Ondersteuningsaanbod secundair onderwijs

Ondersteuningsaanbod secundair onderwijs 2012-2013 Bijlage bij Begeleidingsplan 2012-2015

pedaGOgische begeleidingsdienst Emile Jacqmainlaan 20 1000 Brussel

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ......................................................................................................... 1 1

Inleiding ........................................................................................................ 2

2

Een nieuwe structuur van begeleiding ...................................................... 3

3

Ondersteuningsaanbod op clusterniveau ................................................. 4

3.1

3.2 3.3

Speerpunten ............................................................................................................... 4 Kwaliteitsvolle schoolontwikkeling ........................................................................................... 4 Kwaliteitsvol talenbeleid ........................................................................................................... 5 Kwaliteitsvolle leerbegeleiding ................................................................................................. 6 Begeleiding na doorlichting ........................................................................................ 7 Ondersteuningsaanbod schoolontwikkeling ............................................................... 8

4

Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod ................................... 13

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9

Aanvangsbegeleiding ............................................................................................... 13 Activerende directe instructie ................................................................................... 19 Bovenschools management ..................................................................................... 21 Gelijke onderwijskansenbeleid ................................................................................. 28 DBSO ....................................................................................................................... 29 Diversiteit .................................................................................................................. 31 DKO .......................................................................................................................... 32 HBO5 Verpleegkunde .............................................................................................. 33 Leerplanimplementatie ............................................................................................. 34 Aardrijkskunde, wetenschappen en wiskunde ....................................................................... 34 Geschiedenis en Latijn ........................................................................................................... 38 Lichamelijke opvoeding .......................................................................................................... 39 Muzikale opvoeding ............................................................................................................... 41 Maatschappelijke veiligheid ................................................................................................... 42 Moderne vreemde talen ......................................................................................................... 44 Nederlands ............................................................................................................................. 45 PAV ........................................................................................................................................ 48 Plastische opvoeding ............................................................................................................. 51 Toerisme ................................................................................................................................ 53 TV- en PV-vakken (harde en zachte sector) en Techniek ..................................................... 54 Methodeonderwijs .................................................................................................... 58 Onthaalonderwijs anderstalige nieuwkomers ........................................................... 61 VOET ........................................................................................................................ 63

3.1.1 3.1.2 3.1.3

4.9.1 4.9.2 4.9.3 4.9.4 4.9.5 4.9.6 4.9.7 4.9.8 4.9.9 4.9.10 4.9.11

4.10 4.11 4.12

Pedagogische begeleidingsdienst GO!

1


1

Inleiding Het begeleidingsplan van de pedagogische begeleidingsdienst (PBD-GO!) bestaat uit een algemeen deel en een deel met concretiseringen per schooljaar en per onderwijsniveau.

Het algemeen deel Het algemeen deel geldt voor drie schooljaren, van september 2012 tot en met augustus 2015. Dit algemeen deel bevat de missie en de visie van de begeleidingsdienst. Vertrekkend vanuit die visie en het decreet op kwaliteit van onderwijs definiëren we onze kerntaken. Naast deze kerntaken, die het grootste deel van onze reguliere werking bepalen, werken de pedagogisch adviseurs/begeleiders intensief mee aan de strategische projecten van het GO!. Het algemeen deel beschrijft de klemtonen die de begeleidingsdienst in deze drie jaren wil leggen.

De concretiseringen per schooljaar en per onderwijsniveau Dit deel bevat de concretisering secundair onderwijs - inclusief methodeonderwijs – en voor het schooljaar 2012-2013. De pedagogische begeleidingsdienst begint in het schooljaar 2012-2013 met een vernieuwde structuur. De pedagogische begeleidingsdienst en GO! nascholing werken nauw samen en hebben een complementair en gezamenlijk aanbod. Bij het aanbod van de PBDGO! wordt melding gemaakt van het aanbod van GO! nascholing dat nauw aansluit bij het aanbod van de Pedagogische begeleidingsdienst. Voor een volledig overzicht van het aanbod van GO! nascholing verwijzen wij naar www.g-o.be/nascholing. We hebben gekozen voor een opdeling van ons aanbod in ondersteuningsaanbod op het niveau van de clusters en het niveau boven de clusters. Het aanbod voor de gekozen speerpunten bevindt zich op clusterniveau. Met ‘Speerpunten’ bedoelen we het aanbod voor de onderwerpen die we tijdens het schooljaar 2012-2013 speciaal in de focus willen zetten. De speerpunten worden aangeboden als een ondersteuning in de cluster. De speerpunten voor dit schooljaar zijn:  kwaliteitsvolle schoolontwikkeling,  kwaliteitsvolle leerbegeleiding,  kwaliteitsvol talenbeleid.


2


2

Een nieuwe structuur van begeleiding

Samenstelling van het begeleidingsteam Het begeleidingsteam bestaat uit:  vakbegeleiders;  systeembegeleiders;  èèn begeleider methodeonderwijs. Het begeleidingsteam SO wordt aangestuurd door 2 hoofdadviseurs. De vakbegeleiders, systeembegeleiders en de begeleider methodeonderwijs beschikken over specifieke competenties die zij kunnen inzetten in specifieke ondersteuningssituaties. De vakbegeleiders en systeembegeleiders nemen ook een rol op van regiobegeleider. Als regiobegeleider ondersteunen ze de school om haar beleidvoerend vermogen te optimaliseren met effect op de teamleden en op het leren van de leerlingen. Alle begeleiders beschikken over een afgesproken sokkel van begeleidingscompetenties die hen in staat stelt de meeste vragen rond schoolontwikkeling en onderwijskwaliteit op te nemen.

Structuur van de begeleiding De begeleiders secundair onderwijs zijn georganiseerd in 5 clusters. Deze clusters omvatten een aantal scholengemeenschappen. In een cluster werken verschillende regiobegeleiders samen. Alle begeleiders vormen binnen hun regio het aanspreekpunt voor de hen toegewezen scholen. Elke begeleider doet aan schoolbegeleiding. Binnen de cluster moet de regiobegeleider in principe in staat zijn alle ondersteuningsvragen binnen zijn of haar regio op te nemen. Voor vragen die te maken hebben met vorming kunnen de clusters afspraken maken met GO! nascholing. Voor de vragen waarvoor de competentie in het clusterteam ontbreekt, kunnen specialisten uit andere clusterteams worden aangesproken. Daarnaast is er een begeleidingsniveau dat niet regionaal gebonden is. O.m. volgende gespecialiseerde begeleidingsinitiatieven vallen dit schooljaar hieronder:  leerplanimplementatie;  ondersteuning van de VOET/VOOD;  ondersteuning van de centra voor leren en werken;  ondersteuning van de centra voor deeltijds kunstonderwijs;  methodeonderwijs;  bovenschools management;  nieuwe ondersteuningsinitiatieven. Elk clusterteam is verantwoordelijk voor het bepalen van zijn professionaliseringsnoden, d.w.z. dat het team er moet ernaar streven het eigen competentieniveau aangepast te houden aan de vragen die in het clusterteam aan de orde komen.


3


3

Ondersteuningsaanbod op clusterniveau

3.1

Speerpunten

3.1.1

Kwaliteitsvolle schoolontwikkeling Wij bekijken schoolontwikkeling in essentie als het opzetten van een kwaliteitszorgsysteem op een school. Binnen het programma kwaliteitszorg van GO! 2020 opteert de PBD voor het ondersteunen van scholen in het opzetten van een kwaliteitszorgsysteem aan de hand van het CIPO-kader binnen de PDCA-systematiek. Een grondige analyse van de outputgegevens moet leiden tot het formuleren van doelstellingen en verbeteracties op één (of verschillende) procesindicatoren. Hiervoor heeft de PBD een instrument ontwikkeld met kwaliteitswijzers en een instrumentenbank. De systeembegeleiders zetten de ondersteuning op, bij voorkeur op het niveau van de scholengemeenschap. De ondersteuning van de verbeteracties op het niveau van de school gebeurt door de regioadviseur in samenspraak met de systeembegeleider. Binnen de cluster zullen de multidisciplinaire teams alle begeleidingsvragen herformuleren als vragen tot schoolontwikkeling.

Zie ook aanbod schoolontwikkeling op pagina 8.

Aanbod GO! nascholing1: Competentiegericht leren Ensemble, c’est tout (Frans doorstroming BaO naar SO) Planeet aarde op je bord. Educatie voor duurzame ontwikkeling Attest BA4-BA5 Basisvorming veiligheid, niveau 3 Dag van de Contactpersoon De hiërarchische lijn inzake veiligheid en preventie ICT-integratie in het onderwijs, voor de vakken natuurwetenschappen, techniek en PAV Veilige voeding Sanctiebeleid op maat van de school Hoe omgaan met mailverkeer? Maatrapporten maken in Skore Opbouw van een leerlingvolgsysteem in smartschool Smartschool voor beginnende smartschoolbeheerders Smartschool voor directeurs

1

Voor sommige nascholingen werd nog geen link naar een fiche opgenomen. Raadpleeg geregeld de website van GO! nascholing om de laatste aanbiedingen te ontdekken!


4


Crisiscommunicatie Klare taal! Mondelinge communicatie met ouders Klare taal! Schriftelijke communicatie met ouders Met woorden verleiden. Wervend schrijven voor je school Schermschrijven. Doeltreffend schrijven voor de website van je school Gunningsprocedures Management van verbondenheid Voedselveiligheid Als je door het bos de bomen niet meer ziet. De DIP-methode Coöperatief vergaderen De intervisiemethodiek. Efficiënt veroverleggen over het werk Functionerings- en evaluatiegesprekken voeren Waarderen, evalueren en beoordelen Vakgroepvoorzitters: hoe krijg je je collega’s mee? Sst, de leerkracht leert! Leerlingen evalueren leerkrachten Videocoaching Pesten stoppen met de ‘No Blame’ aanpak Cyberpesten 3.1.2

Kwaliteitsvol talenbeleid De ondersteuning van talenbeleid situeert zich op schoolniveau en wordt gerealiseerd met inbreng van het multidisciplinair team van de cluster en GO! nascholing. Bij het ondersteunen van een kwaliteitsvol talenbeleid richten we ons vooral op de ondersteuning van twee aspecten: een sterk talenonderricht en het wegwerken van de talige drempels die een vlotte doorstroming kunnen belemmeren door het uitbouwen van taalgericht vakonderwijs. Dit laatste aspect vormt een integraal onderdeel van de leerbegeleiding en sluit bovendien naadloos aan bij de doelen van het gelijke onderwijskansenbeleid. De Onderwijsspiegel over het taalbeleid (2009-2010) en de ervaringen van de scholen zelf wijzen uit dat scholen hierbij nog extra ondersteuning kunnen gebruiken. Bij het ondersteuningsproces worden onderstaande stappen doorlopen:  de school stelt een ondersteuningsvraag aan de regioadviseur;  de regioadviseur doet samen met een taalspecialist uit de cluster een uitgebreid intakegesprek met de schoolleiding. Hierbij toont de school haar nood aan een talenbeleid aan. Ze kan dit doen vanuit een doorlichtingsverslag, vanuit een analyse van haar outputgegevens of een andere analyse. De regioadviseur i.s.m. de taalspecialist kan hierbij ondersteuning bieden;  bij de intake worden de noden van de school, de doelstellingen en resultaten van het traject, de aanwezige knowhow, het stappenplan en de wederzijdse engagementen vastgelegd;  de school stelt, in overleg met de regioadviseur en de taaladviseur, een stuurgroep samen en duidt een taalcoach aan;  de stuurgroep en taalcoach stellen het talenbeleidsplan van de school op. Enerzijds faciliteert het talenbeleidsplan een goed talenonderwijs. Hierbij kan de


5


stuurgroep gebruik maken van het ondersteuningsaanbod en het ontwikkeld materiaal door de begeleiders moderne talen - Nederlands, Frans, Engels en Duits - en van het aanbod van GO! nascholing. Anderzijds zorgt het talenbeleidsplan er ook voor dat de leerkrachten van de zaakvakken binnen hun lessen de vakgerichte taalvaardigheid van hun leerlingen verder ontwikkelen, zo dat de taalvaardigheid van de leerlingen geen belemmering meer vormt voor het halen van de vakdoelstellingen. De vakgroepen kunnen hierbij ondersteuning krijgen door de vakspecialisten in het clusterteam.

Aanbod GO! nascholing: Opleiding taalcoaches Activerende en taalrijke werkvormen in de onthaalklas De kwaliteit van evaluatievragen en lesmateriaal verhogen binnen een coherent talenbeleid Posterproject

3.1.3

Kwaliteitsvolle leerbegeleiding De ondersteuning van leerbegeleiding situeert zich op schoolniveau en wordt gerealiseerd met inbreng van het multidisciplinair team van de cluster en GO! nascholing. Leerbegeleiding is een variabele van de procesindicator begeleiding en omvat veel mogelijke insteken zoals het opstellen van leerlijnen, omgaan met differentiëren en remediëren, omgaan met sticordimaatregelen, handelingsgericht werken, gelijke onderwijskansenbeleid ... Een betere leerbegeleiding moet er voor zorgen dat meer leerlingen de doelstellingen realiseren. De ervaringen wijzen uit dat scholen hierbij nog extra ondersteuning kunnen gebruiken. Bij het ondersteuningsproces worden onderstaande stappen doorlopen:  de school stelt een ondersteuningsvraag aan de regioadviseur;  de regioadviseur doet een uitgebreid intakegesprek met de schoolleiding. Hierbij toont de school haar nood aan een leerbegeleiding aan. Ze kan dit doen vanuit een doorlichtingsverslag, vanuit een analyse van haar outputgegevens of een andere analyse. De regioadviseur kan hierbij ondersteuning bieden;  bij de intake worden de noden van de school, de doelstellingen en resultaten van het traject, de aanwezige knowhow, het stappenplan en de wederzijdse engagementen vastgelegd;  de school stelt, in overleg met de regioadviseur en eventueel een specialist ter zake een stuurgroep samen;  de stuurgroep stelt het beleidsplan over leerbegeleiding van de school op;  dit beleidsplan zorgt ervoor dat op schoolniveau geen belemmerende factoren meer aanwezig zijn en dat de leerkrachten kunnen uitvoering geven aan een coherente leerbegeleiding. Het beleidsplan zorgt er ook voor dat alle leerkrachten voldoende vorming krijgen om in de klas aandacht te kunnen besteden aan leerbegeleiding zodat meer leerlingen de vakdoelstellingen halen. De vakgroepen kunnen hierbij ondersteuning krijgen door de vakspecialisten in het clusterteam.


6


Aanbod GO! nascholing: Competentiegericht leren Activerende werkvormen in het SO Filosofie in de school van de 21ste eeuw Leren leren met mindmapping WATHOE-leren leren Relationele en seksuele vorming Peer mediation “We moeten eens klappen”. Taakverdelingen in de leerlingenbegeleiding. Recht op herstel. Toepassingen van HerGO in het SO. ‘Onschoolbare’ jongeren? Wat een school kan doen Adolescentenpsychologie Gedragsproblemen aanpakken in het SO Leerlingen motiveren voor je vak Starterscursus voor nieuwe personeelsleden GON/ION Coachende gesprekken voor GON-coördinatoren Communicatiestrategieën en gespreksvormen voor GON-begeleiders Een beleid voor hoogbegaafdheid

3.2

Begeleiding na doorlichting Elke school kan na een doorlichting een beroep doen op de begeleidingsdienst voor ondersteuning. De aanvraag voor ondersteuning verloopt volgens een strikte procedure. De ondersteuning na een advies 1 of 2 wordt opgenomen door het begeleidingsteam van de cluster. De ondersteuning van een advies 3 heeft een heel eigen procedure, waarbij de raad van bestuur van de inrichtende macht betrokken wordt. De ondersteuning na een advies 3 begint met het opstellen van een verbeteringsplan. Aan de hand van dit verbeteringsplan wordt een ad hoc team samengesteld die de ondersteuning op zich neemt. De ondersteuning heeft niet alleen als doel de werk- of knelpunten die de inspectie aangaf weg te werken, maar ook de school in zijn geheel te versterken. Daarvoor kan het begeleidingsteam vakken of processen die niet in de focus van de inspectie zaten meenemen in de ondersteuning.


7

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Ondersteuningsaanbod op clusterniveau – Ondersteuningsaanbod schoolontwikkeling

3.3

Ondersteuningsaanbod schoolontwikkeling

Leiderschapsontwikkeling van de directeur Verduidelijking

Doelstellingen

Acties/Strategie

De grotere beleidsautonomie geeft de school meer ruimte en verantwoordelijkheid om zelfstandig beleid te voeren. De nood aan verdere professionalisering van de schoolleider neemt toe. Via begeleiding en/of coaching willen we de directeur ondersteunen in zijn ontwikkeling tot een echte professional in leiding geven. Praktijkbegeleiding staat centraal.  

De directeur bepaalt de inhoud van de begeleiding en/of coaching in overleg met de begeleider. De volgende aspecten kunnen aan bod komen ( afhankelijk van de specifieke vraag):     

Doelgroep Basisvoorwaarden

Tijdsinvestering Samenwerking met 1 GO! nascholing

1

De directeur wordt vaardiger in het leidinggeven. Hij of zij getuigt van teamleiderschap, probleemoplossend vermogen, responsief en innovatief vermogen en geeft duidelijke sturing aan de ontwikkeling van de school.

begeleiden en evalueren van personeelsleden, uitbouwen van een HRM-beleid; organiseren en leiden van personeelsvergaderingen; introduceren van veranderingen en omgaan met weerstanden en conflicten; versterken van de samenwerking binnen het team en/of schoolsecretariaat; effectieve organisatiestructuur uitbouwen en interne communicatie optimaliseren.

Directeurs.   

De directeur is bereid zich te laten begeleiden of coachen door de systeembegeleider. Er is open communicatie en engagement tot verandering. De directeur beschikt over voldoende inhoudelijke competentie en veranderingsmogelijkheden.

De gekozen focus bepaalt het aantal sessies.    

De intervisiemethodiek. Efficiënt overleggen over het werk Management van verbondenheid Als je door het bos de bomen niet meer ziet. Problemen oplossen met de DIP-methode Professionals met een doel



8


Van visie naar beleidsplan Verduidelijking

Doelstellingen

Acties/Strategie

Scholen worden steeds meer aangesproken op hun beleidvoerend vermogen. Planmatig werken aan schoolbeleid vormt hiervan een belangrijk onderdeel.  Samen met het schoolteam ontwikkelen we een visie over de school: welke school willen we zijn?  Vanuit deze visie schrijven we samen een beleidsplan: wat wil de school bereiken op middellange termijn?  We zetten het beleidsplan om in actieplannen: wat doen we op verschillende domeinen om ons beleidsplan te realiseren?  We zetten een organisatiestructuur op en begeleiden de werkgroepen om de actieplannen te realiseren: wie doet wat?               

De school heeft een beleidsplan voor de middellange termijn (met smartdoelstellingen). De school beschikt over actieplannen voor verschillende beleidsdomeinen (met smartdoelstellingen). De school beschikt over een organisatiestructuur voor de realisatie van de actieplannen. Intake directeur: actuele situatie van de school (CIPO-indicatoren); sterke en zwakke punten. Intake beperkt team: actuele situatie van de school; sterke en zwakke punten. Bevestigend onderzoek met het hele team: welke school willen we zijn? wat zijn onze waarden? waar willen we binnen vijf jaar staan? Een werkgroep oprichten om een beleidsplan te schrijven op basis van de visietekst. Samen met de werkgroep het beleidsplan omzetten in actieplannen voor verschillende beleidsdomeinen.

Doelgroep

 

Directeur. Schoolteam.

Basisvoorwaarden

 

Bereidheid van voldoende personeelsleden om gedurende een volledig schooljaar in de werkgroepen te werken. De directeur is bereid voldoende ruimte te geven aan de werkgroepen om autonoom actieplannen op te stellen.

Tijdsinvestering

 

Volledig schooljaar. Vijf sessies van een halve dag plus maandelijkse sessie van drie uur per werkgroep.


9


Een sterk schoolprofiel uitbouwen Verduidelijking

Doelstellingen Acties/Strategie

Om een school aantrekkelijker te maken voor de kinderen, de ouders en externen is het uitbouwen van een schoolprofiel een krachtig middel. Het profiel vormt het kader waarin alle aspecten van de school passen, zowel de pedagogisch-didactische als de organisatorische. Het is dan ook een middel om het imago van de school te verbeteren. Met een duidelijk profiel maakt de school het verschil.  

De school kiest een gewenst schoolprofiel op basis van de huidige werking, haar toekomstvisie en de lokale context. De school realiseert dit profiel op een planmatige manier.

We houden rekening met de wensen en de mogelijkheden van de school. Het onderstaande programma kan bijgestuurd worden op maat van de school.       

Intake met de directeur en teamleden. Begeleidingsinterventies: Sterkte/zwakteanalyse met het team; Keuze van een profiel via de methodiek van het profielwiel; Opstellen van een profielschets: het beschrijven van het gewenste profiel van de school in zes domeinen; Mogelijke wijzigingen in de structuur van de school bekijken; Opstellen van een implementatieplan. Bepalen van mogelijke acties die kunnen bijdragen tot het realiseren van het gekozen profiel;  Prioriteiten bepalen met het team.  Opvolgingsinterventies met de directeur. Doelgroep Basisvoorwaarden

Directeur en schoolteam.  

Tijdsinvestering voor de school

Het team en de directeur staan open voor innovatie en zijn bereid om samen met andere participanten een profiel en een concept te ontwikkelen. Gezamenlijke doelgerichtheid is essentieel voor het welslagen van de profilering.

Max. 12 halve schooldagen (6 teamsessies van 2 uur).


10


Brede open school als antwoord Verduidelijking

Onze maatschappij stelt scholen en leerkrachten voor heel wat uitdagingen: gelijke kansen creëren is er een van, maar daarnaast ook gezondheids-, milieu- en sporteducatie, leerlingen leren omgaan met agressie en discriminatie, kunst en cultuureducatie ... Al die vragen overstijgen vaak de kerntaak en de draagkracht van de individuele school. Hoe kan je als school komen tot een verstandige afweging (responsief vermogen) waarbij je die bijkomende maatschappelijke taken opneemt, zonder dat dit de ten koste van je kerntaken gaat? De brede open school is hierop een antwoord, speelt in op de ontwikkelingen en veranderingen in de maatschappij via een duurzame en doelgerichte multidisciplinaire samenwerking tussen alle partners en vormt zo een krachtige leeromgeving afgestemd op de lokale context. 

Doelstellingen

  

De school heeft i.s.m. de PBD-GO! de mogelijke kansen op samenwerking en partners in kaart gebracht d.m.v. een omgevingsanalyse. De school heeft een beleidsplan (missie en een visie) op de verschillende domeinen van de brede open school: samenwerking, brede leer- en leefomgeving en ontwikkelingskansen creëren. De school heeft een stappenplan voor de ontwikkeling van de brede school op lange termijn. De school beschikt over actieplannen voor de verschillende beleidsdomeinen.

Acties/Strategie

In samenwerking met de PBD-GO!:  intake en focusbepaling;  in kaart brengen kansen: de buurt, de wijk, de stad, de leerlingenpopulatie ... oefenen op allerlei manieren invloed uit op het leven van de school en bepalen haar toekomstbeeld. De school zal hierop inspelen om haar beleid te bepalen;  de school maakt een beleidsplan met een divers activiteitenaanbod met aandacht voor breed leren;  met het oog op het creëren van een draagvlak formuleert de school haar missie en visie a.d.h.v. heldere gezamenlijke doelstellingen met een winsituatie voor alle betrokken partijen;  de school vertaalt haar missie en visie in een gedragen pedagogisch project en betrekt haar leerkrachten bij elke stap;  de school maakt een actieplan.

Doelgroep

  

Basisvoorwaarden

Directeurs. Middenkader. Beleidsmedewerkers van de scholengroep.   

Tijdsinvestering

Brede school is een proces, zowel op het vlak van structurele samenwerking, brede leer- en leefomgeving als het realiseren van ontwikkelingskansen. De school en alle betrokkenen maken tijd voor visieontwikkeling en –uitwerking. De school is bereid een ruim publiek aan te spreken ook buiten de school en in de buurt. De betrokkenen zijn bereid om nascholing te volgen rond projectwerking.

10 sessies van een halve dag gedurende een jaar.


11


De omgevingsanalyse als beleidsinstrument Verduidelijking

De buurt, de wijk, de stad ... oefenen op allerlei manieren invloed uit op het leven van de school en bepalen haar toekomstbeeld. De school kan deze elementen in kaart brengen en inspelen op al deze elementen om haar beleid te bepalen. Het maken van een omgevingsanalyse kan een aanzet zijn tot het opstellen van een beleidsplan en het opstarten van een kwaliteitszorgsysteem. De ondersteuning gebeurt op basis van de samenwerking met de afdeling Onderwijsorganisatie en -personeel en het informatiecentrum van het GO! en GO! nascholing.

Doelstellingen

De school is in staat een omgevingsanalyse te maken op basis van verzamelde gegevens en kan deze gegevens aanwenden op verschillende beleidsdomeinen. De school is vertrouwd met de informatiebronnen om de analyse uit te kunnen voeren.

Acties/Strategie

  

Intake en focusbepaling. Vorming rond structuur van de omgevingsanalyse en het gebruik van verschillende databanken met oefeningen. Na analyse en interpretatie van de gegevens opmaken van een SWOT-analyse.

Doelgroep

 

Directeur. Middenkader. Beleidsmedewerkers van de school/scholengroep.



Basisvoorwaarden

De betrokkenen zijn bereid om voldoende tijd uit te trekken voor de omgevingsanalyse.  Wij verwachten dat de deelnemers over volgende vaardigheden/competenties beschikken:  gericht kunnen zoeken op het internet;  kunnen werken met Excel;  elementaire statistieken kunnen lezen en interpreteren;  gegevens kunnen verwerken in een rapport;  gegevens uit verschillende bronnen kunnen combineren en interpreteren.


5 sessies van een halve dag.


12

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Aanvangsbegeleiding

4

Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod

4.1

Aanvangsbegeleiding

Leerplanimplementatie voor de beginnende leerkrachten geschiedenis en Latijn/Grieks Verduidelijking

Beginnende leraren worden op het vlak van algemene didactiek en hun functioneren binnen hun specifieke school ondersteund door de schoolmentoren, daarnaast hebben zij echter vaak heel wat vragen die te maken hebben met het vak dat ze geven (leerplan, vakdidactiek, vakinhoudelijke keuzes, evaluatie ...).

Doelstellingen

Leraren kunnen de leerplannen realiseren op vakinhoudelijk en vakdidactisch vlak.

Acties/Strategie

1 dag studiedag rond leerplanimplementatie per vak.

Doelgroep

Alle beginnende leraren (of ervaren leraren die een vak voor het eerst geven) geschiedenis + Latijn/Grieks.


1 dag per vak.


13


Vaardigheden voor de beginnende leerkrachten humane wetenschappen Verduidelijking

Doelstellingen

Beginnende leraren worden op het vlak van algemene didactiek en hun functioneren binnen een specifieke school ondersteund door de schoolmentoren, daarnaast hebben zij echter vaak heel wat vragen die te maken hebben met het vak dat ze geven (leerplan, vakdidactiek, vakinhoudelijke keuzes, evaluatie ...).  Leraren kunnen de leerplannen realiseren op vakinhoudelijk en vakdidactisch vlak.  Leraren kunnen hun evaluatie afstemmen op de leerplandoelstellingen.

Acties/Strategie

1 dag studiedag rond leerplanimplementatie en evaluatie.

Doelgroep

Alle beginnende leraren (of ervaren leraren die een vak voor het eerst geven) humane wetenschappen.


Een dag studiedag.

Samenwerking met GO! nascholing

Dag van de humane wetenschappen.


14


Aanvangsbegeleiding leraren vakken POMOLO en aanverwante vakken Verduidelijking

Om nieuwkomers binnen het vak het nodige pedagogisch-didactisch comfort te verschaffen bij de eerste stappen in het onderwijs en hen eventueel te introduceren binnen het netwerk van leraren, kunnen de nieuwkomers deelnemen aan een traject van studiedagen en/of individuele begeleiding.

Doelstellingen

De nieuwkomers kunnen       

functioneel omgaan met documenten eigen aan de lesopdracht; hun leerplan omzetten in een jaarvorderingsplan; voor een leerplandoelstelling een geschikte didactische werkvorm hanteren; vanuit de leerplandoelstelling een geschikte evaluatie uitwerken; gepast didactisch materiaal kiezen in functie van de leerplandoelstelling; principes van een goed klasmanagement toepassen in concrete (probleem)situaties; eventueel participeren in een netwerk van nieuwe leraren van het vakgebied.

Acties/Strategie

Trajecten bestaande uit 1 of 2 studiedagen aangevuld met individuele begeleidingen en vakgroepbegeleidingen (indien van toepassing). Eventuele individuele begeleidingstrajecten waarbij de aandachtspunten in onderling overleg worden bepaald, waarbij in de loop van de begeleiding de vakgroep betrokken wordt en de directeur de gemaakte afspraken zal opvolgen.

Doelgroep

Alle nieuwkomers in het vak.


2 of 3 dagen per traject.


15


Aanvangsbegeleiding economie en handelsvakken Verduidelijking

Met dit aanbod willen we startende leraren binnen het vak het nodige pedagogisch-didactisch comfort aanreiken. Bovendien willen we hen introduceren binnen een netwerk van leraren.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:       

functioneel omgaan met documenten eigen aan de lesopdracht; leerplandoelstellingen interpreteren; hun leerplan omzetten in een jaar(vorderings)plan; voor een leerplandoelstelling een geschikte didactische werkvorm hanteren; vanuit de leerplandoelstelling een geschikte evaluatie uitwerken; gepast didactisch materiaal kiezen in functie van de leerplandoelstelling; participeren in een lerend netwerk van nieuwe leraren in het vakgebied.

Acties/Strategie

Trajecten bestaande uit 3 studiedagen, afhankelijk van het studiegebied.

Doelgroep

Alle nieuwkomers in het vak (maximum vijf jaren leservaring in het vakgebied).

Tijdsinvestering

3 dagen per traject.


16


Aanvangsbegeleiding TV / PV vakken harde sector / zachte sector / Techniek Verduidelijking

Met dit aanbod willen we startende leraren binnen de harde sector het nodige pedagogisch-didactisch comfort aanreiken. Bovendien willen we hen introduceren binnen een netwerk van leraren.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:       

functioneel omgaan met documenten eigen aan de lesopdracht; leerplandoelstellingen interpreteren; hun leerplan omzetten in een jaar(vorderings)plan; voor een leerplandoelstelling een geschikte didactische werkvorm hanteren; vanuit de leerplandoelstelling een geschikte evaluatie uitwerken; gepast didactisch materiaal kiezen in functie van de leerplandoelstelling; participeren in een lerend netwerk van nieuwe leraren in het vakgebied.

Acties/Strategie

Trajecten bestaande uit 2 studiedagen, afhankelijk van het studiegebied.

Doelgroep

Alle nieuwkomers in het vak (maximum vijf jaren leservaring in het vakgebied).

Tijdsinvestering

2 dagen per traject.


17


Aanvangsbegeleiding leraren methodescholen Verduidelijking

Leraren van scholen die secundaire methodeklassen oprichten, maken via de starterscursus kennis met de visie en de daaruit vloeiende pedagogisch-didactische aanpak van hun keuze. Om het didactisch handelen van deze leraren in de praktijk te ondersteunen, worden de teams van startende methodescholen gedurende twee jaar intensief begeleid.

Doelstellingen

De methodeleraren   

implementeren de visie in hun dagelijks handelen; passen de methodieken en technieken toe in hun praktijk; nemen deel aan de vergaderingen van het netwerk secundaire methodeleraren.

Acties/Strategie

De begeleider reflecteert met de prille kernleraren op hun klaspraktijk. De begeleider stelt samen met de leraren een ontwikkelingstraject op wat betreft hun pedagogisch-didactisch handelen.

Doelgroep

Leraren die instappen in secundaire methodeklassen.


Minimaal 6 contactmomenten/vergaderingen voor prille methodeleraren.

Aanbod GO! nascholing: Meester, ze beginnen weer, Residentieel seminarie voor beginnende leerkrachten (Biologie en chemie, Fysica en natuurwetenschappen, Aardrijkskunde, Wiskunde, Engels) Activerende werkvormen in het secundair onderwijs Leerlingen motiveren voor je vak


18

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Activerende directe instructie

4.2

Activerende directe instructie

Activerende Directe Instructie als differentiatiemodel in de eerste graad SO Verduidelijking

Alle leerlingen zo goed mogelijk begeleiden en ondersteunen bij het behalen van de vooropgestelde leerdoelen, aansluitend bij hun mogelijkheden en talenten is een opdracht van iedere school. In een klassituatie is het echter niet altijd evident om iedere leerling de gepaste uitdaging aan te bieden en voor iedereen aan te sluiten bij de specifieke noden en leerbehoeften. Met dit traject willen we scholen ondersteunen bij het implementeren van een lesaanpak tijdens instructielessen die voor alle leerlingen een meerwaarde betekent. We gebruiken hiervoor het model van de Activerende Directe Instructie. Dit model is gericht op het afstemmen van de instructietijd op de leerbehoefte van de leerling en op het verhogen van de leerlingenactiviteit tijdens het leerproces. Leerlingen die behoefte hebben aan verlengde instructie worden tijdens de les opgevangen, de ‘doorsnee’ leerling krijgt de tijd en ruimte om volgens eigen tempo de leerstof te verwerken en leerlingen die verdiepend kunnen werken worden uitgedaagd. In het basisonderwijs is deze beproefde methode een succesverhaal dat zowel bij leraren als leerlingen een positieve invloed heeft op het welbevinden, de betrokkenheid en de resultaten.

Doelstellingen

 

Acties/Strategie

De directie en het schoolteam zorgen voor een inbedding van het model van de activerende directe instructie in de schooleigen visie op leren en de leerbegeleiding. De betrokken leerkrachten kunnen het model van de activerende directe instructie toepassen in hun dagelijkse klaspraktijk.

Indien de directie en het team dit model willen implementeren in hun eerste graad SO bieden we de volgende begeleiding aan:   

Intakegesprek met de directie Informatieve uiteenzetting voor het volledige team eerste graad (+/- 90 minuten) Begeleiding van het kernteam, bestaande uit de directie en enkele leerkrachten die een trekkersrol opnemen in het traject, door een ankerfiguur (de pedagogisch adviseur/-begeleider treedt op als ankerfiguur). Volgende ondersteuning is onder andere voorzien:  faciliteren van de intervisie in de basisschool en ter beschikking stellen van ondersteunende documenten zoals een kijkwijzer;  begeleiding van reflectiemomenten met het kernteam;  begeleiding bij het uittekenen van een aanpak om de expertise van het kernteam te delen en te verspreiden naar de andere teamleden eerste graad.  Vorming voor de leerkrachten moderne talen en wiskunde van de kernteams om het ADI-model te implementeren in hun lessen (per vak(kencluster): 3 gezamenlijke sessies voor de deelnemende scholen).  Vorming voor de directies en coördinatoren met onder andere aandacht voor de aansturing van het team, successleutels voor de verankering en het omgaan met weerstanden (3 gezamenlijke sessies voor de deelnemende scholen). Doelgroep

Schoolteams eerste graad Maximaal 10 scholen kunnen intekenen tot en met 30 september 2012


19

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Activerende directe instructie


Het traject start in september - oktober 2012. Volgende interventies worden voorzien:  intakegesprek met de directie;  algemene lerarenvergadering;  begeleiding en ondersteuning van het kernteam: 3 vergaderingen;  vorming voor de leerkrachten moderne talen en wiskunde: per vak(kencluster) 3 sessies ;  vorming voor de directies en coördinatoren: 3 sessies.

Aanbod GO! nascholing: Activerende werkvormen in het secundair onderwijs


20

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Bovenschools management

4.3

Bovenschools management

Een beleidsplan/integraalplan ontwikkelen voor de scholengroep Verduidelijking

Scholengroepen hebben voor het voeren van doelgericht beleid nood aan een toekomstvisie en beleidsplannen die de visie vormgeven. Het kan gaan om een breed beleidsplan (verschillende domeinen) of over een beperktere vorm ‘een integraal plan’ waarbij de nadruk duidelijk op onderwijsaanbod en de bijhorende infrastructuur wordt gelegd. Planmatig werken aan het schoolbeleid is hiervan een belangrijk onderdeel. De ondersteuning gebeurt op basis van een samenwerking binnen de centrale diensten van het GO!. Zowel de pedagogische begeleidingsdienst, de afdeling Onderwijsorganisatie en –personeel als de afdeling infrastructuur participeren aan het begeleidingsproces. Zij voeren o.a. het luik van de data-analyse en de ruimtelijke analyse uit. Er wordt een stappenplan gevolgd dat als volgt kan worden samengevat: samen met het college van directeurs en de raad van bestuur ontwikkelen we een visie op de scholengroep die gekaderd is binnen de visie van het GO!.  Vanuit deze visie wordt een beleidsplan voor de scholengroep opgesteld.  Het beleidsplan wordt omgezet in actieplannen: wat doen we op de verschillende domeinen om ons beleidsplan te realiseren?

Doelstellingen

  

Acties/Strategie

De scholengroep heeft een missie en een visie (op de verschillende terreinen van de werking) die gekend is bij alle belanghebbenden. De scholengroep beschikt over een beleidsplan voor de lange termijn. De scholengroep beschikt over actieplannen voor de verschillende beleidsdomeinen.

We houden rekening met de wensen en de mogelijkheden van de scholengroep. Het onderstaande programma kan bijgestuurd worden op maat van de scholengroep.  Intake met het dagelijks bestuur van de scholengroep.  Opstellen van een projectdefinitie met afbakening van inhouden en timing.  Begeleidingsinterventies met het voltallige college van directeurs en de leden van de Raad van Bestuur:  introductiesessie,  ontwikkelen van de krijtlijnen van de missie en visie.  Opvolgingsinterventies met een kernteam:  uitschrijven van de missie en visie,  concretiseren van missie en visie in een beleidsplan en vervolgens actieplannen.  Geregelde terugkoppelingen van de AD naar het CvD.


21



De begeleiding is bedoeld voor het dagelijks bestuur van de scholengroep (AD, CODI, DICO, beleidsmedewerkers), het college van directeurs (of een kernteam) en vertegenwoordigers van de raad van bestuur van de scholengroep.   

Tijdsinvestering

Het dagelijks bestuur van de scholengroep en de directeurs staan open voor innovatie en zijn bereid om samen met andere participanten missie en visie te ontwikkelen. De deelnemers zijn in staat en bereid om de belangen van de eigen school en de eigen situatie los te laten bij het ontwikkelen van een missie en visie voor de scholengroep (out of the box denken). De betrokkenen zijn bereid om voldoende tijd uit te trekken voor het werken aan visieontwikkeling en beleidsplanning.

Intensief traject dat na de intake en de projectdefinitie start met een meerdaagse activiteit voor het voltallige CvD. Aantal sessies met het kernteam is afhankelijk van de vraag en de noden van de scholengroep. De globale termijn voor het opstellen van een beleidsplan of integraal plan tot en met het uitzetten van het eerste actieplan wordt geraamd op één schooljaar.

.


22


De kwaliteit van de centrale diensten van de scholengroep in kaart brengen via CAF Verduidelijking

Scholengroepen hebben nood aan een instrument om de kwaliteit van hun centrale diensten in kaart te brengen. Met het Europese CAF-instrument krijgt de scholengroep een gevalideerd instrument om de eigen kwaliteit in kaart te brengen en verbetervoorstellen te genereren. De ondersteuning hiervoor gebeurt in samenwerking met de centrale diensten van het GO!.  De algemeen directeur informeert alle personeelsleden en roept vrijwilligers op uit de teamleden van de scholengroep om een zelfevaluatiegroep samen te stellen.  De begeleiders professionaliseren de leden van de zelfevaluatiegroep om het CAF-proces te doorlopen.  De CAF-analyse resulteert in een rapport op basis waarvan de scholengroep samen met de begeleiders een verbeterplan opstelt om de organisatie van zijn centrale diensten te verbeteren.  Het is de bedoeling dat de scholengroep dit zelfevaluatieproces om de drie jaar herhaalt.

Doelstellingen Acties/Strategie


 

We houden rekening met de wensen en de mogelijkheden van de scholengroep. Het onderstaande programma kan bijgestuurd worden op maat van de scholengroep.  Intake met de algemeen directeur en het dagelijks bestuur van de scholengroep.  Begeleidingsinterventies met de vrijwilligers voor de zelfevaluatiegroep:  vormingssessie;  uitvoeren van het CAF-proces;  uitschrijven van het verbeterplan met acties;  geregelde terugkoppelingen naar de AD. De begeleiding is bedoeld voor de interne diensten van de scholengroep.    

Tijdsinvestering

De scholengroep heeft een beschrijving van de kwaliteit van haar organisatie. De scholengroep heeft de krijtlijnen voor een verbeterplan om de eigen organisatie te verbeteren.

De personeelsleden van de centrale diensten van de scholengroep en de algemeen directeur zijn bereid om deel te nemen aan een proces van zelfevaluatie. De deelnemers zijn bereid om met een kritische blik hun eigen organisatie te beoordelen. De betrokkenen zijn bereid om voldoende tijd uit te trekken voor het werken aan de zelfevaluatie. De algemeen directeur is bereid om de werkpunten voor de organisatie aan te pakken en een actieplan voor de verbetering van de organisatie uit te voeren.

Het traject vraagt de inzet van de leden van de zelfevaluatiegroep om minimaal zes maal te vergaderen. De totale termijn van intake tot en met opstart van het verbeterplan wordt geraamd op 6 maanden. Beperkte inschrijvingen voor het schooljaar 2012-2013 kunnen maximaal 3 scholengroepen hierop intekenen.


23


Campusontwikkeling Verduidelijking Doelstellingen

Acties/Strategie

Verschillende scholen op een campus werken aan een gemeenschappelijke visie en integreren hun studieaanbod, organisatie en werking. Op die manier bouwen ze aan een sterk imago.   

Gedragen visie over de campus ontwikkelen. Globaal plan uitwerken. Deelplannen voor verschillende aspecten uitwerken.

Intake AD – directeurs: informatie verzamelen over intenties, randvoorwaarden en beperkingen. Analysefase:  ontwikkelen van een visie over de campus:  hoever gaat de integratie?  wat willen we bereiken?  wat moet daarvoor veranderen?  analyse van de bestaande situatie via sterkte-zwakteanalyse. Planningsfase:  opstellen van een veranderplan:  taakverdeling directeurs,  integratie secretariaten,  logistiek,  pr en communicatie,  vakgroepen. Uitvoeringsfase:  uitvoering van de verschillende deelplannen;  opzetten van een structuur van stuurgroep/werkgroepen indien nodig. Opvolging:  


bijsturing tijdspad indien nodig; evaluatie taakverdeling directeurs.

24


Doelgroep

 

Directieteams op een campus. Schoolteams op een campus.

Basisvoorwaarden

 

Steun van scholengroep/scholengemeenschap voor het project. Bereidheid tot samenwerking van alle betrokkenen.


 

Volledig schooljaar. Aantal interventies: 10 tot 12 interventies van een halve dag.


25


Kwaliteitszorg: ondersteuning van de scholengemeenschap bij het omgaan met outputgegevens Verduidelijking

Elke school is begaan met de kwaliteit van haar onderwijs. Maar weten we wel hoe goed we zijn? Hoe gaan we om met gegevens die in onze school wel ergens ter beschikking zijn? Hoe gaan we aan de slag om onze kwaliteit te verhogen? Hoe kan de scholengemeenschap hierin ondersteuning bieden?

Doelstellingen

  

Acties/Strategie

 Intake met algemeen directeur en coördinerend directeurs  Startvergadering met directies en IKZ-kernteams van de scholengemeenschap  Vorming over kwaliteitszorg  Wat is de focus: wat willen we weten?  De kwaliteit van het onderwijsproces staat centraal  Meetdomeinen:  leerkwaliteit – realisatie van de eindtermen  schoolloopbaan: attestering/clausuleringen  outcomes: resultaten in vervolgstudies/aansluiting met arbeidsmarkt  welbevinden van leerkrachten en leerlingen  tevredenheid ouders/leerlingen/partners  Hoe ga je dat meten?  Inventaris van de beschikbare informatie  Methodiek voor verzameling en verwerking  Analyse van de informatie  Vergelijking met benchmarks  Wat ga je ermee doen?  Werkpunten bepalen  Communicatieplan  Opvolging  Hoe hou je het levend?  Opzetten systeem/structuur voor verwerking van gegevens  Opzetten PDCA-cyclus.


De schoolgemeenschap ondersteunt de scholen om relevante outputgegevens te verzamelen. De schoolgemeenschap ondersteunt de scholen om de verzamelde gegevens te analyseren. De schoolgemeenschap ondersteunt de scholen om aan de hand van de gegevens verbetertrajecten op te stellen.

26


1

Doelgroep

   

Algemeen en coördinerend directeur. Directeur. Kwaliteitsanker van de scholengemeenschap. Kernteam kwaliteitszorg.

Basisvoorwaarden

  

De schoolgemeenschap is bereid de nodige werkkrachten en gegevens ter beschikking te stellen. De school is bereid de nodige gegevens ter beschikking te stellen. De school is bereid zich bij te scholen indien nodig.


Zes begeleidingssessies verspreid over het schooljaar. Tussen de begeleidingssessies werkt de school aan opdrachten. Mogelijk nog opvolgsessies voor de implementatie.

Samenwerking met 1 GO! nascholing

De PDCA-cirkel echt rond - Kwaliteitszorg



27

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Gelijke onderwijskansenbeleid

4.4

Gelijke onderwijskansenbeleid

Gelijke onderwijskansenbeleid: netwerk voor nieuwe scholen en nieuwe coördinatoren Verduidelijking

In het schooljaar 2011 – 2012 startte een nieuwe cyclus voor het gelijke onderwijskansenbeleid. Een aantal nieuwe scholen en nieuwe coördinatoren is in ons lerend netwerk gestapt. Dit ondersteuningsinitiatief wordt tijdens het schooljaar 2012-2013 verdergezet. Wij besteden aandacht aan de manier waarop de GOK-cyclus wordt uitgevoerd en opgevolgd. Ook de fase van de zelfevaluatie willen wij in dit netwerk actief ondersteunen. Wij maken ook tijd om vragen van de deelnemers samen te bespreken en te beantwoorden.

Doelstellingen

De deelnemers:  kunnen een beleidsplan opvolgen;  kunnen doelen en acties evalueren;  kunnen een begeleidingsplan bijsturen op basis van een evaluatie.

Acties/Strategie

Netwerkbijeenkomsten.

Doelgroep

Directies en coördinatoren van nieuwe GOK-scholen. Teamleden die voor het eerst een GOK-cyclus coördineren.

Tijdsinvestering

Maximaal 3 samenkomsten per schooljaar, telkens een halve dag.


28

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – DBSO

4.5

DBSO

Implementatie van het decreet Leren en werken Verduidelijking

De Pedagogische begeleidingsdienst wil de centra DBSO-GO! ondersteunen bij hun implementatie van het decreet ‘leren en werken’. Deze ondersteuning bestaat uit: 

samen met de centra een leerlingvolgsysteem ontwikkelen en implementeren; leerplanrealisatie BGV, MVT en PAV ondersteunen; visieontwikkeling voor de coördinatoren centra. Centra kunnen hun eigen werking in kaart brengen en op basis van missie en visie actieplannen opstellen, uitvoeren, evalueren en bijsturen waar nodig. De leerkrachten PAV, MVT en BGV kunnen

 

Doelstellingen

  

een leertraject plannen en opvolgen op basis opleidingsdoelen of leerplandoelstellingen; de doelstellingen evalueren op niveau doelstellingen en integreren in het leerlingvolgsysteem centrum; op basis leerlingvolgsysteem de nodige remediëring voorzien.

Acties/Strategie

 

Centrumoverstijgende netwerken ondersteunen voor PAV, MVT en BGV. Vormingsdagen organiseren voor de visieontwikkeling.

Doelgroep

Directeurs, coördinatoren, trajectbegeleiders en leerkrachten.

Tijdsinvestering

Afhankelijk van de noden, minimum 6 halve dagen per opleiding of per vak, 4 opleidingsdagen voor de visieontwikkeling.


29

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – DBSO

Omgaan met de opleidingsstructuur BGV in het DBSO Verduidelijking

De Pedagogische begeleidingsdienst wil de centra DBSO ondersteunen bij hun implementatie van het decreet ‘leren en werken’. De ondersteuning bestaat onder meer uit:  

Doelstellingen

leerplanrealisatie BGV bevorderen door de opleidingsstructuur om te zetten naar concrete doelen; opzetten en onderhouden van netwerking met het oog op uitwisseling van expertise.

De deelnemers kunnen   

de opleidingsstructuur BGV omzetten naar concrete doelen; een leertraject plannen; de opleidingsstructuur BGV implementeren en realiseren.

Acties/Strategie

Centrumoverstijgende netwerken ondersteunen bij het uitwerken van leertrajecten en het uitschrijven van concrete opdrachten.

Doelgroep

Leraren BGV van opleidingen die in overleg met de coördinatoren DBSO worden bepaald.

Tijdsinvestering

Afhankelijk van de noden, minimum 6 halve dagen per opleiding.


30

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Diversiteit

4.6

Diversiteit

Aanbod begeleiding Diversiteit: Ondersteuning inschrijvingsbeleid Toelichting bij het GOK-decreet Ondersteuning van de LOP-werking: trajectbegeleiding Ondersteuning bij klacht Commissie leerlingenrechten (CLR) Ondersteuning bij LOP-werking : thema-werking Bepalen van de Draagkracht van de school Engagementsverklaring tussen school en ouder concreet maken

Aanbod GO! nascholing: Allochtone leerlingen en hun ouders Achterstelling onder de loep! Samen op zoek naar oplossingen Praten over armoede met mensen in armoede Weerstanden aanpakken


31

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – DKO

4.7

DKO

Implementatie vernieuwingen. Verduidelijking

Implementatie van de vernieuwingen binnen het DKO.

Doelstellingen

Academies implementeren vernieuwingen in hun artistiek pedagogisch project.

Acties/Strategie

Ondersteuning van het team voor de implementatie van tijdelijke en/of vernieuwende projecten in hun academie. Ondersteuning academies bij uitwerking pilootprojecten DKO. en/of Gemiddeld twee reflectiemomenten met leerkrachten/ vakgroepen/ team. en/of Begeleiden van één of meerdere personeelslid(-leden) per vakgroep via een begeleidingstraject (contactmomenten op de school is sterk afhankelijk van het vernieuwingsproject).

Doelgroep

Het team en/of de vakgroep en/of individuele leraren


Schoolspecifiek maken, afhankelijk van de vakgroep: 2 tot 6 halve dagen Bijwonen vakgroepvergaderingen: 2 halve dagen Begeleiden individuele leraar: 2 halve dagen


32

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – HBO5 Verpleegkunde

4.8

HBO5 Verpleegkunde

Uitwerken van een kwaliteitszorgsysteem en een omvormingsdossier in HBO5 verpleegkunde

1

Verduidelijking

Ter ondersteuning van de 4 officiële scholen die verpleegkunde aanbieden bij het opzetten van hun kwaliteitszorgsysteem en het omvormingsdossier HBO5, willen de pedagogische begeleidingsdiensten een netoverschrijdend begeleidingstraject uitbouwen.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen: 

een kwaliteitszorgsysteem uitwerken;



hun omvormingsdossier HBO5 uitwerken.

Acties/Strategie

Lerend netwerk voor coördinatoren en leraren HBO5 verpleegkunde GO!, OVSG, POV.

Doelgroep

Coördinator / leraar verpleegkunde.


Netwerk: 3 halve dagen. Begeleidingstraject op schoolniveau wordt bepaald in overleg met de coördinator van de opleiding.

Samenwerking met GO! na1 scholing

Faciliteren van het schrijven van een omvormingsdossier.



33

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Leerplanimplementatie

4.9

Leerplanimplementatie 1

Aanbod GO! nascholing : Freeware Apps Haal meer uit je smartboard ICT-integratie in het onderwijs, voor de vakken natuurwetenschappen, techniek en PAV Zeflstandig leren met behulp van ICT: webquests en webpaden

4.9.1

Aardrijkskunde, wetenschappen en wiskunde

Leerlijnen ruimtelijke ontwikkeling Verduidelijking Doelstellingen

Ontwikkeling van cartografische competenties en schaalgebonden gegevensverwerking   

1

Leraren in staat stellen over de graden heen cartografische competenties te ontwikkelen bij jongeren in leerplangebonden contexten. Leraren concrete gevalstudies te laten uitwerken om digitale dataverwerving en –verwerking te koppelen aan ruimtelijke leerplandoelstellingen. Leraren ondersteunen bij een integrale benadering van leerprocessen om vanuit een activerende realisatie van leerplandoelstellingen te komen tot doelgerichte evaluatie en remediëring.

Acties/Strategie

Studiedagen voor leraren eerste graad (2 x 2 studienamiddagen), tweede graad ASO, TSO en KSO (2 x 2 studienamiddagen) en derde graad (GIS, 3 sessies nascholing van een halve dag). Evaluatie o.m. via observatie op de klasvloer (10 activiteiten).

Doelgroep

Leraren SO.

Tijdsinvestering

7 halve dagen op regionale basis.



34


Leerplanimplementatie biologie, chemie, fysica en natuurwetenschappen – Tweede graad ASO, TSO/KSO Verduidelijking

 

Doelstellingen

Acties en strategie

Tijdens studiedagen over leerimplementatie van de nieuwe leerplannen wetenschappen in de tweede graad werd het nieuwe concept van het leerplan toegelicht en de samenhang met de nieuwe eindtermen wetenschappen verduidelijkt. Tijdens deze sessies hebben een aantal leraars aangegeven dat zij nood hebben aan bijkomende vorming over de ontwikkeling van praktische vaardigheden bij leerlingen voor bepaalde leerstofonderdelen. (bv optica bij fysica, spieren en skelet bij biologie, ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden).

De leraars kunnen binnen de contexten optica, spieren en skelet en ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden:  een aantal demonstratieproeven op een didactische manier in de les integreren;  verschillende varianten van leerlingenproeven(van gesloten tot open opdrachten) opzetten en de leerlingen gerichte onderzoeksvaardigheden laten ontwikkelen;  digitaal lesmateriaal op een gepaste manier aanwenden in verschillende fazen van de les.  

Tijdens een interactieve sessie komen demo- en leerlingenproeven, opdrachten, ICT toepassingen aan bod voor het deel optica (fysica) of het gedeelte spieren en skelet (biologie). Tijdens deze sessie zal de ontwikkeling van de onderzoeksvaardigheden centraal staan.

Doelgroep

Leraars wetenschappen van de tweede graad ASO en TSO/KSO, maximum 25 per groep.

Tijdsinvestering

2 halve dagen (eventueel op verschillende locaties).


35


Aandacht voor evaluatie in het vak natuurwetenschappen – eerste graad Verduidelijking

  

Doelstellingen

   

Acties en strategie

    

Uit doorlichtingsverslagen blijkt dat er problemen zijn met de leerplangerichtheid van de evaluatie. We stellen vast dat er weinig acties door de leraars ondernomen worden met betrekking tot de analyse van de resultaten van de leerlingen. Dit wordt eveneens bevestigd in doorlichtingsverslagen. De studiedagen over leerimplementatie van de nieuwe leerplannen natuurwetenschappen- eerste graad waren vooral gericht op leerplanrealisatie. In deze navorming staan de evaluatiemogelijkheden van de kennis en vaardigheden centraal. Stimuleren van de netwerking van de leraars natuurwetenschappen - eerste graad. Door het samenbrengen toets/examenvragen in de uploadzone van smartschool wordt de netwerking op gang gebracht. Bij het selecteren en ontwikkelen toetsvragen volgens bepaalde criteria wordt de aandacht voor de kwaliteit van de toetsvragen gestimuleerd. Differentiatiemogelijkheden van evaluatie ontwikkelen volgens de leerlingenkenmerken en taalvaardigheidsniveau van de leerling. Uit de analyse van de leerlingenresultaten de reflectie stimuleren zodat dit gekoppeld wordt aan een gepaste remediëring en didactische aanpak. Via het aanbieden van een sjabloon voor kwaliteitsvolle toets vragen en het openstellen van een uploadzone kunnen leraars eigen vragen ter beschikking stellen en vragen van andere leraars gebruiken. Met behulp van de vragenbank kunnen de leraars een evenwichtige toets/examen samenstellen. De leraars verzamelen de leerlingenresultaten, analyseren en reflecteren over de resultaten. Binnen het netwerk worden contactmomenten georganiseerd om over de verschillende acties te overleggen. Traject evalueren en bijsturen en indien mogelijk de netwerking uitbreiden.

Doelgroep

Leraars natuurwetenschappen eerste graad A- en B-stroom.

Tijdsinvestering

2 contactmomenten (halve dagen).


36


Professionaliseren van vakgroepen wiskunde door de analyse van leerlingenresultaten op basis van een valide en betrouwbare evaluatie Verduidelijking

Om het leerproces van leerlingen optimaal te laten verlopen is een valide en betrouwbare evaluatie zeer belangrijk. Doorgaans investeren leerkrachten (en scholen) veel tijd in deze evaluatie. Nochtans blijken uit de begeleiding van vakgroepen en doorlichtingsverslagen nog een aantal knelpunten:  de leerplangerichtheid van de evaluatie,  de analyse van de resultaten,  de interpretatie van leerplandoelen, rekening houdend met de school- en leerlingenkenmerken. Door samen met vakgroepen aan de slag te gaan willen we deze sterker maken om hun kwaliteit kritisch in vraag te stellen en te verbeteren.

Doelstellingen

   

Acties/Strategie

Vakgroepen aanzetten tot het interpreteren en concretiseren van leerplandoelen, rekening houdend met de school- en leerlingenkenmerken. Vakgroepen professionaliseren met betrekking tot leerplangericht evalueren. Vakgroepen in ontwikkeling brengen door de leerlingenresultaten te analyseren. Scholen stimuleren om systematisch outputgegevens te verzamelen om hun kwaliteit te verbeteren.

We reiken de vakgroep handvaten aan om  de validiteit en betrouwbaarheid van de evaluatie te onderzoeken,  de leerlingenresultaten te analyseren en te interpreteren,  doelgerichte verbeteracties op te zetten,  de verbeteracties te evalueren, bij te sturen en te borgen om een cyclisch kwaliteitszorgproces op gang te brengen.

Doelgroep

Vakgroepen wiskunde.

Tijdsinvestering

Maximaal 6 sessies.

Samenwerking met GO! nascholing

Beschrijvende statistiek met Geogebra.


37


4.9.2

Geschiedenis en Latijn

De nieuwe leerplannen geschiedenis eerste en tweede graad: ontwikkeling van een leerlijn. Verduidelijking

Doelstellingen

Acties/Strategie

Op 1 september 2012 gaat er een nieuw leerplan geschiedenis in voege in de tweede graad ASO, KSO en TSO. In de eerste graad ging het nieuwe leerplan twee jaar eerder in. In tegenstelling tot het verleden, betreft het hier halfopen leerplannen waardoor de vakgroep zelf heel wat belangrijke keuzes moet maken. Nu deze vernieuwing zich doorzet in de tweede graad, is het belangrijk dat er in de gemaakte keuzes een leerlijn zichtbaar wordt die de twee graden overspant. Hoewel het leerplan van de derde graad pas binnen twee jaar wijzigt, is het toch belangrijk de leraren die daar werkzaam zijn ook reeds bij deze keuzes te betrekken vermits zij de ontwikkelde leerlijn later naar de derde graad zullen moeten doortrekken.   

De vakgroepen hebben zicht op de visie achter en de krachtlijnen van de nieuwe leerplannen eerste en tweede graad. De vakgroepen weten rond welke onderdelen van de leerplannen er op vakgroepniveau keuzes moeten gemaakt worden. De vakgroepen kunnen de gemaakte keuzes omzetten in een leerlijn.

Deze begeleiding situeert zich enkel op het niveau van SGE of SGR en niet op niveau van de school. 2 schooloverstijgende vakgroepvergaderingen per SGE of SGR:

Doelgroep

 eerste bijeenkomst:  de visie achter en de krachtlijnen van de nieuwe leerplannen;  de in de leerplannen aanwezige leerlijnen;  de keuzes die op vakgroepniveau moeten gemaakt worden.  na deze eerste bijeenkomst maakt de vakgroep op schoolniveau (samenwerking met meerdere scholen mogelijk) de nodige keuzes en werkt hierrond een leerlijn uit.  tweede bijeenkomst:  de leerlijnen van de verschillende scholen worden aan elkaar voorgesteld;  feedback door de PA en discussie over de haalbaarheid. Alle leraren geschiedenis van de SGE of SGR die zich inschrijft.

Tijdsinvestering

Twee halve dagen met de PA op het niveau van SGE of SGR + twee à drie vakgroepvergaderingen op schoolniveau.


38


4.9.3

Lichamelijke opvoeding

Realisatie van leerplandoelstellingen Verduidelijking

Leraren LO hebben nood aan praktijkgerichte nascholingen i.v.m. het vakconcept LO, het gebruik van ICT in de lessen lichamelijke opvoeding en i.v.m. EHBO.

Doelstellingen

Leraren ondersteunen: 

in hun vakdidactische kennis en vaardigheden i.v.m. een meer gevarieerd bewegingsaanbod om aldus vlot te kunnen inspelen op persoonlijke tekortkomingen evenals op nieuwe bewegingstrends;  in het gebruiken van beeldmateriaal, video ... in de lessen LO en sport;  in het maken van elektronische “sportfolio’s”. Leraren de kans bieden om bijkomende diploma’s als dit van “Helper“ of “Bedrijfseerstehulp” van het Rode Kruis te kunnen uitreiken aan de leerlingen.

1

Acties/Strategie

Studiedagen voor de verschillende doelgroepen in samenwerking met GO! nascholing..

Doelgroep

Leraren LO en sport; leraren die EHBO wensen te geven.


1 of meerdere studiedagen, afhankelijk van de specifieke nascholing.


Studiedagen te organiseren via GO! nascholing:  

Train de trainer EHBO (rechtstreeks via het Rode kruis in te schrijven) Je sportles op het internet



39


Evaluatie Verduidelijking

Doelstellingen

Evalueren op basis van de door de vakgroep uitgewerkte schooleigen leerlijnen (Vervolg van de studiedagen “Van algemene naar concrete leerlijnen LO, specifiek voor de eigen school of campus”).  

Leerlingenevaluatie: effectmetingen kunnen ressorteren op lange termijn. Het opzetten van een leerlingenvolgsysteem voor het vak LO.

Acties/Strategie

Studiedagen op niveau van de scholengroep.

Doelgroep

Leraren LO en sport van de scholengroep.


1 studiedag (halve dag).

Aanbod GO! nascholing: Een eigentijdse dansvoorstelling creëren met jongeren Vloerwerk en contact improvisatie Wiskunde en dans


40


4.9.4

Muzikale opvoeding

Jaarplanning en evaluatie Verduidelijking

De evenwichtige implementatie van de leerplannen Muzikale opvoeding blijft een permanente zorg. Deze leerplannen omvatten steeds drie hoofdcomponenten (musiceren – luisteren – verwoorden) die evenwaardig behandeld dienen te worden en grondige reflectie rond didactiek en organisatie vereisen. De sterke tendens naar permanente evaluatie in het vak (vooral, maar niet uitsluitend voor de component musiceren) en de bijzondere kansen tot vakoverschrijding die Muzikale opvoeding biedt, zijn belangrijke en te exploreren elementen van jaarplanning en leerplanimplementatie.

Doelstellingen

De leerkrachten begrijpen de leerplandoelstellingen Muzikale opvoeding, kunnen hier naar handelen, kunnen op evenwichtige wijze een jaarplanning opstellen met bewaking van de drie grote componenten en zijn in staat permanente evaluatie en vakoverschrijding hierin te integreren.

Acties/Strategie

Reflectie- en werkmomenten met leerkrachten/schooloverstijgende vakgroepen in functie van leerplanimplementatie.

Doelgroep

Leraren MO.


2 x 1/2 dag.


Gebruik van ICT en digitale hulpmiddelen (leerplanimplementatie).

Aanbod GO! nascholing: Muziek op de computer

1



41


4.9.5

Maatschappelijke veiligheid

Netoverschrijdend overleg directies en cursuscoördinatoren maatschappelijke veiligheid Verduidelijking

Ter ondersteuning van de officiële scholen die de studierichting Veiligheidsberoepen 7 BSO specialisatiejaar en/of Integrale veiligheid TSO Se-n-Se aanbieden, wordt een begeleidingstraject met gestructureerd en inhoudelijk overleg rond de ontwikkelingen binnen het studiegebied aangeboden.

Doelstellingen

De directies en cursuscoördinatoren:  

plegen overleg en geven advies m.b.t. recente ontwikkelingen binnen de sectoren; plegen overleg over de wijze van implementatie van de nieuwe regelgeving.

Acties/Strategie

Netoverschrijdend overleg voor directies en cursuscoördinatoren.

Doelgroep

directies en cursuscoördinatoren maatschappelijke veiligheid GO!, OVSG, POV.


3 halve dagen.


42


Leerplanimplementatie en ondersteuning leerkrachten maatschappelijke veiligheid Verduidelijking

Gezien de continue ontwikkelingen binnen het studiegebied Maatschappelijke veiligheid hebben leraren nood aan leerplangericht overleg. Ter ondersteuning van de officiële scholen die de studierichting Veiligheidsberoepen 7 BSO specialisatiejaar en/of Integrale veiligheid TSO Se-n-Se aanbieden, wordt een begeleidingstraject aangeboden.

Doelstellingen

De leraren kunnen:   

de leerplandoelstellingen correct interpreteren; op een pedagogisch-didactisch verantwoorde manier omgaan met het bestaande lesmateriaal; leerplandoelgericht evalueren.

Acties/Strategie

Lerend netwerk voor leraren maatschappelijke veiligheid.

Doelgroep

Leraren Integrale veiligheid TSO Se-n-Se, Veiligheidsberoepen 7 BSO specialisatiejaar.


2 dagen.


43


4.9.6

Moderne vreemde talen 1

Het volledige aanbod moderne vreemde talen wordt gerealiseerd in samenwerking met GO! nascholing : Het nieuwe leerplan Engels tweede graad ASO-KSO-TSO van A tot Z Het nieuwe leerplan Frans tweede graad ASO-KSO-TSO van A tot Z Het nieuwe leerplan Engels-Frans derde graad (D)BSO van A tot Z Leermiddelen Engels en Frans tweede graad ASO-KSO-TSO onder de loep (verdiepingsmodule) Leermiddelen Engels en Frans derde graad (D)BSO onder de loep (verdiepingsmodule) OC OK? (Opfrissingsmodule huidig poolleerplan Engels-Frans derde graad ASO MT) Zusammen sind wir stark (Verderzetting leernetwerk Duits) Topsportscholen: het vak Engels na de screening YouTube songs in English lessons Ensemble, c'est tout!, Een betere doorstroming van het vak Frans Un peu, beaucoup, à la folie ... pas du tout!, en hoe ga ik om met al die verschillen? (Activerend Frans voor de 1e graad)

1



44


4.9.7

Nederlands

Leerplanimplementatie Nederlands 2e graad ASO – TSO – KSO voor leerkrachten Verduidelijking

Een aantal jaar geleden werden de eindtermen Nederlands aangepast en graad per graad worden de leerplannen herschreven zodat ze goed aansluiten bij de wijzigingen in de eindtermen. Vanaf het schooljaar 2012-2013 wordt het nieuwe leerplan voor de 2e graad ASO – TSO – KSO gradueel ingevoerd. Tijdens deze studiedag wordt dit leerplan voorgesteld. Wij leggen de klemtoon op wat nieuw is en hoe het aansluit bij het leerplan van de 1e graad. Wij bekijken ook welke consequenties de wijzigingen hebben op de pedagogisch-didactische aanpak. Ook de verschillen tussen de doelstellingen in ASO enerzijds en TSO – KSO anderzijds nemen wij onder de loep. Wij bekijken hoe leerkrachten met die verschillen kunnen omgaan in de dagelijkse klaspraktijk.

Doelstellingen

De deelnemers:  verwerven inzicht in de nieuwe accenten van het leerplan:  de strategische vaardigheden;  taalbeschouwing;  onderkennen de verschillen tussen de doelen en leerinhouden voor ASO enerzijds, TSO – KSO anderzijds.

Acties/Strategie

Studiedag.

Doelgroep

Alle leerkrachten Nederlands.

Tijdsinvestering

1 dag, 2 dagdelen.


45


Leerplanimplementatie Nederlands 2e graad ASO – TSO - KSO voor vakgroepvoorzitters Verduidelijking

De beheersing van het Nederlands vormt een belangrijke voorwaarde voor schoolsucces. Het is dus cruciaal dat het vak Nederlands in de school goed wordt georganiseerd: elke leerkracht zorgt voor een goede realisatie van het leerplan, maar de vakgroep ziet er op toe dat de leerlijn wordt gerealiseerd. De bewaking van de leerlijn is een van de taken van de vakgroepvoorzitters. In deze studiedag maken wij een grondige analyse van de opbouw binnen elk leerplan en tussen de leerplannen van de verschillende graden. Wij leggen de verschillende leerlijnen bloot, bekijken de verbanden met andere vakken. Samen bespreken wij de vraag hoe de vakgroepvoorzitters de leerlijnen kunnen uitzetten en de realisatie ervan kunnen organiseren en bewaken.

Doelstellingen

De deelnemers:  kennen de leerlijnen binnen de leerplannen Nederlands en tussen de leerplannen Nederlands van de verschillende graden;  kennen de verbanden tussen de leerplannen Nederlands en de leerplannen van de zaakvakken;  verkennen strategieën om de leerlijnen Nederlands binnen de vakgroep uit te zetten en te bewaken.

Acties/Strategie

Traject i.s.m. GO! nascholing: vorming en studiedag.

Doelgroep

Alle vakgroepvoorzitters Nederlands die de module ‘basisvaardigheden voorzitterschap’ bij NAS hebben verworven.

Tijdsinvestering

1 dag, 2 dagdelen.


46


Literatuuronderwijs Nederlands 2e graad ASO – TSO - KSO

1

Verduidelijking

Literatuur blijft een belangrijke component binnen de leerplannen. En, niettegenstaande wij er allemaal van overtuigd zijn dat het onder meer ook een belangrijke algemeen vormende waarde heeft, vinden wij het soms erg moeilijk om onze leerlingen daarvan te overtuigen. In deze studiedag willen wij samen werken aan een leerlinggericht en actueel literatuuronderwijs. Wij bespreken de draagwijdte van de doelstellingen, de kracht van het tekstervarend en tekstbestuderend literatuuronderwijs. Wij gaan ook de heikele kwestie van de evaluatie niet uit de weg.

Doelstellingen

De deelnemers:  begrijpen de doelstellingen uit het leerplan;  kunnen een onderscheid maken tussen tekstervarend en tekstbestuderend literatuuronderwijs;  maken kennis met een aantal activerende werkvormen die kunnen ingezet worden voor literatuuronderwijs;  kunnen de doelen van het leerplan evalueren.

Acties/Strategie

Studiedag.

Doelgroep

Alle leerkrachten Nederlands 2e graad ASO – TSO - KSO.

Tijdsinvestering

1 dag: 2 dagdelen.


Inhoudelijke input rond activerende werkvormen.



47


4.9.8

PAV 1

Aanbod GO! nascholing : Taalvaardigheidsonderwijs in PAV (verdieping) Integratie ICT in PAV (verdieping) Rekenvaardigheid in PAV (verdieping)

Basis: Leerplanrealisatie

1

Verduidelijking

In deze basismodule voor beginnende leerkrachten ligt de nadruk op planning, opvolging en evaluatie van de leerplandoelstellingen.

Doelstellingen

Beginnende leerkrachten PAV realiseren de leerplandoelstellingen van het vak PAV door:  planning en opvolging van de leerplandoelstellingen;  evalueren van de leerplandoelstellingen op niveau van het leerplan.

Acties/Strategie

Twee studiedagen op vier locaties.

Doelgroep

Honderd beginnende leerkrachten PAV via studiedagen.


Introductiedag en terugkomdag.



48


Verdieping: Differentiatie in PAV Verduidelijking

In deze uitbreidingsmodule worden mogelijkheden om te differentiëren aangereikt en door de vakgroep geïntegreerd in het lesmateriaal.

Doelstellingen

Vakgroepen ontwikkelen expertise rond differentiëren in PAV en passen deze toe in hun lessen.

Acties/Strategie

Op basis van de beginsituatie wordt samen met de vakgroep gewerkt aan professionalisering rond differentiatie. Vervolgens wordt de implementatie in het lesmateriaal verder begeleid.

Doelgroep

Vakgroep PAV van de school.


Twee sessies per vakgroep.


49


Verdieping: Leerlijnen in PAV Verduidelijking

In deze uitbreidingsmodule worden ontwerpen voor leerlijnen aangeboden en door de vakgroep vertaald naar de schoolspecifieke situatie.

Doelstellingen

Vakgroepen vertalen de aangereikte ontwerpen van leerlijnen naar hun eigen schoolsituatie.

Acties/Strategie

Op basis van de beginsituatie wordt samen met de vakgroep gewerkt aan professionalisering rond leerlijnen. Vervolgens wordt de implementatie in het lesmateriaal verder begeleid.

Doelgroep

Vakgroep PAV van de school.


Twee sessies per vakgroep.


50


4.9.9

Plastische opvoeding

Jaarplanning en evaluatie Verduidelijking

De implementatie van de leerplannen Plastische opvoeding en aanverwante beeldende vakken blijft een voortdurende zorg. Deze leerplannen omvatten vier hoofdcomponenten (waarnemen en weergeven van vorm/dimensies, licht/kleur, mat./techniek en impact) die de basis vormen voor beeldeducatie. Het afstemmen van analoge met digitale beeldvorming, het competentiegericht leren, geïntegreerde leerplannen ... vormen een uitdaging. Ook differentiatie binnen graadklassen vormt een extra aandachtspunt om het curriculum niet te laten vervagen. De sterke tendens naar het belang van verbeelding en de bijzondere kansen tot vakoverschrijding die het vakdomein biedt, zijn belangrijke en te exploreren elementen van planning en leerplanimplementatie. Binnen decoratie/publiciteit, de grafische en kunstgerelateerde opleidingen zijn er heel wat nieuwe ontwikkelingen die een weerslag zullen hebben op de implementatie van nieuwe en vernieuwde leerplannen. De sterke tendens naar permanente evaluatie in het vakdomeinspecifieke, de bijzondere kansen tot vakoverschrijding en de schooleigenheid, zijn belangrijke en te exploreren elementen.

Doelstellingen

De leerkrachten begrijpen de leerplandoelstellingen, kunnen ze realiseren, kunnen op evenwichtige wijze een planning opstellen met bewaking van de persoonlijke en de domeinspecifieke componenten en zijn in staat hierin een schoolgebonden evaluatie te integreren en vakoverschrijdend te werken.

Acties/Strategie

Reflectie- en werkmomenten met leerkrachten/schooloverstijgende vakgroepen in functie van leerplanimplementatie. De focus ligt voornamelijk op leerlijnen binnen PO, decoratie/publiciteit en grafische media. Reflectie- en werkmomenten met leerkrachten/ vakgroep in functie van evaluatiebeleid van de school. Studiedagen in samenwerking met Nascholing GO! en waar mogelijk met cultuur- en bedrijfsleven (Focus op media).

Doelgroep

De betrokken vakgroepen en/of individuele leraren.


Bijwonen van studiedagen en contactmomenten. Schoolspecifiek maken, afhankelijk van de leerkracht/vakgroep: 2 tot 6 halve dagen.


51


Aanbod GO! nascholing: Doorgedrukt Introductie cinema 4D Sketchup Kunstfotografie


52


4.9.10

Toerisme

Werken met een geïntegreerd leerplan in de studierichting toerisme Verduidelijking

Aanbieden van een leertraject dat aspecten ondersteunt van de implementatie van het nieuwe geïntegreerde leerplan Toerisme.

Doelstellingen

 Leraren begeleiden in het organiseren van een vakoverschrijdende werkgroep Toerisme waarbinnen onderlinge afstemming gerealiseerd wordt inzake de keuze van de toeristische bestemmingen en de rol van elk vak apart hierbij.  Leraren verkennen de functionele en praktische mogelijkheden van verschillende vormen van werkplekleren.  Leraren verkennen verschillende vormen van werkplekleren en de daaraan gekoppelde mogelijke portfolio-gestuurde evaluatie- en rapporteringsmethodes.

Acties/Strategie

Een traject van drie halve studiedagen en een volledige studiedag met de thema’s vakoverstijgende en geïntegreerde werking op schoolniveau, werkplekleren, evaluatie en rapportering, ondersteund door digitale communicatie.

Doelgroep

Minimaal 2 leraren derde graad TSO Toerisme per school uit verschillende betrokken vakgebieden (toerisme, public relations, geschiedenis, aardrijkskunde, toegepaste informatica)

Tijdsinvestering

7 halve dagen op regionale basis


53


4.9.11

TV- en PV-vakken (harde en zachte sector) en Techniek

Lerende netwerken rond stage Verduidelijking

Om de scholen te ondersteunen bij de organisatie van de stage biedt de Pedagogische begeleidingsdienst een ondersteunend traject onder de vorm van lerende netwerken aan.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:    

het regelgevend kader implementeren bij de organisatie van de stage; activiteitenlijsten opstellen in functie van de leerplandoelstellingen; stageopdrachten opstellen in functie van leerplandoelstellingen; evaluatiecriteria ontwikkelen op basis van leerplandoelstellingen.

Acties/Strategie

Trajecten bestaande uit 3 bijeenkomsten, regionaal gespreid.

Doelgroep

Leraren TV en PV, TA/TAC en directies.

Tijdsinvestering

1 halve dag voor TA/TAC/ directeur. 2 halve dagen voor de leraren (per studiegebied).


54


Geïntegreerde proef in BSO en TSO Verduidelijking

De GIP is een unieke aanleiding om in een realistisch kader beroepsvaardigheden geïntegreerd aan te leren. Het is een proef waarin vaardigheden, kennis en attitudes aangepast aan de studierichting aan bod komen.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:   

een draaiboek voor een GIP opstellen; een relevante opdracht voor een GIP uitwerken; een methode voor evaluatie van de GIP uitwerken.

Acties/Strategie

Een eenmalig bijeenkomst waarop de reglementering en de uitwerking wordt besproken.

Doelgroep

TA en TAC’s. GIP-coördinatoren. Leraren betrokken bij de GIP.


1 volledige dag.


55


Ondersteuning van het middenkader Verduidelijking

Om de slagkracht van het middenkader te versterken, is doelgericht overleg en netwerking noodzakelijk. Met dit aanbod willen we het beleidvoerend vermogen van de school versterken.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:     

1

de rol van het middenkader situeren in de organisatie; binnen de vakgroepen leraren ondersteunen; leraren en teams coachen; de professionalisering van het team ondersteunen en versterken; het pedagogisch-didactisch handelen ondersteunen en versterken.

Acties/Strategie


Doelgroep

Middenkader bestaande uit onder andere TA/TAC, pedagogisch directeur, graadcoördinator, vakgroepcoördinator ...

Tijdsinvestering

3 halve dagen.


Basisopleiding TA/TAC Opleiding coachen Conflictbeheersing



56


Projectmatig werken Verduidelijking

Projectmatig werken is een didactische werkvorm die meer en meer wordt toegepast om leerplandoelstellingen in een leerlinggerichte context te realiseren.

Doelstellingen

De deelnemers kunnen:      

de opbouw van een project toelichten; een goede projectopdracht formuleren; een projectopdracht uitwerken (op basis van bestaand of eigen lesmateriaal); binnen het projectmatig werken, evalueren; ict integreren binnen het projectmatig werken; hun rol als leraar bij projectmatig werken, opnemen.

Acties/Strategie


Doelgroep

Leraren TV/PV, techniek en economie.

Tijdsinvestering

3 halve dagen.


57

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Methodeonderwijs

4.10

Methodeonderwijs

Netwerking voor directies van methodescholen Verduidelijking

Netwerken kunnen beschouwd worden als een constructieve gemeenschap, waar deelnemers grotendeels zelf hun kennis creëren. De manier waarop men in netwerken leert, sluit nauw aan bij de constructivistische visie op leren. Kenmerkend voor netwerken is dat de agendapunten aansluiten bij de vragen van de deelnemers. Zij bepalen dus mee het programma.

Doelstellingen

De directies van secundaire scholen:

Acties

  

wisselen praktijkervaringen en materialen uit en ondersteunen elkaar bij het implementeren van onderwijsvernieuwingen; bevorderen hun professionele ontwikkeling op pedagogisch-didactisch en beleidsmatig domein; gebruiken de techniek van intervisie.



De directies vergaderen driemaal per jaar gedurende een halve dag met de methodebegeleider waarbij de methodebegeleider zich opstelt als coach. De techniek van intervisie wordt geïntroduceerd en toegepast tijdens de overlegmomenten. Er wordt een uitwisselingspunt opgezet door de begeleider methodeonderwijs om uitwisseling van materialen te faciliteren.

 Doelgroep

Directeurs van scholen met methodeklassen.


3 halve dagen voor de directies.


58


Netwerking voor secundaire methodeleraren van de eerste graad Verduidelijking

Netwerken kunnen beschouwd worden als een constructieve gemeenschap, waar deelnemers grotendeels zelf hun kennis creëren. De manier waarop men in netwerken leert, sluit nauw aan bij de constructivistische visie op leren.

Doelstellingen

De methodeleraren van de eerste graad SO:

Acties

    

wisselen praktijkervaringen en materialen uit en ondersteunen elkaar bij het implementeren van onderwijsvernieuwingen; wisselen praktijkervaringen uit met de leraren BaO derde graad; bevorderen hun professionele ontwikkeling op pedagogisch-didactisch en beleidsmatig domein; reflecteren over hun onderwijspraktijk; zijn vertrouwd met de techniek van de intervisie.



De secundaire methodeleraren eerste graad van dezelfde regio vergaderen op vrijwillige basis 3 keer per schooljaar samen met de methodebegeleider, waarbij de methodebegeleider zich opstelt als coach van de collegagroep. Tijdens 2 van deze 3 vergaderingen worden er praktijkervaringen uitgewisseld met methodeleraren BaO derde graad die lesgeven in dezelfde regio. De techniek van de intervisie wordt geïntroduceerd. Er wordt een uitwisselingspunt opgezet door de begeleider methodeonderwijs om uitwisseling van materialen te faciliteren.

   Doelgroep

Kernleraren eerste graad van secundaire methodeklassen.


3 halve dagen per schooljaar voor de kernleraren van de betrokken regio’s.


59


Netwerking voor secundaire methodeleraren van de tweede graad Verduidelijking

Netwerken kunnen beschouwd worden als een constructieve gemeenschap, waar deelnemers grotendeels zelf hun kennis creëren. De manier waarop men in netwerken leert, sluit nauw aan bij de constructivistische visie op leren.

Doelstellingen

De methodeleraren van de tweede graad SO:

Acties

   

wisselen praktijkervaringen en materialen uit en ondersteunen elkaar bij het implementeren van onderwijsvernieuwingen; bevorderen hun professionele ontwikkeling op pedagogisch-didactisch en beleidsmatig domein; reflecteren over hun onderwijspraktijk; zijn vertrouwd met de techniek van de intervisie.



De secundaire methodeleraren derde graad van dezelfde regio vergaderen op vrijwillige basis 3 keer per schooljaar samen met de methodebegeleider, waarbij de methodebegeleider zich opstelt als coach van de collegagroep. De techniek van de intervisie wordt geïntroduceerd. Er wordt een uitwisselingspunt opgezet door de begeleider methodeonderwijs om uitwisseling van materialen te faciliteren.

  Doelgroep

Kernleraren tweede graad van secundaire methodeklassen.


2 halve dagen per schooljaar voor de kernleraren van de betrokken regio’s.

1

Aanbod GO! nascholing : Starterscursus

1



60

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Onthaalonderwijs anderstalige nieuwkomers

4.11

Onthaalonderwijs anderstalige nieuwkomers

Onthaalonderwijs anderstalige nieuwkomers: activerend luisteren, kijken en lezen in de onthaalklas Verduidelijking

Luisteren, kijken en lezen zijn receptieve vaardigheden die een belangrijke sleutel vormen tot succes in het vervolgonderwijs. Toch beperkt het onderwijs van deze vaardigheden zich dikwijls tot het beschrijvend verwerkingsniveau, terwijl in het vervolgonderwijs – en in de ontwikkelingsdoelen van de onthaalklas – ook het structurerend en beoordelend verwerkingsniveau van doorslaggevend belang zijn. Activerend werken aan deze vaardigheden kan onze leerlingen helpen om beter te luisteren, te kijken en te lezen, dus dieper door te dringen in de teksten dan enkel het weergeven van de inhoud. Wij bekijken ook welke zinvolle taken wij aan de receptieve vaardigheden kunnen koppelen. Ten slotte bespreken wij ook de kwestie van de evaluatie.

Doelstellingen

De deelnemers:    

Acties/Strategie

verwerven inzicht in de ontwikkelingsdoelen voor het onthaalonderwijs en in de verschillende verwerkingsniveaus; kunnen luister-, kijken leestaken activerend maken; kunnen activerende opdrachten ontwikkelen op het structurerend en beoordelend verwerkingsniveau; kunnen het proces en het product van luisteren, kijken, lezen evalueren.

Twee studiedagen:  

dag een: vorming en instructie; dag twee: reflectie en evaluatie.

Doelgroep

Leerkrachten van het onthaalonderwijs. De studiedagen zijn niet bedoeld voor leerkrachten die in alfabetiseringsklassen lesgeven. Deelnemers schrijven zich in voor de 2 dagen.

Tijdsinvestering

Twee studiedagen: 4 dagdelen.

Aanbod GO! nascholing

Inhoudelijke input rond activerende werkvormen.


61

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – Onthaalonderwijs anderstalige nieuwkomers

Netwerk vervolgschoolcoaches Verduidelijking

De vervolgschoolcoaches verbonden aan het onthaalonderwijs hebben een veelzijdige en complexe taak. Vorig schooljaar werd een lerend netwerk opgezet: samen met de deelnemers wordt de inhoud van de samenkomsten bepaald. De klemtoon ligt op het overleg en het leren van elkaar.

Doelstellingen

De doelen worden vastgelegd tijdens de eerste vergadering van het netwerk.

Acties/Strategie

Drie samenkomsten van het netwerk, gespreid over het hele schooljaar. De datums worden afgesproken met de deelnemers.

Doelgroep

De vervolgschoolcoaches van de onthaalklassen.

Tijdsinvestering

Drie halve dagen per schooljaar.


62

Aanbod begeleiding secundair onderwijs 2012-2013: Niet regionaal gebonden ondersteuningsaanbod – VOET

4.12

VOET

VOET-werking scholen in kaart brengen Verduidelijking

Tijdens het schooljaar 2011-2012 lag de focus op de ondersteuning van de scholen bij hun implementatie van de VOET. Tijdens het schooljaar 2012-2013, wil de PBD-GO! de scholen verder ondersteunen door hun VOET-werking in kaart te brengen en samen met de school een bijsturingsplan op te stellen. Op vraag van de school zal de PBD de uitvoering van het bijsturingsplan begeleiden.

Doelstellingen

Scholen kunnen hun eigen VOET-werking in kaart brengen en waar nodig hun VOET-werking bijsturen.

Acties/Strategie

  

De PBD ondersteunt de school bij het in kaart brengen van hun VOET-werking (visie, analyse en bijsturing VOET-activiteiten, evaluatie van de VOET-activiteiten en de VOET-werking ...). De PBD ondersteunt de school bij het opstellen van een bijsturingsplan. Op vraag van de school zal de PBD de uitvoering van het bijsturingsplan begeleiden.

Doelgroep

Directies en VOET-gangmakers.

Tijdsinvestering

Het in kaart brengen van de VOET-werking van de school en het begeleiden van het bijsturingsplan vraagt minstens 3 interventies.


63

Ondersteuningsaanbod secundair onderwijs

Recommend Documents