Onderwijsbegroting 2015 Toelichting door Vlaams Viceministerpresident en Vlaams minister van Onderwijs, Hilde Crevits
Situatieschets Onderwijsbudget 2015: 10,9 miljard euro (= aandeel van 28% binnen Vlaamse begroting) 28% • onderwijsbudget 2014 = 38% Vlaamse begroting 2014 → daling % in 2015 door overdracht middelen nieuwe bevoegdheden 6e Staatshervorming
Vlaamse begroting: 38,3 miljard euro
2
• na besparingen zit Onderwijsbegroting nog steeds op niveau 2014
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Situatieschets • Kenmerken beleidsdomein Onderwijs: – Automatische kostendrijvers: budget leerplichtonderwijs volgt het leerlingenaantal (loonmodel), studiefinanciering, groeinorm volwassenonderwijs; – Belangrijke groeipaden: extra middelen integratie van academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten, NT2 inburgering.
• Binnen globale besparing van 1,15 miljard bespaart Onderwijs 177 miljoen = 15,4%
• Automatische kostendrijvers blijven onaangeroerd!
3
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
MISSIE
“Het samen realiseren van een onderwijsomgeving waarbij het onderwijs elke lerende uitdaagt om zijn of haar eigen talenten te ontdekken én te vormen zodat ieder groeit tot een individu met een sterke persoonlijkheid.”
4
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
VISIE Onderwijs is een teamgebeuren waarbij: • gepassioneerde leerkrachten centraal staan • directies en besturen gunstige (rand)voorwaarden creëren om de magie van het leren te ondersteunen • de overheid voor een regelluw onderwijsklimaat zorgt, kennisdeling stimuleert en het onderwijzen naar loopbaan en maatschappelijke uitstraling begunstigt Onderwijs is co-creatie: vol vertrouwen en in dialoog bouwen aan onderwijs.
5
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Mijn 5 beleidswaarden
1. 2. 3. 4. 5.
6
Vertrouwen en ruimte geven Co-creëren Verantwoordelijkheid nemen Ondersteunen en stimuleren Grenzen verleggen
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Budgetten 2015 Begrotingsentiteit
Werking
Investeringen
FB0: Centraal departement
110 miljoen
52 miljoen
FC0: Agentschap onderwijsdiensten (leerplichtonderwijs)
8.125 miljoen
240 miljoen
FD0: Agentschap Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs en Studietoelagen
2.272 miljoen
81 miljoen
FH0: Agentschap Kwaliteitszorg
21 miljoen
TOTAAL
10,5 miljard
TOTAAL Werking + Investeringen 7
0,4 miljard 10,9 miljard
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Departement Onderwijs – Begroting (110 mio werking / 52 mio investering) budget
Apparaatskredieten van de centrale administratie
34,5 miljoen
Ondersteuning voor leerlingen, studenten en instellingen
31 miljoen
Werking en toelagen voor o.a. professionalisering, onderwijs-arbeidsmarkt, flankerend onderwijsbeleid, onderwijs-cultuureducatie, beleidsstudies
39 miljoen
Provisie nieuw beleid schoolinfrastructuur
50 miljoen
Huurbudget capaciteit + Technologiecampus
1,2 + 0,5 miljoen
Specifieke toelagen Hoger Onderwijs
6 miljoen
Besparing (24 mio) :In de eerste plaats werd gekeken naar het centrale departement om te besparen, pas daarna naar de onderwijsdiensten 8
Vlaams regeerakkoord 2014-2019 - Economie, Wetenschap en Innovatie
Departement - Cijfers en uitdagingen • Gunstige randvoorwaarden creëren en ondersteunen waar nodig • Faciliterende en complementaire rol • Moderne dienstverlening realiseren Ten voordele van:
aantal instellingen
9
BO 2577
SO 1067
HBO 71
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
HO 23
VWO 177
DKO 168
Agentschap voor Onderwijsdiensten – Begroting (8.125 mio werking en 240 mio investering) Kleuter- en leerplichtonderwijs:
7,6 miljard Basisonderwijs
3,5 miljard
Secundair onderwijs
4 miljard
Deeltijds Kunstonderwijs
228 miljoen
Centra voor leerlingenbegeleiding
155 miljoen
Pedagogische begeleiding en Inspectie
29 miljoen
Ondersteuning en nascholing
46 miljoen
Centraal apparaat agentschap onderwijsdiensten
21 miljoen
Werkingstoelage aan GO! + Agion
21 + 5,7 miljoen
Leren en Werken
10,4 miljoen
Schoolinfrastructuur
240 miljoen
Besparing (74,7 mio): 0,9% op het totaalbudget 10
Vlaams regeerakkoord 2014-2019 - Economie, Wetenschap en Innovatie
Opportuniteiten zien, kansen grijpen • Meer budget is geen antwoord op alle vragen • Samen met mijn administratie en in goed overleg met alle stakeholders wil ik komen tot: vereenvoudiging van procedures (= winst) versterking en verbetering van de dienstverlening binnen de huidige budgettaire ruimte een kerntakendebat: • gegevensstromen tussen alle partijen optimaliseren • planlast drastisch verminderen 11
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Kleuter- en basisonderwijs - Cijfers • Budget 2015: 3,5 •
miljard euro In begroting 2015 wordt 42 miljoen euro extra toegekend om de lonen te betalen van 900 extra leraars i.f.v. meer leerlingen
• Besparing werkingsmiddelen (niet loon): 11,3 miljoen euro, waarvan 2,5 miljoen door niet indexatie • Uitdrukkelijke keuze om besparing te milderen tot 2,3% van de werkingsmiddelen • Verstandig verhogen van de maximumfactuur creëert ademruimte voor de scholen 12
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Kleuter- en basisonderwijs - Cijfers 2.577 instellingen in het basisonderwijs 271.239 kleuters ingeschreven, 428.036 leerlingen ingeschreven
↑ 25.000 kleuters op vijf jaar tijd ↑ 18.000 leerlingen op vijf jaar tijd ↑ 20.500 leerlingen tegen schooljaar 2018-2019 (prognose) bijna 73.000 personen aan de slag in het basisonderwijs waarvan
63.000 ♀(het basisonderwijs kleurt ♀)
9.064 leraren zijn 55+ 52.000 vastbenoemden en 20.000 tijdelijken 13
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Kleuter- en basisonderwijs Uitdagingen • maximale participatie kleuteronderwijs • geïntegreerde benadering lager onderwijs, maar extra aandacht voor wetenschappen en techniek • inschrijvingsbeleid vereenvoudigen en vernieuwen • nood aan bijkomende leraren basisonderwijs
14
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Secundair Onderwijs – Begroting (4 miljard euro) • Budget 2015: 4 miljard euro
• status quo aantal leerlingen 2015 → daling leerlingen in het gewoon SO gecompenseerd door stijging in het buitengewoon SO
• Besparing van 40,5 miljoen euro – 20,5 miljoen op de werkingsmiddelen, waarvan 2,3 miljoen door niet indexatie – 20 miljoen structurele loonmaatregel in overleg vast te leggen
• besparing op het secundair onderwijs is onderdeel van een globale modernisering in overleg met leerkrachten, directies, koepels, leerlingen en alle andere stakeholders 15
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Secundair Onderwijs - Cijfers 1.067 instellingen in het voltijds SO 41 instellingen in het deeltijds beroepsSO 437.964 leerlingen in het voltijds SO 8.867 leerlingen in het deeltijds beroepsSO ↓ 20.000 leerlingen (gewoon SO) op 5 jaar ↑2.000 leerlingen (buitengewoon SO) op 5 jaar ↑ 2.000 leerlingen (deeltijds beroepsSO) op 5 jaar iets meer dan 76.700 personen aan de slag in het secundair onderwijs waarvan
48.800 ♀
15.550 leraren zijn 55+ 58.000 vastbenoemden en 18.700 tijdelijken 16
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Secundair Onderwijs - cijfers bewijzen nood aan modernisering “1 op de 5 kinderen heeft op 12-jarige leeftijd één jaar achterstand” “1 op 3 leerlingen doet op het einde van zijn secundair minstens al één jaar over” “1 op 10 leerlingen verlaat de school zonder diploma. Dit betekent dat vandaag 42.000 leerlingen onversterkt op de arbeidsmarkt komen” “31% van de leerlingen wordt geraakt in zijn zelfvertrouwen omdat ze mislukken in onderwijs” “6000 leerlingen verlaten het ASO en studeren niet verder, wat hun arbeidskansen gevoelig vermindert” “De afgelopen 10 jaar verloor het Technisch Onderwijs 25 % leerlingen, terwijl onze arbeidsmarkt schreeuwt om technisch geschoolden”
17
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Secundair Onderwijs - Uitdagingen • leerdoelen scherpstellen (o.a. eindtermen evalueren, concretiseren en reduceren waar nodig) • van leren en werken een volwaardig onderwijstraject maken: op het vlak van perceptie, werving leerlingen, studie-aanbod, studiebekrachtiging, …. • essentieel voor professioneel gericht onderwijs is werkplekleren • modernisering secundair onderwijs: rationalisering studieaanbod (matrix-oefening): een studie-aanbod dat waarmaakt wat het belooft: een goede aansluiting ofwel op hoger onderwijs ofwel op arbeidsmarkt 18
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Het Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) Begroting (228 mio) • Begroting 2015: 228 miljoen euro – Lonen: 223,7 miljoen euro – Werking: 4,5 miljoen euro
• Besparing: 5 miljoen euro
19
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Het Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) - Cijfers 168 academies deeltijds kunstonderwijs 175.251 leerlingen in DKO waarvan 132.495 jongeren en 42.756 volwassenen
5.755 personen aan het werk in DKO waarvan 3.408 ♀ en 2.347 ♂ 1.061 van de leraren in DKO is 55+ (bijna één vijfde) 4.000 vastbenoemden en 1.700 tijdelijken Populariteit gevolgde richting zowel bij jongeren als bij volwassenen: 1) Muziek, 2) Beeldende kunst, 3) Woordkunst en 4) Dans 20
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Het Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) Uitdagingen • moderniseren van einddoelen • nieuw niveaudecreet • overleg en samenwerking met andere actoren stimuleren (zoals leerplichtonderwijs, vrijetijds-actoren en lokale besturen)
• binnen een redelijke afstand een gepaste opleiding • evenwichtige nieuwe tariefstructuur
21
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Centra voor leerlingenbegeleiding - Begroting (155 mio) - Kerncijfers • Begroting 2015: 155 miljoen euro • Besparing: 4,5 miljoen via efficiëntieoefening van 2% op lonen en 10% op werking
75 centra • 72 CLB’s • 3 permanente ondersteuningscellen 2.370 ♀ en 369 ♂ (2.739 VTE) 2.004 vastbenoemden en 735 tijdelijken status quo VTE op 5 jaar tijd 22
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Centra voor leerlingenbegeleiding - Uitdagingen • CLB’s inschakelen bij kleuterparticipatie • CLB op de brug tussen Onderwijs en Welzijn • Ondersteuning van lerenden: studiekeuzebegeleiding versterken • Oog voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (M-decreet) – link met Welzijn • Lopende audit CLB’s
23
Vlaams regeerakkoord 2014-2019 - Economie, Wetenschap en Innovatie
Pedagogische begeleiding en Onderwijsinspectie – Begroting (29 mio) • Budget 2015: 29 miljoen euro • Besparing: Afschaffing SNPB (7,5 miljoen): – Slechts 1,5 miljoen euro (20%) effectieve besparing (gerealiseerd binnen Departement) – 6 miljoen euro (80%) overheveling van kredieten naar de netgebonden begeleidingsdiensten
• Uitdrukkelijke keuze om te investeren in kerntaken en te besparen op verplichte koepelstructuur • Samenwerking in handen van de netgebonden begeleidingsdiensten (bv. competentieontwikkeling in het kader van het M-decreet)
24
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Pedagogische begeleiding en Onderwijsinspectie - Cijfers
6.282 personen aan de slag in CLB’s, onderwijsinspectie, pedagogische begeleiding, internaten waarvan 4.951 ♀ en 1.331 ♂ ↑ 200 personen bij op vijf jaar tijd
25
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Pedagogische begeleiding en Onderwijsinspectie - Uitdagingen Pedagogische begeleidingsdiensten: • focus op de ondersteuning van leraren • begeleiding op de werkvloer • verdere professionalisering
Onderwijsinspectie: • het interne kwaliteitsbeleid als startpunt van de externe kwaliteitsbewaking • meer transparantie en participatieve aanpak bij doorlichting • significante daling van de administratieve lasten • nieuw systeem extern kwaliteitszorg hoger onderwijs
26
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Ondersteuning en nascholing – Budget (46 mio) - Cijfers en uitdagingen nascholing: 12 miljoen ondersteuning: 34 miljoen (o.a. leerlingenvervoer, integratie van personen met een handicap, onderwijs aan zieke kinderen, fietsvergoeding en terugbetaling kosten openbaar vervoer)
• de middelen m.b.t. nascholing vanuit de Vlaamse overheid worden overgeheveld naar de scholen, zodat scholen zelf nascholing kunnen bestellen • nascholing behoort tot het ‘hoe’: is een taak van de onderwijsnetten en de koepels, niet direct van de overheid • Besparing: 4,5 miljoen euro generiek 27
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Budgetten voor scholenbouw – BO en SO
bestaand budget: 240 miljoen euro (185 miljoen Agion + 55 miljoen GO!)
+ 50 miljoen euro nieuw beleid in 2015 als 1e stap in een globale legislatuurenveloppe van 500 miljoen euro extra
+ uitrol alternatieve financiering Scholen van Morgen 165 projecten, 200 nieuwe schoolgebouwen, investeringswaarde van 1,5 miljard euro
28
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Masterplan Scholenbouw - Uitdagingen 2 doelstellingen: • renovatie schoolpatrimonium • schoolcapaciteit Met aandacht voor: • multifunctionele gebouwen • meer planmatige aanpak • kostenefficiënt bouwen • screening van de reguliere wachtlijst(en) • (geleidelijke) invoering van objectieve prioriteitencriteria • regelgeving vereenvoudigen en harmoniseren • nieuwe paden op het vlak van alternatieve financiering
29
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Agentschap voor Hoger Onderwijs, volwassenenonderwijs en studietoelagen – Begroting (2.272 mio werking en 81 mio investering) budget
30
Werkingsmiddelen voor de hogescholen en de universiteiten
1,7 miljard
Investeringen Hoger Onderwijs
81 miljoen
Volwassenenonderwijs
386 miljoen
Studietoelagen
154 miljoen
Centrale administratie
10 miljoen
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Hoger Onderwijs – Begroting (2.272 mio werking + 81 mio investering) • Budget 2015 inzake basisfinanciering hogescholen en universiteiten: 1,7 miljard euro • + 14,9 mio groeipad integratie HO • + 15 mio door herverdeling van CAO-middelen • Besparing van 51,5 mio + 4,5 mio generiek – Overslaan KLIK 2015 – Evenwichtige nieuwe tariefstructuur inschrijvingsgelden op basis van benchmark OESO
• Investeringen HO bedragen 81 miljoen euro – 56 mio voor universiteiten, Hogere Zeevaartschool, Instituut Tropische Geneeskunde en UZGent – 25 mio voor de hogescholen 31
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Hoger Onderwijs - Cijfers 23 instellingen (17 hogescholen en 6 universiteiten) 221.131 inschrijvingen 11.142 personen actief in de hogescholen (57% ♀) 12.405 personen actief in de universiteiten (45 % ♀) Hogescholen: circa 6.400 vastbenoemden en 4.700 tijdelijken Universiteiten: circa 7.500 academisch personeel en
4.900 administratief en technisch personeel • • 32
Populairste studiegebied (professioneel gerichte opleiding): handelswetenschappen en bedrijfskunde Populairste studiegebied (academisch gerichte opleiding): rechten, notariaat en criminologische wetenschappen Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Hoger Onderwijs – Uitdagingen • Terugdringen ongewenste effecten flexibilisering • Rationalisering opleidingsaanbod • Nieuw model kwaliteitszorg • Aandacht voor kwaliteitsvolle oriëntering • Versterking lerarenopleiding • Volwaardige uitbouw HBO5
33
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Volwassenenonderwijs – Begroting (387 mio) • Budget 2015: 386 miljoen euro • Toekenning van de decretale groeinormen geeft volume-effect van 3,5 miljoen euro: – Groenorm Centra voor Volwassenenonderwijs (CVO) van 0,8% – Groeinorm Centra voor Basiseducatie (CBE) van 2,59%
• Toekenning van groeipad NT2 Inburgering: + 5,9 mio • Besparing: 9 mio = haalbare besparingsoefening voor VWO o.a. door: – Afschaffing consortia mits behoud van onderwijs aan gedetineerden – Evenwichtige tariefverhogingen: van 1,15 euro naar 1,50 euro per lesuurcursist (met maximum van 600 euro per opleiding en per schooljaar)
34
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Volwassenenonderwijs – Cijfers 122 CVO’s waarvan 104 instellingen secundair volwassenenonderwijs
13 centra voor basiseducatie CVO: 324.903 unieke inschrijvingen Centra BasisEd.: 47.861 unieke inschrijvingen CVO: 6.511 personen aan de slag
Centra BasisEd.: 950 personen aan de slag
35
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Volwassenenonderwijs – Uitdagingen Visie: “nieuwe kansen voor iedereen & gericht op groepen in de samenleving die extra nood hebben aan begeleiding” • Slagkrachtigere instellingen: laagdrempelig, autonoom, regionaal verankerd, modern financieringssysteem, organisatorische schaalvergroting • Kennis van het Nederlands: aanbod afgestemd op de noden i.f.v. behoeften cursist (zowel verplichte inburgeraars als wie vrijwillig NL wil leren) 36
Vlaams regeerakkoord 2014-2019 - Economie, Wetenschap en Innovatie
Studiefinanciering - Cijfers en uitdagingen • Budget 2015: 154,5 miljoen euro. • open end regeling o.b.v. raming effectieve budgetbehoefte bij elke begrotingsronde • aantal toegekende school- en studietoelagen: status op 20/08/2014 (nog 71.280 dossiers in beraad)
hoger
40036
totaalbedrag: 109413133.851.193 euro
secundair
lager
kleuter
37
95318
66,65% van de aanvragen wordt positief beoordeeld
48368
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
Agentschap voor Kwaliteitszorg - 20,6 miljoen euro • Begroting 2015: 20,6 miljoen • Besparing: 0,6 miljoen • Opdracht: – Curriculumontwikkeling / eindtermen / ontwikkelingsdoelen – Kwalificatiestructuur, beroepskwalificatie en EVC – Toelatingsexamen arts/tandarts, examencommissies
• Uitdagingen: – eindtermen reduceren, concretiseren en ambitieus formuleren – Beroeps- en onderwijskwalificaties actueel houden en procedures evalueren en zo nodig inkorten – Examencommissie secundair onderwijs
38
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie onderwijs Vlaams Parlement
2e begrotingsaanpassing 2014
• Bijstelling in functie van inflatieparameter voor alle entiteiten – Daling van kredieten met 14,9 mio door dalende inflatieverwachting
• Bijstelling andere parameters – Loonmodel • • • • •
-31,8 mio aanpassing reële vergrijzing 2013 +6,5 mio actualisatie TBS -5,1 mio i.f.v. reële behoefte Kinderbijslag CAO’s: 122 mio wordt verdeeld via herverdelingsbesluit +1,1 mio groeinorm VWO vanuit provisie
– Werkingsmiddelen basis- en secundair onderwijs: +85.000 euro door herraming volume-effect en natuurlijke afvloei 39
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie Vlaams Parlement
2e begrotingscontrole 2014
• Bijstelling andere parameters (vervolg) – Werking Deeltijds Kunstonderwijs (DKO): -136.000 euro aanpassing indexmechanisme – Werking Hoger Onderwijs • -932.000 euro actualisatie wachtgelden terbeschikkinggestelden • +55.000 euro voor respecteren verhouding 55/45 onderwijs/onderzoeksmiddelen • +183.000 euro voor samenwerkingsverbanden HBO5
– Inburgering: 4 mio provisie wordt in de kredieten gezet – SALK – 1,5 mio voor cofinanciering nieuwe T2 Technologiecampus
40
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie Vlaams Parlement
SLOT
• • • • •
41
Bijzonder budgettaire context Constructieve dialoog Keuzes maken Verbetervoorstellen en efficiëntiewinsten Maar ook investeren
Begroting Onderwijs 2015 – Toelichting in commissie Vlaams Parlement