “anastomose” of “naad”. Het kan echter nodig zijn om een tijdelijk of blijvend stoma aan te leggen. Hierbij wordt een darmuiteinde door de buikwand naar buiten gebracht. Een stoma is dus een kunstmatige uitgang voor ontlasting. Deze uitgang heeft geen sluitspier. Daardoor is het niet mogelijk controle over de ontlasting te hebben. De ontlasting komt terecht in een opvangzakje dat over de stoma-opening wordt aangebracht. Tijdelijk stoma Reden om een tijdelijk stoma aan te leggen is dat de chirurg wil voorkomen dat er ontlasting langs de (nieuwe) kwetsbare darmnaad komt, zodat deze de gelegenheid krijgt om te genezen. De tijdelijke stoma wordt vaak van de dunne darm gemaakt en meestal rechtsonder in buik aangelegd. De tijdelijke stoma wordt in principe na drie à vijf maanden weer opgeheven. Hier is een tweede, minder grote, operatie voor nodig. Blijvend stoma Wanneer de afwijking zich heel laag in de darm bevindt (nabij de anus), kan het onvermijdelijk zijn om een blijvend stoma aan te leggen. Het is namelijk alleen mogelijk


6/14

om een anastomose te maken als het gezwel niet te dicht bij de anus zit; er moet genoeg gezonde endeldarm overblijven om de verbinding te kunnen maken. Zit het gezwel te dicht bij de anus, dan wordt de hele endeldarm inclusief de anus verwijderd. Dit wordt een “endeldarmresectie” (abdomino perineale resectie - APR) genoemd. Het blijvend stoma wordt vervolgens meestal linksonder in de buik aangelegd.

5.2 Weefselonderzoek na de operatie Tijdens de operatie wordt een deel van uw endeldarm inclusief de tumor verwijderd evenals het omliggende vetweefsel met lymfeklieren. Na afloop van de operatie wordt dit weefselmateriaal verder onderzocht in het laboratorium door de patholoog. Gemiddeld duurt dit weefselonderzoek een week. De uitslag wordt met u besproken tijdens de controle-afspraak op de polikliniek (of eventueel al tijdens uw opname).

6. Complicaties tijdens en na de operatie Bij iedere operatie worden uitgebreide voorzorgsmaatregelen getroffen om de kans op complicaties zo klein mogelijk te houden. Toch is geen enkele operatie zonder risico’s. Bij endeldarmoperaties kunnen de volgende complicaties optreden: •

Wondinfecties: Deze komen vaker voor bij darmoperaties dan bij andere operaties en geven aanleiding tot een vertraagde wondgenezing. Dit kan het verblijf in het ziekenhuis verlengen. In bepaalde situaties na een darmoperatie wordt de huid (gedeeltelijk) opengelaten om wondinfecties te voorkomen. In geval van een wondinfectie kunt u koorts krijgen en heeft u mogelijk antibiotica nodig.

•

Nabloeding: Bij een nabloeding kan het noodzakelijk zijn u nogmaals te opereren om de stolsels te verwijderen en de bloeding te stelpen.

•

Trombose: Bij trombose is er sprake van een bloedstolsel in een bloedvat; hiervoor worden medicijnen gegeven die het bloed dunner maken.

•

Naadlekkage: Het kan voorkomen dat de anastomose (darmnaad) niet goed vastgroeit en gaat lekken. In dat geval moet soms een nieuwe operatie volgen, waarbij de anastomose wordt losgemaakt en (indien dit nog niet is gedaan) een stoma wordt aangelegd.

•

Zenuwletsel: Bij een uitgebreide endeldarmoperatie is het niet altijd te vermijden dat de zenuwen naar de geslachtsdelen en urineblaas worden beschadigd. Als gevolg van de zenuwschade kunnen er problemen ontstaan met plassen, of impotentie of erectiestoornis optreden. Dergelijke stoornissen kunnen soms van tijdelijke aard zijn. Heeft u een kinderwens, dan adviseren wij u dit van tevoren te bespreken met de chirurg.

•

Trage genezing wond bilnaad: Wanneer er sprake is van een operatie waarbij ook uw anus verwijderd wordt, kunt u te maken krijgen met een traag genezende wond. Dit kan pijnlijk zijn en de eerste maanden ongemak geven bij het zitten en lopen.


7/14

7. Na de operatie Na de operatie komt u eerst bij op de verkoeverkamer (uitslaapkamer). Ondertussen belt de chirurg met uw contactpersoon om te vertellen hoe de operatie is verlopen. Nadat u bent bijgekomen en uw bloeddruk en hartslag goed en stabiel zijn, wordt u teruggebracht naar de afdeling.

7.1 Slangetjes in uw lichaam Na de operatie kunt u verschillende slangetjes in uw lichaam hebben. Deze worden afhankelijk van uw herstel in overleg met de arts verwijderd. Het gaat om: •

Infuus: Via het infuusnaaldje in uw arm worden vocht en medicijnen toegediend.

•

PCA-pomp: Op het infuus wordt een pomp aangesloten, die gevuld is met pijnstillende medicatie. Aan de infuuspomp zit een kabeltje met aan het eind een toedieningsknop. Na de operatie kunt u met de toedieningsknop van de pomp zélf pijnstilling toedienen op het moment dat u de pijn voelt opkomen.

•

Blaaskatheter: Een slangetje dat er voor zorgt dat urine wordt afgevoerd uit uw blaas.

•

Zuurstofslangetje: Een slangetje in uw neus waardoor u extra zuurstof krijgt toegediend.

•

Wonddrain: Tijdens de operatie wordt soms een plastic buisje door de huid uit het operatiegebied geplaatst. Via deze “drain” kan de eerste dagen bloed/wondvocht vanuit het operatiegebied worden afgevoerd.

•

Neussonde: Bij sommige patiënten is het nodig om een slangetje via de neus en de slokdarm in de maag te brengen. Via deze neussonde kan overtollig maagsap worden afgezogen.

7.2 Wie komt er bij u langs Tijdens uw opname komen er verschillende zorgverleners bij u langs om te kijken hoe het met u gaat en om u te verzorgen. In het begin heeft u nog ondersteuning nodig bij uw dagelijkse activiteiten zoals wassen, in en uit bed komen en naar het toilet gaan. In de loop van de opname zult u steeds meer activiteiten zelf kunnen ondernemen. De volgende zorgverleners komen bij u langs: •

Zaalarts: Deze komt dagelijks bij u langs om te kijken hoe het met u gaat. De zaalarts bespreekt het verloop van uw herstel.

•

Chirurg: Op vaste dagen komt de chirurg samen met de zaalarts bij u langs. De zaalarts bespreekt dagelijks alle patiënten met de chirurg. Indien noodzakelijk komt de chirurg vaker langs.


8/14

•

Afdelingsverpleegkundige: Deze meet regelmatig uw bloeddruk, pols en temperatuur. Zij zal u helpen bij de dagelijkse verzorging en het uit bed komen, tot u dit zelf kunt. Ook verzorgt zij de wond en helpt zij -indien van toepassing- bij het verzorgen van de stoma.

•

Coloncare/stomaverpleegkundige: Deze komt langs om te kijken hoe het met u en uw herstel gaat. Indien bij u een stoma is aangelegd, wordt u door deze gespecialiseerde verpleegkundige begeleid in het leren omgaan met de stoma.

•

Fysiotherapeut: Deze helpt u bij de ademhalingsoefeningen en het weer gaan bewegen na de operatie.

•

Diëtist: Deze komt zo nodig langs om u te adviseren over het opbouwen van de maaltijden.

7.3 Herstelprogramma na darmoperatie Gedurende de opnameperiode zet ons hele team van chirurgen, afdelingsartsen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, coloncare/stomaverpleegkundigen en zo nodig diëtisten zich in om samen met u de opname- en herstelperiode zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen. Wij hebben een speciaal herstelprogramma opgesteld waarin van dag tot dag is beschreven welke stappen worden gezet in uw herstel. U heeft zelf een zeer belangrijke rol in het herstelprogramma. Het herstelprogramma wordt uitgebreid beschreven in de folder “Herstelprogramma na darmoperatie”.

8. Ontslag naar huis Wanneer uw herstel goed verloopt, kunt u met ontslag. Als alles goed gaat, kunt u in op dag vijf na de operatie het ziekenhuis verlaten. Bij een “kijkoperatie” is het herstel meestal sneller dan bij een “open” operatie. Patiënten bij wie de endeldarm is verwijderd, liggen vaak enkele dagen langer opgenomen. Bij uw ontslag uit het ziekenhuis is reeds een controle-afspraak gemaakt. U krijgt eventuele recepten voor medicijnen mee.

8.1 Adviezen voor thuis De zaalarts, afdelingsverpleegkundige en/of gespecialiseerd verpleegkundige nemen met u door welke activiteiten u wel en nog niet mag ondernemen. Enkele dagen na uw ontslag uit het ziekenhuis belt uw casemanager u om te vragen hoe het met u gaat. U heeft een grote operatie ondergaan en uw lichaam heeft tijd nodig om verder te herstellen. Vaak zult u de eerste tijd na de ingreep last houden van pijn. U mag pijnstilling innemen volgens afspraak. Als u eenmaal thuis bent is het voor uw herstel van belang dat u actief blijft, maar uzelf niet overbelast. Het is daarom belangrijk om goed te luisteren naar de signalen die uw lichaam geeft; dan merkt u vanzelf wat u wel en niet kan.


9/14

U kunt eten volgens uw eigen normale voedingspatroon. U mag na ontslag uit het ziekenhuis weer wandelen en seksueel actief zijn. Voorwaarde is dat deze activiteiten geen pijn veroorzaken en dat uw lichamelijke conditie het toelaat. Op welk moment u uw werk weer kunt hervatten, is afhankelijk van uw lichamelijke conditie en van het soort werk dat u verricht. Bespreek dit eventueel met uw specialist tijdens de controle op de polikliniek. Om de kans op complicaties te beperken adviseren wij u het volgende: •

Fysieke inspanning: Zware inspannende arbeid (of zwaar sporten (o.a. buikspieroefeningen) vermijden gedurende de eerste zes tot acht weken na ontslag uit het ziekenhuis.

•

Alcohol: Alcohol alleen in beperkte mate gebruiken.

•

Verkeer: U mag weer autorijden wanneer u zich daartoe in staat acht. Meestal is dit na het eerste polikliniekbezoek.

Adviezen voor patiënten bij wie de endeldarm is verwijderd Indien u een “abdomino perineale rectumresectie” (APR) heeft ondergaan, is de gehele endeldarm inclusief anus verwijderd. Hierbij is een blijvend stoma aangelegd. Hierdoor is er na de operatie naast de wond van de buik ook een wond van de bilnaad (perineum). Om zo goed mogelijk om te gaan met de wond van de bilnaad geven wij u de volgende adviezen: •

Wondverzorging: De wond in de bilnaad kan nog langere tijd (bloederig) vocht lekken. Het vocht wordt na verloop van tijd helder. Mocht dit niet het geval zijn, neem dan contact op met de stomaverpleegkundige, casemanager of uw specialist. Wij adviseren u om de wond in de bilnaad minimaal 2x per dag af te spoelen onder de douche. Gebruik een maandverband of ander incontinentiemateriaal en verschoon dit regelmatig tot de wond dicht is.

•

Urineren (plassen): Na een endeldarmverwijdering kunt u problemen ervaren met plassen. Mocht u na ontslag problemen hebben met plassen, neemt u dan contact op met uw casemanager of specialist.

•

Zitten: De wond in de bilnaad kan nog lange tijd pijn doen, in het bijzonder tijdens het zitten. U heeft in het ziekenhuis gebruik gemaakt van een zitkussen. Bij ontslag wordt er een zitkussen geregeld voor thuis. Wij adviseren u het zitkussen ook mee te nemen als u ergens heen gaat, ook tijdens de controles in het ziekenhuis.

•

Douchen en bad: U mag thuis gewoon weer douchen. Zolang de wonden niet volledig hersteld zijn, mag u geen bad nemen.

•

Fietsen: Fietsen zal weer kunnen wanneer de wond in de bilnaad is genezen.


10/14

8.2 Stomaverpleegkundige Indien u een stoma heeft gekregen, bestelt de stomaverpleegkundige de stomamaterialen. Deze worden bij u afgeleverd. Na ontslag zal de stomaverpleegkundige van uw eigen ziekenhuis u verder begeleiden bij het omgaan met uw stoma. Neem contact op met de stomaverpleegkundige als u vragen heeft over de stomaverzorging, de opvangmaterialen of als u problemen ondervindt van de stoma of de huid er omheen. Zie voor meer informatie de folder “Verzorging van een darmstoma”.

8.3 Thuishulp Het is handig als iemand u de eerste dagen na ontslag kan helpen in de huishouding of bij het doen van boodschappen. Het is mogelijk om zelf huishoudelijke hulp te regelen via de gemeente. Wanneer blijkt dat u meer zorg nodig heeft na ontslag uit het ziekenhuis, regelen wij speciale thuishulp zoals gezinszorg of wijkverpleging. Uw casemanager zal dit met u bespreken.

8.4 De rol van de huisarts Eenmaal thuis kan contact met de huisarts een waardevolle steun zijn. Er zijn huisartsen die uit zichzelf hun patiënt bezoeken. Anderen wachten tot de patiënt laat weten dat hij/zij behoefte heeft aan een bezoek. Als u contact met uw huisarts op prijs stelt, meld dit hem of haar dan, zodat uw huisarts weet wat uw verwachtingen zijn.

Contact opnemen In noodgevallen kunt u terecht bij de dichtstbijzijnde Spoedeisende Hulp (SEH). Geef daarbij aan dat u bent geopereerd. Voor vragen over praktische zaken en wanneer u zich zorgen maakt over lichamelijke verschijnselen kunt u de eerste 48 uur na ontslag contact opnemen met Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp via onderstaande telefoonnummers: •

Tijdens kantooruren (maandag t/m vrijdag, van 8.30-16.30uur) met de polikliniek Chirurgie: 071 58 28 045

•

Buiten kantooruren met de Spoedeisende Hulp (SEH): 071 58 28 905

Na 48 uur na ontslag kunt u contact opnemen met uw casemanager of uw behandelend arts via de polikliniek en kunt in noodgevallen naar de dichtstbijzijnde Spoedeisende Hulp gaan.


11/14

Direct contact opnemen Neemt u de eerste 30 dagen na de operatie direct contact op als: •

u koorts heeft boven 38,5°C;

•

het wondgebied toenemend rood, warm en opgezwollen wordt, een onaangename geur heeft en/of er sprake is van een toename van pijn en/of vochtlekkage van de wond;

•

u plotseling toenemend kortademig wordt.

•

u last krijgt van hevige buikpijnen en/of last krijgt van een opgezette of harde buik;

•

u (veelvuldig) moet overgeven;

•

u last krijgt van ernstige diarree;

•

u bloed of bloedstolsels verliest via uw anus;

•

uw stoma (indien van toepassing) gedurende 2 dagen niet productief is (als er niets uit komt) en u daarbij klachten heeft;

•

uw been rood, dik, gezwollen en/of pijnlijk wordt (dit kan wijze op een verstopping van de diepe afvoerende aderen door gestold bloed: trombose).

Afspraak voor controle Bij ontslag is er reeds een controle-afspraak voor u gemaakt. Deze vindt ongeveer twee weken na de operatie plaats op de polikliniek chirurgie in uw eigen ziekenhuis. In de tussenliggende periode onderzoekt de patholoog het tijdens de operatie verwijderde deel van uw endeldarm inclusief de tumor en het vetweefsel met lymfeklieren. Vervolgens bespreekt het gespecialiseerd behandelteam of en welke vervolgbehandeling(en) er nodig zijn. Tijdens het polikliniekbezoek vertelt de chirurg u de uitslag van het weefselonderzoek (tenzij dit al tijdens de opname is gebeurd) en wordt het verdere behandelvoorstel met u besproken. Ook wordt gekeken of het litteken goed geneest en worden de hechtingen verwijderd (indien er geen oplosbare hechtingen zijn gebruikt). Naast de afspraak met de chirurg heeft u een gesprek met uw casemanager om te kijken hoe het verder met u gaat. Indien van toepassing krijgt u ook een afspraak bij de stomaverpleegkundige en/of de wondpolikliniek. Heeft u nog vragen over de ingreep, dan kunt u deze stellen tijdens het controlebezoek.

Tot slot Wanneer u na het lezen van deze folder vragen of opmerkingen heeft, kunt u deze bespreken met uw arts, afdelingsverpleegkundige of casemanager.


12/14

Ruimte voor aantekeningen


13/14

Colofon Uitgave: Oncologie Netwerk West Productie: Marketing & Communicatie Maart 2015 Code: ONW.203.03_15

Alrijne Ziekenhuis en Groene Hart Ziekenhuis werken intensief samen in het Oncologie Netwerk West. Door kennis en ervaring te bundelen, zijn wij in staat de kwaliteit van de zorg voor onze patiënten met kanker nog verder te verbeteren. Wij bieden de beste oncologische zorg, in de veilige setting van het ziekenhuis, dichtbij in de eigen regio. Alrijne Ziekenhuis www.diaconessenhuis.nl/kanker www.rijnland.nl/kanker Alrijne Ziekenhuis Leiden Houtlaan 55 2334 CK Leiden Tel: 071 517 81 78 Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp Simon Smitweg 1 2353 GA Leiderdorp Tel: 071 582 82 82 Alrijne Ziekenhuis Alphen a/d Rijn Meteoorlaan 4 2402 WC Alphen a/d Rijn Tel: 0172 46 74 67

Groene Hart Ziekenhuis www.ghz.nl/kanker Groene Hart Ziekenhuis Gouda Bleulandweg 10 2803 HH Gouda Tel: 0182 50 50 50 Groene Hart Ziekenhuis Zuidplas Doortocht 40 2914 KA Nieuwerkerk a/d IJssel Tel: 0180 33 16 99 Groene Hart Ziekenhuis Schoonhoven Oranjeplaats 21 G 2871 TL Schoonhoven Tel: 0182 50 50 87


14/14

Operatie bij endeldarmkanker

Recommend Documents