College Onderwerp:
V200900527 Begroting 2010 en jaarverslag 2008 GGD Hart voor Brabant.
Samenvatting: Inleiding: Via bijgaande brief van 1 mei 2009 biedt de GGD Hart voor Brabant u de ontwerpbegroting 2010 en de inhoudelijke en financiële verantwoording over 2008 aan. De ontwerpbegroting en de stukken die betrekking hebben op de verantwoording over 2008 treft u eveneens bijgaand aan. Met name ten aanzien van de ontwerpbegroting 2010 vraagt de GGD naar de zienswijze van de gemeenteraad. Een en ander met de bedoeling deze te betrekken bij de definitieve vaststelling van de begroting zoals die is voorzien tijdens de vergadering van het algemeen bestuur van de GGD op 1 juli 2009.
Afweging: De voorliggende ontwerpbegroting 2010 van de GGD borduurt voort op de kaders zoals die door de GGD zijn geformuleerd in de voorjaarsnota en door de betrokken gemeenten inmiddels van commentaar zijn voorzien. Als gemeente Heusden nemen wij met name ten aanzien van de bekostiging van het EKD een minderheidsstandpunt in. Ik stel voor om dit standpunt ten principale te handhaven en conform de besluitvorming van de gemeenteraad de GGD hierover schriftelijk te informeren. Omwille van de realiteit ontkomen we er evenwel niet aan om de hiermee gepaard gaande financiële consequenties te verwerken in de gemeentebegroting 2010 e.v. De dekking van het tekort over 2008 via de algemene reserve is conform de in het kader van de gemeenschappelijke regeling gemaakte budgetafspraken.
Advies: niet in te stemmen met de voorliggende ontwerpbegroting 2010 van de GGD Hart voor Brabant; de GGD hierover schriftelijk te informeren; de te verwachten financiële consequenties op de voorgestelde wijze te verwerken in de gemeentebegroting 2010; het jaarverslag en de jaarrekening 2008 van de GGD Hart voor Brabant voor kennisgeving aan te nemen
1/1
College Onderwerp:
V200900527 Begroting 2010 en jaarverslag 2008 GGD Hart voor Brabant.
Collegevoorstel Inleiding: Via bijgaande brief van 1 mei 2009 biedt de GGD Hart voor Brabant u de ontwerpbegroting 2010 en de inhoudelijke en financiële verantwoording over 2008 aan. De ontwerpbegroting en de stukken die betrekking hebben op de verantwoording over 2008 treft u eveneens bijgaand aan. Met name ten aanzien van de ontwerpbegroting 2010 vraagt de GGD naar de zienswijze van de gemeenteraad. Een en ander met de bedoeling deze te betrekken bij de definitieve vaststelling van de begroting zoals die is voorzien tijdens de vergadering van het algemeen bestuur van de GGD op 1 juli 2009.
Feitelijke informatie: Ontwerpbegroting 2010 De voorliggende ontwerpbegroting 2010 borduurt voort op de kaders zoals die in een eerder stadium in de voorjaarsnota van de GGD zijn opgenomen. De betreffende voorjaarsnota is in onze gemeenteraadsvergadering van 24 maart 2009 behandeld. De gemeenteraad heeft destijds conform uw voorstel besloten, om niet in te stemmen met de door de GGD voorgestelde tijdelijke verhoging van de inwonerbijdrage voor de invoering van het Elektronisch Kind Dossier (EKD). Verder is groen licht gegeven voor een structurele verhoging van de inwonerbijdrage ten behoeve van de bestrijding van de stijgende kosten in het kader van de infectieziektenbestrijding. Tenslotte is ingestemd met de voorgestelde kostenverhoging als gevolg van nominale ontwikkelingen in de vorm van loon- en prijsstijgingen. Kennis genomen hebbende van onze hiervoor geschetste kanttekeningen en die van de overige aangesloten gemeenten, heeft het algemeen bestuur van de GGD in zijn vergadering van 9 april 2009 evenwel anders besloten. Nogal paradoxaal, als men kijkt naar de recente berichtgeving rondom de Mexicaanse griep en de toename van het aantal gevallen Q-koorts in onze regio, is het algemeen bestuur in meerderheid niet bereid om extra middelen te steken in de infectieziektenbestrijding. Eveneens in afwijking van onze mening, heeft de meerderheid van het algemeen bestuur besloten om in te stemmen met het voorstel van de GGD ten aanzien van de financiering van de invoering van het EKD, voor de periode 2010 tot en met 2012. Tenslotte dienen we er rekening mee te houden dat door het algemeen bestuur eveneens is besloten dat gemeenten de daarvoor van rijkswege ontvangen en te ontvangen bedragen doorsluizen naar de GGD ten behoeve van de verdere financiering van het EKD. Voor het jaar 2009 gaat het op basis van de decembercirculaire van het ministerie van binnenlandse zaken om een bedrag van ongeveer € 30.000,--. Het doorsluizen van deze gelden maakt overigens geen deel uit van de gemeentelijke inwonerbijdrage voor de GGD. Ondanks de besluitvorming in GGD-verband is er wat mij betreft geen aanleiding om onze eerder ingenomen standpunten te herzien. De realiteit van de werking van een gemeenschappelijke regeling als die van de GGD gebiedt ons evenwel rekening te houden met een verhoging van de gemeentelijke inwonerbijdrage voor 2010 e.v.
1/4
College Onderwerp:
V200900527 Begroting 2010 en jaarverslag 2008 GGD Hart voor Brabant.
Voor 2010 ziet dit er als volgt uit: Inwonerbijdrage 2010 Basispakket Autonome verschillen1 Incidentele kosten EKD Correctie nominale ontwikkeling 2008/2009 Indexering 2010 Totale inwonerbijdrage 2010
Regio Midden-Brabant Regio ’s-Hertogenbosch 14,11 14,11 0,00 0,99 0,48 0,48 0,16 0,17 0,20 0,21 14,95 15,96
Ter vergelijking: de inwonerbijdragen 2009 waren respectievelijk € 14,11 en € 15,10. Uitgaande van de reële verwachting dat het voorliggende voorstel van het dagelijks bestuur straks door het algemeen bestuur wordt overgenomen, moeten we voor het jaar 2010 rekening houden met een inwonerbijdrage van € 661.444,--. Hierbij is uitgegaan van een inwoneraantal van 43.023 per 1 januari 2009. Hiervan behoort 24.953 rekenkundig tot de regio Midden-Brabant en 18.070 tot de regio ’s-Hertogenbosch. Verantwoording 2008 De verantwoording over 2008 door de GGD is zowel van inhoudelijke als van financiële aard. Het inhoudelijk jaarverslag geeft wat mij betreft geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. In de reguliere relatiebeheergesprekken met de GGD komen relevante inhoudelijke kwesties periodiek aan de orde. De jaarrekening 2008 van de GGD sluit af met een tekort van € 322.484,--. Omdat de GGD ook optreedt als beheerder van gelden voor derden moet er nog een correctie plaatsvinden met de resultaten van de volgende onderdelen: Samenwerkingsverband Medische opvang asielzoekers (MOA) €103.560,-GHOR Brabant – Noord € 29.575,-Totaal €133.135,-Voor de GGD resteert daardoor uiteindelijk een negatief resultaat van € 455.619,--. Dit is inclusief een onttrekking aan de reserves ter grootte van € 961.203,--. Het negatieve bedrijfsresultaat voor onttrekking van de reserves bedraagt in 2008 dus € 1.283.687,--. Bij de begroting 2008 was overigens nog uitgegaan van een onttrekking van € 2.568.944,--. De belangrijkste oorzaken van de lagere onttrekking zijn: 1. vertraging invoering elektronisch kinddossier (€ 600.000,--) 2. lagere tekorten huisvesting (€ 260.000,--) 3. minder snellere afbouw contracten tbc (€ 200.000,--) 4. snellere afbouw formatie logopedie (€ 90.000,--) De resultaten van de afzonderlijke programma’s laten verder het volgende beeld zien: Gezondheidsbevordering + € 223.310,-Jeugdgezondheidszorg - € 187.879,-Algemene Gezondheidszorg - € 80.140,-Bestuurskosten - € 91.703,-Ondersteuning - € 319.207,-Resultaat - € 455.619,-Het tekort wordt gedekt uit de algemene reserves van de GGD.
1
Het betreft hier historische verschillen tussen de verschillende regio’s op het gebied van met name de huisvestingskosten. 2/4
College Onderwerp:
V200900527 Begroting 2010 en jaarverslag 2008 GGD Hart voor Brabant.
Afweging: De voorliggende ontwerpbegroting 2010 van de GGD borduurt voort op de kaders zoals die door de GGD zijn geformuleerd in de voorjaarsnota en door de betrokken gemeenten inmiddels van commentaar zijn voorzien. Als gemeente Heusden nemen wij met name ten aanzien van de bekostiging van het EKD een minderheidsstandpunt in. Ik stel voor om dit standpunt ten principale te handhaven en conform de besluitvorming van de gemeenteraad de GGD hierover schriftelijk te informeren. Omwille van de realiteit ontkomen we er evenwel niet aan om de hiermee gepaard gaande financiële consequenties te verwerken in de gemeentebegroting 2010 e.v. De dekking van het tekort over 2008 via de algemene reserve is conform de in het kader van de gemeenschappelijke regeling gemaakte budgetafspraken.
Inzet van middelen: dekking Voor het jaar 2010 moeten we rekening houden met een inwonerbijdrage van € 661.444,--. Dit betekent ten opzichte van het bedrag in de gemeentebegroting 2009 een stijging van € 38.737,--. Deze stijging is voor een bedrag van € 20.651,-- terug te voeren op de invoering van het EKD. Voorgesteld wordt om voor dit bedrag dekking te zoeken binnen de brede doeluitkering centrum voor jeugd en gezin, zoals we die van rijkswege ontvangen. De stijging van het restantbedrag ad € 18.086,-- wordt veroorzaakt door indexering en nominale ontwikkeling en zal worden verwerkt in de conceptgemeentebegroting 2010.
Procedure: vervolgstappen Het algemeen bestuur van de GGD neemt tijdens de vergadering van 1 juli a.s. een definitief besluit over de voorliggende ontwerpbegroting 2010 en de verantwoording over 2008. Met inachtneming van het besluit van onze gemeenteraad d.d. 24 maart 2009 ten aanzien van de voorjaarsnota van de GGD, wordt uw college in de gelegenheid gesteld om te reageren op de voorliggende begrotingsstukken.
Advies: Ik stel u voor bijgaand besluit vast te stellen.
3/4
College Onderwerp:
V200900527 Begroting 2010 en jaarverslag 2008 GGD Hart voor Brabant.
BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 16 juni 2009;
gelet op: de Gemeenschappelijke regeling GGD Hart voor Brabant en het standpunt van de gemeenteraad van 24 maart 2009 ten aanzien van de voorjaarsnota van de GGD; besloten: niet in te stemmen met de voorliggende ontwerpbegroting 2010 van de GGD Hart voor Brabant; de GGD hierover schriftelijk te informeren; de te verwachten financiële consequenties op de voorgestelde wijze te verwerken in de gemeentebegroting 2010 het jaarverslag en de jaarrekening 2008 van de GGD Hart voor Brabant voor kennisgeving aan te nemen.
namens het college van Heusden, de secretaris,
mr. J.T.A.J. van der Ven
4/4
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
Inhoudsopgave 1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Inleiding.................................................................................................... 4 1.1
Algemeen..............................................................................................5
1.2
Verslag van de directie ............................................................................5
1.3
Besluitvorming .......................................................................................7
Gezondheidsbevordering............................................................................ 8 2.1
Wat zijn de ontwikkelingen? .....................................................................8
2.2
Wat hebben we in 2008 gedaan?...............................................................8
2.3
Wat heeft het gekost? ........................................................................... 11
Jeugdgezondheidszorg..............................................................................13 3.1
Wat zijn de ontwikkelingen? ................................................................... 13
3.2
Wat hebben we in 2008 gedaan?............................................................. 13
3.3
Wat heeft het gekost? ........................................................................... 16
Algemene Gezondheidszorg ......................................................................18 4.1
Wat zijn de ontwikkelingen? ................................................................... 18
4.2
Wat hebben we in 2008 gedaan?............................................................. 19
4.3
Wat heeft het gekost? ........................................................................... 22
Geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen ..........................................25 5.1
Wat zijn de ontwikkelingen? ................................................................... 25
5.2
Wat hebben we in 2008 gedaan?............................................................. 25
5.3
Wat heeft het gekost? ........................................................................... 26
Financiën..................................................................................................27 6.1
Algemeen............................................................................................ 27
6.2
Gemeentelijke bijdragen ........................................................................ 28
Bijzondere onderwerpen ...........................................................................29 7.1
Weerstandsvermogen............................................................................ 29
7.2
De risico’s ........................................................................................... 29
7.3
Onderhoud kapitaalgoederen .................................................................. 31
7.4
Financiering......................................................................................... 31
7.5
Verbonden partijen ............................................................................... 32
7.6
Rechtmatigheid .................................................................................... 33
Kwaliteit...................................................................................................34 8.1
Kerwaarden ......................................................................................... 34
8.2
Klanten............................................................................................... 34
8.3
Kwaliteitsbeleid .................................................................................... 35
8.4
Klachten ............................................................................................. 35
Personeel .................................................................................................37 9.1
Mobiliteit............................................................................................. 37
9.2
Formatie ............................................................................................. 37
9.3
Arbo................................................................................................... 37
9.4
Ziekteverzuim...................................................................................... 37
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-2-
10. Bijlagen....................................................................................................38 10.1
Samenstelling Algemeen Bestuur per 31 december 2008............................. 38
10.2
Balans per 31 december 2008 ................................................................ 40
10.3
Activastaat .......................................................................................... 45
10.4
Kasstroomoverzicht .............................................................................. 46
10.5
Algemene toelichting en waarderingsgrondslagen....................................... 47
10.6
Resultatenrekening over 2008 ................................................................ 50
10.7
Staat van reserves en voorzieningen........................................................ 53
10.8
Bijdrage 2008 per gemeente .................................................................. 54
10.9
Verdeling kosten HSC 2008 per kostensoort .............................................. 55
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-3-
1.
Inleiding
Voor u ligt de jaarrekening 2008 van de GGD Hart voor Brabant. Met deze jaarrekening leggen wij verantwoording af aan het Algemeen Bestuur van de GGD over de verschillen tussen begroting en werkelijkheid in prestaties en financiën.
De exploitatie van de GGD sluit af met een tekort van € 322.484. Omdat de GGD gelden voor derden beheert, volgt hierop nog een correctie van € 133.135. Er blijft dan een negatief resultaat over van € 455.619.
De accountant heeft een goedkeurende verklaring afgegeven bij de ontwerpjaarrekening. Het Algemeen Bestuur van de GGD is bevoegd om de jaarrekening 2008 vast te stellen.
‘s-Hertogenbosch, april 2009
Het Dagelijks Bestuur van de GGD Hart voor Brabant,
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-4-
1.1
Algemeen
De missie van de GGD is: ‘De GGD bewaakt, beschermt en bevordert de gezondheid van iedereen, met speciale aandacht voor risicogroepen’. We hebben daarbij extra aandacht voor de mensen die: -
niet of beperkt hun verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid kunnen nemen;
-
de meeste gezondheidsrisico's lopen;
-
voor zorg en preventie moeilijk bereikbaar zijn;
-
acute gezondheidsrisico's lopen;
-
door hun gezondheid of activiteiten de gezondheid van anderen bedreigen.
De GGD oefent twee kernfuncties uit: preventie en acute zorg. -
Preventie richt zich op het behoud en het verbeteren van de gezondheid met als doel de totale levensverwachting en de gezonde levensverwachting (het aantal in goede gezondheid doorgebrachte jaren) te behouden en zelfs te laten stijgen.
-
Acute zorg: de taken in situaties dat de gezondheid van individuen of groepen van de bevolking plotseling wordt bedreigd. Het gaat hierbij om het optreden tegen de bedreigingen zelf, maar ook de voorbereiding op dit optreden.
De GGD Hart voor Brabant is een gemeenschappelijke regeling van 29 gemeenten in de regio’s Midden-Brabant, ’s-Hertogenbosch en Brabant-Noordoost.
Leeswijzer Hieronder volgen eerst de grote lijnen uit de jaarrekening 2008. Daarna vindt u eerst per programma een verslag van de ontwikkelingen, de prestaties en de financiën, met een verklaring voor de eventuele verschillen tussen begroting en realisatie. Dan volgen nog enkele bijzondere (wettelijk verplichte) onderwerpen, een kwaliteitsverslag en enkele gegevens over het personeel. Tot slot zijn er de bijlagen.
1.2
Verslag van de directie
De jeugd bleef een belangrijk thema voor de GGD, ook in 2008. Het belangrijkste moment was het besluit van de vier organisaties voor jeugdgezondheidszorg om in de komende jaren vergaand te gaan samenwerken. Dat deden ze door een juli een convenant vast te stellen waaraan het Algemeen Bestuur zijn brede instemming gaf en daarvoor ook een (nieuwe) Stuurgroep jeugdgezondheidszorg instelde.
In 2008 brachten we voor het eerst een jaarverslag voor elke gemeente uit. We hebben deze verslagen samen met de gemeenten geëvalueerd en ook naar het interne proces gekeken. De verslagen over 2008 zullen daardoor nog beter bruikbaar en leesbaar zijn. Daarnaast was er over 2007 weer een populair jaarverslag.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-5-
De programma’s
Gezondheidsbevordering Dit programma heeft drie programmalijnen, waarvan de prestaties in grote lijnen overeenkwamen met de begroting. De oorzaak van afwijkingen lag vaak in het inspelen op de (veranderde) vragen van gemeenten. Belangrijkste afwijkingen: -
Hart voor Brabant in Zicht: meer onderzoek Q-koorts, jeugdmonitor, Gezonde en veilige school, minder gezondheidsinformatie, zorgbalans, onderzoek;
-
Van Harte Gezond: meer alcoholvoorlichting en bevolkingsonderzoek, minder overgewichtprojecten;
-
Geestkracht: meer opvoedingsondersteuning, relationele en seksuele vorming.
Het resultaat is € 223.310 positief, vooral doordat we meer projecten uitvoerden in opdracht van gemeenten en anderen. Voor meer details en een toelichting: zie hoofdstuk 2.
Jeugdgezondheidszorg Het nieuwe convenant jeugdgezondheidszorg werkten we in het najaar uit in een projectplan, dat zal lopen tot 2011. Belangrijke punten daarin waren: -
een integrale aansturing (per regio) van de jeugdgezondheidszorg voor alle 0-19 jarigen;
-
de plannen om het elektronisch kinddossier in te voeren;
-
het voornemen om later te gaan kijken naar de verdere (bestuurlijke) aansturing.
In 2008 zijn de taakvelden logopedie en psychologie stevig veranderd, met de nodige personele gevolgen. Bij de gezondheidsonderzoeken waren de prestaties in lijn met de begroting, behalve bij de 5/6 jarigen; deze achterstand halen we in 2009 in. De opkomstpercentages waren goed. Gemeenten kozen niet of minder voor lokale accenten en plustaken, zoals bij spraak-/taaladvies en gedrag en opvoeding. Het resultaat is € 187.878 negatief, onder andere door de inzet tijdelijk personeel. Voor meer details en een toelichting: zie hoofdstuk 3.
Algemene gezondheidszorg Binnen dit programma was er, onder andere door de Q-koorts, weer veel samenwerking met regionale en landelijke organisaties. Onze deskundigheid blijft nodig omdat wij goed bekend zijn met de lokale situatie.
De belangrijkste afwijkingen in de prestaties waren: -
infectieziektebestrijding: meer meldingen (Q-koorts) en outbreakmanagement (vooral dus de Q-koorts), minder onderzoek en surveillance;
-
soa-bestrijding: meer spreekuren, HIV-testen partnerwaarschuwingen;
-
tuberculosebestrijding: meer aangiftes, minder screeningen;
-
medische milieukunde: meer voorlichtingen
-
technische hygiënezorg (THZ): minder scholen en peuterspeelzalen, meer kindercentra;
-
forensische geneeskunde: meer lijkschouwen.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-6-
Het resultaat was € 80.140 negatief. Voor meer details en een toelichting: zie hoofdstuk 4.
Financieel De exploitatie van de GGD sluit af met een tekort van € 322.484. Omdat de GGD ook gelden van derden beheert, is er nog een correctie van € 133.135. Er resteert dan een negatief resultaat van € 455.619. Dit is inclusief de inzet van reserves van € 961.203.
1.3
Besluitvorming
Bij de vaststelling van de jaarrekening 2008 leggen wij de volgende beslispunten voor aan het Algemeen Bestuur: 1. de resultaatbestemming; 2. de inwonersbijdrage; 3. de jaarrekening 2008 en de toelichting daarop.
De besluitvorming over de jaarrekening 2008 ziet er zo uit: Wanneer
wat
door
uiterlijk 1 mei 2009
concept jaarrekening 2008 naar colleges en griffiers
directiesecretariaat
uiterlijk 8 juni 2009
ontvangst schriftelijke opmerkingen gemeenten
--
uiterlijk 18 juni 2009
jaarrekening 2008 naar leden Algemeen Bestuur
directiesecretariaat GGD
2 juli 2009
vaststelling jaarrekening 2008
Algemeen Bestuur
uiterlijk 10 juli 2009
jaarrekening 2008 naar Gedeputeerde Staten
directiesecretariaat GGD
13 juli 2008
info genomen besluiten naar B&W gemeenten
directiesecretariaat GGD
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-7-
2. 2.1
Gezondheidsbevordering Wat zijn de ontwikkelingen?
In 2008 voerden we een nieuw registratiesysteem in, dat snel overzichten geeft van de uren en de prestaties. Bij de prestaties zijn op onderdelen afwijkingen te zien tussen begroting en realisatie, vooral omdat de registratie in het nieuwe registratiepakket nog in de opstartfase bevond en er een gewenningsperiode was. In 2009 zullen we dit verbeteren. Bij de producten zijn er regelmatig afwijkingen omdat de beheersbegroting uitgaat van de opdrachten van de gemeenten uit de lokale accenten en van de plustaken. Hierdoor sluiten de producten beter aan bij de wensen van de gemeenten. Verder konden we niet op alle onderdelen de prestaties leveren door factoren buiten de GGD. Ondanks onze inspanningen is er dan niet tijdig een heldere opdracht van een gemeente of verleenden scholen geen medewerking. Hierdoor konden we sommige activiteiten niet uitvoeren. Tijdens zo’n proces overleggen we wel uitgebreid met de gemeente. Zij kan dan besluiten om een gekozen activiteit niet uit te voeren of te vervangen door andere activiteiten. In een enkel project is het niet (volledig) uitvoeren van een project veroorzaakt door de onszelf (bijv. door ziekte). Deze activiteiten voeren we in 2009 nog uit.
2.2
Wat hebben we in 2008 gedaan?
Hart voor Brabant in Zicht De totale inzet is conform de begroting. Hieronder staan de afwijkingen per projectsoort.
Projectsoort
Verrichtingen
Uren
Begroot
Realisatie
Begroot
Realisatie
Gezondheidsmonitor HvB en Regionale VTV
206
153
4.201
3.671
Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid
326
481
11.620
10.812
11
56
916
497
8.500
8.750
2.294
2.388
1.112.088
1.066.069
5.843
4.256
57
153
4.524
4.649
29.398
26.273
Thematisch onderzoek op verzoek Sociale kaart Publieksinformatie en documentatie Gezonde en Veilige School Totaal
Gezondheidsmonitor GGD Hart voor Brabant en de regionale VTV We voerden het werk grotendeels volgens planning uit, met de volgende afwijkingen: Het werk voor de Brabantse Jeugdmonitor 0 t/m 11 jaar is gestart, maar de afronding vindt in 2009 plaats. Dit geldt ook voor de Regionale Volksgezondheidtoekomstverkenning 2010. Het haalbaarheidsonderzoek zorgbalans hebben we opgeschort, o.a. door het werk door de Q-koorts. We verstrekten minder gezondheidsinformatie dan begroot, omdat gemeenten minder onderzoeksvragen aan ons voorlegden.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-8-
Het onderzoek voor de Q-koorts kostte veel, niet begrote, uren. Ook het werk voor de Brabantse Jeugdmonitor 12 t/m 18 jaar kostte meer uren dan begroot, deels door de samenwerking binnen de provincie. Deze samenwerking levert in 2009 efficiencywinst op.
Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid Deze uren zetten we in in overleg met de gemeenten. Het blijft belangrijk dat gemeenten tijdig hun vraag formuleren: we kunnen namelijk niet alles uitvoeren in het najaar. Deze uren zijn hierdoor niet allemaal geleverd. Onderwerpen die een meer inzet vroegen dan begroot: -
Www.regionaalkompas.nl: deze website biedt landelijke en regionale beleidsinformatie over volksgezondheid. Het kompas krijgt jaarlijks een aantal actualisaties. In 2008 kwamen er meerdere nieuwe thema’s bij.
-
Meer inzet rond de beleidsontwikkelingen bij de jeugdgezondheidszorg.
-
Inventarisatie voor de Inspectie voor de gezondheidszorg (IGZ): als toezichthouder op de publieke gezondheidszorg benaderde de IGZ ons met vragen; dit hadden we niet begroot.
-
Meer interne ondersteuning aan andere afdelingen, bijvoorbeeld voor de projecten Gezonde en veilige school’ en Ondersteunend onderzoek bij Q-koorts.
Thematisch onderzoek op verzoek Hier deden we minder dan begroot doordat er minder vragen van gemeenten waren. De pilot OGGZ-monitor vroeg meer tijd dan begroot.
Publieksinformatie en documentatie en sociale kaart In 2008 investeerden we in het digitaliseren van de publieksinformatie, door alle informatie via websites aan te bieden en lesmateriaal te digitaliseren: we bieden nu het materiaal voor scholen alleen nog digitaal aan. Hierdoor verschoof de inzet naar publieksinformatie. We investeerden ook in het landelijk convenant Sociale kaart met de bibliotheken en de MEEorganisaties. Verder maakten we op verzoek van de gemeente Tilburg twee websites: www.jeugengezintilburg.nl en www.dementieportaal.nl. Het aantal pageviews/sessies op www.gezondbrabant.nl was veel hoger dan verwacht. Verder verstrekten we meer folders dan begroot.
Gezonde en veilige school (GVS) Dit is een traject dat de scholen ondersteunt bij hun aandacht voor gezondheid en veiligheid; we zorgen voor de projectleiding en de verdere ontwikkeling van dit project. Het aantal deelnemende scholen steeg tot boven de 100. Een aantal gemeenten betrok scholen bij hun gezondheidsbeleid via de GVS-methode. De inzet was mede hierdoor hoger dan begroot. Bij de interventies was de inzet volgens planning.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-9-
Van Harte Gezond De inzet in dit programma is conform de begroting. De belangrijkste afwijkingen zitten bij de projectsoorten Roken, Overgewicht, Alcohol en het Bevolkingsonderzoek.
Projectsoort
Verrichtingen
Uren
Begroot
Realisatie
Begroot
Realisatie
43
25
872
848
109
175
2.753
2.164
28
21
564
548
9
13
108
107
Roken Overgewicht Diabetes Valpreventie Preventieve jeugdtandzorg
2
12
383
358
Sociaal economische gezondheidsverschillen
212
1.093
9.930
8.895
Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
48
42
1.761
2.120
2
19
365
230
144
95
1.884
1.692
18.620
16.961
Bevolkingsonderzoek borstkanker Alcohol Totaal
Roken De totale inzet is conform begroting. Het accent lag bij de landelijke campagne Rookvrije horeca. Verder zijn er na de zomer veel aanmeldingen geweest voor de cursus Pak je Kans. Hierdoor voerden we meer cursussen uit.
Overgewicht Bij een klein aantal projecten kozen gemeenten voor het omzetten van activiteiten naar een ander thema of kwamen lokale activiteiten onvoldoende van de grond. Als dit het geval was, overlegden we met de gemeente.
Diabetes Het accent van de uitvoering lag in het voorjaar, met een publiekscampagne diabetes. De uitvoering vond plaats volgens planning.
Sociaal economische gezondheidsverschillen De uitvoering was grotendeels conform planning. Bij de medische opvang asielzoekers waren er minder activiteiten dan begroot, door de ontmanteling van de Stichting MOA en de langdurige landelijke onderhandelingen over de nieuwe situatie. Hierdoor hebben we vacatures niet ingevuld, waardoor we het werk niet volledig konden uitvoeren.
Bevolkingsonderzoeken Er waren extra werkzaamheden door de overdracht van het werk naar de Stichting Bevolkingsonderzoek Zuid (per 1 januari 2009).
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 10 -
Alcohol Door de vraag van scholen hebben we meer ingezet dan begroot voor de campagne Alcohol en opvoeding en de Nationale ouderavond alcohol. In het regionale project voor BrabantNoord hebben we ook meer uren ingezet dan begroot.
Voor de andere projectsoorten was de uitvoering conform de planning. Geestkracht Projectsoort
Verrichtingen
Uren
Begroot
Realisatie
Begroot
Realisatie
4
15
393
365
73
72
731
647
Depressie Preventie eenzaamheid ouderen Opvoedingsondersteuning
140
266
2.153
1.980
Relationele en seksuele vorming
65
117
1.157
1.054
Vangnet en advies
3.740
24
75
4.399
Ondersteuning en regiefunctie OGGZ
6
9
284
291
Huiselijk Geweld
8
20
260
195
12
115
Psychosociale hulp bij incidenten Totaal
852
825
10.229
9.096
Preventie eenzaamheid ouderen De activiteiten (vooral lokale accenten) verliepen grotendeels volgens planning. Waar we projecten niet volgens planning konden uitvoeren, overlegden we met de gemeente.
Opvoedingsondersteuning Gemeenten kozen meer voor deze interventies.
Relationele en seksuele vorming De uitvoering is conform begroting. Wel voerden we meer activiteiten uit in het onderwijs (deskundigheidsbevordering, voorlichtingen) en verder steeg de ondersteuning bij het project Preventie machtsmisbruik.
Voor de andere projectsoorten was de uitvoering conform de planning.
2.3
Wat heeft het gekost?
Het resultaat van het programma Gezondheidsbevordering is € 223.310 positief. Gemeenten en anderen hebben in 2008 meer projecten opgedragen dan begroot. Hierdoor is er een afwijking in de inkomsten en uitgaven. De kosten bleven relatief beperkt doordat we kozen voor een andere inzet van de disciplines. Hieronder staat een vergelijking tussen de beheersbegroting en de realisatiecijfers.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 11 -
Hart voor Brabant in Zicht
Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
3.192.797
Kosten
3.095.129
Inkomsten
1.112.072
Inkomsten
1.243.286
Gemeentelijke bijdrage
2.080.725
Gemeentelijke bijdrage
2.016.056
Resultaat
0
Resultaat
164.213
De oorzaken van de grootste verschillen: -
het projectleiderschap voor het project Gezonde en veilige school, dat ook is geïntensiveerd;
-
een toename van de interne dienstverlening.
Van Harte Gezond
Begroting Kosten
Bedrag 1.698.779
Inkomsten
940.395
Gemeentelijke bijdrage
758.384
Resultaat
0
Realisatie Kosten
Bedrag 1.706.201
Inkomsten
992.212
Gemeentelijke bijdrage
758.384
Resultaat
44.395
De kosten zijn gestegen door extra kosten bij voorlichting alcoholprojecten en projectkosten (Wijkgericht werken), maar hier staan ook extra opbrengsten tegenover.
Geestkracht
Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
752.289
Kosten
746.463
Inkomsten
244.232
Inkomsten
253.108
Gemeentelijke bijdrage
508.057
Gemeentelijke bijdrage
508.057
Resultaat
14.702
Resultaat
0
De kosten zijn iets gestegen, vooral door extra inzet in het project machtsmisbruik en de vervanging bij het Sense-project (seksuele hulpverlening). Hier staan wel extra opbrengsten tegenover.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 12 -
3. 3.1
Jeugdgezondheidszorg Wat zijn de ontwikkelingen?
Vanaf januari 2008 veranderden de taakvelden logopedie en psychologie flink, met de nodige personele gevolgen. Voor logopedie hebben we het nieuwe snel gevonden, voor psychologie had dat meer voeten in de aarde. Dat is ook te zien in de verantwoording. Tegelijk lopen er vele intensieve discussies over het jeugdbeleid: de Centra voor jeugd en gezin die de gemeenten inrichten, het systeem Zorg voor Jeugd dat ze in Noord-Brabant invoerden en het besluit om te komen tot een echte integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar. Vanaf februari 2008 voerden we het elektronisch kinddossier (EKD) in en leidden we de medewerkers daarvoor op. De invoering kostte veel energie en tijd, ook door technische (verbindings-)problemen in de opstartfase.
3.2
Wat hebben we in 2008 gedaan?
Gezondheidsonderzoeken De achterstand van ruim 800 PGO’s (preventieve gezondheidsonderzoeken) voor 5/6 jarigen door de invoering van het EKD bleef constant. Dit productieverlies werken we in de loop van 2009 weg. De onderzoeken in het voortgezet onderwijs en de screeningen van 10/11 jarigen zijn wel in lijn met de verwachting. We zijn tevreden over de opkomst.. Er waren veel minder onderzoeken op verzoek/controles dan begroot; we streven ook naar minder controles. Gemeentes hebben geen PGO’s voor 8/9 jarigen meer gekozen.
Basispakket uniform
Begroting 2008
Realisatie 2008
PGO jaarcohort 5/6 jaar (opkomst 90 %)
12.307
10.406
Onderzoeken
PGO klas 2 voortgezet onderwijs (opkomst 85 %)
12.743
10.834
Onderzoeken
PGO jaarcohort 13/14 REC-scholen
250
243
Onderzoeken
PGO speciaal onderwijs 1e medische keuring
969
930
Onderzoeken
PGO onderzoeken op verzoek/controles
11.130
8.577
Onderzoeken
Screening jaarcohort 10/11 jaar (opkomst 95 %)
11.899
11.734
Onderzoeken
494
1.084
Onderzoeken
Kortdurende begeleiding op indicatie Plustaken
Begroting 2008
Realisatie 2008
Extra PGO jaarcohort 8/9
150
4
Onderzoeken
PGO groep 10/11 jaar
204
82
Onderzoeken
Spraak-/taaladvies De nieuwe werkwijze is, na een moeizame startfase, qua prestaties toch goed op niveau. Het aantal gescreende kinderen is op orde en het percentage aansluitende onderzoeken is met 45,5 % in lijn met de verwachting. We leverden de lokale accenten zoals Logopedisch onderzoek op indicatie groep 1 t/m 8, en Spraak-/taaladvies voor schakelklassen conform de contracten (in ’s-Hertogenbosch en
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 13 -
Tilburg). Het Standaard eerste onderzoek betrof een kleine achterstand uit 2007. Enkele andere producten zijn niet ingekocht door gemeenten.
Basispakket uniform
Begroting 2008
Realisatie 2008
11.471
11.357
Vragenlijsten
4.588
5.169
Onderzoeken
Begroting 2008
Realisatie 2008
250
56
Uren
Peuterpraatlijn
50
0
Uren
Deskundigheidsbevordering intermediairs
50
0
Uren
Spraak-/taaladvies voor schakelklassen
13
10
Klassen
40
0
Uren
Begroting 2008
Realisatie 2008
Vragenlijst spraak-/taalscreening 5 jarigen Aansluitend standaard eerste onderzoek Basispakket lokale accenten Groepsvoorlichting
Groepsobservatie Plustaken Standaard eerste onderzoek alle 5-jarigen
2.689
86
Logopedisch onderzoek indicatie groep 1 t/m 8
480
938
Leerlingen
Consultatieve logopedie 0-4 jaar
100
0
Onderzoeken
50
5
Onderzoeken
217
181
Onderzoeken
Onderzoek logopedie 0 tot 4 jaar Advies en begeleiding logopedie
Leerlingen
Gedrag en opvoeding De veranderingen na de herijking zijn erg moeilijk gevallen. De interne consultatie en adviesgesprekken kwamen moeizaam op gang. We zullen nagaan of onze inschattingen wel reëel zijn. De activiteiten crisiszorg, Gezonde en veilige school en beleidsadvisering staan voortaan in uren. De pedagogische spreekuren (ook in uren), lopen goed in de pas. De gemeenten kozen weinig lokale accenten en geen plustaken.
Basispakket uniform Interne consultatie
Begroting 2008
Realisatie 2008
2.562
738
Jeugdigen
Adviesgesprek
213
63
Jeugdigen
Crisiszorg en bemoeizorg
100
36
Uren
Gezonde en veilige school
480
24
uren
Begroting 2008
Realisatie 2008
Basispakket lokale accenten Voorlichting opvoedingsondersteuning
40
0
Bijeenkomsten
Pedagogische spreekuren
360
371
Uren
Netwerken en samenwerkingsverbanden
360
21
Uren
Coördinatie Triple P
10
0
Gemeenten
Training voor jongeren
20
0
Aantal
5
45
Gemeenten/uren
Begroting 2008
Realisatie 2008
Beleidsadvisering Plustaken Kind in beeld Risicokind in beeld
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
100
0
Onderzoeken
40
0
Onderzoeken
- 14 -
Gezonde en veilige school Voor deze activiteiten begroten we een aantal scholen en maken we daarmee afspraken, maar deze registratie geeft geen inzicht in de prestaties. De zorgteams, crisisinterventie en voorlichting kunnen we beter in uren weergeven. We zijn tevreden over de prestaties. Hoofdluis registreren we niet meer apart, maar onder voorlichting. De inzet in de Permanente commissies leerlingenzorg zien we afnemen, maar de uren voor de Commissie van indicatiestelling zijn gestegen. De opvoedingsspreekuren lopen erg goed. De voorlichtingsbijeenkomsten begrootten we in aantallen, maar registreerden we in uren. De spreekuren Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs zijn goed gevuld, maar de gemeenten zetten ze niet voort. De poetsinstructies zijn veel minder gekozen. Bij de plustaken is er een sterke daling bij de adviezen leerplicht en leerlingenvervoer. Het aantal contractscholen voor de extern vertrouwenspersonen is vrij constant.
Basispakket uniform
Begroting
Realisatie
2008
2008
Schoolcontactpersoon basis- en speciaal onderwijs
391
388
Scholen
Advisering schoolgezondheidsbeleid BAO
48
527
Scholen
Zorgteams voortgezet onderwijs
80
929
Scholen/uren
Crisisinterventie
10
137
Scholen/uren
120
0
Scholen
14.812
15.955
Vaccinaties
0
314
Scholen/uren
Hoofdluisbestrijding Rijksvaccinaties Spreekuren voortgezet onderwijs Advisering schoolgezondheidsbeleid VO
17
0
Scholen
8
160
Commissies/uren
Begroting
Realisatie
2008
2008
391
796
Permanente commissie leerlingenzorg Basispakket lokale accenten
Zorgteams basisonderwijs Commissie voor indicatiestelling Spreekuren en/of opvoedingssteunpunten Voorlichtingsbijeenkomsten
Scholen/uren
80
193
Uren
2.020
2432
Spreekuren
122
196
Aantal
Cursussen
2
0
Aantal
Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs
6
599
Scholen/uren
347
54
Aantal
0
0
Kinderen
Begroting
Realisatie
2008
2008
Poetsinstructies Begeleiding aanpak overgewicht Plustaken
Adviezen leerplicht/leerlingenvervoer Extern vertrouwenspersoon (abonnement)
63
8
Adviezen
48.054
215
Leerlingen/uren
Netwerken preventieve jeugdzorg Deze netwerken (o.a. buurtnetwerken) worden goed bemenst. De afgesproken netwerken kostten gemiddeld 13 ½ uur.
Basispakket lokale accenten Netwerken preventieve jeugdzorg
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
Begroting 2008
Realisatie 2008
45 netwerken
608 u.
Netwerken/uren
- 15 -
3.3
Wat heeft het gekost?
Algemeen Het totale negatieve resultaat voor 2008 is € 187.878 na onttrekking uit de reserves. Het negatieve resultaat voor onttrekking uit de reserves bedraagt € 495.688
Gezondheidsonderzoeken Het negatief resultaat is € 129.223. Oorzaken zijn extra inhuur van personeel voor scholing (opleiding jeugdartsen) en een groot aantal zwangerschappen, onvolledige dekking opleidingsplan door VWS en extra kosten dossierbeheer. De oorzaak van de grote stijging van de kosten en de opbrengsten ligt vooral in de invoering van het EKD. Begroting Kosten Opbrengsten Gemeentelijke bijdrage
Bedrag 4.806.916 349.890 4.457.026
Resultaat
0
Realisatie Kosten Opbrengsten
Bedrag 5.487.398 894.385
Gemeentelijke bijdrage
4.463.790
Resultaat
-129.223
Spraak-/taaladvies Het negatief resultaat is € 42.381. Oorzaken zijn extra inhuur van personeel door bij de invoering van de nieuwe werkwijze, door zwangerschappen en ziekte. Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
955.245
Kosten
937.060
Opbrengsten
341.872
Opbrengsten
280.179
Gemeentelijke bijdrage
613.373
Resultaat
0
Gemeentelijke bijdrage
614.500
Resultaat
-42.381
Gedrag en opvoeding Het negatief resultaat is € 1.491, door de afbouw van de overbezetting na de herijking. Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
525.865
Kosten
478.176
Opbrengsten
291.090
Opbrengsten
241.910
Gemeentelijke bijdrage
234.775
Gemeentelijke bijdrage
234.775
Resultaat
0
Resultaat
-1.491
Gezonde en veilige school Het negatief resultaat is € 15.723. De belangrijkste oorzaak is extra inhuur van personeel voor de invoering van het speerpunt Gezonde en veilige school. Begroting Kosten Opbrengsten Gemeentelijke bijdrage
Bedrag 1.362.386 337.244 1.025.142
Resultaat
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
0
Realisatie Kosten Opbrengsten Gemeentelijke bijdrage Resultaat
Bedrag 1.461.897 415.396 1.030.778 -15.723
- 16 -
Netwerken preventieve jeugdzorg Het voordelig resultaat is € 941. Oorzaak is de grotere keuze voor (buurt)netwerken. Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
101.292
Kosten
106.692
Opbrengsten Gemeentelijke bijdrage
3.249 98.043
Resultaat
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
0
Opbrengsten Gemeentelijke bijdrage Resultaat
1.540 106.093 941
- 17 -
4. 4.1
Algemene Gezondheidszorg Wat zijn de ontwikkelingen?
Het netwerk rond de infectieziektebestrijding verstevigt zich, regionaal, met bijvoorbeeld de medische microbiologen van de ziekenhuizen, én landelijk, met organisaties als het RIVM. De buitengewone situatie van de Q-koorts in ons werkgebied – hoe vervelend op zich ook draagt daar zeker toe bij. De onderlinge verantwoordelijkheden worden daardoor duidelijker. Voor ons komt dat vooral bij een toekomstige outbreak van pas.
Enkele voorbeelden van samenwerking met andere organisaties: -
De dreiging van (grootschalige uitbraak van) infectieziekten blijft aanwezig. Ook de contacten met de landen uit Oost-Europa kunnen leiden tot meer infectieziekten. De bestrijding is daarom versterkt door centrale aansturing: het Landelijk Centrum Infectieziektebestrijding bundelt kennis en ervaring en ondersteunt de regio’s. Het RIVM krijgt een nadrukkelijker rol en de samenwerking is dus intensiever. Toch blijft de deskundigheid van een plaatselijke GGD nodig omdat die goed bekend is met de lokale situatie, de risicogroepen en het netwerk van zorgverleners.
-
In het afgelopen jaar registreerden we 711 aangiften Q-koorts; voor 119 zieken (17 %) was een ziekenhuisopname nodig, meestal zelfs op de intensive care. Omdat de bron bij het vee zit maar de dieren zelf slechts beperkt ziek zijn, was de motivatie voor veterinaire maatregelen niet groot. Het kostte daarom veel tijd en energie om bij de ministeries voldoende aandacht te krijgen voor dit regionale probleem. Verder is het van essentieel belang dat wordt bijgehouden of de (landelijke) afspraken ook echt worden nagekomen. Omdat niet alle partijen zich even verantwoordelijk hiervoor voelen, zien wij dit als onze taak.
-
In 2006 is, met aanvullende financiering vanuit het rijk, het Soa-expertisecentrum voor Brabant en Zeeland gestart, met een centraal callcenter en met spreekuren in ’sHertogenbosch en Tilburg. Vanaf 1 september 2008 kunnen jongeren voor vragen over hun seksuele gezondheid bij een GGD-spreekuur terecht; de landelijke naam is: Sense. Als voorbereiding volgden artsen en verpleegkundigen een speciale opleiding.
-
In de Stichting GGDplus werken de GGD'en van Brabant en Zeeland samen op het gebied van onder andere infectieziekten, reizigerszorg en medische milieukunde; dit leidt tot efficiency en kwaliteit (o.a. door specialisatie van medewerkers).
-
Vanaf 1 oktober 2008 kunnen reizigers een afspraak maken bij het nieuwe Klantadviescentrum reizigerzorg (een samenwerking tussen de GGD’en in Brabant en Zeeland). Via dit centrum (in Tilburg) zij telefonisch een afspraak maken bij één van deze GGD’en. Ze kiezen dan zelf de plaats en de tijd.
-
Door de provinciale samenwerking bij de medische milieukunde kunnen wij het toenemende aantal vragen en klachten én de stijgende vraag van gemeenten om ondersteuning blijven behandelen. De medische milieukunde werkt daarbij met regioconsulenten die het contact met de gemeenten onderhouden.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 18 -
4.2
Wat hebben we in 2008 gedaan?
Infectieziektebestrijding (IZB) De aangiftecijfers zijn hoger door een groot aantal meldingen van Q-koorts (711). Ook het aantal publieksvragen is daardoor hoger. Het outbreakmanagement (vooral dus de Q-koorts) kostte veel meer tijd dan begroot; dit ging met veel extra inspanning en soms ook ten koste van ander werk. Daarom voerden we ook niet alle geplande prestaties volledig uit. Ook in de toekomst blijft dit soort werk extra inzet vragen. De dichte bevolking van mens en dier in onze regio zal de kans op besmetting zeker niet verminderen. We moeten ons hierop voorbereiden en de capaciteit daarop aanpassen en zochten daarvoor samenwerking met de wetenschappelijke werkplaats in Nijmegen.
Basispakket Meldingen
Begroting 2008
Realisatie 2008
970
1.791
Meldingen
Adviezen bij publieksvragen
1.800
2.000
Adviezen
Surveillance
1.500
1.114
Uren
Beleidsadviezen
400
386
Uren
Regiefunctie en netwerk
900
790
Uren
Outbreakmanagement
800
2.002
Uren
Onderzoek Preventie projecten
450
160
Uren
1000
790
Uren
95
98.8
%
Prestatie-indicatoren Meldingen binnen de wettelijk termijnen
Soa-bestrijding De behoefte aan een spreekuurconsult blijft stijgen. We deden 4.950 consulten, waarvan er 4.277 voor subsidie in aanmerking komen (45 % meer dan in 2007). Het aantal Soagevallen was in 2008 529 stuks en dat is percentage 12,4% van het aantal gevallen (in 2007: 11,7% ).
Basispakket
Begroting 2008
realisatie 2008
SOA-spreekuur
2.800
4.277
HIV-testen
1.500
4.100
testen
500
772
waarschuwingen
2.400
1.791
uren
Partnerwaarschuwingen Collectieve preventie SOA/HIV
Cliënten
Tuberculosebestrijding (TBC) Het aantal aangiftes was hoger door vier grote contactonderzoeken in Tilburg en Waalwijk. Er waren evenveel tuberculosepatiënten als in 2007, het aantal (niet zieke) besmette mensen was 135 (58 % meer dan in 2007). Door de contactonderzoeken deden we ook meer screeningen door mantouxtesten. De vaccinatieverplichting voor bepaalde groepen mensen geldt niet meer; dit leidt tot minder BCG-vaccinaties. Wel gebruiken we sinds kort de gemeentelijke basisadministratie om de
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 19 -
mensen beter op te sporen die wel in aanmerking komen voor deze vaccinaties. Hierdoor haalden we toch bijna het begrote aantal. De begrote algemene screeningen risicogroepen (onderzoek dat niet plaats vindt op basis van een besmettelijke persoon) hebben we niet gehaald. Dat komt door de genoemde grote contactonderzoeken, die altijd een hogere prioriteit krijgen omdat hier wel sprake is van een bron of besmettelijk persoon. Het aantal screeningen van gedetineerden in ons werkgebied daalde door de daling van het aantal gedetineerden. Dit in tegenstelling tot heel Zuid-Nederland waar wel veel screeningen plaatsvonden (we maken ook de foto’s voor Limburg). Het aantal asielzoekers nam verder af en daarmee ook de gevallen van tuberculose. Er waren minder screeningen omdat de eerste screeningen plaatsvinden bij de eerste opvang in Ter Apel.
Basispakket
Begroting
Resultaat
2008
2008
Aangiftes nieuwe patiënten met tuberculose
50
51
Aangiftes
Aangiftes recente besmettingen met tuberculose
70
135
Aangiftes
Preventies door BCG-vaccinaties
400
370
Vaccinaties
Screening door röntgenfoto’s
5.500
4.022
Screeningen
Screening door mantouxtesten
2.500
2.663
Screeningen
900
207
Screeningen
Screening van risicogroepen
Plustaken
Begroting
Resultaat 2008
2008 Screeningen gedetineerden (eigen werkgebied) Screeningen gedetineerden (Zuid Nederland)
5.000
3.283
Screeningen
12.000
14.409
Screeningen
700
231
Screeningen
Screening personeel gedetineerden (Zuid Nederland)
Centrale opvang asielzoekers
Begroting
Resultaat 2008
2008 Screening asielzoekers (eigen werkgebied) Screeningen asielzoekers (buiten werkgebied) Screening asielzoekers (vervolgscreening)
1400
439
Screeningen
1.200
980
Screeningen
600
406
Screeningen
Reizigerszorg Het aantal bezoekers komt overeen met de verwachting. De drukte verschuift van de zomer naar het voorjaar, vooral doordat veel mensen in mei op vakantie gingen. Door de langdurige bescherming van het vaccin krijgen meer klanten een telefonisch consult (25 % meer dan in 2007). We verkochten meer producten omdat we ze aanboden via seizoensacties. Het aantal klanten Hepatitis B is lager omdat we minder contracten hebben gesloten. De klanten maken meer afspraken via internet en de consulten buiten kantoortijd stijgen (t.o.v. 2007: 21 %). Deze spreekuren zijn uitgebreid omdat de klant dit wenst.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 20 -
Plustaken
Begroting 2008
Immunisaties
Resultaat 2008
43.000
42.902
Aantal
Bezoekers spreekuur
27.000
27.815
bezoekers
Reizigers klanten
26.500
27.560
Klanten
Gezondheidsbeschermende producten
18.000
19.727
Producten
Hepatitis B beroepsgebonden groepen
1.500
1.129
Klanten
Medische milieukunde (MMK) Er kwamen iets meer publieksvragen binnen, vooral over casussen: bodemsanering/verontreiniging, eikenprocessierups en hoogspanningsmasten. De adviezen betroffen de volgende gemeenten: -
Tilburg (asbest in gebouwen);
-
Uden (hoogspanningslijnen bij een nieuwbouwwijk);
-
’s Hertogenbosch (miniwatermachine en hoogspanningslijnen bij een nieuwbouwwijk);
-
Oss (geurbeleid);
-
en advies intensieve veehouderij.
We verzorgden meer algemene voorlichtingen over zendmasten, intensieve veehouderijen, bodemsanering, binnenmilieu en het werk van het Bureau GMV. Voor het landelijk project binnenmilieu bezochten we 18 scholen.
Basispakket Adviezen bij publieksvragen en –klachten
Begroting 2008
Resultaat 2008
320
337
Adviezen
Adviezen bij lokaal gemeentelijk beleid
10
6
Adviezen
Collectieve voorlichting
10
15
Voorlichtingen
5
1
Adviezen
Signalering en ongevraagde advisering Plustaken Milieugezondheidskundig onderzoek
1
0
Aantal
Quick scan milieurisico
3
0
Quick scans
Milieuprojecten
1
2
Projecten
Binnenklimaatmetingen scholen
8
4
Adviezen
Technische hygiënezorg (THZ) Gemeenten kiezen niet elk jaar voor controles van scholen en peuterspeelzalen, anders dan bij de kinderopvang. Bij de kindercentra zijn meer inspecties geweest dan begroot: zowel regulier als nader onderzoek en onderzoek na melding. Basispakket Advies en ondersteuning van burgers
Begroting 2008 300
Resultaat 2008 235
Uren
Beleidsadvisering aan de gemeenten
750
676
Uren
Begeleiding van (t.a.v. hygiëne) risicovolle
925
658
Uren
35
8
Scholen
evenementen en risicovolle instellingen. Plustaken Controle scholen Controle peuterspeelzalen
180
96
Stuks
Controle kindercentra
470
596
Stuks
Diensten voor derden
2.500
2.073
Uren
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 21 -
Forensische geneeskunde (FG) Het aantal lijkschouwen is hoger dan begroot. We hebben daarvoor nog geen verklaring. Het aantal verrichtingen voor derden steeg door het extra werk voor de penitentiaire inrichting in Tilburg en een toename in de verzoeken tot uitstel van begraven.
Basispakket
Begroting 2008
Lijkschouwen
Resultaat 2008
450
501
Lijkschouwingen
2.000
2.154
Diensten
Plustaken Diensten voor derden
4.3
Wat heeft het gekost?
Het negatieve resultaat van de afdeling AGZ is € 80.140 na onttrekking uit de reserves. Het negatieve resultaat voor onttrekking uit de reserves bedraagt € 278.158. De producten uit het basispakket (IZB, SOA, TBC en MMK) hadden een negatief resultaat van € 62.418; bij de plustaken (Reizigerszorg, THZ en FG) was het resultaat van € 17.722 negatief. Er was € 490.000 begroot om te onttrekken uit de reserves (€ 400.000 voor TBC en € 90.000 voor THZ/IZB). In werkelijkheid onttrekken we minder, namelijk € 198.018, een voordeel van € 291.982.
Infectieziektebestrijding Het negatieve resultaat is € 20.670. De reden is de extra personele inzet voor uitbraak van de Q-koorts. Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
815.959
Kosten
835.402
Opbrengsten
64.701
Gemeentelijke bijdrage
751.258
Resultaat
0
Opbrengsten
63.474
Gemeentelijke bijdrage
751.258
Resultaat
-20.670
Soa-bestrijding Het negatieve resultaat is € 22.041. Het negatieve resultaat komt vooral door het inhuren van een interim teamleider. Er waren extra opbrengsten van projecten Hepatitis B (betaald door GGD Nederland) en het later invullen van de vaste formatie.
Begroting
Bedrag
Kosten
2.154.555
Opbrengsten
1.479.016
Gemeentelijke bijdrage
675.539
Resultaat
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
0
Realisatie
Bedrag
Kosten
2.661.866
Opbrengsten
1.964.286
Gemeentelijke bijdrage Resultaat
675.539 - 22.041
- 22 -
Tuberculosebestrijding Het resultaat is nihil. Bij de begroting raamden we een onttrekking van € 400.000, omdat GGD Nederland het contract voor de penitentiaire inrichtingen heeft overgenomen. In werkelijkheid was de onttrekking circa € 200.000 lager, vooral omdat de TBC-bussen al waren afgeschreven en door extra incidentele opbrengsten. Momenteel bezuinigen we verder door het regionaliseren van de TBC-afdelingen met de GGD West-Brabant en de GGD Zeeland (maar zonder de GGD Brabant-Zuidoost), conform de visie van VWS/RIVM.
Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
3.074.717
Kosten
2.971.198
Opbrengsten
1.860.791
Opbrengsten
1.757.272
Gemeentelijke bijdrage
1.213.926
Gemeentelijke bijdrage
1.213.926
Resultaat
0
Resultaat
0
Reizigerszorg Het negatieve resultaat is € 163.019. De omzetdaling ontstond in het laatste kwartaal van 2008 (kredietcrisis vanaf oktober) ten opzichte van de beheersbegroting 2008. Er was wel een lichte toename in de omzet 2008 in vergelijking met de omzet van 2007. Ook stegen de kosten door het maken van het marketingplan en opzetten van het Klantenadviescentrum. Dit is een investering om de omzet te behouden of te vergroten en de prijs marktconform te maken. Door de samenwerking vanuit GGDplus en GGD Nederland kwamen er contracten met de zorgverzekeraars om klantenbinding te realiseren en te behouden.
Begroting
Bedrag
Kosten
2.228.982
Opbrengsten
2.228.982
Realisatie
Bedrag
Kosten
2.199.199
Opbrengsten
2.036.180
Gemeentelijke bijdrage
0
Gemeentelijke bijdrage
Resultaat
0
Resultaat
-163.019
Medische milieukunde Het negatieve resultaat is € 19.707 Het bureau GMV (GGDplus) voert dit product uit. De jaarresultaten van het bureau GMV zijn nog niet definitief vastgesteld door het bestuur GGDplus. De eindafrekening wordt verwerkt in jaarrekening 2009.
Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
356.884
Kosten
574.545
Opbrengsten Gemeentelijke bijdrage
27.010 329.874
Resultaat
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
0
Opbrengsten
224.964
Gemeentelijke bijdrage
329.874
Resultaat
-19.707
- 23 -
Technische hygiënezorg Het positief resultaat is € 83.840. De personele kosten vielen lager uit door het later invullen van vacatures. Dit is opgevangen door een hogere productiviteit (minder ziekteverzuim en opleidingen). Ook waren er meer controles bij de kinderopvang. Het was niet nodig om de begrote € 90.000 uit de reserves te onttrekken.
Begroting
Bedrag
Kosten
1.166.369
Opbrengsten
1.052.645
Gemeentelijke bijdrage
113.724
Resultaat
0
Realisatie
Bedrag
Kosten
1.053.436
Opbrengsten
1.023.552
Gemeentelijke bijdrage
113.724
Resultaat
83.840
Forensische geneeskunde Het positieve resultaat is € 61.457. De personele kosten stegen door fiscale maatregelen en door meer diensten, maar er is toch een positief resultaat omdat de opleidingen nog zijn gestart en we het automatiseringspakket niet aanschaften. In 2008 was een lagere omzet begroot, omdat de politie minder diensten zou afnemen. In werkelijkheid steeg de omzet nog iets.
Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
573.359
Kosten
593.312
Opbrengsten
332.437
Opbrengsten
413.847
Gemeentelijke bijdrage
240.922
Gemeentelijke bijdrage
240.922
Resultaat
61.457
Resultaat
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
0
- 24 -
5.
Geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen
5.1
Wat zijn de ontwikkelingen?
De GHOR (Brabant-Noord) had voor 2008 een drietal speerpunten aangegeven: 1.
het invoeren van een multidisciplinair regionaal crisisplan (de opvolger van gemeentelijke rampenplannen). De landelijke werkgroep was echter nog niet zover dat zij de regio’s de informatie en ondersteuning kunnen aanbieden.
2.
het onderzoeken van de mogelijkheden om aan te sluiten op het digitale ritformulier van de ambulancedienst. Dit onderzoek hebben we afgerond en we vertalen het in 2009 operationeel. De kosten staan ook in de begroting 2009.
3.
het afnemen van opleidingen van de GHOR-academie. De GHOR heeft voor drie functies opleidingen afgenomen. Deze opleidingen waren hoog en kwaliteit.
In 2008 heeft de GHOR haar medewerking verleend aan de oefening Taskforce Management Overstromingen en het Rampen Doorlichtings Arrangement.
5.2
Wat hebben we in 2008 gedaan?
De GHOR zorgt, samen met de geneeskundige keten en in afstemming met de brandweer, politie en gemeenten, voor drie processen: -
de spoedeisende medische hulpverlening (SMH);
-
de preventieve openbare gezondheidszorg (POG);
-
de psychosociale hulpverlening bij ongevallen en rampen (PSHOR).
Onder het motto ‘Veiligheid met zorg geregeld’, zorgt de GHOR ervoor dat bij een calamiteit iedereen binnen de geneeskundige sector erop voorbereid is om slachtoffers goed te helpen.
De GHOR voert de volgende activiteiten uit in de schakels van de veiligheidsketen: -
proactie en preventie: aan de ‘voorkant’ probeert de GHOR veiligheidsinbreuken te voorkomen en de mogelijke gevolgen ervan te beperken. Hiertoe ontwikkelt zij samen met anderen een proactie- en preventiebeleid en zo nodig ook beleid voor de drie GHORprocessen.
-
preparatie: de GHOR bereidt zich voor op de hulpverlening bij de veiligheidsinbreuken die zich toch voordoen door de repressieve inzet van mensen, middelen en procedures.
-
repressie: de GHOR zorgt bij een incident voor een naadloze opschaling naar grootschalige zorg door coördinatie en levering van aanvullende voorzieningen;
-
nazorg: ook draagt de GHOR bij aan de fase van herstel na een incident.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 25 -
Inzetten per gemeente sleutelfunctionarissen en traumaheli Subregio Brabant-Noord 1
2007
2008
Subregio Brabant-Noord 2
2007
2008
‘s-Hertogenbosch
83
54
Uden
Bernheze
49
23
Veghel
47
43
Oss
46
52
Cuijk
32
28
Vught
28
28
Sint-Oedenrode
27
8
Boxtel
28
21
Sint Anthonis
25
10
Heusden
22
18
Landerd
19
19
Schijndel
19
14
Boxmeer
19
19
Sint-Michielsgestel
18
13
Grave
16
7
Haaren
15
20
Mill en Sint Hubert
14
12
Maasdonk
8
19
Boekel
9
12
Lith
2
11
318
273
256
197
Totaal Brabant-Noord 1
Buiten Brabant-Noord:
2007
39
2008
Gemert-Bakel
1
0
Helmond
1
0
Maasdriel
1
Geldermalsen
1
Laarbeek
1
Gennep
9
3
Totaal:
11
6
5.3
Totaal Brabant-Noord 2
48
Wat heeft het gekost?
Het positieve resultaat van de GHOR Brabant-Noord is € 29.575. Dit resultaat gaat naar de Veiligheidsregio Brabant-Noord, omdat de GHOR Brabant-Noord een onderdeel is van die Veiligheidsregio. Het bestuur van de Veiligheidsregio zal de jaarrekening 2008 vaststellen en komen met een resultaatbestemming, inclusief de GHOR.
Begroting
Bedrag
Realisatie
Bedrag
Kosten
2.265.183
Kosten
2.279.492
Opbrengsten
2.265.183
Opbrengsten
2.309.067
Gemeentelijke bijdrage Resultaat
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
Gemeentelijke bijdrage 0
Resultaat
29.575
- 26 -
6.
Financiën
6.1
Algemeen
Voor 2008 autoriseerde het Algemeen Bestuur de uitgaven in de begroting per programma. Daarom analyseren we op dit niveau de verschillen tussen raming en werkelijkheid. Daarbij geldt de door het Dagelijks Bestuur vastgestelde beheersbegroting als maatstaf. Deze is actueler dan de begroting, omdat daarin de afspraken met de gemeenten staan, maar gaat uit van dezelfde inwonersbijdrage en van het principe van een sluitende begroting. Daarnaast lossen we verschillen tussen begroting en jaarrekening zelf op, binnen de marges van de notitie Reserves en voorzieningen: tekorten lossen we zelf op, overschotten reserveren we voor eventuele toekomstige risico’s. Good governance blijft een belangrijk uitgangspunt: we laten helder zien wat de financiële resultaten zijn en hoe die gedekt of ingezet worden. Als dit is overeengekomen, betalen we geld terug aan de gemeenten.
De exploitatie van de GGD sluit af met een tekort van € 322.484. Omdat de GGD ook optreedt als beheerder van gelden voor derden moet er nog een correctie plaatsvinden met de resultaten van de volgende onderdelen:
Samenwerkingsverband Medische opvang asielzoekers (MOA)
€
103.560
GHOR Brabant-Noord
€
29.575
Totaal
€
133.135
Voor de GGD resteert uiteindelijk een negatief resultaat van € 455.619. Dit is inclusief de inzet van reserves van € 961.203 (oorspronkelijk geraamde onttrekking € 2.568.944). Het bedrijfsresultaat voor onttrekking van de reserves bedraagt in 2008 € 1.283.687. Bij de beheersbegroting 2008 was nog uitgegaan van € 2.568.944. De grootste oorzaken van de lagere onttrekking uit de reserves zijn: 1. vertraging invoering elektronisch kinddossier ( € 600.000) 2. lagere tekorten huisvesting (€ 260.000) 3. minder snellere afbouw contracten tbc (€ 200.000) 4. snellere afbouw formatie logopedie/psychologie (€ 90.000)
Resultaten programma’s: Gezondheidsbevordering
+€
223.310
Jeugdgezondheidszorg
- €
187.879
Algemene Gezondheidszorg
- €
80.140
Bestuurskosten
- €
91.703
Ondersteuning
- €
319.207
Subtotaal
-€
455.619
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 27 -
Correctie gelden voor derden GHOR BN
+€
29.575
MOA
+€
103.560
Totaal tekort
- €
322.484
Voor een gedetailleerde analyse verwijzen we naar de drie programma’s. Op hoofdlijnen zijn de oorzaken van de afwijkingen: -
Gezondheidsbevordering: overschot door een hogere omzet.
-
Jeugdgezondheidszorg: de inzet van duurder tijdelijk personeel vanwege extra werkdruk (invoering nieuwe producten) en het hoge aantal zwangerschappen.
-
Algemene gezondheidszorg: vooral het product Reizigerszorg: de aanloopkosten voor een klantenadviescentrum en het uitvoeren van het marketingplan zijn ineens genomen. In het 4e kwartaal 2008 is er een daling van de omzet.
-
Ondersteuning: bij de ondersteunende afdelingen (inclusief bestuurskosten) is het resultaat van € 410.910 negatief, vooral toe te schrijven aan: •
een overschrijding op huisvestingskosten en facilitaire zaken van € 261.487, door extra verbouwingskosten en hogere onderhouds- en huurkosten;
•
een negatief treasuryresultaat van € 147.564. In juli 2008 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met een actieplan.
6.2
Gemeentelijke bijdragen
Conform het besluit van het Algemeen Bestuur van 28 juni 2007 bedraagt de gemeentelijke inwonersbijdrage in 2008:
Regio Midden-Brabant
€
13,40
Regio ’s-Hertogenbosch
€
14,34
Regio Brabant-Noordoost
€
13,52
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 28 -
7.
Bijzondere onderwerpen
7.1
Weerstandsvermogen
In de notitie Reserves en voorzieningen staat wat de functies van de diverse vermogensbestanddelen zijn en welk deel ervan bestemd is voor de opvang van exploitatiesaldi en onvoorziene tegenvallers. Voor die laatste is er de algemene reserve, in ondergrens en bovengrens genormeerd. De accountant heeft in november 2007 het Algemeen Bestuur geadviseerd over het weerstandsvermogen. Hij adviseerde een vermogen van € 11 miljoen, bestaande uit: -
een buffervermogen van € 3,1 miljoen;
-
afrekenrisico’s door derden (COA, MOA, Ministerie van Justitie) van € 3 miljoen;
-
reserves ter dekking van de belegging huisvesting van € 4,8 miljoen.
Deze norm omvat dan het plafond voor een algemene reserve inclusief risico’s die nog via bestemmingsreserves afgedekt werden. Dit alles moet het besluit over de jaarlijkse resultaatbestemming vereenvoudigen. In juni 2008 nam het Algemeen Bestuur dit advies en deze norm over en besloot hij om het plafond van € 3,1 miljoen buffervermogen alsnog te verhogen naar € 5,1 miljoen, dit naar aanleiding van de ontstane treasuryproblemen.
7.2
De risico’s
Dienstverlening medische opvang asielzoekers (MOA) Het aantal asielzoekers is teruggelopen en het COA heeft het contract daarom opgezegd, wat gevolgen heeft voor de diensten van de GGD voor de Stichting MOA. Dit kan flinke gevolgen hebben voor de GGD: er is niet meteen te bezuinigen op de indirecte kosten. Er is nu een contract voor een afgeslankte opvang; daardoor zijn er minder desintegratiekosten. De GGD zal via een (nieuwe) Stichting Publieke Gezondheidszorg Asielzoekers Zuidoost de regie voeren voor Zuid-Nederland.
Sanering Reserve aanvaardbare kosten (RAK) In het traject van de ontvlechting van de RAV en de sanering van de negatieve RAK loopt de GGD het risico dat de Commissie sanering niet de hele RAK saneert. Het voorstel dat is ingediend bij de Commissie sanering is € 2,6 miljoen. Daarvan is als voorschot al € 1,7 miljoen ontvangen. Het blijft een risico of het gehele bedrag wordt vergoed. We verwachten dat deze zaak in de loop van 2009 is afgewikkeld.
Aanvullende dienstverlening Ongeveer de helft van de omzet van de GGD komt uit plustaken (aanvullende diensten). Hierover loopt de GGD het gebruikelijke ondernemersrisico.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 29 -
Beveiliging ICT De risico’s van ICT-voorzieningen nemen toe, vanwege het toenemende belang voor de reguliere bedrijfsvoering en door het steeds opener karakter van ICT en de bedreigingen die dat oplevert. Ook stellen de overheid en ketenpartners hogere eisen. Een adequate beveiliging kost geld. Momenteel brengen we in beeld wat dit alles precies inhoudt.
Europese subsidie De GGD heeft deelgenomen aan een ESF-project. Totale (geraamde) kosten: € 2,6 miljoen, waarvan subsidiabel circa € 1,3 miljoen. De uiteindelijke subsidie is vastgesteld op € 1.325.059. Het agentschap heeft in 2007 een bedrag van € 1.079.388 beschikbaar gesteld. Van het restant is nog ongeveer € 100.000 (voor indirecte kosten) zeer discutabel, waardoor er nog een risico is van ongeveer € 150.000. Het agentschap heeft een bezwaarschrift afgewezen, zodat nu de zaak voor de rechter komt. Het financiële risico is dat de kosten al genomen in zijn in voorgaande jaren, maar dat door de late afwikkeling van de subsidieverstrekker er risico kan ontstaan aan de batenkant.
Huisvesting Locatie Oss De GGD streeft er naar dat de locatie Oss wordt afgestoten medio 2009 aan het Veiligheidshuis en de Jeugdzorg. Hierover zijn onderhandelingen gevoerd met de gemeente Oss, Veiligheidshuis en Jeugdzorg, maar formeel is de overdracht nog niet geregeld (wel mondeling zijn er afspraken hierover gemaakt). Als de GGD er niet uit komt met de diverse partijen zal aan het bestuur worden voorgelegd om eventueel een voorziening te treffen met betrekking tot de locatie Oss, omdat het huurcontract pas over 10 jaar afloopt. Locatie Tilburg De locatie Tilburg wordt momenteel gehuurd van de gemeente Tilburg. Momenteel is er nog geen nieuw huurcontract gesloten tussen de GGD en de gemeente Tilburg in verband met aanpassingen aan het gebouw en het afstoten van de RAV-garages. Medio 2009 zal het nieuwe huurcontract afgesloten worden. In het nieuwe huurcontract is de stijging meegenomen van de gepleegde verbouwingsinvesteringen in en rond het pand. De huurstijging is wel opgenomen in de begroting 2009 van de GGD. Stichting GGDplus In verband met het uittreden van de GGD Brabant Zuidoost per 1 juli 2008 voor het product “regionalisering TBC” (BackOffice TBC, management, TBC-artsen en software), zijn er frictiekosten ontstaan, maar deze zullen worden afgewikkeld in 2009. Verder zal de Stichting GGDplus in 2009 in afgeslankte vorm verder gaan. Over de ontstane frictiekosten moeten door het GGDplus bestuur in 2009 nog definitieve besluiten worden genomen.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 30 -
7.3
Onderhoud kapitaalgoederen
De GGD huurt al zijn gebouwen, behalve het RAV-gebouw in ’s-Hertogenbosch en is dus alleen verantwoordelijk voor het klein onderhoud. Verder heeft de GGD dienstauto's die in eigen beheer worden onderhouden en vervangen. Ook de ICT-voorzieningen zijn ons eigendom en worden planmatig vervangen en onderhouden.
7.4
Financiering
Op basis van de Wet financiering decentrale overheden heeft de jaarrekening een financieringsparagraaf en is er een treasurystatuut. Centraal aspect in de wet en het treasurybeleid is het beheersen van risico's op het gebied van treasury1.
De doelstellingen van de treasuryfunctie zijn: -
het beheersen van financiële risico's, liquiditeitsrisico's en kredietrisico's;
-
het continue verzorgen van voldoende liquiditeit voor de organisatie;
-
het minimaliseren van de rentelasten binnen het vastgelegd risicoprofiel;
-
het maximaliseren van de renteopbrengsten binnen het vastgelegd risicoprofiel.
Met het eigen vermogen van de GGD kunnen we alle activa financieren. Dit heeft als voordeel dat we geen rente hoeven te betalen en de intern doorberekende rente ten goede komt aan de GGD zelf. Verder is er hierdoor een goede solvabiliteit. De nieuwbouw van het RAV-gebouw is gefinancierd met vreemd vermogen; de voorlopige financiering is per 1 maart 2005 omgezet in een lening van 15 jaar. De inkomsten van de (korte) beleggingen van liquiditeitsoverschotten komen ten goede aan de exploitatie. De belegging van de opbrengst (€ 3.400.000) van het vroegere GGD-gebouw aan de Sint Teunislaan in 's-Hertogenbosch levert jaarlijks een bijdrage (€ 200.000) aan de huisvestingslasten van het nieuwe gebouw. Een minimale waarde voor de ingelegde som (€ 2.130.000) aan het eind van de looptijd (15 jaar) is gegarandeerd. Op dit moment is de marktwaarde € 3.586.998 en daarmee hoger dan de boekwaarde € 3.064.588 De overige hieraan verbonden onttrekkingen (€ 60.000 jaarlijks gedurende 20 jaar) uit een bestemmingsreserve (€ 1.200.000) verantwoorden we bruto, vanwege verslagtechnische regelgeving.
1
Treasury is het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële kapitaal- en geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico's.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 31 -
7.5
Verbonden partijen
7.5.1
Hét Service Centrum
Hét Service Centrum (HSC) is een samenwerkingsverband tussen de GGD Hart voor Brabant, de GGD West Brabant en de RAV Brabant Midden-West-Noord, met als doel het samen uitvoeren van ondersteunende diensten, zoals financiën, informatisering en automatisering, personeelszaken, control en kwaliteit. De GGD Hart voor Brabant treedt op als penvoerder en heeft voor HSC een aparte administratie ingericht. De aansturing van HSC gebeurt door de directeuren van de deelnemende organisaties. De samenwerking is vastgelegd in een Overeenkomst kosten voor gemene rekening, met daarin de verdeling van kosten en risico’s tussen de deelnemende partijen, waarmee ook het risico van btw-heffing is afgedekt. Voor 2008 komt 43,6 % van de totale kosten voor rekening van de GGD Hart voor Brabant (zie bijlagen hoofdstuk 10).
7.5.2
Centrum P&D (publieksinformatie en documentatie)
Het Centrum P&D is een samenwerking met de GGD West-Brabant. Ook hiervoor is er een soortgelijke overeenkomst, die de kosten en risico’s over de beide deelnemers verdeelt. De GGD Hart voor Brabant treedt op als penvoerder van deze samenwerking en zorgt voor de begroting en verantwoording, en legt die voor aan de directeuren van de GGD’en. Voor 2008 komt 10/17e deel (op basis van aantal inwoners) voor rekening van de GGD Hart voor Brabant.
7.5.3
Stichting GGDplus
De GGD’en in Brabant en Zeeland hebben deze stichting in 2006 opgericht, met als doel de gezamenlijke belangenbehartiging: 1. Het coördineren en verzorgen van gezamenlijke activiteiten van de GGD’en. 2. Het beheren en gebruiken van de door de GGD’en beschikbaar gestelde fondsen en het uitvoeren van activiteiten. 3. Het bewaken van voortgang en kwaliteit van deze activiteiten. 4. Het ondersteunen van de GGD’en bij de uitvoering van specifieke taken. 5. Het verrichten van alle overige activiteiten, die het doel kunnen bevorderen. Per activiteit spreken de GGD’en steeds een verdeelsleutel af voor de verdeling van de kosten over de deelnemers. Alle leveringen aan de GGD’en en vanuit de GGD’en zijn vrijgesteld van btw-heffing, zolang er geen sprake is van leveringen aan derden. De GGD West-Brabant is penvoerder. Het bestuur van de Stichting bestaat uit de directeuren van de deelnemende GGD’en.
7.5.4
Bureau GMV (Gezondheid, milieu en veiligheid)
De GGD’en in Brabant en Zeeland werken sinds 2004 samen in dit bureau om zo slagvaardig en efficiënt te kunnen opereren. Centraal staan de gezondheid en aandacht voor de beleving
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 32 -
door de inwoners van gezondheid, milieu en veiligheid. De GGD’en zijn zelf verantwoordelijk voor de producten van het Bureau GMV. De kosten worden verdeeld op basis van het aantal inwoners. De GGD West-Brabant is penvoerder. De directeuren van de deelnemende GGD’en sturen het bureau aan.
7.6
Rechtmatigheid
Vanaf 2004 moet de accountant een verklaring verstrekken over de getrouwheid en de rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Deze verandering heeft ook gevolgen voor de manier waarop wij moeten omgaan met weten regelgeving, inclusief de door het bestuur vastgestelde verordeningen en besluiten. Deze rechtmatigheidcontrole leidt tot een strakkere toetsing van het handhavingsbeleid en een aanpassing van de beheersorganisatie zodat de accountant het naleven van wet- en regelgeving achteraf ook kan controleren. Deze afweging van de rechtmatigheid biedt kansen om een en ander doelmatiger en wellicht ook doeltreffender in te richten. De feitelijke stand van zaken komt jaarlijks beknopt terug in de verklaring van de accountant en in het verslag van zijn bevindingen.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 33 -
8.
Kwaliteit
8.1
Kernwaarden
De kernwaarden van een organisatie geven aan wat de drijfveren en richtlijnen zijn voor haar gedrag. Met onze kernwaarden kunnen we communiceren wat men van ons mag verwachten. De GGD heeft als kernwaarden: betrouwbaar, klantgericht, alert.
Betrouwbaar -
De GGD is dé deskundige partner van de gemeenten in de publieke gezondheid en voert zijn taken uit op een verantwoorde manier.
-
De GGD zet effectieve interventies in, spreekt resultaten af, rapporteert daarover en komt zijn afspraken na.
-
De GGD laat zich niet leiden door de belangen van private organisaties en werkt goed
-
De GGD is voor klant laagdrempelig en een vertrouwd adres.
samen met ketenpartners omdat alleen dan resultaten te boeken zijn.
Alert De GGD springt snel en adequaat in op acute problemen, initieert en innoveert, volgt de ontwikkeling in de maatschappij en is gespitst op (signalen van) veranderingen.
Klantgericht De GGD staat dicht bij de gemeente, sluit aan op haar vragen en die van andere klanten en geeft gevraagd en ongevraagd advies.
8.2
Klanten
Binnen de GGD onderscheiden we twee groepen van klanten: de gemeenten en de inwoners.
-
De gemeenten: de grootste en belangrijkste klanten zijn de 29 gemeenten. Zij bepalen het productenpakket (binnen de wettelijke kaders) en betalen daarvoor een bijdrage. De gemeenten zijn als opdrachtgever en financier betrokken bij het beleid en het bestuur van de GGD. Daarnaast zijn zij direct belanghebbenden als klanten/afnemers van de verschillende soorten zorgproducten. Een belangrijke taak is om gemeenten te adviseren om goed gezondheidsbeleid te voeren. De GGD heeft via relatiebeheer structureel contact met alle afzonderlijke gemeenten.
-
De inwoners: de andere klantengroep bestaat uit de inwoners van de gemeenten, te verdelen in doelgroepen, als afnemer van producten of als groep met een hoger gezondheidsrisico. De GGD onderhoudt periodiek contact met zijn klanten door klantonderzoeken en via Zorgbelang Brabant, de belangenbehartiger van patiënten en consumenten.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 34 -
8.3
Kwaliteitsbeleid
Kwaliteit betekent voor de GGD: het leveren van goede en verantwoorde diensten, die zo goed mogelijk voldoen aan de verwachtingen van de klanten, de wet- en regelgeving en professionele standaarden. Het kwaliteitssysteem zorgt ervoor dat de GGD de zorg levert die we aan klanten beloven. We gebruiken daarvoor twee normen. Voor onderdelen met een HKZ2-certificeringschema volgen we deze normen, die ook voldoen ook aan de ISO-normen. Voor onderdelen zonder HKZ-schema volgen we deze ISO 9001:2000 norm.
Elke GGD-afdeling heeft een werkplan met kwaliteitsdoelstellingen. Om die te bereiken, ondernemen we verschillende activiteiten. Ook startten we verschillende verbeteracties, vooral gericht op procesverbetering en klantgerichtheid. Binnen de afdelingen doen we structureel kwaliteitsmetingen. De resultaten leveren een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het kwaliteitssysteem en vormen de input voor het bijstellen van het beleid, de werkplannen en het kwaliteitsmanagementsysteem.
8.4
Klachten
In 2008 ontvingen we 45 klachten. De verdeling naar afdelingen en onderwerpen: AGZ Financiële zaken
GB
1
2 14
Anders
2
18
2 16
Totaal 2
1
Bejegening, behandeling
Totaal:
Ondersteuning
2
Medische zaken
Omvang of aard van de dienstverlening
JGZ
4
21
2 3
37
1
3
4
45
De GGD registreert en bewaakt binnengekomen klachten centraal. Iedere afdeling gaat bij een klacht na wat de oorzaak is, of de klacht terecht is en welke acties hieruit volgen. Vervolgens neemt de afdeling contact op met de klager. Het zorgvuldig afhandelen van de klacht leidt in de meeste gevallen tot begrip van de klant. Meestal is het voldoende om de werkwijze of de omstandigheden toe te lichten of excuses aan te bieden.
2
HKZ: Stichting harmonisatie kwaliteitsbeoordeling in de zorgsector.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 35 -
In deze tabel staan de klachten per gemeente: gemeente
klachten
Bernheze
2
Boxtel
1
Cuijk
1
Dongen
1
Grave
2
‘s-Hertogenbosch
4
Hilvarenbeek
1
Heusden
1
Lith
1
Loon op Zand
4
Mill en Sint Hubert
2
Oisterwijk
2
Sint Anthonis
2
Sint-Michielsgestel
1
Tilburg
9
Uden
1
Veghel
1
Vught
2
Overige (buiten het werkgebied) of onbekend
7
Totaal
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
45
- 36 -
9.
Personeel
De managers geven leiding vanuit het principe van integraal management en krijgen daarbij ondersteuning van personeelsadviseurs.
9.1
Mobiliteit Aantal (medewerkers)
In dienst gekomen (instroom)
26
Uitdienst getreden (uitstroom)
28
Intern andere functie (doorstroom)
8
Bestand totaal per 31-12-2008
363
Het verloop is 7,2 %, 0,5 % meer dan in 2007.
9.2
Formatie
Afdeling
Toegestaan (fte’s)
Werkelijk
Verschil
JGZ
83,62
80,09
-3,53
AGZ
73,03
69,71
-3,32
GB
47,54
51,97
+4,43
MO/HSC
57,65
49,01
-8,64
9,11
8,22
-0,89
1,22
+1,22
8,60
8,67
+0,07
279,55
268,89
-10,66
DS (+ directie/controller) Voormalig personeel GHOR Totaal
9.3
Arbo
Het management is verantwoordelijk voor het arbo- en ziekteverzuimbeleid. Samen met de Arbodienst registreren we het ziekteverzuim en voeren we de wettelijk voorgeschreven acties uit. Met de Arbodienst hebben we ook afspraken gemaakt over de traumaopvang van medewerkers die in hun beroep een ernstige gebeurtenis hebben meegemaakt. Daarnaast zijn er vertrouwenspersonen waar medewerkers een beroep op kunnen doen.
9.4
Ziekteverzuim
Kort verzuim (0 t/m 7 dagen)
0,96 %
Middenlang verzuim (8 t/m 43 dagen)
0,72 %
Lang verzuim (44 t/m 365 dagen)
2,21 %
Langdurig (366 dagen en langer) Totaal
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
0,84 % 4,73 %
- 37 -
10.
Bijlagen
10.1
Samenstelling Algemeen Bestuur per 31 december 2008
Gemeente
Naam
Haaren
F.H.G.M. Ronnes, voorzitter
Bernheze
A.J.M. Donkers
Boekel
H.M.W. van Boxtel-Arts
Boxmeer
M.C.G. Klaassen
Boxtel
A.G.T. van Aert
Cuijk
J.J.P. Janssen
Dongen
P.C.A.R. Panis
Gilze en Rijen
H. Can-Engin
Goirle
M.C.A. de Groot-Haen
Grave
H.P.M. Opsteegh
Haaren
C.M.C.A. Blom
Heusden
M.G.M. van der Poel
Hilvarenbeek
C.W.F.M. van Mol
Landerd
P.L.M. Raaijmakers
Lith
H.A.J. Tuerlings
Loon op Zand
W.J.J. Ligtenberg
Maasdonk
E.J.M. de Jonge
Mill en Sint Hubert
A.M. Ermers
Oisterwijk
L.J.M. van den Bosch
Oss
H. Hoeksema
’s-Hertogenbosch
J. Eugster-van Bergeijk
Schijndel
P.G.M.J. Roozendaal
Sint Anthonis
R.M. Aben-Bellemakers
Sint-Michielsgestel
B.A.G. Leenen
Sint-Oedenrode
J. Hendriks-van Kemenade
Tilburg
H.A.M. Backx
Uden
M.C. Bakermans
Veghel
R. van Rinsum
Vught
J. Teulings
Waalwijk
U. Santi
Samenstelling Dagelijks Bestuur op 31 december 2008 De heer F. Ronnes Mevrouw J. Eugster-van Bergeijk De heer H. Backx De heer U. Santi De heer M. Bakermans De heer H. Hoeksema De heer T. Ermers De heer S. Huisman, adviseur
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 38 -
In 2008 verlieten mevrouw van den Broek-van de Ven (gemeente Veghel) en de heer Van Dongen (gemeente Waalwijk) zowel het Algemeen als het Dagelijks Bestuur. Zij werden opgevolgd door respectievelijk de heren van Rinsum en Bakermans (nieuw lid Dagelijks Bestuur) en de heer Santi.
Directie in 2008 P. van der Velpen, directievoorzitter J. Wassenaar, directeur
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 39 -
10.2
Balans per 31 december 2008
Balans per 31 december 2008
ACTIVA
31 december 2008 €
€
31 december 2007 €
€
Vaste activa Materiele vaste activa Grond Gebouwen Inventarissen Automatiseringsapparatuur Vervoermiddelen Medische Instrumenten Overige materiele vaste activa
669.089 5.287.776 1.981.464 836.359 226.548 56.614 404.215
669.089 5.713.927 2.370.642 405.714 293.839 70.832 455.792 9.462.065
Financiele vaste activa Beleggingen liquide middelen Deelnemingen
3.064.588 0
9.979.835
3.151.250 0 3.064.588
3.151.250
Vlottende activa Voorraden Voorraad vaccins Voorraad medische artikelen Overige voorraden
75.115 0
67.190 0 75.115
Vorderingen Debiteuren
4.289.427
67.190
1.493.146 4.289.427
1.493.146 0
1.681.291
3.288.386
Overlopende activa
Liquide middelen Deposito's Banken Kas Kruisposten
6.342.024 13.151 -462
Totaal
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
7.539.034 15.887 3.124 6.354.713
7.558.046
24.927.199
25.537.854
- 40 -
Balans per 31 december 2008
PASSIVA
31 december 2008 €
€
31 december 2007 €
€
Eigen Vermogen Reserves Algemene reserves Bestemmingsreserves
3.279.661 7.323.239
2.569.620 8.854.414 10.602.900
Voorzieningen voorzieningen
343.992
11.424.034
282.500 343.992
282.500
Vreemd Vermogen langlopende schulden langlopende schulden
3.593.750
3.968.750 3.593.750
Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies soc. Lasten
2.148.927 785.480
3.968.750 2.411.545 1.988.784
2.934.408
4.400.329
7.774.634
5.391.979
-322.484
70.261
24.927.199
25.537.854
Overlopende passiva
Nog te bestemmen resultaat Totaal
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 41 -
Toelichting op de balans Materiële vaste activa Gronden en Terreinen Gebouwen Inventarissen Automatiseringsapparatuur Vervoermiddelen Medische Instrumenten Overige materiele vaste activa
31-dec-2008 € 669.089 5.287.776 1.981.464 836.359 226.548 56.614 404.215 9.462.065
Het verloop van de materiële vaste activa was in het verslagjaar als volgt: Boekwaarde per 31 december 2007 Bij: investeringen in 2008 Af: afschrijvingen 2008 Af: desinvesteringen in het boekjaar (tegen boekwaarde) 2008 Vrijval afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2008
Financiële vaste activa Beleggingen liquide middelen Deelneming
Voorraden Voorraad vaccins Overige voorraden
Vorderingen en overlopende activa Debiteuren Vorderingen op openbare lichamen voorziening dub deb.
Overlopende activa Rekening courant intern Rekening courant extern Overige vorderingen Voorschotten vooruitbetaalde kosten Tussenrekeningen
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
31-dec-2008 € 669.089 5.713.927 2.370.642 405.714 293.839 70.832 455.792 9.979.835
€ 9.979.835 1.845.700 -1.831.819 -3.940.877 3.409.226 9.462.065
31-dec-2008 € 3.064.588
31-dec-2007 € 3.151.250
3.064.588
3.151.250
31-dec-2008 € 75.115
31-dec-2007 € 67.190
75.115
67.190
31-dec-2008 € 232.165 4.146.345 -89.083 4.289.427
31-dec-2007 € 131.830
31-dec-2008 € 8.255
31-dec-2007 € 554.848
1.361.316 1.493.146
1.509.973 11.999 151.065
2.593.808 57.373 82.357
1.681.291
3.288.386
- 42 -
Liquide middelen
31-dec-2008 € 6.342.024 46213.151 6.354.713
Banken Kruisposten Kas
31-dec-2007 € 7.539.034 3.124 15.887 7.558.046
De GGD Hart voor Brabant is in 2004 een kredietovereenkomst aangegaan met ABN AMRO voor een lening van € 5.000.000,= voor de financiering van een nieuw pand voor de RAV aan de Gruttostraat in Den Bosch. Deze lening heeft een looptijd van 15 jaar. Deze lening is geconsolidieerd per 01/03/2005. Specificatie op administratie GGD HvB aanwezig. Zekerheden voor deze krediet verstrekking zijn op grond van artikel 18 van de algemene voorwaarden van ABN AMRO alle zaken, waarde papieren en effecten die ABN AMRO voor haar uit hoofde van of voor de kredietnemer onder zich heeft of krijgt en alle bestaande en toekomstige vorderingen van de kredietnemer op ABN AMRO uit welken hoofde ook ABN AMRO tot pand voor al hetgeen zijn uit welken hoofde ook van de kredietnemer te vorderen heeft of zal hebben.
Eigen vermogen
Algemene reserves Bestemmingsreserves Totaal eigen vermogen
Stand 31-dec-2007 € 2.569.620 8.854.414 11.424.034
Resultaatbestemming reserves derden €
-
Overige mutaties € 1.467.1381.467.138 -
Stand 31-dec-2008 € 4.036.758 7.387.276 11.424.034
Diverse bestemmingsreserves zijn in 2008 gerangschikt onder de algemene reserves. Hieronder is aangegeven wat momenteel onder de bestemmingsreserves valt. Eigen vermogen
Weerstandsvermogen Res. Aanvaardbare kosten Subtotaal algemene res. Reserve Derden Reserve Huisvesting Subtotaal bestemm.res. totaal
Saldo begin Dienstjaar € 6.647.211 2.610.4534.036.758
Resultaatbestemming reserves derden * € 349.38369.809 349.383-
Overige Mutaties € 477.523-
69.809
477.523-
Saldo Eind boekjaar € 5.890.114 -2.610.453 3.279.661 3.115.735 4.207.504 7.323.239 10.602.900
2.894.109 4.493.166 7.387.275
419.644 419.644
-
198.018285.662483.680-
11.424.032
70.261
69.809
961.203-
* resultaatbestemming 2007 is € 70.261. Het bedrag € 69.809 is ontvangen van de Veiligheidsregio BN In 2007 is het verlies van de GHOR BN € 85.909, maar er was € 16.100 onttrokken uit de reserves (over 2006) en geeft een totaal negatief resultaat van € 69.809. De reserve aanvaardbare kosten zijn de reserves als gevolg van de resultaten van de RAV. Deze negatieve reserve zal als gevolg van de ontvlechting van de RAV uit de GGD door het COTG worden vergoed. De Reserves Derden zijn reserves met een afrekenrisico. Deze bedragen zijn ontstaan als gevolg van resultaten bij de TBC-projecten (PI en COA) en het project medische opvang asielzoekers. De reserve huisvesting betreft de gerealiseerde boekwinst van het verkochte pand in 's-Hertogenbosch en dient ter dekking van de hogere huisvestingskosten van het nieuw pand. De overige reserves vormen het weerstandsvermogen.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 43 -
Voorzieningen
Onderhoudsvoorziening
Stand 31-dec-2007 € 282.500 282.500
Dotatie € 82.500 82.500
Onttrekking € 21.00821.008-
Stand 31-dec-2008 € 343.992 343.992
In 2009 is nieuwe software door het HSC (Het Service Centrum) aangeschaft met als doel een goede onderbouwing van de onderhoudsplanning. Dit programma zal dan worden gebruikt bij alle gebouwen van de GGD, ook om de hoogte van de onderhoudsvoorziening te bepalen.
Langlopende schulden Saldo leningen primo boekjaar Aangegane leningen 2008 Vervroegde aflossing in 2008 Aflossingen 2008 / 2007 Saldo leningen ultimo boekjaar
Overige kortlopende schulden en overlopende passiva Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen totaal
Overlopende passiva Rekening courant intern Rekening courant extern Overige schulden Overlopende passiva Tussenrekeningen
31-dec-2008 € 3.968.750 375.000 3.593.750
31-dec-2007 € 4.343.750 375.000 3.968.750
31-dec-2008 € 2.148.927 785.480 2.934.408
31-dec-2007 €
31-dec-2008 €
31-dec-2007 €
2.411.545 1.988.784 4.400.328
1.760.085 3.795.475 2.213.209 5.866
878.245 2.070.201 2.229.114 214.419
7.774.634
5.391.979
Rekening courant extern is de rekening courant met de COA (Centraal Opvang Asielzoekers). Hier worden de subsidieontvangsten van de COA en de doorbetalingen aan de MOA verantwoord. De MOA is ondergebracht bij de penvoerder GGD Hart voor Brabant en wordt dus hier verantwoord in de jaarrekening.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Huurcontracten Locatie Oss, Raadhuislaan 25 Locatie 's-Hertogenbsoch, Othenseweg 2 Locatie Tilburg, Ringbaan West 227
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
Periode 2003 tot en met 2017 2005 tot en met 2019 2007 tot en met 2021
bedrag 1.665.000 7.205.000 11.960.000
- 44 -
10.3
Activastaat
Omschrijving
boekwaarde investeringen desinvesteringen afschrijvingen 1-1-2008 2008 2008 lopend jaar 2008
extra afschrijvingen correcties 2008
vrijval afschrijvingen 2008
boekwaarde 31-12-2008
Grond Gebouwen Verbouwingen Bedrijfsinstallaties Bedrijfsauto Bedrijfsinventaris Medische inventaris Kantoorinventaris Telefonie Automatisering Infrastructuur Projectinvesteringen
669.089 3.256.115 2.457.813 251.366 293.839 399.653 70.832 1.970.989 198.936 405.714 1.654 3.836
0 0 73.430 12.099 44.491 31.290 5.066 39.381 60.616 1.579.329 0 0
0 301.750 53.580 51.042 172.880 256.306 0 215.587 11.188 2.878.544 0 0
0 73.295 221.181 29.473 84.509 99.424 19.284 272.715 66.413 424.825 45 2.543
0 0 0 0 -5.709 0 0 -1.668 0 545.489 0 0
0 -145.160 -5.065 -27.194 -139.898 -252.066 0 -130.451 -9.219 -2.700.172 0 0
669.089 3.026.229 2.261.547 210.144 226.548 327.278 56.614 1.654.186 191.169 836.359 1.610 1.293
Totaal
9.979.835
1.845.700
3.940.877
1.293.707
538.112
-3.409.226
9.462.065
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 45 -
10.4
Kasstroomoverzicht
Kasstroomoverzicht
2008 €
€
2007 €
€
Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatieresultaat Aanpassingen voor: - afschrijvingen - mutaties bestemmingsreserves - mutaties voorzieningen
-322.484
2.363.470 -891.395 61.492
70.261
1.712.967 -1.906.792 82.500 1.533.567
Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - vorderingen - Overlopende activa - nog in tarieven te verrekenen - kortlopende schulden (exclusief schulden aan kredietinstellingen)
-7.925 -2.796.281 1.607.095 0 916.734
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
-111.325
35.114 726.335 -835.107 0 4.667.761 -280.376
4.594.103
930.706
4.553.039
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen in deelnemingen e/o samenwerkingsverbanden Mutatie leningen u/g Overige investeringen en desinvesteringen in financiële vaste activa
-1.845.700
-2.010.378
86.662
83.654
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
-1.759.038
-1.926.724
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing leningen Overige mutaties eigen vermogen (-) Totaal Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen (inclusief kortlopende schulden aan kredietinstellingen)
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-375.000
-375.000
-375.000
-1.203.332
-375.000
2.251.314
- 46 -
10.5
Algemene toelichting en waarderingsgrondslagen
Grondslagen van de waardering van activa en passiva en van de bepaling van het resultaat
Algemeen De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt vermeld, zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Stelselwijziging De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn niet gewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar.
Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffings-, vervaardigings- of goedgekeurde kosten verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De jaarlijkse afschrijvingen worden berekend op basis van een vast percentage van die kosten conform deels de desbetreffende beleidsregels, deel berekend over de geschatte economische levensduur.
De afschrijvingstermijnen van de materiële vaste activa zijn: Terreinen
0 jaar
Gebouwen
50 jaar
Verbouwingen
10 jaar
Installaties
10 jaar
Inventaris
10 jaar
Automatisering Dienstauto’s Medische inventaris
3 jaar 5 jaar 10 jaar
NB: afwijkende afschrijvingstermijnen MRU-bus (7 jaar en 6 jaar afschrijvingstermijn) in verband met duur van het project.
Voorraden De aanwezige voorraden zijn gewaardeerd tegen vaste verrekenprijs (injectiestoffen) en verkrijgingprijs (overige voorraad).
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 47 -
Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen zijn dynamisch bepaald voor vorderingen voortvloeiend uit diensten van de ambulancedienst, vervoeren van patiënten en voor vordering voortvloeiend uit diensten van het product reizigerszorg. De overige voorzieningen zijn statisch bepaald.
Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
Reserves Reserves zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Er heeft een herschikking plaats gevonden van de reserves en dit heeft geleid tot de huidige indelingen weerstandsvermogenreserves, reserves derden en reserves huisvesting. Van de reserves derden en reserves huisvesting is een onderbouwing aanwezig.
Voorzieningen De onderhoudsvoorziening (groot onderhoud) wordt gedoteerd op basis van het langetermijn onderhoudsplan. De werkelijke onderhoudskosten worden ten laste van deze voorziening gebracht. Overige voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en zijn geoormerkte gelden van derden en worden ook conform behandeld.
Langlopende schulden De langlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.
Baten en lasten De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn, baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten en lasten uit voorgaande jaren (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) die in dit boekjaar zijn geconstateerd, zijn aan dit boekjaar toegerekend. De rechten en verplichtingen uit hoofde van meerjarige financiële contracten zoals huurcontracten e.d. worden niet in de balans geactiveerd en gepassiveerd. De lasten die hieruit voortvloeien worden onder de bedrijfslasten verantwoord. Afrekening met de gemeente vindt plaats op basis van de begroting. Overschotten worden toegevoegd aan de reserves, met inachtneming van de bandbreedte zoals vermeld staat in de notitie Reserves en Voorzieningen. Tekorten worden uit de reserves genomen. Als buitengewone baten en lasten worden baten en lasten opgenomen, die niet uit de gewone bedrijfsuitoefening voortvloeien.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 48 -
Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen, kortlopende schulden aan kredietinstellingen en effecten die onder de vlottende activa worden gerubriceerd.
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 49 -
10.6
Resultatenrekening over 2008 Resultatenrekening over 2008
Realisatie 2008 €
Realisatie 2007 €
Bedrijfsopbrengsten: Gemeentelijke bijdragen
15.055.850
15.150.665
2.848.615
2.233.893
Overige bedrijfsopbrengsten
15.300.562
13.305.326
Som der bedrijfsopbrengsten
33.205.027
30.689.884
19.038.984
18.286.034
970.848
1.712.967
Overige bedrijfskosten
14.175.147
12.640.060
Som der bedrijfslasten
34.184.979
32.639.061
Rijksbijdrage
Bedrijfslasten: Personeelskosten Afschrijvingen
Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Incidentele baten
979.95228.845
951.108-
-
1.949.1778.661
1.940.516-
Incidentele lasten *
332.579
-
Incidenteel resultaat
332.579-
-
RESULTAAT
1.283.687-
1.940.516-
961.203-
2.010.778-
Dotaties/onttrekkingen Dotaties Onttrekkingen
Resultaat na dotaties/onttrekkingen
322.484-
70.261
* boekverlies afwaardering locatie Oss
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
- 50 -
Toelichting op de resultatenrekening
Gemeentelijke bijdragen Rijksbijdragen/subsidies Gemeentelijke bijdragen derden Rijksbijdragen/ provincie gelden
Overige bedrijfsopbrengsten: Dienstverlening op contract basis Dienstverlening op verrichtingen basis
Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Andere personeelskosten Personeel niet in loondienst
Realisatie 2008
Realistatie 2007
€
€
15.055.850
15.150.665
2.848.615 2.848.615
2.233.893 2.233.893
5.273.031 10.027.531 15.300.562
6.276.376 7.028.950 13.305.326
13.116.427 1.847.563 1.317.758 16.281.748 2.757.237 19.038.984
12.429.291 1.629.204 770.850 14.829.345 3.456.689 18.286.034
970.848 970.848
1.712.967 1.712.967
9.061.832 869.225 920.061 1.232.007 2.092.023
6.141.158 1.855.941 903.175 1.423.290 2.316.496
14.175.148
12.640.060
746.431
323.513
717.587-
314.852-
28.845
8.661
-
-
332.579 332.579
-
Afschrijvingen vaste activa
Overige bedrijfskosten Bedrijfskosten Algemene kosten Administratiekosten Onderhoud en energiekosten Huur en leasing Overige resultaat overhead
Financiële baten en lasten Rentebaten Waardetoename financiële vaste activa en effecten Waardevermindering financiële vaste activa en effecten (-) Overige opbrengsten financiële vaste activa en effecten Rentelasten (-) Mutaties voorzieningen
Buitengewone baten
Buitengewone lasten
Dotaties onttrekkingen: toegestane dotaties toegestane ontrekkingen
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-961.203
-2.010.778
961.203-
2.010.778-
- 51 -
Programma
Realisatie 2008
Begroting 2008
Realisatie 2007
Gezondheidsbevordering Kosten GB Dekking GB Gemeentelijke bijdrage GB Resultaat GB
5.547.793 2.488.606 3.282.497 223.310
5.643.865 2.296.699 3.347.166 0
5.257.722 2.567.259 2.654.051 -36.412
Jeugdgezondheidszorg Kosten JGZ Dekking JGZ Gemeentelijke bijdrage JGZ Resultaat JGZ
8.471.223 1.525.599 6.449.936 -495.688
7.751.704 1.323.345 6.428.359 0
7.735.974 481.853 6.820.359 -433.762
10.888.987 7.285.586 3.325.243 -278.158
10.370.825 7.045.582 3.325.243 0
9.790.097 6.661.780 3.663.811 535.494
2.279.492 2.309.067
2.265.183 2.265.183 0 0
2.401.221 2.315.312
Algemene Gezondheidszorg Kosten AGZ Dekking AGZ Gemeentelijke bijdrage AGZ Resultaat AGZ GHOR Kosten GHOR Dekking GHOR Gemeentelijke bijdrage GHOR Resultaat GHOR Overige kosten niet programma gereluteerd Resultaat Onttrekking en Dotatie reserves Resultaat
29.575
-85.909
-762.726
-1.919.927
-1.283.687
0
-1.940.516
-961.203
0
-2.010.778
-322.484
0
70.261
Door onttrekkingen uit de reserves wordt het resultaat van de afdelingen nog als volgt verhoogd: Resultaat voor Onttrekking reserves Gezondheidsbevordering Jeugdgezondheidszorg Algemene Gezondheidszorg GHOR Samenwerkingsverband MOA Overige kosten niet programma gereluteerd
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
223.310 -495.688 -278.158 29.575 103.560 -866.286 -1.283.687
Onttrekkingen & Dotaties
307.811 198.018
455.374 961.203
Resultaat na Onttrekking reserves 223.310 -187.877 -80.140 29.575 103.560 -410.912 -322.484
- 52 -
10.7
Staat van reserves en voorzieningen
reserve/voorziening
Saldo aan het begin van het dienstjaar
Algemene reserves Reserves weerstandvermogen Reserve aanvaardbare kosten Subtotaal algemene reserves
6.647.211 2.610.4534.036.758
Bestemmingsreserves Reserve Derden Reserve Huisvesting Subtotaal bestemmingsreserves
2.894.109 4.493.166 7.387.275
Voorzieningen Onderhoudsvoorziening Subtotaal bestemmingsreserves
Totaal reserves/voorzieningen
Mutaties a.d.v. resultaat bestemming
Overige Verminderingen Saldo aan het vermeer(zoals einde van het deringen beschikking over dienstjaar en bijdragen uit reserves/voorzieningen)
-
477.523
5.890.114 2.610.4533.279.661
419.644
-
198.018 285.662 483.680
3.115.735 4.207.504 7.323.239
282.500 282.500
-
82.500 82.500
21.008 21.008
343.992 343.992
11.706.532
140.070
82.500
982.211
10.946.892
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
279.574279.574-
477.523
419.644
- 53 -
10.8
Bijdrage 2008 per gemeente
Regio
totaal inwonersbijdrage 13,40 14,34 13,52
waarvan uniform deel 11,14 11,14 11,14
waarvan lokale accenten 1,46 1,46 1,46
waarvan bestuurskosten 0,80 0,80 0,80
autonome kosten 0,00 0,94 0,12
totaal inw.bijdrage
waarvan uniform deel
waarvan lok. accenten
waarvan bestuurskost.
autonome kosten
Midden-Brabant regio 's-Hertogenbosch Brabant-Noordoost
Gemeente
inwoners 2007
Regio Midden-Brabant Dongen Gilze en Rijen Goirle Heusden (Drunen) Hilvarenbeek Loon op Zand Oisterwijk Tilburg Waalwijk Subtotaal
25.487 25.381 22.041 24.872 15.113 22.869 25.733 201.087 45.651 408.234
341.526 340.105 295.349 333.279 202.514 306.445 344.822 2.694.566 611.723 5.470.330
283.925 282.744 245.537 277.069 168.359 254.761 286.666 2.240.109 508.552 4.547.722
37.211 37.056 32.180 36.312 22.065 33.389 37.570 293.587 66.650 596.021
20.390 20.305 17.633 19.897 12.090 18.295 20.586 160.870 36.521 326.587
0 0 0 0 0 0 0 0 0 -
Regio 's-Hertogenbosch Boxtel Haaren Heusden (Vlijmen) Schijndel 's-Hertogenbosch Sint-Michielsgestel Vught Subtotaal
30.020 13.769 18.010 22.911 135.596 27.894 25.250 273.450
430.487 197.447 258.270 328.544 1.944.447 400.000 362.085 3.921.279
334.423 153.387 200.636 255.229 1.510.539 310.739 281.285 3.046.238
43.829 20.103 26.295 33.450 197.970 40.725 36.865 399.238
24.016 11.015 14.408 18.329 108.477 22.315 20.200 218.760
28.219 12.943 16.930 21.536 127.460 26.220 23.735 257.043
Regio Brabant-Noordoost Bernheze Boekel Boxmeer Cuijk Grave Landerd Lith Maasdonk Mill en Sint Hubert Oss Sint Anthonis Sint-Oedenrode Uden Veghel Subtotaal
29.633 9.503 28.716 24.266 12.765 14.752 6.724 11.282 11.011 76.626 11.770 17.174 40.185 36.679 331.086
400.638 128.481 388.240 328.076 172.583 199.447 90.908 152.533 148.869 1.035.984 159.130 232.192 543.301 495.900 4.476.283
330.112 105.863 319.896 270.323 142.202 164.337 74.905 125.681 122.663 853.614 131.118 191.318 447.661 408.604 3.688.298
43.264 13.874 41.925 35.428 18.637 21.538 9.817 16.472 16.076 111.874 17.184 25.074 58.670 53.551 483.386
23.706 7.602 22.973 19.413 10.212 11.802 5.379 9.026 8.809 61.301 9.416 13.739 32.148 29.343 264.869
3.556 1.140 3.446 2.912 1.532 1.770 807 1.354 1.321 9.195 1.412 2.061 4.822 4.401 39.730
1.012.770
13.867.892
11.282.258
1.478.644
810.216
296.774
Totaal Gemeentelijke bijdrage: Basispakket - uniform Basispakket - lokale accenten Bestuurskosten Totaal inwonersbijdrage 2008
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
11.579.032 incl. autonome kosten 1.478.644 810.216 13.867.892
- 54 -
10.9
Verdeling kosten HSC 2008 per kostensoort
Kostenverdeelstaat Het Service Center Realisatie 2008 €
Begroting 2008 €
Verschil €
Doorbelastingen Secundaire dienstverlening
643.233
643.233
-
Totale doorbelastingen
643.233
643.233
-
3.426.306
4.023.052
Personeel derden
906.375
212.731
Overige personeelskosten
131.733
231.568
Kapitaalslasten
324.155
422.445
Overige bedrijfskosten
882.387
704.700
Algemene kosten
200.525
174.390
Interne dienstverlening
648.063
648.063
Som der bedrijfslasten
6.519.544
6.416.949
102.595
Bedrijfsresultaat
5.876.311-
5.773.716-
102.595-
Bedrijfslasten: Salariskosten
Financiële baten en lasten
61.943
Te verdelen kosten
-
596.746693.644 99.83598.290177.687 26.135 -
61.943
5.814.368-
5.773.716-
40.652-
GGD Hart voor Brabant
43,6%
2.535.064
2.516.047
19.017
GGD West Brabant
30,3%
1.761.754
1.748.440
13.314
RAV Midden West Noord
26,1%
1.517.550
1.509.229
8.321
RESULTAAT
Jaarrekening 2008 GGD Hart voor Brabant
-
-
0-
- 55 -
Jaarverslag 2008 Gemeente Heusden
2008
Inhoudsopgave
1.
2.
Jeugdgezondheidszorg...........................................................................................5 1.1
Gezondheidsonderzoek ............................................................................................................. 5
1.2
Spraak-/taaladvies ................................................................................................................... 7
1.3
Gedrag en opvoeding ................................................................................................................ 8
1.4
Gezonde en veilige school ......................................................................................................... 9
1.5
Netwerken preventieve jeugdzorg ...........................................................................................11
Gezondheidsbevordering......................................................................................12 2.1
Deelprogramma ‘Hart voor Brabant in zicht’ ............................................................................12 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.6
2.2
Deelprogramma ‘Van harte gezond!’ ........................................................................................25 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 2.2.7 2.2.8
2.3
Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en Regionale VTV ............................................................................12 Ondersteuning Lokaal Gezondheidsbeleid ..................................................................................................16 Sociale kaart .........................................................................................................................................19 Publieksinformatie en documentatie..........................................................................................................20 De Gezonde en Veilige School ..................................................................................................................23 Roken...................................................................................................................................................25 Overgewicht ..........................................................................................................................................28 Diabetes ...............................................................................................................................................30 Valpreventie (ouderen) ...........................................................................................................................32 Preventieve Jeugdtandzorg ......................................................................................................................33 Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker .............................................................................................35 Bevolkingsonderzoek borstkanker.............................................................................................................36 Alcohol .................................................................................................................................................37
Deelprogramma ‘Geestkracht’ ..................................................................................................39 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.3.6 2.3.7 2.3.8
Depressie..............................................................................................................................................39 Preventie eenzaamheid ...........................................................................................................................41 Opvoedingsondersteuning .......................................................................................................................42 Relationele en seksuele vorming...............................................................................................................43 Vangnet en advies..................................................................................................................................45 Ondersteuning regiefunctie OGGZ.............................................................................................................46 Huiselijk geweld .....................................................................................................................................47 Psychosociale hulp bij incidenten ..............................................................................................................48
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
3
3.
Algemene Gezondheidszorg .................................................................................50 3.1
Algemene infectieziektenbestrijding ........................................................................................50
3.2
Tuberculosebestrijding.............................................................................................................52
3.3
Medische milieukunde ..............................................................................................................53
3.4
Technische hygiënezorg ...........................................................................................................54
3.5
Forensische geneeskunde ........................................................................................................55
Bijlage 1 Technische hygiënezorg Bijlage 2 Productenoverzicht
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
4
1.
Jeugdgezondheidszorg
1.1
Gezondheidsonderzoek
* De planning van de gezondheidsonderzoeken is gebaseerd op een schooljaar. De verantwoording is gebaseered op een kanlenderjaar. Dit verklaart het verschil in aantallen onderzochte leeringen in 2008 ten opzichte van 2007. Omschrijving Het uitvoeren van preventieve gezondheidsonderzoeken (PGO’s) volgens protocol of op verzoek. Het voeren van gesprekken met kinderen en/of ouders met specifieke vragen of problemen.
Basispakket uniform
Doel Het vroegtijdig opsporen van afwijkingen in groei en ontwikkeling en van psychosociale problemen. Adviseren van ouders, jongeren en scholen zodat behandeling kan worden voorkomen of tijdig gestart en er uiteindelijk gezondheidswinst optreedt. Het verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in gezondheidsaspecten en te kunnen adviseren bij een adequaat lokaal of regionaal gezondheidsbeleid.
PGO jaarcohort 5/6 jaar Overdracht van het dossier van elk 4-jarig kind door de thuiszorg. Uitnodiging van het kind voor een sociaal-medisch onderzoek: een voorscreening door de teamassistente en een gesprek en lichamelijk onderzoek door de jeugdarts. Bij het onderzoek hoort ook een eventuele hercontrole binnen een jaar en een voor- en nabespreking met de school. Speciaal onderwijs: afhankelijk van het moment van starten op de SO-school komt het kind in aanmerking voor een onderzoek op het reguliere moment voor 5-/6-jarigen. Voorscreening door teamassistente. De inhoud van het onderzoek is gelijk aan het onderzoek van de jeugdarts in het basisonderwijs. Wel is er extra verslaglegging voor de school.
Aantal onderzochte 5/6-jarigen: 571 (in 2007: 447). Locatie van onderzoek: op werklocaties in Drunen, Heusden en Vlijmen.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
5
PGO klas 2 voortgezet onderwijs Onderzoek van houding (rug), visus, lengte en groei in relatie tot gewicht en de mate van welbevinden op de school. Bij dit onderzoekt maakt de GGD gebruik van het bestaande dossier en van aanvullende gegevens uit bijvoorbeeld een schoolvragenlijst.
Aantal onderzochte klas 2 VO-leerlingen: 282 (in 2007: 338).
Jaarcohort 13/14 jaar REC Onderzoek van groei, houding en ontwikkeling (specifiek: puberteit) en gedrag (specifiek: schoolverzuim) in relatie tot mate van ‘welbevinden’ op school. Het kind wordt gevolgd door gebruik te maken van het bestaande dossier en van aanvullende gegevens uit bijvoorbeeld een schoolvragenlijst. Het onderzoek is vergelijkbaar met de screening 10-11 jaar, maar met extra verslaglegging voor de school.
Aantal onderzochte kinderen: 2 (in 2007: 0). De kinderen worden op hun REC-school onderzocht (vaak in ’s-Hertogenbosch).
PGO op verzoek In de ontwikkeling van een kind kunnen zich vragen of problemen voordoen waarmee de ouder niet direct naar de huisarts gaat. Hij/zij kan dan bij de GGD terecht waardoor in een vroegtijdig stadium passende actie ondernomen wordt.
Aantal onderzochte kinderen: 283 (in 2007: 322).
PGO Speciaal onderwijs - eerste medische onderzoek Onderzoek door de jeugdarts bij start van het kind in het speciaal onderwijs. Bespreken van algemene en medische voorgeschiedenis, en schoolloopbaan, lichamelijk onderzoek. Verslaglegging voor dossier en behandelplan. Bespreking in de begeleidingscommissie.
Eerste medisch onderzoek: 25 (in 2007: 27). PGO SO: 2 (in 2007: 0). De kinderen worden op hun REC-school onderzocht (vaak in ’s-Hertogenbosch)
Screening jaarcohort 10/11 jaar Lengte, groei, gewicht, gezichtsvermogen en kleurenzien worden gemeten. Speciaal onderwijs: de inhoud van het onderzoek is gelijk aan het onderzoek in het basisonderwijs. Wel is er extra verslaglegging voor de school.
Screening: 657 (in 2007: 586).
Kortdurende begeleiding op indicatie Artsen en verpleegkundigen kunnen naar aanleiding van specifieke vragen of problemen van kinderen extern doorverwijzen, intern doorverwijzen naar de psycholoog, maar ook zelf nog één tot drie advies- /begeleidingsgesprekken voeren om kind/ouders goed te kunnen helpen of te motiveren voor verdere hulpverlening. Het gaat om een lichte vorm van hulpverlening.
Aantal begeleide kinderen: 13 (in 2007: 32).
Locatie van onderzoek: op school.
Locatie van onderzoek: op school.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
6
1.2
Spraak-/taaladvies
Omschrijving Het signaleren van kinderen met spraak, taal- en stemstoornissen en eventueel nader onderzoek door de logopedist.
Basispakket uniform
Doel Vroegtijdig opsporen van spraak, taal- en stemstoornissen, zodat behandeling voorkomen kan worden of tijdig gestart. Adviseren van ouders en scholen bij spraak-/taalontwikkeling. Verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in logopedische aspecten van de gezondheid van de jeugd.
Spraak-/taalscreening 5 jaar (vragenlijst) Vragenlijsten naar de ouders en leerkrachten van de kinderen van 5 jaar met vragen over stem, taal, articulatie, mondgedrag en communicatieve vaardigheden. De teamassistent beoordeelt de vragenlijsten volgens GGD-richtlijnen. Kinderen die als ‘nietpluis’ geselecteerd zijn, krijgen een diagnostisch logopedisch onderzoek door de logopedist. Terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Bij meer ernstige problematiek verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist. De gegevens komen in het digitaal dossier. De jeugdarts kan bij het pgo 5-/6-jarigen zien welke actie op spraak-/taalgebied eventueel is ondernomen.
Aantal vragenlijsten: 389 (in 2007: 544).
Aansluitend standaard eerste onderzoek Kinderen die als ‘niet-pluis’ geselecteerd zijn, krijgen een diagnostisch logopedisch onderzoek door de logopedist. Terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen een gericht advies. Bij meer ernstige problematiek verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist. De gegevens komen in het digitaal dossier. De jeugdarts kan bij het pgo 5-/6-jarigen zien welke actie op spraak-/taalgebied eventueel is ondernomen.
Aantal diagnostisch logopedische onderzoeken naar aanleiding van de vragenlijsten: 199 (in 2007: 259).
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
7
1.3
Gedrag en opvoeding
Omschrijving Het ondersteunen en adviseren van jeugdarts en jeugdverpleegkundige over achtergronden en aanpak van individuele en collectieve psychische en/of psychosociale problematiek. Het zonodig kortdurend onderzoeken van jeugdigen voor deze adviezen. Het vertalen van de individuele problemen naar beleid en collectieve preventie. Het trainen en adviseren van ouders, jongeren, scholen en gemeenten met vragen en problemen over gedrag en opvoeding. Doel Het adviseren en ondersteunen van de GGD-artsen en -verpleegkundigen voor een betere beoordeling van psychosociale problemen. Deskundigheidsbevordering van ouders, jongeren, scholen en gemeenten met betrekking tot gedrag en opvoeding.
Basispakket uniform
Interne consultatie Voor een betere beoordeling van psychische of psychosociale problemen kunnen jeugdarts en verpleegkundige ondersteuning vragen aan de psycholoog. Die inzet is dus niet direct kindgerelateerd, maar ondersteunend. Door de consultatiemogelijkheid in te bouwen in de gezondheidsonderzoeken, waarborgt de GGD de kwaliteit van de signalering. Onderdeel van het product is structurele scholing en deskundigheidsbevordering van artsen en verpleegkundigen.
In 2008 is voor 101 kinderen de psycholoog geconsulteerd.
Consultatie door jeugdarts en sociaal verpleegkundige kan resulteren in: geen verdere activiteiten; een herhalingsonderzoek; kortdurende begeleiding door jeugdarts of sociaal verpleegkundige; een adviesgesprek met een psycholoog of pedagoog; een taxatieonderzoek door psycholoog of pedagoog of directe doorverwijzing. Adviesgesprek De hierboven genoemde consultatie kan leiden tot een adviesgesprek, waarin de psycholoog ouders met een beperkte of duidelijke vraag een gericht advies kan geven.
Aantal adviesgesprekken met ouders: 9.
Crisiszorg en bemoeizorg
Onderzoek nieuwkomers en huisbezoek: 2 (in 2007: 0).
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
8
1.4
Gezonde en veilige school
Omschrijving Het leveren van gegevens waarop de school haar gezondheidsbeleid kan baseren. Het aanbieden van deskundigen voor het zorgteamoverleg tussen GGD, school en andere instellingen. Het aanbieden van programma’s gericht op een gezonde en veilige school. Het adviseren bij bijzondere vragen. Het vaccineren van alle 9-jarigen tegen bof, mazelen en rode hond en difterie, tetanus en polio. Het beoordelen van en adviseren over aanvragen tot leerplichtontheffing en/of (de noodzaak van) leerlingenvervoer.
Basispakket uniform
Doel Ondersteunen bij het realiseren van een gezonde en veilige school. Uitvoeren van het verplichte rijksvaccinatieprogramma.
Schoolcontactpersoon basisonderwijs De GGD is vast aanspreekpunt voor de school.
Aantal contacten over kinderen met ketenpartners zonder onderzoek (arts of verpleegkundige): 95 (in 2007: 203).
Advisering schoolgezondheidsbeleid basisonderwijs De GGD levert basisscholen gegevens waarop zij hun gezondheidsbeleid kunnen baseren, het zogenaamde schoolprofiel. In overleg met de scholen biedt de GGD programma’s aan gericht op een gezonde en veilige school.
Zie hiervoor 2.1.6.
Zorgteams voortgezet onderwijs Deelname in een gestructureerd overleg met leerlingcoördinator/mentor en eventueel collega-instellingen (zoals het schoolmaatschappelijk werk, GGZ en de schoolbegeleidingsdienst). In het zorgteam worden probleemleerlingen actief gevolgd en begeleid.
De GGD heeft in de gemeente deelgenomen aan Zorgteams op het d’Oultremontcollege. In totaal is 36 uur gerealiseerd aan participatie in het zorgteam.
Hoofdluisbestrijding Ondersteuning van de school bij het bestrijden van hoofdluis.
De ondersteuning vindt op afroep plaats; in dit jaar 2 maal. De verpleegkundige verstrekt beleidsadviezen en/of geeft instructie aan de schoolwerkgroepen.
Spreekuren voortgezet onderwijs Tijdens de spreekuren hebben kinderen en ouders een extra laagdrempelige mogelijkheid om naast (of bij het ontbreken van) het gangbare circuit vragen te stellen over gezondheid en opvoeding.
De GGD heeft in de gemeente spreekuren op het VO gehouden. Daarbij zijn 20 uur geïnvesteerd.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
9
Lokaal accent
Advisering schoolgezondheidsbeleid voortgezet onderwijs Net als bij het schoolgezondheidsbeleid voor basisonderwijs levert de GGD schoolprofielen. In overleg met de scholen biedt de GGD programma’s aan gericht op een gezonde en veilige school. Het product wordt in samenwerking met de afdeling Gezondheidsbevordering geleverd.
Zie hiervoor 2.1.6.
Permanente commissie leerlingenzorg Deelname van de jeugdarts in de Permanente commissie leerlingenzorg, inclusief verslaglegging e.d. Individueel onderzoek op indicatie/verzoek.
Dit is een regionale commissie. In Heusden is in dit verband in 2008 11 maal overleg gevoerd (in 2007: 2).
Spreekuren en/of opvoedingssteunpunten De GGD biedt op een vast tijdstip met een vaste frequentie op school of in een opvoedingssteunpunt de gelegenheid om specifieke gezondheids- of opvoedingsvragen voor te leggen aan de jeugdverpleegkundige. Dit product wordt op maat ingevuld in overleg met de gemeente en de school.
De sociaal verpleegkundige heeft in totaal 86 contacten gehad in het kader van de spreekuren. Deze werden gehouden op de volgende basisscholen; - alle basisscholen in Vlijmen; - in Drunen op de Wegwijzer/Iris en ’t Span; - in Heusden op de Romero en de Nieuwenrooy.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
10
1.5
Netwerken preventieve jeugdzorg
Omschrijving Het deelnemen aan overleg met collega-instellingen, scholen en gemeente.
Lokale accenten
Doel Een betere samenwerking en afstemming van activiteiten door het inbrengen van specifieke deskundigheid in overlegvormen.
Netwerken preventieve jeugdzorg In het overleg worden afspraken gemaakt over samenwerking en afstemming van activiteiten voor meestal een specifieke doelgroep. Invalshoek is in principe individuele casuïstiek. Participant: jeugdarts, sociaal verpleegkundige of een andere discipline, afhankelijk van de aard van het netwerk. Aan netwerken rond (vooral) afstemming op beleidsniveau nemen teamleiders deel. Dit product kan in delen (van 6 1/4 uur per jaar) worden afgenomen.
De sociaalverpleegkundige van JGZ heeft in 2008 deelgenomen aan de kernnetwerken in Drunen, Heusden en Vlijmen. In totaal is aan 19 bijeenkomsten deelgenomen.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
11
2.
Gezondheidsbevordering
2.1
Deelprogramma ‘Hart voor Brabant in zicht’
2.1.1
Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en Regionale VTV
Omschrijving Voorzien in informatiebehoefte gemeenten (ambtenaren, gemeenteraad, college) ten behoeve van vraaggericht en evidence-based werken in OGZ.
Basispakket uniform
Doel Inzicht geven in de gezondheidssituatie van de bevolking. Inzicht geven in de (regionale en lokale) factoren die samenhangen met de gezondheidssituatie van de bevolking. Inzicht geven in de (regionale en lokale) trends/ontwikkelingen in gezondheid en daarmee samenhangende factoren. Een goed gedocumenteerde onderbouwing voor de prioriteiten in het regionale gezondheidsbeleid. De GGD is in staat te adviseren over gewenst regionaal gezondheidsbeleid. Het voor de gemeenten mogelijk wordt gemaakt om een goed afgewogen oordeel te vellen over de prioritering in het regionale en lokale gezondheidsbeleid. De gezondheidssituatie en de beleidsontwikkeling tussen de GGD-regio’s beter met elkaar vergelijkbaar zijn.
Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant. Doelgroepen: kinderen 0 t/m 11 jaar, jongeren 12 t/m 18 jaar (samen onder noemer Brabantse Jeugdmonitor), volwassenen 19 t/m 64 jaar en ouderen 65 jaar en ouder. Per monitor inzicht in de (ontwikkeling van de) gezondheidssituatie van de betreffende doelgroep en de gezondheid beïnvloedende factoren. Tabellenboeken per gemeente en voor de regio. Kerngegevens per gemeente. Infokaarten per onderwerp. Adviesgesprek per gemeente. Integraal inzicht in de (ontwikkeling van de) gezondheidssituatie.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. In 2008 zijn de gegevens van de Brabantse Jeugdmonitor 12 t/m 18 jaar geanalyseerd en gerapporteerd. In het najaar van 2008 is het veldwerk uitgevoerd van de Brabantse Jeugdmonitor 0 t/m 11 jaar. Eind 2008 is tevens gestart met de voorbereidingen voor het veldwerk van de gecombineerde gezondheidsenquête voor volwassenen en ouderen in 2009. Samenwerking met partners: GGD’en Brabant en Zeeland, provincie Noord-Brabant.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
12
Regionale Volksgezondheidstoekomstverkenning (VTV) Samenvattend rapport inclusief regionale kernboodschappen: onderbouwing en beschrijving van de belangrijkste conclusies met betrekking tot de gezondheidstoestand en de gezondheid beïnvloedende factoren en de betekenis voor regionaal gezondheidsbeleid.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. De regionale VTV verschijnt 1 maal in de 4 jaar en is verschenen in 2006 (Gezondheid telt! In Hart voor Brabant). Het regionale samenvattende rapport zal opnieuw verschijnen in 2011. In 2008 is het evaluatierapport verschenen van de regionale VTV. Hierin zijn de resultaten beschreven uit het onderzoek naar de bruikbaarheid van de regionale VTV en de randvoorwaarden en succesfactoren voor de totstandkoming en presentatie daarvan. Aan de evaluatie heeft een groot aantal ambtenaren, wethouders, raadsleden en GGD-medewerkers deelgenomen. Alle gemeenten hebben inmiddels een exemplaar van het evaluatierapport ontvangen. Daarnaast is het rapport te downloaden via de GGDwebsite. Op uitnodiging van het Ministerie van VWS zijn de resultaten gepresenteerd tijdens een besloten miniconferentie op 17 april 2008. Samenwerking met partners: Academische Werkplaats Openbare Gezondheidszorg Tilburg (GGD West-Brabant, RIVM, Tranzo/Universiteit van Tilburg).
Kernboodschappen voor lokaal beleid (onderdeel regionale VTV) Integraal inzicht op lokaal niveau in de (ontwikkeling van de) gezondheidssituatie van de totale bevolking en de gezondheid beïnvloedende factoren. Boekje met kernboodschappen voor lokaal beleid. Adviesgesprek per gemeente (presentatie aan wethouder).
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. De publicatie ‘Gezondheid telt! In Heusden’ is verschenen in 2007 en zal opnieuw verschijnen in 2011. Voor de Kernboodschappen voor lokaal beleid is een apart verspreidings- en implementatieproject opgezet en gefinancierd door ZonMw. Het doel van dit project is dat gemeenten de Kernboodschappen gebruiken bij de vormgeving en uitvoering van het gemeentelijk volksgezondheidbeleid. De eindrapportage ‘Implementatie werkt! In Brabant’ is vooral bedoeld voor GGDcollega’s die gemeentelijke beleidsbeïnvloeding in hun takenpakket hebben en verscheen eind 2008. Samenwerking met partners: zie Regionale VTV.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
13
Verstrekken gezondheidsinformatie Gemeenten of anderen ontvangen een antwoord op deelvragen naar aanleiding van databronnen van de gezondheidsmonitors.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Er heeft informatieverstrekking plaatsgevonden aan het Brabants Dagblad over overgewicht en aan de GGD Midden- en Zuid-Limburg over de indicator kwetsbaarheid. Vanaf 2007 zijn de informatieverzoeken in het kader van de ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid geregistreerd onder het product ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid. Vragen die binnenkomen via de GGD-website worden onder publieksvragen geregistreerd.
GGD gezondheidsatlas Op de website www.ggdgezondheidsatlas.nl worden alle gegevens van de Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant (én die van de andere GGD’en in Noord-Brabant en Zeeland) in een geografisch digitaal gezondheidsinformatiesysteem beschikbaar gesteld. Zo kunnen de gemeenten en andere belanghebbenden online over de meest actuele gezondheidsinformatie beschikken.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. De gezondheidsatlas heeft 1.380 unieke bezoekers gehad met in totaal 200.510 hits. In het afgelopen jaar is de volgende nieuwe informatie ingevoerd: infectieziektecijfers 2007 (aantal bij GGD gemelde gevallen van kinkhoest, hepatitis B en TBC); cijfers over het bevolkingsonderzoek naar borstkanker 2007; cijfers over het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker 2007; demografische en sociaal-economische kenmerken 2007 (bevolkingsaantallen naar geslacht en leeftijdscategorie, huishoudsamenstelling, bevolkingsdichtheid, demografische druk, aantal allochtonen); sterftecijfers 2000-2004; cijfers uit de verrichtingenregsitratie 2007 van de afdeling Jeugdgezondheidszorg; Brabantse Jeugdmonitor 2007: jongeren 12 t/m 18 jaar (resultaten voor de belangrijkste indicatoren; rapporten per gemeente; tabellen met de vergelijking tussen 2003 en 2007).
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
14
Haalbaarheidsonderzoek zorgbalans De inspectie voor de Gezondheidszorg stelt dat er onvoldoende zicht is in de lacunes in de zorg. Dit is belangrijk voor de beleidsontwikkeling van de preventieve zorg maar ook voor de Wet maatschappelijke ondersteuning. De GGD zal de haalbaarheid van een zorgbalans onderzoeken. Dit onderzoek past binnen de regionale VTV die al enig inzicht geeft in het zorgaanbod en zorggebruik in gemeenten en in de regio.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Nieuwsbrief gezondheidsmonitor Viermaal per jaar ontvangen ambtenaren, portefeuillehouders en anderen die zich hiervoor hebben aangemeld de digitale Nieuwsbrief Gezondheidsmonitor.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
In 2008 zijn enkele verkennende gesprekken gevoerd met de partners. In verband met landelijke ontwikkelingen en het uitvoeren van 2 monitors in 2009 wordt dit project tijdelijk stilgelegd. Samenwerking met partners: Academische Werkplaats Openbare Gezondheidszorg Tilburg (GGD West-Brabant, RIVM, Tranzo/Universiteit van Tilburg) en Nivel.
In 2008 zijn 3 nieuwsbrieven verschenen. Deze zijn verzonden aan de bijbehorende distributielijst. Begin 2008 is bij de abonnees gevraagd wat hun mening is over deze nieuwsbrief. Uit de (19) reacties bleek dat de meeste abonnees de nieuwsbrief voldoende tot goed vinden. Maar ze lezen het nieuws over de Gezondheidsmonitor liever in de maandelijkse GGDnieuwsflits. Vandaar dat is besloten de nieuwsbrief Gezondheidsmonitor in 2009 niet meer als aparte nieuwsbrief voort te zetten.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
15
2.1.2
Ondersteuning Lokaal Gezondheidsbeleid
Omschrijving Gemeenten worden ondersteund bij de beleidsvorming en het voeren van de regie met betrekking tot het gezondheidsbeleid.
Basispakket uniform
Doel Ondersteunen van de gemeenten bij het ontwikkelen van hun lokaal gezondheidsbeleid. Ondersteunen en adviseren bij de uitwerking hiervan en bij het opstellen van een gemeentelijk beleidsplan. Ondersteunen van processen waarin lokale partijen gezamenlijk beleid moeten ontwikkelen en/of uitvoeren. Onderhouden van het contact met en voeren van overleg met de gemeente over de ontwikkelingen rond volksgezondheid, interventies en maatregelen.
Ondersteunen nota lokaal gezondheidsbeleid Ondersteunen gemeenten bij de totstandkoming van de gemeentelijke nota Lokaal Gezondheidsbeleid (LGB) door middel van: Gemeenten adviseren over proces ‘Nota LGB’ en in overleg met gemeenten ondersteuningsaanbod formuleren. Uitvoeren van ondersteuningsaanbod op maat: procesbegeleiding, meedenken over de opzet en inhoud van de nota, onderhouden van het contact en periodiek overleg met de gemeenten over de ontwikkelingen rond de volksgezondheid, ondersteunen bij de evaluatie van de nota, aanleveren (lokale) gezondheidsprofielen, advisering over het plan van aanpak etc. Organisatie van gegevensverzameling door interviews en/of bijeenkomsten als daar behoefte aan is, bijvoorbeeld voor interactieve beleidsontwikkeling of voor het bevorderen van deskundigheid van de betrokken ambtenaren. De concrete (bijdrage aan) preventieactiviteiten hoort niet tot dit product. Penvoering van de nota onder regie van de gemeente.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Op lokaal niveau vindt de ondersteuning op maat plaats.
Ondersteuning thematische beleidsontwikkeling/ advisering Ondersteunen van gemeenten bij het vertalen van een beleidsprioriteit voor gezondheid tot een concreet en haalbaar plan van aanpak door het bieden van deskundigheid en/of vaardigheden om een probleem te verdiepen, doelstellingen te formuleren, oplossingsrichtingen te verkennen en goede oplossingen uit te werken. De GGD is deskundig qua inhoud en proces.
Op lokaal niveau is geen ondersteuning gevraagd.
Regionale/algemene ondersteuningsactiviteiten: Gemeenten kunnen bij het formuleren van het lokaal gezondheidsbeleid gebruik maken van de volgende instrumenten: de regionale VTV; de website www.ggdgezondheidsatlas.nl; de website www.regionaalkompas.nl. De GGD kan bij het gebruik van deze instrumenten om advies worden gevraagd. Op lokaal niveau is de volgende ondersteuning geboden: in de gemeente heeft een relatiebeheergesprek plaatsgevonden; naar aanleiding van dit gesprek is een verslag met actiepunten uitgewerkt; de actiepunten vanuit de GGD zijn opgepakt.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
16
Regionaal Kompas Volksgezondheid (onderdeel regionale VTV) Adviseren van gemeenten over vertaling van onderzoeksgegevens naar concrete lokale gezondheidsbeleidsvoornemens en een plan van aanpak door middel van het ontwikkelen, beheren en actualiseren van beleidskaarten. Per gezondheidsthema beschrijven: epidemiologische aspecten van het thema; landelijk beleid; beleidsopties voor gemeenten; beste interventies (effectieve en/of aanbevolen); huidig aanbod interventies in de regio. Vanaf november 2006 wordt deze informatie beschikbaar gesteld via de website ‘Regionaal Kompas Volksgezondheid’ (www.regionaalkompas.nl/ggdhvb).
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Over de volgende onderwerpen is inmiddels informatie in het Regionaal Kompas Volksgezondheid opgenomen: gezondheid en ziekte: diabetes, kanker, longziekten, SOA, ongevallen, problemen mondgezondheid, angststoornissen, depressie, eetstoornissen, eenzaamheid, psychosociale problemen jeugd; gezondheidsdeterminanten: overgewicht, roken, alcohol, drugs, opvoedingsproblemen, huiselijk geweld, fijn stof; bevolking: allochtonen, SEGV, chronische zieken, mantelzorgers, zorgmijders; integraal beleid. In 2008 heeft het RIVM een eerste bijdrage aan de inhoud van het Kompas geleverd. Het RIVM zal op termijn de teksten die voor meer GGD’en relevant zijn gaan actualiseren (landelijke cijfers, landelijk beleid, aanbevolen interventies). De kwaliteit van het Kompas krijgt hiermee weer een nieuwe impuls. Voor een gebruikerspanel voor het Regionaal Kompas Volksgezondheid worden ambtenaren gezocht, start in het najaar van 2008, voorjaar 2009. Samenwerking met partners: zie Regionale VTV.
Ontwikkelen beleidsinstrumenten Ontwikkelen, inrichten en onderhouden van een instrumentenkoffertje ter ondersteuning van het lokale beleidsproces en het schrijven van de nota’s lokaal gezondheidsbeleid. Extra aandacht voor het ondersteunen van gemeenten bij het gebruik van landelijk ontwikkelde instrumenten. Voorbeelden hiervan zijn de handleidingen voor tabakspreventie, depressie, overgewicht en alcoholmatigingsbeleid. Maar ook de voortgangsmeter lokaal gezondheidsbeleid en andere landelijke instrumenten die in relatie tot de Wet maatschappelijke ondersteuning worden ontwikkeld worden ondersteund.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Het instrumentenkoffertje is permanent in ontwikkeling. De adviseurs lokaal gezondheidsbeleid houden het actueel en gebruiken opgenomen instrumenten in hun ondersteuning aan gemeenten (bijvoorbeeld de voortgangsmeter, instrumenten voor integraal beleid en evaluatieplannen).
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
17
Interventieoverleg Naar aanleiding van principeopdracht op basis van lokaal accent en/of aanvullende dienstverlening voeren van nader overleg over precieze opdrachtformulering. Heldere afspraken over uit te voeren activiteiten door de GGD. Daarnaast verwachten gemeenten deelname van de GGD aan lokale werk- en stuurgroepen en aan lokale congressen (over bijvoorbeeld de Wet maatschappelijke ondersteuning en veiligheid). Door deze deelname krijgt de GGD lokaal een actieve adviserende en ondersteunende rol. Daarnaast vergroot deelname de kennis van de GGD van de lokale ontwikkelingen. Dit bevordert de kwaliteit van de adviesrol van de GGD.
Er is 3 maal interventieoverleg geweest tussen diverse ambtenaren van de gemeente Heusden en diverse medewerkers van de afdeling Gezondheidsbevordering. De gesprekken met de manager en teamleider worden hierin ook weergegeven.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
18
2.1.3
Sociale kaart
Omschrijving Overzicht van de aanwezige organisaties en hun diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg.
Plustaken
Basispakket uniform
Doel Bieden van een infrastructuur waarmee een overzicht kan worden gegeven van de aanwezige organisaties en hun diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg.
Regionale database sociale kaart/Zorgwelbrabant Het toegankelijk maken van actuele sociale kaart informatie voor het algemeen publiek/intermediairs. Op landelijk niveau wordt gestreefd naar een landelijk dekkend netwerk van sociale kaarten via de GGD'en. Deze kaarten zullen worden gekoppeld. www.zorgwelbrabant.nl is het zoek- en informatiesysteem op internet waardoor op regionaal niveau de database toegankelijk wordt gemaakt.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Lokale koppeling database sociale kaart Op lokaal niveau is het mogelijk de sociale kaart gegevens te ontsluiten en te tonen binnen de voor de samenwerkende partner gewenste omgeving.
Dit is een product dat lokaal aan gemeenten aangeboden wordt. Voorbeelden zijn Dementieportaal en WMO-webwinkel. In dit product worden gegevens op maat getoond in een omgeving die de klant wenst, eventueel aangevuld met meer gegevens (in het geval van de WMO-webwinkel is dat het geval).
Op verzoek wordt bekeken en onderzocht (door de informatiedeskundige) hoe de sociale kaart gegevens lokaal ontsloten kunnen worden op de door de opdrachtgever gewenste manier.
Er wordt een database beheerd en toegankelijk gemaakt via de website www.zorgwelbrabant.nl. In de database zijn 8.750 adresgegevens (aanbieders) opgenomen. Er hebben 134.116 sessies plaatsgevonden op de website.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
19
2.1.4
Publieksinformatie en documentatie
Omschrijving Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren over gezondheid(sproblemen). Intermediairs (waaronder de eigen medewerkers) voorzien van relevante achtergrondinformatie, uitleen van lesmateriaal, verstrekking van foldermateriaal en dergelijke.
Basispakket uniform
Doel Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming met betrekking tot belangrijke gezondheidsthema’s.
(Digitale) Publieksinformatie Opzetten/ondersteunen van publieksinformatie gericht op het algemene publiek waarbij het geven van informatie over een bepaald thema centraal staat door: ontwikkelen en beheren materiaal, methodieken in het kader van mediamix; ontwikkelen themasites en sites gericht op specifieke doelgroepen; plaatsen van artikelen in kranten, op teletekst en dergelijke op verzoek van anderen en/of op initiatief van de GGD.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. De volgende websites worden onderhouden: www.gezondbrabant.nl (zie Portaal Gezond Brabant); www.gezondeschoolbrabant.nl; www.gezondejeugdbrabant.nl (binnen gezondbrabant); www.opvoedeninbrabant.nl; www.zorgwelbrabant.nl (zie hierboven). Lokaal is het product Virtueel Centrum Jeugd en Gezin aangeboden. In deze website wordt gebruik gemaakt van landelijk ontwikkelde content van de GGD aangevuld met lokale toepassingen die op verzoek van de gemeente worden toegevoegd. Het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie heeft in 2008 24 artikelen aangeboden aan de lokale pers over uiteenlopende onderwerpen zoals voeding, aids, taalontwikkeling, baarmoederhalskanker, diabetes, hoofdluis, vakantie, borstkanker, hitte, ontbijten, mondgezondheid, ramadan en veilig vrijen.
Landelijke publiekscampagnes Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming met betrekking tot de landelijke gezondheidsthema’s. Via website en andere kanalen wordt bekendheid gegeven aan landelijke publiekscampagnes.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. De
volgende campagnes zijn uitgevoerd: maxicampage Diabetes; minicampagne Roken; minicampagne Fiets naar je werk.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
20
Portaal Gezond Brabant.nl Vraaggericht aanbieden van betrouwbare informatie over gezondheidsvraagstukken. Het gezondheidsportaal vergroot de samenhang en afstemming van informatie en diensten op het gebied van gezondheidszorg en welzijn, waardoor deze beter toegankelijk wordt voor de burger alsmede voor de professionals.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Er vonden op Gezond Brabant.nl 407.603 pageviews plaats en 115.968 sessies. De sociale kaart informatie van Zorgwelbrabant is geïntegreerd in www.Gezondbrabant.nl In 2008 zijn 3 themasites ontwikkeld binnen het portaal: depressie, opvoeden en overgewicht.
Beantwoorden publieksvragen Beantwoorden van vragen van het algemeen publiek zowel telefonisch als via e-mail. Opstellen lijst FAQ en het maandelijks actualiseren daarvan. Vragen die het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie niet kan beantwoorden worden doorgestuurd naar de Back Office. Alle afdelingen van beide GGD’en hebben daartoe de BackOffice ingericht voor publieksvragen per e-mail en per telefoon.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Het aantal door het publiek gestelde vragen is: 974. De meeste vragen zijn gesteld over de volgende thema’s: reizen (met name vaccinaties); algemene vragen zoals verzoeken om stage, vragen rondom bevolkingsonderzoeken, vragen met betrekking tot afspraken; gezondheidsproblemen en dan vooral SOA/AIDS, infectieziekten en TBC.
Ondersteuning bij publieksevenementen Het algemeen publiek en met name de speciale doelgroepen op een laagdrempelige wijze kennis te laten maken met de gezondheidsinformatie en de producten van de GGD door het adviseren over en het verstrekken van materialen bij publieksevenementen.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Infopunten Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming met betrekking tot de landelijke gezondheidsthema’s. De infopunten zijn plaatsen waar het publiek folders van de GGD kan vinden/krijgen. Het grootste abonneebestand bestaat uit bibliotheken. Tweemaal per jaar krijgt de abonnee een overzicht van folders (lente en herfst). De abonnee bestelt bij het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie waarna verzending ervan plaatsvindt.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
De volgende publieksevenementen zijn over de volgende onderwerpen georganiseerd: roken, gezondheid, bewegen, voeding, seksualiteit, SOA en diabetes.
Een aantal abonnees ontvangt 2 maal per jaar een mailing waarin het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie het folderaanbod onder de aandacht brengt. Op basis van een bestellijst kan men een aanvraag doen voor GGD-folders. Er zijn in Hart voor Brabant in nagenoeg alle gemeenten abonnees die deze mailing ontvangen.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
21
Wachtkamervoorlichting GGD Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming met betrekking tot de landelijke gezondheidsthema’s door middel van het beheer van wachtkamervoorlichting van de GGDwachtkamers.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Er worden 7 GGD-wachtkamers onderhouden. Drie daarvan beschikken momenteel over beeldschermen die informatie over GGD-producten en gezondheid verstrekken.
Materialen: ontwikkelen, beheren en ontsluiten Beschikken over materialen, beheer van de materialen en toegankelijk maken van materiaal. Op verzoek van GGDmedewerkers worden materialen ontwikkeld. Hierin wordt samengewerkt met de GGD-West-Brabant. De materialen zijn opgenomen in een catalogus.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. De materialen worden voornamelijk ingezet in het kader van het ‘Wijkgezondheidswerk’ en de ‘Gezonde en Veilige School’. Het materiaal voor het onderwijs is in 2008 gedigitaliseerd en wordt met ingang van het schooljaar 2008-2009 digitaal aangeboden via de website www.gezondeschoolbrabant.nl. Er worden om die reden geen materialen meer uitgeleend aan scholen en kindercentra vanaf schooljaar 2008-2009.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
22
2.1.6
De Gezonde en Veilige School
Omschrijving Invoeren en implementeren van de methodiek schoolgezondheidsbeleid mede door het opstellen van schoolprofielen en het adviseren over gewenste interventies op scholen.
Plustaken
Basispakket uniform
Doel Het bevorderen van de gezondheid van kinderen op scholen in de regio Hart voor Brabant.
Gezonde en Veilige School De Gezonde en Veilige School methode is het gestructureerd bieden van ondersteuning door de GGD, met als kern de advisering rondom de collectieve gezondheid en veiligheid van leerlingen, gevoed door onderzoek en individuele signalen, ingebed in de school, in aansluiting op de visie en vraag van de school. Daar waar wenselijk en mogelijk ondersteunt de GGD ook in de uitvoering van gekozen beleid. Het uiteindelijke doel van de Gezonde en Veilige School is het bevorderen van de gezondheid van schoolgaande kinderen in de regio Hart voor Brabant. Een deelnemende basisschool doorloopt hierbij een beleidscyclus met de volgende stappen: 1. opstellen schoolprofiel; 2. bepalen prioriteiten; 3. opstellen plan van aanpak; 4. uitvoeren plan van aanpak (GGD en/of andere organisaties in de regio); 5. evaluatie en opname in het beleid van de school.
In het schooljaar 2007-2008 zijn 26 basisscholen gestart aan de 4-jarige beleidscyclus. In het schooljaar 2008-2009 starten 49 basisscholen. Dit betekent dat de scholen in het betreffende schooljaar zijn begonnen met het uitvoeren van stap 1 tot en met 3 zoals hiernaast beschreven. In de daarop volgende 3 schooljaren wordt de school begeleid door de sociaal verpleegkundige van de school bij de uitvoering van stap 4 en 5. Er zijn 41 basisscholen die in 2008 in de uitvoeringsfase zaten (d.w.z. dat zij hun traject in 2004-2005, 2005-2006 of 2006-2007 zijn gestart). In totaal doen er dus nu 116 basisscholen in de regio Hart voor Brabant mee met De Gezonde en Veilige School.
Centrum voor Jeugd en Gezin Idem als de Gezonde en Veilige School maar dan in de setting van werkgebied van het Centrum Jeugd en Gezin.
In 2008 waren de Centra Jeugd en Gezin nog sterk in ontwikkeling. Het uitvoeren van gezondheidsbevorderende activiteiten heeft in 2008 nog niet plaats gevonden via de setting Centrum Jeugd en Gezin. Naar verwachting zal dat wel in 2009 zijn beslag krijgen.
Pilot gemeentelijke variant In 2008 is in drie gemeenten (Heusden, Loon op Zand en Boxtel) gestart met een gemeentelijke variant van De Gezonde en Veilige School. Dit houdt in dat alle basisscholen in de deelnemende gemeente worden uitgenodigd mee te doen aan een gezamenlijk traject De Gezonde en Veilige School. Scholen en gemeente kiezen samen de thema’s die de komende vier jaar
In 2008 is de inventarisatie- en adviesfase van het project afgerond alsmede de werving. In de eerste fase nemen 10 scholen deel en in de tweede fase 7. De deelnemende scholen zijn gekomen tot hun gezamenlijke keuze van de prioritaire thema’s en dit is door de gemeente goedgekeurd. 8 van de 10 scholen hebben gekozen voor Voeding en beweging en 2 scholen hebben gekozen voor aandacht voor risicoleerlingen als eerste thema. Het tweede thema is
Daarnaast worden modules ontwikkeld en uitgetest voor het voortgezet onderwijs, brede scholen en een gezamenlijke aanpak voor alle scholen binnen één gemeente. De gemeente Heusden heeft gekozen voor de gemeentelijke variant.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
23
voorrang verdienen. Er komt een gezamenlijk, gemeentebreed plan, waarbij iedere school de ‘eigen kleur’ behoudt. Door het gezamenlijk optrekken tijdens een langere periode en voortdurend dezelfde gezondheidsboodschap uitdragen, is de kans groter dat kinderen ongezond gedrag veranderen. Zoals bij GVS is het uiteindelijk doel te komen tot structureel schoolbeleid op het gebied van de gekozen thema’s.
Relationele en Seksuele Vorming. Om dit te bereiken zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: 2 maal overleg met de adviesgroep GGD; 3 maal overleg met scholen; 9 maal presentatie schoolbeeld naar aanleiding van vragenlijsten; startbijeenkomst met deelnemende scholen; uniform plan van aanpak; uitbrengen eerste nieuwsbrief; 9 maal workshop prioriteiten bepalen; 3 maal projectgroepoverleg met de gemeente Heusden.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
24
2.2
Deelprogramma ‘Van harte gezond!’
2.2.1
Roken
Omschrijving Het (mede) ontwikkelen en uitvoeren van preventieactiviteiten rondom het thema roken.
Basispakket uniform
Doel Het Het Het Het Het
verminderen van aan roken gerelateerde gezondheidsproblemen. stimuleren van de sociale norm ‘niet roken’ bij het algemene publiek. stimuleren van een rookvrije omgeving stimuleren van rokers om te stoppen met roken. begeleiden van rokers die willen stoppen.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod roken Gemeenten worden op de hoogte gehouden van het effectieve en efficiënte aanbod tabakspreventie. Hiervoor worden de landelijke ontwikkelingen gevolgd. De GGD adviseert over of biedt aan en indien nodig worden elders geschikt gebleken interventies en instrumenten, zoals ondersteuningspakket ‘Tabakspreventie in lokaal gezondheidsbeleid’ van STIVORO regionaal (deelregionaal), toepasbaar gemaakt.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd. Verder heeft de GGD zich in 2008 georiënteerd op een meer succesvollere methode ‘Stoppen met Roken’ gericht op de lagere sociaaleconomische groepen. De gekozen methode zal in het voorjaar van 2009 worden uitgevoerd. Verder zijn de wervingsactiviteiten gericht op deelname aan de ‘Stoppen met Roken’ bijeenkomsten geïntensiveerd onder meer door samenwerking met de huisartsen.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
25
Ketenzorg preventie roken Samen met relevante partijen/actoren ontwikkelen van ketenzorg preventieondersteuning waardoor er een ‘sluitend’ aanbod van preventieactiviteiten wordt aangeboden door: benaderen relevante regionale/deelregionale/lokale actoren; definiëren gezamenlijk doelstelling; inventariseren huidige aanbod; formuleren (aanvullend) aanbod; formuleren ketenafspraken.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Publieksinformatie ‘Stoppen met Roken’ Algemeen publiek is op de hoogte van gezondheid(sproblemen) in verband met roken en relevant aanbod en rokers worden toegeleid naar preventieve interventie. Ter ondersteuning algemene publieksinformatieve middelen blijven inzetten en gebruiken om mensen te stimuleren en toe te leiden naar stoppen-met-roken-ondersteuning. Hierbij wordt aangesloten bij (inter)nationale actiemomenten, zoals bijvoorbeeld Wereld-Niet-Rokendag.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
In een convenant tussen Novadic-Kentron en de GGD zijn afspraken geformuleerd met betrekking tot preventie genotmiddelen.
Aan het publiek wordt onder meer via www.gezondbrabant.nl informatie verstrekt over het thema roken. Verder worden er artikelen over dit onderwerp aangeboden aan de lokale pers. We hebben de landelijke campagne ‘In iedere roker zit een stopper’ regionaal uitgevoerd. Richting algemeen publiek zijn er flyeracties geweest rondom 1 juli (start rookvrije horeca). Mensen werden geïnformeerd over de ondersteuningsmogelijkheden en de mogelijkheid zich aan te melden voor een StopSMS (ondersteuning bij stoppen met roken via sms-jes). In Cuijk, Schijndel, Sint-Oedenrode en Tilburg is geflyerd en in Den Bosch en Oss is middels het wijkgericht werk aandacht aan de actie besteed. Verder is er een grote mailing de deur uitgegaan naar huisartsen, thuiszorg, tandartsen, mondhygiënisten, bibliotheken en patiëntenservicebureaus van ziekenhuizen. Verder hebben we ook deelgenomen aan de Turkse deelcampagne van deze landelijke campagne. In iedere deelregio (Brabant Noordoost, Den Bosch en Midden-Brabant) zijn 5 Turkse organisaties geworven, waarbinnen deelnemers voor de (Turkse) StopSMS-actie werden geworven. Dit waren organisaties in Tilburg, Waalwijk, Den Bosch, Drunen, Oss, Uden, Veghel en Cuijk. In Cuijk, Tilburg en Waalwijk zijn ook voorlichtingen voor de Turkse doelgroep geweest.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
26
Publiekstraining ‘Pakje kans’ Ondersteuningsaanbod stoppen-met-roken. Uitvoering van groepstrainingen in de gehele regio: deze trainingen worden aan alle inwoners van het werkgebied aangeboden en uitgevoerd in centraal gelegen gemeenten in de regio. Coördinatie ‘Pakje Kans’:o.a. werving voor trainingen via mailingen naar intermediaren (huisartsen e.d.).
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. In 2008 hebben de volgende activiteiten plaatsgevonden: 9 informatiebijeenkomst in Oss, Den Bosch, Tilburg, Veghel en Oisterwijk. 4 trainingen in Oss, Den Bosch en Tilburg (2x). Aan de trainingen hebben in totaal 51 mensen deelgenomen. Aan bovengenoemde informatiebijeenkomsten en trainingen kunnen ook mensen uit andere omliggende gemeenten deelnemen.
Lokaal accent
We hebben ons via de werving van de trainingen ‘Pakje Kans!’ voor september 2008 expliciet gericht op het feit dat de horeca rookvrij is en dat dat voor mensen een goede reden is om te stoppen met roken en daarbij gebruik kunnen maken van onze stoppen met roken training. Rookpreventie Jeugd via scholen Ontmoedigen roken voor rookvrije schoolomgeving door het inzetten van verschillende interventies. Bijvoorbeeld: basisonderwijs: ‘De Rookvrije School’, ouderavond ‘Kinderen kopiëren’; voortgezet onderwijs: ‘De Rookvrije School’, ‘Actie Tegengif’.
De jurering van ‘Actie Tegengif’ is door de GGD verzorgd. De ingezonden filmpjes door 48 klassen van 10 scholen voor voortgezet onderwijs uit de regio Hart voor Brabant (Oss, Den Bosch, Dongen, Tilburg, Boxtel, Veghel, Schijndel en Sint-Michielsgestel) zijn door de jury (samengesteld uit medewerkers van de GGD Hart voor Brabant en de GGD BrabantZuidoost) bekeken en beoordeeld. Een klas van het Elde College uit Schijndel is provinciale winnaar geworden. De prijsuitreiking is door een medewerker van de GGD Hart voor Brabant verzorgd.
Gezonde school en genotmiddelen Ondersteuning scholen bij het programma ‘Gezonde School en Genotmiddelen’ voor de module roken.
Gezonde school en genotmiddelen is in een onderhoudsfase voor de gehele regio Hart voor Brabant. Concreet betekent dit een taakverdeling tussen de GGD Hart voor Brabant en NovadicKentron. Basisonderwijs wordt verzorgd door de GGD Hart voor Brabant, voortgezet onderwijs door Novadic-Kentron.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
27
2.2.2
Overgewicht
Omschrijving Het aantal mensen met overgewicht in de regio Hart voor Brabant stabiliseert.
Basispakket uniform
Doel Het stimuleren van een gezonde voeding. Het stimuleren van meer bewegen. Bewegingsarmoede tegengaan.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod overgewicht Ontwikkelen van optimaal aanbod preventie overgewicht en attenderen van de gemeenten hierop door het volgen van landelijke ontwikkelingen. Overgewicht (voeding en bewegen) is een van de thema’s in het Regionaal Kompas. De informatie wordt regelmatig geactualiseerd. Implementatie van de Handleiding Preventie van Overgewicht in Lokaal Gezondheidsbeleid in de regio. Onderdeel van de handleiding is de Leeflijn, een basispakket preventie van overgewicht. Het basispakket omvat een mix van interventies voor verschillende leeftijdscategorieën. Deze is gericht op verschillende aspecten van preventie die in samenhang elkaar kunnen versterken. Periodiek zal deze Leeflijn geactualiseerd worden.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Ketenvorming preventie overgewicht Stimuleren en afstemmen van een sluitend aanbod van preventieactiviteiten Overgewicht met alle relevante partijen en stimuleren van vroegherkenning door: benaderen relevante regionale/lokale actoren; definiëren gezamenlijke doelstelling; inventariseren huidige aanbod; formuleren (aanvullend) aanbod; formuleren ketenafspraken.
In dit kader hebben een aantal activiteiten plaatsgevonden: overleg met de ondersteuningsstructuur 1e (ROSE/Phoenix) over de afstemming van de activiteiten in de 1e en de openbare gezondheidszorg in het kader van het thema overgewicht; overleg met de thuiszorg instellingen (voeding en diëtiek) over de samenwerkingsmogelijkheden; samenwerkingproject Overgewicht geïnitieerd door het Jeroen Bosch Obesitas Centre.
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
28
Publieksinformatie preventie overgewicht Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren over de preventie van overgewicht met als doel agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming. Ter ondersteuning publieksinformatieve middelen blijven inzetten en gebruiken om mensen te stimuleren gezond te eten en voldoende te bewegen. De volgende middelen worden ingezet: krantenartikelen; website Gezondbrabant. Waar mogelijk wordt aangesloten bij (inter)nationale actiemomenten, zoals de Balansdag van het Voedingscentrum en de campagne 30 minuten bewegen.
Aan het publiek wordt onder meer via www.gezondbrabant.nl informatie verstrekt over het thema overgewicht. Daarnaast heeft het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie artikelen aangeboden over dit onderwerp aan de lokale pers.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
29
2.2.3
Diabetes
Omschrijving Streven naar het stabiliseren van het percentage van mensen (bekend en onbekend) met diabetes type 2 en het bevorderen van vroegherkenning van diabetes type 2 bij hoogrisicogroepen.
Basispakket uniform
Doel Agendasetting bij hoogrisicogroepen: het bewust maken van hoogrisicogroepen dat zij een hoog risico lopen op het ontwikkelen van diabetes type 2. Hen toeleiden naar de preventieactiviteiten in het kader van (het deelprogramma) overgewicht.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod diabetes Gemeenten adviseren over een effectief en efficiënt aanbod diabetespreventie op regionaal (deelregionaal)/lokaal niveau door: volgen landelijke ontwikkelingen; adviseren over, aanbieden, indien nodig regionaal (deelregionaal) toepasbaar maken van elders geschikt gebleken interventies en instrumenten; uitvoeren van pilotprojecten van nieuwe interventies (gelimiteerd); deelname aan relevante landelijke, regionale, deelregionale netwerken en overlegsituaties in verband met diabetes.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Ketenvorming preventie diabetes Een beter ‘sluitend’ aanbod van preventieactiviteiten door alle relevante regionale/deelregionale en lokale partijen en een gezamenlijke aanpak gericht op vroegherkenning door: benaderen relevante regionale/deelregionale/lokale actoren; definiëren gezamenlijke doelstelling; inventariseren huidige aanbod; formuleren (aanvullend) aanbod; formuleren ketenafspraken.
De GGD heeft, als pilot voor de hele regio Hart voor Brabant, in 2008 geparticipeerd in het Diabetes Programma Midden-Brabant, waar afstemming plaatsvindt over de diabeteszorg in de regio Midden-Brabant. De GGD probeert zo een brug te slaan tussen preventie en zorg en zoekt naar mogelijkheden voor aansluiting en samenwerking. Er is een preventiewerkgroep gestart waarin ook de gemeente Tilburg participeert. De GGD is voortrekker van deze werkgroep. In dit kader is ook een pilot in het kader van diabetesvoorlichting aan allochtone vrouwen uitgevoerd.
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
30
Publieksinformatie diabetes Aansluiten bij landelijke Diabetescampagne.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Aan het publiek wordt onder meer via www.gezondbrabant.nl informatie verstrekt over het thema diabetes. Daarnaast heeft er een grote publiekscampagne plaatsgevonden. Deze campagne wordt integraal opgezet. Er hebben onder andere voorlichtingsbijeenkomsten plaatsgevonden, informatiemarkten, mailing naar onder andere huisartsen en artikelen voor huis-aanhuisbladen.
Voorlichtingsbijeenkomsten diabetes voor hoogrisicogroepen Verstrekken van informatie aan deze groepen over de risico’s voor diabetes en de mogelijkheden van preventie en het verbeteren van de toegeleiding tot preventieve activiteiten en/of zorg door middel van voorlichtingen door: algemene voorlichters; voorlichters Eigen Taal en Cultuur; voorlichters 50+.
Dit is een product dat op lokaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
31
2.2.4
Valpreventie (ouderen)
Omschrijving Het verminderen van risico op valongevallen en een betere bekendheid van het onderwerp valpreventie.
Basispakket uniform
Doel Betere bekendheid van het onderwerp valpreventie, zowel bij ouderen zelf als bij gemeenten en belanghebbende organisaties. Verminderd risico op valongevallen door veiliger gedrag van senioren. Verminderd risico op valongevallen door een veiligere woonomgeving. Verminderd risico op valongevallen door betere signalering van onveilige situaties bij senioren thuis door intermediairen. Meer structurele verankering van het thema in het lokale gezondheidsbeleid. Meer lokale afstemming en samenwerking tussen lokaal betrokken instellingen en organisaties.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod valongevallen Ontwikkelen van optimaal aanbod valpreventie en attenderen van gemeenten hierop door het volgen van landelijke ontwikkelingen. Het aanbieden van aanwezige landelijke instrumenten, zoals ‘Halt! U valt’ van Consument en Veiligheid en het uitvoeren van pilotprojecten van nieuwe interventies.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd. De GGD participeert in het landelijk Kennisnetwerk Valpreventie.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
32
2.2.5
Preventieve Jeugdtandzorg
Omschrijving Het ontwikkelen en uitvoeren van voorlichtingsactiviteiten voor een goede mondgezondheid.
Basispakket uniform
Doel Terugdringen van cariës/tandvleesziekten en tanderosie bij kinderen.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod preventieve Jeugdtandzorg Ontwikkelen van optimaal aanbod preventieve Jeugdtandzorg en attenderen van de gemeenten hierop door het volgen van landelijke ontwikkelingen.
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd.
Regionaal overleg preventieve jeugdtandzorg Afstemmen met alle betrokken partijen in de regio met betrekking tot de preventieve activiteiten Jeugdtandzorg door organiseren en ondersteunen van het Regionaal Overleg Preventieve Jeugdtandzorg (ROPJ).
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Publieksinformatie Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren over gezondheid(sproblemen). Intermediairs voorzien van relevante achtergrondinformatie, uitleen van (les)materiaal, verstrekking van foldermateriaal en dergelijke.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Aan het publiek wordt onder meer via www.gezondbrabant.nl informatie verstrekt over het thema mondhygiëne.
Het overleg vindt 2 maal per jaar plaats.
Daarnaast heeft het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie artikelen aangeboden over dit onderwerp aan de lokale pers. In het schooljaar 2008-2009 is gestopt met het uitlenen van (les)materialen aan intermediairen. Informatie is vanaf dat moment digitaal te bekijken op www.gezondeschoolbrabant.nl.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
33
Ontwikkelen en aanbieden voorlichtingsmateriaal preventieve jeugdtandzorg Bevorderen van mondgezondheid jeugd door: aanbieden van leskisten; uitreiken peutertandenborstels 0-4-jarigen; voorlichting speciaal onderwijs; ontwikkelen activiteiten rond het thema erosie.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. De volgende activiteiten zijn uitgevoerd: er zijn in de regio 12.500 peutertandenborstels uitgereikt tijdens het 7 maanden bezoek op het consultatiebureau; de digitale leskisten zijn in samenwerking met het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie ontwikkeld en worden actueel gehouden. Het thema Erosie komt voor alle doelgroepen uitgebreid aan de orde; lndelijk wordt er door het Ivoren Kruis materiaal ontwikkeld voor het speciaal onderwijs. De verwachting is dat dit gedurende het jaar 2009 geïmplementeerd kan gaan worden; ‘Kies voor Gaaf’ is een landelijk project waarin alle samenwerkingspartners op het gebied van de tandheelkundige collectieve preventie vertegenwoordigd zijn. Het heeft als doel de mondgezondheid van de jeugd tot 22 jaar te verbeteren. De GGD Hart voor Brabant neemt deel aan een van de projectgroepen’; de tandartsassistenten in opleiding aan het ROC Tilburg en ROC Nijmegen geven poetsinstructies op basisscholen in de regio GGD Hart voor Brabant. De tandartsassistenten zijn daarvoor geschoold door de GGD.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
34
2.2.6
Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker
Omschrijving In een vroeg stadium opsporen van baarmoederhalskanker om vroegtijdige interventie en genezing mogelijk te maken.
Basispakket uniform
Doel Verlaging sterfte aan baarmoederhalskanker.
Evaluatie onderzoek baarmoederhalskanker Inzicht in het verloop en de effecten van het onderzoek door het analyseren van cijfers (evaluatieonderzoek).
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Regionale coördinatie baarmoederhalskanker Optimaal procesverloop bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker door het organiseren van afstemmingsoverleg extern en intern over en protocollisering van het bevolkingsonderzoek.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
In 2008 heeft een evaluatieonderzoek plaatsgevonden.
De coördinatie wordt verzorgd door de GGD Hart voor Brabant. Regionaal vindt regelmatig afstemming plaats met de diverse ketenpartners in de regio: Pa-laboratoria, ROSE-organisaties, GGD’en en stichting Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Noord-Brabant/Noord-Limburg. De GGD is voorzitter van het afstemmingsoverleg in de regio Hart voor Brabant. In 2008 zijn de activiteiten overgedragen aan de nieuwe Stichting Bevolkingsonderzoeken Nederland Zuid.
Uitnodigen en voorlichting Bevorderen opkomst door het informeren van (groepen) vrouwen over het bevolkingsonderzoek door: geven van groepsvoorlichting aan moeilijk bereikbare groepen zoals allochtone vrouwen en vrouwen met een lage SES; ontwikkelen en verspreiden van voorlichtingsmaterialen ten behoeve van publieksinformatie.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. In 2008 zijn de activiteiten overgedragen aan de nieuwe Stichting Bevolkingsonderzoeken Nederland Zuid.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
35
2.2.7
Bevolkingsonderzoek borstkanker
Omschrijving In een vroeg stadium opsporen van borstkanker om vroegtijdige interventie en genezing mogelijk te maken.
Basispakket uniform
Doel Verlaging sterfte aan borstkanker.
Geven van voorlichting, regelen van standplaatswijzigingen en op verzoek verstrekken van tussenrapportages Verlaging van borstkankersterfte, het bevorderen van de opkomst door het informeren van (groepen) vrouwen over het bevolkingsonderzoek, het informeren van intermediairs en het ondersteunen van het proces bevolkingsonderzoek door: geven van groepsvoorlichting aan intermediairen en moeilijk bereikbare groepen zoals allochtone vrouwen en vrouwen met een lage SES. Voorlichting krijgt met name aandacht in gebieden met een lage opkomst; organiseren standplaatswijzigingen; verstrekken tussenrapportages aan gemeenten.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
36
2.2.8
Alcohol
Omschrijving Ontwikkelen van instrumenten gericht op alcoholgebruik jongeren.
Basispakket uniform
Doel Het gebruik van alcohol van jongeren onder de 16 jaar verminderen.
Voorlichting Gezonde school en genotmiddelen De GGD zorgt voor: informatie aan de scholen; bijscholing jeugdverpleegkundigen; ouderavonden in het basisonderwijs. Novadic-Kentron draagt zorg voor begeleiding en voorlichting op scholen.
Op regionaal niveau zijn de volgende activiteiten ondernomen: gezamenlijke nieuwsbrief Novadic-Kentron en GGD Hart voor Brabant; deskundigheidsbevordering sociaal verpleegkundige Jeugdgezondheidszorg en MOA GGD Hart voor Brabant; afstemmingsoverleg GGD en Novadic-Kentron.
Interventies jeugd en ouders In overleg met gemeenten en Novadic-Kentron zullen interventies worden ontwikkeld en uitgevoerd.
Op regionaal niveau zijn de volgende activiteiten ondernomen: Aan het publiek wordt onder meer via www.gezondbrabant.nl informatie verstrekt over het thema alcohol. De GGD participeert in de Landelijke Campagne Alcohol en Opvoeding. In dat kader zijn alle huisartsen in de regio Hart voor Brabant geïnformeerd over de campagne. Bij de mailing ontvangen zij een poster van de campagne en kunnen ze het minimagazine J/M bestellen. De GGD verzorgt, op aanvraag, ouderavonden voor het basisonderwijs. Scholen voor voortgezet onderwijs kunnen een beroep doen op Novadic Kentron. In 2008 hebben wij in het kader van deze campagne de ouders van leerlingen uit groep 7 geïnformeerd over alcohol en opvoeding met een brief. In oktober is de alcoholrap verschenen. Deze rap gaat in op de gevolgen van overmatig alcoholgebruik en is samen met jongeren ontwikkeld. De rap kan gebruikt worden als aanvulling op bestaande lessen over alcohol of bij ouderavonden Er hebben 11.543 bezoekers op You Tube de rap bekeken. De rap en informatie over alcohol is door jongeren via www.gezondejeugdbrabant.nl te bekijken.
Op lokaal niveau worden in 2009 en 2010 de regionaal ontwikkelde interventies getoetst en uitgerold.
Daarnaast heeft het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie artikelen aangeboden over dit onderwerp aan de
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
37
lokale pers. Toolkit vermindering alcoholgebruik jongeren < 16 jaar
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd. De GGD heeft een convenant gesloten met Novadic-Kentron met als doel de samenwerking op verschillende punten waaronder het thema alcohol te versterken. In het kader van dit convenant vinden er diverse samenwerkingsactiviteiten plaats. In 2008 is de GGD gestart om te onderzoeken of doelgroepsegmentatie bij de jeugd met betrekking tot het onderwerp alcohol een bijdrage kan leveren tot het meer gericht inzetten van preventieve interventies.
Lokaal accent /plus
Integrale aanpak alcoholgebruik en -misbruik jongeren
In de Veiligheidsregio Brabant Noord werkt de GGD samen met Novadic-Kentron en de 21 gemeenten aan een integrale aanpak alcoholpreventie 16-. In 2008 zijn de volgende activiteiten ondernomen: het projectplan is opgesteld en verstuurd naar de gemeenten; alle 21 gemeenten zijn akkoord met het plan; een inventarisatie heeft plaatsgevonden in de 21 gemeenten: wat doet de gemeente al en hoe werkt dit?; de uitkomsten van de inventarisatie zijn gepresenteerd tijdens de startbijeenkomst op 11 september 2008; de regionale structuur is ingevuld: werkgroepen zijn gestart, de voorzitters participeren in de projectgroep, de stuurgroep is gevormd; de samenwerking met partner Novadic-Kentron is in ontwikkeling; extra financiën zijn gezocht en aangevraagd bij de Provincie Noord-Brabant. Op lokaal niveau hebben gemeenten hun eigen activiteiten gedaan en vanaf 2009 komen daar de regionaal ontwikkelde activiteiten/interventies bij.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
38
2.3
Deelprogramma ‘Geestkracht’
2.3.1
Depressie
Omschrijving In beeld brengen van de problematiek. Een overzicht verkrijgen met effectieve interventies en van het regionaal preventieaanbod en leemten hierin. Het optimaliseren van de ketenzorg preventie van depressie.
Basispakket uniform
Doel Bekendheid geven aan het thema depressie bij het algemene publiek en de hoogrisicogroepen. Verbeteren van vroegsignalering en aanpak van depressie. Verbeteren van de preventiestructuur.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod depressie Advisering aan gemeenten ten behoeve van een optimaal preventieaanbod depressie. Subdoelen: inzicht in problematiek, regionale hoogrisicogroepen en risicofactoren; inzicht in effectieve interventies door middel van het volgen van landelijke ontwikkelingen en het aanbieden van aanwezige landelijke instrumenten.
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd.
Ketenvorming preventie depressie Betrekken alle relevante partijen bij preventieactiviteiten depressie (publieksinformatie/agendasetting, stimuleren vroegherkenning en signalering en aanpak). In kaart brengen en afstemmen van een ‘sluitend’ aanbod van preventieactiviteiten door alle relevante partijen. Door middel van: benaderen relevante regionale/lokale actoren; definiëren gezamenlijke doelstelling; inventariseren huidige aanbod; formuleren (aanvullend) aanbod; formuleren ketenafspraken; zichtbaar maken van regionaal aanbod.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. In het kader van de ketenvorming OGGZ vindt afstemming met de betreffende partners plaats.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
39
Publieksinformatie depressie Vroegherkenning van depressie en het toeleiden van mensen met depressie naar preventieve interventies.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Aan het publiek wordt onder meer via www.gezondbrabant.nl informatie verstrekt over het thema depressie. Over dit thema is een themasite binnen www.gezondbrabant.nl beschikbaar voor het publiek. Daarnaast heeft het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie artikelen aangeboden over dit onderwerp aan de lokale pers en zijn er korte filmpjes over depressie gemaakt. Deze zijn op www.gezondbrabant.nl/depressie geplaatst.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
40
2.3.2
Preventie eenzaamheid
Omschrijving Preventie van of verminderen van eenzaamheid bij ouderen door: agendasetting: bekendheid geven aan het thema eenzaamheid en verbeteren van de preventiestructuur; overzicht verkrijgen van effectieve interventies; optimaliseren van de ketenzorg ten aanzien van dit thema; stimuleren van vroegherkenning.
Lokaal accent
Basispakket uniform
Doel Vermindering van percentage eenzame ouderen in de regio Hart voor Brabant.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod eenzaamheid Het beschrijven van het aanbod preventie eenzaamheid en het informeren van de gemeenten hierover door het volgen van landelijke ontwikkelingen. Het adviseren over, aanbieden, indien nodig regionaal (deelregionaal) toepasbaar maken van elders geschikt gebleken interventies en instrumenten en het uitvoeren van pilotprojecten van nieuwe interventies (gelimiteerd).
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd.
Publieksinformatie preventie eenzaamheid Agendasetting (preventie) eenzaamheid door het bieden van betrouwbare informatie over het thema ‘Eenzaamheid’. Het verbeteren van het beeld van het ouder worden (door positieve toonzetting).
Aan het publiek wordt onder meer via www.gezondbrabant.nl informatie verstrekt over het thema eenzaamheid.
Lokaal of regionaal balanstraject Preventie eenzaamheid (ouderen) Overzicht verkrijgen van het lokale en regionale aanbod van organisaties en instellingen op het gebied van preventieve activiteiten met betrekking tot eenzaamheidsproblematiek ouderen en het afstemmen van deze activiteiten.
In het kader van het project ‘Eenzaamheid signalering Heusden’ zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: er is een plan van aanpak opgeleverd, dat door het platform Wonen, Welzijn en Zorg is geaccordeerd; overleg met de werkgroep eenzaamheid vond 6 maal plaats; er is een start gemaakt met het vinden van de financiële middelen voor het project.
Daarnaast heeft het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie artikelen aangeboden over dit onderwerp aan de lokale pers.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
41
2.3.3
Opvoedingsondersteuning
Omschrijving Het in beeld brengen van de problematiek. Een overzicht verkrijgen van effectieve interventies en het optimaliseren van de ketenzorg preventie van opvoedingsvraagstukken.
Basispakket uniform
Doel Bekendheid geven aan het thema opvoedingsvraagstukken bij met name de hoogrisicogroepen. Verbeteren van vroegsignalering en aanpak van opvoedingsvraagstukken en verbeteren van de preventiestructuur.
Beleidsontwikkeling en -advisering opvoedingsondersteuning Ondersteunen van gemeenten bij de beleidsvorming met betrekking tot opvoedingsvraagstukken door middel van het volgen van landelijke ontwikkelingen.
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voorzowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd.
Publieksinformatie via site Inrichten van de website www.opvoedeninbrabant.nl met als doel ouders met vragen en problemen met betrekking tot de opvoeding van hun kind(eren) snel op het juiste spoor te zetten, door enerzijds het overzichtelijk aanbieden van reeds beschikbare informatie en anderzijds door het verwijzen naar organisaties en instellingen in de regio.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Aan het publiek wordt onder meer via www.opvoedeninbrabant.nl en www.gezondbrabant.nl informatie verstrekt over het thema opvoedingsondersteuning. Daarnaast heeft het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie artikelen aangeboden over dit onderwerp aan de lokale pers.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
42
2.3.4
Relationele en seksuele vorming
Omschrijving Het bevorderen van een gezonde seksuele ontwikkeling in brede zin voor kinderen van 0-19 jaar. Daarbij gaat het voor een deel om biologische aspecten, maar ook de emotionele en relationele kant spelen een belangrijke rol: om leren gaan met gevoelens, stimuleren van een positief zelfbeeld, het respectvol met elkaar leren omgaan, leren communiceren en het vergroten van de weerbaarheid bij kinderen.
Basispakket uniform
Doel Toename kennis. Verbetering houding en versterken vaardigheden met betrekking tot relationele en seksuele vorming Minder grensoverschrijdend gedrag. Minder negatieve seksuele ervaringen. Minder pestgedrag.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod relationele en seksuele vorming Ontwikkelen van optimaal aanbod en attenderen van de gemeenten hierop door middel van het volgen van landelijke ontwikkelingen. Het inventariseren van bestaand aanbod en het ontwikkelen van interventies.
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. Op www.gezondheidsatlas.nl worden actuele gegevens met betrekking tot dit thema voor zowel het lokale als het regionale niveau gepresenteerd.
Publieksinformatie relationele en seksuele vorming Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren met als doel agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming, door middel van ontwikkelen en inzet van materialen.
Aan het publiek wordt onder meer via www.gezondbrabant.nl en www.gezondjeugdbrabant.nl informatie verstrekt over het thema relationele en seksuele vorming.
In 2008 is een start gemaakt met de optimalisering van het aanbod vanuit de GGD in samenwerking tussen de afdelingen Algemene Gezondheidszorg, Jeugdgezondheidszorg en Gezondheidsbevordering.
Daarnaast heeft het Centrum voor Publieksinformatie en Documentatie artikelen aangeboden over dit onderwerp aan de lokale pers.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
43
Uitvoering RSV programma basisonderwijs Kennis, houding en vaardigheden verbeteren bij de doelgroepen ten aanzien van seksuele (en relationele) vorming en ontwikkeling. Het begeleiden en motiveren van schoolteams met als doel deskundigheidsbevordering om te komen tot het structureel geven van aandacht aan RSV.
De ‘Week van de Lentekriebels’ wordt in 2009 regiobreed uitgevoerd. De Week vindt plaats van 23 tot en met 27 maart en staat in het teken van relationele en seksuele vorming bij leerlingen van groep 1 tot en met 8. De werving voor dit project heeft dit jaar plaatsgevonden en in de gehele regio Hart voor Brabant hebben 41 basisscholen zich aangemeld voor deze week. In uw gemeente is dit Nieuwenrooy.
Verder zijn op lokaal niveau adviesgesprekken met basisschool De Bussel en basisschool Olof Palme gevoerd.
Uitvoeren RSV programma voortgezet onderwijs Kennis, houding en vaardigheden verbeteren bij de doelgroepen ten aanzien van seksuele (en relationele) vorming en ontwikkeling. Scholen worden geworven om aandacht te besteden aan RSV.
Op lokaal niveau is geen ondersteuning gevraagd.
Cursussen/themabijeenkomsten voor allochtone ouders Kennis van allochtone ouders over seksuele ontwikkeling van kinderen en opvoedingsvaardigheden vergroten. Via scholen, welzijnswerk, buurtgericht werken, migrantenorganisaties en dergelijke worden ouders geworven voor de cursus. De cursus wordt vervolgens uitgevoerd en geëvalueerd.
Op lokaal niveau is geen ondersteuning gevraagd.
Ontwikkeling aanbod Second Life/cyberpesten Het thema cyberpesten en de ontwikkelingen op internet hebben nog te weinig aandacht gehad. Het ‘second life’ op internet neemt in belang toe, ook bij jongeren. Hieraan zijn risico’s verbonden. De GGD zal in het kader van publieksinformatie en in zijn aanbod naar scholen een aanbod ontwikkelen.
Op regionaal niveau is een ouderavond ontwikkeld voor basisscholen over Veilig Mediagebruik.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
44
2.3.5
Vangnet en advies
Omschrijving Het realiseren van een betere zorgstructuur en vangnet voor de groep zorgwekkende zorgmijders.
Basispakket uniform
Doel Adviseren gemeenten over de bemoeizorgketen. Ondersteunen vorming en/of functioneren van lokale bemoeizorgnetwerken. Laagdrempelig meldpunt, advies, verpleegkundige zorg en geneeskundige zorg ten behoeve van zorgmijders en dak- en thuislozen. Ondersteunen en toegeleiden naar de reguliere zorg van sociaal kwetsbare mensen die zelf geen hulp organiseren of niet in staat zijn om hulp te vragen. Verzamelen en ter beschikking stellen van betrouwbare cijfers aan de gemeenten betreffende output van de bemoeizorg in de regio (ook door bestaande bemoeizorg netwerken).
Beleidsontwikkeling en -advisering vangnet en advies Adviseren van gemeenten met betrekking tot aanpak complexe OGGZ-problematiek door middel van het volgen van landelijke ontwikkelingen. Het aanbieden van aanwezige landelijke instrumenten. Het verzamelen en ter beschikking stellen van betrouwbare cijfers aan gemeenten betreffende problematiek en output van bemoeizorg in de regio.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Verpleegkundige vangnetfunctie Naar aanleiding van signalen benaderen van zorgmijders/ overlastsituaties en doorgeleiden naar de reguliere zorg en het bieden van ondersteuning aan zorgmijders/risicogroepen in voor deze groepen relevante setting door: aannemen meldingen en signalen zorgmijders/ overlastsituaties en adviseren aan melder; afstemmingsoverleg met keten/netwerkpartners; bieden van ondersteuning en zorgtoegeleiding; bieden van verpleegkundige hulp aan (potentiële) dak- en thuislozen en andere zorgmijders; registratiesysteem: beheren systeem en aanbieden aan netwerk/ketenpartners; organisatie aanpak woningvervuiling en nazorg; adviesfunctie naar de gemeente over toepassing van dwangmiddelen.
De verpleegkundige OGGZ is inzetbaar voor de aanpak van zorgmijders/risicogroepen, met name op het gebied van sociaalmedische problemen en vervuilingszaken.
Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden.
Voor deze taak is in november 2008 het HKZ-certificaat verkregen. De verpleegkundige vangnetfunctie wordt verder ontwikkeld. De verpleegkundige van de GGD richt zich vooral op de sociaalmedische problematiek bij de bijzondere groepen en op de vervuilings-problematiek. Uit de praktijk blijkt dat de sociaalmedische problematiek in toenemende mate aandacht vraagt. In dit kader volgt een van de verpleegkundigen de opleiding tot Nurse Practitioner. Wekelijks is er 1 dagdeel een verpleegkundig spreekuur in het Inloopschip ‘s-Hertogenbosch. In de regio ‘s-Hertogenbosch is de sociaal verpleegkundige regelmatig geconsulteerd betreffende woningvervuiling.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
45
2.3.6
Ondersteuning regiefunctie OGGZ
Omschrijving Het verbeteren van de (OGGZ-)zorg voor risicogroepen in de regio door middel van vergroten van de samenwerking en afstemming van de ketenpartners. De gemeenten hebben de verantwoordelijkheid de samenwerking en afstemming te realiseren via de regiefunctie. Doel Het ondersteunen van regiefunctie van gemeenten ten behoeve van het verbeteren van de OGGZ door het: ondersteunen regiefunctie gemeenten; ondersteunen optimaliseren ketenzorg OGGZ; in beeld brengen problematiek; advisering van gemeenten op basis van de onderzoeksgegevens; geven van een overzicht van effectieve interventies en mogelijke rol gemeenten.
Basispakket uniform
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod ondersteuning regiefunctie OGGZ Advisering gemeenten in het kader van de OGGZ-functie en afstemming met regionale partners door het volgen van landelijke en regionale ontwikkelingen. Organiseren ketenoverleg GGD en regionaal partners en deelname aan regionale OGGZ-platforms.
De GGD heeft een convenant gesloten met de GGZ Oost Brabant en de Reinier van Arkel Groep (regio Den Bosch). Verder vond de voorbereiding plaats voor een convenant met de GGZ Breburg (regio Midden-Brabant) dat begin 2009 is getekend. De convenanten bieden kaders, waarbinnen activiteiten worden uitgevoerd en afgestemd. Depressiepreventie kan daar een onderdeel van zijn. De convenanten worden jaarlijks geëvalueerd. Voor het Regionaal Preventie Plan hebben in 2008 diverse vergaderingen plaatsgevonden met de Reinier van Arkelgroep, Novadic-Kentron, de gemeente Den Bosch, de gemeente Heusden (namens de regio) en de GGD. Naar aanleiding van deze vergaderingen is een offerte en draaitabel opgesteld voor de aanpak van regionale preventieactiviteiten OGGZ in regio Den Bosch.
Ondersteuning regiefunctie ketenoverleg OGGZ Ondersteunen van de regiefunctie van de gemeenten door middel van inhoudelijke- en procesondersteuning.
Dit is een product dat op sub-regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden.
Op verzoek van gemeenten bieden van proces- en of inhoudelijke ondersteuning bij afstemmings- en samenwerkingsoverleg. Dit kan in de vorm van: secretariaatsfunctie; projectleiderschap; projectdeelname; procesondersteuning en formuleren samenwerkingsafspraken.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
46
2.3.7
Huiselijk geweld
Omschrijving Het verbeteren van signalering en (keten)aanpak van huiselijk geweld.
Basispakket uniform
Doel Ontwikkelen van optimaal aanbod preventie huiselijk geweld en attenderen van de gemeenten hierop. Zorgbemiddeling voor allochtone doelgroepen die met huiselijk geweld te maken hebben, teneinde het huiselijk geweld te stoppen. Het informeren van allochtone doelgroepen over het voorkomen en stoppen van huiselijk geweld. Een veilige situatie voor het kind creëren. De kans op een verstoorde ontwikkeling terugdringen. Ontwikkelingsproblematiek signaleren en het kind en de opvoeders een adequaat hulpaanbod bieden. De opvoeders bevorderen om hun verantwoordelijkheid te nemen en het geweld te stoppen.
Beleidsontwikkeling en -advisering preventieaanbod huiselijk geweld Verbeteren van vroegsignalering en aanpak van huiselijk geweld en adviseren gemeenten bij de preventie en aanpak van huiselijk geweld en het bouwen van ketensamenwerking door het volgen van landelijke ontwikkelingen en het aanbieden van aanwezige landelijke instrumenten.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden. Op www.regionaalkompas.nl is over dit thema actuele (beleids)informatie beschikbaar voor gemeenten en andere belanghebbenden. De GGD-regio’s Den Bosch en Brabant Noordoost opereren gezamenlijk in het ‘Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld BrabantNoord’. Er heeft 4 maal een klankbordgroepbijeenkomst plaatsgevonden, waar de GGD namens de 2 regio’s aan deelneemt. Daarnaast heeft de GGD 1 informatiebijeenkomst daderuithuisplaatsing bijgewoond met betrekking tot de nieuwe ‘wet tijdelijk huisverbod’. De bijeenkomst was op vraag van de VNG georganiseerd, begeleid door SGBO en MOVISIE.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
47
2.3.8
Psychosociale hulp bij incidenten
Omschrijving Het verlenen van psychosociale hulp aan slachtoffers van een ingrijpende gebeurtenis of misdrijf.
Basispakket uniform
Doel Regionaal en lokaal verbeterde organisatie van psychosociale hulpverlening aan slachtoffers van een ingrijpende gebeurtenis of misdrijf. Afstemmen van de hulpverlening door verschillende instanties. Het voorkomen van maatschappelijke onrust. Agendasetting.
Beleidsontwikkeling en -advisering PSHI Advisering aan gemeenten met betrekking tot beleid en effectieve interventies ter verbetering van de PSHI door het volgen van landelijke en regionale ontwikkelingen. Advisering aan gemeenten en beheren van de meldroutekaart PSHI.
Dit is een product dat op regionaal niveau wordt uitgevoerd en aangeboden en sluit aan bij de ketenvorming PSHI.
Ketenvorming PSHI In de Veiligheidsregio Brabant Noord (regio Den Bosch en regio Brabant Noordoost) deelname aan stuurgroep PSHI/PSHOR. In dit overleg is aan de orde: inventariseren huidig aanbod; formuleren (aanvullend) aanbod; formuleren ketenafspraken; casusoverleg.
Overleg met de stuurgroep PSHI/PSHOR vond 3 maal plaats. Er heeft in elke subregio een regionaal overleg PSHI/PSHOR plaatsgevonden. Met alle samenwerkingspartners PSHI vond een 12 maal een afstemmingsoverleg plaats ten behoeve van de voortgang van de keten, kennis en het gebruik van de meldroute. Er vond 4 maal overleg plaats met het GHOR bureau en 7 maal met de functionaris PSHOR over afstemming PSHI en PSHOR. Bij de brandweer is een presentatie PSHI/PSHOR gegeven. Op 24 november 2008 vond er in de Veiligheidsregio Brabant Noord een oefening PSHI plaats. In de nieuwsbrief van de Veiligheidsregio Brabant Noord is een artikel over PSHI-digitaal verschenen. De 1e nieuwsflits PSHI/PSHOR is verschenen. Er is met verschillende partijen overleg geweest over een mogelijke PSHI-inzet in verband met de film Fitna van Geert Wilders. Voor Veiligheidsregio Brabant Noord is in 2007 het project PSHI-digitaal uitgevoerd, gericht op de verbetering van de kwaliteit van het proces en digitale informatievoorziening aan ketenpartners. In 2008 is dit project geëvalueerd.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
48
Incidentenondersteuning PSHI Lokale ondersteuning college b&w proces psychosociale hulpverlening aan slachtoffers, directe omgeving en algemeen publiek bij ingrijpende gebeurtenissen. De ondersteuning is gericht op het voorkomen van maatschappelijke onrust door het opstellen en uitvoeren van een actieplan PSHI door een regionaal afstemmingsteam.
Dit product wordt in de regio’s Den Bosch en Brabant-Noordoost uitgevoerd. In 2008 hebben de volgende incidenten plaatsgevonden: Brand Cehave in Veghel: gedeeltelijke opschaling op verzoek van de burgemeester. Psychosociale hulp bleek niet nodig. Schietincident in Boxtel: het afstemmingsteam is bij elkaar gekomen om psychosociale hulp af te stemmen, te plannen en uit te zetten. Dit bleek voldoende.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
49
3.
Algemene Gezondheidszorg
3.1
Algemene infectieziektenbestrijding
Omschrijving Het waken over de situatie rond infectieziekten. Het doen van nader epidemiologisch onderzoek en zonodig uitvoeren van preventieve activiteiten, het in gang zetten van de behandeling en voorlichting en het geven van beleidsadviezen. Doel Preventie van infectieziekten en tegengaan van verdere uitbreiding van voorkomende infectieziekten.
Basispakket uniform
Meldingen Registratie van meldingen van infectieziekten aan de inspectie en het RIVM.
In 2008 zijn op regionaal niveau 1.791 (2007: 1.109) meldingen geregistreerd waarvan 70 (2007: 19) uit de gemeente Heusden die met name onder te verdelen zijn in: Meldingen A, B, C-ziekten: o 4 Q-koorts (2007: 1); o 61 kinkhoest (2007: 11); o 1 legionellose (2007: 0). Meldingen artikel 7 Infectieziektenwet (instellingen)/per 1 december 2008 artikel 26 Wet Publieke Gezondheid: o in 2008 en 2007 geen. Meldingen andere infectieziekten: o 10 (2007: 5). Een overzicht van de Q-koortsmeldingen is te vinden in het jaarverslag Q-koorts 2008. Elke gemeente heeft in maart een exemplaar van dit verslag ontvangen.
Adviezen bij publieksaanvragen Het geven van informatie en advies over infectieziekten aan burgers.
In 2008 zijn op regionaal niveau 2.000 (2007: 1.650) adviezen gegeven waarvan 44 (2007: 34) aan de inwoners van de gemeente. De adviezen betroffen met name de volgende thema’s: kinkhoest; Q-koorts; krentenbaard.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
50
Beleidsadviezen Adviezen die voortkomen uit surveillance.
In 2008 is een advies voor alle gemeenten in de regio over intensieve veehouderijen voorbereid.
Outbreakmanagement Inhoudelijke coördinatie bij een uitbraak samen met de gemeente en de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen, die zorgen voor de logistiek rond de bestrijding, de risicocommunicatie en de preventie.
In 2008 was er in de regio sprake van een uitbraak, te weten Q-koorts.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
51
3.2
Tuberculosebestrijding
Omschrijving Opsporen van tuberculose-infectie door screening van risicogroepen en bron- en contactonderzoek. Voorlichting, begeleiding en monitoring van tuberculosepatiënten en recent besmette patiënten. Preventie bij risicogroepen. Informeren en adviseren over tuberculose aan individuen en groepen.
Basispakket uniform
Doel Preventie, opsporing en genezing van tuberculose.
Aangiftes nieuwe patiënten met tuberculose Aanmelden (door de GGD van het werkgebied waar de patiënt woont) van patiënten met de ziekte tuberculose bij het RIVM. Verwerking van nieuwe meldingen door de GGD waar de patiënt woont. Begeleiding door de verpleegkundige en zo nodig bronof contactonderzoek.
In 2008 zijn op regionaal niveau 51 (2007: 51) aangiftes gedaan. In 2008 is 1 (2007: 0) aangifte in de gemeente gedaan.
Aangiftes recente besmetting tuberculose Aanmelden van mensen met besmetting tuberculose bij het RIVM. Het gaat hier om mensen met recente besmetting die niet ziek zijn. Zij worden gevonden bij bron- of contactonderzoek, screening en keuring.
In 2008 zijn op regionaal niveau 135 (2007: 85) aangiftes gedaan. In 2008 zijn 5 (2007: 6) aangiftes in de gemeente gedaan.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
52
3.3
Medische milieukunde
Omschrijving Het signaleren en onderzoeken van gezondheidsrisico’s en -klachten bij milieubedreigingen in de woon- en leefomgeving. Advies en voorlichting aan inwoners, gemeenten en instanties.
Basispakket uniform
Doel Het verminderen van gezondheidsrisico’s door milieuaspecten. Het bewaken van gezondheidsbedreigende milieuaspecten. Het voorkomen en zonodig wegnemen van onrust over milieubedreigende factoren door goede voorlichting.
Adviezen bij publieksvragen en -klachten Het geven van beleidsadviezen (bijvoorbeeld in het kader van Ruimtelijke Ordening, Milieu en/of Gezondheidsbeleid) waarbij gezondheid en veiligheid belangrijke aspecten zijn.
In 2008 zijn er op regionaal niveau 337 (2007: 293) adviezen verstrekt, waarvan 5 adviezen (2007: 6) aan de inwoners van de gemeente.
Adviezen bij lokaal beleid Het geven van beleidsadviezen (bijvoorbeeld in het kader van Ruimtelijke Ordening, Milieu en/of Gezondheidsbeleid) waarbij gezondheid en veiligheid belangrijke aspecten zijn.
In 2008 (en 2007) heeft de gemeente geen advies gevraagd aan de GGD.
Collectieve voorlichting Activiteiten gericht op het vermeerderen, uitdragen en verspreiden van kennis naar gemeenten, burgers en specifieke doelgroepen.
In 2008 (en 2007) heeft er geen voorlichting plaatsgevonden in de gemeente.
Signalering en ongevraagde advisering Het signaleren van situaties die om een adequate aanpak vragen om gezondheidsrisico’s te minimaliseren. Zo nodig in overleg met gemeenten en betrokkenen plan opstellen voor de aanpak van een probleem. Daarnaast het actief participeren in relevante netwerken.
In 2008 heeft de GGD geen advies verstrekt aan de gemeente.
De adviezen hadden met name betrekking op: binnenmilieu gerelateerde problematiek; ongedierte.
In het voorjaar 2008 is een zomermailing naar alle huisartsen en campings gestuurd. In dit schrijven is informatie gegeven over ‘milieuproblemen’ die het zomerse plezier aanzienlijk kunnen verminderen, zoals de eikenprocessierups, zwemwaterkwaliteit, smog en hitte.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
53
3.4
Technische hygiënezorg
Omschrijving Begeleiding door een periodieke beoordeling, rapportage, advisering en eventueel het geven van opleiding rond hygiëne en veiligheid.
Plustaken
Doel Het beperken van risico’s op het ontstaan en de overdracht van infectieziekten bij instellingen met een kwetsbare populatie of bij gelegenheden waar risicovolle handelingen worden verricht.
Controle peuterspeelzalen Controle of de peuterspeelzaal voldoet aan hygiëne- en veiligheidsaspecten conform landelijke richtlijnen en gemeentelijk beleid. Inventarisatie met een rapportage in opdracht van de gemeente.
In 2008 zijn 9 (2007: 10) peuterspeelzalen gecontroleerd. De peuterspeelzalen die in de gemeente zijn gecontroleerd, zijn te vinden in de bijlage Technische hygiënezorg.
Controle kindercentra Inspecties in het kader van de Wet Kinderopvang. Controle van en advies over kindercentra op de naleving van richtlijnen, met verslag aan gemeente, ook van veiligheidsaspecten. Opsporen van illegale kindercentra.
In 2008 zijn 27 (2007: 25) reguliere inspecties uitgevoerd. De kindercentra die in de gemeente zijn gecontroleerd, zijn te vinden in de bijlage Technische hygiënezorg. Er zijn 4 (2007: 8) onderzoeken na melding uitgevoerd. Bij 1 (2007: geen) kindercentrum heeft een nader onderzoek plaatsgevonden.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
54
3.5
Forensische geneeskunde
Omschrijving Uitvoeren van medische diensten en geven van adviezen voor politie, justitie, gemeenten en (eventueel) penitentiaire inrichtingen.
Basispakket uniform
Doel Aanbod van gespecialiseerde medische diensten aan derden. In stand houden van wachtarts buiten kantooruren.
Lijkschouwen Behandelend artsen kunnen de gemeentelijk lijkschouwer consulteren bij vragen over een overledene. Voor de uitvoering van deze taak is een 24-uurs beschikbaarheid van de lijkschouwer nodig.
In 2008 zijn er 15 (2007: 15) schouwingen in de gemeente uitgevoerd.
Datum definitief akkoord: 6 april 2009
55
Jaarverslag Gemeente Heusden 2008
BIJLAGE 1 Technische hygiënezorg
BIJLAGE 1
ALGEMENE GEZONDHEIDSZORG
Technische hygiënezorg Gecontroleerde peuterspeelzalen Beertje Boog, de
Hummelke, 't
Bengelenbak, de
Opstapje, 't
Haarstek, de
Teddybeer, de
Hummelhuis
Vennerakkers, de
Peuterpan
Gecontroleerde kindercentra
Reguliere inspecties en inspecties 3 maanden na exploitatie (kdv = kinderdagverblijf, gob = gastouderbureau, bso = buitenschoolse opvang) bso
Alles Kids
bso
Flitz Kids
kdv
Belle Fleur
bso
Kids en Co
kdv
Boerderij, de
kdv
Meneer Stippel
bso
Boven Bende
bso
Octopus, de
kdv
Carrousel, de
bso
Octopus, de locatie de Caroussel
kdv
Dikkertje Dap
bso
Octopus, de locatie de Schroef
bso
Dikkertje Dap
bso
Octopus, de locatie Kompas
bso
Dikkertje Dap, locatie 't Speelveld
bso
Octopus, de locatie Olof Palme
bso
Early Kids, locatie de Vijfhoeven
bso
Octopus, de locatie Regenboog
bso
Early Kids, locatie de Wilgen
gob
Oppassen 1
kdv
Pidie Plokwok
bso
Pidie Plokwok
kdv
Plepje
bso
Rups de
kdv
Rups, de
kdv
Tierelantijn
bso
Timpantee
bso
Vïerde Honk, het
kdv
Villa Kakelbont
2
Jaarverslag Gemeente Heusden 2008
BIJLAGE 2 Productenoverzicht
BIJLAGE 2
PRODUCTENOVERZICHT
Productenoverzicht 1 Jeugdgezondheidszorg 1.1
1.3
Gezondheidsonderzoek Uniform pakket: PGO jaarcohort 5/6 jaar PGO klas 2 voortgezet onderwijs PGO jaarcohort 13/14 jaar REC PGO speciaal onderwijs - eerste medisch onderzoek Onderzoek op verzoek/controles Screening jaarcohort 10/11 jaar Kortdurende begeleiding op indicatie
Lokale accenten: Voorlichting opvoedingsondersteuning Pedagogische spreekuren Netwerken en samenwerkingsverbanden Coördinatie Triple P Trainingen voor jongeren Beleidsadvisering
Plustaken: Extra PGO jaarcohort 8/9 jaar PGO groep 10/11 jaar 1.2
Spraak-/taaladvies Uniform pakket: Vragenlijst spraak-/taalscreening 5-jarigen Aansluitend standaard eerste onderzoek Lokale accenten: Groepsvoorlichting Peuterpraatlijn Deskundigheidsbevordering intermediairs Spraak-/taaladvies voor schakelklassen Groepsobservatie peuterspeelzaal Plustaken: Standaard eerste onderzoek alle 5-jarigen Logopedisch onderzoek op indicatie groep 1-8 Consultatieve logopedie 0 tot 4 jaar Onderzoek logopedie 0 tot 4 jaar Advies en begeleiding logopedie
Gedrag en opvoeding Uniform pakket: Interne consultatie Adviesgesprek Crisiszorg en bemoeizorg Gezonde en veilige school
Plustaken: Kind in Beeld Risicokind in Beeld 1.4
Gezonde en veilige school Uniform pakket: Schoolcontactpersoon basisonderwijs Advisering schoolgezondheidsbeleid BAO Zorgteams voortgezet onderwijs Crisisinterventie Hoofdluisbestrijding Rijksvaccinaties Spreekuren voortgezet onderwijs Advisering schoolgezondheidsbeleid VO Permanente commissie leerlingenzorg Lokale accenten: Zorgteams basisonderwijs Commissie voor indicatiestelling Spreekuren en/of opvoedingssteunpunten 1
Voorlichtingsbijeenkomsten Cursussen Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs Poetsinstructies Begeleiding aanpak overgewicht
Plustaken: Adviezen leerplicht/leerlingenvervoer Extern vertrouwenspersoon 1.5
Netwerken preventieve jeugdzorg Lokale accenten: Netwerken preventieve jeugdzorg
2 Gezondheidsbevordering 2.1 Programma ‘Hart voor Brabant in Zicht’ 2.1.1 Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en Regionale VTV Uniform pakket: Brabantse jeugdmonitor 0 t/m 11 jaar Brabantse jeugdmonitor 12 t/m 18 jaar Gezondheidsmonitor volwassenen Gezondheidsmonitor ouderen Regionale volksgezondheidstoekomstverkenning Presentaties lokale kernboodschappen Verstrekken gezondheidsinformatie GGD Gezondheidsatlas Haalbaarheidsonderzoek zorgbalans Nieuwsbrief Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant Plustaken: Aanvullende steekproeven gezondheidsmonitor Aanvullende modules/vragen gezondheidsmonitor 2.1.2 Ondersteuning Lokaal Gezondheidsbeleid Uniform pakket: Ondersteunen nota lokaal gezondheidsbeleid/facetbeleid Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling/advisering Regionaal Kompas Volksgezondheid
Ontwikkelen/ondersteunen beleidsinstrumenten Gemeentelijk jaarverslag Interventieoverleg/deelname aan lokaal overleg
Plustaken: Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Gezondheidseffectscreening Ondersteuning nota lokaal gezondheidsbeleid 2.1.3 Thematisch onderzoek op verzoek Plustaken: Opstellen onderzoeksplan Uitvoeren onderzoeksplan 2.1.4 Sociale kaart Uniform pakket: Regionale database sociale kaart/ZorgwelBrabant Plustaken: Lokale koppeling sociale kaart/ZorgwelBrabant 2.1.5 Publieksinformatie en documentatie Uniform pakket: (Digitale) publieksinformatie Landelijke publiekscampagne Portaal GezondBrabant.nl Beantwoorden publieksvragen Ondersteuning bij publieksevenementen Infopunten Wachtkamervoorlichting GGD Materialen Publieksinformatie bij lokale projecten Plustaken: Materiaal ontwikkelen en –beheer 2.1.6 De Gezonde en Veilige School Uniform pakket: Opstellen schoolprofielen Ondersteuning schoolgezondheidsbeleid 2
BIJLAGE 2
PRODUCTENOVERZICHT
Brede scholen en ROC’s Centrum voor jeugd en gezin
2.2 Programma ‘Van harte gezond’ 2.2.1 Roken Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering roken Ketenzorg preventie roken Actie ‘Rokers verdienen een beloning’ Publiekstraining ‘Pakje kans’ Rookpreventie jeugd via scholen Promoten ‘Niet roken waar de kleine bij is’ Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Gezonde school en genotmiddelen Promoten rookvrije scholen en sportkantines Word wijzer over roken Stoppen met roken voor allochtonen 2.2.2 Overgewicht Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering overgewicht Ketenvorming preventie overgewicht Publieksinformatie preventie overgewicht Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Preventieactiviteiten overgewicht jeugd Preventieactiviteiten overgewicht volwassenen 2.2.3 Diabetes Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering diabetes Ketenvorming preventie diabetes
Publieksinformatie diabetes Voorlichting diabetes voor hoogrisicogroepen
Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Voorlichting diabetes aan hoogrisicogroepen 2.2.4 Valpreventie (ouderen) Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering valpreventie Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Interventies valpreventie Scholing valpreventie intermediairs ouderen\ 2.2.5 Preventieve Jeugdtandzorg Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering preventieve jeugdtandzorg Regionaal overleg preventieve jeugdtandzorg Publieksinformatie Ontwikkelen en aanbieden voorlichtingsmateriaal Preventieve jeugdtandzorg Lokale accenten: Thematische onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming 2.2.6 Wijkgericht gezondheidswerk Lokale accenten: Wijkgezondheidswerk Sociaaleconomische gezondheidsverschillen kleine kernen
3
2.2.7 Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Uniform pakket: Evaluatieonderzoek baarmoederhalskanker Regionale coördinatie baarmoederhalskanker Uitnodigen en voorlichting 2.2.8 Bevolkingsonderzoek borstkanker Uniform pakket: Voorlichting, standplaatswijzigingen en tussenrapportages 2.2.9 Alcohol Uniform pakket: Voorlichting gezonde school en genotmiddelen Interventies jeugd Toolkit vermindering alcoholgebruik jongeren <16 jaar 2.3 Programma Geestkracht 2.3.1 Depressie Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering depressie Ketenvorming preventie depressie Publieksinformatie depressie Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming 2.3.2 Preventie eenzaamheid Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering eenzaamheid Publieksinformatie preventie eenzaamheid Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Quick scan facetbeleid thema eenzaamheid Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Lokaal of regionaal balanstraject preventie eenzaamheid Publieksinformatie preventie eenzaamheid
2.3.3 Opvoedingsondersteuning Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering opvoedingsondersteuning Publieksinformatie Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming 2.3.4 Relationele en seksuele vorming Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering relationele en seksuele vorming (RSV) Publieksonformatie RSV RSV-programma basisonderwijs RSV-programma voortgezet onderwijs Cursussen/themabijeenkomsten voor allochtone ouders Ontwikkeling aanbod Second Life/cyberpesten Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming RSV-programma basisonderwijs RSV-programma voortgezet onderwijs Cursussen/themabijeenkomsten voor allochtone ouders Project ‘Weerbaar in het onderwijs’ Project ‘Preventie machtsmisbruik’ 2.3.5 Vangnet en advies Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering vangnet en advies Verpleegkundige vangnetfunctie Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Ketenvorming vangnet en advies Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Ondersteunen/deelname lokaal bemoeizorgteam/ hometeam 4
BIJLAGE 2
PRODUCTENOVERZICHT
Medische vangnetzorg
2.3.6 Ondersteunen regiefunctie OGGZ Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering preventieaanbod Regiefunctie OGGZ Ondersteuning regiefunctie ketenoverleg OGGZ Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming 2.3.7 Huiselijk geweld Uniform pakkket: Beleidsontwikkeling en –advisering huiselijk geweld
3.2
Tuberculosebestrijding Uniform pakket: Aangiftes nieuwe patiënten met tuberculose Aangiftes recente besmetting met tuberculose
3.3
Medische milieukunde Uniform pakket: Adviezen bij publieksvragen en –klachten Adviezen bij lokaal beleid Collectieve voorlichting Signalering en ongevraagde advisering
Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Zorgbemiddeling bij allochtonen Voorlichting allochtone doelgroepen Ketensamenwerking ‘Kindspoor’ 2.3.8 Psychosociale hulp bij incidenten (PSHI) Uniform pakket: Beleidsontwikkeling en –advisering PSHI Ketenvorming PSHI Incidentenondersteuning PSHI Lokale accenten: Thematisch onderzoek op verzoek Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling Procesbegeleiding thematische beleids- en/of ketenvorming Aanvullende incidentenondersteuning PSHI
3 Algemene gezondheidszorg 3.1
Adviezen bij publieksvragen Beleidsadviezen Outbreakmanagement
Plustaken: Milieuprojecten Binnenklimaatmetingen scholen 3.4
Technische hygiënezorg Uniform pakket: Advies en ondersteuning van burgers Beleidsadvisering aan gemeenten Begeleiding van risicovolle evenementen en instellingen Plustaken: Controle scholen Controle peuterspeelzalen Controle kinderopvang Diensten voor derden
3.5
Forensische geneeskunde Uniform pakket: Lijkschouwen
Algemene infectieziektebestrijding Uniform pakket: Meldingen 5
Ontwerpbegroting 2010 GGD Hart voor Brabant
Inhoudsopgave
1. Inleiding ............................................................................................ 4 2. Beleidsthema’s ................................................................................... 6 3. Programma’s ...................................................................................... 8 3.1 Zicht op gezondheid ................................................................................. 12 3.2 Jeugd, gezin en school.............................................................................. 28 3.3 Leefstijl.................................................................................................. 58 3.4 Infectieziektebestrijding ............................................................................ 90 3.5 Geestelijke gezondheidszorg en crisisaanpak .............................................. 112 3.6. Gemeente en GGD ................................................................................ 138
4. Financiën ........................................................................................142
1. Inleiding
In dit stuk vindt u de begroting 2010, passend binnen de door het Algemeen Bestuur van de GGD vastgestelde Voorjaarsnota 2009. De begroting past verder binnen de besluiten van het Algemeen Bestuur (eind 2006) over de (omvang van de) GGD-activiteiten en de inwonersbijdrage van de gemeenten, de zgn. herijking. Deze herijking heeft geleid tot een scherpere afbakening tussen het basispakket (betaald uit de inwonersbijdrage) en de plustaken. Alle gemeenten betalen nu een gelijke bijdrage voor dezelfde wettelijke taken. Dit leidt tot het volgende overzicht:
financieel
Midden-
regio
Brabant-
Brabant
‘s-Hertogenbosch
Noordoost
Bijdrage per inwoner 2009
14,11
15,10
14,23
Bijdrage per inwoner 2010
14,95
15,96
15,07
De bijdrage voor 2010 is verhoogd met een tijdelijke bijdrage voor de invoering van het elektronisch kinddossier, zie verder blz. 142. De uitleg voor het verschil in de (regionale) bijdragen staat op blz. 142.
leeswijzer Na deze inleiding vindt u in hoofdstuk 2 eerst een schets van de beleidsthema’s in de publieke gezondheidszorg, met daarna in hoofdstuk 3 de GGD-programma’s. Hoofdstuk 4 sluit deze begroting dan af met de financiële aspecten.
We hebben de gemeente tijdig betrokken bij de voorbereiding van deze begroting. Via raad of college heeft zij haar opmerkingen kunnen doorgeven aan ons bestuur De wet verplicht ons om deze begroting vast te stellen vóór 1 juli 2009.
Het beoogd resultaat: een begroting 2010 met programma’s die gericht zijn op de gezondheid van alle inwoners van onze gemeenten.
’s-Hertogenbosch, 23 april 2009, het Dagelijks Bestuur van de GGD Hart voor Brabant,
Ontwerpbegroting
J. Wassenaar,
F. Ronnes,
secretaris
voorzitter
GGD Hart voor Brabant
Pagina 4 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 5 van 151
2. Beleidsthema’s
Ontwikkelingen bij de gemeenten Tevredenheid Uit het tevredenheidsonderzoek bij gemeenten (eind 2008) bleek dat wethouders en ambtenaren tevreden waren over de GGD Hart voor Brabant; niemand was gemeenten ontevreden. Er waren minder verbeterpunten dan in het onderzoek uit 2006 én ze zijn tevreden waren minder kritisch. De ontevredenheid over de informatievoorziening daalde
flink: van 36% naar 9%. En bijna alle gemeenten herkennen de kernwaarden van de GGD: betrouwbaar, alert en klantgericht. In 2010 doen we weer een nieuw onderzoek, ook bij de (dan nieuwe) raadsleden.
Lokale accenten in het basispakket Elk jaar kiest elk college welke accenten hij wil in het basispakket van de GGD. Het overzicht over 2009 geeft het volgende beeld: jeugd en CJG: steeds centraler
Gemeenten zetten iets meer accenten bij de netwerken en zorg(advies)teams. De spreekuren door de verpleegkundige blijven een aanzienlijk deel van de keuzes, hier en daar al in een Centrum voor jeugd en gezin (CJG).
-
Rond gezondheidsbevordering maken de gemeenten vooral een keuze voor voeding/overgewicht, activiteiten naar aanleiding van het project Gezonde en Veilige School en het grote alcoholproject 16- (in Brabant-Noord).
Nieuwe Wet publieke gezondheid In 2008 trad de Wet publieke gezondheid (Wpg) in werking. Deze wet vervangt de Wet collectieve preventie volksgezondheid, de Infectieziektewet en de Quarantainewet en bestaat voor een groot deel uit die wetten. Het rijk heeft hiervoor gekozen vanwege de samenhang in de infectieziektebestrijding en de daarbij horende verplichtingen en bevoegdheden. aandacht voor
Bij de bespreking van de nieuwe wet heeft de politiek uitdrukkelijke aandacht
ouderen en SEGV gevraagd voor ouderen en voor sociaaleconomische gezondheidsverschillen
(SEGV). In de wet staat nu ook een artikel over ouderengezondheidszorg. Dit is dus een nieuwe verplichting voor gemeenten, vergelijkbaar met het artikel over de jeugdgezondheidszorg (JGZ), die het rijk nog moet uitwerken, o.a. financieel.
Naar aanleiding van de bepalingen in de nieuwe wet oriënteren we ons op de wenselijkheid van een deelprogramma ouderen en nemen SEGV als thema mee in alle programma’s. We hebben geen plannen om het ‘individuele’ zorgdeel voor ouderen in ons pakket op te nemen, maar willen de gemeenten wel advies geven, bijvoorbeeld op basis van de ouderenmonitor. Daarnaast blijven we (preventieve) producten aanbieden zoals rond valpreventie, eenzaamheid en mantelzorg. Ook in de nieuwe wet blijft de GGD de eerst aangewezen organisatie van de
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 6 van 151
GGD: keuze ligt gemeenten voor de uitvoering van de publieke gezondheid. Ook andere organivoor de hand saties dan de GGD mogen de jeugdgezondheidszorg uitvoeren, al stelt de
wetgever dat het voor de hand ligt om eerst naar de GGD te kijken; het college van B&W maakt de uiteindelijke keuze. Kiest de gemeente niet voor de GGD maar voor een externe partij, dan is dat uitbesteding, die mogelijk valt onder de Europese aanbestedingsplicht.
Nog enkele punten uit de nieuwe wet: -
De meldingsplicht van een aantal ziekten geldt nu ook voor de laboratoria en voor de arts, die nu ook gevallen van besmettelijke infectieziekten aan de GGD moet melden waarbij hij geen verklaring kan vinden.
-
De arts moet voortaan ook een ongewoon aantal gevallen melden van een
-
De verplichte afstemming door B&W met de geneeskundige hulpverlening bij
infectieziekte die een gevaar vormt voor de volksgezondheid.
ongevallen en rampen (GHOR). -
De verplichte digitale opslag van JGZ-gegevens (elektronisch kinddossier).
Extra taken Door de herijking zijn de taken van de GGD teruggebracht tot het wettelijk minimum, gebaseerd op een budget (2005) voor de feitelijke inzet en formatie. gemeenten vragen meer
Sinds die tijd kwamen er vragen en taken bij, onder andere door de Centra voor jeugd en gezin en de verwijsindex risicojongeren. Het aantal taken wordt nu groter dan het herijkte basispakket mogelijk maakt: de inwonersbijdrage en de capaciteit zijn hiervoor niet toereikend. Het gaat hierbij om de volgende taken: -
de extra taken voor de infectieziektebestrijding. In een afzonderlijke notitie zullen wij hierop terugkomen.
-
de deelname in de zorg(advies)teams. Deze (mogelijke) taak voor de JGZ zal in de komende tijd duidelijker worden, onder andere na een conferentie over jeugdbeleid en JGZ in 2009. Op dit moment doen we nog geen voorstel voor een aanpassing van de inwonersbijdrage. Zie verder blz. 31.
Elektronisch kinddossier De wet (Wpg) verplicht de gemeenten om vanaf 2009 een EKD in te voeren. De JGZ-organisaties hebben hiervoor, op basis van landelijke normen, een kostenbegroting opgesteld, waarmee wij kunnen instemmen. Hoewel deze begroting reële kosten, reëel is (ook volgens de VNG en een ambtelijke werkgroep), is de geoormerkte tekort in dekking rijksbijdrage niet voldoende voor de dekking van de kosten. De minister en de
VNG hebben er echter op gewezen dat ook de brede doeluitkering jeugd (onder andere) bestemd is voor de financiering van het EKD. We willen het tekort in de EKD-begroting financieren met een tijdelijke verhoging van de inwonersbijdrage (zie verder blz. 142). Het Algemeen Bestuur heeft hiermee inmiddels ingestemd.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 7 van 151
3. Programma’s
Net als in 2008 zijn onze activiteiten en de inwonersbijdrage gebaseerd op een herijking door een extern bureau die heeft geleid tot bestuursbesluiten daarover. Deze herijking leidde tot een helder onderscheid in: basis en plus -
Het basispakket: de wettelijk verplichte taken uit de Wet publieke gezondheid, bepaald aan de hand van landelijke richtlijnen. Het pakket geldt voor alle gemeenten en wordt betaald uit een bijdrage per inwoner.
-
De plustaken: de diensten die een gemeente (of een andere klant) afneemt boven/buiten het basispakket. Als alle gemeenten collectief een plustaak willen afnemen, worden de kosten ook deel van de inwonersbijdrage.
lokale accenten: Binnen het basispakket is ook ruimte voor lokale accenten; daarbij gaat het er niet óf, maar hoe niet om òf ze worden uitgevoerd, want dat is wettelijk verplicht. Het gaat om het
hóe: voor welke doelgroepen, binnen welke thema’s en met welke methodes. Over die accenten overlegt de gemeente met de GGD en stelt ze dan vast. Wil een gemeente meer dan het basispakket, dan kan zij kiezen voor plustaken.
Innovatie Naast het herijkte pakket is het nodig dat de GGD blijft vernieuwen om zo aan de top van de publieke gezondheidszorg te kunnen meedraaien. Voorbeelden: -
het (verder) ontwikkelen van toekomstverkenningen en sociale kaarten;
-
het aanbieden van algemene websites of websites voor de Centra voor jeugd en gezin.
Vaak financieren we deze innovatie uit geld van externe organisaties of vanuit onze eigen reserve. Soms doen we hiervoor een beroep op (plus-)geld van een of meer gemeenten. We zullen in de begroting 2010 een investeringspost opnemen voor (mogelijke) innovatieprojecten in 2010 en latere jaren; dit leidt dus niet tot een hogere inwonersbijdrage.
In hoofdstuk 3 staan de GGD-programma’s met nieuwe en/of aangepaste activiteiten.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 8 van 151
Leeswijzer Hoofdstuk 3
Indeling activiteiten In dit hoofdstuk staan de activiteiten die de GGD in 2010 zal uitvoeren, in samenhangende programma’s. Elk programma begint met een beschrijving van de algemene ontwikkelingen; deze teksten waren ook onderdeel van de Voorjaarsnota 2010. Daarna volgen de themabladen per programma. Na de vaststelling van de voorjaarsnota zijn er nog nieuwe activiteiten bijgekomen; deze staan vermeld aan het eind van de inleiding bij elk programma.
Indeling themabladen De eerste bladzijden van elk themablad bevatten gegevens die vooral bestuurlijk relevant zijn: wat is het doel, wat is de (wettelijke) basis, wie zijn de gebruikers, etc. Dit deel is onderverdeeld in: -
bijzonderheden: toelichting op een aantal vaste aspecten (zie bij begrippen);
-
algemene toelichting: een beleidsmatige toelichting voor het hele thema;
-
toelichting per activiteit: een beleidsmatige toelichting per activiteit voor zover dat nog nodig is.
Daarna volgt de inhoud van de activiteiten: wat krijgt de klant bij deze activiteit?
Begrippen -
Basispakket: dit pakket omvat de wettelijk verplichte taken, bepaald aan de hand van de landelijke richtlijnen. Het pakket geldt voor alle gemeenten en wordt afgerekend via de inwonersbijdrage.
-
Basispakket lokale accenten: binnen het basispakket zit ruimte voor lokale accenten op de deeltaken jeugdgezondheidszorg, bevorderingstaken en openbare geestelijke gezondheidszorg. Bij die deeltaken gaat het er niet om òf ze worden uitgevoerd, maar om de accenten: welke doelgroepen, welke thema’s en/of welke methodieken? Over die accenten overlegt de gemeente jaarlijks met de GGD: de GGD signaleert, de gemeente stelt vast.
-
Plustaken: willen alle gemeenten samen een breder pakket dan het wettelijke, dan kunnen zij daartoe besluiten. Wil één gemeente meer, dan kan zij kiezen voor het afnemen van plustaken, te betalen buiten de inwonersbijdrage. Ook activiteiten voor andere betalers dan gemeenten behoren tot de plustaken.
-
Opdrachtgevers: de instellingen die de activiteit ook echt betalen.
-
Basis: de grondslag waarop de GGD de activiteit uitvoert, bijvoorbeeld een wet, een ministeriele, landelijke richtlijn of convenant.
-
Gebruikers: de personen of instellingen die de activiteit afnemen/gebruiken.
-
Effect: het effect op korte of lange termijn van een activiteit.
-
Kwaliteit: het geheel van eigenschappen en kenmerken van een activiteit, dat van belang is voor het voldoen aan de behoeften.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 9 van 151
Verantwoording prestaties en exploitatie
Exploitatie In de jaarrekening leggen wij verantwoording af over de kosten per programma (dus niet de over de kosten van de afzonderlijke thema’s), zoals het Dagelijks Bestuur die eind 2009 vaststelt in de Beheersbegroting 2010.
Prestaties (zie themabladen) In de donkere kolom onder het jaartal 2010 op elk themablad staan de prestaties waarover wij in de jaarrekening verantwoording afleggen. Soms zijn de aantallen in deze kolom niet vergelijkbaar met die in 2009, omdat de indeling of de eenheid is veranderd. Dan staat er in de kolom 2008 niets of een streepje. De andere (niet gearceerde) cijfers op de themabladen zijn niet taakstellend. Voor zover mogelijk zijn de prestaties geformuleerd in outputtermen: aantallen onderzoeken, inentingen, inspecties, etc. Voor een aantal activiteiten is dat niet mogelijk of zinnig en moeten we volstaan met urenaantallen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 10 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 11 van 151
3.1 Zicht op gezondheid Nieuwe of aangepaste activiteiten Thema
Activiteit
Gezondheidsmonitors
Nieuwsbrief gezondheidsmonitor
--
Gezondheidsmonitors
Doelgroepsegmentatie
uniform
Ondersteuning lokaal
Pilot integraal gezondheidsbeleid
uniform
Sociale kaart
Thematische sociale kaarten
uniform
--
Beleids-/projectmedewerkers
plustaak
gezondheidsbeleid
Toelichting -
Nieuwsbrief gezondheidsmonitor: deze vervalt vanaf 2009; de info staat voortaan in de reguliere publicaties (o.a. in de digitale Nieuwsflits gemeenten).
-
Doelgroepsegmentatie: afhankelijk van de ervaringen van de pilot alcohol bij jeugd gaan we meer doelgroepen segmenteren.
-
Pilot integraal gezondheidsbeleid: in 2009 ontwikkelen we een handboek lokaal gezondheidsbeleid, waarmee we in 2010 in twee gemeenten een pilot doen. We onderzoeken dan of dit handboek een positieve invloed heeft op de nota’s gezondheidsbeleid waarmee in 2011 veel gemeenten weer starten.
-
Thematische sociale kaarten: in 2010 moet de sociale kaart gaan werken waaraan we sinds 2009 samen met de bibliotheken en MEE werken. Er is dan één gezamenlijke sociale kaart in Brabant. Daarnaast werken we in 2009 aan thematische sociale kaarten, zoals rond dementie, WMO, overgewicht en alcohol. Ook gaan we in 2009 sociale kaart gegevens toevoegen aan de gezondheidsdossiers op www.gezondbrabant.nl. In 2010 ontwikkelen we deze sociale kaarten verder en breiden ze mogelijk uit. Ook gemeenten kunnen ons verzoeken om taken op dit vlak uit te voeren
-
Beleids-/projectmedewerkers: we zullen vaker GGD-medewerkers detacheren, op verzoek van gemeenten. Zij hebben immers regelmatig nieuwe projecten en (tijdelijke) vacatures. Bijvoorbeeld voor het CJG of bij volksgezondheid/zorg. Mits goed ingepland en op beperkte schaal kunnen wij hen daarbij helpen door GGD-medewerkers tijdelijk te detacheren.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 12 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 13 van 151
3.1.1
Gezondheidsmonitors en toekomstverkenningen
Omschrijving
Afdeling GB
Voorzien in informatiebehoefte gemeenten (raad, college, ambtenaren) voor het vraaggericht en evidence-based werken in de publieke gezondheid.
Doel
-
Inzicht in (trends en ontwikkelingen) in de gezondheid van de bevolking en de factoren die daarmee samenhangen.
-
Een goed gedocumenteerde onderbouwing voor (het advies rond) de prioriteiten in het gezondheidsbeleid.
-
Het voor de gemeenten mogelijk maken om een goed afgewogen oordeel te geven over de prioriteiten in het gezondheidsbeleid.
-
De gezondheid en de beleidsontwikkeling tussen de GGD-regio’s beter met elkaar vergelijkbaar maken.
Basispakket uniform
2009
2010
- monitors
2
--
- publicaties
--
2
Regionaal Kompas Volksgezondheid
release
--
2
Regionale Volksgezondheidstoekomstverkenning
publicatie
1
1
Kernboodschappen voor lokaal beleid
publicaties
--
--
Gezondheidsmonitor
Verstrekken gezondheidsinformatie
aantal
5
5
GGD Gezondheidsatlas
website
2
--
Doelgroepsegmentatie
aantal
--
PM
Plustaken Aanvullende modules/vragen gezondheidsmonitors
rapporten
PM
PM
Aanvullende steekproeven gezondheidsmonitors
publicaties
PM
PM
Thematische beleidsrapportage Wmo
publicaties
PM
PM
OGGZ-monitor
publicaties
PM
PM
Opstellen onderzoeksplan
plan
PM
PM
Uitvoeren onderzoekplan
onderzoeken
PM
PM
€ 683.800
€ 766.486
Exploitatie Totaal kosten
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 14 van 151
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten en overigen (GGD Nederland, provincie, etc.).
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder a en b.
Gebruikers
Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren.
Partners
GGD’en Zeeland en Brabant, Thuiszorg, geestelijke gezondheidszorg, Novadic-Kentron, provincie Noord-Brabant, PON, K2, GGD Nederland, RIVM, Academische werkplaats OGZ, e.a.
Effect
Voldoen aan informatiebehoefte van gemeenten voor het vraaggericht en evidence-based werken in de publieke gezondheid. Evidence based is het bewust, expliciet en oordeelkundig gebruik maken van het voorhanden zijnde beste bewijs bij het nemen van beslissingen.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Epidemiologie en beleid.
Algemene toelichting
De wet legt de verantwoordelijkheid voor het lokaal gezondheidsbeleid bij de gemeente; zij moet zorgen voor “het verwerven van, op epidemiologische analyse gebaseerd, inzicht in de gezondheidssituatie van de bevolking”. Steeds meer gemeenten onderbouwen hun keuzes met cijfers over de gezondheid en factoren die daarmee samenhangen. De GGD verzamelt deze informatie, zodat gemeenten de trends en ontwikkelingen kunnen volgen en kunnen bepalen of er ander beleid nodig is. De regionale VTV brengt kennis en gegevens over volksgezondheid, etc. bijeen, analyseert ze en presenteert ze zo dat ze beter bruikbaar zijn. De gemeente kan zo tot een afgewogen oordeel komen over haar prioriteiten. In 2009 neemt de GGD twee monitors af (volwassenen en ouderen) waarvan in 2010 de analyses zullen plaatsvinden. Hierdoor creëren we in 2010 ruimte om de tweede regionale VTV op te stellen. In het voorjaar van 2011 publiceert de GGD de regionale VTV inclusief de bijbehorende kernboodschappen voor lokaal beleid. De GGD vertaalt de informatiebehoefte van gemeenten zo nodig naar activiteiten, bijv. beleidsrapportage Wmo.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 15 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Gezondheidsmonitor
Integraal inzicht in de (ontwikkeling van de) gezondheid van de bevolking (per doelgroep) en de gezondheid beïnvloedende factoren. -
Kernbevindingen per gemeente: de belangrijkste indicatoren en de verschillen tussen de gemeente en haar regio.
-
Adviesgesprek per gemeente: een aanbod voor een gesprek waarin de GGD de belangrijkste bevindingen toelicht en de gemeente desgewenst ondersteunt bij de vertaling hiervan naar het gezondheidsbeleid.
Regionaal Kompas
Op de website www.regionaalkompas.nl staat per gezondheidsthema
Volksgezondheid
beschreven: -
epidemiologische aspecten van het thema;
-
landelijk beleid en beleidsopties voor gemeenten;
-
beste interventies (effectieve en/of aanbevolen);
-
huidig aanbod interventies in de regio.
Het Regionaal Kompas richt zich (vooral) op de thema’s die raken aan het lokale gezondheidsbeleid en het rijksbeleid.
Regionale
Samenvattend rapport inclusief regionale kernboodschappen.
Volksgezondheids-
Onderbouwing en beschrijving van de belangrijkste conclusies over de
toekomstverkenning
gezondheid en de gezondheid beïnvloedende factoren en de betekenis voor het regionaal gezondheidsbeleid.
Kernboodschappen
Integraal inzicht in de (ontwikkeling van de) gezondheid van de bevolking
voor lokaal beleid
en de gezondheid beïnvloedende factoren. -
Boekje met kernboodschappen voor lokaal beleid: onderbouwing en beschrijving van de belangrijkste conclusies rond de gezondheid en de gezondheid beïnvloedende factoren in de gemeente en de betekenis voor het lokaal gezondheidsbeleid.
-
Adviesgesprek per gemeente: zie boven.
-
Presentatie per gemeente: een aanbod voor een presentatie van de lokale kernboodschappen in bijvoorbeeld een raadscommissie.
Verstrekken
Gemeenten of anderen krijgen antwoord op deelvragen naar aanleiding
gezondheids-
van databronnen van de gezondheidsmonitors.
informatie
GGD Gezondheids-
Ontwerpbegroting
Op de website www.ggdgezondheidsatlas.nl staan alle gegevens van de
GGD Hart voor Brabant
Pagina 16 van 151
atlas
Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant (én die van de andere GGD’en in Brabant en Zeeland) in een geografisch digitaal informatiesysteem. Zo kunnen de gemeenten en anderen on line over de meest actuele gezondheidsinformatie beschikken. De gebruiker kan zelf tabellen, kaartjes, profielen en grafieken samenstellen van de door hem geselecteerde onderwerpen, gemeente(n) en regio’s.
Doelgroep-
In 2009 hebben we samen met onderzoeksbureau Motivaction onderzocht
segmentatie
of het mogelijk is om groepen jongeren te onderscheiden (segmenteren) als het gaat om belevingswereld en houding tegenover alcohol. Op basis hiervan gaan we in 2010 (implementatiestrategieën van) specifieke interventies ontwikkelen, toegesneden op de verschillende segmenten jongeren. Afhankelijk van de ervaringen met deze doelgroepsegmentatie en de daaropvolgende interventiestrategieën ontwikkelen we segmentatiemodellen op basis van waardenoriëntatie bij meer doelgroepen en/of andere thema’s. De bedoeling is dat deze segmentatiemodellen informatie opleveren waarmee wij als GGD (en uiteraard ook andere partijen) doelgroepenbeleid kunnen ontwikkelen voor gezond gedrag.
Plustaken
Aanvullende
Gemeenten kunnen de wens hebben om op meer onderwerpen inzicht te
modules/vragen
krijgen dan de reguliere vragen in de gezondheidsmonitor. Dit vraagt om
gezondheidsmonitors
het toevoegen van aanvullende vragen of modules in een monitor. De producten van de reguliere monitor worden aangevuld met aanvullende conclusies en leiden tot publicaties voor aanvullende onderwerpen.
Aanvullende
Gemeenten kunnen de wens hebben om op kern-, wijk- of buurtniveau
steekproeven
uitspraken te kunnen doen over de onderwerpen in de
gezondheidsmonitors
gezondheidsmonitors. Dit vraagt om aanvullende of uitgebreidere steekproeven per monitor. De producten van de reguliere monitor worden aangevuld met conclusies op kern-, wijk- of buurtniveau en leiden tot publicaties per kern/wijk/buurt.
Thematische beleids-
Gemeenten voorzien van relevante beleidsinformatie uit de beschikbare
rapportage Wmo
onderzoeksgegevens rond het Wmo-beleid of andere thema’s.
OGGZ-monitor
Gemeenten zijn onder andere verantwoordelijk voor het signaleren en bestrijden van risicofactoren in de openbare geestelijke gezondheidszorg. Om de doelgroep en de risicofactoren beter in kaart te kunnen brengen onderzoekt de GGD de mogelijkheden om te komen tot een OGGZ-monitor. De ervaringen opgedaan met de pilot in Tilburg in 2008 en de landelijke
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 17 van 151
ontwikkelingen op dit terrein zullen hierbij betrokken worden.
Opstellen
Ondersteuning van opdrachtgever bij het uitwerken van een onderzoeks-
onderzoeksplan
vraag tot een concreet en haalbaar onderzoeksplan. In overleg met opdrachtgever: -
oriëntatie onderzoeksvraag;
-
interviewen sleutelfiguren;
-
literatuurstudie;
-
uitwerken vraagstelling;
-
formuleren onderzoeksplan.
Uitvoeren
Er zijn meer vormen van onderzoek mogelijk:
onderzoeksplan
-
Prevalentieonderzoek: onderzoek naar de aard, ernst en omvang van een gezondheidsprobleem.
-
Onderzoek naar determinanten: onderbouwen van preventieve interventies door inzicht te geven in samenhang tussen gezondheid en de determinanten hiervan.
-
Evaluatieonderzoek: evaluatieonderzoek van preventieve interventies, beleid en maatregelen.
-
Advisering en begeleiding: het begeleiden bij en verrichten van eenvoudige analyses voor onderzoeken door gemeenten en derden.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 18 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 19 van 151
3.1.2
Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid
Omschrijving
Afdeling GB
Ondersteunen van gemeenten bij de beleidsvorming en de regie over het gezondheidsbeleid. Stimuleren evidence based werken in de publieke gezondheid door onderzoek.
Doel
-
Ondersteunen van de gemeenten bij het ontwikkelen van hun gezondheidsbeleid.
-
Ondersteunen en adviseren bij het opstellen van (beleids-)plannen.
-
Ondersteunen van processen waarin lokale partijen samen beleid moeten ontwikkelen en/of uitvoeren.
-
Onderhouden van het contact met en voeren van overleg met de
-
Stimuleren van evidence based werken.
gemeente.
Basispakket uniform Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling
adviezen
Ondersteunen ketenvorming/netwerkontwikkeling preventie
convenanten
Interventieoverleg/deelname aan lokaal overleg
overleggen
2009
2010
10
10
9
8
240
175
Basispakket lokale accenten Ondersteunen thematische beleidsontwikkeling
adviezen
PM
PM
Ondersteunen ketenvorming/netwerkontwikkeling preventie
convenanten
PM
PM
Procesbegeleiding thematische beleidsvorming
trajecten
PM
PM
Workshopbegeleiding
bijeenkomst
PM
PM
Plustaken Ondersteunen nota lokaal gezondheidsbeleid/integraal beleid
gemeenten
PM
PM
Voortgangsmeter lokaal gezondheidsbeleid
rapportages
PM
PM
€ 1.351.820
€ 1.186.643
Exploitatie Totaal kosten
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 20 van 151
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten, onderzoeks- en zorginstellingen.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder a en b en artikel 16.
Gebruikers
Gemeenten en derden.
Partners
Lokale politiek, relevante lokale stakeholders. Regionaal: gemeenten, zorgaanbieders, zorgvragers, zorgfinanciers, academische werkplaats OGZ Tilburg en overige onderzoeksinstellingen. Landelijk: GGD Nederland, RIVM, universiteiten en andere onderzoeksinstellingen.
Effect
Gemeenten worden ondersteund bij beleidsvorming en het voeren van de regie over het gezondheidsbeleid. Gemeenten beschikken over een nota lokaal gezondheidsbeleid die politiek en door de lokale partijen gedragen wordt. Er wordt evidence based gewerkt in de publieke gezondheid.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Epidemiologie en beleid.
Algemene toelichting
Een integrale aanpak van gezondheidsproblemen wordt algemeen beoordeeld als de enige effectieve wijze van aanpak van deze gezondheidsproblemen. De GGD heeft tot taak de gemeenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van het gezondheidsbeleid waarvoor zij verantwoordelijk zijn: de gemeenteraad moet iedere vier jaar een nota volksgezondheid vaststellen. Op basis van deze nota zullen lokaal partijen rondom thema’s/ketens bij elkaar gebracht moeten worden zodat activiteiten worden ontplooid of activiteiten beter op elkaar worden afgestemd. De gemeente heeft hierin de regie. De GGD kan de gemeente procesmatig ondersteunen bij het uitvoeren van deze regiefunctie. Ter uitvoering van de nota of los daarvan kan dit leiden tot thematische/integrale/programmatische aanpak van gezondheids (gerelateerde) onderwerpen. Hiervoor zijn diverse instrumenten voor integraal beleid en ketenvorming beschikbaar.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 21 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Ondersteunen
Ondersteunen van gemeenten bij het vertalen van een beleidsprioriteit tot
thematische beleids-
een concreet en haalbaar plan van aanpak door het bieden van
ontwikkeling
deskundigheid en/of vaardigheden om een probleem te verdiepen, doelstellingen te formuleren, oplossingsrichtingen te verkennen en goede oplossingen uit te werken. Onder regie van gemeente: procesbegeleiding, inhoudelijke advisering, gegevensverzameling, penvoering en periodiek overleg. Dit kan alle thema’s omvatten van het lokale gezondheidsbeleid.
Ondersteunen
Integrale en programmatische aanpak van preventie is alleen mogelijk als
ketenvorming/
instellingen adequaat samenwerken. Dit kan ook sectoroverstijgend zijn.
netwerkontwikkeling
Zo zijn er op regionaal niveau samenwerkings- en afstemmingsafspraken
preventie
met de Geestelijke gezondheidszorg, Novadic-Kentron, MEE, de thuiszorginstellingen, etc.
Interventieoverleg/
Naar aanleiding van een principeopdracht: nader overleg over de precieze
deelname aan lokaal
opdracht, met heldere afspraken over de activiteiten door de GGD.
overleg
Daarnaast verwachten gemeenten deelname van de GGD aan lokale werken stuurgroepen en aan lokale congressen (over bijvoorbeeld de Wet maatschappelijke ondersteuning en veiligheid). Door deze deelname krijgt de GGD lokaal een actieve adviserende en ondersteunende rol en meer kennis van de lokale ontwikkelingen. Dit leidt tot een betere adviesrol van de GGD.
Basispakket lokale accenten
Ondersteunen
Zie de toelichting bij uniform pakket.
thematische beleids-
Deze activiteit wordt aangeboden als lokaal accent als er geen ruimte meer
ontwikkeling
is in de formatie uit het uniform deel van het basispakket.
Ondersteunen kader-
Zie de toelichting bij uniform pakket.
vorming/netwerkont-
Deze activiteit wordt aangeboden als lokaal accent als er geen ruimte meer
wikkeling preventie
is in de formatie uit het uniform deel van het basispakket.
Procesbegeleiding
De GGD kan de gemeenten ondersteunen bij het implementatieproces van
thematische beleids-
het plan van aanpak voor het uitvoeren van het beleid op één of meer
vorming
onderdelen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 22 van 151
Workshopbegeleiding
Het opzetten, uitvoeren en rapporteren van een interactieve knelpuntenanalyse door middel van workshops.
Plustaken
Ondersteunen nota
Ondersteunen van gemeenten bij de nota lokaal gezondheidsbeleid door:
lokaal gezondheids-
-
advies over het proces rond de nota en over eventuele ondersteuning;
beleid/integraal
-
uitvoeren van ondersteuning op maat: procesbegeleiding,
beleid
implementatie, meedenken over de opzet en inhoud van de nota, onderhouden van het contact en het overleg met de gemeenten, ondersteunen bij de evaluatie van de nota, aanleveren gezondheidsprofielen, advisering over de aanpak, etc. Gegevensverzameling door interviews en/of bijeenkomsten. Penvoering van de nota onder regie van de gemeente. Ondersteunen van gemeenten bij het integraal beleid (Checklist gezondheidseffectscreening, Determinanten beleidsscreening, Quick-scan facetbeleid) en het op andere manieren initiëren van integraal beleid. Deze activiteit wordt aangeboden als pluspakket als er geen ruimte meer is in de formatie uit het uniform deel van het basispakket.
Voortgangsmeter
Op basis van de door VNG en GGD Nederland ontwikkelde voortgangs-
lokaal gezondheids-
meter monitoren van de uitvoering van het plan van aanpak van de nota
beleid
gezondheidsbeleid.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 23 van 151
3.1.3
Sociale kaart
Omschrijving
Afdeling GB
Overzicht van de aanwezige organisaties en hun diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg.
Doel
Bieden van een infrastructuur voor een overzicht van de aanwezige organisaties en hun diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg.
Basispakket uniform
2009
2010
- database
1
1
- website
1
1
Lokale koppeling database sociale kaart
websites
2
2
Wmo-webwinkel
websites
3
1
€ 185.103
€ 233.794
Regionale database sociale kaart/ZorgwelBrabant
Plustaken
Exploitatie Totaal kosten
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder b.
Gebruikers
Algemeen publiek, professionele organisaties/professionals, gemeenten.
Partners
Provinciaal: Brabantse GGD'en. Landelijk werken we samen met GGD Nederland/RIVM /bibliotheken.
Effect
Er is een overzicht van de aanwezige organisaties en hun diensten op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Burgers, intermediairs en instellingen beschikken over een actuele sociale kaart met informatie over zorg, welzijn en wonen. Individuele organisaties en instellingen zijn ontlast van het actualiseren van sociale kaart informatie. Individuele burgers hebben eenvoudig toegang tot sociale kaart informatie via het web.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Epidemiologie en beleid.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 24 van 151
3.1.3
Sociale kaart
Afdeling GB
Algemene
Gegevens over de aanwezige voorzieningen en geleverde diensten zijn relevant
toelichting
in het kader van de informatiefunctie van de gemeenten (Wmo). Belangrijk aandachtspunt bij het inrichten van deze informatiefunctie is het beheer van de gegevens zodat er een actueel overzicht is. Omdat dit een immens moeilijke opdracht is, is er landelijk gezocht naar samenwerking tussen de MEEorganisaties, de bibliotheken en de GGD’en. In de loop van 2010 zijn de convenantafspraken uitgewerkt zodat gemeenten in de toekomst gebruik kunnen maken van een landelijk dekkende database met actuele gegevens. Deze gegevens kunnen dan ingezet worden bij diverse toepassingen. Een aantal voorbeelden is: Wmo-webwinkel, dementie portaal, informatievoorziening in het kader van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Verder willen wij onderzoeken of er een koppeling gerealiseerd kan worden tussen de Sociale Kaart en de Zorgbalans.
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Regionale database
Het toegankelijk maken van actuele sociale kaart informatie voor het algemeen
sociale kaart/
publiek en intermediairs.
ZorgwelBrabant
De GGD beschikt over een database sociale kaart waarin (samen met anderen) gegevens worden opgenomen over aanbieders van zorg en welzijn. Deze sociale kaart is een samenwerkingverband van de GGD Hart voor Brabant en de GGD West-Brabant. De GGD is verantwoordelijk voor de invoer van adresgegevens. Daarnaast onderzoeken we samen met provinciale en regionale partners hoe een koppeling van bestaande adresgegevens kan plaatsvinden met als doel ontsluiting voor het publiek en intermediairs via ZorgwelBrabant. Op landelijk niveau wordt gestreefd naar een landelijk dekkend netwerk van sociale kaarten via de GGD'en. Deze kaarten zullen worden gekoppeld. www.zorgwelbrabant.nl is het zoek- en informatiesysteem op internet waardoor op regionaal niveau de database toegankelijk wordt gemaakt.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 25 van 151
Plustaken
Lokale koppeling
Op lokaal niveau is het mogelijk de sociale kaart gegevens te ontsluiten en te
database sociale
tonen binnen de voor de samenwerkende partner gewenste omgeving. De GGD
kaart
onderzoekt hoe in de sociale kaart gegevens lokaal ontsloten kunnen worden op de door de opdrachtgever gewenste manier.
Wmo-webwinkel
Op lokaal niveau is het mogelijk de aanbodgegevens te ontsluiten in een productvergelijkingsmodule en te tonen conform www.wmowebwinkel.nl met eigen regiokaart, domeinnaam en informatie.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 26 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 27 van 151
3.2 Jeugd, gezin en school Het kabinet wil dat er in 2011 in elke gemeente minstens één Centrum voor jeugd en gezin (CJG) is en dat er overal in het onderwijs zorg- en adviesstructuren zijn. Er komen twee wetten die hieraan bijdragen: over het CJG (begin 2009 naar de Tweede Kamer) en over passend onderwijs (waarschijnlijk in 2011). Gemeenten en rijk hebben afgesproken dat in de CJG’s zowel de jeugdgezondheidszorg als de opvoedondersteuning plaatsvinden.
Nieuwe activiteiten (in 2010): Thema
Activiteit
Gezondheidsonderzoek
SDQ-vragenlijst
plustaak
Gedrag en opvoeding
Antipestprogramma
lokaal accent
Gezondheidsonderzoek
Vroegsignalering
plustaak
Gezond en veilig op school Ketencoördinatie/kindermishandeling
plustaak
--
plustaak
Scholing
Toelichting -
SDQ-vragenlijst1: in 2010 komen de resultaten van een landelijk onderzoek of deze vragenlijst ook kan gelden op andere momenten dan groep 7 basisonderwijs. Op verzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg onderzoeken we nu al of we deze vragenlijst kunnen gebruiken in groep 2 en in klas 2 van het voortgezet onderwijs. In 2009 leggen we een voorstel aan u voor, met daarin ook onze voorkeur voor een (nieuw) contactmoment op 17-jarige leeftijd.
-
Antipestprogramma: PRIMA is een landelijk, effectief programma voor basisscholen, dat we in 2009-2010 aanbieden.
-
Vroegsignalering: vanuit het Basispakket JGZ moeten we (kwetsbare) kinderen monitoren, maar de JGZ heeft tussen 4 en 12 jaar weinig contactmomenten. In onze notitie over sluitende monitoring2 staan veel mogelijkheden om kwetsbare kinderen op te sporen en varianten voor het volgen van deze kinderen. In alle varianten brengt de JGZ de opgespoorde kinderen in het zorg(advies)team en dit team spreekt dan acties af. De varianten variëren van extra activiteiten (vóór het eerste onderzoek of een in bepaalde wijk) tot het screenen van de dossiers van alle contactmomenten.
1
SDQ = Strenghts and Difficulties Questionnaire, een vragenlijst voor het opsporen van psychosociale problemen om zo actief op te kunnen treden of door te verwijzen.
2
De notitie Het kwetsbare kind tijdig in beeld - sluitende monitoring van kinderen van 4 - 12 jaar is te vinden op www.ggdhvb.nl onder 'Informatie voor… Gemeenten, Producten'.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 28 van 151
In 2009 doen we een pilot in Boxmeer en Oss en evalueren we de resultaten. In 2010 komen ze als plustaak in de begroting.
-
Ketencoördinatie/kindermishandeling: de Brabantse gemeenten hebben in de convenanten voor de verwijsindex risicojongeren gesteld dat de JGZ een bijdrage moet leveren aan de ketencoördinatie. Ketencoördinatie speelt bij complexe problemen en bij het coördineren van zorg bij niet (eerder) bekende kinderen. Binnen het zorgadviesteam spreekt men dan af wie hier coördineert. We willen in 2009 een medewerker opleiden en vrijstellen voor ketencoördinatie, gekoppeld aan de functie van aandachtsfunctionaris kindermishandeling (een eis van de Inspectie). Later doen we dan een voorstel voor de financiering van deze taken als collectieve plustaak; het gaat in totaal om 32 uur per week.
-
Scholing: gemeenten vragen om onze medewerkers op te leiden voor bijvoorbeeld Triple P en zorg-/ketencoördinatie. We hebben per gemeente 10 dagdelen (grote gemeenten) en 5 dagdelen (kleinere gemeenten) voor deze scholing. Gemeenten die meer willen, kunnen dit afnemen als plustaak. Eind 2009 bekijken we of we deze normen moeten bijstellen.
Aangepaste activiteiten (in 2010): Gezondheidsonderzoek
Deelname Centra voor jeugd en gezin
lokaal accent
Gedrag en opvoeding
Relationele en seksuele vorming
uniform + lokaal accent
Gezondheidsonderzoek
Training vroegsignalering
plustaak
Gedrag en opvoeding
Opvoedondersteuning
uniform + lokaal accent
Gezond en veilig op school Zorg(advies)teams
basispakket + plustaak
Gezond en veilig op school Preventie schoolverzuim
lokaal accent
--
Ontwerpbegroting
Werkgroepen
GGD Hart voor Brabant
Pagina 29 van 151
Toelichting -
Deelname Centra voor Jeugd en Gezin: in overleg met de gemeenten willen we de uniforme taken (zoals gezondheidsonderzoeken) en de WMO-taken zoveel mogelijk uitvoeren in de CJG’s. We maken dan met hen afspraken over onze inzet en de eventuele (meer)kosten die we daardoor maken. We verwachten dat er in ons werkgebied circa 40 CJG’s komen. In 2009 hebben we ruimte voor activiteiten in 10 centra en in 2010 in 20 centra en in 2011 werken de jeugdverpleegkundigen in elke gemeente in minstens één CJG.
-
Relationele en seksuele vorming: jongeren vrijen nog steeds te vaak onveilig en vertonen te vaak grensoverschrijdend gedrag. Het gevolg: SOA en ongewenste zwangerschappen. Daarom startten we in 2008 met aanvullende hulp, waarbij jongeren twee gratis consulten kunnen krijgen. We willen hieraan ook preventief aandacht schenken, met daarin de positieve kanten van seksualiteit, maar ook het meer weerbaar maken van jongeren. In 2010 start hiervoor een landelijke campagne, aangevuld met regionale activiteiten. Er komt extra geld van het rijk voor het thema seksuele gezondheid van allochtonen; op dit moment is nog niet precies duidelijk wat daarvan de bedoeling is.
-
Training vroegsignalering: deze training voor leerkrachten in het basisonderwijs ondersteunt hen in het signaleren van bedreigingen in de ontwikkeling van kinderen. We bieden deze training breed aan.
-
Opvoedondersteuning: de minister voor Jeugd en Gezin vindt opvoedondersteuning belangrijk, o.a. bij echtscheiding en kindermishandeling. We bieden daarom de cursussen Opvoeden en zo en Beter omgaan met pubers breder aan.
-
Zorg(advies)teams3: gemeenten moeten zorgen voor (de bewaking van) sluitende afspraken over de zorgcoördinatie. We melden 'niet pluis' bevindingen uit onze onderzoeken en contacten standaard in het zorg(advies) team (ZAT). Ook andere signalen melden we altijd eerst in dat team. Het kabinet wil dat een zorg(advies)team minstens bestaat uit een intern begeleider, een schoolmaatschappelijk werker en een jeugdverpleegkundige. We denken dat de deelname aan het ZAT thuishoort in het uniform deel van het basispakket4 en zouden daar graag een gefaseerde invoering zien,
3
In dit stuk staat, voor de leesbaarheid, het begrip zorg(advies)team (of: ZAT) voor zowel het bovenschools team in het
basisonderwijs, het zorgadviesteam in het voortgezet onderwijs, als voor het zorgteam per basisschool. 4
In het voortgezet onderwijs was de deelname aan de zorgadviesteams een lokaal accent in het basispakket, maar zit
deze, vanwege de solidariteit tussen gemeenten, toch in het uniform deel van het basispakket; kosten € 0,15 per inwoner.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 30 van 151
waardoor de JGZ in 2011 deelneemt in alle zorg(advies)teams in ons werkgebied. Dit willen wij, samen met de andere ontwikkelingen rond het jeugd- en JGZbeleid, bespreken in een conferentie voor de wethouders. Afhankelijk van de uitkomst worden dan de mogelijke financiële gevolgen duidelijk na 2010. Totdat er duidelijkheid is over de (structurele) deelname aan de ZAT’s blijft deelname tot het volume 2009 een onderdeel van het basispakket. Wil een gemeente in 2010 meer dan het bestaand volume, dan is dit een plustaak.
-
Preventie ziekteverzuim: we verbeteren de huidige opzet en willen het aanbieden aan meer scholen voor voortgezet onderwijs en aan ROC's.
-
Werkgroepen: gemeenten vragen ons steeds vaker om deel te nemen aan stuur- en werkgroepen zoals rond het CJG, sluitende zorgstructuur en brede scholen. Het gaat om ongeveer 20 soorten overleggen per regio waar de JGZ aanwezig moet zijn en dat kost steeds meer tijd. Daarom hanteren we in 2009 als norm: 20 uur per gemeente per jaar (voor heel grote gemeenten: 40 uur). Gemeenten die meer overlegtijd willen, kunnen dit betalen uit hun budget voor het lokaal accent of als plustaak. Eind 2009 evalueren we of deze norm moeten aanpassen
Nieuwe activiteiten na de vaststelling van de Voorjaarsnota 2009
3.2.1 Gezondheidsonderzoek
Ontwerpbegroting
-
Contacten over kinderen met ketenpartners (uniform deel basispakket)
-
Rijksvaccinatie meisjes 12 jaar (uniform deel basispakket)
GGD Hart voor Brabant
Pagina 31 van 151
3.2.1
Gezondheidsonderzoek
Omschrijving
Afdeling JGZ
Uitvoeren van preventieve gezondheidsonderzoeken (PGO’s). Voeren van gesprekken met kinderen en/of ouders met specifieke vragen. Vaccineren van 9-jarigen en 12-jarige meisjes.
Doel
Tijdig opsporen van afwijkingen in groei en ontwikkeling en van psychosociale problemen. Adviseren van ouders, jongere en school zodat behandeling niet nodig is of tijdig kan starten en er uiteindelijk gezondheidswinst is. Verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in de gezondheid en te kunnen adviseren bij een lokaal of regionaal gezondheidsbeleid. Deze gegevens vormen een onderdeel van de gezondheidsmonitor (zie 1.1). Uitvoeren van het verplichte rijksvaccinatieprogramma (RVP).
Basispakket uniform
2009
2010
PGO jaarcohort 5/6 jaar
onderzoeken
12.307
12.156
PGO klas 2 voortgezet onderwijs
onderzoeken
12.743
12.764
PGO jaarcohort 13/14 jaar REC
onderzoeken
590
605
PGO speciaal onderwijs - eerste medisch onderzoek
onderzoeken
1.042
1.030
Onderzoek op verzoek/controles
onderzoeken
4.937
5.018
Screening jaarcohort 10/11 jaar
onderzoeken
12.324
13.324
Kortdurende begeleiding op indicatie
leerlingen
485
502
Contacten over kinderen met ketenpartners
contacten
--
PM
Rijksvaccinaties - 9-jarigen (DTP en BMR)
vaccinaties
14.812
15.732
- meisjes 12 jaar (HPV)
vaccinaties
--
4.208
87
168
472
PM
Basispakket lokale accenten Begeleiding aanpak overgewicht
contacten
Plustaken Vroegsignalering kwetsbare kinderen/opsporen zorgmijders
uren
Prestatie-indicator Opkomst jaarcohort 5/6 jaar
%
90
90
Opkomst jaarcohort 10/11 jaar
%
95
95
Opkomst jaarcohort klas 2 voortgezet onderwijs
%
85
85
Opkomst rijksvaccinatie 9-jarigen
%
--
90
Exploitatie Totaal kosten
Ontwerpbegroting
€ 5.387.876
GGD Hart voor Brabant
€ 5.738.057
Pagina 32 van 151
3.2.1
Gezondheidsonderzoek
Afdeling JGZ
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 5 en Besluit publieke gezondheid, hoofdstuk III. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, 2002.
Gebruikers
Alle kinderen (inclusief eventueel ouders/verzorgers) van het (speciaal) basis- en voortgezet onderwijs en de scholen zelf.
Partners
Gemeenten, scholen voor primair en voortgezet (speciaal) onderwijs, onderwijsbegeleidingsdiensten, thuiszorgorganisaties, huisartsen, instellingen jeugdzorg en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg.
Effect
Kinderen en/of hun ouders met specifieke vragen of problemen worden tijdig en adequaat geholpen of doorverwezen. Rijksvaccinaties: alle kinderen in de regio’s ‘s-Hertogenbosch en BrabantNoordoost zijn ingeënt volgens het Rijksvaccinatieprogramma (in MiddenBrabant voert de thuiszorg deze activiteit uit).
Kwaliteit
De afdeling Jeugdgezondheidszorg is HKZ-gecertificeerd.
Algemene toelichting
Het preventief gezondheidsonderzoek is gericht op het belang van het kind om zich optimaal te ontwikkelen en op het belang van surveillance voor de school en de gemeente. Het is belangrijk om elk kind op een aantal ontwikkelingskenmerken te volgen en mogelijke afwijkingen op te sporen, omdat ouders en/of kind die niet altijd zelf zien. Op inhoudelijke gronden en vanwege de efficiency zet de GGD voor elk onderzoek de meest geëigende discipline in: assistente, verpleegkundige of jeugdarts. De jeugdarts fungeert vooral als achterwacht en specialist.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 33 van 151
Inhoud activiteit
PGO jaarcohort 5/6
Overdracht van het dossier van elk 4-jarig kind door de thuiszorg.
jaar
Uitnodiging van het kind voor een sociaalmedisch onderzoek: een voorscreening door de teamassistente en een gesprek en lichamelijk onderzoek door de jeugdarts. Bij het onderzoek hoort ook een eventuele hercontrole binnen een jaar en een voor- en nabespreking met de school. Speciaal onderwijs: afhankelijk van het moment van starten op de school komt het kind in aanmerking voor een onderzoek op het reguliere moment voor 5-/6-jarigen. Voorscreening door teamassistente. De inhoud van het onderzoek is gelijk aan het onderzoek van de jeugdarts in het basisonderwijs. Wel is er extra verslaglegging voor de school.
PGO klas 2
Onderzoek van houding (rug), visus, lengte en groei in relatie tot gewicht
voortgezet onderwijs
en de mate van welbevinden op de school. Bij dit onderzoekt maakt de GGD gebruik van het bestaande dossier en van aanvullende gegevens uit bijvoorbeeld een schoolvragenlijst.
PGO jaarcohort
Onderzoek van groei, houding en ontwikkeling (specifiek: puber tijd) en
13/14 jaar REC
gedrag (specifiek: schoolverzuim) in relatie tot mate van welbevinden op de school. De GGD maakt gebruik van het bestaande dossier en van aanvullende gegevens uit bijvoorbeeld een schoolvragenlijst. Het onderzoek is vergelijkbaar met de screening 10/11 jaar, maar met extra verslaglegging voor de school.
PGO speciaal
Onderzoek door de jeugdarts bij start van het kind in het speciaal
onderwijs - eerste
onderwijs. Bespreken van algemene en medische voorgeschiedenis en
medisch onderzoek
schoolloopbaan; lichamelijk onderzoek. Verslaglegging voor dossier en behandelplan. Bespreking in de begeleidingscommissie.
Onderzoek op
In de ontwikkeling van een kind kunnen zich vragen of problemen voordoen
verzoek/controles
waarmee de ouder niet direct naar de huisarts gaat. Hij/zij kan dan bij de GGD terecht waardoor tijdig passende actie ondernomen wordt.
Screening jaarcohort
Meten van lengte, groei, gewicht, gezichtsvermogen en kleurenzien.
10/11 jaar
Aandacht voor de leefstijl en het psychosociaal functioneren van het kind, met de SDQ-vragenlijst (Strenghts and Difficulties Questionnaire). Dit is een bewezen effectief instrument voor het meten van psychosociale problemen, de sterke kanten van het kind en de invloed van psychosociale problemen op het dagelijks functioneren. In het speciaal onderwijs voert de
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 34 van 151
GGD hetzelfde onderzoek uit, met extra verslaglegging voor de school.
Kortdurende
Jeugdartsen en -verpleegkundigen kunnen kinderen extern verwijzen, maar
begeleiding op
ook zelf nog één tot drie advies-/begeleidingsgesprekken voeren om
indicatie
kind/ouders goed te kunnen helpen of te motiveren voor verdere hulpverlening. Het gaat om een lichte vorm van hulpverlening.
Contacten over
Jeugdarts en -verpleegkundige hebben regelmatig contact met
kinderen met
ketenpartners (zoals huisartsen, kinderartsen, GGZ, scholen) zonder dat
ketenpartners
daar een gezondheidsonderzoek aan vooraf is gegaan. Vaak nemen ook de ketenpartners contact op voor consultatie van de JGZ-medewerkers.
Rijksvaccinaties
Gemeenten zijn wettelijk verplicht tot het aanbieden van de vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma. De GGD heeft een adequate infrastructuur en expertise om grootschalige vaccinaties efficiënt uit te voeren. De GGD vaccineert de 9-jarige kinderen tegen Difterie, Tetanus en Polio en Bof, Mazelen en Rode Hond en meisjes van 12 jaar tegen het humaan papiloma virus (HPV) dat baarmoederhalskanker veroorzaakt.
Basispakket lokale accenten
Begeleiding aanpak
Het landelijk Overbruggingsprotocol overgewicht is ingevoerd. Daarin zijn
overgewicht
drie begeleidingscontacten JGZ opgenomen.
Plustaken
Vroegsignalering
Vroegsignalering van kwetsbare kinderen voeren wij op twee manieren uit:
kwetsbare kinderen/
1.
Kwetsbare kinderen onderzoeken wij 1 x per jaar. De resultaten
opsporen
brengen wij in het zorgteam in. In het zorgteam worden acties en de
zorgmijders
coördinatie daarvan afgesproken. Gemeenten kunnen kiezen uit verschillende varianten. De maximumvariant is het screenen van de dossiers van alle cohortmomenten, jaarlijks onderzoek van kwetsbare kinderen, deelname aan zorgteam (school) en bovenschools ZAT. De minimumvariant is het screenen van de dossiers van één cohortmoment, jaarlijks onderzoek kwetsbare kinderen, deelname aan zorgteam (school) en bovenschools ZAT. Tussenvarianten of uitvoering in een bepaalde wijk zijn ook mogelijk. 2. Opsporen zorgmijders Wij stellen voor alle kinderen en jeugdigen die tot twee keer toe geen gehoor hebben gegeven aan een oproep actief te volgen en ondernemen daartoe de volgende acties:
Ontwerpbegroting
-
de dossiers worden gescreend op de kwetsbare factoren;
-
als er sprake is van kwetsbare factoren, worden de dossiers van de
GGD Hart voor Brabant
Pagina 35 van 151
broertjes en zusjes opgevraagd; -
bij de school wordt navraag gedaan over de leerling;
-
de ouder wordt telefonisch benaderd met het verzoek deel te nemen aan het onderzoek en er wordt meteen een afspraak gemaakt;
-
de ouder ontvangt een herinnering vlak voor het onderzoek;
-
is de ouder niet te bereiken, dan wordt een huisbezoek afgelegd – na overleg met de huisarts- waarin de ouder uitgelegd wordt wat het belang is van het doen van het onderzoek. Tijdens het huisbezoek wordt ook gekeken naar de gezinssituatie;
-
is een huisbezoek niet mogelijk, dan wordt overwogen een zorgmelding te doen;
-
na onderzoek wordt het kind zonodig besproken met leerkracht, in een ZAT of met ketenpartners.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 36 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 37 van 151
3.2.2
Spraak-/taaladvies
Afdeling JGZ
Signaleren van kinderen met spraak-, taal- en stemstoornissen en Omschrijving
eventueel nader onderzoek door de logopedist.
Doel
Tijdig opsporen van spraak-, taal- en stemstoornissen, zodat behandeling niet nodig is of tijdig kan starten. Adviseren van ouders en scholen bij spraak-/taalontwikkeling. Verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in logopedische aspecten van de gezondheid van de jeugd.
Basispakket uniform
2009
2010
Vragenlijst spraak-/taalscreening 5-jarigen
vragenlijsten
11.471
12.065
Aansluitend standaard eerste onderzoek
onderzoeken
4.588
4.826
Basispakket lokale accenten Groepsvoorlichting
uren
136
102
Telefonisch logopedisch spreekuur
uren
0
0
Deskundigheidsbevordering intermediairs
uren
18
48
Plustaken Standaard eerste onderzoek alle 5-jarigen
leerlingen
0
0
Logopedisch onderzoek op verzoek groep 1-8
leerlingen
1.264
903
Consultatieve logopedie 0 tot 4 jaar
onderzoeken
0
20
Onderzoek logopedie 0 tot 4 jaar
onderzoeken
0
0
Advies en begeleiding logopedie
kinderen
364
376
Spraak-/taaladvies voor schakelklassen
klassen
10
9
Doorlopende lijn spraaktaal 0-5 jaar
gemeenten
PM
PM
%
40
40
Prestatie-indicator Aansluitend standaard eerste onderzoek
Exploitatie Totaal kosten
Ontwerpbegroting
€ 867.919 € 844.245
GGD Hart voor Brabant
Pagina 38 van 151
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 5 en Besluit publieke gezondheid, hoofdstuk III. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, 2002.
Gebruikers
Alle kinderen in het basisonderwijs en intermediairs.
Partners
De 29 gemeenten, 390 basisscholen, 3 thuiszorgorganisaties, de huisartsen en de vrijgevestigde logopedisten.
Effect
Het voorkomen van taal-, spraak- en stemproblemen door tijdige opsporing, voorlichting en zo nodig verwijzing naar huisarts (en logopedist).
Kwaliteit
De werkwijze is volgens de HKZ-systematiek beschreven.
Algemene toelichting
Een goede spraak-, taal- en stemvaardigheid is belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling, de gezondheid, het leerproces en de communicatieve vaardigheid om goed te kunnen functioneren in de samenleving.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 39 van 151
Inhoud pakket
Basispakket uniform
Vragenlijst spraak-
Ouders en leerkrachten van de kinderen van 5 jaar krijgen lijsten met
/taalscreening 5 jaar
vragen over stem, taal, articulatie, mondgedrag en communicatieve
Aansluitend standaard
vaardigheden. Daarna volgt beoordeling van de vragenlijsten volgens
eerste onderzoek
GGD-richtlijnen. Kinderen die als ‘niet-pluis’ geselecteerd zijn (schatting: 40%) krijgen een diagnostisch onderzoek door de logopedist (het zgn. Standaard eerste onderzoek). Het resultaat wordt teruggekoppeld naar ouders en leerkracht en ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist. De gegevens komen in het digitale dossier. De jeugdarts kan bij het pgo 5-/6-jarigen zien welke actie er is gevolgd.
Basispakket lokale accenten
Groepsvoorlichting
Voorlichtingsbijeenkomsten voor ouders. Voorbeelden: -
Praten gaat toch vanzelf: informatieochtend voor ouders van leerlingen van groep 1 en 2 over (stimulering van) spraak/taalontwikkeling.
-
Meertaligheid in het gezin: bijeenkomsten voor allochtone ouders van kinderen van peuterspeelzalen en/of basisscholen met tips en ervaringen om zo het Nederlands te stimuleren en adviezen over meertaligheid.
Telefonisch
Adviseren en informeren van ouders die vragen hebben over de spraak,
logopedisch spreekuur
taal en stem van hun kinderen.
Deskundigheids-
Voorbeelden
bevordering
-
intermediairs
Auditieve vaardigheden: bespreken van oefeningen met de leerkrachten van groep 1, 2 en 3 om auditieve functies van leerlingen te verbeteren.
-
Cursus peuterspeelzaalleiding: deze cursus geeft inzicht in normaal en afwijkend verloop van spraak-/taalontwikkeling en leert vaardigheden aan om de ontwikkeling in brede zin te stimuleren.
Plustaken
Standaard eerste
Keuze van een onderzoek voor alle 5-jarigen, in plaats van een onderzoek
onderzoek alle 5-
van alleen de kinderen bij wie een vermoeden bestaat van een
jarigen
logopedisch probleem. Diagnostisch onderzoek door de logopedist met
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 40 van 151
een terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist. De gegevens komen in het digitale dossier. De jeugdarts kan bij het pgo 5-/6-jarigen zien welke actie is gevolgd.
Logopedisch onderzoek Onderzoek door de logopedist voor andere leerlingen bij wie het op verzoek
vermoeden bestaat van een logopedisch probleem. Diagnostisch
groep 1 t/m 8
onderzoek door de logopedist. Terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist.
Consultatieve
Medewerkers JGZ 0-4 jaar kunnen bij twijfel over de achterstand in
logopedie 0 tot 4 jaar
spraak-/taalontwikkeling van kinderen een logopedist van de GGD consulteren.
Onderzoek logopedie
Tijdige opsporing van stoornissen in spraak-/taalontwikkeling, op indicatie
0 tot 4 jaar
van de thuiszorg. De arts van het consultatiebureau kan bij twijfel over achterstand in spraak-/taalontwikkeling van kinderen een diagnostisch onderzoek aanvragen. Ook leidsters van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen kunnen een onderzoek aanvragen. Het onderzoek scherpt de signalering en onderbouwt de verwijzing naar de huisarts of een interventieprogramma. Ouders krijgen daarnaast advies over de omgang met het kind op het gebied van spraak en taal.
Advies en begeleiding logopedie
Uitbreiding van het aantal begeleidingscontacten. Bij meer ernstige problemen verwijzing naar huisarts/logopedist. Dit is een optie als bereikbaarheid en beschikbaarheid van vrijgevestigde logopedisten (tijdelijk) een probleem is.
Spraak-/taaladvies
Het aanbod bestaat uit een introductiebijeenkomst, zes ouderbijeen-
voor schakelklassen
komsten en selectie en monitoren van kinderen tijdens hun verblijf in de schakelklas.
Doorlopende lijn
Dit is een advies aan de gemeente voor een ononderbroken spraak-/taal-
spraak/taal 0-5 jaar
ontwikkeling (met adviezen en activiteiten).
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 41 van 151
3.2.3
Gedrag en opvoeding
Omschrijving
Afdeling JGZ/GB
Ondersteunen en adviseren van jeugdarts en -verpleegkundige over individuele en collectieve psychische en/of psychosociale problemen. Vertalen van de individuele problemen naar beleid en collectieve preventie. In beeld brengen van de problemen. Een overzicht krijgen van effectieve interventies en het optimaliseren van de ketenzorg preventie van opvoedingsvraagstukken. Geven van informatie over opvoedvragen en het toeleiden van ouders naar het hulpaanbod. Trainen en adviseren van ouders, jongeren, scholen en gemeenten met vragen en problemen over gedrag en opvoeding. Bevorderen van een gezonde seksuele ontwikkeling van kinderen. Deelnemen aan overleg met collega-instellingen, scholen en gemeente.
Doel
Adviseren en ondersteunen van de jeugdartsen en -verpleegkundigen voor een betere beoordeling van psychosociale problemen. Deskundigheidsbevordering van ouders, jongeren, scholen en gemeenten rond gedrag en opvoeding. Toename kennis, verbetering houding en versterken vaardigheden op het gebied van relationele en seksuele vorming. Bekendheid geven aan het thema opvoedvraagstukken bij –vooral- de hoogrisicogroepen. Verbeteren van vroegsignalering, aanpak van opvoedvraagstukken en verbeteren van de preventiestructuur. Betere samenwerking en afstemming van activiteiten door het inbrengen van specifieke deskundigheid in overlegvormen.
Basispakket uniform
2009
2010
2.562
854
214
214
10
20
website
1
1
Publieksinformatie relationele en seksuele vorming
set materialen
1
1
Relationele en seksuele vorming - programma BaO
scholen
15
15
Relationele en seksuele vorming – programma VO
scholen
5
5
Veilig gebruik van nieuwe media
scholen
5
5
Interne consultatie
consulten
Adviesgesprek
gesprekken
Deelname aan Centra voor Jeugd en Gezin
centra
Publieksinformatie opvoedondersteuning
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 42 van 151
3.2.3
Gedrag en opvoeding
Afdeling JGZ/GB
Basispakket lokale accenten Opvoedondersteuning
cursussen
--
6
Pedagogische spreekuren
spreekuren
360
360
Spreekuren Centra Jeugd en Gezin/opvoedsteunpunten
spreekuren
2.934
3.322
Relationele en seksuele vorming - programma Bao
scholen
10
10
Cursus Relationele en seksuele vorming allochtone ouders
cursussen
2
2
Weerbaarheidsprojecten
projecten
1
1
Train de trainer: jongerenwerkers
cursussen
1
1
Veilig gebruik nieuwe media
scholen
10
10
Netwerken/samenwerkingsverbanden preventieve
uren
1.262
1.120
Deelname Centrum voor jeugd en gezin
uren
0
440
Deelname aan werkgroepen
gemeenten
--
PM
jeugdzorg
Plustaken Kind in beeld
onderzoeken
PM
PM
Risicokind in beeld
onderzoeken
PM
PM
Coördinatie Triple P
gemeenten
PM
PM
Training vroegsignalering
trainingen
SDQ-lijst voor anderen dan 10-/11-jarigen
vragenlijsten
2
15
PM
PM
Exploitatie Totaal kosten
€ 794.911 € 1.079.149
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 5 en Besluit publieke gezondheid, hoofdstuk III. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS.
Gebruikers
Alle jeugdigen van 4 tot 19 jaar, jeugdarts, jeugdverpleegkundige, ouders, scholen, gemeenten en anderen die met jeugdigen te maken hebben, zoals docenten/mentoren en managers in het onderwijs en jongerenwerkers.
Partners
De 29 gemeenten, 506 scholen, 3 thuiszorgorganisaties, instellingen voor gezondheidszorg (huisartsen, thuiszorg, specialisten) en voor jeugdhulpverlening, instellingen jeugdzorg en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 43 van 151
3.2.3
Gedrag en opvoeding
Effect
Afdeling JGZ/GB
- Psychosociale problemen bij jeugdigen worden in een vroeg stadium herkend. Daardoor wordt behandeling of advisering door specialisten voorkomen of tijdig gestart. - Een gezonde seksuele ontwikkeling voor kinderen van 0-19 jaar. - Het thema opvoedvraagstukken is bekend bij vooral de hoogrisicogroepen. Vroegsignalering, de aanpak van opvoedvraagstukken en de preventiestructuur zijn verbeterd. Ouders hebben relevante informatie over opvoeding en kunnen de weg vinden naar organisaties die informatie en hulp kunnen bieden. - Tijdens de spreekuren op het CJG kunnen kinderen en ouders laagdrempelig vragen te stellen over gezondheid en opvoeding. - Een positieve bijdrage in (buurt-)netwerken en samenwerkingsverbanden.
Kwaliteit
De afdelingen zijn ISO of HKZ gecertificeerd.
Algemene toelichting
-
Gedrag en opvoeding: de gedragsdeskundige versterkt vooral de deskundigheid van anderen of geeft een advies aan de ouder.
-
Opvoedondersteuning: voor een optimale ontwikkeling van het kind is een goede ouder- en kindrelatie en een ondersteunend opvoedingsklimaat van essentieel belang. In veel gemeenten heeft de opvoedondersteuning nog geen sluitende structuur. Verder is het belangrijk om tijdig te signaleren of kinderen in hun ontwikkeling worden bedreigd door opvoedproblemen.
-
Relationele en seksuele vorming: veel instellingen besteden aandacht aan relationele vorming, maar seksuele vorming krijgt te weinig aandacht. Seksueel grensoverschrijdend gedrag neemt toe en de seksuele ontwikkeling van de jeugd wordt eenzijdig gevoed vanuit media en omgeving. Kinderen kunnen onvoldoende hun eigen grenzen en/of die van anderen herkennen en respecteren, bijvoorbeeld bij pesten, misbruik, grensoverschrijdend gedrag en problemen op het terrein van seksualiteit.
-
Netwerken en samenwerkingsverbanden preventieve jeugdzorg: het bevorderen van de samenwerking is een expliciete doelstelling van de GGD.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 44 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Interne consultatie
Voor een betere beoordeling van psychische of psychosociale problemen kunnen jeugdarts en –verpleegkundige ondersteuning vragen aan de psycholoog. Door de consultatiemogelijkheid in te bouwen in de gezondheidsonderzoeken, waarborgt de GGD de kwaliteit van de signalering. Onderdeel van deze activiteit is structurele scholing en deskundigheidsbevordering van artsen en verpleegkundigen. Consultatie door jeugdarts en –verpleegkundige kan resulteren in:
Adviesgesprek
-
geen verdere activiteiten;
-
een herhalingsonderzoek;
-
kortdurende begeleiding door jeugdarts of –verpleegkundige;
-
een adviesgesprek met een psycholoog of pedagoog;
-
een onderzoek door psycholoog of pedagoog of directe doorverwijzing.
De hierboven genoemde consultatie kan leiden tot een adviesgesprek, waarin de psycholoog ouders met een beperkte of duidelijke vraag een gericht advies kan geven.
Deelname aan Centra
In overleg met de gemeenten voeren we de uniforme taken (zoals de
voor Jeugd en Gezin
gezondheidsonderzoeken) en de WMO-taken (zoals spreekuren) zoveel mogelijk uit in het CJG en dus niet meer op alle scholen. Maar we blijven wel aanwezig op de school, wanneer we deelnemen aan de zorgadviesteams en door de spreekuren.
Publieksinformatie
Om ouders te informeren en hen te verwijzen naar instellingen voor
opvoedondersteuning
verdere informatie en/of hulp is er de website www.opvoedeninbrabant.nl.
Publieksinformatie
Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren met als doel
relationele en seksuele
agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming door het
vorming
ontwikkelen en inzetten van materialen.
Relationele en seksuele Jongeren vrijen nog steeds te vaak onveilig en vertonen te vaak vorming
grensoverschrijdend gedrag. Het gevolg: SOA en ongewenste zwangerschappen. Daarom zijn wij in 2008 gestart met aanvullende hulp, waarbij jongeren twee gratis consulten kunnen krijgen. We willen hieraan ook preventief aandacht schenken, met daarin zowel aandacht voor de positieve kanten van seksualiteit, als ook voor het meer weerbaar maken van jongeren. In 2010 start hiervoor een landelijke campagne, aangevuld met regionale activiteiten. Er komt extra geld van het rijk voor het thema
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 45 van 151
seksuele gezondheid van allochtonen; op dit moment is nog niet precies duidelijk wat daarvan de bedoeling is.
Relationele en seksuele Kennis, houding en vaardigheden verbeteren bij de doelgroepen rond vorming
seksuele (en relationele) vorming. Het begeleiden en motiveren van
programma basis-
schoolteams met als doel deskundigheidsbevordering om te komen tot het
onderwijs
structureel geven van aandacht aan relationele en seksuele vorming. Per deelnemende school verzorgen wij een informatiebijeenkomst voor het team en bieden we ondersteuning bij het schoolbeleid. Daarna spreken we samen af hoe de school met dit onderwerp aan de slag gaat. De ouders krijgen informatie in een ouderavond. Na enige tijd informeren wij in hoeverre de plannen zijn uitgevoerd en of verdere ondersteuning nog gewenst is. In 2008 hebben wij ons aangesloten bij het landelijk project Lentekriebels, dat een belangrijke bijdrage kan leveren in het werven van scholen voor dit programma. Deze activiteit is een lokaal accent als er geen formatie meer is uit het uniforme deel van het basispakket.
Veilig gebruik van
Het omgaan met nieuwe media (internet, mobieltjes, etc.) heeft nog te
nieuwe media
weinig aandacht gehad. Het ‘second life’ op internet wordt –ook bij jongeren- steeds belangrijker. Hieraan zijn risico’s verbonden. Wij bieden activiteiten en informatie aan voor publiek en scholen.
Basispakket lokale accenten
Opvoedondersteuning
Algemene en specifieke voorlichting/advies/informatie/cursus rond opvoedthema’s zoals pesten, echtscheiding, kindermishandeling, puberteit en positief opvoeden
Pedagogische
Spreekuren door een gedragswetenschapper in een opvoedsteunpunt.
spreekuren
Spreekuren Centra voor Specifieke gezondheids- of opvoedvragen kunnen voorgelegd worden aan Jeugd en Gezin/
de jeugdverpleegkundige. Deze is met een vaste frequentie aanwezig in
opvoedsteunpunten
een Centrum voor Jeugd en Gezin of een opvoedsteunpunt. Gemeenten kunnen ook kiezen voor spreekuren in Brede Scholen.
Relationele en seksuele Verschillende activiteiten, zoals het RSV-programma Basisonderwijs en vorming
Voortgezet Onderwijs, Veilig Gebruik Nieuwe Media, cursussen/themabijeenkomsten voor allochtone ouders over seksuele opvoeding, vergroten weerbaarheid kinderen, train de trainer voor jongerenwerkers.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 46 van 151
Cursus Relationele en
In interactieve groepsbijeenkomsten worden de kennis en opvoedings-
seksuele vorming
vaardigheden van allochtone ouders vergroot.
allochtone ouders
Weerbaarheids-
Vergroot de weerbaarheid van kinderen in groep 7 en 8 van het
projecten
basisonderwijs.
Train de trainer:
De training is ontwikkeld door SOA Aids Nederland en heeft als doelstelling
jongerenwerkers
jongerenwerkers in staat te stellen om het onderwerp seksualiteit en relaties met jongeren bespreekbaar te maken en daaraan op een structurele wijze aandacht aan te besteden binnen hun werk.
Netwerken en samen-
In overleg worden afspraken gemaakt over samenwerking en afstemming
werkingsverbanden
van activiteiten voor meestal een specifieke doelgroep. Invalshoek is in
preventieve jeugdzorg
principe individuele casuïstiek. Participant: teamleider, jeugdarts, verpleegkundige of een andere discipline, afhankelijk van de aard van het netwerk. Deze activiteit kan in delen worden afgenomen. Er zijn ook netwerken waarin de gedragswetenschapper een functie kan hebben, zoals netwerken en samenwerkingsverbanden gericht op machtsmisbruik (kindermishandeling, seksueel geweld, huiselijk geweld) en op tijdige signalering van risicokinderen. Vaak zijn deze netwerken gemeenteoverstijgend.
Tweedelijns zorgnetwerk Een van de afspraken in de (gemeentelijke) convenanten openbare geestelijke gezondheidszorg is het instellen van een tweedelijns zorgnetwerk. De psycholoog kan hieraan een deskundige inbreng leveren. Voorbeelden: armoedeprojecten, bemoeizorg, veiligheidshuis.
Deelname aan Centra
Per gemeente maken we afspraken over onze inzet en de eventuele
voor Jeugd en Gezin
(meer)kosten die we maken. De inzet van de verpleegkundige voor de inloopfunctie van de frontofficie kan de gemeente financieren uit het lokaal accent en/of als plustaak. We zullen actief deelnemen aan alle CJG’s en desgevraagd coördineren.
Deelname aan
Gemeenten vragen ons steeds vaker om deel te nemen aan stuur- en
werkgroepen
werkgroepen zoals rond het CJG, sluitende zorgstructuur en brede scholen. Het gaat om ongeveer 20 soorten overleggen per regio waar de JGZ aanwezig moet zijn. Wij hanteren als norm: 20 uur per gemeente per jaar (voor heel grote gemeenten: 40 uur). Gemeenten die meer overlegtijd willen, kunnen dit bekostigen uit hun budget voor het lokaal accent of als plustaak. Eind 2009 evalueren we of deze norm moeten aanpassen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 47 van 151
Plustaken
Kind in beeld
Signaleren van psychosociale problemen en zonodig uitzetten van een vervolgtraject om problemen op te lossen of erger te voorkomen. Werkwijze: afname van een onderzoek met gevalideerde instrumenten, zoals de vragenlijst SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire) bij ouders en/of leerkracht en/of leerling. Beoordeling van de vragenlijst(en) volgens vastgestelde criteria. Zo mogelijk afhandeling door jeugdgezondheidszorg of toeleiding naar geschikte hulpverlening.
Risicokind in beeld
Analyse en diagnose van gesignaleerde sociaal-emotionele problemen. De uitkomsten van dit onderzoek bepalen welke maatregelen nodig zijn. Werkwijze: intakegesprek, probleemanalyse met gevalideerde instrumenten inclusief eventuele schoolobservatie, nabespreking met ouders en school, rapportage.
Coördinatie Triple P
Coördineren van Triple P programma’s samen met ketenpartners.
Training
Deze training voor leerkrachten in het basisonderwijs ondersteunt hen in
vroegsignalering
het signaleren van bedreigingen in de ontwikkeling van kinderen (zie ook 3.5.5).
SDQ-lijst voor anderen
De SDQ-lijst spoort psychosociale problemen bij kinderen op en hoort voor
dan 10-/11-jarigen
de 10/11-jarigen bij het uniform deel van het basispakket. In 2010 moet uit de resultaten van een landelijk onderzoek blijken of deze vragenlijst ook afgenomen kan worden op andere momenten dan groep 7 basisonderwijs. Op verzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg onderzoeken we nu al of we deze vragenlijst kunnen gebruiken in groep 2 en in klas 2 van het voortgezet onderwijs.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 48 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 49 van 151
3.2.4
Gezond en veilig op school
Omschrijving
Afdeling GB
Aanbieden van deskundigen voor het zorgteam. Adviseren bij bijzondere vragen. Adviseren over de collectieve gezondheid en veiligheid van leerlingen. Adviseren over aanvragen tot leerplichtontheffing en/of leerlingenvervoer. Meten van en adviseren over de binnenmilieukwaliteit van klaslokalen Controleren van scholen op hygiëne- en veiligheidsaspecten.
Doel
Bevorderen van de gezondheid van kinderen op scholen. Ondersteuning bij het realiseren van een gezonde en veilige school.
Basispakket uniform Schoolcontactpersoon basisonderwijs
scholen
Zorgadviesteams voortgezet onderwijs
scholen
Crisisinterventie (crisiszorg en bemoeizorg)
uren
Permanente commissie leerlingenzorg
commissies
Methode De Gezonde en Veilige School
2009
2010
391
273
68
61
150
243
8
8
scholen
75
118
- advisering basisscholen
scholen
48
48
- advisering scholen voortgezet onderwijs
scholen
17
10
- pilots op scholen voor speciaal onderwijs of ROC
scholen
--
3
Regionaal overleg preventieve jeugdtandzorg
overleggen
2
2
Instructiebijeenkomsten tandartsassistenten
bijeenkomsten
5
5
75
75
Publieksinformatie en voorlichting jeugdtandzorg
Basispakket lokale accenten Zorgteams basisonderwijs
uren
840
1.476
Voorlichtingsbijeenkomsten ouders en leerkrachten
bijeenkomsten
122
199
Cursussen
cursussen
2
Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs
scholen
4
Antipestprogramma
project
6
- werving en uitvoering op extra basisscholen
gemeenten
2
2
- extra implementatie interventies
scholen
10
10
- afstemming met gemeentelijk beleid
gemeenten
5
3
1
Methode De Gezonde en Veilige School
- advisering brede scholen
gemeenten
--
2
Poetsinstructie
klassen
55
55
Training poetsinstructie
uren
83
83
Ketencoördinatie / kindermishandeling
uren
--
PM
Commissie voor indicatiestelling
uren
60
60
Plustaken
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 50 van 151
3.2.4
Gezond en veilig op school
Afdeling GB
Adviezen leerplicht/leerlingenvervoer
adviezen
Preventie machtsmisbruik
leerlingen
Binnenklimaatmetingen scholen
adviezen
Controle scholen
rapportages
PM
PM
48.054
47.097
8
25
20
20
Exploitatie Totaal kosten
€ 2.014.490 €1.982.620
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d en artikel 5. Besluit publieke gezondheid, hoofdstuk III. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart 2002.
Gebruikers
Alle scholen en hun leerlingen. Jeugd 0-19 jaar. RIVM-Zuid.
Partners
Onderwijsbegeleidingsdiensten, instellingen jeugdzorg, zorgketen rondom de school, thuiszorgorganisaties, onderwijs, Steunpunten Opvoeding, K2, Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde, instellingen voor jeugdtandverzorging andere partners.
Effect
Schoolcontactpersoon basisonderwijs: problemen op een school of in een wijk of gemeente zijn in een vroeg stadium gesignaleerd en snel en adequaat aangepakt. Dit kan leiden tot gezondheidswinst. Zorgteams: risicokinderen worden tijdig gesignaleerd en als nodig verwezen. Er is een betere samenwerking en afstemming tussen de instellingen die deelnemen aan de zorgteams. Methode De Gezonde en Veilige school: ieder schooljaar hebben 58 nieuwe scholen voor basis- en voortgezet onderwijs beleid rondom gezondheid en veiligheid vastgesteld. Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs: het oneigenlijk schoolverzuim is afgenomen en het ongediplomeerd schoolverlaten is verminderd. Extern vertrouwenspersoon: door een bijdrage te leveren aan het bespreekbaar maken en melden van klachten over (seksueel)
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 51 van 151
3.2.4
Gezond en veilig op school
Afdeling GB
machtsmisbruik wordt snel ingrijpen mogelijk. Daardoor stopt het misbruik en kan de jeugdige beginnen met het verwerken van het gebeuren. Jeugdtandzorg: optimale mondgezondheid jeugdigen.
Kwaliteit
De afdelingen zijn gecertificeerd (ISO of HKZ).
Algemene toelichting
De grootste gezondheidswinst bij kinderen is te behalen door het bevorderen van een gezonde leefstijl. Veel kinderen en jongeren vertonen ongezond gedrag: ze bewegen te weinig, eten ongezond, vrijen onveilig, gebruiken drugs en drinken alcohol. Ongezond gedrag komt nog steeds veel voor en er is een trend van een steeds minder gezonde leefstijl. Kinderen brengen een belangrijk deel van hun jeugd door op school. Ze leren in deze levensfase (gezond) gedrag en krijgen (on)gezonde gewoonten die later moeilijk te veranderen zijn. Scholen zijn daarom een geschikte plaats om gezond gedrag te leren. Gezondheid en onderwijs horen bij elkaar. Naast basisscholen vragen ook het speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en de ROC’s aandacht voor schoolgezondheidsbeleid. Verder zijn belangrijke nieuwe settings de brede scholen en de Centra voor Jeugd en Gezin. De mondgezondheid van kinderen is de laatste jaren verslechterd. Er is steeds meer cariës en tanderosie. Ook de verzorging van de kindergebitten (de gaatjes die echt gevuld worden) neemt af. Vooral de mondzorg van gehandicapten in de thuissituatie is in het geding. Zij ondervinden grote problemen bij het krijgen van adequate tandheel-kundige hulp en hun mondverzorging laat ernstig te wensen over. Voorlichting in het speciaal onderwijs en aan de ouders is dan ook nodig.
Zorgadviesteams
De deelname aan de zorgadviesteams in het voortgezet onderwijs zit,
voortgezet onderwijs/ vanwege de solidariteit tussen gemeenten, in het uniform deel van het basisonderwijs
basispakket. De inzet voor het voortgezet onderwijs is nu grotendeels gedekt; de inzet in het basisonderwijs is afhankelijk van door de gemeente gekozen locale accenten en plustaken.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 52 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Schoolcontactper-
De jeugdverpleegkundige is vast aanspreekpunt voor de school. Zo'n vast
soon basisonderwijs
aanspreekpunt geeft meerwaarde aan de zorg voor de individuele leerling. GVS-scholen hebben geen aparte schoolcontactpersoon; de werkzaamheden van de verpleegkundige worden uitgevoerd binnen de uren die beschikbaar zijn voor de GVS-scholen.
Zorgadviesteams
Zorgadviesteams (ZAT’s) zijn een belangrijk instrument voor een
voortgezet
adequate leerlingbegeleiding. In het ZAT worden probleemleerlingen actief
onderwijs
gevolgd en begeleid. Conform het kabinetsbeleid zetten wij in op deelname aan alle ZAT’s. Aan het ZAT voor het voortgezet onderwijs neemt een jeugdarts deel. De ZAT-deelname was tot nog toe een lokaal accent in het basispakket. Vanaf 2009 zijn de ZAT’s, vanwege de solidariteit tussen gemeenten, opgenomen in het uniform deel van het basispakket.
Crisisinterventie
Hulp van de GGD bij acute psychosociale problemen op de school, door het vertalen van individuele problemen naar beleidsadviezen en adviezen over collectieve preventieactiviteiten.
Permanente
Deelname van de jeugdarts in de Permanente commissie leerlingenzorg,
commissie
inclusief verslaglegging e.d.
leerlingenzorg
Individueel onderzoek op indicatie/verzoek.
Methode De Gezonde De Gezonde en Veilige School methode is het gestructureerd bieden van en Veilige school
ondersteuning door de GGD met als kern: de advisering rondom de collectieve gezondheid en veiligheid van leerlingen, gevoed door onderzoek en individuele signalen, ingebed in de school, in aansluiting op de visie en vraag van de school. Waar wenselijk en mogelijk ondersteunt de GGD ook in de uitvoering van gekozen beleid. Het uiteindelijke doel van De Gezonde en Veilige School is het bevorderen van de gezondheid van schoolgaande kinderen in de regio Hart voor Brabant. Een deelnemende school doorloopt hierbij een beleidscyclus met de volgende stappen: 1. opstellen en vaststellen schoolprofiel voor gezondheid en zorg (door vragenlijsten ouders en kinderen en interview directeur); 2. bepalen prioriteiten (in Workshop ouders/team); 3. bepalen activiteiten en strategieën in plan van aanpak (directeur met ondersteuning GGD);
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 53 van 151
4. uitvoeren plan van aanpak (GGD en/of andere organisaties in de regio); 5. evaluatie en opname in het beleid van de school (directeur en GGD).
Regionaal overleg
Afstemmen met alle partijen rond de preventieve activiteiten
preventieve
jeugdtandzorg door het organiseren en ondersteunen van het Regionaal
jeugdtandzorg
Overleg Preventieve Jeugdtandzorg.
Instructiebijeen-
Wij verzorgen de instructie van de teamassistenten en de tandarts-
komsten tandarts-
assistenten.
assistenten
Publieksinformatie
Aan kindercentra en scholen wordt materiaal geadviseerd en digitaal
en voorlichting
beschikbaar gesteld voor voorlichting aan de kinderen.
jeugdtandzorg
Basispakket lokale accenten
Zorgteams basis-
Zorgteams zijn een belangrijk instrument voor een adequate
onderwijs
leerlingbegeleiding. In het zorgteam melden wij standaard 'niet pluis' bevindingen en andere signalen uit onze onderzoeken en contacten. Het kabinet wil dat een zorgteam minstens bestaat uit een intern begeleider, een schoolmaatschappelijk werker en een jeugdverpleegkundige. In onze visie hoort deelname aan het zorgteam een onderdeel te zijn van het uniform deel van het basispakket. Wij willen graag een gefaseerde invoering, waardoor wij in 2011 deelnemen aan alle zorgteams in het werkgebied. Totdat er duidelijkheid is over de (structurele) deelname aan de zorgteams, blijft deelname tot het volume van 2009 onderdeel van het basispakket. Wil een gemeente in 2010 meer dan het bestaand volume, dan is dit een plustaak.
Methode De Gezonde Zie de toelichting bij uniform pakket. en Veilige School
Deze activiteit wordt aangeboden als lokaal accent als er geen ruimte meer is in de formatie uit het uniform deel van het basispakket. Verder is het binnen de lokale accenten mogelijk extra aandacht te besteden aan implementatie en werving. Ook is het mogelijk in te zetten op afstemming van het schoolbeleid met het gemeentelijk beleid of op advisering aan brede scholen. Als er vanuit het lokaal accent ook geen ruimte meer is, kan de gemeente activiteiten als plustaak inkopen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 54 van 151
Voorlichtingsbijeen-
Aanbod van 2 of 3 thema’s per jaar, bijvoorbeeld tijdens een ouderavond
komsten ouders en
en/of voor leerkrachten. Onderwerpen voor bijeenkomsten zijn
leerkrachten
bijvoorbeeld kind en TV, psychosociale gezondheid en seksuele vorming. Ook de voorlichting over hoofdluis hoort onder dit product.
Cursussen
Cursussen over specifieke thema’s (op verzoek).
Antipestprogramma
PRIMA is een landelijk, effectief programma voor basisscholen, dat wij in het schooljaar 2009-2010 aanbieden.
Preventie
Een aantal leerlingen blijkt te verzuimen met als opgegeven reden ziekte.
ziekteverzuim
Niet altijd is ziekte de oorzaak; dan is het belangrijk te achterhalen wat er
voortgezet
aan de hand is en daarop invloed uit te oefenen. De jeugdarts roept
onderwijs
leerlingen en hun ouders op voor een medisch onderzoek om problemen tijdig te signaleren. Deze activiteit is alleen succesvol bij sluitende afspraken tussen gemeente (leerplichtambtenaar), school en GGD. In 2009 verbeteren wij de huidige opzet en willen wij het product aanbieden aan meer scholen voor voortgezet onderwijs en ROC’s.
Poetsinstructie
Voorlichter, teamassistente of tandartsassistente geeft klassikale instructie tandenpoetsen.
Training
Training voor leerkrachten in het basisonderwijs in het geven van
poetsinstructie
poetsinstructies.
Plustaken
Ketencoördinatie /
De gemeenten hebben in de convenanten voor Zorg voor Jeugd
kindermishandeling
(verwijsindex risicojongeren) aangegeven dat de JGZ een bijdrage moet leveren aan de ketencoördinatie. Ketencoördinatie speelt bij complexe problemen en bij het coördineren van zorg bij niet (eerder) bekende kinderen. De medewerker die belast is met ketencoördinatie is tevens aandachtsfunctionaris kindermishandeling (een eis van de Inspectie). De inzet (32 uur per week) is voor alle gemeenten. Daarmee is het een collectieve plustaak.
Commissie voor
Sommige scholen stellen het op prijs als de jeugdarts deelneemt aan de
indicatiestelling
Commissie voor indicatiestelling.
Adviezen leerplicht/
Advies of beoordeling over een verzoek tot leerplichtontheffing.
leerlingenvervoer
Participatie (soms) in een commissie die deze problemen meer structureel benadert en waaraan ook andere instellingen deelnemen zoals het schoolmaat-schappelijk werk. Advisering aan de gemeente over het
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 55 van 151
leerlingenvervoer.
Preventie machts-
Inzet van een externe vertrouwenspersoon bij seksuele intimidatie of
misbruik
machtsmisbruik tussen volwassen medewerkers en leerlingen of tussen leerlingen onderling. Contact met cliënten. Consultatie voor schoolcontactpersonen en teams bij vragen. Deskundigheidsbevordering van en voorlichting aan teams/leerkrachten. Aanbieden van materiaal. Participatie in netwerken. Organiseren/ondersteunen van preventieactiviteiten. Advisering (gevraagd en ongevraagd) aan het schoolbestuur over bestrijding en preventie. Wij berekenen een vast bedrag per leerling en voeren daarvoor het hele pakket uit.
Binnenklimaat-
Inspectie, meting en beoordeling van de binnenmilieukwaliteit van klas-
metingen scholen
lokalen en adviezen over verbetermogelijkheden. Dit kan in één dag of met een weekmeting. De keuze is afhankelijk van de vraag en het soort ventilatie.
Controle scholen
Controle en advies van scholen op basis van een checklist van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid. Verslaglegging aan gemeenten en scholen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 56 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 57 van 151
3.3 Leefstijl Risicogedrag komt vaak in samenhang voor; we pleiten daarom voor het combineren van leefstijlthema’s. Gemeenten hebben ook steeds meer belangstelling voor een integrale aanpak van het preventiebeleid, bijvoorbeeld rond overgewicht. Uit het buitenland komen voorbeelden van integrale lokale programma’s. Ook het ministerie van VWS heeft plannen om gemeentelijke initiatieven te ondersteunen.
Nieuwe of aangepaste activiteiten: Thema
Activiteit
Publieksinformatie
Aansluiting op landelijke campagnes uniform + lokaal accent
Diverse activiteiten
Pilot beweeg- en leefstijladvisering
uniform + lokaal accent
Diverse activiteiten
Preventie in pakket zorgverzekering
uniform + lokaal accent
Toelichting -
Aansluiting op landelijke campagnes: door landelijke campagnes wil de overheid de gezondheid van de bevolking bevorderen. In 2010 start een nieuwe leefstijlcampagne, waarbij lokale/regionale afstemming van de publieksinformatie nodig is. We sluiten dan meer aan op de publieksinformatie in het gemeentelijk beleid en benutten de instrumenten voor advies op maat en zelfmanagement (mensen nemen zelf de regie over hun gezondheid).
-
Doelgroepsegmentatie: 60% van de bevolking heeft slechte leefgewoonten: twee of meer risicofactoren (zoals roken, voeding en weinig bewegen). Een ongezonde leefstijl komt overal voor, niet alleen onder groepen met een lage sociaaleconomische status. Het segmenteren van doelgroepen kan nieuwe aanknopingspunten bieden voor gezondheidsbevordering. In 2009 stellen we doelgroepprofielen op over het alcoholgebruik bij jongeren.
-
Pilot beweeg- en leefstijladvisering/Preventie in pakket zorgverzekering: we willen aansluiten op concrete initiatieven zoals de handleiding Leefstijl en bewegen in de eerste lijn en de pilots rond preventie-interventies in het basispakket van de zorgverzekering (o.a. stoppen met roken, beweegkuur en depressiepreventie).samenwerkingsstructuren met de zorg (eerstelijn) en zorgverzekeraars. Doel is onder andere preventie een structurele plaats te geven in de 1e lijnspraktijken.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 58 van 151
Nieuwe activiteiten na de vaststelling van de Voorjaarsnota 2009
3.3.2 Alcohol -
Preventieprogramma Gezonde school en genotmiddelen
-
Scholing Lespakket Alcohol een ander verhaal
3.3.4 Overgewicht -
Ontwerpbegroting
Krachtvoer
GGD Hart voor Brabant
Pagina 59 van 151
3.3.1
Publieksinformatie en documentatie
Omschrijving
Afdeling GB
Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren over gezondheid(sproblemen). Intermediairs voorzien van relevante achtergrondinformatie, verstrekken van folders, etc.
Doel
Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming rond belangrijke gezondheidsthema’s.
Basispakket uniform
2009
2010
(Digitale) informatieverstrekking
themasites
3
3
Publieksinformatie
campagnes
1
3
Portaal GezondBrabant.nl
website
1
1
Beantwoorden publieksvragen
vragen
1.000
1.000
Ondersteuning bij publieksevenementen
evenementen
5
5
Wachtkamervoorlichting GGD
wachtkamers
13
7
Publieksinformatie bij lokale projecten
projecten
--
1
Exploitatie Totaal kosten
€ 690.248 € 762.545
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d.
Gebruikers
Algemeen publiek, intermediairs, scholen.
Partners
Landelijke gezondheidsbevorderende instellingen, VWS, bibliotheken.
Effect
Het algemeen publiek en professionals zijn geïnformeerd over gezondheid (sproblemen). Agendasetting, kennisvermeerdering en attitudevorming rond de landelijke gezondheidsthema’s. Intermediairs hebben relevante achtergrondinformatie. Het gezondheidsportaal vergroot de samenhang en afstemming van informatie en diensten op het gebied van gezondheidszorg en welzijn, waardoor deze beter toegankelijk wordt voor de burger en de professionals.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 60 van 151
3.3.1
Publieksinformatie en documentatie
Algemene toelichting
Afdeling GB
Het is van belang om een zodanig kennisniveau bij het algemeen publiek, intermediairs (en GGD-medewerkers) te bereiken zodat het effect van gerichte interventiestrategieën wordt vergroot. In 2010 is de publieksinformatie vooral digitaal, zodat informatie voor de doelgroepen tijds- en locatieongebonden beschikbaar is.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 61 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
(Digitale) informatie
Opzetten/ondersteunen van informatie voor het algemene publiek en
verstrekking
professionals waarbij het geven van informatie over gezondheid centraal staat door: -
(digitaal) verstrekken van informatie zoals een digitale GGD Wijzer, schoolartikelen, films en folders;
-
ontwikkelen en beheren van themasites en sites voor specifieke doelgroepen;
-
plaatsen van artikelen in kranten, op teletekst e.d. op verzoek van anderen en/of op initiatief van de GGD.
Publieksinformatie
Via website en andere kanalen bekendheid geven aan landelijke publiekscampagnes en regionale publiekscampagnes over een prioritair thema. Jaarlijks voert de GGD twee kortlopende campagnes uit en één langdurige campagne die zich over een langere periode (ongeveer 2 jaren) uitspreidt.
Portaal Gezond
Vraaggericht aanbieden van betrouwbare informatie over gezondheid. Het
Brabant.nl
gezondheidsportaal vergroot de samenhang en afstemming van informatie en diensten op het gebied van gezondheid en welzijn, waardoor deze beter toegankelijk wordt voor de burger en voor de professionals.
Beantwoorden
Beantwoorden van vragen (telefonische en per e-mail). Opstellen lijst van
publieksvragen
veelgestelde vragen en het jaarlijks actualiseren daarvan.
Ondersteuning bij
Het algemeen publiek en vooral de speciale doelgroepen laagdrempelig
publieks-
kennis te laten maken met de gezondheidsinformatie en de GGD-activiteiten
evenementen
door het adviseren over en het verstrekken van materialen.
Wachtkamer-
Het beheer van voorlichting in de GGD-wachtkamers.
voorlichting GGD
Publieksinformatie bij Op verzoek specifieke lokale projecten ontwikkelen en aanleveren van lokale projecten
Ontwerpbegroting
(digitale) materialen.
GGD Hart voor Brabant
Pagina 62 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 63 van 151
3.3.2
Alcohol
Omschrijving
Afdeling GB
Adviseren over een integrale aanpak alcoholmatiging en ontwikkelen en uitvoeren van preventieprogramma’s rond alcoholgebruik door jongeren. Uitvoeren van interventies rond alcoholgebruik en -misbruik van jongeren.
Doel
Het verschuiven van de startleeftijd van alcohol naar 16 jaar en het voorkomen van alcoholmisbruik van de jongeren ouder dan 16.
Basispakket uniform
2009
Regionaal project alcoholpreventie jeugd
projecten
Campagne Alcohol en opvoeding
ouderavonden
2010 1
1
30
30
Basispakket lokale accenten Regionaal project alcoholpreventie jeugd
projecten
1
1
Preventieprogramma Gezonde school en genotmiddelen
scholen
--
8
Scholing Lespakket Alcohol een ander verhaal
workshops
--
4
Ouderavonden Alcohol en opvoeding basisonderwijs
ouderavonden
20
20
Homeparty Alcohol en opvoeding
bijeenkomsten
3
3
Exploitatie Totaal kosten
€ 210.400 € 392.277
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d.
Gebruikers
Scholen, gemeenten, sportkantines.
Partners
Novadic-Kentron, scholen, gemeenten.
Effect
Terugdringen overmatig alcoholgebruik jeugdigen, vooral onder de 16 jaar.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 64 van 151
Algemene toelichting
Onderzoek toont aan dat jongeren in Nederland steeds meer op jongere leeftijd, vaker en fors meer alcohol drinken de afgelopen jaren. Nederlandse jongeren behoren tot de stevigste drinkers van Europa. Het drinken op jonge leeftijd is schadelijk voor de gezondheid en kan bijvoorbeeld leiden tot hersenbeschadiging. Ook wordt de kans op alcoholproblematiek op latere leeftijd groter als iemand vroeger begint met drinken. Daarnaast vergroot overmatig alcoholgebruik de kans op ongelukken en zorgt voor maatschappelijke schade als overlast, vernielingen en criminaliteit. Ouders zijn steeds makkelijker geworden over het (toenemende) drankgebruik van hun kinderen. Zij kennen de schadelijke effecten van alcohol meestal ook niet. En zij weten vaak niet goed hoe zij in de opvoeding met het alcoholgebruik van hun kinderen moeten omgaan. Gemeenten hebben in het kader van het lokaal jeugdbeleid, gezondheidsbeleid en veiligheidsbeleid mogelijkheden alcoholmatigingsbeleid te voeren.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 65 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Regionaal project
Samen met gemeenten, Novadic-Kentron en politie ontwikkelen en uitvoeren
alcoholpreventie
van een integraal regionaal project rond de aanpak van het toegenomen
jeugd
alcoholgebruik onder de jeugd. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de landelijke Handleiding alcoholpreventie in het lokale beleid.
Campagne Alcohol en
In aansluiting op de landelijke campagne Alcohol en opvoeding zorgt de GGD in
opvoeding
samenwerking en afstemming met Novadic- Kentron voor: -
publieksinformatie
-
informatie aan gemeenten
-
informatie aan de scholen;
-
bijscholing jeugdverpleegkundigen;
-
ouderavonden in het onderwijs
Basispakket lokale accenten
Regionaal project
Samen met gemeenten, Novadic-Kentron en politie ontwikkelen en uitvoeren
alcoholpreventie
van een integraal regionaal project om het toegenomen alcoholgebruik onder
jeugd
de jeugd aan te pakken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de landelijke Handleiding alcoholpreventie in het lokale beleid. Financiering vindt deels plaats uit Basispakket uniform.
Preventieprogramma
Ondersteuning aan scholen voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs bij
Gezonde school en
de introductie en uitvoering van het preventieprogramma DGSG en
genotmiddelen
schoolgezondheidsbeleid inzake preventie alcohol, roken en drugs.
Scholing lespakket
Workshop voor leerkrachten van groep 7 en 8 basisonderwijs in de methodiek
Alcohol, een ander
verhalend ontwerpen rond het thema alcohol waarop het lespakket is
verhaal.
gebaseerd.
Ouderavonden
Ouderavonden voor ouders van leerlingen uit het onderwijs.
Alcohol en opvoeding basisonderwijs
Homeparty Alcohol en Huiskamerbijeenkomst voor ouders uit lage welstandsgroepen, die met het opvoeding
Ontwerpbegroting
reguliere aanbod ouderavonden Alcohol en opvoeding moeilijk te bereiken zijn.
GGD Hart voor Brabant
Pagina 66 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 67 van 151
3.3.3
Roken
Omschrijving
Afdeling GB
Het adviseren over, ondersteunen en uitvoeren van preventieactiviteiten rondom het thema roken.
Doel
Het voorkomen en terugdringen van roken door het aanbieden van een breed pakket van activiteiten gericht op: -
het voorkomen van beginnen met roken;
-
het voorkomen van meeroken;
-
het stimuleren en ondersteunen van stoppen met roken.
Basispakket uniform
2009
2010
20
20
1
1
Publieksinformatie Stoppen met roken
publicaties
Publiekscampagne
campagnes
Publiekscursus Stoppen met roken
cursussen
12
12
Preventie in pakket zorgverzekering
overleggen
--
1
Implementatie Handleiding tabakspreventie op lokaal niveau
trajecten
2
2
Rookvrije school (basisonderwijs)
scholen
2
2
Rookvrije school (voortgezet onderwijs)
scholen
2
2
Actie Tegengif
actie
1
1
Gastles Roken
voorlichtingen
5
5
Word wijzer over roken
cursussen
2
2
Stopadvies en begeleiding
trajecten
2
2
Publiekscursus Stoppen met roken
cursussen
2
2
Ádvisering tabaksontmoedigingsbeleid
trajecten
1
1
Lokale uitvoering publiekscampagne
campagnes
1
1
Basispakket lokale accenten
Exploitatie Totaal kosten
Ontwerpbegroting
€ 78.900 € 87.324
GGD Hart voor Brabant
Pagina 68 van 151
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d.
Gebruikers
Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren, algemeen publiek, organisaties/instellingen die publieksinformatie mede kunnen verspreiden, intermediairs, jeugd, rokers.
Partners
Stivoro en andere instellingen, VWS, regionale koepels/netwerken/ overlegorganen, Thuiszorg, KWF Kankerbestrijding, ROSE-nob, COPDnetwerk, Thuiszorginstellingen, huisartsen, praktijkondersteuners, ziekenhuizen, schoolbegeleidingsdiensten, Novadic-Kentron.
Effect
Terugdringen aantal rokers en beschermen niet rokers
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheids-bevordering.
Algemene toelichting
Roken is nog steeds de belangrijkste vermijdbare doodsoorzaak in Nederland. Jaarlijks sterven ruim 20.000 Nederlanders aan roken gerelateerde ziekten. Roken is daarom één van vijf speerpunten in de preventienota van het rijk. Het rijk wil het percentage rokers in 2010 terugdringen naar 20%. Een samenhangend pakket van maatregelen en voorlichting is nodig om deze doelstelling te realiseren. Activiteiten op lokaal en regionaal niveau zijn door hun eigen dynamiek onmisbaar bij het halen van de landelijke ambitie. STIVORO, het landelijk expertisecentrum voor Tabakspreventie richt een deel van haar activiteiten op de lokale overheid vanuit de insteek Tabakspreventie in lokaal gezondheidsbeleid. Zij hebben hiervoor een richtlijn ontwikkeld. Daarnaast willen we aansluiten op pilots rond preventie-interventies in het basispakket van de zorgverzekering.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 69 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Publieksinformatie
Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren over de
Stoppen met roken
gezondheidsrisico’s van roken en preventiemogelijkheden. Ter ondersteuning publieksinformatieve middelen inzetten om mensen te stimuleren en toe te leiden naar stoppen-met-roken-ondersteuning. De volgende middelen worden ingezet: -
Website www.gezondbrabant.nl
-
krantenartikelen;
-
informatievoorziening via kanalen van andere instellingen;
-
billboards/MUPI’s;
-
wachtkamervoorlichting;
-
persberichten in huis-aan-huisbladen.
Hierbij wordt aangesloten bij (inter)nationale actiemomenten, zoals Wereld-Niet-Rokendag.
Publiekscampagne
Het stimuleren en ondersteunen van rokers (vooral rokers met een lage opleiding) om te stoppen door het ondersteunen van landelijke acties waarbij rokers door (geld)prijzen worden gestimuleerd te stoppen met roken.
Publiekcursus
Ondersteuningsaanbod stoppen-met-roken.
Stoppen met roken
-
Coördinatie waaronder ook het stimuleren intermediairs (huisartsen, e.a.) rokers te stimuleren te stoppen met roken en het doorverwijzen van deze mensen
-
Preventie in pakket
Uitvoering groepsgerichte stopondersteuning.
Overleg met zorgverzekeraars over de groepsactiviteit Stoppen met roken.
zorgverzekering
Basispakket lokale accenten
Implementatie
Gemeenten ondersteunen bij de implementatie van de landelijke
Handleiding
Handleiding Roken in lokaal gezondheidsbeleid: het formuleren en
tabakspreventie op
uitwerken van het beleid naar een concreet actieplan.
lokaal niveau
Rookvrije school
Scholen ondersteunen bij het formuleren en instellen en handhaven van
(basisonderwijs)
een niet-rokenbeleid.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 70 van 151
Rookvrije school
Scholen ondersteunen bij het formuleren en instellen en handhaven van
(voortgezet
een niet-rokenbeleid.
onderwijs)
Actie Tegengif
Niet-roken wedstrijd voor 1e en 2e klassen van het voortgezet onderwijs.
Gastles Roken
Gastles roken.
Word wijzer over
Cursus van 5 bijeenkomsten voor allochtone groepen.
roken
Stopadvies en
Ondersteunen van hulpverleners in de gezondheidszorg bij het bieden van
begeleiding
stoppen-met-rokenbegeleiding aan patiënten (minimale interventiestrategie Stoppen met Roken).
Publiekscursus
Groepsbegeleiding van 7 bijeenkomsten.
stoppen met roken
Advisering tabaks-
Ondersteuningsaanbod voor instellingen en bedrijven (in combinatie met
ontmoedigingsbeleid
een in-company cursus stoppen met roken).
Lokale uitvoering
In aansluiting op landelijke campagne uitvoeren van lokale publieksacties.
campagne
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 71 van 151
3.3.4
Overgewicht
Omschrijving
Afdeling GB
Verstrekken van informatie over overgewicht en het geven van voorlichtingen en cursussen aan het algemene publiek en hoogrisicogroepen. Ondersteunen van de gemeenten bij een integrale aanpak van overgewicht.
Doel
Het aantal kinderen en volwassenen met overgewicht daalt door -
Integrale programmatische aanpak op lokaal/regionaal niveau.
-
Verbeteren van de preventie van overgewicht
-
Een betere vroegsignalering door bekendheid te geven aan het thema.
Basispakket uniform
2009
2010
Publieksinformatie preventie overgewicht
publicaties
1
1
Preventie in pakket zorgverzekering
overleggen
--
1
Implementatie Handleiding overgewicht
trajecten
5
5
Implementatie lokaal plan Integrale Preventie overgewicht
beleidsadvies
5
5
De Gezonde Schoolkantine
scholen
4
4
Eten + gymmen = gewicht dimmen
scholen
10
10
Ontbijt in de klas
scholen
12
12
Krachtvoer
scholen
--
5
Voorlichtingbijeenkomst overgewicht volwassenen lage SES
bijeenkomsten
10
10
Bijeenkomsten overgewicht volwassenen lage SES
bijeenkomsten
4
4
VETC-cursus Gezonde Voeding en afvallen
bijeenkomsten
2
2
Cursus Overgewicht voor kinderen
cursussen
1
1
Basispakket lokale accenten
Exploitatie Totaal kosten
€ 210.400
€ 197.734
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d.
Gebruikers
Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren.
Partners
NIGZ, Voedingscentrum, Thuiszorgorganisaties, diëtisten, huisartsen
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 72 van 151
3.3.4
Overgewicht
Afdeling GB
scholen, NGP (Nationaal Gezondheidsplan), NISB, Sport Service Noord-Brabant, welzijnswerkers, VETC-ers, supermarkt.
Effect
Het belang kennen van een gezonde voeding en weten dat voeding en bewegen belangrijk zijn om overgewicht te voorkomen. Agendasetting, kennisvermeerdering, attitudevorming en gedragsverandering.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Algemene toelichting
Overgewicht is één van de vijf speerpunten van het rijk. In Nederland stijgt het aantal kinderen en volwassenen dat te zwaar is snel: van 1 op de 15 kinderen van 4 tot 14 jaar in 1980 tot 1 op de 5 in 2004. Overgewicht komt meer voor bij mensen met een lage sociaaleconomische status (laag inkomen, goedkopere huisvesting, achterstand in gezondheid).
Mensen met obesitas leven minder lang en vooral langer in slechtere gezondheid. Ze hebben meer kans op fysieke problemen zoals diabetes, hart- en vaatziekten, sommige vormen van kanker en aandoeningen aan het bewegingsapparaat. Mensen met overgewicht hebben vaak een negatief stempel en kunnen daarmee psychische klachten krijgen of in een sociaal isolement raken. De overheidsdoelstelling is dat het percentage volwassenen niet stijgt en het percentage jeugdigen met overgewicht daalt. Overgewicht moet aangepakt worden met integraal beleid rond zowel voeding als beweging. Belangrijke lokale settings zijn school, wijk en sport, naast de jeugdgezondheidszorg en de curatieve zorg.
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Publieksinformatie
Informatie over de preventie van overgewicht, door krantenartikelen en de
preventie overgewicht
website www.gezondbrabant.nl. Waar mogelijk aansluiten bij (inter)nationale acties, zoals Energiebalans, Gezonde Voeding van het Voedingscentrum, Campagne 30 minuten bewegen.
Preventie in pakket
Overleg met zorgverzekeraars over het activiteitenaanbod overgewicht.
zorgverzekering
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 73 van 151
3.3.4
Overgewicht
Afdeling GB
Basispakket lokale accenten
Implementatie
Gemeenten ondersteunen bij de implementatie van de landelijke
Handleiding overgewicht
Handleiding Overgewicht in lokaal gezondheidsbeleid: het formuleren van lokaal beleid en het uitwerken van het speerpunt overgewicht in de nota lokaal gezondheidsbeleid naar een concreet actieplan.
Implementatie lokaal plan
Gemeenten ondersteunen bij de uitvoering van een integrale aanpak
Integrale preventie
preventie overgewicht in samenwerking met lokale partijen.
overgewicht
De Gezonde Schoolkantine
Project gericht op het bevorderen van gezonde voeding en een gezond voedingsaanbod op scholen voor voortgezet onderwijs.
Eten + gymmen = gewicht
Project voor het basisonderwijs gericht op het bevorderen van gezonde
dimmen
voeding en beweging.
Ontbijt in de klas
Ondersteuning bij ontbijt in de klas, voorlichting, quiz.
Krachtvoer
Project voor VMBO-scholen gericht op het bevorderen van gezonde voeding en beweging.
Voorlichtingsbijeenkomst
Eenmalige voorlichtingsbijeenkomst voor volwassenen uit de doelgroep
overgewicht volwassenen
lage SES (sociaaleconomische status).
lage SES
Bijeenkomsten over-
Drie voorlichtings-/doebijeenkomsten bevorderen gezond eet- en
gewicht volwassenen lage
beweeggedrag (voorlichting, supermarktrondleiding en
SES
kookdemonstratie).
VETC-cursus Gezonde
Cursus van 10 bijeenkomsten voor allochtone vrouwen.
voeding en afvallen
Cursus Overgewicht voor
Cursus van twaalf weken voor kinderen met (licht) overgewicht en hun
kinderen
ouders. De cursus bestaat uit een aanpak vanuit een multidisciplinair team (diëtiste, kinderfysiotherapie en pedagogische begeleiding).
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 74 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 75 van 151
3.3.5
Diabetes
Omschrijving
Afdeling GB
Streven naar het stabiliseren van het percentage van mensen (bekend en onbekend) met diabetes type 2 en het bevorderen van vroegherkenning van diabetes 2 bij hoogrisicogroepen.
Doel
-
Agendasetting bij hoogrisicogroepen: het bewust maken dat zij een hoog risico lopen op het ontwikkelen van diabetes 2.
-
Hen toeleiden naar de preventieactiviteiten rond overgewicht.
Basispakket uniform
2009
2010
- publicaties
1
1
- evenementen
1
1
Voorlichting diabetes voor hoogrisicogroepen
bijeenkomsten
30
30
Preventie in pakket zorgverzekering
overleggen
--
1
Voorlichting diabetes aan hoogrisicogroepen
bijeenkomsten
5
5
VETC-cursus Leven met diabetes
cursussen
2
2
€ 44.184
€ 71.240
Publieksinformatie diabetes
Basispakket lokale accenten
Exploitatie Totaal kosten
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d.
Gebruikers
Algemeen publiek, hoogrisicogroepen, vooral kinderen met ernstig overgewicht en hun ouders, mensen tussen 45 - 70 jaar met overgewicht vooral lage SES en mensen tussen 45 - 70 jaar met overgewicht van allochtone afkomst vooral Turks, Marokkaans en Hindoestaans.
Partners
Landelijke Diabetes federatie, VWS, regionaal/deelregionaal relevante partners, Thuiszorg, diëtisten, huisartsen, JGZ.
Effect
-
Agendasetting diabetesproblemen
-
Het bevorderen van vroegsignalering van diabetes 2 bij hoogrisicogroepen.
-
Ontwerpbegroting
Aanpassing van leefstijl (gezonde voeding en meer bewegen) bij
GGD Hart voor Brabant
Pagina 76 van 151
3.3.5
Diabetes
Afdeling GB
hoogrisicogroepen, waardoor het ontstaan van diabetes kan worden voorkomen of uitgesteld.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheids-bevordering.
Algemene toelichting
Het aantal diabetespatiënten is in de afgelopen jaren sterk toegenomen. Deze stijging zal naar verwachting in de komende jaren doorzetten. Oorzaak: demografische ontwikkelingen zoals veroudering van de bevolking, maar vooral ook doordat er steeds meer mensen met overgewicht komen in alle leeftijden ook steeds meer (jonge) kinderen krijgen diabetes. Een grote groep heeft diabetes maar weet dit nog niet. Daarnaast bevindt zich een grote groep mensen in het voorstadium van diabetes; juist daar is nog veel winst te behalen, omdat dan een gezonde leefstijl de kans op diabetes met de helft verkleint. De gevolgen van diabetes zijn ingrijpend: minder gezonde levensjaren en kwaliteit van leven en een grote belasting van de curatieve zorg. Te weinig en te laat behandelen kan leiden tot ernstige complicaties, zoals hart- en vaatziekten, blindheid, voetafwijkingen (met eventueel amputaties) en niercomplicaties.
Diabetes is één van de vijf speerpunten in de preventienota van VWS 2007 - 2010 Kiezen voor gezond leven. Doelstelling is dat tot 2025 het aantal patiënten met diabetes met niet meer dan 15% stijgt. Daarbij mag 65% van de diabetespatiënten geen complicaties hebben. De meeste winst is te behalen bij groepen met meer kans op diabetes: jongeren met overgewicht, mensen met een lage sociaaleconomische score, allochtonen van Turkse, Marokkaanse en Hindoestaanse afkomst, zwangere vrouwen en mensen dia al diabetes hebben, maar het nog niet weten. Kernwoorden van een adequate aanpak zijn: tijdig signaleren van diabetes, gericht opsporen van een verhoogd risico op diabetes, voorkomen en uitstellen van het ontstaan van diabetes. Een integrale aanpak, waarin preventieve zorg, curatieve zorg en beleid nauw samenwerken is dan ook nodig. We willen aansluiten op pilots rond preventie-interventies van diabetes voor allochtonen in het basispakket van de zorgverzekering.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 77 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Publieksinformatie
Het algemeen publiek gevraagd en ongevraagd informeren over de risico’s
diabetes
van diabetes en de mogelijkheden van preventie en vroegsignalering. Ter ondersteuning worden o.a. de volgende middelen ingezet : -
publieksevenement
-
krantenartikelen;
-
website www.gezondbrabant.nl
In aansluiting op de landelijke campagne Kijk op diabetes.
Voorlichtings-
Verstrekken van informatie over de risico’s van diabetes en de
bijeenkomsten
mogelijkheden van preventie en vroegsignalering, een betere toeleiding tot
diabetes aan
preventieve activiteiten, vroegsignalering en/of zorg door voorlichtingen
hoogrisicogroepen
door algemene voorlichters, voorlichters in eigen taal en cultuur of voorlichters 50+.
Preventie in pakket
Overleg met zorgverzekeraars over het activiteitenaanbod diabetes voor
zorgverzekering
allochtonen.
Basispakket lokale accenten/Pluspakket
Voorlichtingbijeen-
Extra voorlichtingen boven de voorlichtingen uit het uniform deel van het
komsten diabetes aan
basispakket.
hoogrisicogroepen
VETC-cursus Leven
Cursus (in de eigen taal) van 6 bijeenkomsten voor allochtone
met diabetes
diabetespatiënten. Werving gebeurt via lokale zorgverleners.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 78 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 79 van 151
3.3.6
Omschrijving
Valpreventie
Afdeling GB
Ondersteunen van gemeenten bij een integrale programmatische aanpak van valpreventie op lokaal/(sub) regionaal niveau. Het verzorgen van trainingen en voorlichtingen voor ouderen en relevante intermediairen.
Doel
Het verminderen van (risico op )valongevallen en een betere bekendheid van het onderwerp valpreventie. Bevorderen van vroegsinalering risico’s valongevallen.
Basispakket lokale accenten
2009
2010
10
3
Lokaal/regionaal balanstraject valpreventie ouderen Halt u valt
trajecten
Scholing valpreventie intermediairs
scholingen
1
1
Groepsvoorlichting valpreventie ouderen
bijeenkomsten
2
2
Exploitatie Totaal kosten
€ 5.206 € 35.024
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d.
Gebruikers
Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren. Zelfstandig wonende ouderen vanaf 55 jaar, vooral ook risicogroepen. Ouderenadviseurs en vrijwillige huisbezoekers. Medewerkers volwassenenzorg van de thuiszorg.
Partners
Gemeente, welzijnswerk ouderen, thuiszorginstellingen, Thuiszorgwinkel, ouderenorganisaties en/of seniorenraad, mantelzorgers, lokale klussendienst, lokale apotheker en/of fysiotherapeut.
Effect
Er is een betere bekendheid van het onderwerp valpreventie, zowel bij ouderen zelf als bij gemeenten en belanghebbende organisaties. Er is een verminderd risico op valongevallen.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 80 van 151
3.3.6
Valpreventie
Algemene toelichting
Afdeling GB
In Nederland zijn jaarlijks circa 230.000 mensen van 55 jaar en ouder slachtoffer van een ongeval in de privésfeer. Ongeveer 75% van deze ongevallen is het gevolg van een val in of om het huis. Het gaat hierbij om mensen die zich na een valincident naar huisarts of ziekenhuis. Valongevallen bij senioren komen dus in de praktijk nog veel vaker voor.
Een valpartij heeft voor het slachtoffer vaak grote fysieke en psychosociale gevolgen. In meer dan de helft van de ziekenhuisopnamen is sprake van een botbreuk en de herstelperiode is gemiddeld veel langer dan bij jongere mensen. De lichamelijke gevolgen van een val zorgen voor tijdelijk of zelfs blijvend verlies van mobiliteit en daarmee verlies van zelfredzaamheid, waardoor deze groep minder lang zelfstandig kan blijven wonen. Daarnaast hebben valongevallen consequenties voor de maatschappij, zoals een verhoogde druk op de mantel- en thuiszorg en hoge medische kosten.
De aandacht voor valpreventie bij ouderen is in de afgelopen jaren zowel landelijk als regionaal enorm toegenomen, omdat bij ouderen op dit punt veel gezondheidswinst is te behalen. Zowel gemeenten als ouderen zelf willen dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 81 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket lokale accenten
Lokaal/regionaal
Agendasetting bij de doelgroep en het stimuleren dat deze groep veiligheids-
balanstraject
bevorderende maatregelen neemt. De voorkeur gaat uit naar een project-
valpreventie ouderen
matige aanpak. Oprichten lokale projectgroep met lokale coördinator (vanuit
Halt u valt
gemeente of welzijnswerk ouderen). Hierbij gaat de voorkeur uit naar het aansluiten bij lokale netwerken. Opstellen van een lokaal plan van aanpak. In de aanpak wordt de volgende mix van activiteiten aanbevolen: -
publieksinformatie;
-
voorlichting valpreventie;
-
huisbezoeken;
-
voorlichting verantwoord medicijngebruik en vallen;
-
beweegcursus Op de been blijven;
-
voorlichting loophulpmiddelengebruik.
Aandacht voor structurele verankering van het thema in het lokale beleid.
Scholing valpreventie
Vermindering van (risico op) valongevallen door betere signalering van
intermediairs
onveilige situaties bij senioren thuis door intermediairs.
Groepsvoorlichting
Eenmalige voorlichtingsbijeenkomst voor ouderen over risico’s valongevallen
valpreventie ouderen
en preventiemogelijkheden.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 82 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 83 van 151
3.3.7
Wijkgericht gezondheidswerk
Omschrijving
Afdeling GB
Organiseren van een structureel kader voor het uitvoeren van diverse activiteiten voor inwoners van achterstandswijken of specifieke risicogroepen in kleine gemeenten/kernen rondom de gezondheids- of leefstijlthema’s. Participatie van wijkbewoners en intersectorale samenwerking van gemeentelijke afdelingen en lokale organisaties zijn belangrijke werkprincipes.
Doel
-
Bevorderen van een gezonde leefwijze.
-
Beïnvloeding van de sociale omgeving: thuis, school, werk en buurt.
-
Beïnvloeding van de fysieke omgeving, het binnen- en buitenmilieu: wonen verkeer, veiligheid, groen- en speelvoorzieningen en dergelijke.
Basispakket lokale accenten
2009
2010
Wijkgezondheidswerk
gemeenten
3
3
Plan van aanpak Sociaaleconomische gezondheidsverschillen
gemeenten
2
2
Project allochtone zorgbemiddelaar/allochtone zorgconsulent
trajecten
1
1
Blik op uw gezondheid
evenementen
2
2
Cursus Gezonde voeding hoeft niet veel te kosten
cursussen
1
1
Cursus Bewegen zonder zorgen
cursussen
2
2
VETC-cursus Gezond oud worden voor allochtone ouderen
cursussen
2
2
Lokale implementatie Bewegen op recept
trajecten
1
2
Exploitatie Totaal kosten
€ 946.800 € 871.227
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d.
Gebruikers
Bewoners van door gemeenten aangewezen wijken (lage sociaaleconomische scores, allochtonen), werklozen, alleenstaande ouders, ouderen, kleine zelfstandigen, boeren, asielzoekers en arbeidsmigranten.
Partners
Welzijnswerk, huisartsen, GGZ, Sportstimulering, Maatschappelijk werk, Sociale dienst.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 84 van 151
3.3.7
Wijkgericht gezondheidswerk
Effect
Afdeling GB
De gezonde leefwijzen worden bevorderd door kennis van en vaardigheden met trekking tot gezonde leefwijzen: bewegen, roken, alcoholgebruik, voeding, veilig vrijen, veiligheid en ontspanning. De sociale omgeving is beïnvloed: thuis, school, werk en buurt. De fysieke omgeving, het binnen- en buitenmilieu is beïnvloed: wonen, verkeer, veiligheid, groen- en speelvoorzieningen en dergelijke. De sociaaleconomische gezondheidsverschillen zijn verkleind.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Algemene toelichting
In Nederland bestaan sociaaleconomische gezondheidsverschillen: de gezondheid onder de bevolking is niet gelijkmatig verdeeld. Gezondheid wordt beïnvloed door sociale en economische factoren. Sociaaleconomische verschillen in gezondheid gelden zowel voor de kwaliteit als voor de lengte van het leven: mensen met een lage sociaaleconomische status leven 12 jaar langer in slechtere gezondheid en leven 4 jaar korter. Bij de aanpak van sociaaleconomische gezondheidsverschillen ging tot nu toe de meeste aandacht uit naar achterstandsgroepen in de grote steden. In dat kader is het wijkgezondheidswerk ontwikkeld dat inmiddels heeft bewezen daar succesvol te zijn. Deze aanpak is echter niet zonder meer toepasbaar in kleinere gemeenten zonder achterstandswijken. De aanpak hier richt zich dan meer op uiteenlopende groepen als werklozen, mensen met een uitkering, alleenstaande ouders, ouderen, allochtone doelgroepen, kleine zelfstandigen en boeren.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 85 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket lokale accenten
Wijkgezondheids-
Samen met lokale organisaties en bewoners organiseren van activiteiten per
werk
wijk rondom verschillende gezondheids- of leefstijlthema’s, uitgaande van: -
de behoeften van de bewoners of specifieke doelgroepen;
-
de participatie van de bewoners of specifieke doelgroepen;
-
bestaande lokale netwerken en activiteiten;
-
praktische activiteiten toegesneden op de doelgroep.
Mensen hebben meer mogelijkheden om greep te krijgen op hun omgeving en daarmee ook op hun eigen gezondheid.
Plan van aanpak
Ondersteunen van kleinere gemeenten bij de aanpak van gezondheids-
Sociaaleconomische
achterstanden bij risicogroepen.
gezondheidsverschillen
Project allochtone
Spreekuur in huisartsenpraktijk of open spreekuur in de wijk voor allochtone
zorgbemiddelaar/
doelgroepen door VETC-er.
allochtone zorgconsulent
Blik op uw
Gezondheidstestdag en leefstijladviezen voor wijkbewoners, en/of specifieke
gezondheid
doelgroepen in de wijk zoals senioren, allochtonen of jeugd.
Cursus Gezonde
3 Bijeenkomsten over gezonde voeding, ingekaderd in cursussen
voeding hoeft niet
schuldhulpverlening.
veel te kosten
Cursus Bewegen
Cursus van 8 bijeenkomsten (samen met een maatschappelijk werker en een
zonder zorgen
sportdocent) voor vrouwen met een uitkering gericht op tijdige aanpak van psychische problemen.
VETC-cursus Gezond
Cursus van 10 bijeenkomsten voor allochtone ouderen, waarin verschillende
oud worden
aspecten van het ouder worden belicht.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 86 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 87 van 151
3.3.8
Voorlichting bevolkingsonderzoeken
Afdeling GB
Omschrijving
Verzorgen van voorlichtingen over de bevolkingsonderzoeken.
Doel
Een hogere opkomst bij de bevolkingsonderzoeken.
Plustaken Voorlichtingen bevolkingsonderzoeken
2009
2010
20
20
€ 17.884
58.119
voorlichtingen
Exploitatie Totaal kosten
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Bevolkingsonderzoek Zuid
Basis
Wet op de bevolkingsonderzoeken
Gebruikers
Vrouwen die tot de doelgroep van de bevolkingsonderzoeken behoren
Partners
Bevolkingsonderzoek Zuid, GGD’en in zuid Nederland.
Effect
Door vroege opsporing wordt kans op genezing verhoogd. Sterfte aan borstkanker en baarmoederhalskanker wordt verlaagd.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Algemene toelichting
Borstkanker en baarmoederhalskanker is een ziekte die bij relatief veel vrouwen leidt tot verlies van kwaliteit van leven en sterfte. Een vroege opsporing van deze aandoening verhoogt de kans op genezing sterk.
Inhoud activiteit
Plustaken
Voorlichtingen
Geven van groepsvoorlichting aan intermediairs en moeilijk bereikbare groepen zoals allochtone vrouwen en vrouwen met een lage sociaaleconomische status. Voorlichting krijgt vooral aandacht in gebieden met en lage opkomst.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 88 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 89 van 151
3.4 Infectieziektebestrijding De infectieziektebestrijding is versterkt door een centrale aansturing via het Landelijk Centrum Infectieziektebestrijding (RIVM). De samenwerking met het RIVM wordt daardoor intensiever. Ook het samenwerken met andere GGD’en vergroot de kwaliteit en de service en vermindert de kwetsbaarheid. Toch blijft de deskundigheid van de ‘plaatselijke’ GGD nodig omdat die goed bekend is met de lokale situatie, de risicogroepen en het zorgnetwerk. De nieuwe Wet publieke gezondheid maakt optreden met meer daadkracht mogelijk, bijvoorbeeld bij een grieppandemie. Een risico waarmee we serieus rekening moeten houden: door toenemende mobiliteit verspreiden infectieziekten zich sneller over de wereld. We moeten alert blijven op nieuwe bedreigingen door bijvoorbeeld het veranderende klimaat, de resistentie van antibiotica en de uitbreiding van de bio-industrie.
Aangepaste activiteiten: Thema
Activiteit
Infectieziektebestrijding
Meldingen, outbreakmanagement, etc.
uniform
Toelichting De maatschappij is anders gaan aankijken tegen de risico’s van infectieziekten: zij wil dat de overheid alerter is en optreedt. De nieuwe wet geeft de burgemeester nieuwe mogelijkheden om op te treden; de lokale uitvoering door de GGD gaat gewoon door. Dit vraagt een andere rol van ons, een advies om al of niet maatregelen te nemen tegen infectieziekten en om een nog directere communicatie met de gemeente, ook als er geen maatregelen volgen. In de nieuwe wet zijn 7 meldingsplichtige ziekten bijgekomen en moeten artsen ziekten melden met een onbekende oorzaak. En ook laboratoria moeten ziekten melden. Bij de vaststelling van de missie/visie van de GGD stelde het Algemeen Bestuur al dat het aantal infectiezieken zal toenemen. Dit is al gebeurd bij de Q-koorts: we hebben in de afgelopen jaren veel meer meldingen gekregen. Vroeger waren dit er jaarlijks 2 tot 5, in 2007 waren het er 141 en in 2008 ongeveer 700 (op een totaal van bijna 1.800 meldingen). Wij verwachten dat meldingen van (bijvoorbeeld) de Q-koorts niet zullen afnemen, ondanks de genomen maatregelen. De inentingen (van geiten) in 2009 zijn vooralsnog eenmalig en geven nog geen zekerheid op lange termijn effecten, zoals het wegblijven van de Q-koorts. Dit alles zal leiden tot meer meldingen en meer activiteiten, zeker in ons werkgebied, waarin veel mensen en dieren samenleven. Er is dan een reëel risico op overdracht van ziekten tussen dier en mens.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 90 van 151
Door de werkdruk door de Q-koorts kunnen we andere kerntaken niet of minder dan nodig oppakken, zoals: -
het oefenen met de GHOR en de gemeenten5;
-
de voorbereiding op grootschalige epidemieën, zoals de grieppandemie;
-
de netwerk- en regiefunctie naar instellingen die infectieziekten moeten melden;
-
het zorgnetwerk: juist naar instellingen moet de GGD actiever optreden, wil hij tijdig de meldingen ontvangen.
De huidige formatie is voor dit alles te krap; een continurooster is niet mogelijk. De GGD zit met zijn formatie onder de landelijke zgn. VISI-norm6 uit 2004, zoals de Inspectie voor de Gezondheidszorg die ook hanteert. In deze norm zitten ook geen activiteiten voor oefenen en de (stijging van de) meldingen zoals van de Q-koorts. Als de normen worden aangepast, zit de GGD er fors onder.
5
6
Tijdens een visitatie in 2007 is geconstateerd dat oefenen (o.a. met de GHOR) en preparatie, verbeterd moesten worden. VISI = versterking Infrastructuur Infectieziektebestrijding
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 91 van 151
3.4.1
Algemene infectieziektebestrijding
Omschrijving
Afdeling
AGZ
Het waken over de situatie rond infectieziekten. Het doen van nader epidemiologisch onderzoek en zonodig uitvoeren van preventieve activiteiten, het in gang zetten van de behandeling en voorlichting en het geven van beleidsadviezen.
Doel
Preventie van infectieziekten en tegengaan van verdere uitbreiding van voorkomende infectieziekten.
Basispakket uniform
2009
2010
970
1.700
Meldingen
meldingen
Adviezen bij publieksvragen
adviezen
1.800
2.100
Surveillance
uren
1.500
1.500
Beleidsadviezen
uren
400
200
Regiefunctie en netwerk
uren
900
900
Outbreakmanagement
uren
800
800
Onderzoek
uren
450
450
Preventieve projecten
uren
1.000
1.000
Artikelen
aantal
4
4
Presentaties
aantal
6
6
95
95
Prestatie-indicator Meldingen binnen de wettelijk termijnen
%
Exploitatie Totaal kosten
€ 859.289 € 877.071
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, § 3. Besluit publieke gezondheid, hoofdstuk V.
Gebruikers
De inwoners van het werkgebied en kwetsbare groepen in het bijzonder (jonge kinderen, ouderen en risicogroepen zoals drugsgebruikers en daklozen.)
Partners
Laboratoria, Voedsel- en warenautoriteit, Inspectie voor de gezondheidszorg, veterinaire inspectie, huisartsen en medisch specialisten (microbiologen,
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 92 van 151
3.4.1
Algemene infectieziektebestrijding
Afdeling
AGZ
kinderartsen, neurologen en internisten).
Effect
Een verminderde kans op het uitbreken van die infectieziekten die effectief door primaire preventieve activiteiten worden beïnvloed.
Kwaliteit
De afdeling Algemene Gezondheidszorg is HKZ-gecertificeerd.
Algemene toelichting
Infectieziekten vormen een aanzienlijk gezondheidsrisico voor de totale bevolking. De Infectieziektewet regelt de verplichte melding van deze ziekten bij de GGD. Het is van belang om meldingen van infectieziekten te registreren zodat de GGD als uitvoerder van de wet maatregelen kan treffen (bijvoorbeeld vaccinaties of nader onderzoek) voor het individu en ten behoeve van de volksgezondheid. De meldingen zijn verdeeld in categorieën volgens de wet.
NB: de begrote werkzaamheden kunnen niet verricht worden vanuit de aangegeven kosten; momenteel is er echter nog geen akkoord over de verhoging van de kosten van dit product.
Toelichting per activiteit
Adviezen bij
Ongeruste burgers bellen regelmatig de GGD. Door het geven van informatie
publieksvragen
en advies over de infectieziekten stelt de GGD hen gerust en kunnen zij een inschatting maken van de risico’s van de ziekten.
Surveillance
De GGD heeft inzicht nodig in het verloop van (nieuwe) ontwikkelingen rond infectieziekten in tijd en plaats, om zo gerichte beleidsadviezen te kunnen geven.
Regiefunctie en
Om in tijden van een crisis de infectieziekte goed te kunnen bestrijden is het
netwerk
van belang dat de ketenpartners de GGD kennen en op de hoogte zijn van de taken van de GGD en dat zij voldoen aan de meldingsplicht. Dit vergt een actieve rol van de GGD in het ontwikkelen en onderhouden van de samenwerking met en tussen de ketenpartners.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 93 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Meldingen
Registratie van meldingen van infectieziekten aan de inspectie en het CIB (Centrum Infectieziekten Bestrijding).
Adviezen bij
Het geven van informatie en advies over infectieziekten aan burgers.
publieksvragen
Surveillance
Het verkrijgen van inzicht in het verloop van (nieuwe) ontwikkelingen rond infectieziekten.
Beleidsadviezen
Adviezen aan gemeenten en instellingen die voortkomen uit surveillance.
Regiefunctie en
De GGD zorgt voor een continu netwerk, zodat bij de uitbraak van een
netwerk
infectieziekte de juiste instanties en personen aangesproken kunnen worden.
Outbreak-
Inhoudelijke coördinatie bij een uitbraak samen met de gemeente en de
management
Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen, die zorgen voor de logistiek rond de bestrijding, de risicocommunicatie en de preventie.
Onderzoek
Evaluatie door toegepast veldonderzoek ter verbetering van de kwaliteit van de werkzaamheden.
Preventieve
Voorlichting op projectbasis en op basis van een risicobeoordeling ter
projecten
voorkoming van infectieziekten. Informatie aan burgers over infectieziekten zodat zij de risico’s kunnen inschatten van de infectieziekten. Preventieve activiteiten voor het voorkomen van ziekten of het voorkomen van de gevolgen daarvan.
Artikelen
De GGD publiceert over bijzondere casuïstiek in vaktijdschriften zodat de medische beroepsgroep op de hoogte is.
Presentaties
De GGD geeft op verzoek voorlichting, bij voorkeur aan intermediaire, over de taken van de GGD en over onderwerpen die niet rechtstreeks met een casus verband houden.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 94 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 95 van 151
3.4.2
Omschrijving
Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen
Afdeling AGZ
Preventieve en curatieve activiteiten rond seksueel overdraagbare aandoeningen (soa), onder andere door algemene voorlichting en actieve benadering van doelgroepen.
Doel
Terugdringen van soa/hiv door partnerwaarschuwing, voorlichting en zo nodig behandeling.
Basispakket uniform
2009
2010
Soa-spreekuur
cliënten
4.600
5.200
Hiv-testen
testen
2.200
2.500
Partnerwaarschuwing
aantal
600
640
Collectieve preventie soa/hiv
uren
2.400
2.400
cliënten
1.000
1.000
Plustaken Sense
Exploitatie Totaal kosten
€2.479.374 € 3.128.741
Bijzonderheden:
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 en artikel 6. Besluit publieke gezondheid, hoofdstuk IV.
Gebruikers
Prostituees, drugsverslaafden, mannen met homocontacten, asielzoekers, jongeren en adolescenten.
Partners
Huisartsen, ziekenhuizen (o.a. dermatologen en microbiologen), Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Soa Aids Nederland, welzijnsinstellingen, politie, penitentiaire inrichtingen, Novadic-Kentron (instelling voor verslavingszorg), Traverse Tilburg, COC (belangenorganisatie voor homoseksuele mannen en vrouwen), Netwerk mensenhandel.
Effect
Verandering van seksueel gedrag (veilig vrijen) waardoor verspreiding van soa beperkt wordt. Snelle onderkenning en behandeling van soa bij individuele burgers en
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 96 van 151
3.4.2
Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen
Afdeling AGZ
waarschuwing van partners zodat uitbreiding tot een minimum beperkt wordt.
Kwaliteit
De afdeling Algemene Gezondheidszorg is HKZ-gecertificeerd.
Algemene toelichting
Seksueel overdraagbare aandoeningen vormen in Nederland een serieus probleem gelet op het infectieziektekarakter, de omvang en de ernst, de taboesfeer rond soa en de moeilijke bereikbaarheid van specifieke groepen. Landelijk stijgen de soa-cijfers sinds 2002 met 20% per jaar. Met een adequate bestrijding en preventie kan veel gezondheidswinst worden geboekt.
Toelichting per activiteit
Soa-spreekuur
Per 1 januari 2006: structurele financiering laboratoriumkosten via het Rijk. In acht regio’s in Nederland zijn laagdrempelige Soa-centra van start gegaan, waar mensen kosteloos en desgewenst anoniem terecht kunnen. Vooral gericht op de doelgroepen met een hoger risico op soa’s. De GGD Hart voor Brabant functioneert als een van deze acht centra voor de GGD’en in Zeeland en Noord-Brabant. Afhankelijk van externe financiering van VWS is het aantal spreekuren nog uit te breiden.
HIV-testen
Naast voorlichting investeert de GGD steeds meer in het voorkomen van de verspreiding van soa door vroegtijdig opsporen en behandelen: actief soa/hiv testbeleid. Sinds 2006 biedt de GGD Hart voor Brabant een hivsneltest aan. Geschat wordt dat er in 2010 250 HIV-sneltesten gaan plaatsvinden.
Partner-
Partnerwaarschuwing vindt plaats als gevolg van de soa-spreekuren en op
waarschuwing
verzoek van externe behandelaars zoals huisartsen.
Sense
Naast de curatieve zorg in de soa-spreekuren en andere collectieve preventie is in 2009 het takenpakket uitgebreid met seksualiteitshulpverlening. De wijze van subsidiering is geënt op de bestrijding van soa ’s. De GGD Hart voor Brabant coördineert deze hulpverlening voor Zeeland en Brabant. In 2010 wordt op basis van de opgedane ervaringen in 2009 de Sense hulpverlening verder uitgebouwd in de vorm van spreekuren op de GGD of op scholen of in wijken.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 97 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform deel
SOA-spreekuur
(Anonieme) onderzoeksmogelijkheid in het kader van preventie van soa/hiv.
HIV-testen
Onderzoek (anoniem) in het kader van preventie van soa/hiv door een hivtest.
Partner-
Het (laten) waarschuwen van de seksuele partner(s) van de geïnfecteerde
waarschuwing
cliënt ter voorkoming van verdere verspreiding van een soa. (Vroeg-) diagnose en behandeling van een (mogelijk) geïnfecteerde seksuele partner van de cliënt.
Collectieve preventie
Alle preventieactiviteiten rond soa/hiv vinden plaats conform het landelijk
soa-hiv
beleid van Soa Aids Nederland. Ontwikkeling en uitvoering van preventieve projecten voor specifieke doelgroepen.
Sense
Het verlenen van individuele zorg aan jongeren tot 25 jaar rond de seksuele gezondheid in maximaal 2 consulten. Seksualiteitshulpverlening heeft betrekking op hulpvragen over anticonceptie, soa, seksualiteit in het algemeen en seksueel geweld.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 98 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 99 van 151
3.4.3
Tuberculosebestrijding
Omschrijving
Afdeling AGZ
Opsporen van tuberculose-infectie door screening van risicogroepen (inclusief asielzoekers en gedetineerden) en bron- en contactonderzoek. Voorlichting, begeleiding en monitoren van tuberculosepatiënten en recent besmette patiënten. Preventie bij risicogroepen. Informeren en adviseren over tuberculose aan individuen en groepen.
Basispakket uniform
2009
2010
Aangiftes nieuwe patiënten met tuberculose
aangiftes
50
50
Aangiftes recente besmetting met tuberculose
aangiftes
70
70
Preventie door BCG-vaccinaties
vaccinaties
500
500
Screening door röntgenfoto’s
screeningen
4.500
4.500
Screening door Mantouxtesten
screeningen
1.700
2.000
Screening van risicogroepen
screeningen
1.200
1.000
screeningen
3.500
2.500
- regio Breda
röntgenfoto’s
1.700
1.500
- regio’s Gelre-IJssel en Limburg
röntgenfoto’s
7.000
6.000
Screeningen personeel (Zuid-Nederland)
screeningen
500
200
screeningen
250
400
Plustaken
Dienst justitiële inrichtingen Screeningen gedetineerden eigen werkgebied Röntgenfoto’s
Centrale opvang asielzoekers Screeningen asielzoekers - 1e screening, eigen werkgebied Hart voor Brabant - 1e screening, overige regio’s
screeningen
570
450
- vervolgscreening eigen werkgebied Hart voor Brabant
screeningen
150
450
Exploitatie Totaal kosten
€ 3.275.678 € 3.143.082
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
De 29 gemeenten, Dienst Justitiële Instellingen, Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, andere instanties (zoals GGD’en), Ministerie van Justitie.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 6. Besluit publieke gezondheid, hoofdstuk IV.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 100 van 151
3.4.3
Tuberculosebestrijding
Gebruikers
Afdeling AGZ
Risicogroepen voor tuberculose of een tuberculose-infectie. Asielzoekers in Zuid-Nederland. Gedetineerden in penitentiaire inrichtingen in Zuid-Nederland.
Partners
Huisartsen en medisch specialisten, vooral longartsen, internisten en medisch microbiologen. Ziekenhuishygiënisten. Arbodiensten. Instanties die werken met en voor risicogroepen zoals het Centrum voor Alcohol en Drugs en de Centrale Opvang Asielzoekers en stichting Preventie en Gezondheid
Effect
Een goed werkend signaleringsapparaat dat tuberculosepatiënten snel diagnosticeert en dat acuut kan optreden bij calamiteiten en zo een epidemie binnen de perken kan houden. Tijdige signalering van tuberculose en een goede centrale administratie van de screeningsresultaten.
Kwaliteit
De afdeling Algemene Gezondheidszorg is HKZ-gecertificeerd.
Algemene toelichting
Dit thema heeft een voorzieningenkarakter. De röntgenfoto’s worden gemaakt met digitale apparatuur; in Oss en 's-Hertogenbosch is een mobiele unit, die ook elders ingezet wordt.
Toelichting per activiteit
Screeningen
Alle nieuwe immigranten moeten zich melden voor onderzoek op tuberculose.
Röntgenfoto’s
De GGD voert als onderaannemer werk uit voor de regio’s Limburg en Gelre-
gedetineerden.
IJssel en Breda maar niet meer voor de regio’s Zuid-Holland en Utrecht.
Screeningen
Screening personeel vindt alleen plaats in de vorm van contactonderzoek
personeel (Zuid-
omdat de PI Tilburg geen taak meer heeft voor vreemdelingenbewaring.
Nederland)
Screeningen
De meeste asielzoekers krijgen de eerste screening in het aanmeldcentrum
asielzoekers
Ter Apel, daardoor vindt er binnen het eigen werkgebied een grote daling plaats.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 101 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Aangiftes nieuwe
Aanmelden (door de GGD van het werkgebied waar de patiënt woont) van
patiënten met
patiënten met de ziekte tuberculose bij het Rijksinstituut voor
tuberculose
Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Verwerking van nieuwe meldingen door de GGD waar de patiënt woont. Begeleiding door de verpleegkundige en zo nodig bron- of contactonderzoek.
Aangiftes recente
Aanmelden van mensen met tuberculosebesmetting bij het RIVM. Het gaat
besmetting met
hier om mensen met recente besmetting die niet ziek zijn. Zij worden
tuberculose
gevonden bij bron- of contactonderzoeken, screeningen en keuringen. Om te voorkomen dat ze de ziekte alsnog ontwikkelen moeten ze een half jaar specifieke medicijnen gebruiken.
Preventie door BCG-
Vaccinatie van voornamelijk kinderen van ouders uit hoog prevalente
vaccinaties
landen. Vaccineren van mensen die in contact staan met risicogroepen ter voorkoming van besmetting met tuberculose.
Screening door
Onderzoek van tuberculose door röntgenfoto’s van de longen; beoordeling
röntgenfoto's
van de foto’s door een arts. Doelgroep o.a.: immigranten, contactonderzoeken, aanstellingskeuringen, drugsverslaafden, dak- en thuislozen.
Screening door
Onderzoek op (besmetting met) tuberculose door het inspuiten van
Mantouxtesten
testvloeistof.
Screening van
Onderzoek op tuberculose bij mensen die in aanraking komen met
risicogroepen
mensen die een risico lopen om tuberculose te krijgen.
Plustaken
Screeningen
Onderzoek (röntgenfoto + lezing) op tuberculose bij nieuw ingekomen
gedetineerden
gedetineerden in het eigen werkgebied. Onderzoek op tuberculose bij gedetineerden in Zuid-Nederland (NoordBrabant, Zeeland). Wekelijks bezoek van de mobiele röntgenunit aan de penitentiaire inrichtingen, waar een röntgenfoto wordt gemaakt van de longen van de gedetineerden die net zijn binnengekomen. De foto’s van de eigen regio worden binnen twee werkdagen gelezen, bij de overige regio’s worden de foto’s aan de betreffende GGD overgedragen. Bij verdenking op besmettelijke tuberculose onderneemt de
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 102 van 151
GGD van de regio waaronder de penitentiaire inrichting valt verdere actie.
Röntgenfoto’s regio
De röntgenfoto voor gedetineerden worden voor GGD Hart voor Brabant
Breda
gemaakt maar door GGD West-Brabant gelezen.
Röntgenfoto (regio ’s De röntgenfoto voor gedetineerden in Limburg en Gelre IJssel worden Gelre-IJssel en
door de GGD Hart voor Brabant gemaakt, maar door de lokale GGD
Limburg)
gelezen.
Screeningen
Aanstellingskeuring en uit dienstkeuring na 3 maanden en verder alleen
personeel (Zuid
indien nodig contactonderzoek.
Nederland)
Screening
Landelijk onderzoek op tuberculose door röntgenfoto’s bij asielzoekers in
asielzoekers
Zuid-Nederland. Bezoek van de mobiele röntgenunit aan de opvangcentra, waar een thoraxfoto wordt gemaakt van de longen van de net aangekomen asielzoekers. Er is een onderverdeling in eerste screening en vervolgscreening. -
Eerste screening wordt uitgevoerd in eigen werkgebied. De overige eerste screeningen worden veelal door lokale GGD’en uitgevoerd.
-
Vervolgscreening: na de eerste verplichte screening krijgt deze groep het advies om zich gedurende 2 jaar om de 6 maanden te laten onderzoeken op tuberculose.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 103 van 151
3.4.4
Reizigerszorg
Omschrijving
Doel
Afdeling AGZ
Bescherming van reizigers door: -
voorlichting op het gebied van hygiëne en gezond gedrag;
-
het immuniseren tegen de meest voorkomende risicovolle infectieziekten;
-
de verkoop van gezondheidsbeschermende producten.
−
Bescherming van individuen tegen infectieziekten en de import van deze ziekten in Nederland voorkomen.
−
Bescherming van individuen met een beroepsgebonden risico tegen Hepatitis B.
Plustaken
2009
2010
Immunisaties
aantal
44.000
43.000
Bezoekers spreekuur
aantal
27.500
27.000
Reizigers klanten
aantal
28.000
27.500
Gezondheidsbeschermende producten
aantal
18.000
18.000
Klanten Hepatitis B beroepsgebonden groepen
aantal
1.300
1.100
€ 2.224.666
€ 2.013.680
Exploitatie Totaal kosten
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Reizigers, reisbureaus, scholen en bedrijven.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 6. Besluit publieke gezondheid, hoofdstuk IV.
Gebruikers
Reizigers en individuen met beroepsgebonden risico’s.
Partners
Reisbureaus, trombosediensten, thuiszorgorganisaties, ziekenhuizen, GGD’en in Zeeland en Brabant.
Effect
Klanten zo adviseren dat zij gezond de wereld rondreizen. Uiteindelijk effect: minder reizigers die uit het buitenland terugkomen met een infectieziekte, wat ook de verspreiding voorkomt van infectieziekten in Nederland.
Kwaliteit
De afdeling Algemene Gezondheidszorg is HKZ-gecertificeerd. Het Centrum voor reizigerszorg biedt in samenwerking een totaalpakket aan van preventieve zorg (GGD), curatieve zorg (ziekenhuis) en keuringen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 104 van 151
3.4.4
Reizigerszorg
Algemene toelichting
Afdeling AGZ
Ter voorkoming van importziekten is het belangrijk dat reizigers zich zo nodig laten vaccineren. Nog steeds gaan veel reizigers ongevaccineerd op reis. Vanwege de omvang is dit een risicogroep. Ter voorkoming van (infectie)ziekten zijn gedragsadviezen minstens zo belangrijk. Dit is een activiteit waarvan het te betwijfelen is of het particuliere initiatief hierop wil investeren. Vanaf 2008 kunnen reizigers een afspraak maken bij het Klantenadviescentrum Reizigerszorg. (een samenwerkingsverband tussen GGD’en Brabant en Zeeland). Via het Klantenadviescentrum, gevestigd in Tilburg, kunnen reizigers telefonisch een afspraak maken bij één van de GGD’en in Brabant of Zeeland.
Toelichting per activiteit
Immunisaties
Door een langere bescherming van het vaccin hoeven reizigers niet meer jaarlijks terug te komen voor Hepatitis A.
Klanten Hepatitis B
Ter voorkoming van Hepatitis B bij individuen met een beroepsgebonden
beroepsgebonden
risico is het belangrijk dat medewerkers zich beschermen. De GGD besteedt extra aandacht besteedt aan de volgende doelgroepen: verpleeg- en verzorgingshuizen en andere verzorgende instellingen, politie, brandweer en penitentiaire inrichtingen.
Inhoud activiteit
Immunisaties
Vaccinatie van reizigers ter bescherming tegen infectieziekten.
Bezoekers spreekuur
Aantal bezoeken dat door reizigers aan de GGD worden gebracht.
Reizigers klanten
Aantal reizigers dat contact heeft met de GGD (bezoek, telefonisch).
Gezondheids-
Producten ter bescherming van de gezondheid van de reiziger.
beschermende producten
Klanten Hepatitis B
Vaccinatie van personeel van instellingen, bedrijven en gemeenten met een
beroepsgebonden
beroepsgebonden risico ter voorkoming van Hepatitis B.
groepen
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 105 van 151
3.4.5
Medische milieukunde
Omschrijving
Afdeling AGZ
Het signaleren en onderzoeken van gezondheidsrisico’s en –klachten bij milieubedreigingen in de woon- en leefomgeving. Advies en voorlichting aan inwoners, gemeenten en instanties.
Doel
Het verminderen van gezondheidsrisico’s door milieuaspecten. Het bewaken van gezondheidsbedreigende milieuaspecten. Het voorkomen en zonodig wegnemen van onrust over milieubedreigende factoren door goede voorlichting.
Basispakket uniform
2009
2010
Adviezen bij publieksvragen en –klachten
adviezen
320
320
Adviezen bij lokaal beleid
adviezen
7
5
Deelname begeleidingsgroepen/klankbordgroepen
aantal
6
6
Collectieve voorlichting
aantal
9
10
Proactieve beleidsadviezen
aantal
3
3
aantal
--
2
€370.210
€ 600.322
Plustaken Milieuprojecten
Exploitatie Totaal kosten
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder e.
Gebruikers
Gemeenten, inwoners en instellingen in het werkgebied.
Partners
Bureau Gezondheid, milieu en veiligheid van de GGD’en in Brabant en Zeeland, gemeenten (afdelingen volksgezondheid, milieu, openbare werken en ruimtelijke ordening), GGD’en Zuid-Nederland, regionale milieudiensten, Inspectie VROM, Inspectie voor de gezondheidszorg en de Provincie Noord-Brabant.
Effect
Vermindering van gezondheidsbedreigende factoren vanuit het milieu. Vermindering van extra gezondheidsrisico’s en van eventuele onnodige onrust.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 106 van 151
3.4.5
Medische milieukunde
Afdeling AGZ
Gezonde en veilige leefomgeving voor de inwoners van het werkgebied van de GGD Hart voor Brabant.
Kwaliteit
De GGD maakt gebruik van landelijke protocollen van GGD Nederland en maakt onderdeel uit van het bureau Gezondheid, milieu en veiligheid voor de GGD’en in Brabant en Zeeland. Het Bureau GMV is sinds 2007 gecertificeerd voor de uitvoering van alle medisch milieukundige taken.
Algemene toelichting
Medische milieukunde is wettelijk verankerd in de Wet Publieke gezondheid en houdt zich bezig met de relaties tussen gezondheid, veiligheid en milieu. Deze taak vormt daarmee een noodzakelijke aanvulling op het werk van de gemeenten ten aanzien van het milieu. Voor 2007 – 2010 is een beleidsplan vastgesteld; de inhoudelijke speerpunten/prioriteiten voor 2010 zijn: -
Gezondheid en leefomgeving
-
Veiligheid in de leefomgeving
-
Luchtkwaliteit
-
Binnenmilieu
-
Klimaatverandering
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Adviezen bij
Het beantwoorden van vragen en klachten van burgers, gemeenten en
publieksvragen en
andere instellingen over milieufactoren in relatie tot gezondheid.
klachten
Adviezen bij lokaal
Het geven van gevraagde beleidsadviezen waarbij gezondheid, milieu en
beleid
veiligheid belangrijke aspecten zijn. Bijvoorbeeld gezondheidsrisico’s van intensieve veehouderijen, advies met betrekking tot luchtkwaliteitsplannen, nota volksgezondheid, milieubeleidsplannen. Adviezen kunnen ook mondeling gegeven worden, tijdens bijvoorbeeld een workshop.
Deelname
Het deelnemen vanuit het Bureau GMV aan lokale begeleidingsgroepen/
begeleidingsgroepen
klankbordgroepen die zich richten op aspecten rondom de thema’s milieu,
/ klankbordgroepen
veiligheid en gezondheid.
Collectieve
Activiteiten gericht op uitdragen van kennis naar gemeenten, burgers en
voorlichting
specifieke doelgroepen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 107 van 151
3.4.5
Medische milieukunde
Afdeling AGZ
Proactieve
Provinciaal voor alle gemeenten, signaleren van situaties die om een
beleidsadviezen
adequate aanpak vragen om gezondheidsrisico’s te minimaliseren. Zo nodig in overleg met gemeenten en betrokkenen plan opstellen voor de aanpak van een probleem. Daarnaast het actief participeren in relevante netwerken.
Plustaken
Milieuprojecten
Verschillende projecten, afhankelijk van de gemeenten, bijvoorbeeld een gezondheidseffectscreening. Daarnaast is er het extern gefinancierde project tegen de eikenprocessierups.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 108 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 109 van 151
3.4.6
Technische hygiënezorg
Omschrijving
Afdeling
AGZ
Begeleiding door een periodieke beoordeling, rapportage, advisering en eventueel het geven van opleiding rond hygiëne en veiligheid.
Doel
Het beperken van risico’s op het ontstaan en de overdracht van infectieziekten bij instellingen met een kwetsbare populatie of bij gelegenheden waar risicovolle handelingen worden verricht.
Basispakket uniform
2009
2010
Advies en ondersteuning van burgers
uren
200
200
Beleidsadvisering aan gemeenten
uren
1.000
1.000
Begeleiding van risicovolle evenementen en –instellingen.
Uren
900
900
Controle peuterspeelzalen
aantal
140
160
Controle kinderopvang
aantal
600
690
Diensten voor derden
uren
2.500
2.500
Plustaken
Exploitatie Totaal kosten
€ 1.242.601 € 1.350.787
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten, instellingen en bedrijven.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder f.
Gebruikers
Zorginstellingen, scholen, kindercentra, recreatievoorzieningen en campings, prostitutiebedrijven, piercing-/tatoeageshops, horecagelegenheden, organisatoren van grote evenementen, gemeenten, sociale pensions, sporthallen, wijkgebouwen, Medische Opvang Asielzoekers.
Partners
Ziekenhuizen, De Rooi Pannen.
Effect
Een toegenomen (aandacht voor) hygiëne, meetbaar door het opnemen van hygiënecriteria in het kwaliteitssysteem van de instelling.
Kwaliteit
Ontwerpbegroting
De afdeling Algemene Gezondheidszorg is HKZ-gecertificeerd.
GGD Hart voor Brabant
Pagina 110 van 151
3.4.6
Technische hygiënezorg
Algemene toelichting
Afdeling
AGZ
Infectieziekten worden ook bestreden door hygiënische en veilige voorzieningen, vooral waar kwetsbare groepen komen of waar bijzondere (risicovolle) werkzaamheden worden verricht. Daarom zijn de algemene taken rond dit deel van infectieziektebestrijding ondergebracht bij de activiteit Technische hygiënezorg.
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Advies en
Beantwoorden van vragen van burgers en bedrijven over hygiëne.
ondersteuning van
Voorbeelden zijn vragen over legionella (spoelen leidingen, bubbelbaden),
burgers
Wet kinderopvang, welke piercingshops volgens de richtlijnen werken, voedselveiligheid en bereiding borstvoeding.
Beleidsadvisering
Beleidsadvisering aan gemeenten over kinderopvang, recreatiebedrijven,
aan gemeenten
sportcomplexen (legionella), piercing- en tatoeageshops, prostitutie en andere risicovolle instellingen.
Begeleiding van
Begeleiding (rond hygiëne) van risicovolle evenementen en instellingen
risicovolle
zoals sociale pensions en daklozenopvang. Ondersteuning bij incidenten
evenementen en
rond de hygiëne (infecties in zorginstellingen). Projecten (landelijk) die
instellingen
inspelen op nieuwe wetgeving.
Plustaken
Controle
Controle van peuterspeelzalen conform landelijke richtlijnen en
peuterspeelzalen
gemeentelijk beleid. In 2010 vindt een wijziging van beleid plaats waardoor de peuterspeelzalen onder de Wet op de Kinderopvang komen te vervallen
Controle
Inspecties in het kader van de Wet kinderopvang. Controle van en advies
kinderopvang
over kindercentra op de naleving van de wet. Verslaglegging aan de gemeente en kindercentra. Uitvoeren van nader onderzoeken en onderzoeken na melding,
Diensten voor derden Adviezen, controles voor seksinrichtingen, penitentiaire inrichtingen, sauna’s, privéklinieken, zorginstellingen (hygiëneadvisering, audits zorgcentra, audit en begeleiding keukens) en Preventieve Gezondheidszorg Asielzoekers. Opleidingen op het terrein van HCP en HACCP.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 111 van 151
3.5 Geestelijke gezondheidszorg en crisisaanpak Nieuwe of aangepaste activiteiten: Thema
Activiteit
Depressie
Vergroten bereik interventies
uniform + lokaal accent
Depressie
Aanpassing aanbod
lokaal accent
Vangnet en advies
Uitbreiding uitvoerende taak
uniform + lokaal accent
Huiselijk geweld
Vroegsignalering kindermishandeling
lokaal accent
Huiselijk geweld
Inzet bij huiselijk geweld
lokaal accent
Toelichting -
Vergroten bereik interventies: in de handleiding Preventie van depressie in lokaal gezondheidsbeleid staat ook een overzicht van effectieve of veelbelovende interventies. In ons werkgebied zijn er wel genoeg interventies, maar het bereik is nog laag. In overleg met de GGZ-instellingen gaan we onderzoeken hoe we dat bereik kunnen vergroten.
-
Aanpassing aanbod: vanaf 2009 passen we ons aanbod rond depressie waar nodig aan, in overleg met de ketenpartners, met een nadruk op ouderen, de eerste lijn en de relatie met eenzaamheid en leefstijlthema’s zoals bewegen, valpreventie, obesitas, en diabetes.
-
Uitbreiding uitvoerende taak: bij onze vangnet- en advies richten we ons vooral op de sociaal-medische zorg voor sociaal kwetsbare mensen, op woningvervuilingen en op gevallen waarbij gevaar is voor de volksgezondheid. Vooral hier kan de GGD een toegevoegde waarde hebben. In Tilburg en de regio Midden-Brabant hebben we producten aangeboden of in ontwikkeling die mogelijk ook in de andere regio’s van waarde zijn. Voorbeelden hiervan zijn de inzet van de OGGZ-verpleegkundige bij de opvang en begeleiding van straatprostituées en een sociaal-medisch spreekuur in een sociaal pension. We gaan onze expertise op het terrein van de sociaal-medische zorg vergroten. Voor deze taak komt in 2009 een arts in dienst. Deze arts krijgt de taak om de vangnet- en advies taak verder te ontwikkelen, om uitvoerend werk als arts te verrichten en om consultatie en supervisie te geven aan de verpleegkundigen.
-
Vroegsignalering kindermishandeling: we gaan onze voorlichting en training
-
Inzet bij huiselijk geweld: we onderzoeken de mogelijkheid van de inzet van
voor leerkrachten in het basisonderwijs uitbreiden en verbreden.
een arts, nurse practitioner en/of verpleegkundige bij sociaal-medische taken rond huiselijk geweld (letselspreekuur, medische verklaring, e.d.). Nieuwe activiteiten na de vaststelling van de Voorjaarsnota 2009 3.5.5. Huiselijk geweld -
Ontwerpbegroting
Deelname stuurgroep Advies en Steunpunt huiselijk geweld
GGD Hart voor Brabant
Pagina 112 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 113 van 151
3.5.1
Depressie
Omschrijving
Afdeling GB
Verstrekken van publieksinformatie over depressie en het geven van voor-lichtingen en cursussen over dit thema aan het publiek en hoogrisicogroepen. Ondersteunen van de gemeenten bij de het tot stand brengen van een integrale programmatische aanpak depressie op lokaal/regionaal niveau.
Doel
Integrale programmatische aanpak depressie op lokaal/regionaal niveau. Verbeteren van de preventie van depressie. Verbeteren van vroegsignalering door bekendheid te geven aan het thema depressie.
Basispakket uniform
2009
2010
publicaties
1
1
Ketenvorming preventie depressie
convenanten
3
3
Implementatie Handleiding preventie depressie
beleidsadviezen
2
2
Integrale aanpak preventie depressie bij ouderen
plan van aanpak
2
2
Cursus Lichte en donkere dagen
cursussen
3
3
Cursus spanningsklachten
cursussen
3
3
Bijeenkomst over spanningsklachten
bijeenkomsten
3
3
Voorlichtingsbijeenkomst Sociale contacten ouderen
voorlichtingen
3
3
€ 26.300
€ 7.365
Publieksinformatie depressie
Basispakket lokale accenten
Exploitatie Totaal kosten
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2. lid 2 onder d.
Gebruikers
Algemeen publiek, hoogrisicogroepen.
Partners
Gemeenten, Geestelijke Gezondheidszorg, Algemeen Maatschappelijk Werk, ouderenwerk, Zorgbelang, Jeugdzorg, scholen, Trimbosinstituut, verslavingszorg.
Effect
Ontwerpbegroting
Vroegopsporing depressie door het geven van bekendheid over de
GGD Hart voor Brabant
Pagina 114 van 151
3.5.1
Depressie
Afdeling GB
symptomen van depressie. Toeleiden naar de zorg van mensen met depressieve klachten. Integrale programmatische aanpak van depressie op lokaal niveau.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Algemene toelichting
Preventie van depressie is één van de speerpunten van het kabinet. Mensen met een depressie worden vaak ernstig belemmerd in hun sociaal en maatschappelijk functioneren. In symptoomvrije periodes wordt hun leven vaak beïnvloed door de angst voor een herhaling. De kans op sociaal disfunctioneren wordt groter naarmate de depressie chronischer wordt.
De belangrijkste symptomen van depressie zijn een aanhoudende neerslachtige stemming en een ernstig verlies aan interesse in bijna alle dagelijkse activiteiten. Depressie moet niet worden verward met de gewone neerslachtigheid die iedereen wel eens heeft. Op psychisch niveau zijn de symptomen van een depressie onder meer somberheid, moedeloosheid en hopeloosheid. Op het vitale niveau zijn dat bijvoorbeeld verlies van interesse en plezier, moeheid, gestoorde lichaamsbeleving. Daarnaast zijn andere symptomen mogelijk, zoals eet-/gewichtstoornissen, slaapstoornissen, concentratieproblemen, psychomotorische agitatie (rusteloze activiteit), gevoelens van minderwaardigheid en gedachten over dood en suïcide.
Er zijn raakvlakken met het thema Preventie eenzaamheid en met het programma Leefstijl (de thema’s Overgewicht (vooral stimuleren beweging) en Alcohol).
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Publieksinformatie
Bevorderen van vroegherkenning van depressie en het toeleiden van
depressie
mensen met een risico voor depressie of met depressieve symptomen naar preventieve interventies. Hiervoor wordt de website www.gezondbrabant.nl ingezet. Verder specifieke voorlichting aan hoogrisicogroepen.
Basispakket lokale accenten
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 115 van 151
3.5.1
Depressie
Afdeling GB
Ketenvorming
Betrekken van relevante partijen bij de preventie van depressie.
preventie depressie
Afstemmen van een sluitend aanbod van preventieactiviteiten, door het:
Implementatie
-
benaderen relevante regionale/lokale actoren;
-
definiëren gezamenlijke doelstelling;
-
inventariseren huidig en formuleren aanvullend aanbod;
-
formuleren ketenafspraken;
-
zichtbaar maken van regionaal aanbod.
Ondersteunen van gemeenten bij de implementatie van de landelijke
Handleiding preventie Handleiding depressie in het lokaal gezondheidsbeleid, d.w.z. het depressie
uitwerken van het speerpunt depressie naar een concreet actieplan.
Integrale aanpak
Ondersteunen van gemeenten in het proces van beleid naar activiteit,
preventie depressie
samen met de Geestelijke Gezondheidszorg, op basis van een aanpak
bij ouderen
van het Trimbosinstituut.
Cursus Lichte en
Cursus van 14 bijeenkomsten voor allochtonen, uitgevoerd samen met de
donkere dagen
Geestelijke Gezondheidszorg.
Cursus
Cursus van 6 bijeenkomsten voor allochtone vrouwen, uitgevoerd samen
spanningsklachten
met het Algemeen maatschappelijk werk en fysiotherapie.
Bijeenkomst over
Eenmalige voorlichtingsbijeenkomst voor allochtone vrouwen.
spanningsklachten
Voorlichtingsbijeen-
Eenmalige voorlichtingsbijeenkomst over sociale contacten en het
komst Sociale
voorkomen van eenzaamheid (en daarmee vaak depressie).
contacten ouderen
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 116 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 117 van 151
3.5.2
Preventie eenzaamheid
Omschrijving
Afdeling GB
Verstrekken van publieksinformatie over eenzaamheid en het geven van voorlichtingen en cursussen aan het publiek en hoogrisicogroepen. Ondersteunen van de gemeenten bij een integrale programmatische aanpak voor eenzaamheid (lokaal of regionaal).
Doel
Integrale programmatische aanpak eenzaamheid op lokaal/regionaal niveau. Verbeteren van de preventie van eenzaamheid. Verbeteren van vroegsignalering door bekendheid te geven aan het thema eenzaamheid.
Basispakket uniform
2009
2010
publicaties
1
1
Balanstraject preventie eenzaamheid ouderen/volwassenen
trajecten
8
8
Cursus Samen verder
cursussen
1
1
Voorlichtingsbijeenkomst Sociale contacten voor ouderen
bijeenkomsten
3
3
Publieksinformatie preventie eenzaamheid
Basispakket lokale accenten
Exploitatie Totaal kosten
€ 21.040 € 22.344
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder d en Wet maatschappelijke ondersteuning.
Gebruikers
Gemeenten, welzijnswerk, maatschappelijk werk, Geestelijke Gezondheidszorg, thuiszorg, intramurale zorg ouderen, ouderenorganisaties, verslavingszorg. Algemeen publiek, ouderen.
Partners
Gemeenten lokale/deelregionale partijen zoals Thuiszorg, ouderenwerk, Algemeen maatschappelijk werk, Geestelijke gezondheidszorg.
Effect
Vroegopsporing eenzaamheid door het geven van bekendheid over de symptomen van eenzaamheid. Toeleiden naar de zorg van mensen met eenzaamheidsproblemen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 118 van 151
3.5.2
Preventie eenzaamheid
Afdeling GB
Integrale programmatische aanpak van eenzaamheid op lokaal niveau.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Algemene toelichting
Eenzaamheid is een als onplezierig en ontoelaatbaar ervaren discrepantie tussen de gerealiseerde en de gewenste relaties en is dus een subjectief gegeven. Het gaat daarbij om een persoonlijk gevoel, waarbij kenmerkend is dat men zich niet in staat voelt om op korte termijn zelf iets aan de situatie te veranderen. Er zijn twee vormen van eenzaamheid: sociale eenzaamheid en emotionele eenzaamheid. Bij sociale eenzaamheid is er een tekort aan sociale integratie, het ontbreken van contacten met mensen waarmee men bepaalde gemeen-schappelijke kenmerken deelt, zoals vrienden. Emotionele eenzaamheid treedt op als iemand een hechte, intieme band mist met één ander persoon, in de meeste gevallen een levenspartner. Het ontbreken van een dergelijke gehechtheidsrelatie kan niet worden gecompenseerd door een versterking van sociale integratie en omgekeerd.
Eenzaamheid wordt steeds meer als (toenemend) gezondheidsprobleem erkend. Het kan een bedreiging zijn voor het persoonlijk welbevinden en ziekmakend zijn. Veel voorkomende psychische klachten zijn: verminderd zelfrespect, pessimistisch toekomstperspectief, depressieve gevoelens en angststoornissen. Veel voorkomende lichamelijke klachten zijn: hoofdpijn, maagpijn, ademhalings-problemen, slaapproblemen en gebrek aan eetlust, gekoppeld aan overmatige alcoholconsumptie en een bovengemiddeld gebruik van medicijnen zoals slaap- en kalmerende middelen.
Vrijwel alle gemeenten willen meer aandacht besteden aan preventie van eenzaamheid bij ouderen. In veel gemeenten voeren diverse organisaties en instellingen tal van activiteiten uit die gericht zijn op de preventie of de bestrijding van eenzaamheid. Lokale partijen ontmoeten elkaar in het algemeen niet expliciet voor de afstemming en eventueel samenwerking bij preventie van eenzaamheid bij ouderen. Voor de volwassenen is momenteel minder aandacht bij gemeenten en instellingen, terwijl ook daar grote eenzaamheidsproblemen zijn.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 119 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Publieksinformatie
Bevorderen van vroegherkenning van eenzaamheid en het toeleiden van
preventie
mensen met eenzaamheidsklachten naar preventieve interventies.
eenzaamheid
Hiervoor wordt de website www.gezondbrabant.nl ingezet. Verder specifieke voorlichting aan hoogrisicogroepen.
Basispakket lokale accenten
Balanstraject
Overzicht krijgen van het lokale en regionale aanbod op het gebied van
preventie
preventieve activiteiten rond eenzaamheidsproblemen van volwassenen
eenzaamheid
of ouderen en het afstemmen van deze activiteiten. Een instrument dat
ouderen/volwassenen daarbij ingezet kan worden is de Quick scan facetbeleid thema eenzaamheid.
Cursus Samen verder
Ouderen in contact brengen met elkaar en handvatten bieden voor het leggen en onderhouden van contacten.
Voorlichtingsbijeen-
Ouderen infomeren over hoe eenzaamheid te voorkomen en hoe met
komst Sociale
sociale contacten om te gaan.
contacten voor ouderen
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 120 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 121 van 151
3.5.3
Vangnet en advies
Omschrijving
Afdeling GB
Sociaal-medische vangnetfunctie ten behoeve van zorgwekkende zorgmijders. Het realiseren van een betere zorgstructuur en vangnet voor de groep zorgwekkende zorgmijders.
Doel
Bieden van advies en begeleiding door sociaal-medische zorg voor zorgmijders en dak- en thuislozen (somatiek, vervuiling). Ondersteunen en toeleiden naar de reguliere zorg van sociaal kwetsbare mensen die zelf geen hulp (kunnen) organiseren of vragen. Verzamelen en beschikbaar stellen van betrouwbare cijfers aan de gemeenten over de output van de (bestaande) bemoeizorg. Adviseren gemeenten over de bemoeizorgketen. Ondersteunen vorming en/of functioneren van lokale bemoeizorgnetwerken.
Basispakket uniform Sociaal-medische vangnetfuntie
uren
2009
2010
1.755
1.755
1
1
Basispakket lokale accenten Ondersteunen en/of deelname bemoeizorgteam/hometeam
bijeenkomsten
Verpleegkundig spreekuur op locatie
spreekuren
40
40
Sociaal-medische vangnetzorg
- consulten
75
75
- netwerken
10
10
€ 284.040
€ 477.337
Exploitatie Totaal kosten
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet maatschappelijke ondersteuning (vooral prestatieveld 8).
Gebruikers
Zorgwekkende zorgmijders, dak -en thuislozen, mensen in een sociaal isolement, mensen in vervuilde woning, samenwerkingspartners in bemoeizorg, samenwerkingspartners reguliere somatische zorg, gemeenten.
Partners
Ketenpartners OGGZ. Alle instanties die bemoeienis hebben rondom de cliënt.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 122 van 151
3.5.3
Vangnet en advies
Effect
Afdeling GB
Het bieden van een vangnet voor zorgwekkende zorgmijders. Het toeleiden naar de reguliere zorg. Het realiseren van een optimale zorgketen voor complexe oggz-problemen. Voorkomen van maatschappelijke onrust.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Gezondheidsbevordering.
Algemene toelichting
(Zorgwekkende) zorgmijders vermijden de hulp- en zorgverlening of deze heeft geen passend aanbod voor deze mensen. Bij deze groep is er een (oorzakelijke) relatie met ernstige psychische- en verslavingsproblemen en/of dakloosheid en zijn er complexe problemen. Soms is er een direct verband met woonoverlast en problemen rond veiligheid en leefbaarheid. Er is sprake van versnipperde hulpverlening en ontoereikende of niet bereikbare reguliere hulpverlening De doelgroep past niet in bestaande structuren, aanbod of binnen gangbare regelgeving (bijvoorbeeld: onverzekerden met somatische aandoeningen). Er kan sprake zijn van woningvervuiling of gevaar voor de (volks)gezondheid (cliënt en omgeving). De hele groep heeft vaak te maken met sociaal isolement. De inzet van de GGD vindt plaats als er sprake is van somatische problemen of woningvervuiling.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 123 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Sociaal-medische
Naar aanleiding van signalen benaderen van zorgmijders/overlastsituaties en
vangnetfuntie
doorleiden naar de reguliere zorg en het bieden van ondersteuning aan zorgmijders/risicogroepen door: -
aannemen meldingen en signalen zorgmijders/overlastsituaties en adviseren aan melder;
-
afstemmingsoverleg met keten/netwerkpartners;
-
bieden van ondersteuning en zorgtoeleiding;
-
bieden van sociaal-medische hulp aan (potentiële) dak- en thuislozen en andere zorgmijders;
-
registratiesysteem: beheren systeem en aanbieden aan netwerk/ ketenpartners;
-
organisatie aanpak woningvervuiling en nazorg;
-
adviesfunctie naar de gemeente over toepassing van dwangmiddelen.
Eén van de verpleegkundigen is in 2010 opgeleid tot Nurse Practioner. De GGD zal in 2009 een voorstel doen hoe deze in te zetten binnen de sociaalmedische vangnetfunctie. Daarnaast komt in 2009 een arts in dienst. De GGD onderzoekt de mogelijkheid van een transferverpleegkundige die opname in en ontslag uit het ziekenhuis van zorgmijders en onverzekerden kan begeleiden.
Basispakket lokale accenten
Ondersteunen en/of
Deelname aan (boven)lokale bemoeizorgteams, hometeams of andere
deelname bemoei-
netwerken, waarbij de GGD sociaal-medische deskundigheid inbrengt.
zorgteam/hometeam
Verpleegkundig
Regelmatig aanwezig zijn op plek waar de doelgroep vertoeft, mensen
spreekuur op locatie
helpen met somatische problemen, vertrouwen krijgen en daardoor mogelijk toeleiden naar reguliere hulpverlening.
Sociaal-medische
Sociaal-medische vangnetzorg voor de doelgroep door een Nurse Practioner.
vangnetzorg
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 124 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 125 van 151
3.5.4
Ondersteunen regiefunctie OGGZ
Omschrijving
Afdeling GB
Het verbeteren van de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) door het vergroten van de samenwerking en afstemming van de ketenpartners.
Doel
Het ondersteunen van regiefunctie van gemeenten rond het verbeteren van de OGGZ door het: -
ondersteunen optimaliseren ketenzorg OGGZ;
-
in beeld brengen van problemen;
-
adviseren van gemeenten op basis van de onderzoeksgegevens;
-
geven van een overzicht van effectieve interventies en de mogelijke rol van gemeenten.
Basispakket uniform Ondersteunen regiefunctie OGGZ
Registratiesysteem bijzondere groepen
2009
2010
- bijeenkomsten
9
9
- adviezen
3
3
registratiesysteem
1
1
€ 55.756
€ 57.107
Exploitatie Totaal kosten
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet maatschappelijke ondersteuning (vooral prestatieveld 8).
Gebruikers
Gemeenten en andere regionale en lokale beleidsactoren. Partners in platform OGGZ.
Partners
Gemeenten, Geestelijke gezondheidszorg, Maatschappelijke opvang, Verslavingszorg, Algemeen maatschappelijk werk, Zorgbelang, Zorgkantoor.
Effect
Verbetering van de OGGZ door vergroten van de samenwerking en afstemming van de ketenpartners. Inzicht in OGGZ-problemen en effectieve interventies. Ketenafspraken tussen GGD en regionale partners.
Kwaliteit
De GGD heeft een HKZ-kwaliteitscertificaat voor het onderdeel Openbare geestelijke gezondheidszorg.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 126 van 151
3.5.4
Ondersteunen regiefunctie OGGZ
Algemene toelichting
Afdeling GB
De psychosociale problemen in Nederland nemen toe. Van psychosociale problemen is sprake als er een verstoring optreedt in het geestelijk evenwicht en/of de harmonieuze positie in de eigen omgeving. Door de vermaatschappelijking van de psychiatrie wonen en leven meer burgers met een geestelijke beperking in de wijk. Lichte problemen kunnen beïnvloed worden door preventief optreden (OGGZ gericht op de brede OGGZ-doelgroep). Bij zwaardere problemen waarbij sprake is van zorgmijders wordt bemoeizorg ingezet (OGGZ gericht op de smalle OGGZ-doelgroep). Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het signaleren en bestrijden van risicofactoren op het gebied van de openbare geestelijke gezondheidszorg, het bereiken en begeleiden van kwetsbare personen en risicogroepen, het functioneren als meldpunt voor signalen van crisis of dreiging van crisis bij kwetsbare personen en risicogroepen en het tot stand brengen van afspraken tussen betrokken organisaties over de uitvoering van de openbare geestelijke gezondheidszorg. Om de doelgroep en de risicofactoren beter in kaart te kunnen brengen onderzoekt de GGD de mogelijkheden om te komen tot een OGGZ-monitor. De ervaringen met de pilot in Tilburg in 2008 en de landelijke ontwikkelingen worden hierbij betrokken.
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Ondersteuning
Ondersteunen van de regiefunctie van de gemeenten door inhoudelijke- en
regiefunctie OGGZ
procesondersteuning. Op verzoek van gemeenten bieden van proces- en/of inhoudelijke ondersteuning bij afstemmings- en samenwerkingsoverleg. Dit kan in de vorm van: -
secretariaatsfunctie;
-
projectleiderschap;
-
projectdeelname;
-
procesondersteuning bij het formuleren van samenwerkingsafspraken.
Registratiesysteem
Het inzicht in de gezondheid van kwetsbare mensen is onvoldoende.
bijzondere groepen
Vanwege onze bemoeizorgtaak hebben wij een registratiesysteem waarvan ook andere instellingen gebruik maken. Wij zullen in overleg met de gemeenten bezien welke bijdrage de GGD kan bieden in het verder professionaliseren van de registratie van de zorg aan deze groep.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 127 van 151
3.5.5
Huiselijk geweld
Afdeling GB
Omschrijving
Het verbeteren van signalering en (keten)aanpak van huiselijk geweld.
Doel
Ontwikkelen van een optimaal aanbod rond de preventie van huiselijk geweld en het attenderen van de gemeenten hierop. Zorgbemiddeling voor allochtonen die met huiselijk geweld te maken hebben, om zo het huiselijk geweld te stoppen. Het informeren van allochtonen over het voorkomen en stoppen van huiselijk geweld. Deskundigheidsbevordering leerkrachten basisonderwijs rond signalen kindermishandeling.
Basispakket lokale accenten
2009
Zorgbemiddeling voor allochtonen
trajecten
Voorlichting allochtone doelgroepen
bijeenkomsten
Voorlichting signalering kindermishandeling
2010
1
1
10
10
scholen
5
5
Training vroegsignalering docenten Basisonderwijs
trainingen
--
15
Deelname stuurgroep Advies en Steunpunt huiselijk geweld
stuurgroep
--
2
€ 28.404
€
Exploitatie Totaal kosten
4.769
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet maatschappelijke ondersteuning (vooral prestatieveld 7 en 8)
Gebruikers
Gemeenten en partners in de ketenzorg preventie en aanpak huiselijk geweld, allochtonen, leerkrachten basisonderwijs.
Partners
Gemeenten, geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke opvang, verslavingszorg, algemeen maatschappelijk werk, politie, reclassering, Openbaar ministerie, Advies- en steunpunt huiselijk geweld, samenwerkingspartners bij zorgbemiddeling, Meldpunt kindermishandeling, Bureau Jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming.
Effect
Ontwerpbegroting
Verbetering van signalering en (keten)aanpak van huiselijk geweld.
GGD Hart voor Brabant
Pagina 128 van 151
3.5.5
Huiselijk geweld
Afdeling GB
Kwaliteit
De afdeling Gezondheidsbevordering is ISO-gecertifeerd.
Algemene toelichting
Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. Geweld is de aantasting van de persoonlijke integriteit. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen geestelijk geweld, lichamelijk geweld en seksueel misbruik. De huiselijke kring bestaat uit (ex-) partners, gezins- of familieleden en huisvrienden. Het begrip huiselijk wijst dus op de relatie tussen pleger en slachtoffer en niet zozeer op de plek waar het gebeurt (het eigen huis). Bij huiselijk geweld gaat het om ernstig, aanhoudend en regelmatig terugkerend geweld. De cijfers over huiselijk geweld zijn schrikbarend. Geschat wordt dat bijna 14% van de Nederlandse bevolking ooit slachtoffer is (geweest) van huiselijk geweld en een aanzienlijk deel ervaart zelfs dagelijks de gevolgen. Voor veel slachtoffers heeft huiselijk geweld ingrijpende gevolgen. In 2009 wordt de mogelijkheid onderzocht van inzet van een arts, Nurse Practitioner en/of Verpleegkundige t.b.v. sociaal-medische taken in het kader van huiselijk geweld (letselspreekuur, medische verklaring, e.d.).
Inhoud activiteit
Basispakket lokale accenten
Zorgbemiddeling voor
Zorgbemiddeling voor allochtonen die met huiselijk geweld te maken
allochtonen
hebben. Inzet van GGD-medewerkers die de taal en cultuur van de allochtone doelgroepen beheersen en kennen voor zorgbemiddeling via de steunpunten Huiselijk Geweld.
Voorlichting
Het informeren van allochtone doelgroepen over het voorkomen en
allochtone
stoppen van huiselijk geweld.
doelgroepen
Voorlichting door GGD-medewerkers die de taal en cultuur van de allochtone doelgroepen beheersen en kennen aan de diverse doelgroepen (vrouwen, mannen, Turkse en Arabische).
Voorlichting
Bijeenkomst voor leerkrachten basisonderwijs gericht op het vroegtijdig
signalering
herkennen van signalen van kindermishandeling en hoe daarmee om te
kindermishandeling
gaan.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 129 van 151
3.5.5
Huiselijk geweld
Afdeling GB
Training
Training om docenten in het Basisonderwijs vroegtijdig te leren
vroegsignalering
signaleren indien er met een leerling iets aan de hand is op sociaal-
docenten
emotioneel gebied en handvatten aan te reiken hoe vervolgens te
Basisonderwijs
handelen. De training is breder dan huiselijk geweld.
Deelname stuurgroep
Deelnemen aan de stuurgroepen in ASHG Midden-Brabant en ASHG
Advies en Steunpunt
Brabant- Noord.
huiselijk geweld
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 130 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 131 van 151
3.5.6
Psychosociale hulp bij incidenten
Omschrijving
Afdeling GB
Het verlenen van psychosociale hulp bij incidenten (PSHI) aan slachtoffers van en betrokkenen bij een ingrijpende gebeurtenis.
Doel
Lokaal en regionaal goed afgestemde organisatie van psychosociale hulp aan slachtoffers van en betrokkenen bij een ingrijpende gebeurtenis. Afstemmen van de hulpverlening door verschillende instanties. Het voorkomen van maatschappelijke onrust en agendasetting.
Basispakket uniform Onderhouden meldroute PSHI
Incidentenondersteuning PSHI
2009
2010
- PSHI-systeem
1
1
- bijeenkomsten
2
2
incidenten
4
4
Exploitatie Totaal kosten
€ 52.624 € 75.207
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Alle 29 gemeenten.
Basis
Wet publieke gezondheid, artikel 2, lid 2 onder g en Wet maatschappelijke ondersteuning (vooral prestatieveld 8).
Gebruikers
Gemeenten, samenwerkingspartners, algemeen publiek.
Partners
Stuurgroep PSHOR/PSHI, Gemeenschappelijk meldcentrum, politie, brandweer, ambulancezorg, Slachtofferhulp, maatschappelijk werk, Telefonische hulpdienst, geestelijke gezondheidszorg.
Effect
Regionaal en lokaal goed afgestemde organisatie van psychosociale hulp aan slachtoffers, directe omgeving en algemeen publiek bij een ingrijpende gebeurtenis. Afgestemd aanbod hulpverlening bij ingrijpend incident. Ondersteuning burgemeester bij ingrijpend incident. Het voorkomen van maatschappelijke onrust.
Kwaliteit
De afdeling Gezondheidsbevordering is ISO-gecertifeerd.
Algemene toelichting
Er is steeds vaker sprake (van een dreiging) van maatschappelijke onrust
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 132 van 151
3.5.6
Psychosociale hulp bij incidenten
Afdeling GB
bij een ingrijpende (lokale) gebeurtenis (bijvoorbeeld een brand of gezinsdrama’s). De normale inzet van politie en hulpverleners is niet meer voldoende, maar een opgeschaalde organisatie is niet nodig. Er moet vanuit het openbaar bestuur een hulporganisatie worden opgezet die snel is te mobiliseren, gericht op psychosociale hulpverlening. De GGD ondersteunt hierbij als secretaris. Bij rampen of grootschalige ongevallen volgt de GGD proces 24 van de GHOR. Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Onderhouden
Advisering aan gemeenten en beheren van de Routekaart PSHI.
meldroute PSHI
Afstemmingsoverleg/samenwerking en afstemming tussen betrokken partners door: -
ondersteuning van en deelname aan afstemmingsteams PSHI in Brabant-Noord en in Midden-Brabant;
-
deelname aan Stuurgroep PSHOR/PSHI (in Brabant-Noord);
-
formuleren ketenafspraken;
-
casusoverleg
-
onderhoud, opleiding en oefening van het systeem PSHI-digitaal.
Incidentenonder-
Bij een incident waarbij het PSHI-proces wordt opgestart, levert de GGD
steuning PSHI
procesondersteuning. Hier zijn geen uren voor beschikbaar. Dit betekent dat de noodzakelijke inzet ten koste gaat van de uitvoering van andere taken. Hierover zal overleg worden gevoerd.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 133 van 151
3.5.7
Omschrijving
Forensische geneeskunde
Afdeling AGZ
Uitvoeren van medische diensten en geven van adviezen voor politie, justitie, gemeenten en (eventueel) penitentiaire inrichtingen.
Doel
Aanbod van gespecialiseerde medische diensten aan derden. In stand houden van wachtarts buiten kantooruren.
2009
2010
aantal
500
500
aantal
2.000
2.200
Basispakket uniform Lijkschouwingen
Plus taken Diensten voor derden
Exploitatie Totaal kosten
€ 610.833 € 630.332
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Politie West- en Midden-Brabant, Politie Brabant-Noord, Penitentiaire Inrichting Tilburg, Justitie Breda en 's-Hertogenbosch, begrafenisondernemers.
Basis
Wet op de lijkbezorging, artikel 3 en 4. Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding, artikel 293, lid 2 en artikel 294, lid 2.
Gebruikers
Alle 29 gemeenten, 2 politieregio’s en Justitie.
Partners
Ketenpartners in de zorg, GGZ, Novadic-Kentron, huisartsen, ziekenhuizen, etc.
Effect
Goede medische zorg voor arrestanten en gedetineerden. Uitvoering van wettelijke taken rond de lijkschouw.
Kwaliteit
Het onderdeel GHOR is HKZ-gecertificeerd.
Algemene toelichting
Bij twijfel aan een natuurlijke dood en bij overtuigd zijn van een nietnatuurlijke dood (en bij euthanasie) moet de behandelende arts de gemeentelijke lijkschouwer inschakelen. Een wijziging in de Wet op de
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 134 van 151
3.5.7
Forensische geneeskunde
Afdeling AGZ
lijkbezorging (datum niet bekend) zal leiden tot een verplichte lijkschouw bij alle overledenen jonger dan 18 jaar. De Wet op de lijkbezorging verplicht gemeenten ertoe een of meer lijkschouwers aan te wijzen. De GGD voert deze taak uit voor alle gemeenten in zijn werkgebied. Met Justitie zijn er landelijke afspraken rond de euthanasieregeling.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 135 van 151
3.5.8
Omschrijving
Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen
Afdeling: GHOR
De voorbereiding en organisatie van de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen in de Veiligheidsregio Brabant-Noord.
Doel
Afstemmen en coördineren van de geneeskundige hulpverlenings- en (volks)gezondheidsketen bij ongevallen en rampen.
Plustaken Uitvoering GHOR-taken Brabant-Noord
2009
2010
--
--
Exploitatie Totaal kosten
€ 2.394.000 € 2.385.278
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
Algemeen bestuur Veiligheidsregio Brabant-Noord.
Wettelijke basis
Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, artikel 2 en 3.
Gebruikers
21 Gemeenten met ruim 600.000 inwoners in de Veiligheidsregio BrabantNoord.
Partners
Gemeenten, politie, brandweer, gezondheidsinstellingen, maatschappelijk werk, intramurale instellingen, vrijwilligersorganisaties zoals Slachtofferhulp en het Nederlandse Rode Kruis.
Resultaat
Een naadloze overgang naar opgeschaalde hulpverlening, als voortzetting van de dagelijkse spoedeisende medische hulpverlening en crisishulp.
Kwaliteit
De afdeling is HKZ-gecertificeerd.
Algemene
De afdeling GHOR voert, in afstemming met de Veiligheidsregio Brabant-Noord
toelichting
, de GHOR-taken uit, die daarvoor ook bestuurlijk verantwoordelijk is. Zie verder de begroting van de Veiligheidsregio.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 136 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 137 van 151
Afdeling: Directiesecretariaat, GB
3.6. Gemeente en GGD Omschrijving
Ondersteunen van de bestuurlijke besluitvorming en informatievoorziening.
Doel
Uitvoering van de wensen van de gemeenten en de bestuursbesluiten. Gemeenten hebben inzicht in de ontwikkelingen en dienstverlening van de GGD (inhoudelijk en prestaties) en kunnen hierop sturen. Gemeenten nemen besluiten over de begroting en de diensten van de GGD. De GGD heeft inzicht in de wensen van de gemeenten als klant.
Basispakket uniform
2009
2010
Bestuurlijke besluitvorming
vergaderingen
41
62
Planning en control
stukken
17
17
Relatiebeheer
klantgesprekken
35
35
Incidentele overleggen
overleggen
40
60
Lokale accenten basispakket
adviezen
29
29
Gemeentelijk jaarverslag
verslagen
29
29
Exploitatie Totaal kosten
€ 1.130.234 € 1.141.941
Bijzonderheden
Opdrachtgevers
29 gemeenten.
Wettelijke basis
Wet publieke gezondheid, artikel 14, lid 1. Wet gemeenschappelijke regelingen, o.a. artikel 34 en 35. Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Gemeenschappelijke regeling GGD Hart voor Brabant, artikel 12 e.v., artikel 20 e.v.
Gebruikers
29 Gemeenten, algemeen publiek, partners.
Resultaat
Gemeenten zijn op de hoogte van de doelstellingen, activiteiten en prestaties van de GGD en kunnen hiermee de organisatie aansturen. Er zijn duidelijke afspraken met de gemeenten, collectief (Algemeen Bestuur) en individueel. Het publiek is op de hoogte van het werk van de GGD.
Kwaliteit
Het Directiesecretariaat is ISO-gecertificeerd en onderhoudt een kwaliteitssysteem.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 138 van 151
Afdeling: Directiesecretariaat, GB
3.6. Gemeente en GGD
Algemene toelichting
De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de publieke gezondheid en de inrichting en aansturing van de GGD Hart voor Brabant. Deze GGD werkt als gemeenschappelijke regeling voor 29 gemeenten en moet als openbaar lichaam voldoen aan een aantal specifieke eisen en wensen.
Bestuurlijke
De GGD moet zorgen voor een zorgvuldige voorbereiding van de bestuurlijke
besluitvorming
besluitvorming en de uitvoering hiervan. In 2010 zullen er meer bijeenkomsten zijn door/voor de nieuwe raden en colleges.
Planning en control
Voor de GGD gelden wettelijke bepalingen voor de planning en control. Deze zijn uitgewerkt in de gemeenschappelijke regeling en een financiële verordening.
Relatiebeheer
Een grote GGD kan leiden tot een te grote afstand tussen de gemeente en haar GGD. De GGD werkt daarom met relatiebeheer, evalueert daarin samen met de gemeente zijn diensten en neemt kennis van ontwikkelingen bij de gemeente die daarvoor sturend kunnen zijn. Een maal per jaar is er een ‘klantgesprek’ tussen de gemeente en de GGD. Daarbij gaat het vooral over de tevredenheid van de gemeenten en de ontwikkelingen die voor het werk van de GGD van belang (kunnen) zijn. De vragen, klachten en wensen van gemeenten die uit deze gesprekken komen, gaan door naar de GGD en deze bewaakt de afhandeling ervan.
Incidentele
Gemeenten verzoeken steeds meer om de aanwezigheid en inbreng van de
overleggen
GGD (directie of relatiebeheerder) op incidentele momenten.
Lokale accenten
De diensten van de GGD moeten zoveel mogelijk aansluiten bij de lokale
basispakket
situatie: gezondheid, beleid en netwerk. Daarom heeft het bestuur gekozen voor een basispakket waarin elke gemeente lokale accenten kan aanbrengen. De keuze van die accenten komt tot stand op basis van een GGD-advies.
Gemeentelijk
Gemeenten willen inzicht in de geleverde diensten en de effecten daarvan.
jaarverslag
Per gemeente stelt de GGD jaarlijks een lokaal verslag op met de activiteiten die hij voor en in de gemeente heeft uitgevoerd.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 139 van 151
Inhoud activiteit
Basispakket uniform
Bestuurlijke
Voorbereiden van en ondersteunen bij vergaderingen van:
besluitvorming
-
Algemeen Bestuur (4);
-
Dagelijks Bestuur (12);
-
ambtenarenoverleggen (9);
-
portefeuillehoudersoverleggen (17);
-
voorlichting raadscommissies gemeenten (20).
Planning en control
Opstellen van de voorjaarsnota en deze bespreken in een conferentie voor gemeenten en verwerken reacties. Ondersteuning bij het opstellen van de: -
begroting en beheersbegroting;
-
bestuursrapportages en jaarrekening;
-
(populair) jaaroverzicht.
Voorlichting bij de planning- en controlcyclus.
Lokale accenten
Overleg en toelichting per gemeente (29).
basispakket
Vertalen besluiten lokale accenten in planning- en controlcyclus.
Relatiebeheer
Klantgesprekken: 1 x per jaar ; met de grote gemeenten is er vaker contact. De jaarlijkse klantgesprekken worden voorbereid door interne klantenteams. Verslaglegging + afwerken afspraken.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 140 van 151
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 141 van 151
4. Financiën
Inwonersbijdrage 2010 Bij de vaststelling van de begroting 2009 heeft het Algemeen Bestuur ook een besluit genomen over de meerjarenbegroting 2009-2012: deze is voor de GGD (en de gemeenten) een vast financieel kader, waarbij bij gelijkblijvend beleid alleen de nominale ontwikkelingen tot aanpassing mogen leiden. In 2010 is er echter sprake van extra taken. De inwonersbijdrage 2010 ziet er daarom als volgt uit: regio Midden- 's-Hertogen- BrabantBrabant
bosch
Noordoost
14,11
15,10
14,23
basispakket (waarvan lokale accenten: € 1,55)
14,11
14,11
14,11
incidentele kosten EKD (toelichting: zie onder)
0,48
0,48
0,48
autonome verschillen (toelichting: zie onder)
--,--
0,99
0,12
structurele kosten Infectieziektebestrijding
pm
pm
pm
Correctie nominale ontwikkeling 2008/2009
0,16
0,17
0,16
Indexering 2010 (toelichting: zie onder)
0,20
0,21
0,20
Totaal inwonersbijdrage 2010
14,95
15,96
15,07
Inwonersbijdrage 2009
Inwonersbijdrage 2010
(toelichting: zie bijgevoegd bestuursvoorstel)
Toelichting
Incidentele kosten EKD Vanaf 2009 zijn de gemeenten wettelijk verplicht om een elektronisch kinddossier te gebruiken. De JGZ-organisaties hebben hiervoor een begroting opgesteld die het Algemeen Bestuur van de GGD in april heeft vastgesteld. Deze begroting laat een incidenteel tekort van € 1,5 miljoen zien. We konden de gemeenten niet meer vragen om dit mee te nemen in hun begroting voor 2009 en hebben een deel van deze kosten daarom voorgefinancierd. We hebben besloten dat de gemeenten deze voorfinanciering bekostigen met een tijdelijke verhoging van de inwonersbijdrage (voor de jaren 2010 t/m 2012).
Autonome verschillen Bij de fusie van de GGD'en in 2001 stelden de Algemene Besturen vast dat er nog (historische) verschillen waren tussen de regio’s, vooral in het automatiseringsniveau en huisvestingskosten. Vooral voor de gemeenten in de regio ’s-Hertogenbosch leidt dit tot hogere kosten; de gemeente ’s-Hertogenbosch zou met een voorstel komen om dit op te lossen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 142 van 151
Structurele kosten Infectieziektebestrijding (IZB) Wij hebben het Algemeen Bestuur van de GGD in april 2009 toegezegd met een uitgewerkt voorstel te komen voor de structurele uitbreiding van de infectieziektebestrijding, vóór de vaststelling van de definitieve begroting 2010. Dit voorstel komt op de agenda van dezelfde vergadering. In de begroting 2010 is de extra bijdrage infectieziektebestrijding (€ 0,19) nu financieel niet verwerkt, maar zijn wel de extra prestaties opgenomen (zie blz. 91).
Korting voor plustaken Naast het basispakket kunnen gemeenten plustaken van de GGD afnemen, die we op basis van een uurtarief in rekening brengen. We willen vanaf 2010 een kortingsregeling voor deze plustaken invoeren bij contracten van minstens 4 jaar en vanaf een bepaald budget. Deze korting leidt dan niet tot een lager factuurbedrag, maar tot extra plustaken. Het tarief zal kostendekkend zijn maar ook concurreren met markttarieven.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 143 van 151
Ontwerpbegroting 2010
bijlage 1: Inwonersbijdragen 2010
Inwonersbijdrage basispakket 2010
Basispakket na herijking prijspeil 2009 Correctie nominale ontwikkelingen 2008/2009 Nominale ontwikkelingen 2010 Inwonersbijdrage basispakket 2010 waarvan: basispakket uniform deel lokale accenten binnen het basispakket autonome kosten totaal Extra bijdrage EKD (2010-2012) Totale gemeentelijke bijdrage 2010 Nominale ontwikkelingen Prijzen Begroting 2009 Begroting 2010 Lonen Begroting 2009 Begroting 2010
regio Middenregio 's-Hertogen Brabant bosch 14,11 15,10 0,16 0,17 0,20 0,21 14,47 15,48
BrabantNoordoost 14,23 0,16 0,20 14,59
12,92 1,55 0,00
12,92 1,55 1,01
12,92 1,55 0,12
14,47
15,48
14,59
0,48
0,48
0,48
14,95
15,96
15,07
2008
2009
2010
2,00% 2,50% 0,50%
2,00% 1,75% -0,25%
0,00% 0,50% 0,50%
4,30% 3,80%
2,50% 4,75%
0,00% 2,00%
-0,50%
2,25%
2,00%
3,75%
0,25% 1,75% 1,12% 1,37% 2,50%
2,50%
Correctie prijsontwikkeling 2008 en 2009 Correctie loonontwikkeling 2008 en 2009 Gewogen correctie nominale ontwikkeling 2008/2009 Gewogen nominale ontwikkeling 2010 Totaal toe te rekenen index inwonersbijdrage 2010 Index tarieven plustaken
2010 totaal
0,75%
2,50%
Prognose gemeente Tilburg januari 2009 prijzen lonen
2008 2,50% 3,80%
2009 1,75% 4,75%
1010 0,50% 2,00%
Kosten beheersbegroting 2008 (*1000) excl RAV Personele lasten Materiele lasten
32.214 18.790 13.424
58,3% 41,7%
afgerond 58% 42%
Gewogen index gemeente Tilburg 2010
1,37%
Contactpersoon: Petra Peeters afd. Concernfinancien gemeente Tilburg
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 144 van 151
bijlage 2: Overzicht lasten en baten 2010 lasten budgettair kader 2010
Programma's
inkomsten Onttrekking inwoners derden reseve bijdrage plustaken basispakket 2010 2010 2010
per inwoner 2010
1 1.1 1.2 1.3
Zicht op gezondheid Gezondheidsmonitor en toekomstverkenningen Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid Sociale kaart Totaal
766.486 1.186.643 233.794 2.186.923
100.381 553.088 16.961 670.430
666.105 633.555 216.833 1.516.493
0,65 0,62 0,21 1,49 4,62
2 2.1 2.2 2.3 2.4
Jeugd, gezin en school Gezondheidsonderzoek Spraak-/taaladvies Gedrag en opvoeding Gezond en veilig op school Totaal
5.738.057 844.245 1.079.149 1.982.620 9.644.071
953.747 226.962 242.247 615.114 2.038.071
4.784.310 617.283 736.901 1.367.506 7.506.000
4,69 0,61 0,72 1,34 7,36
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8
Leefstijl Publieksinformatie en documentatie Alcohol Roken Overgewicht Diabetes Valpreventie Wijkgericht gezondheidswerk Voorlichting bevolkingsonderzoeken Totaal
762.545 392.277 87.324 197.734 71.240 35.024 871.227 58.119 2.475.491
391.816 261.375 8.200
593.295 47.252 1.342.322
370.729 130.903 79.124 197.734 30.856 35.024 277.932 10.867 1.133.169
0,36 0,13 0,08 0,19 0,03 0,03 0,27 0,01 1,11
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
Infectieziektebestrijding Algemene infectieziektebestrijding 877.081 Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen 3.128.741 Tuberculosebestrijding 3.143.082 Reizigerszorg 2.013.680 Medische milieukunde 600.322 Technische hygiënezorg 1.350.787 Totaal 11.113.694
46.907 2.411.896 1.587.108 2.013.680 240.414 1.228.645 7.528.651
200.000
830.175 716.845 1.355.975
0,81 0,70 1,33
200.000
359.908 122.142 3.385.044
0,35 0,12 3,32
7.365 22.344 288.295 57.107 4.769 19.296 265.008
0,01 0,02 0,28 0,06 0,00 0,02 0,26
664.183
0,65
5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 6
Geestelijke gezondheidszorg en crisisaanpak Depressie 7.365 Preventie eenzaamheid 22.344 Vangnet en advies 477.337 Ondersteunen regiefunctie OGGZ 57.107 Huiselijk geweld 4.769 Psychosociale hulp bij incidenten 75.207 Forensische geneeskunde 630.332 Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen 2.385.278 Totaal 3.659.738 Gemeente en GGD Ondersteuning medische opvang asielzoekers Totaal TOTAAL 2010
Ontwerpbegroting
100.000 100.000
40.385
189.042 0 55.912 365.324 2.385.278 2.995.555
1.141.941
264.507
0
877.434
0,86
258.903 1.400.844
258.903 523.410
0
877.434
0,86
30.480.762
15.098.439
300.000
15.082.323
GGD Hart voor Brabant
Pagina 145 van 151
Bijlage 3: Bijdrage 2010 per gemeente
Regio Midden-Brabant s-Hertogenbosch Brabant-Noordoost Gemeente
inwoners 2009
totaal inwonersbijdrage
waarvan basispakket uniform deel
14,95 15,96 15,07
12,92 12,92 12,92
totaal inw.bijdrage
waarvan basispakket lokale accenten 1,55 1,55 1,55
autonome kosten
EKD kosten
0,00 1,01 0,12
0,48 0,48 0,48
waarvan waarvan uniform deel lok. accenten
autonome kosten
EKD kosten
Regio Midden-Brabant Dongen 25.385 Gilze en Rijen 25.818 Goirle 22.458 Heusden (Drunen) 24.953 Hilvarenbeek 15.072 Loon op Zand 22.958 Oisterwijk 25.736 Tilburg 203.482 Waalwijk 45.743 Subtotaal 411.605
379.506 385.979 335.747 373.052 225.326 343.222 384.753 3.042.056 683.858 6.153.500
327.974 333.569 290.157 322.397 194.730 296.617 332.509 2.628.987 591.000 5.317.941
39.347 40.018 34.810 38.678 23.362 35.585 39.891 315.397 70.902 637.988
0 0 0 0 0 0 0 0 0 -
12.185 12.393 10.780 11.978 7.235 11.020 12.353 97.671 21.957 197.571
Regio 's-Hertogenbosch Boxtel 30.317 Haaren 13.714 Heusden (Vlijmen) 18.070 Schijndel 22.888 's-Hertogenbosch 137.802 Sint-Michielsgestel 28.273 Vught 25.281 Subtotaal 276.345
483.859 218.875 288.392 365.292 2.199.320 451.237 403.485 4.410.461
391.696 177.185 233.460 295.713 1.780.402 365.287 326.631 3.570.373
46.991 21.257 28.008 35.476 213.593 43.823 39.186 428.334
30.620 13.851 18.250 23.117 139.180 28.556 25.534 279.108
14.552 6.583 8.673 10.986 66.145 13.571 12.135 132.645
Regio Brabant-Noordoost Bernheze 29.579 Boekel 9.698 Boxmeer 28.583 Cuijk 24.330 Grave 12.625 Landerd 14.798 Lith 6.674 Maasdonk 11.225 Mill en Sint Hubert 11.042 Oss 77.065 Sint Anthonis 11.799 Sint-Oedenrode 17.438 Uden 40.356 Veghel 37.110 Subtotaal 332.322
445.756 146.149 430.746 366.653 190.259 223.006 100.577 169.161 166.403 1.161.370 177.811 262.791 608.165 559.248 5.008.093
382.161 125.298 369.292 314.344 163.115 191.190 86.228 145.027 142.663 995.680 152.443 225.299 521.400 479.461 4.293.600
45.847 15.032 44.304 37.712 19.569 22.937 10.345 17.399 17.115 119.451 18.288 27.029 62.552 57.521 515.099
3.549 1.164 3.430 2.920 1.515 1.776 801 1.347 1.325 9.248 1.416 2.093 4.843 4.453 39.879
14.198 4.655 13.720 11.678 6.060 7.103 3.204 5.388 5.300 36.991 5.664 8.370 19.371 17.813 159.515
15.572.053 13.181.914
1.581.422
318.987
489.731
Totaal
1.020.272
Gemeentelijke bijdrage: Basispakket - uniform deel Basispakket - lokale accenten EKD kosten Totaal inwonersbijdrage 2009
13.500.901 incl. autonome kosten 1.581.422 489.731 15.572.053
Bron inwoners: CBS - inwonersaantallen per gemeente op 01-01-2009 (voorlopige cijfers, peildatum 30 maart 2009)
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 146 van 151
bedragen in euro's x 1.000 Bijlage 4: Meerjarenbegroting 2010-2013 (in prijzen 2010) lasten baten gem.bijdrage 2010 2010 2010 1 Zicht op gezondheid 1.1 Gezondheidsmonitor en toekomstverkenningen 766 100 666 1.2 Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid 1.187 553 634 1.3 Sociale kaart 234 17 217 Totaal 2.187 670 1.516
lasten 2011
baten 2011
gem.bijdrage 2011
lasten 2012
baten 2012
gem.bijdrage 2012
lasten 2013
baten 2013
gem.bijdrage 2013
766 1.187 234 2.187
100 553 17 670
666 634 217 1.516
766 1.187 234 2.187
100 553 17 670
666 634 217 1.516
766 1.187 234 2.187
100 553 17 670
666 634 217 1.516
2 2.1 2.2 2.3 2.4
Jeugd, gezin en school Gezondheidsonderzoek Spraak-/taaladvies Gedrag en opvoeding Gezond en veilig op school Totaal
5.738 844 1.079 1.983 9.644
954 227 342 615 2.138
4.784 617 737 1.368 7.506
5.738 844 979 1.983 9.544
954 227 242 615 2.038
4.784 617 737 1.368 7.506
5.738 844 979 1.983 9.544
954 227 242 615 2.038
4.784 617 737 1.368 7.506
5.738 844 979 1.983 9.544
954 227 242 615 2.038
4.784 617 737 1.368 7.506
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8
Leefstijl Publieksinformatie en documentatie Alcohol Roken Overgewicht Diabetes Valpreventie Wijkgericht gezondheidswerk Voorlichting bevolkingsonderzoeken Totaal
763 392 87 198 71 35 871 58 2.475
392 261 8 0 40 0 593 47 1.341
371 131 79 198 31 35 278 11 1.134
763 392 87 198 71 35 871 58 2.475
392 261 8 0 40 0 593 47 1.341
371 131 79 198 31 35 278 11 1.134
763 392 87 198 71 35 871 58 2.475
392 261 8 0 40 0 593 47 1.341
371 131 79 198 31 35 278 11 1.134
763 392 87 198 71 35 871 58 2.475
392 261 8 0 40 0 593 47 1.341
371 131 79 198 31 35 278 11 1.134
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
Infectieziektebestrijding Algemene infectieziektebestrijding Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen Tuberculosebestrijding Reizigerszorg Medische milieukunde Technische hygiënezorg Totaal
877 3.129 3.143 2.014 600 1.351 11.114
47 2.412 1.787 2.014 240 1.229 7.729
830 717 1.356 0 360 122 3.385
877 3.129 3.043 2.014 600 1.351 11.014
47 2.412 1.687 2.014 240 1.229 7.629
830 717 1.356 0 360 122 3.385
877 3.129 2.943 2.014 600 1.351 10.914
47 2.412 1.587 2.014 240 1.229 7.529
830 717 1.356 0 360 122 3.385
877 3.129 2.943 2.014 600 1.351 10.914
47 2.412 1.587 2.014 240 1.229 7.529
830 717 1.356 0 360 122 3.385
5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8
Geestelijke gezondheidszorg en crisisaanpak Depressie Preventie eenzaamheid Vangnet en advies Ondersteunen regiefunctie OGGZ Huiselijk geweld Psychosociale hulp bij incidenten Forensische geneeskunde Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen Totaal
7 22 477 57 5 75 630 2.385 3.658
0 0 189 0 0 56 365 2.385 2.995
7 22 288 57 5 19 265 0 663
7 22 477 57 5 75 630 2.385 3.658
0 0 189 0 0 56 365 2.385 2.995
7 22 288 57 5 19 265 0 663
7 22 477 57 5 75 630 2.385 3.658
0 0 189 0 0 56 365 2.385 2.995
7 22 288 57 5 19 265 0 663
7 22 477 57 5 75 630 2.385 3.658
0 0 189 0 0 56 365 2.385 2.995
7 22 288 57 5 19 265 0 663
1.142
265
877
1.142
265
877
1.142
265
877
1.142
265
877
259 1.401
259 524
0 877
259 1.401
259 524
0 877
259 1.401
259 524
0 877
259 1.401
259 524
0 877
30.479
15.397
15.081
30.279
15.197
15.081
30.179
15.097
15.081
30.179
15.097
15.081
6 Gemeente en GGD Ondersteuning medische opvang asielzoekers Totaal TOTAAL 2010
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 147 van 151
Begroting 2010 - Tarieven 2010
2009
2010
Uurtarieven Teamassistente
62,80
64,40
Secretaresse Voorlichter/projectassistent/managementassistent
66,10 73,20
67,80 75,00
Sociaal verpleegkundige/logopedist/psychologisch medewerker
83,20
85,30
GVO-medewerker/OGGZ-verpleegkundige
97,00
99,40
GVO-functionaris/Nurse-practitioner
104,90
107,50
Beleidsfunctionaris/epidemioloog/psycholoog/medisch milieukundige
119,90
122,90
Sociaal geneeskundige
140,20
143,70
Jeugd, gezin en school Gezondheidsonderzoek Extra PGO jaarcohort 8/9 jaar - per onderzoek Kortdurende vervolgbegeleiding - per 3 gesprekken
16,70
17,10
249,90
256,10
Spraak-/taaladvies Consultatieve logopedie 0-4 jaar - per uur
83,20
85,30
Begeleiding logopedie - per leerling
81,20
83,20
Collectieve preventie logopedie - per uur Groepsvoorlichting logopedie - per uur
83,20 83,20
85,30 85,30
119,90
122,90
Gedrag en opvoeding Voorlichtingsbijeenkomst per uur Psychodiagnostisch onderzoek (taxatieonderzoek) Kortdurende psychologische begeleiding Gezond op school Extra deelname PCL en CVI - per uur
140,40
143,90
Zorgteams basisonderwijs - per 10 zorgteambijeenkomsten Spreekuren basisonderwijs - per spreekuur
4.471,00 166,20
4.582,80 170,40
Pedagogisch spreekuur - per spreekuur Netwerken preventieve jeugdzorg - per 10 netwerkbijeenkomsten
119,90 2.798,00
122,90 2.868,00
Cursussen - per bijeenkomst
447,00
458,20
Voorlichtingsbijeenkomsten - per bijeenkomst
447,00
458,20
86,40
88,60
130,10
133,40
70,10
71,90
1,69
1,73
Poetsinstructies - per voorlichting Adviezen ontheffing leerplicht/leerlingenvervoer - per uur Medische indicatie kinderdagverblijven - per advies Extern vertrouwenspersoon - per leerling Preventie ziekteverzuim voortgezet onderwijs - per project bijdrage per school (coördinatie en begeleiding) kosten per 100 leerlingen
4.277,00
4.384,00
1.652,00
1.693,00
134,60
138,00
Leefstijl Roken Cursus Stoppen met roken De directie van de GGD is gemandateerd om dit tarief naar boven of naar beneden aan te passen.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 148 van 151
Begroting 2010 - Tarieven 2010
Infectieziektebestrijding Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen SOA onderzoek inclusief HIV-test
gratis
gratis
HIV-test zonder soa-onderzoek
37,70
38,60
HIV-consult Hepatitis B Titer (bloedonderzoek)
18,80 31,20
19,30 32,00
Verklaring non-aids incl. HIV-test
62,40
64,00
Verklaring non-aids excl. HIV-test Twinrix per vaccinatie uitsluitend voor MSM
16,80 22,60
17,20 23,20
Twinrix per vaccinatie voor Swingers Uurtarief verpleegkundige
62,10 83,20
63,70 85,30
Havrix junior
22,60
23,20
Soa-onderzoek incl.HIV-test in het avondspreekuur Onderzoek pornoacteur
16,10 76,00
16,50 77,90
Tuberculosebestrijding Mantoux
17,50
17,90
BCG
33,20
34,00
Röntgen Copy verklaring
41,60 6,60
42,60 6,80
Copy rapport
37,10
38,00
Print foto
18,80
19,30
Consult
24,00
24,60
Avond/weekend toeslag
12,00
12,30
Consult langverblijf (3 maanden of meer)
24,00
24,60
Telefonisch consult
24,00
24,60
Consult herhaling
15,10
15,50
Vaccinaties (per stuk) Difterie, Tetanus, Polio (DTP)
23,50
24,10
Hepatitis A Immunoglobuline 2 ml
28,80
29,50
Gele koorts Hepatitis A - Havrix junior - (tot en met 15 jaar)
28,60 37,50
29,30 38,40
Hepatitis A - Havrix -
49,20
50,40
Hepatitis B - Engerix junior - (tot en met 15 jaar) Hepatitis B - Engerix -
37,70 45,60
38,60 46,70
Meningokokken-ziekte Rabies
49,40 63,80
50,60 65,40
Hepatitis A/B combinatie - Twinrix -
51,40
52,70
Buiktyfus Bof Mazelen Rode Hond (BMR)
30,30 33,10
31,10 33,90
Tekenencefalitis (FSME)
47,80
49,00
FSME voor kinderen Influenza
47,80 24,50
49,00 25,10
Haemophilus influenza type b (Hib) Japanse Encephalitis
40,90 61,40
41,90 62,90
Pneumokokken-ziekte
26,70
27,40
Reizigerszorg Consulten
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 149 van 151
Begroting 2010 - Tarieven 2010
Overige verrichtingen 38,50
39,50
Vaccinatieboekje
Bloedonderzoek Hepatitis A of B
3,00
3,10
Europees medisch paspoort
2,50
2,60
Verklaring non-aids
16,80
17,20
Malariarecept
13,00
13,30
De directie van de GGD is gemandateerd om alle tarieven van de producten Reizigerszorg naar boven of naar beneden aan te passen.
Technische hygiënezorg
Opstellen Legionellabeheersplan, controle en voorlichting Voorlichting nuchter omgaan met risico's
484,30
496,40
Beoordelen uitvoering legionellapreventiebeleid op 1 locatie
242,00
248,10
Afname watermonster voor kweken legionella
67,95
69,60
Voorrijkosten per locatie (geen kosten in een beperkt gebied en meer dan 12 monsternames in één dagdeel)
26,90
27,60
564,90
579,00
323,00
331,10
80,40
82,40
Inspectie prostitutiebedrijven Beoordeling reguliere inspectie
Evenementen Beoordeling regulier evenement t.b.v. standaardpakket Beoordeling regulier evenement (uurtarief)
Inspectie tatoeage & piercing Gaatjes prikken in oren en neusvleugels mbv een piercingdocument
185,68
190,30
Cosmetische tatoeage of permanente make-up
324,94
333,10
Tatoeëren
371,36
380,60
Piercen
371,36
380,60
Combinatie van bovenstaande activiteiten
464,20
475,80
Voorrijkosten per uur
23,21
23,80
Herinspectie per uur
92,84
95,20
Controle scholen Inspectie groep 1 en 2
403,70
413,80
Begeleiding / beoordelen schoonmaakprogramma
161,50
165,50
Tweejaarlijkse inspectie (maatwerk)
565,10
579,20
Inspectie kindercentra Inspectie na melding start kinderdagverblijf / BSO / Gastouderbureau Jaarlijkse inspectie kinderdagverblijf / BSO / Gastouderbureau Inspectie na klacht of signaal uit omgeving per uur
645,80
661,90
1.130,20
1.158,50
80,70
82,70
Inspectie peuterspeelzalen Inspectie peuterspeelzaal oude stijl éénmaal in de één of twee jaar
403,70
413,80
Nulmeting (bij start of verbouwing) tot twee groepen
484,30
496,40
Nulmeting van twee groepen tot vijf groepen
565,10
579,20
Nulmeting bij meer dan 5 groepen
645,80
661,90
Inspectie peuterspeelzaal volgens handreiking VNG
645,80
661,90
Ontwerpbegroting
Pagina 150 van 151
GGD Hart voor Brabant
Begroting 2010 - Tarieven 2010
Voedingshygiëne Audit productiekeuken waar gekoppeld en ontkoppeld wordt bereid
888,00
910,20
Audit satellietkeuken Audit assemblagekeuken
403,70 807,30
413,80 827,50
Beoordelen HACCP-handboek
282,60
289,70
2.825,50
2.896,10
323,00
331,10
Audit afdeling Verpleeghuis
888,00
910,20
Audit afdeling Zorgcentrum
807,30
827,50
Adviesuren hygiënist (hygiënecommissie, begeleiding, etc.) (richtlijn, iedere offerte opnieuw berekenen)
323,00
331,10
2.260,40
2.316,90
1.372,30
1.406,60
Opleiding HACCP: opfriscursus voor medewerkers Gezondheidsinstellingen
766,90
786,10
Workshop Legionella medewerkers instellingen / gemeenten Legionellapreventie: nuchter omgaan met risico's, informatie nieuwe wetgeving
403,70 484,30
413,80 496,40
Afgifte kleding- en lompencertificaten Inspectie commerciële lompenverzamelbedrijf die gebruik verklaringen
323,00
331,10
40,35
41,40
444,00 565,10
455,10 579,20
Inspectie sporthal
484,30
496,40
Inspectie wijkcentrum
605,50
620,60
Inspectie opvang dak- en thuislozen, sociale pensions
565,10
579,20
Opstellen/aanpassen HACCP-handboek (richtlijn, iedere offerte opnieuw berekenen). Audit voedingshygiëne in de school en personeelskantine Zorgcentra
Scholingsaanbod Opleiding Hygiënecontactpersoon gezondheidsinstellingen Opleiding HACCP voor beginners in Gezondheidsinstellingen
Afgifte verklaring voor zending naar buitenland Inspectie recreatievoorzieningen Audit minicamping, groepaccommodatie: éénmaal in 3 jaar Omschrijving werkzaamheden Inspectie accommodaties
De directie van de GGD is gemandateerd om alle tarieven van de producten Technische hygiënezorg naar boven of naar beneden aan te passen. Medische milieukunde Ventilatieadvies op maat
1.315,00
1.348,00
Project specifieke gezondheidsrisico's (per 20 uur) Quick scan milieurisico's
2.441,00 4.881,00
2.502,00 5.003,00
388,00
398,00
Forensische soc.geneeskundige binnen kantooruren
127,10
130,30
Forensische soc.geneeskundige buiten kantooruren
190,50
195,30
Advies nieuwbouw scholen Forensische geneeskunde
De directie van de GGD is gemandateerd om bij het afsluiten van contracten met de politie af te wijken van deze tarieven.
Ontwerpbegroting
GGD Hart voor Brabant
Pagina 151 van 151