Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant

Naam eigenaar Behandeld in BHO Behandeld in MT Advies OR Akkoord DB Vastgesteld door AB Ondertekend door (naam + datum) Versie Ingangsdatum Regeling expireert op

Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant

Ontwerpbegroting 2008

GGD Hart voor Brabant

J. van den Hoek 10 april 2007 27 april 2007 --

---



Inhoudsopgave 1. Inleiding................................................................................................................... 3 2. Trends en thema s .................................................................................................. 4 3. Financiën ................................................................................................................ 7 4. Producten................................................................................................................ 9



Pagina 1 van 167



Pagina 2 van 167

1. Inleiding Voor u ligt de ontwerpbegroting 2008 van de GGD Hart voor Brabant. Deze begroting is als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 2 geeft een schets van de relevante trends en thema s in de leeswijzer publieke gezondheid; daarna volgen in hoofdstuk 3 de financiële uitgangspunten voor 2008. In hoofdstuk 4 vindt u tot slot de (inhoudelijke) programma s voor 2008, met daarna een overzicht van de producten zoals de GGD die in 2008 wil aanbieden. daling De hoofdstukken 2 tot en met 4 (algemene inleidingen op de programma s) bijdragen zijn inhoudelijk gelijk aan de Kaders begroting 2008 die wij in februari naar de gemeenten hebben gestuurd zodat colleges, commissies of raden daarover hun zienswijze konden geven. herijking: Eind 2006 is de herijking afgerond en heeft het Algemeen Bestuur, op basis een nieuwe norm van een extern advies, opnieuw de financiële en procedurele kaders

vastgesteld waarbinnen wij werken. Daarnaast heeft het bestuur, op basis van de wettelijke en landelijke regels, een norm gesteld voor de (omvang van de) producten in het basispakket. Door deze herijking wordt vooral het programma Jeugdgezondheidszorg soberder van niveau; in het programma Gezondheidsbevordering willen wij enkele kleine wijzigingen aanbrengen, om het te laten aansluiten bij de landelijke prioriteiten en de regionale gezondheid. daling bijdragen De begroting 2008 is de eerste begroting na deze herijking: alle gemeenten

betalen nu een gelijke bijdrage voor een gelijk pakket van Wcpv-taken. De herijking heeft geleid tot een scherpere afbakening tussen het basispakket (betaald via de inwonersbijdragen van de gemeenten) en de plustaken. Zij leidt ook tot een (relatieve) daling van de inwonersbijdragen naar het laagste niveau, dat van de regio Midden-Brabant. Toch gaan wij ervan uit dat er geen frictiekosten zullen zijn; wel zijn er nog enkele verschillen tussen de regio s vanwege autonome kosten. Dit leidt tot het volgende overzicht:

Inwonersbijdragen 2007 Inwonersbijdragen 2008

MiddenBrabant 13,24 13,40

regio s-Hertogenbosch 14,79 14,34

BrabantNoordoost 13,99 13,52

tijdig Ook dit jaar hebben wij de gemeenten weer in een vroeg stadium betrokken bij betrokken de besluiten over onze begroting: sinds februari 2007 zijn zij immers al in het

bezit van de kaders voor deze begroting. Zij hebben op basis van deze kaders hun zienswijze kunnen geven over de hoofdlijnen (kaders) van de begroting 2008; voor 1 juli moet het Algemeen Bestuur de begroting nu vaststellen. Het beoogde resultaat: een begroting 2008 die past binnen de landelijke normen, met programma s die gericht zijn op de gezondheid van alle inwoners van onze gemeenten. s-Hertogenbosch, 9 mei 2007, het Dagelijks Bestuur van de GGD Hart voor Brabant, A. Frankfort, voorzitter


P. van der Velpen, secretaris


Pagina 3 van 167

2. Trends en thema s In de afgelopen tijd is een aantal documenten verschenen die van belang zijn voor de openbare volksgezondheid: - de nota Kiezen voor gezond leven van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (hierna: de minister); - het rapport over de publieke gezondheid van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de Inspectie); - de volksgezondheidstoekomstverkenningen (hierna: VTV).

afstemming is nodig

gemeenten aan zet

Kiezen voor gezond leven De minister stelt elke vier jaar de landelijke prioriteiten vast voor de collectieve preventie. De nieuwste nota Kiezen voor gezond leven gaat vooral over een betere afstemming tussen rijksbeleid en lokaal beleid. De prioriteiten in de nieuwe nota zijn gebaseerd op de gezondheid van de Nederlandse bevolking. Kortweg komt die hierop neer: - Nederland raakt met gezondheid internationaal achterop; - ongezond gedrag (roken, schadelijk alcoholgebruik en overgewicht) draagt flink bij aan de ziektelast; - een lage sociaaleconomische status is nadelig voor de gezondheid; - er zijn aanzienlijke regionale verschillen in gezondheid en risicofactoren. De minister wil verder gaan met aanpak van roken, diabetes en overgewicht en heeft als nieuwe speerpunten: schadelijk alcoholgebruik en depressie. Preventie werkt het best langs korte lijnen met burgers. Daarom hoort de zorg voor de gezondheid van kwetsbare groepen thuis bij de gemeenten. Zij zijn sinds de invoering van de Wet collectieve preventie volksgezondheid (hierna: Wet collectieve preventie volksgezondheid) dan ook meer verantwoordelijk voor het preventiebeleid. De gemeenten kunnen de landelijke prioriteiten vertalen naar de lokale situatie. Dit doen zij elke vier jaar in hun gemeentelijke gezondheidsnota s.

Rapport Inspectie Volgens de Inspectie is het lokaal beleid voor de publieke gezondheid flink verbeterd sinds de gemeenten gezondheidsbeleid moeten opstellen. Toch ziet zij vooral in de uitvoering nog de nodige problemen. Gemeenten kennen de lokale situatie nog onvoldoende om de juiste prioriteiten te kunnen stellen; maatregelen sluiten daardoor niet aan op de problemen. Ze kijken ook nog te verbetering is mogelijk weinig naar de uitvoering van hun nota en gebruiken de beschikbare (bewezen effectieve) maatregelen nog onvoldoende. Ook gebruiken gemeenten nog te weinig eigen instrumenten om leefstijlveranderingen te ondersteunen en zit er nog te weinig samenhang in het lokale beleid. Volksgezondheidstoekomstverkenning Het rapport van de Inspectie heeft geleid tot een nader onderzoek door de VNG naar de kwaliteit van de publieke gezondheid. Uit het onderzoek1 blijkt dat de regierol van de gemeenten nog niet optimaal is; het ontbreekt nog vaak aan goede informatie. informatie is cruciaal Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) geeft elke vier jaar actuele informatie in een landelijke VTV en ook wij voeren sinds kort zo n (regionale) VTV uit. Daaraan koppelen wij de zgn. lokale kernboodschappen: individuele adviezen per gemeente voor het lokale beleid.

1

Zie voor het volledige onderzoek: http://www.vng.nl, zoekwoord: kwaliteitsverbetering .



Pagina 4 van 167

Met dit inzicht in de lokale situatie kan de gemeente haar doelen dan helder krijgen: welke gezondheidsproblemen bij welke groepen wil zij aanpakken. Wet maatschappelijke ondersteuning De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wil mensen met een beperking beter laten deelnemen aan de maatschappij en heeft veel raakvlakken met de Wet collectieve preventie volksgezondheid, die vooral Wmo raakt gericht is op collectieve preventie en de gezondheid wil bevorderen en Wcpv beschermen. Gemeenten hebben ook vanuit de Wmo oog voor preventie. Immers, hiermee is veel gezondheidswinst te halen, en niet alleen voor de kwetsbare groepen: meer gezonde jaren, minder ziektelast en een betere kwaliteit van leven. Bovendien zullen mensen die gezonder leven meer deelnemen aan het maatschappelijk leven en minder snel een beroep doen op de (Wmo-) voorzieningen van de gemeente. In 2006 hebben wij een notitie geschreven met daarin een (eerste) schets van de raakvlakken tussen ons werk en de Wmo en hoe onze activiteiten kunnen bijdragen aan het gemeentelijk beleid. de GGD Bijna alle Wmo-prestatievelden raken ook ons werk. De belangrijkste zijn: vult aan 1. epidemiologie: hoe kunnen we onze analyses toespitsen op het gemeentelijk Wmo-beleid? 2. de jeugdgezondheidszorg: hoe kunnen Wcpv- en Wmo-taken elkaar aanvullen (bijvoorbeeld bij opvoedingsondersteuning)? 3. openbare geestelijke gezondheidszorg; hier zijn veel raakvlakken met onze preventie- en vangnettaken, net als bij de thema s huiselijk geweld en verslavingszorg. Wij voeren hier al veel taken uit voor de gemeenten. Daarnaast kunnen wij bijdragen aan de informatie- en adviesfunctie, door een koppeling tussen de gemeentelijke Wmo-loketten en de sociale kaart van www.zorgwel.brabant.nl. Wij zullen een werkgroep instellen met vertegenwoordigers van gemeenten en GGD, die onze taken voor de Wmo kan concretiseren, zodat de gemeenten bij de uitvoering van hun Wmo-taken optimaal profijt hebben van onze producten.

samenwerking bovenregionaal

sturing op veiligheid

Organisatie en schaal - In het rijksbeleid ligt de laatste jaren veel nadruk op veiligheid; het ministerie wil landelijk dan ook naar 25 GGD en. De minister wil verder dat deze GGD en gaan samenwerken in vijf samenwerkingsverbanden. Die moeten dan de taken uitvoeren waarvoor de regionale schaal nog tekort schiet. Ze kunnen ook het aanspreekpunt zijn voor de uitvoering van de rijkstaken door GGD of gemeenten. - Vanuit de verantwoordelijkheid voor de publieke gezondheid zien wij het voordeel van aansluiting bij de veiligheidsregio s. Onze GGD heeft, samen met de GGD West-Brabant, afspraken gemaakt over de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR), waarbij de GGDdirecteur als regionaal geneeskundig functionaris ook de GHOR aanstuurt. Daarmee hebben de burgemeesters een optimale grip op deze hulpverlening. - Het ministerie werkt aan de vorming van vijf tot zeven landelijke (RIVM-) kenniscentra, die de rijkstaken rond de publieke gezondheid (o.a. infectieziektebestrijding en rampenbestrijding) gaan uitvoeren of de uitvoering door de gemeenten ondersteunen.



Pagina 5 van 167

In de afgelopen tijd hebben wij al gewerkt aan schaalvergroting en efficiency, onder andere door de samenwerking met de andere GGD en in specialisatie de Vereniging GGDplus, met daarin onder andere: en efficiency een gezamenlijk Bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid; de gezamenlijke aanpak van de infectieziektebestrijding. Verder is er al jaren de Stichting Medische Opvang Asielzoekers, waarmee de Brabantse en Zeeuwse GGD en samenwerken. En tot slot komt er een Shared Service Center, dat ondersteuning levert aan twee GGD en en de Regionale Ambulancevoorziening. Al deze samenwerkingsvormen leveren, binnen de bestaande budgetten, kwaliteitswinst en meer expertise op en versterken daarmee de publieke gezondheid als geheel. Wij willen ze dan ook voortzetten en, waar mogelijk en nuttig, uitbreiden. -

beleid na de feiten

de feiten na beleid

De digitale GGD Al eerder hebben wij verschillende trends aangekondigd op dit gebied. In 2008 zullen de volgende digitale ontwikkelingen stevig doorzetten: - het Elektronisch Kinddossier (EKD) van de instellingen voor de jeugdgezondheidszorg voor de 0-19 jarigen: de Thuiszorg en de GGD. Het EKD leidt tot betere beleidsinformatie voor gemeenten, maar is ook onmisbaar bij de zgn. verwijsindex: een systeem om risicojeugd tijdig in beeld te brengen en te helpen. Wel heeft het Algemeen Bestuur van de GGD, vanwege de onduidelijkheid in de rijksfinanciering, een rem gezet op de ontwikkeling van het EKD, dat in 2008 verplicht wordt. Het is daardoor nu niet duidelijk of en hoe wij op tijd klaar zullen zijn voor dit dossier; - verschillende websites die steeds meer informatie bevatten over de publieke gezondheid. Het gaat daarbij om publieksinformatie (zoals www.gezondbrabant.nl en www.opvoedeninbrabant.nl) en om informatie voor bestuurders en ambtenaren (zoals www.regionaalkompas.nl en www.gezondheidsatlas.nl); onze website www.ggdhvb.nl, die in de komende tijd meer gerichte informatie voor gemeenten zal gaan bieden over de GGD-producten.



Pagina 6 van 167

3. Financiën Algemeen Naast een advies over het productenpakket heeft de herijking ook adviezen opgeleverd over onze begrotingsregels. De belangrijkste zijn: - de regels van de gemeente Tilburg voor de aanpassing aan lonen en prijzen; - de maximumhoogte van de algemene reserve wordt beperkt, gerelateerd aan de (verschillende) risico s2; - de kostprijs van het basispakket is integraal: alle kosten zijn erin verwerkt, behalve de bestuurskosten, die apart zichtbaar zijn; - voor de plustaken gelden andere tarieven en voorwaarden. Inwonersbijdragen 2008 De inwonersbijdragen 2008 zien er als volgt uit:

Inwonersbijdragen 2007 (excl. kosten RAV) Inwonersbijdragen 2008 (incl. bestuurskosten) Voor de berekening van deze bedragen, zie bijlage 1.

regio Midden- 's-Hertogen- BrabantBrabant bosch Noordoost 13,24 14,79 13,99 13,40 14,34 13,52

Toelichting bijdrage bestuurskosten Wij hebben onze bestuurskosten altijd al apart zichtbaar gemaakt, zodat ze niet zouden drukken op de kosten van de producten. Ook de Regionale Ambulancevoorziening (RAV) droeg bij aan deze bestuurskosten, maar sinds de verzelfstandiging van de RAV is deze bijdrage weggevallen. Vanaf 2006 drukken de volledige bestuurskosten dus op de GGD-begroting, terwijl de kosten zelf nauwelijks zijn gedaald: er zijn nog evenveel (bestuurs-)vegaderingen en overleggen met gemeenten De bestuurskosten zijn dus niet gestegen of gedaald, alleen is er geen bijdrage meer van de RAV; deze bijdrage bedroeg 0,40. De rest van de bestuurskosten werd en wordt gedekt uit de inwonersbijdrage. Net als in de vorige jaren zullen wij deze kosten duidelijk zichtbaar maken in één totaalbedrag in de begroting. Overige punten Desintegratiekosten RAV De nieuwe RAV moet budgettair neutraal werken en heeft veel bezuinigd. Een van die bezuinigingen was: een soberder ondersteuning door de GGD op het gebied van facilitaire zaken, financiën, personeelszaken en ict. De RAV nam in 2006 bij de GGD voor ruim 400.000 minder af ( 0,40 per inwoner); wij vangen deze frictiekosten zelf op, in 4 jaar (aflopend). De jaarlijkse kosten gaan dan van 0,40 in 2006 naar 0,00 in 2010. In 2008 drukt er nog 0,20 op de GGD-begroting. Wij stellen voor om dit bedrag, op basis van de werkelijke kosten, eventueel te dekken uit de algemene reserve. Reserves Het Algemeen Bestuur heeft bij de herijking ingestemd met een egalisatiereserve van maximaal 5% van de kosten van het basispakket, met een minimum van 250.000. Wordt deze reserve negatief, dan komt er een nacalculatie van de inwonersbijdrage. 2

De GGD gebruikt zijn reserves als intern financieringsmiddel, wat leidt tot een lagere inwonersbijdrage voor de gemeenten. Op dit moment krijgen zij daardoor een korting van 0,24 per inwoner. Als de reserves onder het niveau van 3,5 miljoen zouden komen, zou deze korting ook vervallen.



Pagina 7 van 167

Het risico bij de plustaken is hoger; het maximum is hier dan ook 20%. De algemene reserve kan oplopen als deze taken winstgevend zijn. Als het plafond van de algemene reserve wordt overschreden, zullen wij bestedingsvoorstellen doen, gericht op versterking van de publieke gezondheid. Prijs-kwaliteit Wij opereren steeds meer in een concurrerende omgeving. Ook gemeenten vinden de prijs-kwaliteitverhouding van onze producten steeds belangrijker. De prijzen van een aantal van onze producten kunnen zich meten met vergelijkbare producten buiten de GGD, in aanmerking genomen dat wij voor alle producten integrale tarieven hanteren. Ook onze indirecte kosten liggen op hetzelfde niveau als bij vergelijkbare GGD en. Wel willen wij bekijken of wij sommige producten door goedkopere disciplines kunnen laten uitvoeren, bijvoorbeeld in de jeugdgezondheidszorg. Andere expertise wordt bereikbaarder omdat wij die op grotere schaal kunnen inzetten, bijvoorbeeld via het samenwerkingsverband GGDplus. De ondersteuning proberen wij efficiënter uit te voeren in het nieuwe Shared Service Center. De kwaliteit van onze producten bewaken wij door borging en certificering; zo is onze GGD een van de eerste in Nederland met kwaliteitscertificaten voor alle afdelingen. De kosten hiervan ( 0,22) hebben wij volledig binnen de bestaande begroting kunnen opvangen.



Pagina 8 van 167

4. Producten

basispakket = minimum

accenten: niet of, maar hoe

één basispakket voor minder geld

Herijking productenpakket Een extern bureau heeft in 2005 het productenpakket van de GGD Hart voor Brabant doorgelicht (de zgn. herijking). De vorige afspraken uit 2001 waren namelijk niet meer voor alle gemeenten duidelijk of ze waren aan herziening toe. Kernpunten in het externe advies: - maak een helder onderscheid in basispakket3 en plustaken4 en trek dit door in de regels voor het productenpakket en de begroting en reserves; - het uitgangspunt voor het wettelijk basispakket zijn de zes taakvelden5 in de Wet collectieve preventie volksgezondheid, die uitgewerkt zijn in landelijke richtlijnen van o.a. het ministerie van VWS en de VNG. Voor de uitvoering van deze taken houden de gemeenten een GGD in stand; - binnen het wettelijk basispakket moet ook ruimte zijn voor lokale accenten voor jeugdgezondheidszorg, bevorderingstaken en openbare geestelijke gezondheidszorg. Bij die taakvelden gaat het er niet om òf ze worden uitgevoerd, maar om de accenten: voor welke doelgroepen, binnen welke thema s en met welke methodieken. Over die accenten overlegt de gemeente jaarlijks met de GGD en stelt ze dan vast; - wil een gemeente meer dan het basispakket, dan kan zij kiezen voor het afnemen van plustaken. Het Algemeen Bestuur van de GGD heeft in 2005 en 2006 een aantal besluiten genomen over de herijking. De resultaten van die besluiten: - een strakke scheiding tussen het basispakket en de plustaken waarvoor iedere gemeente afzonderlijk kan kiezen; - één (lagere) inwonersbijdrage voor een zo smal mogelijk basispakket met Wcpv-taken, dat wel verantwoorde zorg biedt; - een zo groot mogelijke keuzevrijheid voor de gemeenten; - heldere afspraken over begroting en reserves.

Inhoudelijke gevolgen herijking Enkele belangrijke gevolgen voor het nieuwe basispakket: - het periodiek gezondheidsonderzoek in groep 7 van het basisonderwijs wordt een onderdeel van het basispakket, voor alle leerlingen; - de logopedist screent 5-jarigen op taal- en spraakstoornissen op basis van vragenlijsten voor ouders en leerkrachten; andere logopedische onderzoeken zijn voortaan plustaken; meer jgz-taken de psychologische zorg beperkt zich tot de ondersteuning van jeugdarts en als plustaak verpleegkundige (dus geen behandeling); - de inzet voor medische milieukunde gaat naar het landelijk afgesproken waakvlamniveau; - de inzet voor preventieprogramma s wordt iets verhoogd; - de gemeentelijke lijkschouwing blijft een plustaak, voor alle gemeenten. Het Algemeen Bestuur heeft ons verzocht om al in 2008 zoveel mogelijk te anticiperen op de veranderingen in het productenpakket. Voor het programma Jeugdgezondheidszorg (JGZ) kan dit tot gevolg hebben dat enkele veranderingen al ingaan bij de start van het schooljaar 2008-2008. 3

4

5

Het basispakket omvat tenminste de wettelijk verplichte taken (uit de Wet collectieve preventie volksgezondheid), bepaald aan de hand van landelijke richtlijnen. Het pakket geldt voor alle gemeenten en wordt betaald uit een bijdrage per inwoner. Plustaken zijn diensten die een gemeente (of een andere klant) afneemt boven/buiten het basispakket. Als gemeenten samen besluiten tot het afnemen van een plustaak, worden de kosten van deze plustaak ook opgenomen in de inwonersbijdrage. De zes taakvelden in de Wet collectieve preventie volksgezondheid zijn: 1. Infectieziektenbestrijding, 2. Medische milieukunde, 3. Technische hygiënezorg, 4. Bevorderingstaken, 5. Openbare geestelijke gezondheidszorg en 6. Jeugdgezondheidszorg.



Pagina 9 van 167

Organisatorische gevolgen herijking De herijking van vooral de JGZ-producten leidt tot een forse daling van de inwonersbijdrage (in de regio s s-Hertogenbosch en Brabant-Noordoost) voor dit programma en daarmee tot frictiekosten voor de GGD. Wij willen hierop geen automatische kostenberekening loslaten (bijv. afbouw in 4 jaar met 25-50-70100%), maar stellen de volgende werkwijze voor: - bij de directe kosten (logopedie en psychologie): natuurlijk verloop en geen vervanging van vertrekkende medewerkers (vanaf 1 januari 2008). Wellicht hier en daar natuurlijk verloop stimuleren; - bezuinigen op de indirecte kosten door samenwerking met de GGD WestBrabant in een Shared Service Center; - bovenformatieve logopedisten en psychologen gaan diensten uitvoeren in de regio s Brabant-Noordoost en s-Hertogenbosch. Gemeenten sluiten samen hierover een driejarig contract voor plustaken buiten het basispakket. Voor het ontwikkelen van deze (nieuwe) taken kan het nodig zijn de innovatiereserve aan te spreken; wij zullen het Algemeen Bestuur dan vragen geen hiermee in te stemmen. Natuurlijk kunnen ook gemeenten in Midden-Brabant frictiekosten beslissen om deze producten in te kopen. door plustaken Op deze manier voldoen wij aan de voorwaarden van het Algemeen Bestuur: - geen frictiekosten voor de gemeenten; - de gemeenten in Midden-Brabant hebben geen last van de verminderde capaciteit (geen hogere kosten en ook niet minder producten); - per 1 januari 2008 krijgen alle gemeenten hetzelfde (basis)pakket voor dezelfde prijs.



Pagina 10 van 167

Indeling producten Programma Jeugdgezondheidszorg 1.01 Gezondheidsonderzoek 1.02 Spraak-/taaladvies 1.03 Gedrag en opvoeding 1.04 Gezonde en veilige school 1.05 Netwerken preventieve jeugdzorg Programma Gezondheidsbevordering Brabants Hart in Zicht 2.1.1 Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en de regionale VTV 2.1.2 Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid 2.1.3 Thematisch onderzoek op verzoek 2.1.4 Sociale kaart 2.1.5 Publieksinformatie en documentatie 2.1.6 Schoolgezondheidsbeleid Van harte gezond 2.2.1 Roken 2.2.2 Overgewicht 2.2.3 Diabetes 2.2.4 Valpreventie 2.2.5 Preventieve jeugdtandzorg 2.2.6 Wijkgericht gezondheidswerk 2.2.7 Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2.2.8 Bevolkingsonderzoek borstkanker 2.2.9 Alcohol Geestkracht 2.3.1 Depressie 2.3.2 Preventie eenzaamheid 2.3.3 Opvoedingsondersteuning 2.3.4 Relationele en seksuele vorming 2.3.5 Vangnet en advies 2.3.6 Ondersteuning regiefunctie OGGZ 2.3.7 Huiselijk geweld 2.3.8 Psychosociale hulp bij incidenten Programma Algemene gezondheidszorg 3.1 Algemene infectieziektebestrijding 3.2 Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen 3.3 Tuberculosebestrijding 3.4 Tuberculosebestrijding asielzoekers 3.5 Tuberculosebestrijding gedetineerden 3.6 Reizigerszorg 3.7 Medische milieukunde 3.8 Technische hygiënezorg 3.9 Forensische geneeskunde 4.

Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen

5.

Bestuurskosten



Pagina 11 van 167

Nieuwe indeling begroting Nadat het bestuur de begroting 2008 heeft vastgesteld (juni 2007) willen wij meer samenhang aanbrengen in onze programma s. Deze zijn nu nog gebaseerd op de organisatie van de GGD in drie primaire afdelingen, meer dan op de inhoud. De nieuwe programma s zullen er zo uitzien: Programma Zicht op gezondheid 2.1.1 Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en de regionale VTV6 2.1.2 Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid 2.1.3 Thematisch onderzoek op verzoek 2.1.4 Sociale kaart Programma Jeugd, gezin en school 1.1 Gezondheidsonderzoek 1.2 Spraak-/taaladvies 1.3 Gedrag en opvoeding 1.4 Gezonde en veilige school 2.1.6 Schoolgezondheidsbeleid 2.2.5 Preventieve jeugdtandzorg 2.3.4 Relationele en seksuele vorming 2.3.3 Opvoedingsondersteuning 1.5 Netwerken preventieve jeugdzorg Programma Leefstijl en publieksvoorlichting 2.2.6 Wijkgericht gezondheidswerk 2.2.1 Roken 2.2.2 Overgewicht 2.2.9 Alcohol 2.2.3 Diabetes 2.2.4 Valpreventie 2.3.1 Depressie 2.3.2 Preventie eenzaamheid 2.2.7 Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2.2.8 Bevolkingsonderzoek borstkanker 2.1.5 Publieksinformatie en documentatie Programma Infectieziektebestrijding 3.01 Algemene infectieziektebestrijding 3.02 Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen 3.03 Tuberculosebestrijding 3.04 Tuberculosebestrijding asielzoekers 3.05 Tuberculosebestrijding gedetineerden 3.06 Reizigerszorg 3.07 Medische milieukunde 3.08 Technische hygiënezorg Programma Openbare geestelijke gezondheid en crisisbestrijding 2.3.5 Vangnet en advies 2.3.6 Ondersteuning regiefunctie OGGZ 2.3.7 Huiselijk geweld 2.3.8 Psychosociale hulp bij incidenten 3.09 Forensische geneeskunde 4 Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen 6

De nummers verwijzen naar de nummering die op dit moment nog geldt.



Pagina 12 van 167

Leeswijzer Hoofdstuk 4 Indeling producten In dit hoofdstuk staan de (deel-)producten die de GGD in 2008 zal leveren. Deze producten zijn ondergebracht in samenhangende programma s. De eerste drie programma s beginnen met een beschrijving van de algemene ontwikkelingen; deze teksten waren ook onderdeel van de Kaders productbegroting 2007. Daarna volgen de producten, ieder op een afzonderlijk productblad. Ten opzichte van 2007 zijn er de volgende wijzigingen: - de wijzigingen uit de kaders (zie de teksten vóór elk programma) zijn erin verwerkt; - de producten van het programma Jeugdgezondheidszorg zijn compacter en inhoudelijker geordend (zonder verdere wijzigingen in de activiteiten); - omdat de gemeenten hebben laten weten dat zij de GGD meer willen kunnen raadplegen en inzetten, zijn hiervoor bij enkele programma s meer uren voor ingezet. Indeling productbladen De eerste twee bladzijden van elk productblad bevatten gegevens die vooral bestuurlijk relevant zijn: wat is het doel, wat is de (wettelijke) basis, wie zijn de gebruikers, etc. Dit deel is onderverdeeld in: - bijzonderheden: toelichting op een aantal vaste aspecten (zie bij begrippen); - algemene toelichting: een beleidsmatige toelichting voor het hele product; - toelichting per deelproduct: een beleidsmatige toelichting per activiteit voor zover dat nog nodig is. Daarna volgt de inhoud van het product: wat krijgt de klant bij dit product? Begrippen - Basispakket: dit pakket omvat de wettelijk verplichte taken, bepaald aan de hand van de landelijke richtlijnen. Het pakket geldt voor alle gemeenten en wordt afgerekend via de inwonersbijdrage. - Basispakket lokale accenten: binnen het basispakket zit ruimte voor lokale accenten op de deeltaken jeugdgezondheidszorg, bevorderingstaken en openbare geestelijke gezondheidszorg. Bij die deeltaken gaat het er niet om òf ze worden uitgevoerd, maar om de accenten: welke doelgroepen, welke thema s en/of welke methodieken? Over die accenten overlegt de gemeente jaarlijks met de GGD: de GGD signaleert, de gemeente stelt vast. - Plustaken: willen alle gemeenten samen een breder pakket dan het wettelijke, dan kunnen zij daartoe besluiten. Wil één gemeente meer, dan kan zij kiezen voor het afnemen van plustaken, te betalen buiten de inwonersbijdrage. Ook producten voor andere betalers dan gemeenten behoren tot de plustaken. - Prestatie-indicator: een meetbaar element van de dienstverlening, dat functioneert als een mogelijke aanwijzing voor de kwaliteit of het effect. - Opdrachtgevers: de instellingen die het product ook echt betalen. - Basis: de grondslag waarop de GGD het product uitvoert, bijvoorbeeld een wet, een ministeriele of landelijke richtlijn, maar ook een convenant of een inhoudelijke onderbouwing, etc. - Gebruikers: de personen of instellingen die het product afnemen/gebruiken. - Effect: het effect op korte of lange termijn van een product. - Kwaliteit: het geheel van eigenschappen en kenmerken van een product, dat van belang is voor het voldoen aan de behoeften.



Pagina 13 van 167

Verantwoording prestaties en exploitatie Exploitatie In de jaarrekening leggen wij verantwoording af over de kosten per programma. Prestaties (zie productbladen) In de donkere kolom onder 2008 op elk productblad staan de prestaties waarover wij in de bestuursrapportages en in de jaarrekening verantwoording afleggen7. Andere (niet gearceerde) cijfers op de productbladen zijn niet taakstellend. Voor zover mogelijk zijn de prestaties geformuleerd in outputtermen: aantallen onderzoeken, inentingen, inspecties, etc8. Voor een aantal deelproducten is dat niet mogelijk of zinnig en moeten we volstaan met urenaantallen.

7

8

Soms zijn de aantallen in deze kolom niet vergelijkbaar met die in 2007, omdat de indeling of de eenheid is veranderd. In dat geval staat er in de kolom 2007 niets of een streepje. De output is wel goed concreet te beschrijven bij serieproducten en procesproducten. Serie: product met een hoge mate van standaardisatie en vergelijkbaarheid van het eindresultaat. Het product is makkelijk meetbaar aan de resultaatkant. Een voorbeeld: de mantouxtest. Proces: product waarbij de activiteiten die voor het product worden ondernomen vergelijkbaar zijn, maar waarbij de inhoud van het eindresultaat per product kan variëren.



Pagina 14 van 167



Pagina 15 van 167

Programma Jeugdgezondheidszorg Gevolgen van de herijking De besluiten van het Algemeen Bestuur over de herijking hebben vooral gevolgen voor het programma Jeugdgezondheidszorg (JGZ): - onze psychologische zorg bestaat daardoor voortaan uit drie uniforme producten: consultatie, crisiszorg en ondersteuning schoolgezondheidsbeleid9. Dit zijn de producten waarbij de gedragsdeskundige vooral de deskundigheid van andere GGD-medewerkers versterkt of in een korte interventie een advies geeft aan de ouder; - het enige uniforme logopedieproduct is het onderzoek naar de spraak- en taalontwikkeling van 5-jarigen. Dit onderzoek bestaat uit een screening met vragenlijsten en, waar nodig, een onderzoek door de logopedist. Alle andere psychologie- en logopedieproducten zijn lokale accenten of plustaken waarvoor elke gemeente zelf kan kiezen. De wijzigingen gaan uiterlijk in per 1 januari 2008. Landelijke evaluatie Basistakenpakket JGZ Een landelijke evaluatie door een extern bureau van het basistakenpakket JGZ heeft een advies aan de minister opgeleverd. Daarin staat onder andere het volgende: - er is meer aandacht nodig voor de opsporing van psychosociale problemen; - er moet meer aandacht zijn voor risicokinderen en voor kinderen van 4-16 jaar; - er moet een preventief gezondheidsonderzoek voor 15-jarigen komen (in ieder geval naar psychosociale problemen). Daarnaast is er het advies om zo snel mogelijk te komen tot één uitvoeringsorganisatie voor de 0- tot 19-jarigen zorg, ook in relatie met de Centra voor Jeugd en Gezin. Gemeenten vinden daarbij een warme overdracht van de informatie over risicokinderen heel belangrijk. Wie wat doet is daarbij voor hen niet zo interessant, als het maar goed gebeurt Centra voor Jeugd en Gezin Het kabinet ziet de gemeentelijke taken rond opvoeding, preventieve gezondheidszorg en bescherming graag gebundeld in een laagdrempelig centrum voor alle jeugdigen en ouders, een Centrum voor Jeugd en Gezin. Voor gemeenten is jeugdgezondheid slechts een deel van het jeugdbeleid waarover zij de regie voeren; onder die regie krijgen in dit centrum onder andere de volgende taken een plaats: - basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar; - gemeentelijke functies uit de Wmo; - informatievoorziening (EKD en eventueel de verwijsindex). Op basis van goede informatie, zoals uit de jeugdmonitor, kunnen gemeenten hun doelen stellen en de resultaten gaan benoemen. Wij volgen de landelijke ontwikkelingen rond deze centra nauwlettend en spelen daarop in. Een eerste richting hebben wij al in januari 2008 uitgezet. De JGZ bereikt 85% tot 95% van de jeugd van 0 tot 19 jaar. Geen enkele organisatie, behalve het onderwijs, heeft zo n groot bereik. Wij denken dan ook dat de JGZ de spil moet vormen van het Centrum voor Jeugd en Gezin. 9

Schoolgezondheidsbeleid is het samen met de school doorlopen van een aantal stappen om tot gezondheidsbeleid te komen. Op basis van het gezondheidsprofiel van de (de leerlingen van de) school en haar prioriteiten stelt de school een plan op en voert het uit. De GGD ondersteunt de school daarbij.



Pagina 16 van 167

Aangepaste of nieuwe producten (in 2008) Product Psychologische zorg Psychologische zorg Psychologische zorg Logopedie Logopedie

Deelproduct Opsporen psychosociale problemen Netwerken Overige producten Logopedisch onderzoek groep 1 t/m 8 Overige producten

basis basis plus plus plus

Toelichting - Opsporen psychosociale problemen: hiervoor gaan wij een vragenlijst gebruiken die bewezen effectief is: de SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire). Deze lijst meet onder andere de sterke kanten en de (invloed van) psychosociale problemen bij het kind. De SDQ wordt een onderdeel van het preventief gezondheidsonderzoek in groep 7 van het basisonderwijs, met daarna mogelijk een nader onderzoek en/of gesprek. Als plustaak kunnen gemeenten kiezen voor deze vragenlijst op andere momenten, gevolgd door bijvoorbeeld een gesprek of onderzoek. - Netwerken: de inzet van psychologen bij netwerken verdwijnt uit het uniform deel van het basispakket en wordt een lokaal accent. - Overige producten (psychologische zorg): in het voorjaar van 2008 komen wij met verdere voorstellen. - Logopedisch onderzoek groep 1 t/m 8: op andere momenten dan bij de 5jarigen (zie boven) kunnen gemeenten als plustaak kiezen voor logopedisch onderzoek. - Overige producten (logopedie): in 2008 gaan wij nog andere producten als plustaak ontwikkelen. - Overgewicht: de minister noemt in zijn preventienota onder andere overgewicht als prioriteit. Wij zullen hier meer aandacht aan besteden; dit zal leiden tot een aantal producten (als lokaal accent of als plustaak).



Pagina 17 van 167

1.1

Programma JGZ Afdeling JGZ Het uitvoeren van preventieve gezondheidsonderzoeken (PGO s) volgens protocol of op verzoek. Het voeren van gesprekken met kinderen en/of ouders met specifieke vragen of problemen.

Gezondheidsonderzoek

Omschrijving

Doel

Vroegtijdig opsporen van afwijkingen in groei en ontwikkeling en van psychosociale problemen. Adviseren van ouders, jongere en school zodat behandeling kan worden voorkomen of tijdig wordt gestart en er uiteindelijk gezondheidswinst optreedt. Het verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in gezondheidsaspecten en te kunnen adviseren bij een adequaat lokaal of regionaal gezondheidsbeleid.

Basispakket uniform Preventieve gezondheidsonderzoeken (pgo) - jaarcohort 5/6 jaar - klas 2 voortgezet onderwijs - jaarcohort 13/14 jaar REC - speciaal onderwijs - eerste medisch onderzoek Onderzoek op verzoek/controles Screening jaarcohort 10/11 jaar Kortdurende begeleiding op indicatie

2007

2008

onderzoeken onderzoeken onderzoeken onderzoeken onderzoeken onderzoeken onderzoeken

12.592 13.123 100 1.350 11.000 12.100 0

12.307 12.743 250 969 11.130 11.899 494

Plustaken Extra pgo jaarcohort 8/9 jaar Pgo groep 10/11 jaar

onderzoeken onderzoeken

2.989 --

150 204

Prestatie-indicator Opkomst jaarcohort 5/6 jaar Opkomst jaarcohort 10/11 jaar Opkomst jaarcohort klas 2 voortgezet onderwijs

% % %

----

90 95 85

4.409.457

4.610.773

Exploitatie Totaal kosten

Bijzonderheden Opdrachtgevers

Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3a, lid 2 onder a, b en c. Besluit jeugdgezondheidszorg, artikel 3, 4, 5 en 6a. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart 2002.

Gebruikers

Alle kinderen (inclusief eventueel ouders/verzorgers) van het (speciaal) basis- en voortgezet onderwijs en de scholen zelf.



Pagina 18 van 167

1.1

Programma JGZ Afdeling JGZ Gemeenten, scholen voor primair en voortgezet (speciaal) onderwijs, onderwijsbegeleidingsdiensen, thuiszorgorganisaties, huisartsen, instellingen jeugdzorg en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg.


Partners

Effect

Kinderen en/of hun ouders met specifieke vragen of problemen worden tijdig en adequaat geholpen of doorverwezen.

Kwaliteit

De afdeling is in 2005 HKZ-gecertificeerd..

Algemene toelichting Het preventief gezondheidsonderzoek is gericht op het belang van het kind om zich optimaal te ontwikkelen en op het belang van surveillance voor de school en de gemeente. Het is belangrijk om elk kind op deze leeftijd op een aantal ontwikkelingskenmerken te volgen en mogelijke afwijkingen op te sporen, omdat ouders en/of kind die niet altijd zelf kunnen zien of aangeven. Zowel op inhoudelijke gronden als vanuit efficiencyoverwegingen streeft de GGD ernaar voor elk onderzoek de meest geëigende discipline in te zetten: assistente, verpleegkundige of jeugdarts. De nadruk ligt op de assistente en de verpleegkundige. De jeugdarts fungeert vooral als achterwacht en specialist.



Pagina 19 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Pgo jaarcohort 5/6 jaar

Overdracht van het dossier van elk 4-jarig kind door de thuiszorg. Uitnodiging van het kind voor een sociaalmedisch onderzoek: een voorscreening door de teamassistente en een gesprek en lichamelijk onderzoek door de jeugdarts. Bij het onderzoek hoort ook een eventuele hercontrole binnen een jaar en een voor- en nabespreking met de school. Speciaal onderwijs: afhankelijk van het moment van starten op de SOschool komt het kind in aanmerking voor een onderzoek op het reguliere moment voor 5-/6-jarigen. Voorscreening door teamassistente. De inhoud van het onderzoek is gelijk aan onderzoek van de jeugdarts in het basisonderwijs. Wel is er extra verslaglegging voor de school.

Pgo klas 2 voortgezet onderwijs

Onderzoek van houding (rug), visus, lengte en groei in relatie tot gewicht en de mate van welbevinden op de school. Bij dit onderzoekt maakt de GGD gebruik van het bestaande dossier en van aanvullende gegevens uit bijvoorbeeld een schoolvragenlijst.

Pgo speciaal onderwijs - eerste medisch onderzoek

Onderzoek door de jeugdarts bij start van het kind in het speciaal onderwijs. Bespreken van algemene en medische voorgeschiedenis en schoolloopbaan; lichamelijk onderzoek. Verslaglegging voor dossier en behandelplan. Bespreking in de begeleidingscommissie.

Onderzoek op verzoek/controles

In de ontwikkeling van een kind kunnen zich vragen of problemen voordoen waarmee de ouder niet direct naar de huisarts gaat. Hij/zij kan dan bij de GGD terecht waardoor in een vroegtijdig stadium passende actie ondernomen wordt.

Lengte, groei, gewicht, gezichtsvermogen en kleurenzien worden gemeten. Screening jaarcohort 10/11 jaar Er wordt aandacht besteed aan de leefstijl en het psychosociaal functioneren van het kind met behulp van SDQ-vragenlijst (Strenght and Difficulties Questionnaire). Dit is een bewezen effectief instrument waarmee de aanwezigheid van psychosociale problemen, de sterke kanten van het kind en de invloed van psychosociale problemen op het dagelijks functioneren worden gemeten. In het speciaal onderwijs voert de GGD hetzelfde onderzoek uit, met extra verslaglegging voor de school. Kortdurende begeleiding op indicatie



Pagina 20 van 167



Pagina 21 van 167

1.2

Programma JGZ Afdeling JGZ Het signaleren van kinderen met spraak-, taal- en stemstoornissen en eventueel nader onderzoek door de logopedist.

Spraak-/taaladvies

Omschrijving

Doel

Vroegtijdig opsporen van spraak-, taal- en stemstoornissen, zodat behandeling voorkomen kan worden of tijdig wordt gestart. Adviseren van ouders en scholen bij spraak-/taalontwikkeling. Verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in logopedische aspecten van de gezondheid van de jeugd.

Basispakket uniform Vragenlijst spraak-/taalscreening 5-jarigen Aansluitend standaard eerste onderzoek

vragenlijsten onderzoeken

Basispakket lokale accenten Groepsvoorlichting Peuterpraatlijn Deskundigheidsbevordering intermediairs Spraak-/taaladvies voor schakelklassen Groepsobservatie peuterspeelzaal

uren uren uren klassen uren

Plustaken Standaard eerste onderzoek alle 5-jarigen Logopedisch onderzoek op indicatie groep 1-8 Consultatieve logopedie 0 tot 4 jaar Onderzoek logopedie 0 tot 4 jaar Advies en begeleiding logopedie

leerlingen leerlingen onderzoeken onderzoeken kinderen

Prestatie-indicator Aansluitend standaard eerste onderzoek

%


2007 12.592 --

2008 11.471 4.588

250 ----

250 50 50 13 40

-3.840 20 -217

2.689 480 100 50 217

40

40

1.209.073

1.075.257


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3a, lid 2 onder a en c.

Besluit jeugdgezondheidszorg, artikel 3 en artikel 5 onder d. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart 2002. Gebruikers

Alle kinderen in het basisonderwijs en intermediairs.

Partners

De 29 gemeenten, 390 basisscholen, 3 thuiszorgorganisaties, de huisartsen en de vrijgevestigde logopedisten.

Effect

Het voorkomen van taal-, spraak- en stemproblemen door vroegtijdige opsporing, voorlichting en indien nodig verwijzing naar huisarts (en logopedist).



Pagina 22 van 167

1.2

Programma JGZ Afdeling JGZ

Spraak-/taaladvies

Kwaliteit

De werkwijze is volgens de HKZ-systematiek beschreven.

Algemene toelichting Een goede spraak-, taal- en stemvaardigheid is belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling, de gezondheid, het leerproces en de communicatieve vaardigheid om goed te kunnen functioneren in de samenleving. Toelichting per deelproduct Basispakket uniform Spraak-/taalscreening 5 jarigen/ Aansluitend standaard eerste onderzoek

De leeftijd van 5 jaar is het meest geschikte moment om logopedische problemen op te sporen en kinderen zonodig door te verwijzen voor behandeling. In afwachting van landelijke besluiten heeft het GGD-bestuur besloten tot een screening met een vragenlijst door een teamassistente. De kinderen bij wie een vermoeden is van taal-, spraak- of stemproblemen krijgen een diagnostisch logopedisch onderzoek door de logopedist.

Plustaken Consultatieve logopedie 0 tot 4 jaar


Dit product sluit naadloos aan bij de integrale jeugdgezondheidszorg voor 0 tot 19 jaar en het Protocol Vroegsignalering spraak/taalontwikkelingsstoornissen van de drie thuiszorgorganisaties en de GGD


Pagina 23 van 167

Inhoud product Spraak-/taalscreening 5 jaar / Aansluitend standaard eerste onderzoek

Vragenlijsten naar de ouders en leerkrachten van de kinderen van 5 jaar met vragen over stem, taal, articulatie, mondgedrag en communicatieve vaardigheden. De teamassistent beoordeelt de vragenlijsten volgens GGD-richtlijnen. Kinderen die als niet-pluis geselecteerd zijn (schatting: 40%) krijgen een diagnostisch logopedisch onderzoek door de logopedist (het zgn. Standaard eerste onderzoek). Terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/ logopedist. De gegevens komen in het digitaal dossier. De jeugdarts kan bij het pgo 5/6-jarigen zien welke actie op spraak-/ taalgebied eventueel is ondernomen.

Basispakket lokale accenten Groepsvoorlichting

Voorlichtingsbijeenkomsten voor ouders. Voorbeelden: - Praten gaat toch vanzelf: informatieochtend voor ouders van leerlingen van groep 1 en 2 over (stimulering van) spraak-/ taalontwikkeling. - Meertaligheid in het gezin: twee bijeenkomsten voor allochtone ouders van kinderen van peuterspeelzalen en/of basisscholen waarin tips worden gegeven en ervaringen worden uitgewisseld om het Nederlands te stimuleren en adviezen worden gegeven over meertaligheid in het gezin.

Peuterpraatlijn

Telefonisch logopedisch spreekuur. Adviseren en informeren van ouders die vragen hebben over de spraak, taal en stem van hun kinderen.

Spraak-/taaladvies voor schakelklassen

Het aanbod voor spraak-/taaladvies voor schakelklassen bestaat uit een introductiebijeenkomst, zes ouderbijeenkomsten, selectie en monitoren van kinderen tijdens hun verblijf in de schakelklas.

Groepsobservatie peuterspeelzaal

Scholing/instructie van peuterspeelzaalleiding. Observatie door logopedist. Advisering ouders en leiding. Eventueel voorstel tot onderzoek of verwijzing. De vraagstelling van de organisatie bepaalt de duur en inhoud van de observatie en de mate van uitwerking/begeleiding.

Deskundigheidsbevordering intermediairs

Voorbeelden - Auditieve vaardigheden: met de leerkrachten van groep 1, 2 en 3 worden in teamverband oefeningen besproken om auditieve functies van leerlingen te verbeteren. - Cursus peuterspeelzaalleiding: algemene cursus om de leiding inzicht te geven in normaal en afwijkend verloop van spraak-/taalontwikkeling. Aanleren van vaardigheden om de ontwikkeling in brede zin te stimuleren.

Plustaken Standaard eerste onderzoek alle 5jarigen


In plaats van een logopedisch onderzoek van alleen de kinderen bij wie een vermoeden bestaat van een logopedisch probleem, kan gekozen worden voor een logopedisch onderzoek voor alle 5-jarigen. Dan krijgen alle kinderen een diagnostisch logopedisch onderzoek door de logopedist met een terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies.


Pagina 24 van 167

Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist. De gegevens komen in het digitaal dossier. De jeugdarts kan bij het pgo 5-/6-jarigen zien welke actie op spraak/taalgebied eventueel is ondernomen. Logopedisch onderzoek op indicatie groep 1 t/m 8

Consultatieve logopedie 0 tot 4 jaar

Logopedisch onderzoek 0 tot 4 jaar

Onderzoek door de logopedist is voor alle andere basisschoolleerlingen bij wie het vermoeden bestaat van een logopedisch probleem. Diagnostisch onderzoek door de logopedist. Terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist. Medewerkers van de JGZ 0-4 jaar kunnen bij twijfel over de mate of soort van achterstand in spraak-/taalontwikkeling van kinderen een logopedist van de GGD consulteren. Vroegtijdige opsporing van stoornissen in spraak-/taalontwikkelingen, op indicatie van de thuiszorg. De arts van het consultatiebureau kan bij twijfel over de mate of soort van achterstand in spraak-/taalontwikkeling van kinderen een diagnostisch onderzoek aanvragen. Ook leidsters van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen kunnen een onderzoek aanvragen. Het onderzoek is bedoeld om de signalering aan te scherpen en de verwijzing naar de huisarts of een interventieprogramma te onderbouwen. Ouders krijgen daarnaast advies over de omgang met het kind op het gebied van spraak en taal.

Advies en begeleiding Uitbreiding van het aantal begeleidingscontacten. Bij meer ernstige problemen: verwijzing naar huisarts/logopedist. logopedie Deze plustaak is een optie als bereikbaarheid en beschikbaarheid van vrijgevestigde logopedisten (tijdelijk) een probleem is.



Pagina 25 van 167

1.3

Programma JGZ Afdeling JGZ Het ondersteunen en adviseren van jeugdarts en jeugdverpleegkundige over achtergronden en aanpak van individuele en collectieve psychische en/of psychosociale problemen. Het zonodig kortdurend onderzoeken van jeugdigen voor deze adviezen. Het vertalen van de individuele problemen naar beleid en collectieve preventie. Het trainen en adviseren van ouders, jongeren, scholen en gemeenten met vragen en problemen over gedrag en opvoeding.

Gedrag en opvoeding

Omschrijving

Doel

Het adviseren en ondersteunen van de GGD-artsen en verpleegkundigen voor een betere beoordeling van psychosociale problemen. Deskundigheidsbevordering van ouders, jongeren, scholen en gemeenten met betrekking tot gedrag en opvoeding.

Basispakket uniform Interne consultatie Adviesgesprek Crisiszorg en bemoeizorg Gezonde en veilige school

jeugdigen jeugdigen uren uren

2007 2.620 -100 480

2008 2.562 213 100 480

Basispakket lokale accenten Voorlichting opvoedingsondersteuning Pedagogische spreekuren Netwerken en samenwerkingsverbanden Coördinatie Triple P Trainingen voor jongeren Beleidsadvisering

bijeenkomsten uren uren gemeenten aantal gemeenten

40 360 360 ----

40 360 360 10 20 5

Plustaken Kind in Beeld Risicokind in Beeld

onderzoeken onderzoeken

-290

100 40

721.894

655.751



Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3a, lid 2 onder a en d. Besluit jeugdgezondheidszorg, artikel 3 onder e en g en artikel 7a. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart 2002.

Gebruikers

Alle jeugdigen van 4 tot 19 jaar, jeugdarts, jeugdverpleegkundige, ouders, scholen, gemeenten en anderen die met jeugdigen te maken hebben.

Partners

De 29 gemeenten, 506 scholen, 3 thuiszorgorganisaties, huisartsen, instellingen jeugdzorg en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg.

Effect

Psychosociale problemen bij jeugdigen worden in een vroeg stadium herkend. Daardoor wordt behandeling of advisering door specialisten voorkomen of tijdig gestart.



Pagina 26 van 167

1.3


Gedrag en opvoeding

Kwaliteit

De werkwijze is in 2005 volgens HKZ-systematiek beschreven.

Algemene toelichting Het GGD-bestuur heeft de omvang en inhoud van de producten in het basispakket (uniform en lokale accenten) vastgesteld. Uitgangspunt was een strakke scheiding tussen het basispakket en de plustaken. Daarbij moest het basispakket zo smal mogelijk zijn, maar wel verantwoorde zorg bieden. De keuzevrijheid voor de individuele gemeente moest zo groot mogelijk zijn. Dit heeft geresulteerd in producten in het basispakket waarbij de gedragsdeskundige vooral de deskundigheid van anderen versterkt of in een korte interventie een advies geeft aan de ouder. Alle andere producten voor gedrag en opvoeding zijn plustaken geworden.



Pagina 27 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Interne consultatie

Voor een betere beoordeling van psychische of psychosociale problemen kunnen jeugdarts en verpleegkundige ondersteuning vragen aan de psycholoog. Die inzet is dus niet direct kindgerelateerd, maar ondersteunend. Door de consultatiemogelijkheid in te bouwen in de gezondheidsonderzoeken, waarborgt de GGD de kwaliteit van de signalering. Onderdeel van het product is structurele scholing en deskundigheidsbevordering van artsen en verpleegkundigen. Consultatie door jeugdarts en sociaalverpleegkundige kan resulteren in: - geen verdere activiteiten; - een herhalingsonderzoek; - kortdurende begeleiding door jeugdarts of sociaalverpleegkundige; - een adviesgesprek met een psycholoog of pedagoog; - een onderzoek door psycholoog of pedagoog of directe doorverwijzing.

Adviesgesprek

De hierboven genoemde consultatie kan leiden tot een adviesgesprek, waarin de psycholoog ouders met een beperkte of duidelijke vraag een gericht advies kan geven.

Crisiszorg en bemoeizorg Gezonde en veilige school Basispakket lokale accenten Voorlichting opvoedingsondersteuning

Algemene en specifieke voorlichting/advies/informatie rondom opvoedingsthema s zoals pesten, puberteit en positief opvoeden.

Pedagogische spreekuren Netwerken en samenwerkingsverbanden

Er bestaan verschillende soorten netwerken waarin de psycholoog een functie kan hebben, zoals netwerken en samenwerkingsverbanden gericht op machtsmisbruik (kindermishandeling, seksueel geweld, huiselijk geweld) en op vroegtijdige signalering van risicokinderen. Vaak zijn deze netwerken gemeenteoverstijgend. Tweedelijns zorgnetwerk Een van de afspraken in de (gemeentelijke) convenanten openbare geestelijke gezondheidszorg is het instellen van een tweedelijns zorgnetwerk. De psycholoog kan hieraan een deskundige inbreng leveren. Voorbeelden: armoedeprojecten, bemoeizorg, veiligheidshuis.

Coördinatie Triple P

Coördineren van Triple P programma s samen met ketenpartners.

Training voor jongeren Groepstrainingen voor jongeren met depressieve klachten, in echtscheidingssituaties (KIES-methode), etc.



Pagina 28 van 167

Beleidsadvisering

Ondersteuning aan gemeenten of derden over de preventieve aanpak van psychosociale problemen van jongeren (12-19 jaar), zowel internaliserende problemen als externaliserend gedrag.

Plustaken Kind in beeld

Signaleren van psychosociale problemen en zonodig uitzetten van een vervolgtraject om problemen op te lossen of erger te voorkomen. Werkwijze: afname van een onderzoek met gevalideerde instrumenten, zoals de vragenlijst SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire) bij ouders en/of leerkracht en/of leerling. Beoordeling van de vragenlijst(en) volgens vastgestelde criteria. Zo mogelijk afhandeling door Jeugdgezondheidszorg of toeleiding naar geschikte hulpverlening.

Risicokind in beeld

Analyse en diagnose van gesignaleerde sociaalemotionele problemen. De uitkomsten van dit onderzoek bepalen welke maatregelen nodig zijn om een risicoproces te stoppen. Werkwijze: intakegesprek; probleemanalyse met gevalideerde instrumenten, inclusief eventuele schoolobservatie; nabespreking met ouders en school, rapportage.



Pagina 29 van 167

1.4

Programma JGZ Afdeling JGZ Het leveren van gegevens waarop de school haar gezondheidsbeleid kan baseren. Het aanbieden van deskundigen voor het zorgteamoverleg tussen school en andere instellingen. Het aanbieden van programma s gericht op een gezonde en veilige school. Het adviseren bij bijzondere vragen. Het vaccineren van alle 9-jarigen tegen bof, mazelen en rode hond en difterie, tetanus en polio. Het beoordelen van en adviseren over aanvragen tot leerplichtontheffing en/of (de noodzaak van) leerlingenvervoer.

Gezonde en veilige school

Omschrijving

Doel

Ondersteuning bij het realiseren van een gezonde en veilige school. Uitvoeren van het verplichte rijksvaccinatieprogramma.

Basispakket uniform Schoolcontactpersoon basisonderwijs Advisering schoolgezondheidsbeleid BAO Zorgteams voortgezet onderwijs Crisisinterventie Hoofdluisbestrijding Rijksvaccinaties Spreekuren voortgezet onderwijs Advisering schoolgezondheidsbeleid VO Permanente commissie leerlingenzorg

scholen scholen scholen scholen scholen vaccinaties scholen scholen commissies

Basispakket lokale accenten Zorgteams basisonderwijs Commissie voor indicatiestelling Spreekuren en/of opvoedingssteunpunten Voorlichtingsbijeenkomsten Cursussen Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs Poetsinstructies Begeleiding aanpak overgewicht

uren/scholen uren spreekuren aantal aantal uren/scholen aantal kinderen

Plustaken Adviezen leerplicht/leerlingenvervoer Extern vertrouwenspersoon

adviezen leerlingen


2007 -48 80 10 120 16.000

2008 391 48 80 10 120 14.812

---

17 8

750 80 2.083 122 0 303 385 --

391 80 2.020 122 2 6 347 PM

80 49.938

63 48.054

1.163.196

1.274.690



Alle 29 gemeenten. Provinciale Entadministratie. Scholen met betrekking tot vertrouwenspersonen.


Pagina 30 van 167

1.4



Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3a, lid 2 onder b en d. Besluit jeugdgezondheidszorg, artikel 4, 6 en 8. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart 2002. Convenant Gezondheidsbevordering in lokaal perspectief, 20 januari 2005, VNG, GGD Nederland en NIGZ.

Gebruikers

Alle scholen.

Partners

Onderwijsbegeleidingsdiensten, 3 thuiszorgorganisaties, 2 instellingen jeugdzorg.

Effect

Schoolcontactpersoon Problemen op een school of in een wijk of gemeente zijn in een vroeg stadium gesignaleerd en snel en adequaat aangepakt. Dit kan leiden tot gezondheidswinst. Zorgteams Er is een betere samenwerking en afstemming tussen de instellingen die deelnemen aan de zorgteams. Rijksvaccinaties Alle kinderen in de regio s s-Hertogenbosch en Brabant-Noordoost zijn ingeënt volgens het Rijksvaccinatieprogramma (in Midden-Brabant voert de thuiszorg deze activiteit uit). Spreekuren en/of opvoedingssteunpunten Tijdens de spreekuren hebben kinderen en ouders een extra, laagdrempelige, mogelijkheid om naast (of bij het ontbreken van) het gangbare circuit vragen te stellen over gezondheid en opvoeding. Extern vertrouwenspersoon Door een bijdrage te leveren aan het bespreekbaar maken en melden van klachten over (seksueel) machtsmisbruik wordt snel ingrijpen mogelijk. Daardoor stopt het misbruik en kan de jeugdige zo snel mogelijk beginnen met het verwerken van het gebeuren. Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs Het oneigenlijk schoolverzuim is afgenomen en het ongediplomeerd schoolverlaten is verminderd.

Kwaliteit

De afdeling is in 2005 HKZ-gecertificeerd.

Algemene toelichting

De GGD bespreekt de voor de school relevante groepsgegevens uit de reguliere onderzoeken en voert het daaruit voortvloeiende werk uit en honoreert zoveel mogelijk de vragen van scholen.

Toelichting per deelproduct Basispakket uniform



Pagina 31 van 167

1.4



Schoolcontactpersoon basisonderwijs

Een vast aanspreekpunt voor de school kan meerwaarde geven aan de zorg voor de individuele leerling. De GGD zet zich extra in voor de gezonde en veilige school in het basisonderwijs, vooral bij de werving van scholen en in het uitvoeren van workshops.

Advisering schoolgezondheidsbeleid BAO

De GGD levert basisscholen gegevens waarop zij hun gezondheidsbeleid kunnen baseren, het zogenaamde schoolprofiel. In overleg met de scholen biedt de GGD programma s aan gericht op een gezonde en veilige school Voor een verdere beschrijving, zie: product 2.1.6.

Rijksvaccinaties

Gemeenten zijn wettelijk verplicht tot het aanbieden van de vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma. De GGD heeft een adequate infrastructuur en expertise om grootschalige vaccinaties efficiënt uit te voeren.

Zorgteams voortgezet onderwijs

Zorgteams zijn een belangrijk instrument voor een adequate leerlingbegeleiding. Gezien de kennis van en de ervaring met de (leerlingen van de) school kan de GGD-medewerker daaraan een zinvolle bijdrage leveren. Ook in het voortgezet onderwijs wordt extra inzet geleverd in de werving van scholen voor het programma gezonde en veilige school.

Basispakket lokale accenten Zorgteams basisonderwijs

Scholen met zorgteams hechten waarde aan dit overleg en aan de specifieke GGD-deskundigheid in deze teams.

Commissie voor indicatiestelling

Sommige scholen stellen het op prijs als de jeugdarts deelneemt aan de Commissie voor indicatiestelling.



Pagina 32 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Schoolcontactpersoon basisonderwijs

De GGD-verpleegkundige is vast aanspreekpunt voor de school.

Zorgteams voortgezet onderwijs

Deelname in een gestructureerd overleg met docenten en eventueel collega-instellingen (zoals de GGZ, de schoolbegeleidingsdienst en het schoolmaatschappelijk werk). In het zorgteam worden probleemleerlingen actief gevolgd en begeleid.

Crisisinterventie

Hulp van de GGD bij acute psychosociale problemen op de school, door het vertalen van individuele problemen naar beleidsadviezen en adviezen over collectieve preventieactiviteiten.

Hoofdluisbestrijding Ondersteuning van de school bij het bestrijden van hoofdluis. Advisering schoolgezondheidsbeleid VO

Net als bij het schoolgezondheidsbeleid voor basisonderwijs levert de GGD schoolprofielen. In overleg met de scholen biedt de GGD programma s aan gericht op een gezonde en veilige school. Het product wordt in samenwerking met Gezondheidsbevordering geleverd. Het aantal leerlingen dat wordt bereikt, is ± 20.000.

Permanente commissie leerlingenzorg

Deelname van de jeugdarts in de Permanente commissie leerlingenzorg, inclusief verslaglegging e.d. Individueel onderzoek op indicatie/ verzoek.

Basispakket lokale accenten Zorgteams basisonderwijs

Deelname in een gestructureerd overleg met leerkracht en schoolmaatschappelijk werk. In het zorgteam worden probleemleerlingen actief gevolgd en begeleid.

Commissie voor indicatiestelling

Overleg inclusief verslaglegging e.d. Individueel onderzoek op indicatie/ verzoek.

Spreekuren en/of opvoedingssteunpunten

De GGD biedt op een vast tijdstip met een vaste frequentie op school of in een opvoedingssteunpunt de gelegenheid om specifieke gezondheids- of opvoedingsvragen voor te leggen aan de jeugdverpleegkundige. Dit product wordt op maat ingevuld in overleg met de gemeente en de school.

Voorlichtingsbijeenkomsten

Aanbod van 2 of 3 thema s per jaar, bijvoorbeeld tijdens een ouderavond en/of voor leerkrachten. Onderwerpen voor bijeenkomsten zijn bijvoorbeeld : kind en TV, psychosociale gezondheid en seksuele vorming.

Cursussen

Cursussen over specifieke thema s (op verzoek).

Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs

Een aantal leerlingen van het voortgezet onderwijs blijkt te verzuimen met als opgegeven reden ziekte. Niet altijd is ziekte de oorzaak van verzuim: het is dan belangrijk te achterhalen wat er aan de hand is en daarop invloed uit te oefenen. De jeugdarts roept leerlingen en hun ouders op voor een medisch onderzoek teneinde problemen vroegtijdig te signaleren. Dit product is alleen succesvol bij sluitende afspraken tussen gemeente (leerplichtambtenaar), school en GGD.



Pagina 33 van 167

Poetsinstructies

De poetsinstructies worden gegeven door teamassistenten. De afdeling Gezondheidsbevordering zorgt voor materialen en ondersteuning.

Begeleiding aanpak overgewicht

Er wordt een landelijk Overbruggingsprotocol Overgewicht ingevoerd. Daarin zijn drie begeleidingsmomenten aanpak overgewicht opgenomen. Dit product wordt momenteel uitgewerkt en in een apart voorstel aan het bestuur voorgelegd.

Plustaken Adviezen leerplicht / Advies of beoordeling over een verzoek tot leerplichtontheffing. Participatie (soms) in een commissie die deze problemen meer structureel benadert leerlingenvervoer en waaraan ook andere instellingen deelnemen zoals het schoolmaatschappelijk werk. Advisering aan de gemeente over het leerlingenvervoer. Vooraf is niet aan te geven hoeveel tijd aan dit product zal worden besteed omdat dit vraagafhankelijk is. Het begrote aantal is daarom een schatting. Extern vertrouwens- Actieve inzet van een externe vertrouwenspersoon bij seksuele intimidatie of machtsmisbruik tussen volwassen medewerkers en leerlingen. Contact persoon met cliënten. Consultatie voor schoolcontactpersonen en teams bij vragen, deskundigheidsbevordering van en voorlichting aan teams/leerkrachten, aanbieden van materiaal. Participatie in netwerken, organiseren/ ondersteunen van preventieactiviteiten. Adviezen (gevraagd en ongevraagd) aan het schoolbestuur over de bestrijding en preventie. De GGD berekent een vast bedrag per leerling per jaar en voert daarvoor het hele pakket uit.



Pagina 34 van 167



Pagina 35 van 167

1.5

Programma JGZ Afdeling JGZ Het deelnemen aan overleg met collega-instellingen, scholen en gemeente.

Netwerken preventieve jeugdzorg

Omschrijving

Doel

Een betere samenwerking en afstemming van activiteiten door het inbrengen van specifieke deskundigheid in overlegvormen.

Basispakket lokale accenten Netwerken preventieve jeugdzorg

2007 52

2008 45

126.531

128.434

netwerken



Gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3a, lid 2 onder a, b en e. Besluit jeugdgezondheidszorg, artikel 3 onder h en i, 4 en 6. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart 2002.

Gebruikers

Alle jeugdigen van 4 tot 19 jaar.

Partners

De 29 gemeenten, 491 scholen, instellingen voor gezondheidszorg (huisartsen, thuiszorg, GGZ, specialisten) en voor jeugdhulpverlening.

Effect

Een positieve bijdrage aan de gezondheid en leefomgeving van jeugdigen.

Kwaliteit

Zorgdragen voor een positieve bijdrage van preventieve jeugdgezondheidszorg in (buurt-)netwerken.


Het bevorderen van de samenwerking en afstemming binnen de jeugdgezondheidszorg is een expliciete doelstelling van de GGD. Ook gemeenten en andere instellingen onderkennen het belang van samenwerken en netwerken. Netwerken hebben als invalshoek individuele casuïstiek en/of meer beleidsmatige afstemming.



Pagina 36 van 167

Inhoud product Netwerken preventieve jeugdzorg


In het overleg worden afspraken gemaakt over samenwerking en afstemming van activiteiten voor meestal een specifieke doelgroep. Invalshoek is in principe individuele casuïstiek. Participant: jeugdarts, verpleegkundige of een andere discipline, afhankelijk van de aard van het netwerk. Aan netwerken rond (vooral) afstemming op beleidsniveau nemen teamleiders deel. Dit product kan in delen (van 6¼ uur per jaar) worden afgenomen.


Pagina 37 van 167

Programma Gezondheidsbevordering Ontwikkelingen De minister zet zijn beleidslijn met prioriteiten voort. Tot 2010 staan de volgende onderwerpen centraal, waarbij de twee laatste nieuw zijn: - roken; - diabetes; - overgewicht; - depressie; - overmatig alcoholgebruik. Uit de regionale VTV blijkt dat deze leefstijlfactoren en gezondheidsproblemen ook in ons werkgebied ongunstig scoren. Aandacht voor deze thema s is van groot belang voor een betere gezondheid. Producten Gezondheidsbevordering De hoofdtaken in het programma Gezondheidsbevordering (GB) zijn: - het uitvoeren van (epidemiologisch) onderzoek en het geven van beleidsadviezen; - het ondersteunen van de gemeenten bij de opzet en de uitvoering van hun beleid; - het uitvoeren van preventieactiviteiten, waaronder publieksinformatie. Het programma heeft drie programmalijnen: 1. Brabants Hart in Zicht: geeft de gemeenten inzicht in de gezondheid van de bevolking; 2. Van Harte gezond: activiteiten ter bevordering van een gezonde leefstijl, omdat daar de grootste gezondheidswinst te halen is; 3. Geestkracht: activiteiten voor de aanpak van (de toenemende) psychosociale problemen en de openbare geestelijke gezondheidszorg. In de programmalijnen Van Harte gezond en Geestkracht zitten interventies die veelbelovend of bewezen effectief zijn. Deze interventies zullen wij opnemen in ons aanbod en op www.regionaalkompas.nl (zie onder). Nieuwe of aangepaste producten (in 2008) Ook voor 2008 staan de drie programmalijnen centraal. Wij blijven aanhaken bij de landelijke campagnes om zo de leefstijl van de bevolking positief te beïnvloeden, het gezondheidsgedrag te verbeteren en gezondheidsverschillen te verkleinen. Met de drie programmalijnen anticiperen wij op de gezondheidsproblemen in ons werkgebied en de belangrijkste leefstijldeterminanten. Voor 2008 zijn er dan ook weinig aanpassingen aan de programmalijnen. Binnen de programmalijnen moeten wij keuzes maken. De nieuwe producten in het basispakket voeren wij uit door herschikking binnen de andere producten. Plustaken worden betaald uit extra gelden. Programmalijn Brabants Hart in Zicht Brabants Hart in Zicht Brabants Hart in Zicht Brabants Hart in Zicht Van Harte Gezond Van Harte Gezond Van Harte Gezond Geestkracht


Deelproduct Zorgbalans Beleidsinstrumenten Registratiesysteem bijzondere groepen Schoolgezondheidsbeleid ROC s Alcohol Thematische beleidsadvisering Leefstijladviezen Relationele en seksuele vorming


basis basis basis plus basis basis plus basis

Pagina 38 van 167

Toelichting - Zorgbalans: de Inspectie stelt dat er onvoldoende zicht is in de lacunes in de zorg. Dit is belangrijk voor de beleidsontwikkeling van de preventieve zorg maar ook van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Wij zullen de haalbaarheid onderzoeken van een zorgbalans als onderdeel van de regionale VTV die inzicht geeft in de zorg in de gemeenten/regio. Dit haalbaarheidsonderzoek zit in het uniform deel van het basispakket. - Beleidsinstrumenten: het ministerie en de Inspectie vinden dat het lokale gezondheidsbeleid nog beter kan: een integrale aanpak, bewaking van de uitvoering van de interventies en meer samenhang in het beleid. Er komen landelijke instrumenten (deels in relatie met de Wet maatschappelijke ondersteuning) die wij zullen overnemen in het uniforme deel van het basispakket. Te denken valt aan een Voortgangsmeter lokaal gezondheidsbeleid en een Gezondheidseffectrapportage. - Registratiesysteem bijzondere groepen: het inzicht in de gezondheid van kwetsbare mensen is onvoldoende. Vanwege onze bemoeizorgtaak hebben wij een registratiesysteem waarvan ook andere instellingen gebruik maken. Wij zullen dit systeem verder professionaliseren en met de gemeenten en onze partners overleggen over het gebruik van dit uniforme product. Dit registratiesysteem kan een eerste opzet zijn naar een monitor voor de openbare geestelijke gezondheidszorg. - Schoolgezondheidsbeleid ROC s: dit beleid richt zich nu nog op het basisonderwijs en steeds meer op het voortgezet onderwijs. Maar ook de Regionale Opleidingscentra (ROC s) vragen ondersteuning bij hun schoolgezondheidsbeleid. Wij zullen dit product, als plustaak, met en voor de ROC s ontwikkelen en uitvoeren. - Alcohol: alle thema s uit de landelijke prioriteiten (zie hierboven) zitten in onze programmalijnen, behalve het thema alcohol. Op dit moment beperken wij ons tot het introduceren van Novadic-Kentron (instelling voor verslavingszorg) bij de scholen en het verzorgen van ouderavonden. Gezien het belang en de omvang van het probleem willen wij na overleg met Novadic-Kentron activiteiten ontwikkelen, met als doelen: agendasetting bij het publiek, intermediairs en gemeenten. Hierbij zullen wij investeren in publieksinformatie vooral voor de jeugd; stimuleren van vroegtijdige toegeleiding tot de zorg. Hierbij zullen wij als lokaal accent ook procesbegeleiding aanbieden. - Thematische beleidsadvisering: wij zullen, samen met anderen, net als bij tabakspreventie handleidingen ontwikkelen voor de thema s alcohol, depressie en overgewicht en de gemeenten desgewenst ondersteunen bij het invoeren van deze handleidingen (lokaal accent basispakket). - Leefstijladviezen: gezonde leefstijl staat steeds meer in de belangstelling. De vraag naar leefstijladviezen en health checks is ook actueel bij zorgverzekeraars en bedrijven. Wij zullen daarom voor derden producten gaan ontwikkelen en/of uitvoeren. - Relationele en seksuele vorming: cyberpesten staat steeds meer in de aandacht en komt steeds meer voor. Wij zullen dit als lokaal accent opnemen in het product Relationele en seksuele vorming. - Beleidskaart: dit is een instrument voor het gemeentelijk beleid. Vanuit de regionale VTV hebben wij inmiddels de website www.regionaalkompas.nl ontwikkeld, met daarop: achtergrondinformatie voor de belangrijkste gezondheidsthema s; het landelijke beleid en de mogelijkheden voor lokaal beleid; mogelijke interventies en uitgevoerde interventies in ons werkgebied. Het regionaal kompas is een verbreding van de beleidskaarten, die nu als afzonderlijk product vervallen.



Pagina 39 van 167

2.1.1

Programma GB Afdeling GB Voorzien in informatiebehoefte gemeenten (ambtenaren, gemeenteraad, college) voor het vraaggericht en evidence-based werken in de publieke gezondheid.

Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en de regionale VTV

Omschrijving

Doel

-

Inzicht geven in de gezondheid van de bevolking. Inzicht geven in de (regionale en lokale) factoren die samenhangen met de gezondheid van de bevolking. Inzicht geven in de (regionale en lokale) trends/ontwikkelingen in gezondheid en daarmee samenhangende factoren. Een goed gedocumenteerde onderbouwing voor de prioriteiten in het gezondheidsbeleid. De GGD in staat is te adviseren over gewenst gezondheidsbeleid. Het voor de gemeenten mogelijk maken om een goed afgewogen oordeel te vellen over de prioriteiten in het gezondheidsbeleid. De gezondheid en de beleidsontwikkeling tussen de GGD-regio s beter met elkaar vergelijkbaar maken.

Basispakket uniform Brabantse Jeugdmonitor 0 t/m 11 jaar Brabantse Jeugdmonitor 12 t/m 18 jaar Gezondheidsmonitor Volwassenen Gezondheidsmonitor Ouderen Regionale Volksgezondheidstoekomstverkening Lokale kernboodschappen Presentaties lokale kernboodschappen Verstrekken gezondheidsinformatie GGD Gezondheidsatlas Haalbaarheidsonderzoek zorgbalans Nieuwsbrief Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant

2007 1 1 29 -20 4 -4

2008 1 29 1 1 4

Plustaken Aanvullende steekproeven gezondheidsmonitors Aanvullende modules/vragen gezondheidsmonitors

2 1

2 1


604.460

712.151


Alle 29 gemeenten

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2 onder a en artikel 3b.

Gebruikers

Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren

Partners

GGD en Zeeland en Brabant, Thuiszorg, provincie Noord-Brabant, PON, K2, GGD Nederland, RIVM, Academische werkplaats OGZ, TNO-PG, LC OKZ, overige registratiehouders.



Pagina 40 van 167

2.1.1

Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en de regionale VTV

Programma GB Afdeling GB

Effect

Voldoen aan informatiebehoefte van gemeenten (ambtenaren, gemeenteraad, college) voor het vraaggericht en evidence-based werken in de publieke gezondheid. Evidence based is het bewust, expliciet en oordeelkundig gebruik maken van het voorhanden zijnde beste bewijs bij het nemen van beslissingen.

Kwaliteit

De afdeling is ISO-gecertifeerd (voor het onderdeel Gezondheidsbevordering: HKZ-gecertificeerd) en onderhoudt het kwaliteitssysteem.

Algemene toelichting Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant De Wet collectieve preventie volksgezondheid legt de verantwoordelijkheid voor het lokaal gezondheidsbeleid bij de gemeenteraad. Gemeenten moeten daarbij zorgen voor het verkrijgen van op epidemiologische analyse gebaseerd inzicht in de gezondheid van de bevolking . Steeds meer gemeenten onderbouwen hun keuzes op de cijfers over de gezondheid van hun inwoners en de factoren die met deze gezondheid samenhangen, zoals leefstijl, zorg en de fysieke en sociale omgeving. De GGD verzamelt deze informatie voor zijn 29 gemeenten in de Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant. Een monitor is een strategisch beleidsinstrument waarmee cyclisch, op gestandaardiseerde wijze, gegevens verzameld worden. Aan de hand van monitorinformatie wordt de gezondheid in kaart gebracht. Hiermee kunnen trends/ ontwikkelingen in gezondheid en daarmee samenhangende factoren gevolgd worden. Zo kan bepaald worden op welke punten bijsturing van het gezondheidsbeleid nodig is. Regionale Volksgezondheidstoekomstverkenningen (VTV) In de Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant verzamelt de GGD voor verschillende doelgroepen gegevens over de gezondheid via vragenlijsten en registraties. De informatie voor de gemeenten is daarbij versnipperd over de verschillende doelgroepen en onderwerpen. In de regionale VTV worden kennis en gegevens over volksgezondheid, preventie en zorg bijeengebracht, geanalyseerd, geïntegreerd en op zodanige wijze gepresenteerd dat deze beter bruikbaar worden om het volksgezondheidsbeleid te ondersteunen. Gemeenten wensen dit integraal beeld van de gezondheid met daarbij concluderende aanbevelingen voor beleid. Het biedt hen de mogelijkheid om een afgewogen oordeel te vellen over de prioritering in het lokale gezondheidsbeleid Beleidscontext Ontwikkelingen in de informatiebehoefte van gemeenten worden gevolgd en eventueel vertaald naar de activiteiten. Een voorbeeld hiervan is de invoering Wet maatschappelijke ondersteuning (per 1 januari 2007). Daarnaast worden ontwikkelingen in informatiebeleid gevolgd en eventueel vertaald naar de activiteiten. Een voorbeeld hiervan is de landelijke ontwikkeling van de lokale en nationale monitor volksgezondheid en jeugdgezondheid.



Pagina 41 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Brabantse jeugdmonitor 0-11 jaar Brabantse jeugdmonitor 12 t/m 18 jaar Gezondheidsmonitor volwassenen Gezondheidsmonitor ouderen

Integraal inzicht in de (ontwikkeling van de) gezondheid van de totale bevolking en de gezondheid beïnvloedende factoren. Inzicht in de (ontwikkeling van de) gezondheid van de betreffende doelgroep en de gezondheid beïnvloedende factoren. - Tabellenboeken per gemeente en voor de regio: tabellen met cijfers van de indicatoren en tabellen met de antwoordpercentages voor de vragenlijstitems. Op regionaal niveau worden de cijfers van de indicatoren ook uitgesplitst naar leeftijd, geslacht en eventueel nog enkele andere relevante achtergrondkenmerken. - Kerngegevens per gemeente: op een A4 kerngegevens met de cijfers van de belangrijkste indicatoren en de verschillen tussen de gemeente en haar regio. - Infokaarten per onderwerp: voor elk van de centrale onderwerpen uit de enquête wordt een infokaart beschreven, met achtergrondinformatie over bekende oorzaken en gevolgen, een vergelijking met de landelijke situatie en de belangrijkste conclusies. - Adviesgesprek per gemeente: tot slot krijgt de gemeenten een aanbod voor een gesprek waarin de GGD de belangrijkste bevindingen toelicht en de gemeente desgewenst ondersteunt bij de vertaling hiervan naar het te voeren gezondheidsbeleid.

Regionale Volksgezondheidstoekomstverkening

Samenvattend rapport inclusief regionale kernboodschappen Onderbouwing en beschrijving van de belangrijkste conclusies over de gezondheid en de gezondheid beïnvloedende factoren en de betekenis voor het regionaal gezondheidsbeleid.

Lokale kernboodschappen

Integraal inzicht in de (ontwikkeling van de) gezondheid van de totale bevolking en de gezondheid beïnvloedende factoren. - Boekje met lokale kernboodschappen: onderbouwing en beschrijving van de belangrijkste conclusies rond de gezondheid en de gezondheid beïnvloedende factoren in de gemeente en de betekenis voor het lokaal gezondheidsbeleid. - Adviesgesprek per gemeente: de gemeenten krijgen het aanbod voor een gesprek waarin de GGD de belangrijkste bevindingen toelicht en de gemeente desgewenst adviseert bij de vertaling hiervan in het te voeren gezondheidsbeleid. - Presentatie per gemeente: de gemeenten krijgen een aanbod voor een presentatie van de lokale kernboodschappen in bijvoorbeeld een raadscommissie.

Presentaties lokale kern-boodschappen

De gemeenten krijgen een aanbod voor een presentatie van de lokale kernboodschappen in bijvoorbeeld een raadscommissie.

Verstrekken gezondheidsinformatie

Gemeenten of anderen ontvangen een antwoord op deelvragen naar aanleiding van databronnen van de gezondheidsmonitors.

GGD Gezondheidsatlas

Op de website www.ggdgezondheidsatlas.nl staan alle gegevens van de Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant (én die van de andere GGD en in Brabant en Zeeland) in een geografisch digitaal informatiesysteem.



Pagina 42 van 167

Zo kunnen de gemeenten en anderen on line over de meest actuele gezondheidsinformatie beschikken. De gebruiker kan zelf tabellen, kaartjes, profielen, staaf-, taart- en lijngrafieken samenstellen van de door hem geselecteerde onderwerpen, gemeente(n) en regio s. Haalbaarheidsonderzoek zorgbalans

De Inspectie voor de Gezondheidszorg stelt dat er onvoldoende zicht is in de lacunes in de zorg. Dit is belangrijk voor de beleidsontwikkeling van de preventieve zorg maar ook voor de Wet maatschappelijke ondersteuning. De GGD zal de haalbaarheid van een zorgbalans onderzoeken. Dit onderzoek past binnen de regionale VTV die al enig inzicht geeft in het zorgaanbod en zorggebruik in gemeenten en de regio.

Nieuwsbrief Gezondheidsmonitor

Vier maal per jaar ontvangen ambtenaren, portefeuillehouders en andere abonnees de digitale Nieuwsbrief Gezondheidsmonitor.

Plustaken Aanvullende steekproeven gezondheidsmonitors

Gemeenten kunnen de wens hebben om op kern-, wijk- of buurtniveau uitspraken te kunnen doen over de onderwerpen in de gezondheidsmonitors. Dit vraagt om aanvullende of uitgebreidere steekproeven per monitor. De producten van de reguliere monitor worden aangevuld met conclusies op kern-, wijk- of buurtniveau en leiden tot tabellenboeken per kern/wijk/buurt.

Aanvullende modules/vragen gezondheidsmonitors

Gemeenten kunnen de wens hebben om op meer onderwerpen dan de reguliere vragen in de gezondheidsmonitor inzicht te krijgen. Dit vraagt om het toevoegen van aanvullende vragen of modules in een monitor. De producten van de reguliere monitor worden aangevuld met aanvullende conclusies en leiden tot tabellenboeken voor aanvullende onderwerpen.



Pagina 43 van 167

2.1.2

Programma GB Afdeling GB Gemeenten worden ondersteund bij de beleidsvorming en het voeren van de regie met betrekking tot het gezondheidsbeleid.

Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid

Omschrijving

Doel

-

Ondersteunen van de gemeenten bij het ontwikkelen van hun lokaal gezondheidsbeleid. Ondersteunen en adviseren bij de uitwerking hiervan en bij het opstellen van een gemeentelijk beleidsplan. Ondersteunen van processen waarin lokale partijen gezamenlijk beleid moeten ontwikkelen en/of uitvoeren. Onderhouden van het contact met en voeren van overleg met de gemeente over de ontwikkelingen rond volksgezondheid, interventies en maatregelen.

Basispakket uniform Ondersteunen nota lokaal gezondheidsbeleid/facetbeleid Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling/advisering Regionaal Kompas Volksgezondheid Ontwikkelen/ondersteunen beleidsinstrumenten Gemeentelijk jaarverslag Interventieoverleg/deelname aan lokaal overleg Plustaken Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Gezondheidseffectscreening Ondersteuning nota lokaal gezondheidsbeleid Exploitatie Totaal kosten

2007 10 10 18 1 29 60

2008 10 10 4 4 29 240

opdrachten

5

5

opdrachten

PM 2

---

211.314

757.003

gemeenten adviezen onderwerpen instrumenten verslagen overleggen


Alle 29 gemeenten bij basistaken.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2. lid 2 onder a en b, artikel 3b en artikel 5, lid 2.

Gebruikers

Gemeente

Partners

Lokale politiek, relevante lokale en regionale stakeholders.

Effect

Gemeenten worden ondersteund bij beleidsvorming en het voeren van de regie met betrekking tot gezondheidsbeleid. Gemeenten beschikken over een nota LGB die politiek en door de lokale partijen gedragen wordt.

Kwaliteit




Pagina 44 van 167

2.1.2



Algemene toelichting De GGD heeft tot taak de gemeenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van het gezondheidsbeleid waarvoor zij verantwoordelijk zijn: de gemeenteraad moet iedere vier jaar een nota volksgezondheid vaststellen. Op basis van deze nota zullen lokaal partijen rondom thema s/ketens bij elkaar gebracht moeten worden zodat activiteiten worden ontplooid of activiteiten beter op elkaar worden afgestemd. De gemeente heeft hierin de regie. De GGD kan de gemeente procesmatig ondersteunen bij het uitvoeren van deze regiefunctie.



Pagina 45 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Ondersteunen nota lokaal gezondheidsbeleid/facetbeleid

Ondersteunen gemeenten bij de totstandkoming van de gemeentelijke nota Lokaal gezondheidsbeleid door: - gemeenten adviseren over het proces rond de nota en in overleg met gemeenten ondersteuningsaanbod formuleren; - uitvoeren van ondersteuningsaanbod op maat: procesbegeleiding, meedenken over de opzet en inhoud van de nota, onderhouden van het contact en periodiek overleg met de gemeenten over de ontwikkelingen rond de volksgezondheid, ondersteunen bij de evaluatie van de nota, aanleveren (lokale) gezondheidsprofielen, advisering over het plan van aanpak etc. Organisatie van gegevensverzameling door interviews en/of bijeenkomsten als daar behoefte aan is, bijvoorbeeld voor interactieve beleidsontwikkeling of voor het bevorderen van deskundigheid van de betrokken ambtenaren. De concrete (bijdrage aan) preventieactiviteiten hoort niet tot dit product. Penvoering van de nota onder regie van de gemeente.

Ondersteuning thematische beleidsontwikkeling/ advisering

Ondersteunen van gemeenten bij het vertalen van een beleidsprioriteit voor gezondheid tot een concreet en haalbaar plan van aanpak door het bieden van deskundigheid en/of vaardigheden om een probleem te verdiepen, doelstellingen te formuleren, oplossingsrichtingen te verkennen en goede oplossingen uit te werken. De GGD is deskundig qua inhoud en proces. Onder regie van gemeente: - procesbegeleiding; - inhoudelijke advisering; - gegevensverzameling; - penvoering; - periodiek overleg.

Regionaal Kompas Volksgezondheid

Adviseren van gemeenten over vertaling van onderzoeksgegevens naar concrete lokale beleidsvoornemens en een plan van aanpak door het beheren, actualiseren en uitbreiden van de website www.regionaalkompas.nl. Per gezondheidsthema beschrijven: - epidemiologische aspecten van het thema; - landelijk beleid en beleidsopties voor gemeenten; - beste interventies (effectieve en/of aanbevolen); - huidig aanbod interventies in de regio.

Ontwikkelen/ondersteunen beleidsinstrumenten

Ontwikkelen, inrichten en onderhouden van een instrumentenkoffertje ter ondersteuning van het lokale beleidsproces en het schrijven van de nota s lokaal gezondheidsbeleid. Extra aandacht voor het ondersteunen van gemeenten bij het gebruik van landelijk ontwikkelde instrumenten. Voorbeelden hiervan zijn de handleidingen voor tabakspreventie, depressie, overgewicht en alcoholmatigingsbeleid. Maar ook de voortgangsmeter lokaal gezondheidsbeleid en andere landelijke instrumenten die in relatie tot de Wet maatschappelijke ondersteuning worden ontwikkeld worden ondersteund.



Pagina 46 van 167

Gemeentelijk jaarverslag

Gemeenten inzicht geven in de kwantiteit en kwaliteit van de door de GGD geleverde diensten, in de effecten van de uitgevoerde activiteiten en in de stimulerende en belemmerende factoren bij de uitvoering van de activiteiten. Eens per jaar in een format alle lokale gegevens verzamelen. Analyse van de gegevens en aanbieden van het verslag aan de gemeente.

Interventieoverleg/ deelname aan lokaal overleg

Naar aanleiding van principeopdracht op basis van lokaal accent en/of aanvullende dienstverlening voeren van nader overleg over precieze opdrachtformulering. Heldere afspraken over uit te voeren activiteiten door de GGD. Daarnaast verwachten gemeenten deelname van de GGD aan lokale werken stuurgroepen en aan lokale congressen (over bijvoorbeeld de Wet maatschappelijke ondersteuning en veiligheid). Door deze deelname krijgt de GGD lokaal een actieve adviserende en ondersteunende rol. Daarnaast vergroot deelname de kennis van de GGD van de lokale ontwikkelingen. Dit bevordert de kwaliteit van de adviesrol van de GGD.

Plustaken Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming

Ondersteunen van gemeenten bij het vertalen van een beleidsprioriteit voor gezondheid tot een concreet en haalbaar plan van aanpak door het bieden van deskundigheid en/of vaardigheden om een probleem te verdiepen, doelstellingen te formuleren, oplossingsrichtingen te verkennen en goede oplossingen uit te werken. De GGD is deskundig qua inhoud en proces en past de meest relevante methoden en/of technieken toe.

Gezondheidseffectscreening

Het toepassen, in opdracht van de gemeente, van bestaande modellen voor gezondheidseffectscreening waarbij voorgenomen beleid op andere beleidsterreinen dan volksgezondheid systematisch wordt gescreend op mogelijke gezondheidseffecten in twee stappen: - in een verkennende analyse wordt vastgesteld of er een mogelijk gezondheidseffect is, en zo ja: - in een verdiepende analyse wordt nauwkeuriger bepaald wat de gezondheidseffecten zullen zijn, welke bevolkingsgroepen erdoor zullen worden getroffen en welke bijsturingen nodig zijn om de gezondheidseffecten te optimaliseren.

Ondersteuning nota lokaal gezondheidsbeleid



Pagina 47 van 167

Omschrijving

Programma GB Afdeling GB Stimuleren evidence based werken in de publieke gezondheid door onderzoek te doen naar gezondheidsproblemen, effectiviteit van interventies en maatregelen en effectiviteit van beleid.

Doel

Stimuleren van evidence based werken.

2.1.3

Thematisch onderzoek op verzoek

Plustaken Opstellen onderzoeksplan Uitvoeren onderzoeksplan

2007 1 2

plannen onderzoeken


16.000

2008 1 2

107.597


Alle 29 gemeenten, onderzoeken zorginstellingen.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2.

Gebruikers

Gemeenten en derden.

Partners

Regionaal: gemeenten, zorgaanbieders, zorgvragers, zorgfinanciers, academische werkplaats OGZ Tilburg en overige onderzoeksinstellingen. Landelijk: GGD Nederland, RIVM, universiteiten en andere onderzoeksinstellingen.

Effect

Er wordt evidence based gewerkt in de publieke gezondheid.

Kwaliteit


Algemene toelichting Een gemeente of een andere partner wenst nader onderzoek naar een thema (bijv. op lokaal niveau) of de effectiviteit van bestaande interventies.



Pagina 48 van 167

Inhoud product Opstellen onderzoeksplan

Ondersteuning van opdrachtgever bij het uitwerken van een onderzoeksvraag tot een concreet en haalbaar onderzoeksplan. In overleg met opdrachtgever: - oriëntatie onderzoeksvraag; - interviewen sleutelfiguren; - literatuurstudie; - uitwerken vraagstelling; - formuleren onderzoeksplan.

Uitvoeren onderzoeksplan

Uitvoeren van onderzoeksplan. Er zijn meer vormen van onderzoek mogelijk: - Prevalentieonderzoek: de GGD onderzoekt de aard, ernst en omvang van een specifiek gezondheidsprobleem en draagt hiermee bij aan de probleemanalyse voor strategische beleidsontwikkeling. - Onderzoek naar determinanten: onderbouwen van preventieve interventies door inzicht te geven in samenhang tussen gezondheid en de determinanten hiervan door het onderzoeken en beschrijven van de relaties tussen bepaalde factoren en bepaalde gezondheidsproblemen en van risicogroepen voor bepaalde gezondheidsproblemen. De GGD onderzoekt welke determinanten en risicogroepen kansrijke aanknopingspunten voor tactisch beleid kunnen opleveren. - Evaluatieonderzoek: ontwikkelen en uitvoeren van evaluatieonderzoek van preventieve interventies en maatregelen. De GGD heeft de deskundigheid om te onderzoeken in welke mate procesdoelen en/of effectdoelen van interventies worden gehaald, dit ter onderbouwing van de besluitvorming over voortgang en/of implementatie. - Advisering en begeleiding: het begeleiden bij en verrichten van eenvoudige analyses voor onderzoeken door gemeenten en derden. Het mede ontwikkelen en begeleiden van het onderzoeksprogramma van de academische werkplaats Publieke gezondheid. De GGD beschikt over kennis van onderzoeksmethoden en gegevensverwerking op het terrein van de gezondheidswetenschappen.



Pagina 49 van 167

2.1.4

Sociale kaart

Omschrijving

Doel

Programma GB Afdeling GB Overzicht van de aanwezige organisaties en hun diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Bieden van een infrastructuur waarmee een overzicht kan worden gegeven van de aanwezige organisaties en hun diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg.

Basispakket uniform Regionale database sociale kaart/ ZorgwelBrabant

Plustaken Lokale koppeling database sociale kaart Exploitatie Totaal kosten

database website

2007 1 1

2008 1 1

trajecten

2

2

116.527

277.708


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2 onder a.

Gebruikers

Algemeen publiek, professionele organisaties/professionals, gemeenten.

Partners

Provinciaal: Brabantse GGD'en. Landelijk wordt samengewerkt met de GGD Nederland/RIVM /bibliotheken.

Effect

Er is een overzicht van de aanwezige organisaties en hun diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Burgers, intermediairs en instellingen beschikken over een actuele sociale kaart met informatie op de terreinen zorg, welzijn en wonen. Individuele organisaties en instellingen zijn ontlast van het actualiseren van sociale kaart informatie. Individuele burgers hebben eenvoudig toegang tot sociale kaart informatie via het web.

Kwaliteit



De bevolking maar ook gemeenten wensen in toenemende mate inzicht in de aanwezigheid en het aanbod van instellingen voor wonen, welzijn en zorg. Deze wens wordt versterkt door het vergroten van de keuzevrijheid bij de bevolking en door de verantwoordelijkheden die gemeenten krijgen door de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het beheren van een sociale kaart is arbeidsintensief. Het is wenselijk dat er één database in de regio onderhouden wordt waaruit de diverse partijen kunnen putten.



Pagina 50 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Regionale database Sociale kaart/ ZorgwelBrabant

Het toegankelijk maken van actuele sociale kaart informatie voor het algemeen publiek en intermediairs. De GGD beschikt over een database sociale kaart waarin (samen met anderen) gegevens worden opgenomen over aanbieders van zorg en welzijn. In 2008 zullen wij bezien of daaraan een module productvergelijking kan worden toegevoegd. Deze sociale kaart is een samenwerkingverband van de Brabantse GGD en. Elke GGD is verantwoordelijk voor de invoer van adresgegevens, daartoe provinciaal ondersteund en gecontroleerd door een informatiedeskundige. Daarnaast wordt in samenwerking met provinciale/regionale partners onderzocht hoe een koppeling van bestaande adresgegevens kan plaatsvinden met als doel ontsluiting voor het publiek en intermediair via ZorgwelBrabant. Op landelijk niveau wordt gestreefd naar een landelijk dekkend netwerk van sociale kaarten via de GGD'en. Deze kaarten zullen worden gekoppeld. www.zorgwelbrabant.nl is het zoek- en informatiesysteem op internet waardoor op regionaal niveau de database toegankelijk wordt gemaakt.

Plustaken Lokale koppeling database sociale kaart


Op lokaal niveau is het mogelijk de sociale kaart gegevens te ontsluiten en te tonen binnen de voor de samenwerkende partner gewenste omgeving. Op verzoek bekijkt en onderzoekt de GGD hoe in de sociale kaart gegevens lokaal ontsloten kunnen worden op de door de opdrachtgever gewenste manier.


Pagina 51 van 167

2.1.5

Programma GB Afdeling GB Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren over gezondheid(sproblemen). Intermediairs voorzien van relevante achtergrondinformatie, uitleen van (les)materiaal, verstrekking van foldermateriaal e.d..

Publieksinformatie en documentatie

Omschrijving

Doel

Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming met betrekking tot belangrijke gezondheidsthema s.

Basispakket uniform (Digitale) Publieksinformatie Landelijke publiekscampagnes Portaal GezondBrabant.nl Beantwoorden publieksvragen Ondersteuning bij publieksevenementen Infopunten Wachtkamervoorlichting GGD Materialen

themasites campagnes website vragen evenementen infopunten wachtkamers leners folders projecten

Publieksinformatie bij lokale projecten Plustaken Materiaal ontwikkelen en -beheer Exploitatie Totaal kosten

2007 2 2 1 1.250 5 35 13 110 60.000 1 PM

2008 2 2 1 1.250 5 35 13 110 60.000 1 1

PM

PM

993.993

658.843


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder c.

Gebruikers

Algemeen publiek, intermediairs, scholen, GGD-medewerkers.

Partners

Landelijke gezondheidsbevorderende instellingen, VWS, bibliotheken.

Effect

Het algemeen publiek is geïnformeerd over gezondheid(sproblemen). Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming rond de landelijke gezondheidsthema s. Intermediairs hebben relevante achtergrondinformatie. Het gezondheidsportaal vergroot de samenhang en afstemming van informatie en diensten op het gebied van gezondheidszorg en welzijn, waardoor deze beter toegankelijk wordt voor de burger en de professionals.

Kwaliteit


Algemene toelichting Het is van belang om een zodanig kennisniveau bij het algemeen publiek, intermediairs en GGD medewerkers te bereiken zodat het effect van gerichte interventie strategieën wordt vergroot. In 2008 wordt de publieksinformatie verder gedigitaliseerd zodat informatie voor de doelgroepen tijds- en locatieongebonden beschikbaar is.



Pagina 52 van 167

Inhoud product Basispakket uniform (Digitale) Publieksinformatie

Opzetten/ondersteunen van informatie voor het algemene publiek waarbij het geven van informatie over een bepaald thema centraal staat door: - ontwikkelen en beheren van materiaal; - ontwikkelen themasites en sites voor specifieke doelgroepen; - plaatsen van artikelen in kranten, op teletekst e.d. op verzoek van anderen en/of op initiatief van de GGD.

Landelijke publiekscampagnes

Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming rond de landelijke gezondheidsthema s. Via website en andere kanalen wordt bekendheid gegeven aan landelijke publiekscampagnes.

Portaal Gezond Brabant.nl

Vraaggericht aanbieden van betrouwbare informatie over gezondheid. Het gezondheidsportaal vergroot de samenhang en afstemming van informatie en diensten op het gebied van gezondheid en welzijn, waardoor deze beter toegankelijk wordt voor de burger en voor de professionals.

Beantwoorden publieksvragen

Beantwoorden van vragen van het publiek, zowel telefonische als via de e-mail. Opstellen lijst van veelgestelde vragen en het maandelijks actualiseren daarvan. Vragen die het frontoffice niet kan beantwoorden, gaan door naar de backoffice. Alle afdelingen richten daartoe een backoffice in voor publieksvragen per e-mail en per telefoon.

Ondersteuning bij publieksevenementen

Het algemeen publiek en vooral de speciale doelgroepen op een laagdrempelige wijze kennis te laten maken met de gezondheidsinformatie en de producten van de GGD door het adviseren over en het verstrekken van materialen bij publieksevenementen.

Infopunten

Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming rond de landelijke gezondheidsthema s. De infopunten zijn plaatsen waar het publiek folders van de GGD kan vinden/krijgen. Het grootste abonneebestand bestaat uit bibliotheken. Tweemaal per jaar krijgt de abonnee een overzicht van folders en kan deze bij de GGD bestellen.

Wachtkamervoorlichting GGD

Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming rond de landelijke gezondheidsthema s door het beheer van wachtkamervoorlichting in de GGD-wachtkamers.

Materialen

Beschikken over materialen, beheer van de materialen en toegankelijk maken van materiaal. Op verzoek van GGD-medewerkers worden materialen ontwikkeld. Hierin wordt samengewerkt met de GGD-WestBrabant. De materialen zijn opgenomen in een catalogus. De materialen worden op verzoek uitgeleend en bezorgd bij de doelgroep. Materialen worden opgeslagen en beheerd. De fysieke materialen worden in de komende jaren, daar waar mogelijk, omgebouwd naar digitale materialen.

Publieksinformatie bij lokale projecten

Op verzoek specifieke lokale projecten ontwikkelen en aanleveren van materialen.



Pagina 53 van 167

Programma GB Afdeling GB Invoeren en implementeren van de methodiek schoolgezondheidsbeleid mede door het opstellen van schoolprofielen en het adviseren over gewenste interventies op scholen.

2.1.6 Schoolgezondheidsbeleid Omschrijving

Doel

Het bevorderen van de gezondheid van kinderen op scholen in de regio Hart voor Brabant.

Basispakket uniform Opstellen schoolprofielen Ondersteuning schoolgezondheidsbeleid Brede scholen en ROC s Centrum voor jeugd en gezin Exploitatie Totaal kosten

profielen scholen scholen centra

2007 48 48 ---

2008 48 60 10 10

90.500

197.834


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2 onder a en c.

Gebruikers

Leerlingen in het onderwijs, scholen, jeugdgezondheidszorg.

Partners

Zorgketen rondom de school.

Effect

Ieder schooljaar wordt voor 48 nieuwe scholen gestart met schoolgezondheidsbeleid.

Kwaliteit



De grootste gezondheidswinst bij kinderen is te behalen door het bevorderen van een gezonde leefstijl. Veel kinderen en jongeren vertonen ongezond gedrag: ze bewegen onvoldoende, eten ongezond, vrijen onveilig, gebruiken drugs en drinken alcohol. Ondanks alle inspanningen van de afgelopen decennia komt ongezond gedrag onverminderd veel voor en is er een ongunstige trend van een steeds mindere gezonde leefstijl. De meeste kinderen brengen een belangrijk deel van hun jeugd door op school. In deze levensfase wordt (gezond) gedrag geleerd en wordt de basis gelegd voor (on)gezonde gewoonten, die op latere leeftijd moeilijk te veranderen zijn. Scholen zijn daarom een geschikte setting om gezond gedrag te leren. Gezondheid en onderwijs horen bij elkaar. Naast het basisonderwijs vragen ook het voortgezet onderwijs en de ROC s aandacht voor schoolgezondheidsbeleid. Verder zijn belangrijke nieuwe settings de Brede Scholen en de Centra voor jeugd en gezin. Het huidige aantal beschikbare uren per deelnemende school is beperkt (gemiddeld 20 uur). Dit aantal wordt verhoogd met 15 uur waardoor het ook mogelijk wordt scholen beter te ondersteunen bij de uitvoering van preventieve interventies.



Pagina 54 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Opstellen schoolprofielen / Ondersteuning schoolgezondheidsbeleid

Uiteindelijk doel van schoolgezondheidsbeleid is het bevorderen van de gezondheid van kinderen op scholen in de regio Hart voor Brabant. Daarbij gelden als belangrijke uitgangspunten dat de school centraal staat (vraaggestuurd); er sprake is van een planmatige aanpak, regionale samenwerking en dat de focus ligt op collectieve preventie. Voor de ontwikkeling van schoolgezondheidsbeleid wordt een beleidscyclus doorlopen met de volgende stappen: 1. bepalen behoefte gezondheid en zorg (door vragenlijsten kinderen en interview directeur); 2. bepalen prioriteiten (door Workshop ouders/team); 3. bepalen activiteiten en strategieën (directeur met ondersteuning GGD); 4. opstellen van een gezondheidsplan (directeur met ondersteuning GGD); 5. uitvoeren gezondheidsplan (GGD en/of andere organisaties in de regio); 6. evaluatie en opname in het beleid van de school (GGD en directeur).

Brede scholen en ROC s Centrum voor jeugd en gezin



Pagina 55 van 167

2.2.1

Roken

Omschrijving

Doel

Programma GB Afdeling GB Het (mede) ontwikkelen en uitvoeren van preventieactiviteiten rondom het thema roken. -

Het verminderen van het aantal gevallen van hart- en vaatziekten. Het stabiliseren van het aantal personen met longkanker en aantal personen met ademhalingsproblemen. Het stimuleren van de sociale norm niet roken bij het algemene publiek. Het stimuleren van een rookvrije omgeving van jeugd tot 12 jaar. Het stimuleren van de jeugd groep 7/8 en klas 1 VO om niet te gaan roken. Het stimuleren van rokers om te stoppen met roken. Het begeleiden van rokers die willen stoppen.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering roken Ketenzorg preventie roken Publieksinformatie Stoppen met roken Actie Rokers verdienen een beloning Publiekstraining Pakje kans Rookpreventie jeugd via scholen Promoten Niet roken waar de kleine bij is Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Gezonde school en genotmiddelen Promoten rookvrije scholen en sportkantines Word wijzer over roken Stoppen met roken voor allochtonen

Regionaal Kompas convenant publicaties acties trainingen scholen adviezen

onderzoek trajecten trajecten gemeenten gemeenten cursussen interventies


2007 1

2008 1

1 20 1 12 10 1

1 20 1 12 10 1

PM 1 1

PM 1 1

2 2 1 2

2 2 2 2

216.282

172.093


Alle 29 gemeenten.

Basis


Gebruikers

Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren, algemeen publiek, organisaties/instellingen die publieksinformatie mede kunnen verspreiden, intermediairs, jeugd, rokers.

Partners

Stivoro en andere instellingen, VWS, regionale koepels/netwerken/ overlegorganen, Thuiszorg, KWF Kankerbestrijding, ROSE-nob, COPDnetwerk , Thuiszorginstellingen, huisartsen, praktijkondersteuners, ziekenhuizen, schoolbegeleidingsdiensten, Novadic/Kentron.



Pagina 56 van 167

2.2.1


Roken

Effect

-

Kwaliteit

Toepassen best bewezen interventies en instrumenten in het kader van tabakspreventie. Afgestemd aanbod preventieactiviteiten roken. Agendasetting, kennisvermeerdering, attitudevorming, kennis van preventieactiviteiten/stoppen-met-roken ondersteuning. Bijdrage aan niet-roken als de sociale norm. Toegeleiding naar Stoppen met roken training. Rokers die stoppen met roken. Rookvrije omgeving op school. Ouders zijn zich bewust van de schadelijke effecten van meeroken van hun (jonge) kinderen. Ouders roken niet in de directe nabijheid van hun kind. Niet beginnen met roken/genotmiddelen bij kinderen van 10-14 jaar. Allochtone rokers stoppen met roken.


Algemene toelichting Beschrijving van het gezondheidsprobleem In 2003 overleden in totaal ruim 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Roken is bij mensen boven de 20 jaar verantwoordelijk voor een groot deel van de sterfte aan longkanker, maar ook voor de sterfte aan andere vormen van kanker en astma en COPD. Verder is ongeveer 30% van de sterfte aan coronaire hartziekten en ongeveer 14% van de sterfte aan beroerte te wijten aan roken. Tot slot gaat roken gepaard met een slechtere kwaliteit van leven. Roken beïnvloedt tevens het verloop nadelig van bepaalde ziektebeelden, zoals diabetes. Door passief roken ofwel de blootstelling aan omgevingstabaksrook (meeroken) neemt de kans op longkanker met circa 20% toe ten opzichte van mensen die niet aan tabaksrook worden blootgesteld. Beschrijving van de determinanten Roken is een leefstijlfactor. Naast kennis over de risico's van roken is ook de houding ten opzichte van roken van invloed op het (toekomstig) rookgedrag. Deze houding wordt voor een belangrijk deel bepaald door de mate waarin roken een sociaal geaccepteerd gedrag is in het eigen sociale netwerk (ouders, leeftijdgenoten, leraren, etc.) en in mindere mate ook in de samenleving als geheel. Roken hangt vooral samen met demografische kenmerken, zoals leeftijd en geslacht, en de sociaaleconomische status. Daarnaast lijkt rookgedrag samen te hangen met andere leefstijlfactoren, zoals bijvoorbeeld overmatig alcoholgebruik. Er is nog weinig bekend over determinanten van rookgedrag bij allochtone groepen. Maar uit onderzoek van het CBS onder Turken blijkt dat het percentage mannelijke rokers toeneemt als het opleidingsniveau daalt. Bij vrouwen neemt roken juist toe met het stijgen van het opleidingsniveau. Beleidsontwikkeling Roken is één van vijf speerpunten in de preventienota 2007 - 2010 van VWS Kiezen voor gezond leven.



Pagina 57 van 167

2.2.1


Roken

De landelijke overheid heeft de ambitie om het percentage rokers in 2010 terug te dringen naar 20%. Een samenhangend pakket van maatregelen en voorlichting is nodig om deze doelstelling te realiseren. Activiteiten op lokaal en regionaal niveau zijn door hun eigen dynamiek onmisbaar bij het halen van de landelijke ambitie. De ervaring leert echter dat lokale en regionale partijen het tabakspreventiebeleid nog weinig prioriteit geven. Er blijkt vaak onvoldoende menskracht voor regie en uitvoering te zijn en gemeente stellen te weinig budget beschikbaar om daar verandering in te kunnen brengen. De landelijke stoppen-met-roken-organisatie STIVORO richt een deel van haar activiteiten op de lokale overheid vanuit de insteek Tabakspreventie in lokaal gezondheidsbeleid. Zij hebben hiervoor een richtlijn ontwikkeld.



Pagina 58 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering roken

Gemeenten worden op de hoogte gehouden van het effectieve en efficiënte aanbod tabakspreventie. Hiervoor worden de landelijke ontwikkelingen gevolgd. Roken is één van de onderwerpen in het Regionaal Kompas. De hierin opgenomen informatie wordt regelmatig geactualiseerd. De GGD adviseert over of biedt aan en maakt indien nodig elders geschikt gebleken interventies en instrumenten toepasbaar, zoals het ondersteuningspakket Tabakspreventie in lokaal gezondheidsbeleid van STIVORO. Uitvoeren van pilotprojecten van nieuwe interventies zoals het Apothekersproject (minimale interventiestrategie via apothekers).

Ketenzorg preventie roken

Samen met relevante partijen ontwikkelen van ketenzorg preventie ondersteuning waardoor er een sluitend aanbod van preventieactiviteiten wordt aangeboden door: - benaderen relevante regionale/deelregionale/lokale actoren; - definiëren gezamenlijk doelstelling; - inventariseren huidige aanbod; - formuleren (aanvullend) aanbod; - formuleren ketenafspraken.

Publieksinformatie Stoppen met Roken

Algemeen publiek is op de hoogte van gezond(heidsproblemen) in verband met roken en relevant aanbod en rokers worden toegeleid naar preventieve interventie. Ter ondersteuning publieksinformatieve middelen blijven inzetten en gebruiken om mensen te stimuleren en toe te leiden naar stoppen-metroken-ondersteuning De volgende middelen worden ingezet: - krantenartikelen; - informatievoorziening via kanalen van andere instellingen; - billboards/MUPI s; - wachtkamervoorlichting, informatiepunten; - persberichten in huis-aan-huisbladen(belangrijkste aanleiding voor rokers om zich op te geven voor training). Hierbij wordt aangesloten bij (inter)nationale actiemomenten, zoals bijvoorbeeld Wereld-Niet-Rokendag.

Actie Rokers verdienen een beloning

Het stimuleren en ondersteunen van rokers om te stoppen door het ondersteunen van landelijke acties waarbij rokers door (geld)prijzen worden gestimuleerd te stoppen met roken. De campagne Rokers verdienen een beloning wil de stopintentie vergroten bij rokers met een laag opleidingsniveau en een geringe neiging tot stoppen door hen over te halen 24 uur lang niet te roken.

Publiekstraining Pakje kans

Ondersteuningsaanbod stoppen-met-roken. - Coördinatie Pakje Kans (waaronder ook het stimuleren intermediairs (huisartsen, e.a) rokers te stimuleren te stoppen met roken en het doorverwijzen van deze mensen) - Uitvoering groepsgerichte stopondersteuning.



Pagina 59 van 167

Rookpreventie jeugd via scholen

Ontmoedigen roken door rookvrije schoolomgeving door het inzetten van verschillende interventies. Bijvoorbeeld: - basisonderwijs: De Rookvrije School, ouderavond Kinderen kopiëren; - voortgezet onderwijs: Rookvrije school, Actie Tegengif .

Promoten Niet roken waar de kleine bij is

Voorkomen meeroken van (jonge) kinderen van 0 t/m 4 jaar. Samen met de thuiszorg en andere relevante partners (huisartsen, verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen): - SWOT-analyse met oog op eventueel inhoudelijke versterken/ verbeteren van aanbod, eventueel vergroten deelnemeraantal bestaand aanbod; - informatie gericht op jonge ouders.

Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek

Zie productblad 2.1.3

Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling

Zie productblad 2.1.2 Implementatie richtlijn tabakspreventie in het lokaal gezondheidsbeleid.

Zie productblad 2.1.2. Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Gezonde school en genotmiddelen

Ondersteuning scholen bij het programma Gezonde school en genotmiddelen door: - het opnemen van de uitgangssituatie rond de activiteiten van Gezonde school en genotmiddelen; - het rapporteren over de uitgangssituatie aan gemeente en scholen; - het adviseren aan gemeenten en over rookpreventie op de scholen (conform de samenwerkingsafspraken met Novadic/Kentron); - plan van aanpak voor de versterking van stoppen met roken activiteiten op de scholen; - de ondersteuning van scholen conform de afspraken tussen gemeente, GGD en Novadic/Kentron.

Word wijzer over Roken

Voorlichting aan allochtonen over de gezondheidsrisico s van roken en hen stimuleren om te stoppen met roken door het uitvoeren van de cursus Word wijzer over roken van Stivoro (door voorlichters in eigen taal en cultuur).

Stoppen met roken voor allochtonen

Allochtonen stimuleren te stoppen met roken en eventueel ondersteunen daarbij door minimale interventie strategie.



Pagina 60 van 167



Pagina 61 van 167

2.2.2

Overgewicht

Omschrijving

Doel

Programma GB Afdeling GB Het aantal mensen met overgewicht in de regio Hart voor Brabant stabiliseert. -

Het stimuleren van een gezonde voeding. Het stimuleren van meer bewegen. Bewegingsarmoede tegengaan.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering overgewicht Ketenvorming preventie overgewicht Publieksinformatie preventie overgewicht

Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Preventieactiviteiten overgewicht jeugd Preventieactiviteiten overgewicht volwassenen

Regionaal Kompas convenanten website campagnes

onderzoeken trajecten trajecten projecten projecten


2007 1

2008 1 thema

1 1

1 1 1

2 2

PM 2 2

20 5

20 5

384.622

248.167


Alle 29 gemeenten.

Basis


Gebruikers

Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren.

Partners

NIGZ, Voedingscentrum, Thuiszorgorganisaties, diëtisten, huisartsen scholen, JGZ, NGP( Nationaal Gezondheidsplan), NISB Flash VMBO, Sport Service Noord-Brabant, welzijnswerkers, VETC-ers, supermarkt.

Effect

Het belang kennen van een gezonde voeding en weten dat voeding en bewegen belangrijk zijn om overgewicht te voorkomen. Agendasetting, kennisvermeerdering, attitudevorming.

Kwaliteit


Algemene toelichting Overgewicht is één van de vijf speerpunten van het Ministerie van VWS in de nota Kiezen voor gezond leven 2007-2010. In Nederland stijgt het aantal mensen (volwassenen en kinderen) dat te zwaar is snel: van 1 op de 15 kinderen van 4 tot 14 jaar in 1980 tot 1 op de 5 in 2004. Overgewicht komt meer voor bij mensen met een lage sociaaleconomische status (laag inkomen, goedkopere huisvesting, achterstand in gezondheid).



Pagina 62 van 167

2.2.2


Overgewicht

Mensen met obesitas leven minder lang en vooral langer in slechtere gezondheid. Ze hebben meer kans op fysieke problemen zoals diabetes, hart- en vaatziekten, sommige vormen van kanker en aandoeningen aan het bewegingsapparaat. Mensen met overgewicht hebben vaak een negatief stempel en kunnen daarmee psychische klachten krijgen of in een sociaal isolement raken. De overheidsdoelstelling is dat het percentage volwassenen niet stijgt en het percentage jeugdigen met overgewicht daalt. Overgewicht moet aangepakt worden met integraal beleid rond zowel voeding als beweging. Belangrijke lokale settings zijn school, wijk en sport, naast de jeugdgezondheidszorg en de curatieve zorg.



Pagina 63 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering overgewicht

Ontwikkelen van optimaal aanbod preventie overgewicht en attenderen van de gemeenten hierop door het volgen van landelijke ontwikkelingen. Overgewicht (voeding en bewegen) is één van de thema s in het Regionaal Kompas. De informatie wordt regelmatig geactualiseerd. Implementatie van de Handleiding Preventie van Overgewicht in Lokaal Gezondheidsbeleid in de regio. Onderdeel van de handleiding is de Leeflijn, een basispakket preventie van overgewicht. Het basispakket omvat een mix van interventies voor verschillende leeftijdscategorieën. Deze is gericht op verschillende aspecten van preventie die in samenhang elkaar kunnen versterken. Periodiek zal deze Leeflijn geactualiseerd worden.

Ketenvorming preventie overgewicht

Stimuleren en afstemmen van een sluitend aanbod van preventieactiviteiten Overgewicht met alle relevante partijen en stimuleren van vroegherkenning door: - benaderen relevante regionale/lokale actoren; - definiëren gezamenlijk doelstelling; - inventariseren huidige aanbod; - formuleren (aanvullend) aanbod; - formuleren ketenafspraken.

Publieksinformatie preventie overgewicht.

Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren over de preventie van overgewicht met als doel agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming. Ter ondersteuning publieksinformatieve middelen blijven inzetten en gebruiken om mensen te stimuleren gezond te eten en voldoende te bewegen. De volgende middelen worden ingezet: - krantenartikelen; - website GezondBrabant. Waar mogelijk wordt aangesloten bij (inter)nationale actiemomenten, zoals Balansdag van het voedingscentrum, campagne 30 minuten bewegen.


Zie voor beschrijving product 2.1.3


Zie voorbeschrijving product 2.1.2 Implementatie Handleiding Preventie Overgewicht in Lokaal Gezondheidsbeleid.

Zie voor beschrijving product 2.1.2 Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming



Pagina 64 van 167

Preventieactiviteiten overgewicht jeugd

Leerlingen in het basisonderwijs zijn zich bewust van een verantwoord voedings- en beweegpatroon. Mogelijke projecten: - Eten + gymmen = gewicht dimmen - Wikken en wegen - De Gezonde schoolkantine - Fit2fun - Ontbijtproject - Kinderkoken

Preventieactiviteiten overgewicht volwassenen

Deelnemers bewust maken van gezonde voeding en balans tussen voeding en bewegen. Deelnemers ervaren dat gezonde voeding ook lekker en betaalbaar kan zijn. Mogelijke projecten: - voedingsbijeenkomsten op maat voor bijzondere groepen (speciale aandacht voor groepen met lage sociaaleconomische scores en allochtonen); - cyclus van interactieve bijeenkomsten voor een vaste groep over gezonde voeding.



Pagina 65 van 167

Omschrijving

Programma GB Afdeling GB Streven naar het stabiliseren van het percentage van mensen (bekend en onbekend) met diabetes type 2 en het bevorderen van vroegherkenning van diabetes 2 bij hoogrisicogroepen.

Doel

-

2.2.3

Diabetes

-

Agendasetting bij hoogrisicogroepen: het bewust maken van hoogrisicogroepen dat zij een hoog risico lopen op het ontwikkelen van diabetes 2. Hen toe leiden naar de preventieactiviteiten in het kader van (het deelprogramma) overgewicht.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering diabetes Ketenvorming preventie diabetes Publieksinformatie diabetes Voorlichting diabetes voor hoogrisicogroepen

Regionaal Kompas convenanten acties bijeenkomsten

Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Voorlichting diabetes aan hoogrisicogroepen Exploitatie Totaal kosten

2007 1

2008 1 thema

1 PM 30

1 1 30

----

PM PM PM

--

PM

127.452

152.486


Alle 29 gemeenten

Basis


Gebruikers

Algemeen publiek, hoogrisicogroepen, vooral kinderen met ernstig overgewicht en hun ouders, mensen tussen 45 - 70 jaar met overgewicht vooral lage SES en mensen tussen 45 - 70 jaar met overgewicht van allochtone afkomst vooral Turks, Marokkaans en Hindoestaans.

Partners

Landelijke Diabetes federatie, VWS, regionaal/deelregionaal relevante partners, Thuiszorg, diëtisten, huisartsen, JGZ.

Effect

-

Kwaliteit


Streven naar het stabiliseren van het percentage van mensen (bekend en onbekend) met diabetes type 2. Het bevorderen van vroegherkenning van diabetes 2 bij hoogrisicogroepen. Agendasetting diabetesproblemen. Realistische risico-inschatting ziekte diabetes. Enige handvaten voor aanpassing van leefstijl bij hoogrisicogroepen.



Pagina 66 van 167

2.2.3


Diabetes

Algemene toelichting Beschrijving van het gezondheidsprobleem Het aantal diabetespatiënten is in de afgelopen jaren sterk toegenomen. Deze stijging zal naar verwachting in de komende jaren doorzetten. De groei van diabetes komt door demografische ontwikkelingen zoals veroudering van de bevolking, maar vooral ook doordat er steeds meer mensen met overgewicht komen in alle leeftijdscategorieën; ook steeds meer (jonge) kinderen krijgen diabetes. Een grote groep mensen heeft diabetes maar weet dit nog niet. Daarnaast bevindt zich een grote groep mensen in het zogenaamde voorstadium van diabetes; een stadium waarin juist nog veel winst te behalen is, omdat dan door een gezonde leefstijl (vooral gericht op meer bewegen en een gezonde voeding) de kans op diabetes met de helft verkleind kan worden. De gevolgen van diabetes zijn ingrijpend. Diabetes leidt tot vermindering van het aantal gezonde levensjaren, kwaliteit van leven en zorgt voor grote belasting van de curatieve zorg. Te weinig en te laat behandelen kan zorgen voor ernstige complicaties, zoals hart- en vaatziekten, blindheid, voetafwijkingen (met eventueel amputaties als gevolg) en niercomplicaties. Beleidsontwikkeling Diabetes is één van de vijf speerpunten in de preventienota van VWS 2007 - 2010 Kiezen voor gezond leven. Doelstelling is dat tot 2025 het aantal patiënten met diabetes met niet meer dan 15% stijgt. Daarbij mag 65% van de diabetespatiënten geen complicaties hebben. De meeste winst is te behalen bij groepen met meer kans op diabetes: jongeren met overgewicht, mensen met een lage sociaaleconomische score, allochtonen van Turkse, Marokkaanse en Hindoestaanse afkomst, zwangere vrouwen en mensen dia al diabetes hebben, maar het nog niet weten. Kernwoorden van een adequate aanpak zijn: tijdig signaleren van diabetes, gericht opsporen van een verhoogd risico op diabetes, voorkomen en uitstellen van het ontstaan van diabetes. Een integrale aanpak, waarin preventieve zorg, curatieve zorg en beleid nauw samenwerken is dan ook nodig. Het bestaande diabetesprogramma 2005 - 2009, gericht op verbetering van de zorg van mensen die al diabetes hebben, is daarom in 2006 uitgebreid met een nationaal diabetes preventieprogramma. In het kader van dit programma wordt algemene publieksvoorlichting en een meerjarige campagne voor groepen met een hoog risico Kijk op diabetes uitgevoerd, leefstijlinterventies ontwikkeld en afstemming tussen diabetespreventie en -zorg opgepakt.



Pagina 67 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering diabetes

Gemeenten adviseren over een effectief en efficiënt aanbod diabetespreventie op regionaal/(deelregionaal)/lokaal niveau door: - het volgen van de landelijke ontwikkelingen; - het uitwerken van het thema Diabetes in het Regionaal Kompas; - het adviseren over, aanbieden van en, indien nodig, toepasbaar maken van elders geschikt gebleken interventies en instrumenten; - het uitvoeren van pilotprojecten van nieuwe interventies (gelimiteerd); - het deelnemen relevante landelijke, regionale, deelregionale netwerken, overlegsituaties rond diabetes.

Ketenvorming preventie diabetes

Een beter sluitend aanbod van preventieactiviteiten door alle relevante partijen en een gezamenlijke aanpak gericht op vroegherkenning door: - het benaderen van relevante actoren; - het definiëren van een gezamenlijke doelstelling; - het inventariseren van het huidige aanbod; - het formuleren van (aanvullend) aanbod; - het formuleren van ketenafspraken.

Publieksinformatie diabetes

Aansluiten bij landelijke campagne Kijk op diabetes.

Voorlichtingsbijeenkomsten diabetes aan hoogrisicogroepen

Verstrekken van informatie aan deze groepen over de risico s van diabetes en de mogelijkheden van preventie en vroegsignalering, het verbeteren van de toegeleiding tot preventieve activiteiten, vroegsignalering en/of zorg door voorlichtingen door: - algemene voorlichters; - voorlichters in eigen taal en cultuur; - voorlichters 50+.








Pagina 68 van 167



Pagina 69 van 167

2.2.4

Valpreventie

Omschrijving

Doel

Programma GB Afdeling GB Het verminderen van risico op valongevallen en een betere bekendheid van het onderwerp valpreventie. -

Betere bekendheid van het onderwerp valpreventie, zowel bij ouderen zelf als bij gemeenten en belanghebbende organisaties. Verminderd risico op valongevallen door veiliger gedrag van senioren. Verminderd risico op valongevallen door een veiligere woonomgeving. Verminderd risico op valongevallen door betere signalering van onveilige situaties bij senioren thuis door intermediairs. Meer structurele verankering van het thema in het lokale gezondheidsbeleid. Meer lokale afstemming en samenwerking tussen lokaal betrokken instellingen en organisaties.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering valpreventie

Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Interventies valpreventie Scholing Valpreventie intermediairs ouderen

2007 1

2008 1 thema

onderzoeken gemeenten gemeente

PM 1 1

PM 1 1

trajecten scholingen

10 PM

10 PM

77.311

17.204

Regionaal Kompas



Alle 29 gemeenten

Basis


Gebruikers

Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren. Zelfstandig wonende ouderen vanaf 55 jaar, vooral ook risicogroepen. (professionele en vrijwillige) ouderenadviseurs. Andere vrijwillige huisbezoekers (bijv. oppasdienst, Zonnebloem). Medewerkers volwassenenzorg van de thuiszorg.

Partners

Gemeente, Welzijnswerk ouderen (SWO), regionale thuiszorginstelling Thuiszorgwinkel (voor lenen van veiligheidsproducten ter ondersteuning van de scholing), ouderenorganisaties en/of seniorenraad. Eventueel: DGV, MBvO-docent, lokale klussendienst, lokale apotheker en/of fysiotherapeut.

Effect

Er is een betere bekendheid van het onderwerp valpreventie, zowel bij ouderen zelf als bij gemeenten en belanghebbende organisaties. Er is een verminderd risico op valongevallen.



Pagina 70 van 167

2.2.4


Valpreventie

Kwaliteit


Algemene toelichting Beschrijving van het gezondheidsprobleem In Nederland worden jaarlijks circa 230.000 mensen van 55 jaar en ouder geregistreerd als slachtoffer van een ongeval in de privé-sfeer. Ongeveer 75% van deze ongevallen is het gevolg van een val in of om het huis. Het gaat hierbij om mensen die zich na een valincident onder medische behandeling hebben laten stellen bij huisarts of ziekenhuis. Valongevallen bij senioren komen dus in de praktijk nog veel vaker voor. Een valpartij heeft voor het slachtoffer vaak grote fysieke en psychosociale gevolgen. In meer dan de helft van de ziekenhuisopnamen is sprake van een botbreuk (vooral heup-, bekken- en polsfracturen) en de herstelperiode is daarbij gemiddeld veel langer dan bij jongere mensen. De lichamelijke gevolgen van een val zorgen voor tijdelijk of zelfs blijvend verlies van mobiliteit en daarmee verlies van zelfredzaamheid, waardoor deze groep minder lang zelfstandig kan blijven wonen. Daarnaast hebben valongevallen consequenties voor de maatschappij, zoals een verhoogde druk op de mantel- en thuiszorg en hoge medische kosten. De gemiddelde jaarlijkse medische kosten van ongevallen door een val bij 55-plussers, waarvoor het slachtoffer is behandeld of opgenomen in een ziekenhuis, bedragen 470 miljoen. Beschrijving van de determinanten Vaak is een val het gevolg van meerdere oorzaken: een combinatie van intrinsieke en extrinsieke factoren. Intrinsieke factoren zijn persoonsgebonden factoren, zoals de lichamelijke conditie (o.a. verminderd zicht en gehoor, verminderde spierkracht, verminderde mobiliteit, duizeligheid bij opstaan en botontkalking) en het gedrag (o.a. haast, ingeslepen onveilig gedrag en gebruik van slaap- en kalmerende middelen). Omgevings- of extrinsieke factoren zijn onder andere: hoge drempels, gladde vloeren, onvoldoende verlichting, te weinig loopruimte, een onveilige trap en onlogisch ingedeelde kasten. Beleidsontwikkeling De aandacht voor valpreventie bij ouderen is in de afgelopen jaren zowel landelijk als regionaal enorm toegenomen. Men raakt steeds meer overtuigd van het nut van valpreventie, omdat bij ouderen op dit punt veel gezondheidswinst is te behalen. Zowel gemeenten als ouderen zelf willen dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.



Pagina 71 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering valongevallen

Ontwikkelen van optimaal aanbod valpreventie en attenderen van gemeenten hierop door het volgen van landelijke ontwikkelingen. Uitwerken en actualiseren van het thema valpreventie ouderen in het regionaal kompas. Het aanbieden van aanwezige landelijke instrumenten, zoals Halt! U valt van Consument en Veiligheid en het uitvoeren van pilotprojecten van nieuwe interventies.





Zie voor beschrijving product 2.1.2 Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Interventies valpreventie

Agendasetting bij de doelgroep en het stimuleren dat deze groep veiligheidsbevorderende maatregelen neemt. De voorkeur gaat uit naar een projectmatige aanpak. Oprichten lokale projectgroep met lokale coördinator (vanuit gemeente of welzijnswerk ouderen). Hierbij gaat de voorkeur uit naar het aansluiten bij lokale netwerken. Opstellen van een lokaal plan van aanpak. Vanwege multifactoriële aanpak wordt de volgende mix van activiteiten aanbevolen: - PR; - voorlichting valpreventie; - huisbezoeken; - voorlichting verantwoord medicijngebruik en vallen; - beweegcursus Op de been blijven; - voorlichting loophulpmiddelengebruik. Aandacht voor structurele verankering van het thema in het lokale gezondheids- en/of ouderenbeleid.

Scholing valpreventie intermediairs ouderen


Vermindering van (risico op) valongevallen door betere signalering van onveilige situaties bij senioren thuis door intermediairs.


Pagina 72 van 167



Pagina 73 van 167

2.2.5

Programma GB Afdeling GB Het ontwikkelen en uitvoeren van voorlichtingsactiviteiten voor een goede mondgezondheid.

Preventieve jeugdtandzorg

Omschrijving

Doel

Terugdringen van cariës/tandvleesziekten en tanderosie bij kinderen.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering preventieve jeugdtandzorg Regionaal overleg preventieve jeugdtandzorg Publieksinformatie Ontwikkelen en aanbieden voorlichtingsmateriaal Preventieve Jeugdtandzorg

Regionaal Kompas overleggen uitleningen peuterborstels

Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek onderzoeken Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Exploitatie Totaal kosten

2007 1

2008 1 thema

2 72 25.000

2 72 25.000

PM PM PM

PM PM PM

31.311

42.410


Alle 29 gemeenten.

Basis


Gebruikers

Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren. Jeugd 0-19 jaar.

Partners

Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde ( s-Hertogenbosch, Tilburg), instellingen voor Jeugdtandverzorging ( s-Hertogenbosch, Oss en Tilburg), Stichtingen Thuiszorg (Vivent, Thebe en Brabant Noord Oost), het primair onderwijs, Zorgverzekeraars VGZ en CZ, JGZ.

Effect Kwaliteit


Algemene toelichting Beschrijving van het gezondheidsprobleem De mondgezondheid van kinderen is de laatste jaren verslechterd. Er is in toenemende mate sprake van cariës en tanderosie. Ook de verzorgingsgraad (het aantal gaatjes dat echt gevuld wordt) van de kindergebitten van kinderen neemt af. Ouders gaan door de nieuwe zorgverzekering (hogere kosten en een lagere vergoeding) niet of minder naar de tandarts en vaak gaan ook de kinderen dan niet meer. Veel ouders weten niet dat deze kosten tot 18 jaar wel vergoed worden. Vooral de mondzorg van gehandicapten in de thuissituatie is in het geding. Ontwerpbegroting 2008


Pagina 74 van 167

2.2.5



Zij ondervinden grote problemen bij het verkrijgen van adequate tandheelkundige hulp. De mondverzorging van deze groep laat ernstig te wensen over. Voorlichting in het speciaal onderwijs en aan de ouders van kinderen in het speciaal onderwijs is dan ook nodig. De mondgezondheid vormt een onderdeel van de totale gezondheid. Een goede mondgezondheid is een voorwaarde voor het fysiek, psychisch en sociaal welbevinden. Naast functies als eten en drinken is de mond immers heel belangrijk voor het praten, lachen en het uiterlijk. Een goede mondverzorging moet al op jonge leeftijd beginnen en blijft het hele leven van belang. Beschrijving van de determinanten - Verzorging (poetsen) van de gebitten. - De mondzorg van gehandicapten in het speciaal onderwijs. - Levensstijl en voedingsgewoonten van kinderen, zij drinken meer dan ooit frisdrank, vruchtensap en erosieve (sport)drank. - Onwetendheid ouders.



Pagina 75 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering preventieve jeugdtandzorg

Ontwikkelen van optimaal aanbod preventieve jeugdtandzorg en attenderen van de gemeenten hierop door het volgen van landelijke ontwikkelingen en het ontwikkelen en beheren van de beleidskaart Preventieve Jeugdtandzorg.

Regionaal Overleg Preventieve Jeugdtandzorg

Afstemmen met alle betrokken partijen in de regio met betrekking tot de preventieve activiteiten Jeugdtandzorg door organiseren en ondersteunen van het Regionaal Overleg Preventieve Jeugdtandzorg.

Publieksinformatie


Ontwikkelen en aanbieden voorlichtingsmateriaal Preventieve Jeugdtandzorg

Bevorderen van mondgezondheid jeugd door: - aanbieden van leskisten; - uitreiken peutertandenborstels 0-4-jarigen; - voorlichting speciaal onderwijs; - ontwikkelen activiteiten rond het thema erosie.




Zie voorbeschrijving product 2.1.2




Pagina 76 van 167



Pagina 77 van 167

2.2.6

Programma GB Afdeling GB Organisatie van diverse activiteiten op wijkniveau voor inwoners van achterstandswijken rondom verschillende gezondheids- of leefstijlthema s.

Wijkgericht gezondheidswerk

Omschrijving

Doel

-

-

Bevorderen van gezonde leefwijzen: bewegen, (niet) roken, (matig) alcoholgebruik, (gezonde) voeding, veilig vrijen, veiligheid en ontspanning. Deze factoren worden ook wel de BRAVO leefstijlthema s genoemd. Beïnvloeding van de sociale omgeving: thuis, school, werk en buurt. Beïnvloeding van de fysieke omgeving, het binnen- en buitenmilieu: wonen verkeer, veiligheid, groen- en speelvoorzieningen en dergelijke.

Basispakket lokale accenten Wijkgezondheidswerk Sociaaleconomische gezondheidsverschillen kleine kernen Exploitatie Totaal kosten

gemeenten gemeenten

2007 3 2

2008 3 2

370.319

634.157


Alle 29 gemeenten.

Basis


Gebruikers

Bewoners van door gemeenten aangewezen wijken (lage sociaaleconomische scores, allochtonen), werklozen, alleenstaande ouders, ouderen, kleine zelfstandigen, boeren, asielzoekers en arbeidsmigranten.

Partners

Welzijnswerk, huisartsen, GGZ, Sportstimulering, Maatschappelijk werk, Sociale dienst.

Effect

De gezonde leefwijzen worden bevorderd door kennis van gezonde leefwijzen: bewegen, (niet) roken, (matig) alcoholgebruik, (gezonde) voeding, veilig vrijen, veiligheid en ontspanning. De sociale omgeving is beïnvloed: thuis, school, werk en buurt. De fysieke omgeving, het binnen- en buitenmilieu is beïnvloed: wonen, verkeer, veiligheid, groen- en speelvoorzieningen en dergelijke. De sociaaleconomische gezondheidsverschillen zijn verkleind.

Kwaliteit


Algemene toelichting Beschrijving van het gezondheidsprobleem In Nederland bestaan sociaaleconomische gezondheidsverschillen: de gezondheid onder de bevolking is niet gelijkmatig verdeeld. Gezondheid wordt beïnvloed door sociale en economische factoren. Sociaaleconomische verschillen in gezondheid gelden zowel voor de kwaliteit als voor de lengte van het leven: mensen met een lage sociaaleconomische status leven 12 jaar langer in slechtere gezondheid en leven 4 jaar korter.



Pagina 78 van 167

2.2.6



Beschrijving van de determinanten Sociaaleconomische gezondheidsverschillen worden veroorzaakt door een ongezondere leefstijl, maar ook door: - sociale omgeving; - fysiek omgeving en de - toegang tot de gezondheidszorg.



Pagina 79 van 167

Inhoud product Wijkgezondheidswerk / Sociaal economische gezondheidsverschillen kleine kernen


Mensen hebben meer mogelijkheden om greep te krijgen op hun omgeving en daarmee ook op hun eigen gezondheid). Door het organiseren van diverse activiteiten op wijkniveau voor inwoners van achterstandswijken rondom verschillende gezondheids- of leefstijlthema s, uitgaande van: - de behoeften van de bewoners; - de participatie van de bewoners (bij de vaststelling en de uitvoering van de plannen); - bestaande lokale netwerken en activiteiten; - praktische activiteiten toegesneden op de doelgroep (mensen met een lage sociaaleconomische status).


Pagina 80 van 167



Pagina 81 van 167

2.2.7

Programma GB Afdeling GB In een vroeg stadium opsporen van baarmoederhalskanker om vroegtijdige interventie en genezing mogelijk te maken.

Bevolkingsonderzoeken baarmoederhalskanker

Omschrijving

Doel

Verlaging sterfte aan baarmoederhalskanker.

Basispakket uniform Evaluatieonderzoek baarmoederhalskanker Regionale coördinatie baarmoederhalskanker Uitnodigen en voorlichting Exploitatie Totaal kosten

2007 ----

2008 PM PM PM

199.740

239.873


Stichting BMHK en 29 gemeenten.

Basis

Wet op de bevolkingsonderzoeken en Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder c.

Gebruikers

Vrouwen van 30 tot en met 60 jaar.

Partners

Regionaal: gemeenten, stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Noord-Brabant/Noord-Limburg, Ros-organisaties (vooral ROSE, Phoenix), huisartsen, p.a.-laboratoria, maatschappen gynaecologie, Integraal Kankercentrum Zuid, VGZ. Landelijk: GGD Nederland, Stichting CIS, RIVM.

Effect

Sterfte aan baarmoederhalskanker wordt verlaagd.

Kwaliteit


Algemene toelichting Baarmoederhalskanker is een ziekte die bij relatief veel vrouwen leidt tot verlies van kwaliteit van leven en sterfte. Een vroege opsporing van deze aandoening verhoogt de kans op genezing sterk. De minister heeft de vergunning voor de uitvoering van dit bevolkingsonderzoek in ons werkgebied neergelegd bij de Stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Noord-Brabant/Noord-Limburg. De GGD participeert in deze stichting, is verantwoordelijk voor regionale coördinatie en verzorgt een aantal aanvullende taken. De bewaking van de uitvoering van dit onderzoek en de daarbij horende financiële verantwoording ligt bij het RIVM. De organisatie en aanpak van bevolkingsonderzoeken staan sterk ter discussie. Mogelijk dat deze taak op een andere wijze georganiseerd wordt in de toekomst. Op dit moment vallen er bij de plustaken al inkomsten weg die nu ingezet worden voor preventietaken.



Pagina 82 van 167

Inhoud product Evaluatieonderzoek baarmoederhalskanker

Inzicht in het verloop en de effecten van het onderzoek door het analyseren van cijfers (evaluatieonderzoek).

Regionale coördinatie baarmoederhalskanker

Optimaal procesverloop bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker door het organiseren van afstemmingsoverleg extern en intern over en protocollisering van het bevolkingsonderzoek.

Uitnodigen en voorlichting

Bevorderen opkomst door het informeren van (groepen) vrouwen over het bevolkingsonderzoek door: - geven van groepsvoorlichting aan moeilijk bereikbare groepen zoals allochtone vrouwen en vrouwen met een lage SES; - ontwikkelen en verspreiden van voorlichtingsmaterialen ten behoeve van publieksinformatie.



Pagina 83 van 167

2.2.8

Programma GB Afdeling GB In een vroeg stadium opsporen van borstkanker om vroegtijdige interventie en genezing mogelijk te maken.

Bevolkingsonderzoek borstkanker

Omschrijving

Doel

Verlaging sterfte aan borstkanker.

Basispakket uniform Voorlichting, standplaatswijzigingen en tussenrapportages


2007 ---

2008 PM PM

37.504

36.738


Stichting BOBZ en de 29 gemeenten.

Basis

Wet op de bevolkingsonderzoeken en Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder c.

Gebruikers

Vrouwen van 50 tot en met 75 jaar.

Partners

Regionaal: gemeenten, Stichting Bevolkingsonderzoek Borstkanker Zuid, huisartsen, maatschappen radiologie en chirurgie, Integraal Kankercentrum Zuid. Landelijk: GGD Nederland, Landelijk Referentiecentrum Borstkanker, Stichting Fysiologic, RIVM.

Effect

Door vroege opsporing wordt kans op genezing verhoogd. Sterfte aan borstkanker wordt verlaagd.

Kwaliteit


Algemene toelichting Borstkanker is een ziekte die bij relatief veel vrouwen leidt tot verlies van kwaliteit van leven en sterfte. Een vroege opsporing van deze aandoening verhoogt de kans op genezing sterk. De minister heeft de vergunning voor de uitvoering van dit bevolkingsonderzoek in onze regio neergelegd bij de Stichting Bevolkingsonderzoek Borstkanker Zuid. De GGD participeert in deze stichting en verzorgt een aantal taken. De bewaking van de uitvoering van dit onderzoek en de daarbij horende financiële verantwoording ligt bij het RIVM. De organisatie en aanpak van bevolkingsonderzoeken staan sterk ter discussie. Mogelijk dat deze taak op een andere wijze georganiseerd zal worden in de toekomst.



Pagina 84 van 167

Inhoud product Voorlichting, standplaatswijzigingen en tussenrapportages


Verlaging van borstkankersterfte, het bevorderen van de opkomst door het informeren van (groepen) vrouwen over het bevolkingsonderzoek, het informeren van intermediairs en het ondersteunen van het proces bevolkingsonderzoek door: - geven van groepsvoorlichting aan intermediairs en moeilijk bereikbare groepen zoals allochtone vrouwen en vrouwen met een lage sociaal economische status. Voorlichting krijgt vooral aandacht in gebieden met en lage opkomst; - organiseren standplaatswijzigingen; - verstrekken tussenrapportages aan gemeenten.


Pagina 85 van 167

Omschrijving

Programma GB Afdeling GB Ontwikkelen van instrumenten gericht op alcoholgebruik jongeren.

Doel

Het gebruik van alcohol van jongeren onder de 16 jaar verminderen

2.2.9

Alcohol

Basispakket uniform Voorlichting Gezonde school en genotmiddelen Interventies jeugd Toolkit vermindering alcoholgebruik jongeren < 16 jaar

2007 ouderavonden acties gemeente


----

2008 30 3 1

--

48.183

Opdrachtgevers

Alle 29 gemeenten.

Basis


Gebruikers

Scholen, gemeenten, sportkantines.

Partners

Novadic-Kentron, scholen, gemeenten.

Effect

Terugdringen gebruik alcohol jeugdigen, vooral onder de 16 jaar.

Kwaliteit


Algemene toelichting Onderzoek toont aan dat jongeren in Nederland fors meer alcohol drinken de afgelopen jaren. Nederlandse jongeren behoren tot de stevigste drinkers van Europa. Het drinken op jonge leeftijd is schadelijk voor de gezondheid en kan bijvoorbeeld leiden tot hersenbeschadiging. Ouders zijn steeds makkelijker geworden over het (toenemende) drankgebruik van hun kinderen. Zij kennen de schadelijke effecten van alcohol meestal ook niet. En zij weten vaak niet goed hoe zij in de opvoeding met het alcoholgebruik van hun kinderen moeten omgaan.



Pagina 86 van 167

Inhoud product Gezonde School en Genotmiddelen

De GGD zorgt voor: - informatie aan de scholen; - bijscholing jeugdverpleegkundigen; - ouderavonden in het basisonderwijs Novadic-Kentron draagt zorg voor begeleiding en voorlichting op scholen.

Interventies jeugd

In overleg met gemeenten en Novadic-Kentron zullen interventies worden ontwikkeld en uitgevoerd.

Toolkit vermindering alcoholgebruik < 16 jaar

In een pilotproject in s-Hertogenbosch onderzoekt de GGD hoe het alcoholgebruik bij jongeren onder de 16 kan worden verminderd.



Pagina 87 van 167

2.3.1

Depressie

Omschrijving

Doel

Programma GB Afdeling GB In beeld brengen van de problemen. Een overzicht verkrijgen met effectieve interventies en van het regionaal en leemten hierin. Het optimaliseren van de ketenzorg preventie van depressie. Het verbeteren van de vroegsignalering. Het vergroten van het gebruik van het bestaande aanbod door de doelgroep. Bekendheid geven aan het thema depressie bij het algemene publiek en de hoogrisicogroepen, verbeteren van vroegsignalering en aanpak van depressie en verbeteren van de preventiestructuur.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering depressie Ketenvorming preventie depressie Publieksinformatie depressie Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming

Regionaal Kompas convenanten campagnes

2007 1

2008 1

1 --

1 1

PM ---

--2

projecten


71.991

109.796


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder c en Wet maatschappelijke ondersteuning.

Gebruikers

Algemeen publiek, hoogrisicogroepen (vooral ouderen), volwassenen (vooral jonge vrouwen), jongeren tussen de 13 en 17 jaar (specifiek meisjes), allochtonen.

Partners

Gemeenten, GGZ, maatschappelijke opvang, verslavingszorg, algemeen maatschappelijk werk, Zorgbelang, Jeugdzorg, Trimbosinstituut, ouderenwerk.

Effect

Bekendheid over de symptomen en het toeleiden van mensen met een depressie naar preventieve interventies. Een optimaal en een afgestemd en zichtbaar aanbod van de preventieactiviteiten.

Kwaliteit


Algemene toelichting Mensen met een depressie worden vaak ernstig belemmerd in hun sociaal en maatschappelijk functioneren. In symptoomvrije periodes wordt hun leven vaak beïnvloed door de angst voor een herhaling.



Pagina 88 van 167

2.3.1


Depressie

De kans op sociaal disfunctioneren wordt groter naarmate de depressie chronischer wordt. De belangrijkste symptomen van depressie zijn een aanhoudende neerslachtige stemming en een ernstig verlies aan interesse in bijna alle dagelijkse activiteiten. Depressie moet niet worden verward met de gewone neerslachtigheid die iedereen wel eens heeft. Op psychisch niveau zijn de symptomen van een depressie onder meer somberheid, moedeloosheid en hopeloosheid. Op het vitale niveau zijn dat bijvoorbeeld verlies van interesse en plezier, moeheid, gestoorde lichaamsbeleving. Daarnaast zijn andere symptomen mogelijk, zoals eet-/gewichtstoornissen, slaapstoornissen, concentratieproblemen, psychomotorische agitatie (rusteloze activiteit), gevoelens van minderwaardigheid en gedachten over dood en suïcide.



Pagina 89 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering depressie

Advisering aan gemeenten voor een optimaal preventieaanbod, met gebruik van de Handleiding preventie van depressie in lokaal gezondheidsbeleid (Trimbosinstituut). De GGD adviseert de gemeenten hoe deze handleiding te gebruiken. Subdoelen: - inzicht in problemen, regionale hoogrisicogroepen en risicofactoren; - inzicht in effectieve interventies; Door het volgen van landelijke ontwikkelingen, het actueel houden van het Regionaal Kompas voor het onderdeel Depressie en het aanbieden van aanwezige landelijke instrumenten.

Ketenvorming preventie depressie

Betrekken van relevante partijen bij preventieactiviteiten depressie (publieksinformatie/agendasetting, stimuleren voegherkenning en signalering en aanpak. In kaart brengen en afstemmen van een sluitend aanbod van preventieactiviteiten door alle relevante partijen, door het - benaderen relevante regionale/lokale actoren. - definiëren gezamenlijk doelstelling; - inventariseren huidige aanbod; - formuleren (aanvullend) aanbod; - formuleren ketenafspraken; - zichtbaar maken van regionaal aanbod.

Publieksinformatie depressie

Vroegherkenning van depressie en het toeleiden van mensen met depressie naar preventieve interventies. Door een nog nader te ontwikkelen (o.a. via website depressieinbrabant.nl) en specifieke voorlichting aan hoogrisicogroepen.





Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming

Zie productblad 2.1.2 In s-Hertogenbosch loopt een pilotproject gericht op een integrale aanpak van depressiepreventie bij ouderen, in samenwerking met de GGZ en het Trimbosinstituut. Aanbod en behoeften worden in kaart gebracht en samen met relevante partners wordt besproken hoe dit beter op elkaar kan aansluiten, hoe depressie beter en vroeger kan worden gesignaleerd en hoe de doelgroep beter kan worden toegeleid naar het aanbod. Als dit een succesvolle interventie blijkt te zijn zal dit project aan andere gemeenten worden aangeboden (als lokaal accent in het basispakket).



Pagina 90 van 167



Pagina 91 van 167

2.3.2

Programma GB Afdeling GB Preventie van of verminderen van eenzaamheid bij ouderen door: - agendasetting: bekendheid geven aan het thema eenzaamheid en verbeteren van de preventiestructuur; - overzicht verkrijgen van effectieve interventies. - optimaliseren van de ketenzorg rond dit thema; - stimuleren van vroegherkenning.

Preventie eenzaamheid

Omschrijving

Doel

Vermindering van het percentage eenzame ouderen in het werkgebied van de GGD Hart voor Brabant.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering eenzaamheid Publieksinformatie preventie eenzaamheid Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Quick scan facetbeleid thema eenzaamheid Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Lokaal of regionaal balanstraject preventie eenzaamheid (ouderen) Publieksinformatie preventie eenzaamheid (lokaal) Exploitatie Totaal kosten

2007 1

2008 1

175

1

trajecten trajecten trajecten

1 1 5

1 1 5

trajecten

5

5

--

--

185.802

103.769

Regionaal Kompas uren/website


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie en Wet maatschappelijke ondersteuning

Gebruikers

Gemeenten, welzijnswerk (ouderen), maatschappelijk werk, GGZ, thuiszorg, intramurale zorg ouderen, vertegenwoordiging ouderenorganisaties, GGD. Algemeen publiek.

Partners

Gemeenten lokale/deelregionale partijen zoals Thuiszorg, ouderenwerk, Algemeen maatschappelijk werk, Geestelijke gezondheidszorg.

Effect

Vermindering van percentage eenzame ouderen in de regio Hart voor Brabant. Overzicht verkrijgen van wat er lokaal/regionaal plaatsvindt door verschillende organisaties en instellingen op het gebied van preventieve activiteiten. Agendasetting (preventie) eenzaamheid en aandacht voor eenzaamheidsproblemen in gemeentelijk (ouderen)beleid.

Kwaliteit




Pagina 92 van 167

2.3.2



Algemene toelichting Beschrijving van het gezondheidsprobleem Eenzaamheid is een als onplezierig en ontoelaatbaar ervaren discrepantie tussen de gerealiseerde en de gewenste relaties en is dus een subjectief gegeven. Het gaat daarbij om een persoonlijk gevoel, waarbij kenmerkend is dat men zich niet in staat voelt om op korte termijn zelf iets aan de situatie te veranderen. Er zijn twee vormen van eenzaamheid: sociale eenzaamheid en emotionele eenzaamheid. Bij sociale eenzaamheid is er een tekort aan sociale integratie, het ontbreken van contacten met mensen waarmee men bepaalde gemeenschappelijke kenmerken deelt, zoals vrienden. Emotionele eenzaamheid treedt op als iemand een hechte, intieme band mist met één ander persoon, in de meeste gevallen een levenspartner. Het ontbreken van een dergelijke gehechtheidsrelatie kan niet worden gecompenseerd door een versterking van sociale integratie en omgekeerd. Eenzaamheid wordt steeds meer als (toenemend) gezondheidsprobleem erkend. Eenzaamheid kan een bedreiging zijn voor het persoonlijk welbevinden en zowel geestelijk als lichamelijk ziekmakend zijn. Veel voorkomende psychische klachten zijn: verminderd zelfrespect, pessimistisch toekomstperspectief, depressieve gevoelens en angststoornissen. Veel voorkomende lichamelijke klachten zijn: hoofdpijn, maagpijn, ademhalingsproblemen, slaapproblemen en gebrek aan eetlust, gekoppeld aan overmatige alcoholconsumptie en een bovengemiddeld gebruik van medicijnen zoals slaap- en kalmerende middelen. Beschrijving van de determinanten Er zijn meerdere factoren die een rol spelen bij het ontstaan van eenzaamheid en er is sprake van (vaak ingewikkelde) interacties tussen de verschillende factoren die eenzaamheid veroorzaken. Eenzaamheid kan ontstaan als gevolg van oorzaken in de persoon zelf, zoals een slechte gezondheid (vooral slechthorendheid, slechtziendheid, verminderde mobiliteit, invaliditeit), gebrek aan sociale vaardigheden, een negatief zelfbeeld, gebrek aan zingeving (bijvoorbeeld na pensionering) of een ontoereikend inkomen. Dergelijke factoren bemoeilijken het aangaan, onderhouden of verbeteren van sociale relaties. Oorzaken in de sociale omgeving zijn bijvoorbeeld het overlijden van de partner en het wegvallen van andere waardevolle relaties (onder andere door pensionering). Ook de zorg voor een zieke partner of ziek familielid kan een oorzaak van eenzaamheid zijn. Eenzaamheid kan ook het gevolg zijn van fysieke omgevingsfactoren, zoals een gebrek aan openbare vervoersmogelijkheden, de geringe beschikbaarheid en toegankelijkheid van voorzieningen (winkels of recreatieve voorzieningen) of een gevoel van onveiligheid op straat. Verschillende risicofactoren leiden tot verschillende typen van eenzaamheid. Bij de keuze van een interventie op het gebied van preventie of vermindering van eenzaamheid bij ouderen moet rekening worden gehouden met de achterliggende oorzaken voor die specifieke groep of persoon.



Pagina 93 van 167

2.3.2



De variëteit in de mate, vorm en oorzaken van eenzaamheid en het gegeven dat het doorgaans een resultante is van opeenvolgende gebeurtenissen in iemands levensloop maakt dat eenzaamheidsvoorkoming en -bestrijding een complex probleem is. Beleidsontwikkeling Vrijwel zonder uitzondering beschrijven gemeenten in hun nota lokaal gezondheidsbeleid de wens om meer aandacht te besteden aan preventie van eenzaamheid bij ouderen. In veel gemeenten vinden door diverse organisaties en instellingen tal van activiteiten plaats die direct of indirect gericht zijn op de preventie of de bestrijding van eenzaamheid bij de doelgroep. Bekend is dat lokaal relevante partijen elkaar in het algemeen niet expliciet ontmoeten met het oog op afstemming en eventueel samenwerking bij preventie van eenzaamheid bij ouderen.



Pagina 94 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering eenzaamheid

Het beschrijven van het aanbod preventie eenzaamheid en het informeren van de gemeenten hierover. Subdoelen: - ondersteuning gemeenten bij het maken van keuzen op het gebied van preventie van eenzaamheid en het bouwen van ketensamenwerking; - in kaart brengen van de (regionale) leemten in het aanbod van preventie eenzaamheid. Het volgen van landelijke ontwikkelingen. Het actualiseren van het Regionaal Kompas voor het onderdeel eenzaamheid. Het adviseren over, aanbieden van en, indien nodig regionaal toepasbaar maken van elders geschikt gebleken interventies en instrumenten en het uitvoeren van pilotprojecten van nieuwe interventies (gelimiteerd).

Publieksinformatie preventie eenzaamheid

Agendasetting (preventie) eenzaamheid door het bieden van betrouwbare informatie over het thema eenzaamheid. Het verbeteren van het beeld van het ouder worden door: - publieksinformatieactiviteiten in lokale/regionale media (kranten, lokale radio of tv, informatiekrantjes ouderen); - posters/flyers in ruimten waar veel mensen komen (gemeentehuis, bibliotheek, zorgcentra, huisarts, apotheek, buurtcentra, sportcentra, e.d.); - thematische voorlichtingsbijeenkomst(en) georganiseerd vanuit thuiszorg, welzijnswerk (ouderen) of gemeente; - informeren van intermediairs via informatiepakket (thuiszorg, maatschappelijk werk, GGZ, eerstelijnszorg, vrijwilligersorganisaties, e.d.).





Quick scan facetbeleid thema eenzaamheid

Zie voor beschrijving product 1.2

Zie voor beschrijving product 2.1.2 Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Lokaal of regionaal balanstraject preventie eenzaamheid (ouderen)


Overzicht verkrijgen van het lokale en regionale aanbod van organisaties en instellingen op het gebied van preventieve activiteiten met betrekking tot eenzaamheidsproblemen ouderen en het afstemmen van deze activiteiten.


Pagina 95 van 167

Door: - de gemeente nodigt relevant geachte (lokale of regionale) professionele organisaties en mogelijk ook vertegenwoordigers van ouderenorganisaties uit om in een viertal gesprekken aan bovengenoemde doelstellingen te werken. Participatie van ouderen in dit traject is aandachtspunt in het voorgesprek met de gemeente; - om er voor te zorgen dat de gesprekken gestructureerd kunnen verlopen zal de GGD ook als technisch voorzitter optreden en voor de verslaglegging zorgen. Daarbij hoort ook het voorbereiden van het balanstraject met vragenlijsten, opdat de benodigde informatie zo volledig mogelijk ter tafel kan komen. (Gebruikte instrumenten: quick scan rond beleid, afstemming en samenwerking en matrix inventarisatie activiteitenaanbod.); - een plan van aanpak met deelprojectplannen van de samenwerkende instellingen en organisaties, dat voorgelegd wordt ter goedkeuring aan de gemeente, is een concreet eindresultaat van het balanstraject; - het traject wordt afgesloten met een evaluatie om zicht te krijgen op de meerwaarde van het traject voor het lokale/regionale (ouderen)beleid. Zie voor beschrijving Publieksinformatie preventie eenzaamheid (bij Publieksinformatie basispakket). Dit product is toegespitst op het lokale niveau. preventie eenzaamheid (lokaal)



Pagina 96 van 167



Pagina 97 van 167

2.3.3

Programma GB Afdeling GB Het in beeld brengen van de problemen. Een overzicht verkrijgen van effectieve interventies en het optimaliseren van de ketenzorg preventie van opvoedingsvraagstukken. Het geven van informatie over opvoedingsvragen en het toeleiden van ouders naar het hulpaanbod.

Opvoedingsondersteuning

Omschrijving

Doel

Bekendheid geven aan het thema opvoedingsvraagstukken bij vooral de hoogrisicogroepen. Verbeteren van vroegsignalering en aanpak van opvoedingsvraagstukken en verbeteren van de preventiestructuur.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering opvoedingsondersteuning Regionaal Kompas Publieksinformatie website Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Exploitatie Totaal kosten

2007 1

2008 1

1

1

PM PM 1

PM PM 1

traject

82.663

72.760


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder c en artikel 3a, lid 2 onder d, Wet maatschappelijke ondersteuning

Gebruikers

Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren.

Partners

Thuiszorgorganisaties, Steunpunten Opvoeding, K2, ketenpartners.

Effect

Het thema opvoedingsvraagstukken is bekend bij vooral de hoogrisicogroepen. De vroegsignalering en de aanpak van opvoedingsvraagstukken is verbeterd. De preventiestructuur is verbeterd. De doelgroep ouders beschikt over relevante informatie over opvoeding en kan de weg vinden naar organisaties die informatie en hulp kunnen bieden.

Kwaliteit

De afdeling is ISO-gecertifeerd (voor het onderdeel Gezondheidsbevordering: HKZ-gecertificeerd) en onderhoudt het kwaliteits-systeem.

Algemene toelichting Voor een optimale ontwikkeling van het kind is een goede ouderen kindrelatie en een ondersteunend opvoedingsklimaat van essentieel belang. Van belang is dat ouders over voldoende en actuele informatie beschikken over zaken die met opvoeden te maken hebben. Daarnaast moeten ouders over voldoende opvoedingsvaardigheden beschikken. Tevens is het van belang dat tijdig wordt gesignaleerd of kinderen in hun ontwikkeling worden bedreigd door problemen in de opvoeding.



Pagina 98 van 167

2.3.3



Veel ouders hebben vragen of ervaren problemen bij het opvoeden van hun kinderen. In veel gemeenten is de opvoedingsondersteuningsstructuur nog niet sluitend. De ontwikkeling van de Centra voor jeugd en gezin is in volle gang. Opvoedingsondersteuning zal daarbinnen vorm krijgen. De GGD zal samen met de ketenpartners een integrale aanpak van opvoedingsvragen en -problemen realiseren. Determinanten Opvoedingsvragen komen 1. vaker voor bij ouders van jonge kinderen, ouders van jongens, alleenstaande ouders, nieuwgevormde gezinnen; 2. minder vaak voor bij laagopgeleide ouders. Opvoedingsstress komt - meer voor bij laagopgeleide ouders, ouders van kinderen ouder dan 7 jaar, ouders van jongens, niet-westerse allochtone kinderen, nieuwgevormde gezinnen, alleenstaande ouders. Opvoedproblemen komen - meer voor bij ouders van kinderen ouder dan 7 jaar, ouders van jongens, allochtone kinderen, nieuwgevormde gezinnen, alleenstaande ouders. Beleidscontext Veranderingen in de Wet op de jeugdzorg hebben geleid tot veranderingen in functies van overheden en instellingen. Gemeenten hebben expliciet de taak om te zorgen voor: informatievoorziening; signaleren; toeleiden tot gemeentelijk hulpaanbod; lichte pedagogische hulp; coördinatie van zorg. In de Wet maatschappelijke ondersteuning is een prestatieveld opgenomen dat gemeenten verplicht aandacht te besteden aan ondersteuning bij opgroei- en opvoedingsproblemen. Door de vorming van Centra voor Jeugd en Gezin zal de opvoedingsondersteuning op lokaal niveau verdere aandacht krijgen. Er is een groeiende maatschappelijke aandacht voor opvoedingsvraagstukken.



Pagina 99 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering opvoedingsondersteuning

Ondersteunen van gemeenten bij de beleidsvorming rond opvoedingsvraagstukken door het volgen van landelijke ontwikkelingen en het actualiseren van het Regionaal Kompas voor het onderdeel opvoedingsondersteuning.

Publieksinformatie via site

Inrichten van de website www.opvoedeninbrabant.nl en de tv-serie Take Care met als doel ouders met vragen en problemen bij de opvoeding van hun kind(eren) snel op het juiste spoor te zetten, door enerzijds het overzichtelijk aanbieden van reeds beschikbare informatie en anderzijds door het verwijzen naar organisaties en instellingen in de regio.





Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming

Zie voor beschrijving product 2.1.2 In het kader van de vorming van de Centra voor Jeugd en Gezin zal de GGD samen met de ketenpartners een integraal aanbod op lokaal niveau vorm geven rond opvoedingsondersteuning.



Pagina 100 van 167



Pagina 101 van 167

2.3.4

Programma GB Afdeling GB Het bevorderen van een gezonde seksuele ontwikkeling in brede zin voor kinderen van 0-19 jaar. Daarbij gaat het voor een deel om biologische aspecten, maar ook de emotionele en relationele kant spelen een belangrijke rol: om leren gaan met gevoelens, stimuleren van positief zelfbeeld, het respectvol met elkaar leren omgaan, leren communiceren en het vergroten van de weerbaarheid bij kinderen.

Relationele en seksuele vorming

Omschrijving

Doel

Toename kennis, verbetering houding en versterken vaardigheden met betrekking tot relationele en seksuele vorming; minder grensoverschrijdend gedrag; minder negatieve seksuele ervaringen; minder pestgedrag.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering relationele en seksuele ontwikkeling (RSV) Publieksinformatie relationele en seksuele vorming RSV-programma basisonderwijs RSV-pogramma voortgezet onderwijs Cursussen/themabijeenkomsten voor allochtone ouders Ontwikkeling aanbod Second Life/cyberpesten Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming RSV-pogramma basisonderwijs RSV-pogramma voortgezet onderwijs Cursussen/themabijeenkomsten voor allochtone ouders Project Weerbaar in het onderwijs Project Preventie machtsmisbruik

2007 1

2008 1

1 15 50% 10 --

1 15 50% 10 1

onderzoeken projecten

PM 1 PM

PM 1 PM

projecten projecten cursussen projecten projecten

3 3 PM 1 1

3 3 PM 1 1

172.151

113.538

Regionaal Kompas set materialen scholen scholen cursussen aanbod



Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid.

Gebruikers

Gemeenten, scholen en andere regionale en lokale beleidsactoren. Algemeen publiek, ouders en specifieke doelgroepen relationele en seksuele vorming. Docenten/mentoren en management in het onderwijs

Partners

Scholen

Effect

Een gezonde seksuele ontwikkeling in brede zin voor kinderen van 0-19 jaar.



Pagina 102 van 167

2.3.4



Daarbij gaat het voor een deel om biologische aspecten, maar ook de emotionele en relationele kant spelen een belangrijke rol: om leren gaan met gevoelens, stimuleren van positief zelfbeeld, het respectvol met elkaar leren omgaan, leren communiceren en het vergroten van de weerbaarheid bij kinderen. Kwaliteit


Algemene toelichting Beschrijving van het gezondheidsprobleem Relationele vorming is een breed terrein waaronder meerdere thema s vallen: omgaan met elkaar, seksuele vorming, weerbaarheid, grensoverschrijdend gedrag, pesten e.d.. Er wordt op veel manieren en door verschillende instellingen aandacht besteed aan relationele vorming. Maar de seksuele vorming, als onderdeel daarvan, krijgt veel te weinig aandacht. Seksuele vorming Er zijn tal van gegevens en signalen dat er steeds meer -seksueelgrensoverschrijdend gedrag plaatsvindt en dat de seksuele ontwikkeling van kinderen en jeugdigen zeer eenzijdig wordt gevoed vanuit media en vanuit hun omgeving van leeftijdsgenoten. Kinderen blijken onvoldoende in staat om hun eigen grenzen te herkennen en te respecteren, maar voor een deel van de kinderen geldt ook dat zij onvoldoende grenzen van anderen herkennen en respecteren. Dat heeft gevolgen voor de wijze waarop zij met elkaar omgaan, maar ook voor de wijze waarop volwassen met kinderen omgaan. Te denken valt aan pesten, misbruik, grensoverschrijdend gedrag, problemen op het terrein van seksualiteit, e.d.. Beschrijving van de determinanten Uit onderzoek blijkt dat als kinderen al jong leren praten over seksualiteit ze later bewuster eigen keuzes kunnen maken op dit gebied en dus weerbaarder zijn en dat ze langdurige, gezonde relaties aan kunnen gaan. Seksuele vorming is de beste preventie voor seksuele intimidatie. Aandacht voor relaties en seksualiteit op jonge leeftijd kan voorkomen dat kinderen later, als ze gaan experimenteren met seksuele relaties, onverantwoorde risico s nemen. Kinderen/jongeren moeten beschikken over de juiste kennis, attitude en vaardigheden op het terrein van: - seksualiteit in al zijn facetten; - weerbaarheid; - elkaars grenzen respecteren; - hoe ga je met elkaar om. Thuis wordt in veel gevallen niet of onvoldoende gesproken over deze onderwerpen. Via vrienden, media en internet krijgen kinderen en jongeren vaak eenzijdige en zelfs incorrecte informatie. De school kan hier een belangrijke rol vervullen om de informatie over te brengen en het gesprek op gang te brengen over deze onderwerpen. Scholen blijken echter nog maar weinig aandacht te besteden aan relationele en seksuele vorming.



Pagina 103 van 167

2.3.4



Ketenpartners Scholen en het welzijnswerk zijn de belangrijkste ketenpartners voor dit deelprogramma. Op het terrein van relationele en seksuele vorming zijn er geen regionale instellingen in het benaderen van scholen om hiermee actief aan de slag te gaan. Wel biedt het NIGZ incompany training aan aan teams, maar daar wordt niet of nauwelijks gebruik van gemaakt. Het welzijnswerk kan een belangrijke aanvulling vormen voor relationele en seksuele vorming op scholen, door in de wijken (vooral de achterstandswijken) ook aandacht te besteden aan deze vorming. Zowel gericht op jongeren als op ouders (hieronder kan ook het specifieke aanbod voor allochtone ouders vallen).



Pagina 104 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering relationele en seksuele ontwikkeling

Ontwikkelen van optimaal aanbod en attenderen van de gemeenten hierop door het volgen van landelijke ontwikkelingen. Het actualiseren van het Regionaal Kompas voor zover er een relatie is met relationele en seksuele vorming. Het inventariseren van bestaand aanbod en het ontwikkelen van interventies.

Publieksinformatie relationele en seksuele vorming

Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren met als doel agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming. Door ontwikkelen en inzet van materialen.

RSV-programma basisonderwijs

Kennis, houding en vaardigheden verbeteren bij de doelgroepen rond seksuele (en relationele) vorming. Het motiveren van scholen tot het geven van aandacht aan relationele en seksuele vorming. De GGD werft scholen om te participeren; per school die deelneemt wordt eerst een teambijeenkomst verzorgd, waarin deskundigheidsbevordering plaatsvindt en het schoolbeleid aan de orde komen. Dan worden afspraken gemaakt over hoe de school concreet met dit onderwerp aan de slag gaat. Er wordt een ouderavond georganiseerd om de ouders hierover te informeren. Na enige tijd neemt de GGD contact op om te bespreken in hoeverre de plannen zijn verwezenlijkt en in hoeverre ondersteuning nog gewenst is. In 2008 sluit de GGD aan bij het landelijk project Lentekriebels, dat een belangrijke bijdrage kan leveren in het werven van scholen voor dit programma.

Kennis, houding en vaardigheden verbeteren bij de doelgroepen seksuele RSV-programma voortgezet onderwijs (en relationele) vorming en ontwikkeling. Scholen worden geworven om aandacht te besteden aan relationele en seksuele vorming. Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek



Zie voorbeschrijving product 2.1.2

Zie voor beschrijving product 2.1.2 Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Cursussen/themabijeenkomsten voor allochtone ouders


Kennis van allochtone ouders over seksuele ontwikkeling van kinderen en opvoedingsvaardigheden vergroten. Via scholen, welzijnswerk, buurtgericht werk, migrantenorganisaties e.d. worden ouders geworven voor de cursus. De cursus wordt vervolgens uitgevoerd en geëvalueerd.


Pagina 105 van 167

Project Weerbaar in het onderwijs

Vergroten weerbaarheid van kinderen en het aanleren van vaardigheden om op een goede wijze met elkaar om te gaan met respect voor ieders grenzen. Indien een gemeente of een deelregio besluit dit project uit te voeren, wordt de organisatie van het project gestart. Dat betekent dat er mensen worden geworven die als externe docenten op de scholen worden ingezet; deze mensen worden getraind om de lessen te kunnen geven; scholen worden geworven die deel willen nemen aan het project; het project wordt uitgevoerd op de deelnemende scholen.

Project Preventie machtsmisbruik

Het realiseren van een veilig schoolklimaat. Deelname twee keer per jaar aan netwerkbijeenkomsten van interne contactpersonen. Advisering en ondersteuning van interne contactpersonen en leerkrachten op het gebied van preventie machtsmisbruik.

Ontwikkeling aanbod Het thema cyberpesten en de ontwikkelingen op internet hebben nog te weinig aandacht gehad. Het second life op internet neemt in belang toe, Second Life/cyber ook bij jongeren. Hieraan zijn risico s verbonden. De GGD zal in het kader pesten van publieksinformatie en in zijn aanbod naar scholen een aanbod ontwikkelen.



Pagina 106 van 167



Pagina 107 van 167

2.3.5

Programma GB Afdeling GB Het realiseren van een betere zorgstructuur en vangnet voor de groep zorgwekkende zorgmijders. Voorkomen maatschappelijke onrust.

Vangnet en advies

Omschrijving

Doel

-

-

Adviseren gemeenten over de bemoeizorgketen. Ondersteunen vorming en/of functioneren van lokale bemoeizorgnetwerken. Laagdrempelig meldpunt, advies, verpleegkundige zorg en geneeskundige zorg voor van zorgmijders en dak- en thuislozen. Ondersteunen en toegeleiden naar de reguliere zorg van sociaal kwetsbare mensen die zelf geen hulp organiseren of niet in staat zijn om hulp te vragen. Verzamelen en ter beschikking stellen van betrouwbare cijfers aan de gemeenten over de output van de bemoeizorg in de regio (ook door bestaande bemoeizorg netwerken).

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering vangnet en advies Verpleegkundig vangnetfuntie Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Ketenvorming vangnet en advies Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Ondersteunen en/of deelname lokaal bemoeizorgteam/hometeams Medische vangnetzorg

2007 1

2008 1

1.855

1.755

trajecten trajecten trajecten

1 4 1

1 4 1

trajecten

2

1

trajecten

PM

PM

219.928

182.694

Regionaal Kompas uren



Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet maatschappelijke ondersteuning

Gebruikers

Zorgwekkende zorgmijders, dak -en thuislozen, mensen in een sociaal isolement, mensen in vervuilde woning, samenwerkingspartners in bemoeizorg, samenwerkingspartners reguliere somatische zorg, gemeenten.

Partners

Ketenpartners OGGZ. Alle instanties die bemoeienis hebben rondom de cliënt.

Effect

Een optimaal aanbod voor de zorgstructuur en het vangnet voor de groep zorgwekkende zorgmijders. Een optimale zorgketen ten behoeve van complexe oggz-problemen. Voorkomen van maatschappelijke onrust.



Pagina 108 van 167

2.3.5


Vangnet en advies

Kwaliteit


Algemene toelichting (Zorgwekkende) Zorgmijders vermijden de hulp- en zorgverlening. Bij deze groep is er een (oorzakelijke) relatie met ernstige psychische- en verslavingsproblemen en/of dakloosheid en is er sprake is van complexe problemen. Soms is er een direct verband met woonoverlast en problemen rond veiligheid en leefbaarheid. Er is sprake van versnipperde hulpverlening en ontoereikende of niet bereikbare reguliere hulpverlening De doelgroep past niet in bestaande structuren, aanbod of binnen gangbare regelgeving (bijvoorbeeld: onverzekerden met somatische aandoeningen). Er kan sprake zijn van woningvervuiling of gevaar voor de (volks)gezondheid (cliënt en omgeving). De gehele groep heeft vaak te maken met sociaal isolement.



Pagina 109 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering vangnet en advies

Adviseren van gemeenten over de aanpak van complexe oggz-problemen door het volgen van landelijke ontwikkelingen. Het aanbieden van aanwezige landelijke instrumenten. Het verzamelen en ter beschikking stellen van betrouwbare cijfers aan gemeenten over problemen en output van bemoeizorg in de regio.

Verpleegkundig vangnetfuntie

Naar aanleiding van signalen benaderen van zorgmijders/overlastsituaties en doorgeleiden naar de reguliere zorg en het bieden van ondersteuning aan zorgmijders/risicogroepen in voor deze groepen relevante setting door: - aannemen meldingen en signalen zorgmijders/overlastsituaties en adviseren aan melder; - afstemmingsoverleg met keten/netwerkpartners; - bieden van ondersteuning en zorgtoegeleiding; - bieden van verpleegkundige hulp aan (potentiële) dak- en thuislozen en andere zorgmijders; - registratiesysteem: beheren systeem en aanbieden aan netwerk/ ketenpartners; - organisatie aanpak woningvervuiling en nazorg; - adviesfunctie naar de gemeente over toepassing van dwangmiddelen.





Ketenvorming vangnet en advies

In samenwerking met alle relevante partijen bij activiteiten rondom vangnet en advies stimuleren en afstemmen van een sluitend aanbod van activiteiten door alle relevante partijen door: - benaderen relevante regionale/lokale actoren; - definiëren gezamenlijk doelstelling; - inventariseren huidige aanbod; - formuleren (aanvullend) aanbod en benodigde randvoorwaarden; - formuleren ketenafspraken.




Pagina 110 van 167



Pagina 111 van 167

2.3.6

Programma GB Afdeling GB Het verbeteren van de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) voor risicogroepen in de regio door het vergroten van de samenwerking en afstemming van de ketenpartners. De gemeenten hebben de verantwoordelijkheid de samenwerking en afstemming te realiseren via de regiefunctie.

Ondersteunen regiefunctie OGGZ

Omschrijving

Doel

Het ondersteunen van regiefunctie van gemeenten rond het verbeteren van de OGGZ door het: - ondersteunen regiefunctie gemeenten; - ondersteunen optimaliseren ketenzorg OGGZ; - in beeld brengen problemen; - advisering van gemeenten op basis van de onderzoeksgegevens; - geven van een overzicht van effectieve interventies en mogelijke rol gemeenten.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling -en advisering preventieaanbod Regiefunctie OGGZ Ondersteuning regiefunctie ketenoverleg OGGZ Registratiesysteem bijzondere groepen

adviezen convenanten platforms

2007 1 2 3 --

2008 1 3 1 1

Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Ondersteuning regiefunctie ketenoverleg OGGZ Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming

onderzoeken trajecten trajecten trajecten

PM 2 3 3

PM 2 3 3

168.359

487.480



Alle 29 gemeenten.

Basis


Gebruikers

Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren. Partners in platform OGGZ.

Partners

Gemeenten, GGZ, Maatschappelijke Opvang, Verslavingszorg, AMW, Zorgbelang, Zorgkantoor.

Effect

Verbetering van de (OGGZ-)zorg voor risicogroepen in de regio door vergroten van de samenwerking en afstemming van de ketenpartners. Inzicht in OGGZ-problemen en effectieve interventies. Ketenafspraken tussen GGD en regionale partners op niveau.

Kwaliteit




Pagina 112 van 167

2.3.6

Ondersteunen regiefunctie OGGZ


Algemene toelichting De psychosociale problemen in Nederland nemen toe. Van psychosociale problemen is sprake als er een verstoring optreedt in het geestelijk evenwicht en/of de harmonieuze positie in de eigen omgeving. Door de vermaatschappelijking van de psychiatrie wonen en leven meer burgers met een geestelijke beperking in de wijk. Lichte problemen kan beïnvloed worden door preventief optreden. Bij zwaardere problemen waarbij sprake is van zorgmijders wordt bemoeizorg ingezet. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de regie van: - de preventie en adequate aanpak van psychosociale problemen in het kader van de publieke gezondheid; - de regiefunctie in de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg; - uitvoeringstaken in het kader van de OGGZ zoals meldpunt en bemoeizorg; - de bestrijding van maatschappelijke onrust en psychosociale nazorg bij incidenten en rampen; - aanpak van huiselijk geweld. Voor 2008 is het thema sociale veiligheid van belang. Hiervoor zal de GGD een aanbod ontwikkelen. Registratiesysteem bijzondere groepen


Het inzicht in de gezondheid van kwetsbare mensen is onvoldoende. Vanwege onze bemoeizorgtaak hebben wij een registratiesysteem waarvan ook andere instellingen gebruik maken. Wij zullen in overleg met de gemeenten bezien welke bijdrage de GGD kan bieden in het verder professionaliseren van de registratie van de zorg aan deze groep.


Pagina 113 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering Regiefunctie OGGZ

Advisering gemeenten in het kader van de OGGZ-functie en afstemming met regionale partners door het volgen van landelijke en regionale ontwikkelingen. Organiseren ketenoverleg GGD en regionale partners en deelname aan regionale OGGZ-platforms.

Ondersteuning regiefunctie ketenoverleg OGGZ

Ondersteunen van de regiefunctie van de gemeenten door inhoudelijkeen procesondersteuning. Op verzoek van gemeenten bieden van proces- en/of inhoudelijke ondersteuning bij afstemmings- en samenwerkingsoverleg. Dit kan in de vorm van: - secretariaatsfunctie; - projectleidersschap; - projectdeelname; - procesondersteuning formuleren samenwerkingsafspraken. Voorbeelden zijn: - secretariaat platform OGGZ; - ontwikkeling ketenafspraken huiselijk geweld regio Aa en Dommel; - deelname aan thematisch intersectoraal overleg, c.q. (Land van Cuijk); - deelname aan overleg wonen, welzijn, zorg (Maasland); - deelname aan regiovisie GGZ (Regio Uden / Veghel).








Pagina 114 van 167



Pagina 115 van 167

Omschrijving

Programma GB Afdeling GB Het verbeteren van signalering en (keten)aanpak van huiselijk geweld.

Doel

-

2.3.7

Huiselijk geweld

-

Ontwikkelen van optimaal aanbod preventie huiselijk geweld en attenderen van de gemeenten hierop. Zorgbemiddeling voor allochtone doelgroepen die met huiselijk geweld te maken hebben, teneinde het huiselijk geweld te stoppen. Het informeren van allochtone doelgroepen over het voorkomen en stoppen van huiselijk geweld. Een veilige situatie voor het kind te creëren. De kans op een verstoorde ontwikkeling terugdringen. Ontwikkelingsproblemen signaleren en het kind en de opvoeders een adequaat hulpaanbod bieden. De opvoeders bevorderen om hun verantwoordelijkheid te nemen en het geweld te stoppen.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en advisering huiselijk geweld

Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Zorgbemiddeling bij allochtonen Voorlichting allochtone doelgroepen Ketensamenwerking Kindspoor Exploitatie Totaal kosten

2007 1

2008 1

trajecten

PM PM 1

PM PM 1

trajecten

PM PM 2

PM PM 2

39.815

44.993

Regionaal Kompas

onderzoeken


Alle 29 gemeenten.

Basis


Gebruikers

Gemeenten en partners in de ketenzorg preventie en aanpak huiselijk geweld, allochtonen, kinderen.

Partners

Gemeenten, GGZ, Maatschappelijke Opvang, Verslavingszorg, AMW, Politie, Reclassering, Openbaar ministerie, Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld, samenwerkingspartners bij zorgbemiddeling, Meldpunt kindermishandeling, Bureau Jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming, Openbaar Ministerie.

Effect

Verbetering van signalering en (keten)aanpak van huiselijk geweld.

Kwaliteit




Pagina 116 van 167

2.3.7


Huiselijk geweld

Algemene toelichting De definitie van huiselijk geweld luidt als volgt: Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. Geweld is de aantasting van de persoonlijke integriteit. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen geestelijk en lichamelijk geweld (waaronder seksueel geweld). De huiselijke kring bestaat uit (ex-) partners, gezins- of familieleden en huisvrienden. Het begrip huiselijk wijst dus op de relatie tussen pleger en slachtoffer en niet zozeer op de plek waar het gebeurt (het eigen huis). Bij huiselijk geweld gaat het om ernstig, aanhoudend en regelmatig terugkerend geweld. De cijfers over huiselijk geweld zijn schrikbarend. Bijna de helft van alle Nederlanders heeft ooit te maken gehad met huiselijk geweld en een aanzienlijk deel ervaart zelfs dagelijks de gevolgen. Voor veel slachtoffers heeft huiselijk geweld ingrijpende gevolgen.



Pagina 117 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering huiselijk geweld

Verbeteren van vroegsignalering en aanpak van huiselijk geweld en adviseren gemeenten bij de preventie en aanpak van huiselijk geweld en het bouwen van ketensamenwerking door het volgen van landelijke ontwikkelingen. Het actualiseren van het Regionaal Kompas rond huiselijk geweld en het aanbieden van aanwezige landelijke instrumenten.





Zie voor beschrijving product 2.1.2 Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Zorgbemiddeling voor allochtonen

Zorgbemiddeling voor allochtone doelgroepen die met huiselijk geweld te maken hebben. GGD-medewerkers die de taal en cultuur van de allochtone doelgroepen beheersen worden ingezet voor zorgbemiddeling via de steunpunten Huiselijk Geweld.

Voorlichting voor allochtone doelgroepen

Het informeren van allochtone doelgroepen over het voorkomen en stoppen van huiselijk geweld. Medewerkers van de GGD die de taal en cultuur van de allochtone doelgroepen beheersen kunnen worden ingezet voor voorlichting aan de diverse allochtone doelgroepen (vrouwen, mannen, Turkse en Arabische).

Ketensamenwerking Kindspoor

Een veilige situatie voor het kind te creëren, ontwikkelingsproblemen te signaleren en het kind en de opvoeders een adequaat hulpaanbod te bieden. Samenwerkingspartners stimuleren het benodigde aanbod te ontwikkelen en af te stemmen. Ondersteunen bij het ontwikkelen van de ketensamenwerking.



Pagina 118 van 167



Pagina 119 van 167

2.3.8

Programma GB Afdeling GB Het verlenen van psychosociale hulp bij incidenten (PSHI) aan slachtoffers van een ingrijpende gebeurtenis of misdrijf.

Psychosociale hulp bij incidenten

Omschrijving

Doel

Regionaal en lokaal verbeterde organisatie van psychosociale hulpverlening aan slachtoffers van een ingrijpende gebeurtenis of misdrijf. Afstemmen van de hulpverlening door verschillende instanties. Het voorkomen van maatschappelijke onrust en agendasetting.

Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en advisering PSHI Ketenvorming PSHI Incidentenondersteuning PSHI Basispakket lokale accenten Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleidsvorming en/of ketenvorming Aanvullende incidentenondersteuning PSHI

vergaderingen casusoverleggen incidenten

2007 4 2

2008 4 2

4

4

PM PM 1

PM PM 1

2

2

36.781

46.469

onderzoeken trajecten incidenten



Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder f en Wet maatschappelijke ondersteuning

Gebruikers

Gemeenten, samenwerkingspartners, algemeen publiek.

Partners

Stuurgroep PSHOR, Bureau GHOR, Gemeenschappelijk meldcentrum (GMC), Politie, Brandweer, Ambulancezorg, Slachtofferhulp, Maatschappelijk werk, Telefonische hulpdienst, GGZ.

Effect

Regionaal en lokaal verbeterde organisatie van psychosociale hulpverlening aan slachtoffers, directe omgeving en algemeen publiek bij een ingrijpende gebeurtenis. Afgestemd aanbod hulpverlening bij ingrijpend incident. Ondersteuning burgemeester bij ingrijpend incident. Het voorkomen van maatschappelijke onrust.

Kwaliteit

De afdeling Gezondheidsbevordering is in 2005 gecertificeerd en onderhoudt het kwaliteitssysteem.

Algemene toelichting In toenemende mate is er sprake van een (dreiging) van maatschappelijke onrust bij een ingrijpende gebeurtenis in de lokale setting, (b.v. cafébrand Boxtel, gezinsdrama Berghem).



Pagina 120 van 167

2.3.8



De normale inzet van politie en hulpverleners is niet meer voldoende, maar een opgeschaalde organisatie is niet nodig. Er moet vanuit het openbaar bestuur een hulporganisatie worden opgezet die snel is te mobiliseren, gericht op psychosociale hulpverlening. Bij rampen of grootschalige ongevallen wordt proces 24 in het kader van de GHOR gevolgd.



Pagina 121 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Beleidsontwikkeling en -advisering PSHI

Advisering aan gemeenten met betrekking tot beleid en effectieve interventies ter verbetering van de PSHI door het volgen van landelijke en regionale ontwikkelingen. Advisering aan gemeenten en beheren van de Routekaart PSHI.

Ketenvorming PSHI

Afstemmingsoverleg/samenwerking en afstemming tussen betrokken partners door: - in Midden-Brabant ondersteuning en deelname aan Noodhulpteam Midden-Brabant; - in regio Brabant Noord deelname aan Stuurgroep PSHOR in beide overleggen; - inventariseren huidige aanbod; - formuleren (aanvullend) aanbod; - formuleren ketenafspraken; - casusoverleg.

Incidentenondersteuning PSHI

Lokale ondersteuning college van B&W proces psychosociale hulpverlening aan slachtoffers, directe omgeving en algemeen publiek bij ingrijpende gebeurtenis. De ondersteuning is gericht op het voorkomen van maatschappelijke onrust door het opstellen en uitvoeren van een actieplan PSHI.








Pagina 122 van 167



Pagina 123 van 167

Programma Algemene gezondheidszorg Ontwikkelingen In het programma Algemene Gezondheidszorg (AGZ) zullen wij vaker moeten voldoen aan landelijk vastgestelde (professionele) standaarden. Daarom zullen wij steeds meer samenwerken met andere GGD en of op regionaal of landelijk niveau; hieronder staan daarvan enkele voorbeelden. Deze samenwerking vergroot de kwaliteit en de service en vermindert de kwetsbaarheid. Wel zullen door deze schaalvergroting de contacten met de gemeenten minder frequent worden. Door het relatiebeheer met de gemeenten zorgen wij ervoor dat onze contacten goed blijven. Enkele belangrijke voorbeelden van samenwerking: - de dreiging van (grootschalige uitbraak van) infectieziekten (vogelpest, SARS, bioterrorisme) blijft aanwezig. Ook de contacten met de landen uit Oost-Europa kunnen leiden tot meer infectieziekten. De bestrijding is daarom versterkt door centrale aansturing: het Landelijk Centrum Infectieziektebestrijding bundelt kennis en ervaring en ondersteunt de regio s. De rol van het RIVM wordt nadrukkelijker en de samenwerking is dus intensiever; - in 2006 is, met aanvullende financiering vanuit het rijk, het Soa-| expertisecentrum gestart voor Brabant en Zeeland, met een centraal callcenter en met spreekuren in s-Hertogenbosch en Tilburg. Wij zullen daarbij ook aandacht besteden aan de groepen waarvoor nu nog geen centrale financiering is. Daarnaast inventariseren wij de mogelijkheden van een Centrum voor seksuele gezondheid in Tilburg; - in de Vereniging GGDplus werken de GGD'en van Brabant en Zeeland samen op het gebied van infectieziekten, reizigerszorg en medische milieukunde; dit leidt tot efficiency en kwaliteit (o.a. door specialisatie van medewerkers); - naast de samenwerking met het Jeroen Bosch ziekenhuis (extra spreekuur) gaan wij samen met ziekenhuis Bernhoven in Veghel werken aan een centrum voor reizigerszorg; - het Versterkingsproject Medische Milieukunde van de VNG en GGD Nederland heeft als doel om de medisch milieukundige zorg én de regie door de gemeente daarover te versterken. Dit project heeft geleid tot een modeltakenpakket, met een minimale waakvlamformatie en een streefformatie. Door provinciale samenwerking zullen wij het toenemend aantal vragen en klachten én de stijgende vraag van gemeenten om ondersteuning toch kunnen behandelen. De medische milieukunde werkt daarbij met regioconsulenten die het contact met de gemeenten onderhouden. Aangepaste of nieuwe producten (in 2008) Product Deelproduct Technische hygiënezorg Inspecties kinderopvang Soa-bestrijding Ondersteuning/advisering huisartsen Asielzoekerzorg Verpleegkundig spreekuur Forensische geneeskunde Lijkschouwen jongeren Medische milieukunde Diverse producten In het programma Algemene gezondheidszorg is het hele basispakket uniform.



plus basis plus basis plus

Pagina 124 van 167

Toelichting - Technische hygiënezorg: de buitenschoolse kinderopvang is in opmars. Als een school deze opvang bedrijfsmatig aanbiedt, valt deze onder de Wet kinderopvang. - Asielzoekerszorg: wij kunnen de deskundigheid van de GGD-MOA bij verpleegkundige spreekuren ook inzetten in de eerstelijnszorg (bijvoorbeeld huisartsen). Wij zullen onderzoeken of hier behoefte aan is. - Lijkschouwen: een wijziging in de Wet op de lijkbezorging leidt tot een lichte stijging van het aantal lijkschouwen (bij jongeren tot 19 jaar). Doordat wij ook forensische taken uitvoeren voor de politie is het waarschijnlijk mogelijk om dit meerwerk voor onze gemeenten op te vangen binnen de bestaande inwonersbijdrage. - Medische milieukunde: naast thema s lucht, zendmasten, binnenmilieu en veiligheid zijn aanvullende activiteiten mogelijk, bijvoorbeeld een gezondheidseffectscreening in verband met de ruimtelijke ordening. Gevolgen - Bij de Soa-bestrijding voldoet de kwaliteit aan de landelijke normen: een betere bereikbaarheid en meer dienstverlening. Door de rijksfinanciering kunnen wij ten opzichte van 2005 twee keer zoveel klanten helpen. - Wij gaan ook steeds meer naar de klanten toe (bijv. bij de Soa-bestrijding) en zijn als openbare organisatie daarvoor ook bij uitstek de geschikte instelling. - Hetzelfde geldt voor de reizigerszorg: klanten kunnen ons op steeds meer locaties en tijden bereiken en daarvoor ook online afspraken maken. Voor spreekuren kan men ook buiten kantoortijden terecht.



Pagina 125 van 167

3.01

Programma AGZ Afdeling AGZ Het waken over de situatie rond infectieziekten. Het doen van nader epidemiologisch onderzoek en zonodig uitvoeren van preventieve activiteiten, het in gang zetten van de behandeling en voorlichting en het geven van beleidsadviezen.

Algemene infectieziektebestrijding

Omschrijving

Doel

Preventie van infectieziekten en tegengaan van verdere uitbreiding van voorkomende infectieziekten.

Basispakket uniform Meldingen Adviezen bij publieksvragen Surveillance Beleidsadviezen Regiefunctie en netwerk Outbreakmanagement Onderzoek Preventieve projecten Artikelen Presentaties

Meldingen Adviezen Uren Uren Uren Uren Uren Uren Aantal Aantal

Prestatie-indicator Meldingen binnen de wettelijk termijnen

%


2007 970 1.800 1.500 400 900 800 450 1.000 ---

2008 970 1.800 1.500 400 900 800 450 1.000 4 6

95

95

738.015

763.242


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder c en artikel 3, lid 1. Besluit collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3. Infectieziektewet, artikel 1, 4 en 7.

Gebruikers

De inwoners van het werkgebied en kwetsbare groepen in het bijzonder (jonge kinderen, ouderen en risicogroepen zoals drugsgebruikers en daklozen.)

Partners

Laboratoria, Voedsel- en warenautoriteit, Inspectie voor de gezondheidszorg, veterinaire inspectie, huisartsen en medisch specialisten (microbiologen, kinderartsen, neurologen en internisten).

Effect

Een verminderde kans op het uitbreken van die infectieziekten die effectief door primaire preventieve activiteiten worden beïnvloed.

Kwaliteit

De afdeling is HKZ-gecertificeerd en onderhoudt het kwaliteitssysteem.


Infectieziekten vormen een aanzienlijk gezondheidsrisico voor de totale bevolking. De Infectieziektewet regelt de verplichte melding van deze ziekten bij de GGD.



Pagina 126 van 167

3.01


Programma AGZ Afdeling AGZ

Het is van belang om meldingen van infectieziekten te registreren zodat de GGD als uitvoerder van de wet maatregelen kan treffen (bijvoorbeeld vaccinaties of onderzoek) voor het individu en de volksgezondheid. De meldingen zijn verdeeld in categorieën volgens de wet: - meldingen door artsen (artikel 4 Infectieziektewet; A, B, C); - meldingen door instellingen (artikel 7 Infectieziektewet); - meldingen andere infectieziekten. Toelichting per deelproduct Adviezen bij publieksvragen

Ongeruste burgers bellen regelmatig de GGD. Door het geven van informatie en advies over de infectieziekten stelt de GGD hen gerust en kunnen zij een inschatting maken van de risico s van de ziekten.

Surveillance

De GGD heeft inzicht nodig in het verloop van (nieuwe) ontwikkelingen rond infectieziekten in tijd en plaats, om zo gerichte beleidsadviezen te kunnen geven.

Regiefunctie en netwerk

Om in tijden van crises goed te kunnen bestrijden is het van belang dat de ketenpartners de GGD kennen en op de hoogte zijn van de taken van de GGD en dat zij voldoend aan de meldingsplicht. Dit vergt een actieve rol van de GGD in het ontwikkelen en onderhouden van de samenwerking met en tussen de ketenpartners.

Prestatie-indicator

In 95% van de meldingen voldoet de GGD aan de meldingstermijn uit de Infectieziektewet.



Pagina 127 van 167

Inhoud product Meldingen

Registratie van meldingen van infectieziekten aan de inspectie en het CIB.

Adviezen bij publieksvragen

Het geven van informatie en advies over infectieziekten aan burgers.

Surveillance

Het verkrijgen van inzicht in het verloop van (nieuwe) ontwikkelingen rond infectieziekten.

Beleidsadviezen

Adviezen aan gemeenten en instellingen die voortkomen uit surveillance.

Regiefunctie en netwerk

De GGD zorgt voor een continu netwerk, zodat bij de uitbraak van een infectieziekte de juiste instanties en personen aangesproken kunnen worden.

Outbreakmanagement

Inhoudelijke coördinatie bij een uitbraak samen met de gemeente en de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen, die zorgen voor de logistiek rond de bestrijding, de risicocommunicatie en de preventie. Vraagt komend jaar meer tijd vanwege de risico s van een pandemie.

Onderzoek

Evaluatie door toegepast veldonderzoek ter verbetering van de kwaliteit van de werkzaamheden.

Preventieve projecten

Voorlichting op projectbasis en op basis van een risicobeoordeling ter voorkoming van infectieziekten. Informatie aan burgers over infectieziekten zodat zij de risico s kunnen inschatten van de infectieziekten. Preventieve activiteiten voor het voorkomen van ziekten of het voorkomen van de gevolgen daarvan.

Artikelen

De GGD publiceert over bijzondere casuïstiek in vaktijdschrijften zodat vakgenoten op de hoogte zijn.

Presentaties

De GGD geeft op verzoek voorlichting, bij voorkeur aan intermediaren, over de taken van de GGD en over onderwerpen die niet rechtstreeks met een casus verband houden.



Pagina 128 van 167



Pagina 129 van 167

3.02

Programma AGZ Afdeling AGZ Preventieve en curatieve activiteiten rond seksueel overdraagbare aandoeningen (soa), onder andere door algemene voorlichting en actieve benadering van doelgroepen.

Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen

Omschrijving

Doel

Terugdringen van soa/hiv door partnerwaarschuwing, voorlichting en zo nodig behandeling.

Basispakket uniform Soa-spreekuur Hiv-testen Partnerwaarschuwing Collectieve preventie soa/hiv

Cliënten Testen Aantal Uren


2007 2.500 600 700 2.600

2008 2.800 1.500 500 2.400

834.965

1.038.364


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder c en artikel 3, lid 1. Besluit collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3, lid 2 onder g en lid 3. Infectieziektewet, artikel 1 en 4.

Gebruikers

Prostituees, drugsverslaafden, mannen met homocontacten, asielzoekers, jongeren en adolescenten.

Partners

Huisartsen, ziekenhuizen (o.a. dermatologen en microbiologen), Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Soa Aids Nederland, welzijnsinstellingen, politie, penitentiaire inrichtingen, NovadicKentron (instelling voor verslavingszorg), Traverse Tilburg, COC (belangenorganisatie voor homoseksuele mannen en vrouwen), Netwerk mensenhandel.

Effect

Verandering van seksueel gedrag (veilig vrijen) waardoor verspreiding van soa beperkt wordt. Snelle onderkenning en behandeling van soa bij individuele burgers en waarschuwing van partners zodat uitbreiding tot een minimum beperkt wordt.

Kwaliteit



Seksueel overdraagbare aandoeningen vormen in Nederland een serieus probleem gelet op het infectieziektekarakter, de omvang en de ernst, de taboesfeer rond soa en de moeilijke bereikbaarheid van specifieke groepen. Landelijk stijgen de soa-cijfers sinds 2002 met 20% per jaar. Met een adequate bestrijding en preventie kan veel gezondheidswinst worden geboekt.



Pagina 130 van 167

3.02



Toelichting per deelproduct Soa-spreekuur

Per 1 januari 2006: structurele financiering laboratoriumkosten via het Rijk. In acht regio s in Nederland zijn laagdrempelige Soa-centra van start gegaan, waar mensen kostenloos en desgewenst anoniem terecht kunnen. Vooral gericht op de doelgroepen met een hoger risico op soa s. De GGD Hart voor Brabant functioneert sinds 1 januari 2006 als een van deze acht centra voor de GGD en in Zeeland en Noord-Brabant. Afhankelijk van externe financiering van VWS is het aantal spreekuren nog uit te breiden.

HIV-testen

Naast voorlichting investeert de GGD steeds meer in het voorkomen van de verspreiding van soa door vroegtijdig opsporen en behandelen: actief soa/hiv testbeleid. Sinds 2006 biedt de GGD Hart voor Brabant een hivsneltest op beide locaties aan.

HIV-sneltest

Schatting 1.500 HIV-testen in 2008, inclusief 200 HIV-sneltesten.

Partnerwaarschuwing

Partnerwaarschuwing vindt plaats als gevolg van de soa-spreekuren en op verzoek van externe behandelaars zoals huisartsen.



Pagina 131 van 167

Inhoud product SOA-spreekuur

(Anonieme) onderzoeksmogelijkheid in het kader van preventie van soa/hiv.

HIV-testen

Onderzoek (anoniem) in het kader van preventie van soa/hiv door een hiv-test.

Partnerwaarschuwing

Het (laten) waarschuwen van de seksuele partner(s) van de geïnfecteerde cliënt ter voorkoming van verdere verspreiding van een soa. (Vroeg-) diagnose en behandeling van een (mogelijk) geïnfecteerde seksuele partner van de cliënt.

Collectieve preventie soa-hiv

Alle preventieactiviteiten rond soa/hiv vinden plaats conform het landelijk beleid van Soa Aids Nederland. Ontwikkeling en uitvoering van preventieve projecten voor specifieke doelgroepen.



Pagina 132 van 167



Pagina 133 van 167

3.03

Programma AGZ Afdeling AGZ Opsporen van tuberculose-infectie door screening van risicogroepen en bron- en contactonderzoek. Voorlichting, begeleiding en monitoring van tuberculosepatiënten en recent besmette patiënten. Preventie bij risicogroepen. Informeren en adviseren over tuberculose aan individuen en groepen.

Tuberculosebestrijding

Omschrijving

Doel

Preventie, opsporing en genezing van tuberculose.

Basispakket uniform Aangiftes nieuwe patiënten met tuberculose Aangiftes recente besmetting met tuberculose Preventie door BCG-vaccinaties Screening door röntgenfoto s Screening door Mantouxtesten Screening van risicogroepen

Aangiftes Aangiftes Vaccinaties Screeningen Screeningen Screeningen

2007 50 80 300 6.000 2.500 900

2008 50 70 400 5.500 2.500 900

Plustaken Screening gedetineerden Screening asielzoekers Screening asielzoekers (1e screening)

Screeningen Screeningen Screeningen

7.000 600 1.400

5.000 600 1.400

1.550.373

1.495.021



Basispakket: de 29 gemeenten. Plustaken: Dienst Justitiële Instellingen, Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, andere instanties (zoals GGD en).

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3, lid 1. Besluit collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3. Infectieziektewet, artikel 1 en 4.

Gebruikers

Risicogroepen voor tuberculose of een tuberculose-infectie.

Partners

Huisartsen en medisch specialisten, vooral longartsen, internisten en medisch microbiologen. Ziekenhuishygiënisten. Arbo-diensten. Instanties die werken met en voor risicogroepen zoals het Centrum voor Alcohol en Drugs en de Medische Opvang Asielzoekers.

Effect

Een goed werkend signaleringsapparaat dat tuberculosepatiënten snel diagnosticeert en dat acuut kan optreden bij calamiteiten en zo een epidemie binnen de perken kan houden.

Kwaliteit



Het product heeft een voorzieningenkarakter. De röntgenfoto s worden gemaakt met digitale apparatuur; in Oss en 's-Hertogenbosch is een mobiele unit, die ook elders ingezet wordt. De plustaken zullen wellicht veranderen; mogelijk wordt de vervolgscreening van asielzoekers niet gecontinueerd.



Pagina 134 van 167

3.03



Toelichting per deelproduct Vaccinaties

Geselecteerde groepen krijgen een vaccinatie om ernstige vormen van tuberculose te voorkomen.

Screeningen

Alle nieuwe immigranten moeten zich melden voor onderzoek op tuberculose.

Stijging BCG vaccinaties

Zodra de gegevens uit het GBA kunnen komen, zal er een lichte stijging plaatsvinden.

Screening röntgenfotos

De landenlijst is aangepast, daardoor vindt er een daling plaats in het aantal (vervolg-)keuringen.

Screening gedetineerden

Wij verwachten dat de Penitentiaire Inrichting (PI) Tilburg een gewone PI wordt en geen vreemdelingenbewaring. Hierdoor daalt het aantal screeningen.



Pagina 135 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Aangiftes nieuwe patiënten met tuberculose

Aanmelden (door de GGD van het werkgebied waar de patiënt woont) van patiënten met de ziekte tuberculose bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Verwerking van nieuwe meldingen door de GGD waar de patiënt woont. Begeleiding door de verpleegkundige en zo nodig bron- of contactonderzoek.

Aangiftes recente besmetting met tuberculose

Aanmelden van mensen met tuberculosebesmetting bij het RIVM. Het gaat hier om mensen met recente besmetting die niet ziek zijn. Zij worden gevonden bij bron- of contactonderzoeken, screeningen en keuringen.

Preventie door BCG- Vaccinatie van voornamelijk kinderen van ouders uit hoog prevalente landen. Vaccineren van mensen die in contact staan met risicogroepen ter vaccinaties voorkoming van besmetting met tuberculose. Screening door röntgenfoto's

Onderzoek van tuberculose door röntgenfoto s van de longen; beoordeling van de foto s door een arts. Doelgroep o.a.: immigranten, contactonderzoeken, aanstellingskeuringen, drugsverslaafden, dak- en thuislozen.

Screening door Mantoux-testen

Onderzoek op (besmetting met) tuberculose door het inspuiten van testvloeistof.

Screening van risicogroepen

Onderzoek op tuberculose bij mensen die in aanraking komen met mensen die een risico lopen om tuberculose te krijgen.

Plustaken Screening gedetineerden

Onderzoek op tuberculose bij nieuw ingekomen gedetineerden in het eigen werkgebied.

Screening asielzoekers

De screening van asielzoekers kan worden onderverdeeld in eerste screening en vervolgscreening. - De eerste screening wordt uitgevoerd conform het contract met het COA. - Vervolgscreening: na de eerste verplichte screening krijgt deze groep het advies om zich gedurende 2 jaar om de 6 maanden te laten onderzoeken op tuberculose.



Pagina 136 van 167



Pagina 137 van 167

3.04

Programma AGZ Afdeling AGZ Screeningsonderzoek op tuberculose bij asielzoekers in Zuid-Nederland.

Tuberculosebestrijding asielzoekers

Omschrijving Doel

Vroege opsporing van tuberculose bij nieuw binnengekomen asielzoekers. Behandeling van tuberculose -waar nodig- in gang zetten.

Plustaken Screeningen

2007 3.500

2008 1.200

445.558

413.032

Screeningen


Bijzonderheden Opdrachtgever

Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3, lid 1. Infectieziektewet.

Gebruikers

Asielzoekers in Zuid-Nederland.

Partners

GGD Flevoland (samenwerkingspartner voor Noord-Nederland), GGD en in Zuid-Nederland met een opvangcentrum (OC) in hun regio.

Effect

Tijdige signalering van tuberculose bij recent binnengekomen asielzoekers en de populatie die contact heeft met asielzoekers en een goede centrale administratie van de screeningsresultaten.

Kwaliteit



Het programma heeft een voorzieningenkarakter. De landelijke instroom van asielzoekers blijft afnemen.

Toelichting per deelproduct Screeningen

Landelijk onderzoek op tuberculose door röntgenfoto s bij asielzoekers in de regio Zuid-Nederland. Bezoek van de mobiele röntgenunit aan de opvangcentra, waar een thoraxfoto wordt gemaakt van de longen van de net aangekomen asielzoekers. Bijna alle asielzoekers krijgen in het aanmeldcentrum Ter Apel de eerste screening (gewijzigd beleid), daardoor vindt er binnen ons werkgebied een grote daling plaats. De foto's worden binnen twee werkdagen voor de eerste keer gelezen en afgeleverd aan een GGD/Opvangcentrum. Bij verdenking van besmettelijke tuberculose meldt de GGD dit al na de eerste lezing aan de betreffende GGD, zodat deze adequate actie kan ondernemen om verdere verspreiding te voorkomen.



Pagina 138 van 167



Pagina 139 van 167

3.05

Programma AGZ Afdeling AGZ Uitvoeren van screeningsonderzoek op tuberculose bij nieuwe gedetineerden van penitentiaire inrichtingen.

Tuberculosebestrijding gedetineerden

Omschrijving

Doel

Vroege opsporing van tuberculose bij gedetineerden. Behandeling van tuberculose -waar nodig- in gang zetten.

Plustaken Screeningen Screeningen personeel

Screeningen Screeningen


2007 27.000 700

2008 12.000 700

890.226

1.120.502

Bijzonderheden Opdrachtgever

Ministerie van Justitie.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3, lid 1. Infectieziektewet.

Gebruikers

Gedetineerden in penitentiaire inrichtingen in Zuid-Nederland.

Partners

GGD Flevoland (samenwerkingspartner voor Noord-Nederland), GGD en met een penitentiaire inrichting in hun regio, medische diensten van penitentiaire inrichtingen.

Effect

Tijdige signalering van tuberculose binnen (penitentiaire) inrichtingen. Een goede centrale administratie van de screeningsresultaten.

Kwaliteit



In verband met de aanpassing contract Dienst Justitutiele Inrichtingen in 2008 verwachten we een forse daling in het aantal screeningen. De verwachting is dat de GGD HVB als onderaannemer werkzaamheden voor andere regio s zal kunnen blijven uitvoeren zoals in de provincie NoordBrabant (in West-Brabant en Zuidoost Brabant), Zeeland en Limburg, maar niet meer in de provincie Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland, waardoor de daling fors is.

Toelichting per deelproduct Screeningen personeel


Het personeel van penitentiaire inrichtingen heeft een verhoogd risico om geïnfecteerd te worden met tuberculose.


Pagina 140 van 167

Inhoud product Screeningen

Onderzoek op tuberculose bij gedetineerden in Zuid-Nederland (NoordBrabant, Zeeland en Limburg). Wekelijks bezoek van de mobiele röntgenunit aan de penitentiaire inrichtingen, waar een thoraxfoto wordt gemaakt van de longen van de gedetineerden die net zijn binnengekomen. De foto s worden binnen twee werkdagen voor de eerste keer gelezen en bij de GGD/penitentiaire inrichting afgeleverd. Bij verdenking op besmettelijke tuberculose meldt de GGD dit al na de eerste lezing telefonisch bij de betreffende GGD, zodat deze adequate actie kan ondernemen om verdere verspreiding te voorkomen.

Screeningen personeel


Landelijk onderzoek op tuberculose bij medewerkers van penitentiaire inrichtingen in Zuid-Nederland. De medewerkers die niet voor een mantouxtest in aanmerking komen, kunnen een röntgenfoto laten maken.


Pagina 141 van 167

3.06


Reizigerszorg

Omschrijving

Bescherming van reizigers door: - voorlichting op het gebied van hygiëne en gezond gedrag; - het immuniseren tegen de meest voorkomende risicovolle infectieziekten; - de verkoop van gezondheidsbeschermende producten.

Doel

Bescherming van individuen tegen infectieziekten en de import van deze ziekten in Nederland voorkomen. Bescherming van individuen met een beroepsgebonden risico tegen Hepatitis B.

Plustaken Immunisaties Bezoekers spreekuur Reizigers klanten Gezondheidsbeschermende producten Klanten Hepatitis B beroepsgebonden groepen

Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal


2007 49.000 31.000 30.000 17.000 1.500

2008 43.000 27.000 26.500 18.000 1.500

2.201.016

1.968.311


Reizigers, reisbureaus, scholen en bedrijven.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3. Besluit collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3. Infectieziektewet, artikel 1 en 4. Arbeidsomstandighedenwet 1998 (Hepatitis B).

Gebruikers

Reizigers.

Partners

Reisbureaus, trombosediensten, thuiszorgorganisaties, ziekenhuizen.

Effect

Klanten zo adviseren dat zij gezond de wereld rondreizen. Uiteindelijk effect: minder reizigers die uit het buitenland terugkomen met een infectieziekte, wat ook de verspreiding voorkomt van infectieziekten in Nederland.

Kwaliteit

De afdeling is HKZ-gecertificeerd en onderhoudt het kwaliteitssysteem. In het Centrum Voor Reizigerszorg wordt in samenwerking een totaalpakket aangeboden van preventieve zorg (GGD), curatieve zorg (ziekenhuis) en keuringen (MST).


Ter voorkoming van importziekten is het belangrijk dat reizigers zich zo nodig laten vaccineren. Nog steeds gaan veel reizigers ongevaccineerd op reis. Vanwege de omvang is dit een risicogroep. Reizigersadvisering is voor een commercieel bedrijf primair gebaseerd op een kosten-/batenanalyse. Daardoor kunnen risicogroepen (mensen met verhoogde gezondheidsrisico s, informatieachterstand en/of financiële drempels) buiten beeld blijven.



Pagina 142 van 167

3.06


Reizigerszorg

Bovendien zorgt de GGD voor een goede spreiding van vaccinatiemogelijkheden. Naast de samenwerking met het Jeroen Bosch Ziekenhuis (spreekuren in Boxtel) werkt de GGD samen met ziekenhuis Bernhoven in Veghel aan een centrum voor reizigerszorg. Ter voorkoming van (infectie)ziekten zijn gedragsadviezen minstens zo belangrijk. Dit is een product waarvan het te betwijfelen is of het particulier initiatief hierop wil investeren. Op provinciaal niveau werken de GGD en samen om een Callcenter te realiseren. Toelichting per deelproduct Immunisaties

Er is een afname van immunisaties: reizigers hoeven niet meer jaarlijks terug te komen voor Hepatitis A omdat het vaccin langere bescherming geeft (van één jaar naar drie jaar).

Klanten Hepatitis B beroepsgebonden

Ter voorkoming van Hepatitis B bij individuen met een beroepsgebonden risico is het belangrijk dat medewerkers zich beschermen. De GGD besteedt extra aandacht besteedt aan de volgende doelgroepen: verpleeg- en verzorgingshuizen en andere verzorgende instellingen, politie, brandweer en penitentiaire inrichtingen.



Pagina 143 van 167

Inhoud product Immunisaties

Vaccinatie van reizigers ter bescherming tegen infectieziekten.

Bezoekers spreekuur

Aantal bezoeken dat door reizigers aan de GGD worden gebracht.

Reizigers klanten

Aantal reizigers dat een bezoek brengt aan de GGD.

Gezondheidsbeschermende producten

Producten ter bescherming van de gezondheid van de reiziger.

Klanten Hepatitis B beroepsgebonden groepen

Vaccinatie van personeel van instellingen met een beroepsgebonden risico ter voorkoming van Hepatitis B.



Pagina 144 van 167



Pagina 145 van 167

3.07

Programma AGZ Afdeling AGZ Het signaleren en onderzoeken van gezondheidsrisico s en -klachten bij milieubedreigingen in de woon- en leefomgeving. Advies en voorlichting aan inwoners, gemeenten en instanties.

Medische milieukunde

Omschrijving

Doel

Het verminderen van gezondheidsrisico s door milieuaspecten. Het bewaken van gezondheidsbedreigende milieuaspecten. Het voorkomen en zonodig wegnemen van onrust over milieubedreigende factoren door goede voorlichting.

Basispakket uniform Adviezen bij publieksvragen en klachten Adviezen bij lokaal beleid Collectieve voorlichting Signalering en ongevraagde advisering

Adviezen Adviezen Aantal Aantal

Plustaken Milieugezondheidskundig onderzoek Quick-scan milieurisico Milieuprojecten Binnenklimaatmetingen scholen

Aantal Quick-scans Projecten Adviezen


2007 320 5 10 5

2008 320 10 10 7

0 0 1 0

1 3 1 8

316.734

351.413


Alle 29 gemeenten.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder d.

Gebruikers

Gemeenten, inwoners en instellingen in het werkgebied.

Partners

Bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid van de GGD en in Brabant en Zeeland, gemeenten (afdelingen volksgezondheid, milieu, openbare werken en ruimtelijke ordening), GGD en Zuid-Nederland, regionale milieudiensten, Inspectie VROM, Inspectie voor de gezondheidszorg en de Provincie Noord-Brabant.

Effect

Vermindering van gezondheidsbedreigende factoren vanuit het milieu. Vermindering van extra gezondheidsrisico s en van eventuele onnodige onrust. Gezonde en veilige leefomgeving voor de inwoners van het werkgebied van de GGD Hart voor Brabant.

Kwaliteit

Het HKZ-certificatieschema voor MMK is in 2006 gereed gekomen; in 2007 pakt de GGD het certificeringsproject op en streeft naar certificatie eind 2007. Verder maakt de GGD gebruik van landelijke protocollen van GGD Nederland en is zij onderdeel van het bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid voor de GGD en in Brabant en Zeeland.



Pagina 146 van 167

3.07





Medische milieukunde is wettelijk verankerd in de Wet collectieve preventie volksgezondheid en houdt zich bezig met de relaties tussen gezondheid, veiligheid en milieu. Deze taak vormt daarmee een relevante en noodzakelijke aanvulling op het werk van de gemeenten. Voor 2007 - 2010 is een beleidsplan vastgesteld; de inhoudelijke speerpunten/prioriteiten voor 2008 zijn: - gezondheidseffecten van luchtkwaliteit; - binnenmilieu, specifiek op basisscholen; - risicocommunicatie, vooral rondom UMTS/GSM-zendmasten; - integraal beleid; bijvoorbeeld bij nieuwbouw van scholen en woningen.


Pagina 147 van 167

Inhoud Product Basispakket uniform Adviezen bij publieksvragen en klachten

Het beantwoorden van vragen en klachten van burgers, gemeenten en andere instellingen over milieufactoren in relatie tot gezondheid.

Adviezen bij lokaal beleid

Het geven van beleidsadviezen (bijvoorbeeld bij ruimtelijke ordening, milieu en/of gezondheidsbeleid) waarbij gezondheid en veiligheid belangrijke aspecten zijn.

Collectieve voorlichting

Activiteiten gericht op uitdragen van kennis naar gemeenten, burgers en specifieke doelgroepen.

Signalering en ongevraagde voorlichting

Het signaleren van situaties die om een adequate aanpak vragen om gezondheidsrisico s te minimaliseren. Zo nodig in overleg met gemeenten en betrokkenen plan opstellen voor de aanpak van een probleeme. Daarnaast het actief participeren in relevante netwerken.

Plustaken Milieugezondheidskundig onderzoek

Het verrichten van kleinschalig onderzoek naar gezondheidseffecten in relatie tot milieufactoren (onder meer ook deelname aan landelijke onderzoeksprojecten). In 2008 neemt de GGD deel aan het door de Provincie gefinancierde project Binnenmilieu op scholen.

Quick-scan milieurisico

Het inzichtelijk maken van mogelijke bronnen die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid om in de toekomst gezondheidsproblemen te voorkomen. Dit inzichtelijk maken wordt op een toegankelijke manier gedaan, bij voorkeur met overzichtskaarten in kleur.

Milieuprojecten

Verschillende projecten, afhankelijk van de gemeenten, bijvoorbeeld een gezondheidseffectscreening. Daarnaast is er het extern gefinancierde project tegen de eikenprocessierups.

Binnenklimaatmetingen scholen

Inspectie, meting en beoordeling van de binnenmilieukwaliteit van klaslokalen en adviezen over verbetermogelijkheden. Dit kan in één dag of met een weekmeting. De keuze is afhankelijk van de vraag en het soort ventilatie.



Pagina 148 van 167



Pagina 149 van 167

3.08

Programma AGZ Afdeling AGZ Begeleiding door een periodieke beoordeling, rapportage, advisering en eventueel het geven van opleiding rond hygiëne en veiligheid.

Technische hygiënezorg

Omschrijving

Doel

Het beperken van risico s op het ontstaan en de overdracht van infectieziekten bij instellingen met een kwetsbare populatie of bij gelegenheden waar risicovolle handelingen worden verricht.

Basispakket uniform Advies en ondersteuning van burgers Beleidsadvisering aan gemeenten Begeleiding van risicovolle evenementen en -instellingen.

Uren Uren Uren

2007 500 1.500 800

2008 300 750 925

Plustaken Controle scholen Controle peuterspeelzalen Controle kinderopvang Diensten voor derden

Aantal Aantal Aantal Uren

25 180 370 2.000

35 180 470 2.500

795.412

1.009.374



Alle 29 gemeenten, instellingen en bedrijven.

Basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 2, lid 2 onder e. Wet kinderopvang, artikel 45-60. Warenwet, besluit tatoeën en piercen, artikel 1-8.

Gebruikers

Zorginstellingen, scholen, kindercentra, recreatievoorzieningen en campings, prostitutiebedrijven, piercing-/tatoeageshops, horecagelegenheden, organisatoren van grote evenementen, gemeenten, sociale pensions, sporthallen, wijkgebouwen, Medische Opvang Asielzoekers.

Partners

Ziekenhuizen, De Rooi Pannen.

Effect

Een toegenomen (aandacht voor) hygiëne, meetbaar door het opnemen van hygiënecriteria in het kwaliteitssysteem van de instelling.

Kwaliteit

De afdeling is HKZ-gecertificeerd en onderhoudt het kwaliteitssysteem. (behaald in 2005).


Infectieziekten worden ook bestreden door hygiënische en veilige voorzieningen, vooral waar kwetsbare groepen komen of waar bijzondere (risicovolle) werkzaamheden worden verricht. Daarom zijn de algemene taken rond dit deel van infectieziektenbestrijding ondergebracht bij het product Technische hygienezorg. Bij het externe advies over de herijking (in 2005) zijn de kosten voor de uniforme taken voor de technische hygienezorg op 0 gezet; daarom is het aantal uren in het uniforme pakket sterk gedaald en zal dit nog verder dalen. Om deze daling geleidelijk mogelijk te maken, ligt er bij de resultaatbestemming 2006 een voorstel voor een eenmalige bijdrage voor de uniforme taken binnen het product technische hygienezorg.



Pagina 150 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Advies en ondersteuning van burgers

Beantwoorden van vragen van burgers en bedrijven over hygiëne. Voorbeelden zijn vragen over legionella (spoelen leidingen, bubbelbaden), Wet kinderopvang, welke piercingshops volgens de richtlijnen werken, voedselveiligheid en bereiding borstvoeding. Ook zijn er veel verzoeken om folders over tattoeage/piercing.

Beleidsadvisering aan gemeenten

Beleidsadvisering aan gemeenten over kinderopvang, recreatiebedrijven, sportcomplexen (legionella), piercing- en tatoeageshops, prostitutie en andere risicovolle instellingen.

Begeleiding van risicovolle evenementen en instellingen

Begeleiding (rond hygiëne) van risicovolle evenementen en instellingen zoals sociale pensions en daklozenopvang. Ondersteuning bij incidenten rond de hygiëne (infecties in zorginstellingen). Projecten (landelijk) die inspelen op nieuwe wetgeving.

Plustaken Controle scholen

Controle van scholen of ze voldoen aan de hygiëne- en veiligheidsaspecten. Rapportage aan de school en de gemeente. Uitgebreide inventarisatie met rapportage alleen in opdracht van de gemeente of school.

Controle peuterspeelzalen

Controle van peuterspeelzalen conform landelijke richtlijnen en gemeentelijk beleid.

Controle kinderopvang

Inspecties in het kader van de Wet kinderopvang. Controle van en advies over kindercentra op de naleving van richtlijnen, met verslag aan gemeente, ook van veiligheidsaspecten. Opsporen van illegale kindercentra.

Diensten voor derden

Adviezen, controles of cursussen over legionella of voor seksinrichtingen, penitentiaire inrichtingen, sauna s, privéklinieken, zorginstellingen (hygiëneadvisering, audits zorgcentra, audit en begeleiding keukens) en Medische Opvang Asielzoekers.



Pagina 151 van 167

3.09

Programma AGZ Afdeling AGZ Uitvoeren van medische diensten en geven van adviezen voor politie, justitie, gemeenten en (eventueel) penitentiaire inrichtingen.

Forensische geneeskunde

Omschrijving

Doel

Aanbod van gespecialiseerde medische diensten aan derden. In stand houden van wachtarts buiten kantooruren.

Basispakket uniform Lijkschouwen Plustaken Diensten voor derden

2007

2008

Aantal

600

450

Aantal

2.800

2.000

677.487

631.661



Politie West- en Midden-Brabant, Politie Brabant-Noord, Penitentiaire Inrichting Tilburg, Justitie Breda en 's-Hertogenbosch, begrafenisondernemers.

Basis

Wet op de lijkbezorging, artikel 3 en 4. Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding, artikel 293, lid 2 en artikel 294, lid 2.

Gebruikers

Alle 29 gemeenten, 2 politieregio s en Justitie.

Partners

Ketenpartners in de zorg, GGZ, Novadic-Kentron, huisartsen, ziekenhuizen, etc.

Effect

Goede medische zorg voor arrestanten en gedetineerden. Uitvoering van wettelijke taken rond de lijkschouw.

Kwaliteit

ISO-gecertificeerd in 2005; HKZ-normen zijn landelijk in ontwikkeling. Vier keer per jaar vindt werkoverleg plaats, met casuïstiekbespreking.


Bij twijfel aan een natuurlijke dood en bij overtuigd zijn van een nietnatuurlijke dood (en bij euthanasie) moet de behandelend arts de gemeentelijk lijkschouwer inschakelen. Na de a.s. wetswijziging in 2007 wordt de lijkschouw verplicht bij alle overledene jonger dan 18 jaar. De Wet op de lijkbezorging verplicht gemeenten ertoe een of meer lijkschouwers aan te wijzen. De GGD voert deze taak uit voor alle gemeenten in zijn werkgebied. Met Justitie zijn er landelijke afspraken rond de euthanasieregeling.



Pagina 152 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Lijkschouwen

Behandelend artsen kunnen de gemeentelijk lijkschouwer consulteren bij vragen over een overledene. Voor de uitvoering van deze taak is een 24uurs beschikbaarheid van de lijkschouwer nodig.

Plustaken Diensten voor derden


Uitvoering taken voor politie, penitentiaire inrichting en justitie (arrestantenzorg, monsterafname, bloedproef en zorg voor gedetineerden). Ook hiervoor is 24-uurs beschikbaarheid nodig. Voor het verrichten van deze taken is een contract afgesloten met de beide politieregio s en de Penitentiaire Inrichting Tilburg. De diensten voor derden nemen af door meer doelmatigheid van de opdrachtgever: het personeel van de politie is beter geïnformeerd waardoor de vraag naar advies aan de forensisch artsen afneemt.


Pagina 153 van 167

Programma: GHOR Afdeling: GHOR De voorbereiding en organisatie van de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen in de politieregio Brabant-Noord.

4. Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen Omschrijving

Doel

Afstemming van de geneeskundige hulpverlenings- en (volks)gezondheidsketen bij ongevallen en rampen.

Plustaken Uitvoering GHOR-taken Brabant-Noord Exploitatie Totaal kosten

2007 --

2007 --

2.042.432

2.042.370


Algemeen Bestuur Veiligheidsregio Brabant-Noord.

Wettelijke basis

Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, artikel 2 en 3.

Gebruikers

21 Gemeenten met ruim 600.000 inwoners in de politieregio BrabantNoord.

Partners

Gemeenten, politie, brandweer, gezondheidsinstellingen, maatschappelijk werk, vrijwilligersorganisaties zoals Slachtofferhulp en het Nederlandse Rode Kruis.

Resultaat

Een naadloze overgang naar opgeschaalde hulpverlening, als voortzetting van de dagelijkse spoedeisende medische hulpverlening.

Kwaliteit

De afdeling is HKZ-gecertificeerd.


De afdeling GHOR voert, op basis van een dienstverleningsovereenkomst, de GHOR-taken uit voor de Veiligheidsregio BrabantNoord, die daarvoor ook bestuurlijk verantwoordelijk is. Zie verder de begroting van de Veiligheidsregio.

Toelichting per deelproduct

--



Pagina 154 van 167



Pagina 155 van 167

5. Bestuurskosten Omschrijving

Doel

Programma: Algemeen Afdeling: Directiesecretariaat Ondersteunen van het bestuurlijke besluitvormingsproces, overleg en informatievoorziening. Uitvoering van de wensen van de gemeenten en de bestuursbesluiten. Gemeenten hebben inzicht in de ontwikkelingen en dienstverlening van de GGD (inhoudelijk en prestaties) en kunnen hierop sturen. Gemeenten nemen besluiten over de begroting en de diensten van de GGD. De GGD heeft inzicht in de wensen van de gemeenten als bestuur en als klant.

Basispakket Bestuurlijke besluitvorming Planning en control Relatiebeheer Lokale accenten basispakket Incidentele overleggen met gemeenten

2007 68 17 29 29 --

2008 58 17 40 29 40

1.057.889

1.116.934

vergaderingen stukken overleggen adviezen overleggen



29 gemeenten.

Wettelijke basis

Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 5. Wet gemeenschappelijke regelingen, o.a. artikel 34 en 35. Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Gemeenschappelijke regeling GGD Hart voor Brabant, artikel 12 e.v., artikel 20 e.v.

Gebruikers

29 Gemeenten, algemeen publiek, ketenpartners.

Partners

--

Resultaat

Gemeenten zijn op de hoogte van de doelstellingen, producten en prestaties van de GGD en kunnen op basis hiervan de organisatie aansturen. Er zijn duidelijke afspraken met de gemeenten, collectief (Algemeen Bestuur) en individueel. Het algemeen publiek is op de hoogte van de doelstellingen en de producten van de GGD.

Kwaliteit

De afdelingen Directiesecretariaat en Managementondersteuning zijn ISOgecertificeerd en onderhouden een kwaliteitssysteem.


De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de publieke gezondheid en de inrichting en aansturing van de GGD Hart voor Brabant. Deze GGD werkt als gemeenschappelijke regeling voor 29 gemeenten en moet als openbaar lichaam voldoen aan een aantal specifieke eisen en wensen.



Pagina 156 van 167

Programma: Algemeen Afdeling: Directiesecretariaat

5. Bestuurskosten

Bestuurlijke besluitvorming

De GGD moet zorgen voor een zorgvuldige voorbereiding van de bestuurlijke besluitvorming en de uitvoering hiervan.

Planning en control

Voor de GGD gelden wettelijke bepalingen voor een planning- en controlcyclus. Deze zijn uitgewerkt in de Gemeenschappelijke regeling, de Organisatieverordening en de Financiële verordening.

Relatiebeheer

Een grote GGD (van 29 gemeenten) kan leiden tot een te grote afstand tussen de individuele gemeente en haar GGD. Daarom heeft het Algemeen Bestuur besloten om de gemeente ook nadrukkelijk als individuele klant te benaderen. De GGD werkt daarom met een systeem van relatiebeheer en evalueert daarin zijn diensten en neemt kennis van ontwikkelingen die daarvoor sturend kunnen zijn. Een maal per jaar is er een zgn. klantgesprek tussen de gemeente en de GGD. Daarbij gaat het vooral over de tevredenheid van de gemeenten en de ontwikkelingen die voor het werk van de GGD van belang (kunnen) zijn. De vragen, klachten en wensen van gemeenten die uit deze gesprekken komen, worden intern doorgeleid en de afhandeling ervan wordt bewaakt.

Lokale accenten basispakket

De dienstverlening van de GGD moet zoveel mogelijk aansluiten bij de lokale situatie: gezondheid, beleid en netwerk. Daarom heeft het Algemeen Bestuur gekozen voor een basispakket waarbinnen elke gemeente lokale accenten kan aanbrengen. De keuze van die lokale accenten per gemeente komt tot stand op basis van een advies van de GGD.



Pagina 157 van 167

Inhoud product Basispakket uniform Bestuurlijke besluitvorming

Voorbereiden van en ondersteunen bij vergaderingen van: - Algemeen Bestuur (4); - Dagelijks Bestuur (11); - Commissie Onderzoek begroting en rekening (3); - ambtenarenoverleggen Midden-Brabant, regio s-Hertogenbosch en Brabant-Noordoost (12); - portefeuillehoudersoverleggen in de regio s-Hertogenbosch en Brabant- Noordoost (8); - voorlichting raadscommissies gemeenten (20).

Planning en control

Opstellen van de Kaders begroting + bespreken in voorjaars-conferentie voor gemeenten en verwerken reacties. Ondersteuning bij het opstellen van de: - begroting; - beheersbegroting; - bestuursrapportages; - jaarrekening. Voorlichting bij de planning- en controlcyclus.

Lokale accenten basispakket

Overleg en toelichting per gemeente (29). Vertalen besluiten lokale accenten in planning- en controlcyclus.

Relatiebeheer

Klantenteams: interne voorbereiding van de jaarlijkse klantgesprekken. Klantgesprekken: 1 x per jaar ; met de grote gemeenten is er vaker contact. Verslaglegging + afwerken afspraken. Gemeenten verzoeken steeds meer om de aanwezigheid en inbreng van de GGD (directie of relatiebeheerder) op incidentele momenten.

Incidentele overleggen met gemeenten

Formatie: 0,6 fte directeur 0,5 fte controller 0,5 fte staffunctionaris P&O 0,2 fte financieel consulent 0,5 staffunctionaris ict 1,0 fte directiesecretaris 0,3 fte medewerker relatiebeheer 4,42 fte secretariaat 1,35 fte communicatie en pr 0,4 fte secretaris or Materieel budget: Accountantskosten, drukwerk, porti, vergaderkosten, externe advieskosten.



Pagina 158 van 167

Bijlage 1: Inwonersbijdragen GGD 2008 Opbouw inwonersbijdragen 2008 GGD

regio MiddenBrabant 12,21

Inwonersbijdrage basispakket 2005 na herijking Autonome verschillen 2005 1 Correctie inspecties kinderopvang Inwonersbijdragen gecorrigeerd basispakket Nominale ontwikkeling 2006 en 2007 Basispakket na herijking (prijspeil 2007) Correctie nominale ontwikkeling 2006 en 2007 Gecorrigeerde inwonersbijdragen 2007 Besluiten Algemeen Bestuur herijking (22 november 2006) Psychosociale zorg voor de jeugd Spraak-/taalscreening 5-jarigen Waakvlamniveau medische milieukunde Bezuinigingstaakstelling Inwonersbijdragen excl.nominale ontwikkelingen Nominale ontwikkelingen 2008 Inwonersbijdrage basispakket 2008 Bijdrage bestuurskosten (ontvlechting RAV) Nominale ontwikkelingen 2008 Totaal inwonersbijdrage 2008 waarvan: Basispakket - uniform deel Basispakket - lokale accenten bestuurskosten Autonome verschillen Totaal

Inwonersbijdrage RAV

-0,31 11,90 0,41 12,31 0,05 12,36

regio 's-Hertogen bosch 12,21 0,89 -0,31 12,79 0,44 13,23 0,05 13,28

regio BrabantNoordoost 12,21 0,12 -0,31 12,02 0,41 12,43 0,05 12,48

0,17

0,17

0,17

0,34 0,03 -0,09 12,81 0,19 13,00 0,39 0,01 13,40

0,34 0,03 -0,09 13,73 0,21 13,94 0,39 0,01 14,34

0,34 0,03 -0,09 12,93 0,19 13,12 0,39 0,01 13,52

11,14 1,46 0,80 13,40

11,14 1,46 0,80 0,94 14,34

11,14 1,46 0,80 0,12 13,52

regio MiddenBrabant

regio 's-Hertogen bosch

regio BrabantNoordoost

0,20 -0,20 0,00

0,20 -0,20 0,00

0,20 -0,20 0,00

Bijdrage desintegratiekosten RAV 2008 Onttrekking algemene reserve 2008 desintegratie RAV

Nominale ontwikkelingen

2006

2007

2008

1,00% 1,25% 0,25%

1,50% 1,50% 0,00%

0,00% 1,50% 1,50%

Begroting 2008

0,80% 0,80%

1,50% 2,00%

0,00% 1,50%

Productbegroting 2007

0,00%

0,50%

1,50%

2,00%

0,25% 0,50% 0,41% 1,50% 1,91%

1,91%

Prijzen Productbegroting 2007 Begroting 2008

2008 totaal

1,75%

Lonen

Correctie prijsontwikkeling 2006 en 2007 Correctie loonontwikkeling 2006 en 2007 Gewogen correctie nominale ontwikkeling 2006/2007 Gewogen nominale ontwikkeling 2008 Totaal toe te rekenen index inwonersbijdrage 2008 Indexering tarieven


1,91%


Pagina 159 van 167

Toelichting bij enkele posten Autonome verschillen Bij de fusie van de GGD'en in 2001 hebben de Algemene Besturen vastgesteld dat er nog verschillen zijn tussen de verschillende regio s. Het zijn vooral (historische) verschillen in het automatiseringsniveau en huisvestingskosten. Voor de gemeenten in de regio s-Hertogenbosch leidt dit tot hogere kosten. In het Algemeen Bestuur is afgesproken dat wij met een voorstel komen op dit punt. Daarnaast zijn er de kosten van de onderzoeksruimten jeugdgezondheidszorg. In BrabantNoordoost worden de extra kosten uit de inwonersbijdrage betaald. We werken nu aan een spreidingsplan, dat we nog aan die gemeenten zullen voorleggen; het streven is om vanaf 1 januari 2008 de gemeenten die akkoord kunnen gaan met het plan niet meer te belasten met de huidige (meer-)kosten. De ramingen voor de loon- en prijsontwikkeling voor het nieuwe jaar krijgen (zo nodig) nog een correctie voor het structureel deel van mogelijke bijstellingen op de ramingen van het lopende jaar. Correctie inspecties kinderopvang Het Algemeen Bestuur heeft in 2005 bij de herijking besloten om de jaarlijkse (reguliere) inspecties van de toen aanwezige kinderopvangcentra te betalen uit een (extra) deel van de inwonersbijdrage (de Wet kinderopvang wijst voor deze gemeentelijke taak de GGD aan). De niet reguliere inspecties rekenden wij af per uitgevoerde inspectie. Bij het toenmalige aantal kindercentra ging het daarbij om 0,31 per inwoner. Inmiddels is dit aantal sterk gestegen, wat betekent dat wij deze inspecties niet voor dit bedrag kunnen uitvoeren. In de toekomst verwachten wij nog een verdere stijging van het aantal centra, ook door de toename van de professionele buitenschoolse opvang. Gezien de toename en de spreiding van de kinderopvangcentra willen wij vanaf 2008 daarom alle inspecties rechtstreeks in rekening brengen bij de betreffende gemeente; de inwonersbijdrage voor dit product vervalt dan Nominale ontwikkelingen Conform de besluiten van het Algemeen Bestuur bij de herijking corrigeren wij voor de prijs- en looninflatie, op basis van de meest actuele indexcijfers van de grootste gemeente (Tilburg): prijzen: voor de raming van de prijsontwikkeling hanteert de gemeente Tilburg vanaf 2006 de prijsmutatie van het Bruto Binnenlands Product, lonen: de gemeente Tilburg raamt de loonontwikkeling zelf, op basis van circulaires van het Ministerie van BZK, het Centraal Planbureau en aanvullende bronnen rond de loononderhandelingen. De ramingen voor de loon- en prijsontwikkeling voor het nieuwe jaar krijgen (zo nodig) nog een correctie voor het structureel deel van mogelijke bijstellingen op de ramingen van het lopende jaar.



Pagina 160 van 167

Bijlage 2: Overzicht lasten en baten 2008

product

Programma's

nummer

lasten

inkomsten

Onttrekking

inwoners

bijdrage

budgettair

derden

reseve

bijdrage

per inwoner

kader

plustaken

2008

2008

basispakket 2008

2008

2008

Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Nog te verdelen over de producten JGZ 1.01


4.610.773

168.451

4.442.322

4,39

1.02

Spraak-/taaladvies

1.075.257

246.432

300.000

528.825

0,52

1.03

Gedrag en opvoeding

655.751

163.685

123.000

369.066

0,36

1.04


1.274.690

209.784

1.064.906

1,05

1.05

Netwerken preventieve jeugdzorg

128.434

0

128.434

0,13

7.744.904

788.351

6.533.553

6,45

Totaal programma Jeugdgezondheidszorg

423.000

Gezondheidsbevordering (GB) Hart voor Brabant in Zicht 2.1.1

Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en regionale VTV

712.151

95.115

617.036

0,61

2.1.2


757.003

340.176

416.827

0,41

2.1.3

Thematisch onderzoek op verzoek

107.597

95.115

12.482

0,01

2.1.4

Sociale Kaart

277.708

95.460

182.248

0,18

2.1.5

Publieksinformatie en documentatie

658.843

400.000

258.843

0,26

2.1.6

Schoolgezondheidsbeleid

197.834

25.178

172.656

0,17

Van Harte Gezond 2.2.1

Roken

172.093

172.093

0,17

2.2.2

Overgewicht

248.167

248.167

0,25

2.2.3

Diabetes

152.486

152.486

0,15

2.2.4

Valpreventie

17.204

17.204

0,02

2.2.5


42.410

42.410

0,04

2.2.6


634.157

561.400

72.757

0,07

2.2.7

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

239.873

239.873

2.2.8

Bevolkingsonderzoek borstkanker

36.738

20.363

16.375

0,02

2.2.9

Alcohol

48.183

48.183

0,05

Geestkracht 2.3.1

Depressie

109.796

109.796

0,11

2.3.2


103.769

103.769

0,10

2.3.3


72.760

72.760

0,07

2.3.4


113.538

113.538

0,11

2.3.5

Vangnet en advies

182.694

54.848

127.846

0,13

2.3.6

Ondersteuning regiefunctie OGGZ

487.480

375.323

112.157

0,11

2.3.7

Huiselijk geweld

44.993

44.993

0,04

2.3.8


46.496

46.496

0,05

2.302.851

3.161.121

3,12

Totaal programma Gezondheidsbevordering

5.463.973

Algemene Gezondheidszorg (AGZ) 3.01


763.242

11.984

751.258

0,74

3.02


1.038.364

362.825

675.539

0,67

3.03


1.495.021

243.339

1.251.683

1,24

3.04

Tuberculosebestrijding asielzoekers

413.032

413.032

3.05

Tuberculosebestrijding gedetineerden

1.120.502

560.000

3.06

Reizigerszorg

1.968.311

1.968.311

3.07


329.874

0,33

3.08

Hygiënezorg

113.724

0,11

3.09

Forensische geneeskunde

240.922

0,24

650.502

3.363.000

3,32

51.955

810.216

0,80 0,80

560.502

351.413

21.539

1.009.374

805.650

631.661

390.739

8.790.921

4.777.418

Geneeskundige hulpverlening Brabant-Noord

2.151.628

2.151.628

Totaal programma GHOR

2.151.628

2.151.628

1.116.934

254.763

834.905

834.905

1.951.839

1.089.668

51.955

810.216

26.103.264

11.109.916

1.125.457

13.867.891

Totaal programma Algemene Gezondheidszorg

90.000

Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR) 4.01

Algemeen 5.01

Bestuurskosten Ondersteuning medische opvang asielzoekers Totaal Algemeen TOTAAL



Pagina 161 van 167

Bijlage 3: Bijdrage 2008 per gemeente Regio

Midden-Brabant regio 's-Hertogenbosch Brabant-Noordoost

Gemeente

inwoners 2007

totaal inwonersbijdrage 13,40 14,34 13,52

waarvan uniform deel 11,14 11,14 11,14

waarvan lokale accenten 1,46 1,46 1,46

waarvan bestuurskosten 0,80 0,80 0,80

autonome kosten 0,00 0,94 0,12

totaal inw.bijdrage

waarvan uniform deel

waarvan lok. accenten

waarvan bestuurskost.

autonome kosten

Regio Midden-Brabant Dongen Gilze en Rijen Goirle Heusden (Drunen) Hilvarenbeek Loon op Zand Oisterwijk Tilburg Waalwijk Subtotaal

25.487 25.381 22.041 24.872 15.113 22.869 25.733 201.087 45.651 408.234

341.526 340.105 295.349 333.279 202.514 306.445 344.822 2.694.566 611.723 5.470.330

283.925 282.744 245.537 277.069 168.359 254.761 286.666 2.240.109 508.552 4.547.722

37.211 37.056 32.180 36.312 22.065 33.389 37.570 293.587 66.650 596.021

20.390 20.305 17.633 19.897 12.090 18.295 20.586 160.870 36.521 326.587

0 0 0 0 0 0 0 0 0 -

Regio 's-Hertogenbosch Boxtel Haaren Heusden (Vlijmen) Schijndel 's-Hertogenbosch Sint-Michielsgestel Vught Subtotaal

30.020 13.769 18.010 22.911 135.596 27.894 25.250 273.450

430.487 197.447 258.270 328.544 1.944.447 400.000 362.085 3.921.279

334.423 153.387 200.636 255.229 1.510.539 310.739 281.285 3.046.238

43.829 20.103 26.295 33.450 197.970 40.725 36.865 399.238

24.016 11.015 14.408 18.329 108.477 22.315 20.200 218.760

28.219 12.943 16.930 21.536 127.460 26.220 23.735 257.043

Regio Brabant-Noordoost Bernheze 29.633 Boekel 9.503 Boxmeer 28.716 Cuijk 24.266 Grave 12.765 Landerd 14.752 Lith 6.724 Maasdonk 11.282 Mill en Sint Hubert 11.011 Oss 76.626 Sint Anthonis 11.770 Sint-Oedenrode 17.174 Uden 40.185 Veghel 36.679 Subtotaal 331.086

400.638 128.481 388.240 328.076 172.583 199.447 90.908 152.533 148.869 1.035.984 159.130 232.192 543.301 495.900 4.476.283

330.112 105.863 319.896 270.323 142.202 164.337 74.905 125.681 122.663 853.614 131.118 191.318 447.661 408.604 3.688.298

43.264 13.874 41.925 35.428 18.637 21.538 9.817 16.472 16.076 111.874 17.184 25.074 58.670 53.551 483.386

23.706 7.602 22.973 19.413 10.212 11.802 5.379 9.026 8.809 61.301 9.416 13.739 32.148 29.343 264.869

3.556 1.140 3.446 2.912 1.532 1.770 807 1.354 1.321 9.195 1.412 2.061 4.822 4.401 39.730

Totaal

13.867.892

11.282.258

1.478.644

810.216

296.774

1.012.770

Gemeentelijke bijdrage: Basispakket - uniform Basispakket - lokale accenten Bestuurskosten Totaal inwonersbijdrage 2008

11.579.032 incl. autonome kosten 1.478.644 810.216 13.867.892

Bron inwoners: CBS - inwonersaantallen per gemeente op 01-01-2007 (voorlopige cijfers, 2 maart 2007).



Pagina 162 van 167

Bijlage 4: Meerjarenbegroting 2008

2011 (in prijzen 2008)

lasten 2008

baten 2008

gem.bijdrage 2008

Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Gezondheidsonderzoek Spraak-/taaladvies Gedrag en opvoeding Gezonde en veilige school Netwerken preventieve jeugdzorg Totaal programma Jeugdgezondheidszorg

4.611.000 1.075.000 656.000 1.275.000 128.000 7.745.000

Gezondheidsbevordering (GB) Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en regionale VTV Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid Thematisch onderzoek op verzoek Sociale Kaart Publieksinformatie en documentatie Schoolgezondheidsbeleid Roken Overgewicht Diabetes Valpreventie Preventieve jeugdtandzorg Wijkgericht gezondheidswerk Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek borstkanker Alcohol Depressie Preventie eenzaamheid Opvoedingsondersteuning Relationele en seksuele vorming Vangnet en advies Ondersteuning regiefunctie OGGZ Huiselijk geweld Psychosociale hulp bij incidenten Totaal programma Gezondheidsbevordering

712.000 757.000 108.000 278.000 659.000 198.000 172.000 248.000 152.000 17.000 42.000 634.000 240.000 37.000 48.000 110.000 104.000 73.000 114.000 183.000 487.000 45.000 46.000 5.464.000

2.303.000

Algemene Gezondheidszorg (AGZ) Algemene infectieziektebestrijding Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen Tuberculosebestrijding Tuberculosebestrijding asielzoekers Tuberculosebestrijding gedetineerden Reizigerszorg Medische milieukunde Hygiënezorg Forensische geneeskunde Totaal programma Algemene Gezondheidszorg

763.000 1.038.000 1.495.000 413.000 1.121.000 1.968.000 351.000 1.009.000 632.000 8.791.000

12.000 363.000 243.000 413.000 1.121.000 1.968.000 22.000 896.000 391.000 5.428.000

Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen 4.01 Geneeskundige hulpverlening Brabant-Noord Totaal programma GHOR

2.152.000 2.152.000

2.152.000 2.152.000

Algemeen 5.01 Bestuurskosten Ondersteuning medische opvang asielzoekers Totaal Algemeen

1.117.000 835.000 1.952.000

307.000 835.000 1.142.000

810.000

26.104.000

12.236.000

1.01 1.02 1.03 1.04 1.05

2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.1.6 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 2.2.7 2.2.8 2.2.9 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.3.6 2.3.7 2.3.8

3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09

TOTAAL


168.000 546.000 287.000 210.000 1.211.000

95.000 340.000 95.000 95.000 400.000 25.000

561.000 240.000 20.000

55.000 375.000


lasten 2009

baten 2009

4.442.000 529.000 369.000 1.065.000 128.000 6.534.000

4.611.000 1.000.000 625.000 1.275.000 128.000 7.745.000

617.000 417.000 12.000 182.000 259.000 173.000 172.000 248.000 152.000 17.000 42.000 73.000

712.000 757.000 108.000 278.000 659.000 198.000 172.000 248.000 152.000 17.000 42.000 634.000 240.000 37.000 48.000 110.000 104.000 73.000 114.000 183.000 487.000 45.000 46.000 5.464.000

2.303.000

763.000 1.038.000 1.495.000 413.000 981.000 1.968.000 351.000 919.000 632.000 8.561.000

12.000 363.000 243.000 413.000 981.000 1.968.000 22.000 806.000 391.000 5.198.000

2.152.000 2.152.000

2.152.000 2.152.000

1.092.000 835.000 1.927.000

282.000 835.000 1.117.000

810.000

810.000 13.868.000

25.849.000

11.981.000

16.000 48.000 110.000 104.000 73.000 114.000 128.000 112.000 45.000 46.000 3.161.000

751.000 676.000 1.252.000

330.000 114.000 241.000 3.363.000

168.000 471.000 256.000 210.000

gem.bijdrage 2009

1.211.000

95.000 340.000 95.000 95.000 400.000 25.000

561.000 240.000 20.000

55.000 375.000

lasten 2010

baten 2010

gem.bijdrage 2010

4.442.000 529.000 369.000 1.065.000 128.000 6.534.000

4.611.000 925.000 594.000 1.275.000 128.000 7.533.000

168.000 396.000 225.000 210.000

617.000 417.000 12.000 182.000 259.000 173.000 172.000 248.000 152.000 17.000 42.000 73.000

712.000 757.000 108.000 278.000 659.000 198.000 172.000 248.000 152.000 17.000 42.000 634.000 240.000 37.000 48.000 110.000 104.000 73.000 114.000 183.000 487.000 45.000 46.000 5.464.000

95.000 340.000 95.000 95.000 400.000 25.000

2.303.000

763.000 1.038.000 1.495.000 413.000 841.000 1.968.000 351.000 919.000 632.000 8.421.000

12.000 363.000 243.000 413.000 841.000 1.968.000 22.000 806.000 391.000 5.058.000

2.152.000 2.152.000

2.152.000 2.152.000

1.092.000 835.000 1.927.000

282.000 835.000 1.117.000

810.000

810.000 13.868.000

25.497.000

11.629.000

16.000 48.000 110.000 104.000 73.000 114.000 128.000 112.000 45.000 46.000 3.161.000

751.000 676.000 1.252.000

330.000 114.000 241.000 3.363.000

999.000

561.000 240.000 20.000

55.000 375.000

lasten 2011

baten 2011

gem.bijdrage 2011

4.442.000 529.000 369.000 1.065.000 128.000 6.534.000

4.611.000 850.000 563.000 1.275.000 128.000 7.427.000

168.000 321.000 194.000 210.000

617.000 417.000 12.000 182.000 259.000 173.000 172.000 248.000 152.000 17.000 42.000 73.000

712.000 757.000 108.000 278.000 659.000 198.000 172.000 248.000 152.000 17.000 42.000 634.000 240.000 37.000 48.000 110.000 104.000 73.000 114.000 183.000 487.000 45.000 46.000 5.464.000

95.000 340.000 95.000 95.000 400.000 25.000

2.303.000

763.000 1.038.000 1.495.000 413.000 701.000 1.968.000 351.000 919.000 632.000 8.281.000

12.000 363.000 243.000 413.000 701.000 1.968.000 22.000 806.000 391.000 4.918.000

2.152.000 2.152.000

2.152.000 2.152.000

1.092.000 835.000 1.927.000

282.000 835.000 1.117.000

810.000

810.000 13.868.000

25.251.000

11.383.000

13.868.000

16.000 48.000 110.000 104.000 73.000 114.000 128.000 112.000 45.000 46.000 3.161.000

751.000 676.000 1.252.000

330.000 114.000 241.000 3.363.000

893.000

561.000 240.000 20.000

55.000 375.000

4.442.000 529.000 369.000 1.065.000 128.000 6.534.000

617.000 417.000 12.000 182.000 259.000 173.000 172.000 248.000 152.000 17.000 42.000 73.000 16.000 48.000 110.000 104.000 73.000 114.000 128.000 112.000 45.000 46.000 3.161.000

751.000 676.000 1.252.000

330.000 114.000 241.000 3.363.000

810.000

Bijlage 5: Tarieven 2008 2007

2008

Jeugdgezondheidszorg Gezondheidsonderzoek Extra PGO jaarcohort 8/9 jaar - per onderzoek Pgo jaarcohort 10/11 jaar

15,60

15,90

77,60 75,80 77,60 77,60

79,10 77,20 79,10 79,10

111,90 op aanvraag op aanvraag 111,90 233,00

114,00

Gezonde en veilige school Extra deelname PCL en CVI - per uur Zorgteams basisonderwijs - per 10 zorgteambijeenkomsten Spreekuren basisonderwijs - per spreekuur Cursussen en voorlichtingsbijeenkomsten - per bijeenkomst Poetsinstructies - per voorlichting Adviezen ontheffing leerplicht/leerlingenvervoer - per uur Medische indicatie kinderdagverblijven - per advies Extern vertrouwenspersoon - per leerling Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs - vaste bijdrage per school Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs - variable kosten per 100 leerlingen

131,00 4.170,00 155,00 417,00 80,60 121,40 65,40 1,58 3.990,00 1.540,00

133,50 4.250,00 158,00 425,00 82,10 123,70 66,60 1,61 4.066,00 1.570,00

Netwerken preventieve jeugdzorg Netwerken preventieve jeugdzorg - per 10 netwerkbijeenkomsten

2.610,00

2.660,00

125,50

127,90

Spraak-/taaladvies Consultatieve logopedie 0-4 jaar - per uur Begeleiding logopedie - per leerling Collectieve preventie logopedie - per uur Groepsvoorlichting logopedie - per uur á Gedrag en opvoeding Voorlichtingsbijeenkomst per uur Psychodiagnostisch onderzoek (taxatieonderzoek) Kortdurende psychologische begeleiding Pedagogisch spreekuur - per spreekuur Kortdurende vervolgbegeleiding - per 3 gesprekken

Gezondheidsbevordering Cursus Stoppen met roken

De directie van de GGD is gemandateerd om dit tarief naar boven of naar beneden aan te passen.



114,00 237,50

Algemene Gezondheidszorg (AGZ) Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen SOA onderzoek HIV-test HIV-consult Hepatitis B Titer (bloedonderzoek) Verklaring non-aids incl. HIV-test Twinrix per vaccinatie Uurtarief verpleegkundige

17,60 35,10 17,60 29,10 58,20 21,10 77,60

17,90 35,80 17,90 29,70 59,30 21,50 79,10

Tuberculosebestrijding Mantoux BCG Rontgen Copy verklaring Copy rapport Print foto

16,30 31,00 38,80 6,20 34,60 17,60

16,60 31,60 39,50 6,30 35,30 17,90

Reizigerszorg Consultprijzen Consult (17 jaar en ouder) Kinderconsult (tot en met 16 jaar) Avond/weekend toeslag Reductieconsult (50%) Consult langverblijf (3 maanden of meer) Telefonisch consult

15,90 7,90 9,50 7,90 26,50 15,90

16,20 8,10 9,70 8,10 27,00 16,20

19,60 20,10 31,70 37,00 51,10 37,00 46,50 40,20 15,90 69,70 57,00 29,50 27,50 52,80 51,30 20,10 40,70 79,90 84,60 26,50

20,00 20,50 32,30 37,70 52,10 37,70 47,40 41,00 16,20 71,00 58,10 30,10 28,00 53,80 52,30 20,50 41,50 81,40 86,20 27,00

30,70 2,70 2,70 15,40

31,30 2,80 2,80 15,70

118,50 177,70

120,80 181,10

Vaccinaties (per stuk) Difterie, Tetanus, Polio (DTP) Hepatitis A Immunoglobuline 2 ml Gele koorts Hepatitis A - Havrix junior - (tot en met 15 jaar) Hepatitis A - Havrix Hepatitis B - Engerix junior - (tot en met 15 jaar) Hepatitis B - Engerix Meningokokken-ziekte Poliomyelitis Rabies Hepatitis A/B combinatie - Twinrix Buiktyfus Bof Mazelen Rode Hond (BMR) Tekenencefalitis (FSME) FSME voor kinderen Influenza Haemophilus influenzae type b (Hib) Japanse Encephalitis Pneumokokkenvaccinatie (Prevenar) Pneumokokken-ziekte Overige verrichtingen Bloedonderzoek Hepatitis A of B Vaccinatieboekje Europees medisch paspoort Verklaring non-aids De directie van de GGD is gemandateerd om alle tarieven 2008 van de producten Reizigerszorg naar boven of naar beneden aan te passen naar aanleiding van marktontwikkelingen. Forensische geneeskunde Forensische sociaal geneeskundige binnen kantooruren Forensische sociaal geneeskundige buiten kantooruren

De directie van de GGD is gemandateerd om in de contracten met de politie af te wijken van deze tarieven.



Pagina 165 van 167

Technische hygiënezorg Legionellabeheersplan, controle en voorlichting 345,40 Uitvoeren risicoanalyse en beheersplan kleine installatie 338,90 460,40 Voorlichting nuchter omgaan met risico's 451,80 230,00 Beoordelen uitvoering legionellapreventiebeleid op 1 locatie 225,90 66,50 Afname watermonster voor kweken legionella 65,30 61,30 Vanaf 2e watermonster op de locatie 60,20 Voorrijkosten per locatie 25,10 25,60 Geen voorrijkosten bij clusters van mee dan 12 monsterafnames als binnen één dagdeel en in een beperkt gebied. Inspectie prostitutiebedrijven Beoordeling reguliere inspectie

527,10

537,00

Evenementen Beoordeling regulier evenement t.b.v. standaardpakket Beoordeling regulier evenement (uurtarief)

301,20 75,00

307,00 76,40

Inspectie tattoeage & piercing Gaatjes prikken in oren en neusvleugels mbv een piercingsdocument Cosmetische tattoeage of permanente make-up Tattoeëren Piercen Combinatie van bovenstaande activiteiten

174,36 305,13 348,73 348,73 435,91

177,70 311,00 355,40 355,40 444,20

Beoordeling schoolhygiëne Inspectie groep 1 en 2 Begeleiding / beoordelen schoonmaakprogramma Keurmerk schone en gezonde school: nulmeting (1ste Jaar) Keurmerk schone en gezonde school: jaarlijkse vervolginspectie Tweejaarlijkse inspectie

376,50 150,60 753,00 376,50 527,10

383,70 153,50 767,40 383,70 537,20

602,40 1.054,20 602,40

613,90 1.074,30 613,90

376,50 451,80 527,10 602,40 188,30 602,40

383,70 460,40 537,20 613,90 191,90 613,90

Inspectie kinderopvang Inspectie na melding start kinderdagverblijf / BSO / gastouderbureau Jaarlijkse inspectie kinderdagverblijf / BSO / gastouderbureau Inspectie na klacht of signaal uit omgeving Inspectie peuterspeelzalen Inspectie peuterspeelzaal oude stijl éénmaal in de één of twee jaar Nulmeting (bij start of verbouwing) tot twee groepen Nulmeting van twee groepen tot vijf groepen Nulmeting bij meer dan 5 groepen Peuterspeelzaal kleine inspectie 1 x per twee jaar (alleen in combinatie 8.1) Inspectie peuterspeelzaal volgens handreiking VNG



Pagina 166 van 167

Voedingshygiëne Audit productiekeuken waar gekoppeld en ontkoppeld wordt bereid Audit satellietkeuken Audit assemblagekeuken Beoordelen HACCP-handboek Opstellen / aanpassen HACCP-handboek. (Dit is een richtlijn, iedere offerte opnieuw berekenen door middel van onderstaande formule met teamleider THZ) Audit voedingshygiëne in de school en personeelskantine

828,30 376,50 753,00 263,60

844,10 383,70 767,40 268,60

2.635,50 301,20

2.685,80 307,00

Zorgcentra Audit afdeling Verpleeghuis Audit afdeling Zorgcentrum

828,30 753,00

844,10 767,40

Adviesuren hygienist (hygienecommissie, begeleiding, etc) (Dit is een richtlijn, iedere offerte opnieuw berekenen door middel van onderstaande formule met teamleider THZ)

301,20

307,00

2.108,40

2.148,70

1.280,10

1.304,50

715,35

729,00

376,50

383,70

451,80

460,40

Afgifte kleding- en lompencertificaten Inspectie commercieel lompenverzamelbedrijf Inspectie éénmaal per 2 jaar Afgifte verklaring voor zending naar buitenland

301,20 75,30

307,00 76,70

Recreatievoorzieningen Audit minicamping, groepaccomodatie: éénmaal in 3 jaar Omschrijving werkzaamheden

414,20 527,10

422,10 537,20

Accommodaties Inspectie sporthal Inspectie wijkcentrum

451,80 564,80

460,40 575,60

1.230,00 2.280,00 4.550,00 362,00

1.250,00 2.320,00 4.640,00 369,00

58,60 61,60 68,30 77,60 90,50 97,80 111,90 130,80

59,70 62,80 69,60 79,10 92,20 99,70 114,00 133,30

Scholing Opleiding Hygiënecontactpersoon gezondheidsinstellingen Opleiding bestaat uit 3 dagdelen + 1 terugkomdag Maximaal aantal deelnemers: 12 maximaal Opleiding HACCP voor beginners in Gezondheidsinstellingen De opleiding bestaat uit 2 dagdelen. Maximaal aantal deelnemers: 12 Opleiding HACCP: opfriscursus voor medewerkers Gezondheidsinstellingen Opleidin bestaat uit 1 dagdeel. Maximaal aantal deelnemers: 12 Workshop Legionella medewerkers instellingen / gemeenten Opleiding bestaat uit één dagdeel. Maximum aantal deelnemers: 14 Legionellapreventie: nuchter omgaan met risico's, informatie nieuwe wetgeving. Voor gemeenten en instellingen. Maximum aantal deelnemers: 14

De directie van de GGD is gemandateerd om alle tarieven 2008 van de producten Hygiëne naar boven of naar beneden aan te passen naar aanleiding van marktontwikkelingen. Medische milieukunde Ventilatieadvies op maat Project specifieke gezondheidsrisico's (per 20 uur) Quick scan milieurisico's Advies nieuwbouw scholen

Uurtarieven overige producten Teamassistente Secretaresse Voorlichter/projectassistent/managementassistent Sociaal verpleegkundige/logopedist/psychologisch medewerker GVO-medewerker GVO-functionaris Beleidsfunctionaris/epidemioloog/psycholoog/medisch milieukundige Sociaal geneeskundige

Afrondingen: tarieven hoger dan 10.000 op 100,--, hoger dan 1.000 op hoger dan 100 op 1,--, lager dan 100,-- op 0,10, * niet afgerond. Ontwerpbegroting 2008


10,--,

Pagina 167 van 167

Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant

Recommend Documents