Onderwijssociologie & Diversiteit
Hoorcollege 1: inleiding sociologie en burgerschap IVL
Leike van der Leun
Om deze presentatie te kunnen volgen op je mobiele telefoon, tablet of laptom, ga je naar: www.presentain.com
Tik het nummer in van de presentatie dat bovenaan deze dia staat.
Programma
08:30 08:45 09:15 09:30 09:45 10:00
Over de cursus Sociologie Onderwijssociologie Burgerschap Discussie Afronding
Over de cursus ‘Onderwijssociologie en diversiteit’ Doel van de cursus: Bijdragen aan een gelijke verdeling van kansen binnen het onderwijs binnen onze pluriforme samenleving
Hoorcolleges: vier thema’s individueel essay Werkcolleges: Casus Divangelo groepsopdracht Eerste hoorcollege: onderwijssociologie en burgerschap Literatuur: zie handl. p.25
Opdracht tijdens het college Voor de essay-opdracht zul je een onderbouwde mening moeten geven op een onderwerp uit de hoorcolleges. Volg het college kritisch. Als er een onderwerp genoemd wordt, waar jij wat van vindt, noteer dit onmiddellijk voor jezelf. Formuleer je mening in de vorm van een stelling, met argumenten voor en tegen Neem de stelling(en) mee naar het werkcollege.
Centrale begrippen sociologie
structuur
sociale rollen
socialisatie
samenleving
cultuur
allocatie
sociale ongelijkheid
identiteit
stratificatie
mobiliteit
Sociologie
Sociologie = de wetenschap die zich richt op samenlevingsvraagstukken.
Centrale begrippen sociologie
structuur
sociale rollen
socialisatie
samenleving
cultuur
allocatie
sociale ongelijkheid
identiteit
stratificatie
mobiliteit
Structuur en cultuur
Structuur = de ordening van sociale posities in sociale netwerken en de objectieve mechanismen waarmee de leden van een groep geïntegreerd worden in een sociaal systeem. O.a. de wet. Cultuur = gewoontes, opvattingen, normen en waarden, gevoelens en verwachtingen van groepen. Levensstijl
Centrale begrippen sociologie
structuur
sociale rollen
socialisatie
samenleving
cultuur
allocatie
sociale ongelijkheid
identiteit
stratificatie
mobiliteit
Sociale rollen en identiteit
Sociale rollen = in een structuur zijn verwachtingen over de verschillende posities die mensen kunnen innemen.
Identiteit = de sociale erkenning die een groep krijgt en de wijze waarop deze groep door andere sociale groepen tegemoet wordt getreden.
Centrale begrippen sociologie
structuur
sociale rollen
socialisatie
samenleving
cultuur
allocatie
sociale ongelijkheid
identiteit
stratificatie
mobiliteit
Socialisatie
Nieuwe generaties moeten de normen en waarden van de samenleving internaliseren, zodat zij kunnen participeren aan die samenleving.
Centrale begrippen sociologie
structuur
sociale rollen
socialisatie
samenleving
cultuur
allocatie
sociale ongelijkheid
identiteit
stratificatie
mobiliteit
Allocatie en sociale ongelijkheid
Allocatie = de processen waardoor de leden van de samenleving worden verdeeld over de verschillende sociale posities. Ascription
vs
Meritocratie
Sociale ongelijkheid = macht, inkomen, voorrechten en middelen zijn niet gelijk verdeeld in de samenleving.
Sociaal milieu
Centrale begrippen sociologie
structuur
sociale rollen
socialisatie
samenleving
cultuur
allocatie
sociale ongelijkheid
identiteit
stratificatie
mobiliteit
Stratificatie en mobiliteit
Stratificatie = gelaagdheid in hogere en lagere ‘klassen’ binnen de samenleving.
Verticale mobiliteit = de mogelijkheid voor individuen om te stijgen of te dalen op de maatschappelijke ladder intra-generatiemobiliteit inter-generatiemobiliteit
Centrale begrippen sociologie
structuur
sociale rollen
socialisatie
samenleving
cultuur
allocatie
sociale ongelijkheid
identiteit
stratificatie
mobiliteit
Opdracht 1 Een lerarenopleiding, waarin kennis en vaardigheden en normen en waarden aan toekomstige leraren wordt overgedragen, is een voorbeeld van: A. sociale rollen B. identiteit C. socialisatie D. allocatie E. sociale ongelijkheid F. stratificatie G. verticale mobiliteit
Opdracht 2 Het medisch tuchtcollege ziet toe op het naleven van de plichten van een arts (zoals bij Janssen-Steur). Dit is een voorbeeld van: A. B. C. D. E. F. G.
sociale rollen identiteit socialisatie allocatie sociale ongelijkheid stratificatie verticale mobiliteit
Opdracht 3 Als het aandeel van leerlingen vanuit etnische minderheden in het hoger onderwijs en in de hogere beroepsgroepen groeit, is dit een voorbeeld van: A. B. C. D. E. F. G.
sociale rollen identiteit socialisatie allocatie sociale ongelijkheid stratificatie verticale mobiliteit
Vragen? Je krijgt nu gelegenheid om vragen te stellen via Presentain… (ga terug naar het beginscherm en kies deze optie)
Denk intussen na over onderstaande vragen en bespreek je antwoorden met de studenten naast je:
1. Is het onderwijs een geschikt middel om sociale ongelijkheid te bestrijden? 2. Wat is een ‘goede burger’? 3. Hoe maakt een school goede burgers?
Onderwijssociologie
Maatschappelijke invloeden op het onderwijs
Processen in het onderwijs zelf
Invloed van het onderwijs op de samenleving
politiek economisch sociale rollen binnen de school
samenleving
arbeidskrachten, allocatie reductie of reproductie van sociale ongelijkheid? integratie, goede burgers
Klimaat / democratisch gehalte Cultuuroverdracht en cultuurverwerving Relatieve autonomie
Onderwijssociologie
Maatschappelijke invloeden op het onderwijs
Processen in het onderwijs zelf
Invloed van het onderwijs op de samenleving
Vragen vanuit onderwijssociologie Hoe zorgen we ervoor dat leerlingen met verschillende sociale achtergronden zich kunnen kwalificeren in het onderwijs? Wie krijgt toegang tot welke opleiding en waarom? In welke (nieuwe) functies moet de school voorzien en wat maakt scholen daarin effectief?
Wat betekent multiculturaliteit voor het onderwijs? Op welke manier beleven leraren en leerlingen hun aanwezigheid in de school? Wat maakt dat een school een eigen sociaal verband is?
Burgerschap
Wat is een goede burger?
Burgerschap
actief sociaal vaardig hulpvaardig probleem oplossend verantwoordelijk respectvol
Dewey
Als burgerschap gestimuleerd wordt, komt er in de samenleving meer respect, meer betrokkenheid en participatie, meer integratie, oog voor het belang van anderen, een gelijkere verdeling van kennis en macht. Dit alles is nodig om de democratie in stand te houden. ‘Democracy is a way of life’ (1916)
Burgerschapsopvoeding
actief sociaal vaardig hulpvaardig probleem oplossend verantwoordelijk respectvol
Wat kan de school doen? Waarderen van verschillen (diversiteit) Zelf het voorbeeld geven als democratisch instituut. Dit bereikt de school volgens Dewey door: • Participatie van zoveel mogelijk mensen • Open communicatie Voorbeeld: onderwijsproject ‘De Vreedzame School’ voor basisscholen. http://vimeo.com/77238790
Standpunt van Berding (2009) Niemand mag worden uitgesloten; iedereen verdient een nieuw kans. In de klas moet orde heersen en er moet respectvol met elkaar worden omgegaan. Gezamenlijk probleemoplossen en gebruik maken van elkaars sterke punten moet gestimuleerd worden in de gebruikte werkvormen. Er wordt gehandeld vanuit overleg en dialoog. Scholen zouden moeten participeren in activiteiten ten behoeve van de buurt, of de samenleving in bredere zin. Eventueel kunnen scholen burgerschapsopvoeding aanbieden in aparte lessen of geïntegreerd in de wereldoriënterende vakken.
Discussievraag
Ben jij een voorstander van ingeroosterde lessen ‘burgerschap’? ja nee
(zie Poll op Presentain)
Toepassing op casus Divangelo
lagere onderwijsniveaus wijkschool ziekteverzuim ordeproblemen buitenlandse achtergrond laag opgeleid werkloos eenoudergezinnen weinig grip op hun kinderen ernstige leerachterstand veel gespijbel veel conflicten peergroep heeft grote invloed negatief over school
Discussie
Hoe wordt sociale ongelijkheid op deze school gereproduceerd? Wat zou de school kunnen doen om het tij te keren? Hoe kunnen docenten deze leerlingen tot leren brengen? Hoe betrekken we ouders en leerlingen zelf bij dit proces?
Afronding Hebben jullie ideeën gekregen voor essays? Verzoek: neem de stellingen en de handleiding mee naar de werkcolleges. Graag wat reacties op dit college (inhoud en vorm) via Presentain of rechtstreeks? Deze presentatie kun je meteen terugzien en horen als je hebt ingelogd. Voor anderen: een samenvatting en opname komen beschikbaar via N@tschool.
