Behandelwijzer endeldarmkanker
mca.nl
Inhoudsopgave
1. Waarom deze behandelwijzer?
3
2. Het colorectaal team
4
3. Een kwaadaardige afwijking in de endeldarm
5
4. Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?
7
5. Uw voorbereiding op een eventuele operatie
8
6. Informatie, hulp en steun bij kanker
10
7. Registratie van kanker
11
Inlegvellen
Colofon Redactie: chirurgie afdeling communictie Vormgeving:
vormgeving communicatie
Druk:
Ricoh
Artikelnummer: 161365 / 2015.12
Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting.
Behandelwijzer endeldarmkanker
1. Waarom deze behandelwijzer? U wordt in Medisch Centrum Alkmaar (MCA) onderzocht en behandeld voor een kwaadaardige afwijking in uw endeldarm. In deze behandelwijzer vindt u algemene informatie over uw aandoening, de onderzoeken, uw behandeling en de nazorg na uw behandeling. Het spreekt voor zich dat u van uw arts en de andere zorgverleners ook persoonlijk uitleg krijgt over uw aandoening en de behandeling. In deze behandelwijzer kunt u alle belangrijke informatie nog eens rustig nalezen. Op www.mca.nl/oncologie vindt u onder ‘Specialisten en medewerkers’ een overzicht aan van alle mdl-artsen, chirurgen en oncologisch internisten.
3
2. Het colorectaal team U wordt in MCA behandeld door een gespecialiseerd team, het zogenoemde colorectaal team. Dit team bestaat uit medisch specialisten en gespecialiseerde verpleegkundigen. Uw hoofdbehandelaar is Dr. …………………................................…………………… Uw vaste aanspreekpunt van het gespecialiseerde verpleegkundige team is: : Eva Buisman Anneke Dekker Ina van Deursen Lucienne Dol (casemanager) Donna Ruijter (casemanager)
Informatie over bereikbaarheid vindt u in het hoofdstuk ‘‘Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?’
4
Behandelwijzer endeldarmkanker
3. Een kwaadaardige afwijking in de endeldarm
bloed. Bij een darmtumor is dat het stofje CEA (Carcino Embryonic Antigen).
U heeft een dikke darmonderzoek (coloscopie) gehad waarbij een
CT-scan buik en longfoto
kwaadaardige afwijking is gevonden
Met een CT-scan van uw buik en
in uw endeldarm. Dit is het laatste
een longfoto wordt nagegaan of er
stukje van de dikke darm. Tijdens het
eventueel uitzaaiingen zijn in de longen
onderzoek zijn kleine stukjes afwijkend
en/of de lever.
weefsel (biopten) weggenomen. Deze worden in het laboratorium verder
MRI-scan dikke darm en endeldarm
onderzocht door een patholoog-
Met een MRI-scan van uw dikke darm
anatoom.
en endeldarm wordt onderzocht of en hoe ver de tumor is ingegroeid in
Aanvullend onderzoek
de darm. Ook wordt nagegaan of er
Behalve weefselonderzoek krijgt
omliggende lymfeklieren eventueel
u nog meer onderzoeken. U volgt
vergroot zijn.
het zogenoemde Fast Track Traject. Dit houdt in dat de onderzoeken
Uitslagen en behandelplan
met voorrang worden gepland,
Als de uitslagen bekend zijn,
zodat u zo snel mogelijk weet welke
worden deze eerst besproken in het
aandoening of ziekte u precies heeft.
colorectaal team. Dit multidisciplinaire
U krijgt hier meer uitleg over van een
behandelteam bespreekt een aantal
verpleegkundige van het colorectaal
keren per week alle patiënten. U bent
team.
hier zelf niet bij. Elke zorgverlener van het team brengt daarbij zijn eigen
Welke onderzoeken krijgt u?
specifieke deskundigheid in. In overleg
Bloedonderzoek tumormarker
stellen ze een behandeladvies op.
Uw bloed wordt onderzocht op de aanwezigheid van een zogenoemde tumormarker. Dit is een stofje dat sommige tumoren afgeven in het 5
U krijgt de uitslag van uw chirurg U krijgt zelf de uitslag tijdens uw eerstvolgende afspraak met uw chirurg. Uw chirurg doet dan ook lichamelijk inwendig onderzoek en bespreekt het behandeladvies met u. Als u geopereerd wordt Als u in overleg met uw chirurg wordt geopereerd, heeft u meteen na uw afspraak met de chirurg ook een afspraak met een verpleegkundige van het colorectaal team. U krijgt uitleg over de gang van zaken rond uw operatie. Voor de voorbereiding op algehele anesthesie (narcose) en praktische informatie over uw ziekenhuisopname brengt u aansluitend een bezoek aan de afdeling anesthesiologie en de afdeling opname. Houdt u er rekening mee dat deze afspraken enige tijd in beslag nemen. Omdat u veel informatie krijgt, adviseren we u om iemand mee te nemen. Samen hoort en onthoudt u meer. We informeren ook uw huisarts over de diagnose en de voorgestelde behandeling. Dit gebeurt digitaal.
6
Behandelwijzer endeldarmkanker
4. Wie kunt u bellen met vragen en/of klachten?
Bij welke klachten waarschuwt u direct het ziekenhuis?
Afhankelijk van het tijdstip kunt u
Neem bij (een van) de volgende
bij vragen en/of klachten contact
klachten direct contact op met MCA:
opnemen.
• bloedverlies
• Op werkdagen kunt u van 8.30 tot 16.30 uur contact opnemen met de polikliniek chirurgie, telefoon 072 - 548 2400. Vraagt u naar een verpleegkundige van het colorectaal team.
(meer dan een koffiekopje) • toenemende buikkrampen, buikpijn en/of ‘gootsteengeluiden’ • het gevoel dat u de ontlasting niet (genoeg) kwijtraakt • misselijkheid en braken
• ’s Avonds, ’s nachts of in het weekend kunt u contact opnemen
Voorbeelden van klachten die niet
met de afdeling spoedeisende hulp,
dringend zijn:
telefoon 072 - 548 24 88.
• vragen over onderzoeken en/of
U kunt vragen naar de dienstdoende chirurg. Geef door dat er een afwijking is gevonden in uw dikke darm en dat u klachten heeft.
7
afspraken • gewichtsverlies (meer dan één kilo per week) • ongewild verlies van ontlasting
5. Uw voorbereiding op een eventuele operatie
daarbij niet uit hoe zwaar u bent. Ook bij overgewicht kan het zijn dat uw voedingstoestand toch niet optimaal is.
Uit onderzoek is gebleken dat een
Overgewicht zegt namelijk vooral iets
goede lichamelijke conditie en
over vetreserves en niets over conditie
voedingstoestand belangrijk zijn voor
of spiermassa. We adviseren u om u
vlot en goed herstel na de operatie.
één keer per week te wegen. Valt u
Een goede voedingstoestand houdt
minstens een kilo per week af? Neem
in dat u de afgelopen tijd voldoende
dan contact met ons op.
voedingsstoffen heeft binnengekregen. Het is verder belangrijk dat ook uw
Lees ook de folder ‘Ongewild afvallen’,
spieren in goede conditie zijn.
ook als uw gewicht stabiel is. U vindt de folder op www.mca.nl/patientenfolders.
Eet gezond en gevarieerd: let ook op voldoende eiwitten
U wordt zo nodig verwezen naar een
Het is daarom belangrijk dat u voor de
diëtist
operatie gevarieerd en gezond eet. Het
Als u onbedoeld bent afgevallen en als
is vooral belangrijk dat u voldoende
het niet lukt om via gewone voeding
eiwitten binnenkrijgt. Eiwitten zijn
voldoende energie en eiwitten binnen
namelijk belangrijk voor de opbouw
te krijgen, verwijzen we u voor advies
van spieren. Om die reden zijn ze
naar een diëtist. Zo nodig krijgt u
belangrijk voor goede genezing van
aanvullende drinkvoeding.
de wond en herstel van de spieren. Eiwitten zitten vooral in vlees, vis, zuivel
Zo houdt u uw lichamelijke conditie
en soja.
op peil De tijd tot de operatie kunt u
Onbedoeld afvallen
gebruiken voor extra aandacht voor uw
Het is belangrijk dat u voor de ingreep
lichamelijke conditie. U bent daardoor
niet (verder) afvalt. Als u in korte tijd
na de operatie sneller op de been en
veel gewicht verliest, wordt namelijk
voorkomt eventuele problemen door
vooral spiermassa afgebroken. Dit is
bedlegerigheid. We adviseren u in
ongunstig voor uw herstel. Het maakt
lijn met de ‘Nederlandse norm voor 8
Behandelwijzer endeldarmkanker
gezond bewegen’ om minimaal een
op longproblemen tijdens de opname
half uur per dag intensief te bewegen.
minder. Stoppen heeft altijd zin. De
U kunt bijvoorbeeld in een stevig
positieve effecten treden namelijk ook
tempo wandelen (minstens vijf km per
op als u slechts vanaf enkele weken
uur) en/of fietsen (minstens vijftien km
voor de operatie stopt.
per uur). Meer informatie over stoppen met Voor jongeren ligt dit tempo uiteraard
roken vindt u onder andere op
hoger dan voor ouderen. Waar het om
www.stivoro.nl.
gaat, is dat u blijft bewegen en niet te veel stil zit. Blijf zo mogelijk werken, sporten en/of actief in het huishouden Misschien is het moeilijk, maar we adviseren u om toch zoveel mogelijk actief te blijven in het huishouden, werk en sport. Voor beweging thuis kunt u ook meedoen aan diverse televisieprogramma’s waarin instructies voor bewegen worden gegeven. Stop met roken Misschien valt het niet mee, maar voor goed herstel is het belangrijk dat u niet rookt. Nicotine tast namelijk de kleinste bloedvaatjes van het lichaam aan. Dit zijn de bloedvaatjes die de organen, waaronder de darm, van bloed voorzien. Goede doorbloeding is belangrijk voor de genezing van de darmnaad en de wond. Ook is de kans 9
6. Informatie, hulp en steun bij kanker
Breng eventuele klachten in kaart met de lastmeter
Een mogelijk levensbedreigende ziekte
U krijgt in MCA regelmatig een
als kanker kan heftige emoties met
zogenoemde lastmeter aangeboden.
zich meebrengen. Veel mensen komen
Dit is een folder met daarin een
op eigen kracht door deze moeilijke
soort thermometer waarmee u
periode heen. Maar het kan ook zijn
uw lichamelijke en eventuele
dat u behoefte heeft aan psychosociale
psychosociale klachten in kaart
ondersteuning. Hieronder vindt u een
kunt brengen. U krijgt hier van een
overzicht van de websites van regionale
verpleegkundige van het colorectaal
en landelijke organisaties voor hulp,
team meer uitleg over. De lastmeter
steun, training en/of therapie bij en na
kan u helpen in gesprek te gaan met
kanker:
uw zorgverlener(s) over problemen die u door uw ziekte ervaart. U vindt de
• www.ingeborgdouwescentrum.nl
lastmeter ook op www.lastmeter.nl.
• www.praethuys.nl (inloophuis voor mensen met kanker en hun naasten in Alkmaar) • www.mca.nl • www.lastmeter.nl • www.kankerbestrijding.nl • www.spks.nl • www.nederlandsestomavereniging.nl • www.hdi.nl • www.devruchtenburg.nl • www.re-turn.nl • www.stap.nu • www.infocentraalkanker.eu • www.voedingenkankerinfo.nl
10
7. Registratie van kanker Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk om kanker in de toekomst te voorkomen en om de behandeling van kanker te verbeteren. Het Integrale Kankercentrum Nederland (IKN) verzamelt daarom gegevens van mensen die nu kanker hebben. Ook uw gegevens worden geregistreerd. Ze worden anoniem verwerkt en zijn dus niet tot u persoonlijk te herleiden. Heeft u eventueel bezwaar tegen deze registratie, dan kunt u een brief schrijven naar: Medisch Centrum Alkmaar Zorgadministratie / huisnummer 0031 Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar Meer informatie vindt u in de brochure ‘Registratie van kanker: van groot belang’. U kunt de folder downloaden via: www.iknl.nl, op de pagina ‘Cijfers en onderzoek’.
11
Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T 072 – 548 44 44
mca.nl
