Nadere uitwerking van de nota Hart! voor Oudheusden in een gebiedsvisie, programma-uitvoering en projectorganisatie

College Onderwerp:

V200900976 Nadere uitwerking van de nota Hart! voor Oudheusden in een gebiedsvisie, programma-uitvoering en projectorganisatie.

Collegevoorstel Inleiding: Oudheusden wordt als landelijke kern gekenmerkt door een stadse problematiek. Deze problematiek is verwoord in de nota Hart! voor Oudheusden die door het college is vastgesteld. De nota Hart! voor Oudheusden signaleert knelpunten en beschrijft de ambities voor Oudheusden. De ambities zijn vertaald in een programma voor de integrale aanpak van sociale en culturele aspecten, onderwijs, maatschappelijke trends, ontwikkelingen in de zorg en sport. Fysieke ingrepen die het realiseren van de ambities mede mogelijk maken zijn weergegeven in de zogenaamde “houtskooltekening” uit de nota Hart! voor Oudheusden, die verder is vormgegeven in de gebiedsvisie. In de integrale aanpak staat de betrokken inwoner centraal om van de kern Oudheusden een vitaal onderdeel van onze gemeente te maken.

Feitelijke informatie: Op grond van de nota Hart! voor Oudheusden is een analyse gemaakt van actuele projecten en activiteiten die vervolgens vertaald zijn naar een programma-uitvoering en organisatieopzet die aansluit bij bestaande overlegvormen. Het programma zoals dat uit de nota Hart! voor Oudheusden voortkomt bestaat uit vier belangrijke pijlers, namelijk: 1. het realiseren van een nieuw “dorpshart” aan de Kasteellaan; 2. het bevorderen van sociaal – culturele cohesie en betrokkenheid onder de inwoners; 3. de ontwikkeling van een woonservicezone; 4. de ontwikkeling van “de Oosters”. Deze vier ontwikkelingen beïnvloeden elkaar onmiskenbaar. Voor de uitvoering van het programma zijn de volgende documenten opgesteld en als bijlagen bijgevoegd: 1. de gebiedsvisie kern Oudheusden, opgesteld door KOW Den Haag, van 6 oktober 2009. 2. ambtelijk aangepaste versie van de door Minos & Twisk verwoorde programmauitvoering en organisatie, van 5 oktober 2009. 3. “Oudheusden ontmoet”, inventarisatie door Stichting Sphinx van wensen van Oudheusdenaren ter verbetering van de leefomgeving, van 30 juli 2008. 4. Inventarisatie Kasteellaan, bevindingen van de heer C. v.d. Wiel, juni-september 2009. Het uitvoeringsprogramma en de organisatie dienen ervoor garant te staan dat onder gemeentelijke regie plannen, activiteiten en projecten voortdurend op elkaar worden afgestemd, geprioriteerd, gefaciliteerd en tot uitvoering worden gebracht. Uitgangspunt daarbij is dat een centrale coördinatie verschillende belangen met elkaar in verband brengt om uiteindelijk tot realisatie te komen. Hoewel fysieke ingrepen in de (bebouwde) omgeving worden voorgestaan, zijn het vooral de sociaal-maatschappelijke elementen waar de nadruk op komt te liggen. De mens in Oudheusden staat daarbij centraal. Vanwege de integraliteit kent het programma elementen op sociaal gebied, culturele aspecten, stedenbouwkundige voorstellen, onderwijs en maatschappelijke verbeteringen. Onderdelen die deze componenten samenbrengen zijn het realiseren van een nieuw dorpshart (centraal ontmoetingsplein), woonservicezone, multifunctionele accommodatie en mogelijk ook een brede school. Door toevoeging van nieuwbouwwoningen ontstaat voor de bebouwde omgeving ruimte om delen van de kern te voorzien van ‘licht, lucht en ruimte’ en voor aanpak van de infrastructuur. Een uitgebreide verkenning onder de verschillende belanghebbenden, waaronder uw collegeleden, over de aanpak van met name een dorpshart met concentratie van de nodige sociaal-maatschappelijke functies aan de Kasteellaan is gedaan door de heer C. v.d. Wiel, 1/4

College Onderwerp:


primair ingegeven door het verkrijgen van ‘commitment’ van het bestuur van de Schakelring om het zorgaandeel uit Heusden Vesting (Antoniushof) te verplaatsen naar Oudheusden (Kasteellaan). Het samenbrengen van verschillende elkaar versterkende functies heeft partijen positief gestemd en zij hebben aangegeven die ontwikkeling van harte te ondersteunen. Voor de organisatieopzet is vooralsnog gekozen voor integratie van een wenselijke organisatie met bestaande overlegstructuren. Gaandeweg het proces kan dan de vertrouwde overlegstructuur worden vereenvoudigd of worden gebundeld. Vereenvoudiging moet leiden tot korte besluitvormingstrajecten en gericht zijn op een snellere realisering. Doel hiervan is dat steeds meer inwoners zich bewust worden van het nut om een actievere rol bij de invulling van hun directe woon- en leefomgeving te vervullen. Een recentelijk bewonersinitiatief dat in dit kader vruchten heeft afgeworpen is de reconstructie van de E. van Goghstraat.

Afweging: Gebiedsvisie, programma en organisatie zijn voldoende waarborg om de problematiek van Oudheusden werkelijk aan te pakken. Om de doelen gesteld in de nota Hart! voor Oudheusden te kunnen verwezenlijken wordt van uw college gevraagd in te stemmen met: a. de Gebiedsvisie Kern Oudheusden van 6 oktober 2009; b. Hart! voor Oudheusden – red. gemeente Heusden, programma-uitvoering van 5 oktober 2009.

Inzet van middelen: dekking In de begroting is voor de komende jaren onder nummer 682206016000015 een bedrag van € 500.000 per jaar onder de noemer verbeterslag Oudheusden opgenomen. Voor het voorbereiden van onderdelen van het programma (activiteitenoverzicht) is voor 2009 een budget beschikbaar gesteld van € 105.000 (V200900506). Verschillende (voorbereidings)kosten kunnen in de toekomst worden verrekend met de herontwikkeling van diverse lokaties, zoals de Kasteellaan en de Oosters.

subsidie mogelijkheden In het kader van de regeling kleine dorpen en wijken is met de provincie overleg gevoerd over de inhoudelijke eisen waaraan een subsidie verzoek dient te voldoen. Vanuit de integrale aanpak wordt een maximaal subsidieverzoek voorbereid en na afronding ingediend. Het bedrag dat ten hoogste kan worden gevraagd is € 50.000.

Procedure: vervolgstappen Voorgesteld wordt om de voorgestelde aanpak: 1. te presenteren tijdens een bewonersavond in Oudheusden z.s.m. in oktober 2009; 2. aan de gemeenteraad voor te leggen in een thema-avond.

communicatie Voor wat betreft communicatie over de plannen met professionals en in het bijzonder met de inwoners van Oudheusden wordt in overleg met communicatie momenteel nog gewerkt aan de meest ideale vorm. Daarin zullen bestaande kanalen opgenomen worden. Onderdeel vormt de ontwikkeling van een interactieve internetsite.

2/4

College Onderwerp:


Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen.

3/4

College Onderwerp:


BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 13 oktober 2009

besloten: Instemmen met de nadere uitwerking van de nota Hart! voor Oudheusden door het vaststellen van: 1. de Gebiedsvisie Kern Oudheusden van 6 oktober 2009; 2. Hart! voor Oudheusden – red. gemeente Heusden, programma-uitvoering van 5 oktober 2009.

namens het college van Heusden, de secretaris,

mr. J.T.A.J. van der Ven

4/4

Hart! voor Oudheusden Programma-uitvoering gemeente Heusden Concept 5 oktober 2009

INHOUD Inhoud __________________________________________________________________ A. Uitwerking Hart! Voor Oudheusden ________________________________________ B. Doelen ______________________________________________________________ C. Doelen en actiepunten __________________________________________________ Activiteitenkaart _________________________________________________________ Organisatie _____________________________________________________________

2 3 3 4 5 6

A. Uitwerking Hart! Voor Oudheusden Het College heeft op 13 mei 2008 de nota Hart! Voor Oudheusden besproken en vastgesteld op 20 mei 2009. Hiermee heeft het college aangegeven de verbeteringsvoorstellen uit de nota voor de kern Oudheusden te willen realiseren. Voor een kansrijke toekomst is het belangrijk om een toekomstbeeld op te stellen met daarin functies die voor de kern belangrijk zijn, mede gelet op de positie als vitale kern met een centrummilieu voor de regio Groot Langstraat. Dit kan door de aanwezige functies te versterken en uit te breiden. Ook actuele ontwikkelingen, zoals de verplaatsing van het zorgcomplex uit Heusden-Vesting naar Oudheusden, passen hierbij. Voor dit alles wordt gedacht aan een prominente rol voor het gebied rond de Kasteellaan. In Hart!Voor Oudheusden staan de visie van haar inwoners en de centrumfunctie centraal. Het nemen van maatregelen vanuit sociaal perspectief is daarbij het uitgangspunt. Fysieke ingrepen horen daar bij. Vanzelfsprekend kunnen de maatregelen alleen tot stand komen in samenspraak met de Oudheusdenaren. In ‘Hart! voor Oudheusden’ is een toekomstbeeld geschetst dat vraagt om een samenhangende aanpak op sociaal, economisch en fysiek gebied. Primair gaat het daarbij om (1) het realiseren van sociaal of maatschappelijke doelen (2) in combinatie met fysieke ingrepen. Een samenhangende aanpak waarin de doelen, de maatregelen, de organisatie en de communicatie nader uitgewerkt worden. Hart! Voor Oudheusden is vertaald naar een uitvoeringsprogramma met een reeks van actiepunten. De actiepunten zijn divers van aard en hebben betrekking op de beleidsvelden ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, economie, onderwijs, welzijn, sport, openbare ruimte en veiligheid.

B. Doelen Hart! Voor Oudheusden is gericht op de verwezenlijking van een reeks van doelen. Deze doelen zijn onder te verdelen in zes hoofdcategorieën: I. Herstructurering woningvoorraad II. Versterking voorzieningenaanbod III. Herbestemming leegkomende panden en herontwikkeling vrijkomende locaties IV. Verbetering kwaliteit openbare ruimte V. Versterking sociale banden VII. Werken aan het imago van Oudheusden

C. Doelen en actiepunten Doelen Planelementen

Actiepunten 0.1 Gebiedsvisie KOW van 1 oktober 2009

I. Doel = herstructureren woningvoorraad (gebiedsontwikkeling) II. Doel = Versterken voorzieningenaanbod (woonservicezone Kasteellaan)

III. Doel = herbestemmen leegkomende panden (bijzonderheden: herbestemming leegkomende panden) IV. Doel = Verbeteren kwaliteit openbare ruimte (openbare ruimte: herinrichting straten en pleinen)

V. Doel = Versterken sociale verbanden (wijk-buurtgericht werken/sociaal-cultureel)

VI. Doel = Werken aan imago Oudheusden (programmaprojectondersteuning)

I.1 Het Castellum, herstructurering omgeving Robrechtstraat I.2 Nieuwbouw locatie De Oosters incl. sportvelden II.3 Realisatie sportvelden omgeving Herptseweg (optie) II.4 Herontwikkeling locatie Heverslo II.5 Ontwikkeling Multi Functionele Accommodatie Kasteellaan II.6 Wijkwinkel Irenestraat II.7 Herpositionering buurthuis De Schakel II.8 Uitwerking Nota Woonservicezones II.33 Verplaatsing scouting II.34 Aanleg centrumplein III.9 Verplaatsing supermarkt Coop III.10 Herontwikkeling locatie leegkomend pand Coop III.11 Herbestemming locatie basisschool De Nieuwenrooy III.26 Turks cultureel centrum (uitbreiding gebedsruimte) IV.14 Herinrichting E. Van Gochstraat IV.18 Reconstructie Irenestraat IV.19 Reconstructie Margrietstraat e.o. IV.20 Reconstructie Oranjelaan IV.21 Reconstructie Vermeerstraat IV.22 Herinrichting binnenterreintjes omg. J. van Ruijsdaelstraat IV.23 Herinrichting binnenterreintjes omg. Irenestraat IV.24 Ontmoetingsplein Voesiusstraat/Julianastraat IV.17 ‘Quick Wins’: aanpak brandgangen en plaatsen straatmeubilair IV.25 Herinrichting speelterrein hoek Margrietstraat/Oranjelaan IV.35 Reconstructie Kasteellaan** IV.29 Tracé Oude Maasje herstellen V.12 V.13 V.16 V.38 V.30 V.31 V.32

Aanleg skatevoorziening Educatieve aanpak basis- en middelbaar onderwijs Inzet wijkcoördinator Stichting Sphinx Interactieve internetsite Activering- en dienstencentrum ISD Opzetten aanpak sociale actiepunten Oplossingen huisvesting van senioren allochtonen

VI. Positionering Oudheusden VI.36 Boek over Oudheusdenaren door Hans van den Eeden VI.37 Boek over Oudheusden door Hildo van Engen

Activiteitenkaart

Organisatie De organisatie bestaat uit de projectorganisatie en de lijnorganisatie. Daarnaast vindt er een intensief communicatietraject plaats met de onderscheiden doelgroepen die voor een belangrijk deel meegenomen worden in de planontwikkeling.  De projectorganisatie bewaakt de projectdoelen en voert de actiepunten / projecten / werken uit;  De gemeentelijke lijnorganisatie bewaakt de (wettelijke) standaardprocedures en het bestaand (gemeentelijk) beleid;  De doelgroepen zijn georganiseerd in c.q. nemen deel aan overlegorganen en komen daarin op voor hun belangen. Basis voor de organisatie is een duidelijke structuur, waarin verantwoordelijkheden en bevoegdheden helder zijn gedefinieerd. Schematisch:

Gemeenteraad

College

Stuurgroep: - projectwethouder - wethouder welzijn - wethouder ec. zaken - directielid/teammanager oop - programmamanager - supervisor

programmaondersteuning

Programmamanager

Klankbordgroep

Werkvloeroverleg: Projectgroepen

- gemeente - politie - Woonveste - Spinx / wijkwinkel

Rapportage

Advies aan : A A G van Mierlo betreffende de ontwikkeling van de Kasteellaan in Oudheusden

Drunen, juni 2009

C.G.J van de Wiel. Torenstraat 9 5151 jj Drunen tel. 0416 374220 M 06 13183754 e-mail :[email protected]

Inhoudsopgave Algemeen

Overzicht oppervlakte kavels - Overzicht A

Overzicht van de gehouden gesprekken - Overzicht B

Gespreksnotities

Bijlage 1: Startdocument Bijlage 2: Schrijven aan toekomstige participanten

Overzicht B Overzicht van de gehouden besprekingen in het kader van de Kasteellaan ontwikkeling in Oudheusden nr datum gesprek organisatie/instantie

gesprekspartner(s)

gespreksnotitie

Kasteellaan vestigen reeds nog

1

7-Apr-09

2 3

7-Apr-09 Huisartsenpraktijk 8-4-2009 en 204-2009 Stichting Schakelring

4

8-Apr-09

5

toelichting/opmerking

niet

dhr. van Hout

ja

x

was ad interim

dhr. Ebbe

ja

x

van ontwikkelingen op de hoogte houden

dhr. Buck en Veldkamp

ja

Stichting Woonveste

dhr. Gorter en mevr. Gijsbers

neen

9-Apr-09

Thebe Thuiszorg

mevr. Wijns

ja

6

9-Apr-09

Stichting Sphinx

dhr. Van Loon en mevr. Bruijnzeel

ja

7

10-Apr-09

Politie Heusden

dhr. Bouwhuis

ja

8

15-Apr-09

OBS de Nieuwenrooy

mevr. Smits

9

15-Apr-09

Vereniging Senioren Heusden

dhr. Van Drunen

ja

x

10 17-Apr-09

Bibliotheek Oudheusden

mevr. De Graaf

ja

x

11 22-Apr-09

Gemeente Heusden

dhr. Dumont

12 22-Apr-09

Fysiotherapiepraktijk Brand/Vlugt/vd Brand

dhr. en mevr. Vlugt

13 22-Apr-09

Gemeente Heusden

mevr. Van Dijken

14 28-Apr-09

Gem Sporthal

dhr. Verbaan en dhr. Vermeulen

15 28-Apr-09

Maatschappelijk werk Juvans

mevr. Van Doorn

16 28-Apr-09

Fysiotherapiepraktijk Bommel en den Dunnen

dhr. Den Dunnen

17 14-May-09

Gemeente Heusden

dhr. Willems

18 19-May-09

Willem van Oranje Scholen

mevr. Valk

neen

x

zeer voor brede school ontwikkeling

19 20-May-09

Scala Scholen

mevr. Smit en dhr Doesburg

neen

x

uiteindelijk voor brede school ontwikkeling geen urgentie bij heer Doesburg

20 20-May-09

Gemeente Heusden

dhr. Van der Vecht en dhr. De Haan

21 29-May-09

CO-OP/CODIS

dhr. Vogelpoel

neen

22 29-May-09

Bestuur Willem van Oranje

dhr. De Bruin

neen

23 3-Jul-09

CO-OP/CODIS

dhr. Vogelpoel en dhr. Verwijlen

neen

24 3-Jul-09

Bestuur Scala

dhr. Diepstraten en mevr. Schoemans

neen

RK Basisschool Romero

snel duidelijkheid middels intentieverklaring

x x

wil graag met alle bouwkundige ontwikkelingen meedenken met veel gezondheidszorgfuncties te combineren

x

wijkwinkel+schakel integreren met bijv. Sporthal

x

met menig locatie te combineren

x

overleg was aanvankelijk niet toegestaan

ja

onroerend goed mogelijk vervreemden en mogelijk op 2 locaties participeren zeer enthousiast over Schakelringplan alsook geheel structuurontwikkeling zeer graag naar Kasteellaan in combinatie met andere gezondheidszorginstellingen of scholen

x

constructief mbt Kasteellaan ontwikkelingen

neen

x

besluit amoveren zeer urgent ivm totaalproces

x

kan zich op diverse locaties huisvesten x

geen opvolging, geen voortzetting graag voor 1 september intentieverklaringmet Schakelring

zsm ontwerp activiteitenschema met doorlooptijden en prioriteitsvolgorde vooralsnog voorkeur Schreuder locatie zeer voor brede school ontwikkeling

x x x

Kasteellaan zeker 2e keus in belangstelling; Schreuder 1e keus Zeer voor brede school ontwikkeling

Notitienummer 1

Gespreksnotitie Vlijmen, 7 april 2009 Aanwezig: De heer Van Hout, Basisschool Romero De heer Van de Wiel, intermediair gemeente Heusden

Na wederzijdse kennismaking en door nadere doelomschrijving van het gesprek bleek dat de informatie en meningsvorming zeer beperkt kon zijn daar de heer Van Hout pas 1 week als directeur ad interim in functie was. U verwees mij dan ook voor meningsvorming over participatie voor ontwikkeling van de Kasteellaan naar de algemeen directeur van Scala, de heer Doesburg. Weliswaar gaf u aan dat in vergelijk met andere situaties, voor- tussen- en naschoolse opvang bij een brede school ontwikkeling van belang is. Ook is een steunpunt/loketfunctie van maatschappelijk werk en een sportfaciliteit zeer gewenst. Welke visies en beleidsontwikkeling voor de Romero school op dit moment in reeds vastgesteld zijn en welke contouren zij reeds vormen, was de heer Van Hout nog niet bekend. Voorgesteld werd hierover contact te hebben met de algemeen directeur, de heer K. Doesburg.

Notitienummer 2

Gespreksnotitie Vlijmen, 7 april 2009 Aanwezig: De heer Ebbe, huisarts De heer Van de Wiel, intermediair gemeente Heusden

Na wederzijdse kennismaking en doelomschrijving geeft u aan dat u samen met collega Gommers de Meijer, naar tevredenheid op uw huidige locatie kunt functioneren. De totale praktijkruimte wordt gevormd door 2 seniorenwoningen, welke gehuurd worden van Stichting Woonveste en welke voor de functie van huisartsenpraktijk enigszins bouwkundig zijn aangepast. Voor mogelijke toekomstige functie-uitbreidingen met bijvoorbeeld psycholoog, praktijkondersteuner of diëtiste, biedt de bovenverdieping mogelijk nog gelegenheid. Door een vast opstakel op de toegangsweg wordt de bereikbaarheid van een ambulance gehinderd. Vraagt om aanpassing. Voor de leefbaarheid van Oudheusden wordt de functie van bibliotheek sporthal en de naastgelegen dienstverleningslocatie belangrijk geacht. Indien door herlocatie van de dienstverleners in het gebied Kasteellaan sprake is van een te creëren win-win situatie voor de huisartsenpraktijk, wordt informatie en communicatie over die ontwikkeling op prijs gesteld.

Notitienummer 3

Gespreksnotitie (1) Vlijmen, woensdag 8 april 2009 Aanwezig: De heer Buck, de heer Veldkamp namens Stichting Schakelring De heer Van de Wiel, intermediair gemeente Heusden Na wederzijdse kennismaking en nadere doelaanduiding van dit gesprek geeft de heer Buck aan dat een locatie in Vlijmen als ook Kasteelgebied (kasteelruïne) mogelijke opties zouden kunnen blijven. - De huidige capaciteit van het verzorgingshuis Antonius is momenteel 36 verzorgingsplaatsen. Voor de toekomst wordt geopteerd voor + 45 verzorgingshuisplaatsen. In een kleinschalige opzet, te weten 24 zware en 21 lichtere zorg. - Gezien het thans negatief imago met betrekking tot de woonkwaliteit van het verzorgingshuis Antonius ziet men een afname van de wachtlijst ontstaan en lijkt een leegstandrisico op termijn niet uitgesloten. En omdat leegstand voor eigen rekening is, dreigt op termijn ook een negatief exploitatie- ergo mogelijk kwaliteitsprobleem. Er is hier sprake van urgentie. - Het geschatte bouwvolume voor een nieuw Antonius wordt door u geschat op + 4000 m2. - Het deelnemen in een multifunctionele ontwikkeling staat u voor, waarbij een scala van mogelijke combinaties wordt geopperd. Bijvoorbeeld een bibliotheek, fysiotherapie en andere aan zorg en welzijn gerelateerde organisaties. Ook is een winkel c.q. supermarktfunctie een graag geziene functie in uw optiek. - Overleg met cliëntenraad en ondernemersraad is over het principe van herallocatie gevoerd en vormt tot op heden geen belemmering voor verdere ontwikkelingen. - De discussie over varianten/scenario’s wil men graag binnen afzienbare tijd voeren. Uiteraard afhankelijk van mogelijke toekomstige participanten. - Gezien het feit dat u ervaart dat er sprake is van een krachtig college, hoopt u ook dat snel verduidelijking over de maatschappelijke en financiële haalbaarheid verkregen zal worden. (graag voor de zomer uitsluitsel) - Daarnaast wordt door u ook graag op voorhand een opsomming voor bestemmingsmogelijkheden van de oude locatie verkregen, waarbij de woonfunctie de enige reële mogelijkheid is. - Door u werd tevens aangegeven dat eigenaar van de gebouwen zijn de voorkeur heeft boven huurder zijn. - In de verdere ontwikkeling van een woon-service zone in de Kasteellaan zal Antonius zeker als steunpunt kunnen fungeren. - Bij het bezien welke locatie aan de Kasteellaan het meest gewenst en geschikt is, wordt om moverende redenen duidelijk de voorkeur gegeven aan het gebied D. (zie bijlage gebiedsindeling Kasteellaan, te weten sporthalgebied) - Het in samenwerking met Woonveste ontwikkelen van een nieuw Antonius kan, maar wordt niet als vanzelfsprekend door u aangegeven.

Notitienummer 3

Gespreksnotitie (2) Vlijmen, 29 april 2009 Aanwezig: De heer Buck, de heer Veldkamp, namens Stichting Schakelring De heer Van de Wiel, intermediair gemeente Heusden

In het vervolggesprek op 29 april op locatie Eikendonk, zijn door de heer Buck en de heer Veldkamp nog enkele opmerkingen gemaakt met betrekking tot de 1e gespreksnotitie. Deze zijn verwerkt in de voorgaande gespreksnotitie. In hetzelfde gesprek op 29 april zijn nog een paar andere zaken aan de orde geweest, te weten: -

-

-

-

De heer Buck heeft inmiddels een total engineering bureau, De Laat Van Aarle, in de arm genomen om de ontwikkeling voor een nieuw te bouwen zorgcentrum St. Antonius te starten. Ondanks alle mogelijke nieuwe alternatieven (bij amovering) Heverslo en eventueel opheffen kerkhof, blijft de keuze van de heer Buck en de heer Veldkamp op de locatie sporthal De Kubus gehandhaafd. Opnieuw geeft de heer Buck aan dat de besluitvorming over de mogelijke bestemmingen van de huidige locatie Antoniushof op zeer korte termijn bekend moet zijn. Ook de grondprijs per m2 als indicatie moet voor de eerste “vingeroefening” spoedig bekend zijn. Ook wil men op niet al te lange termijn weten wie in en rondom het nieuw te bouwen St. Antonius gaat participeren.

De heer Veldkamp overhandigde een overzicht van voorzieningen, welke hij wenselijk acht voor het creëren van een optimale omgeving voor het nieuwe zorgcentrum St. Antonius aan de Kasteellaan. (zie bijlage) Eveneens is nog extra aan de orde geweest dat woningbouw in gevarieerde vorm (huur, koop, levensloopbestendig, seniorenwoning, serviceflats) zonder het zorgcentrum voor de exploitatie van het nieuw te stichten Antonius van levensbelang is. Een globale tijdsplanning is aan de orde geweest. Voor de planvormingsactiviteit meent men vanaf eind 2009 tot medio 2011 nodig te hebben. Voor de realisatie (bouw, inrichting, verhuizing etc.) denkt men dat eind 2013/begin 2014 een realistische verwezenlijkingstermijn kan zijn. Indien u nader overleg voor aanpassing of uitbreiding van deze notitie wenst, hoor ik dat graag van u. Zo niet, dan breng ik deze notitie in bij mijn advies aan mijn opdrachtgever.

Notitienummer 3

Bijlage

Optimale omgeving voor het nieuwe zorgcentrum St. Antonius: Wensen t.a.v. de voorzieningen in en rondom het nieuwe St. Antonius

Faciliteiten in het zorgcentrum Een gezondheidscentrum, waar huisarts, apotheker, fysiotherapeut en Schakelring “onder één dak” Een kapper Maaltijdverzorging (mee-eten of maaltijdverzorging aan huis) (middels subsidie gemeente) Brede ontmoetingsfunctie (betaalbaar en drempelloos) in recreatieruimte St. Antonius, toegankelijk voor bewoners gemeente Heusden (middels WMOsubsidie) Een loket/ouderenconsulent voor zorgverlening en zorgbemiddeling (alle voorkomende zorgvragen moeten beantwoord of gecoördineerd worden) Alzheimercafé Internetcafé voor algemeen gebruik Meerdere zorgaanbieders onder één dak Faciliteiten rondom het zorgcentrum Een winkel voor de eerste levensbehoeften Een locatie om te pinnen Postkantoor (eventueel in winkel) Bushalte/buurtbus Bankjes om te rusten Woonerf met 30 km-zone zodat de oudere met of zonder rollator veilig en met plezier kan wandelen Groenvoorziening Goed verlichte omgeving Goede toegangsroutes vanaf de openbare weg naar het centrum Woningbouw rondom het zorgcentrum Levensbestendige woningen Men moet kunnen kiezen uit diverse woonvormen: van aangepaste, gelijkvloerse seniorenwoningen tot serviceflat Wooncomplex met collectieve zorg en service Aanleunwoningen Patiowoningen in clustervorm als wooneenheid voor ouderen in koop/huur (eventueel bestemd voor woongroepen) Domoticavoorzieningen in zorgwoningen zodat zorgcentrum St. Antonius op “afstand van het centrum” (binnen een straal van 200-300 meter) zorg kan gaan verlenen.

Optimale omgeving voor het nieuwe zorgcentrum St. Antonius: Wensen t.a.v. de voorzieningen in en rondom het nieuwe St. Antonius

Faciliteiten in het zorgcentrum Een gezondheidscentrum, waar huisarts, apotheker, fysiotherapeut en Schakelring “onder één dak” Een kapper Maaltijdverzorging (mee-eten of maaltijdverzorging aan huis) (middels subsidie gemeente) Brede ontmoetingsfunctie (betaalbaar en drempelloos) in recreatieruimte St. Antonius, toegankelijk voor bewoners gemeente Heusden (middels WMOsubsidie) Een loket/ouderenconsulent voor zorgverlening en zorgbemiddeling (alle voorkomende zorgvragen moeten beantwoord of gecoördineerd worden) Alzheimercafé Internetcafé voor algemeen gebruik Meerdere zorgaanbieders onder één dak Faciliteiten rondom het zorgcentrum Een winkel voor de eerste levensbehoeften Een locatie om te pinnen Postkantoor (eventueel in winkel) Bushalte/buurtbus Bankjes om te rusten Woonerf met 30 km-zone zodat de oudere met of zonder rollator veilig en met plezier kan wandelen Groenvoorziening Goed verlichte omgeving Goede toegangsroutes vanaf de openbare weg naar het centrum Woningbouw rondom het zorgcentrum Levensbestendige woningen Men moet kunnen kiezen uit diverse woonvormen: van aangepaste, gelijkvloerse seniorenwoningen tot serviceflat Wooncomplex met collectieve zorg en service Aanleunwoningen Patiowoningen in clustervorm als wooneenheid voor ouderen in koop/huur (eventueel bestemd voor woongroepen) Domoticavoorzieningen in zorgwoningen zodat zorgcentrum St. Antonius op “afstand van het centrum” (binnen een straal van 200-300 meter) zorg kan gaan verlenen.

Notitienummer 5

Gespreksnotitie Vlijmen, 9 april 2009 Aanwezig: Mevrouw Wijns, Thebe De heer Van de Wiel, intermediair gemeente Heusden

Na wederzijdse kennismaking en verduidelijking van de doelstelling van dit gesprek, wordt uwerzijds een opsomming gegeven van de gebruikers van het wijkgebouw, te weten consultatie voor kinderen 0-4 jaar, ouderen, diëtiste, verloskundige, maatschappelijk werk, prikdienst, pedicure en thuiszorg voor de buurt. - Het heeft de functie van steunpunt of inlooppunt voor de kernen Oudheusden en Heusden vesting e.o. - Door u wordt ervaren dat vooralsnog de ruimte voor de uitoefening van voornoemde functie als voldoende wordt ervaren. - In de ontwikkeling van de Kasteellaan wilt u graag blijven participeren en is het in de directe omgeving vertoeven van huisartsen en intramurale (Schakelring) en extramurale zorg zeer gewenst. - Thebe is huurder van de ruimte. - Het mogelijk vestigen van de Schakelring in de directe omgeving wordt door u als zeer gewenst aangegeven.

Notitienummer 6

Gespreksnotitie Vlijmen, 9 april 2009 Aanwezig: De heer Van Loon en mevrouw Bruijnzeel, stichting Sphinx De heer Van de Wiel, intermediair gemeente Heusden

Na wederzijdse kennismaking wordt het doel van deze bespreking nog eens verduidelijkt. - De heer Van Loon geeft het ontstaan van het sociaal cultureel werk in de uiteindelijke stichting Sphinx weer. Tevens geeft hij aan dat een mogelijke fusie met Welzijnsorganisatie Divers 01-01-2010 op stapel staat. - Ondanks deze schaalvergroting wordt samenwerking om te integreren in de ontwikkelingen aan de Kasteellaan door buurthuis de Schakel en de wijkwinkel van de stichting Sphinx gewenst. De maatschappelijke wil daartoe wordt aangegeven en als positief ervaren. - Het ontwikkelen van bijv. een MFA wordt door u in vier hoofdgroepen voorgestaan. o Alles met betrekking tot de doorlopende pedagogische activiteiten en functies. o Buurt en sport activiteiten/functies o Aan vergrijzing verbonden verpleeg- verzorgings- en welzijn functie. o Dienstverlening, advies en hulpverlening (wijkwinkel) - Hierbij blijft de gestructureerde informatie en communicatievoorziening via loketten/recepties van bovengenoemde functies een punt van grote aandacht bij de ontwikkeling aan de Kasteellaan. - De door u gewenste vloeroppervlakte voor de wijkwinkel bedraagt 45 m2; het betreft dan alleen kantoorvoorzieningen waarbij ervan wordt uitgegaan dat er een centrale ontmoetingsruimte is waar de bezoekers van de wijkwinkel worden opgevangen en waar ruimte is voor informatievoorzieningen. Dit zou kunnen in combinatie met bijvoorbeeld bibliotheek of buurthuis evenals een gemeenschappelijke voorziening voor toilet en keuken. Het vloeroppervlak van de Schakel bedraagt 3 à 400 m2. De combinatie met de sportaccommodatie/ sporthal annex kantine kan een optie zijn en biedt win-win mogelijkheden ook m.b.t. gewenste vloeroppervlakte.

Notitienummer 7

Gespreksnotitie Vlijmen, 10 april 2009 Aanwezig: De heer Bouwhuis, Politie Heusden De heer Van de Wiel, intermediair gemeente Heusden

Na wederzijdse kennismaking en doelomschrijving van dit gesprek wordt in het kader van de gebiedssituatie (b.v. gesloten cultuur) en criminaliteitsgraad, aanwezigheid van de politie door alle partijen gewenst. - Het beleid is erop gericht om in de wijk Oudheusden een periodieke bereikbaarheid en aanspreekpunt te hebben. - De huidige combinatie met wijkwinkel Juvans en Woonveste is goed maar is niet per definitie noodzakelijk. - Indien de wijkwinkel integreert in de ontwikkeling Kasteellaan, vormt dat voor herhuisvesting voor de politiefunctie geen bezwaar. - Het uitgangspunt blijft een loketfunctie te blijven bieden in het aandachtsgebied Oudheusden zodat de bereikbaarheid voor de burger goed blijft door op vaste tijden aanwezig te zijn. - Wat de omvang van de ruimte betreft zijn er bij de politie organisatie formats voorhanden die de benodigde activiteiten omschrijven. - Duidelijk is dat meerdere gebruikerscombinaties na overleg mogelijk zijn.

Notitienummer 9

Gespreksnotitie Vlijmen, 15 april 2009 Aanwezig: De heer Van Drunen, Vereniging Senioren Heusden De heer Van de Wiel, intermediair gemeente Heusden Na onze hernieuwde kennismaking en doelaanduiding van dit gesprek gaf de heer Van Drunen een opsomming van alle gebruiksfuncties die in hetzelfde gebouw gehuisvest zijn. Daarna toont u mij het internetcafé voor ouderen en vertelt u dat uw gehele organisatie door vrijwilligers wordt gerund. - Er wordt geen contributie geheven naar de senioren. Wel een zeer beperkt lidmaatschapsbedrag. - Subsidie wordt ontvangen van Van de Poel Stichting + een beperkte accommodatie subsidie van de gemeente. - Bij de opsomming van de gebruikers en de bezichtiging van het gehele gebouw geeft u aan dat er nog beperkte (ruimte)mogelijkheden zijn voor de 1e lijns of welzijnsfuncties. - De mogelijke extramurale en intramurale zorg die op het terrein van de Kubus ontwikkeld wordt, maakt dus het gebied wat u betitelt als 1e lijns gezondheidszorggebied groter en belangrijker. U juicht deze ontwikkeling toe. - In zijn algemeenheid stelt u dat u tevreden bent met uw huidige huisvesting en stelt u tevens dat het gebouw voor de toekomst voldoende is toegerust.

Notitienummer 10

Gespreksnotitie Vlijmen, 17 april 2009 Aanwezig: Bestuur en directie bibliotheek Oudheusden, de heer J. Tromp en mevrouw M. de Graaff De heer K. van de Wiel, intermediair voor Kasteellaan gemeente Heusden

Na wederzijdse kennismaking en nadere doelaanduiding voor dit gesprek geven de heer Tromp en mevrouw De Graaff de visie en missie van de Bibliotheek compact weer. Afgesproken werd dat mevrouw De Graaff e.e.a. m.b.t. visie en missie mij schriftelijk zou doen toekomen: (tekst mail mevrouw De Graaff 1 mei 2009) Stichting Openbare Bibliotheek Heusden wil in Oudheusden graag inzetten op twee functies: - Deelname aan Brede School, omdat de bibliotheek ervan uitgaat dat school en bibliotheek dienen samen te werken aan de ontwikkeling van kinderen. Tendens in de samenleving laat zien dat er onder grote groepen van de bevolking sprake is van gebrekkige informatievaardigheden en laaggeletterdheid. De bibliotheek kan en wil daar wat aan doen en wil daarbij jong beginnen. Zeker in de wijk Oudheusden. De bibliotheek kan collectioneren, adviseren, ondersteuning bieden bij het werken aan boekbesprekingen, spreekbeurten en werkstukken, leesbevorderingsprojecten uitvoeren etc. Het is moeilijk aan te geven hoeveel oppervlakte er binnen een Brede School nodig is voor een bibliotheekvestiging, omdat e.e.a. afhankelijk is van de gewenste activiteiten, minimaal 100 tot 150 m2 (op de begane grond en centraal gelegen). - Deelname aan een multifunctionele accommodatie, ziet de bibliotheek als een ontmoetingsplaats waar je graag verblijft; laagdrempelig, onafhankelijk, betrouwbaar en altijd actueel is. De bibliotheek wil graag samenwerking met andere instellingen, zoals zorginstellingen, buurthuis, consultatiebureau etc. Partners versterken elkaar en vullen elkaar aan. De oppervlakte voor een bibliotheekvestiging binnen een MFA moet gelijk zijn aan de huidige oppervlakte, namelijk 500 m2 en gesitueerd op de begane grond. Duidelijk is dat het beheer van de bibliotheek Oudheusden met het gebouw in eigendom van de Stichting Openbare Bibliotheek Heusden, in eigen beheer wordt geëxploiteerd. Slechts een zéér klein gedeelte van het gebouw is in eigendom van de Gemeente Heusden. Voor de toekomst wil men zich dus eventueel op twee locaties vestigen, te weten in een brede school en/of zorgcentrum. Een herbestemming voor het huidige bibliotheekgebouw kan ontwikkeld worden. Uiteraard dient hiervoor ook de financiële haalbaarheid van huur of eigendom van de gebouwen onderzocht te worden. Uw reactie met belangstelling tegemoet ziende. Met vriendelijke groet, Kees van de Wiel

Notitienummer 12

Gespreksnotitie Vlijmen, 22 april 2009 Aanwezig: De heer Vlugt, mevrouw Vlugt-van de Brand, fysiotherapiepraktijk Van de Brand De heer K. van de Wiel, intermediair voor Kasteellaan gemeente Heusden

Na wederzijdse kennismaking en nadere doelaanduiding voor dit gesprek, wordt van de zijde van de heer Vlugt en mevrouw Vlugt-van de Brand, duidelijk aangegeven belangstelling te hebben om te participeren in de ontwikkeling van de Kasteellaan. Zij zouden dit graag in 2 à 3 jaar gerealiseerd willen zien. Veel belangstelling hebben zij ook om hun praktijk in een zogenaamde MFA te vestigen waarbij een combinatie met o.a. zorgcentrum en huisartsen zeer gewenst is. Bij aanwezigheid van een ruime lift is de situering van alle fysiotherapieruimtes op de begane grond niet per se een voorwaarde. Het gewenste vloeroppervlak, inclusief wachtruimte en receptie, is + 350 m2. Zij houden een combinatie met de andere fysiotherapiepraktijk Van Bommel en Den Dunnen, niet voor mogelijk (overigens is er hiervoor ook geen belangstelling bij de collega fysiotherapeuten) Gebleken is dat uw voorkeur niet uitgaat naar huur van de accommodatie, maar wilt u bouwen in eigen beheer. Weliswaar in overleg en in combinatie met bijvoorbeeld de reeds eerder genoemde partijen. De belangrijkste reden om zich aan de Kasteellaan te vestigen is dat op de huidige locatie geen uitbreidingsmogelijkheden meer zijn.

Startdocument herontwikkeling Kasteellaan Oudheusden

Startdocument voor de aanpak van de herontwikkeling van de Kasteellaan Doel De heer Kees van de Wiel, woonachtig Torenstraat 9 te Drunen, is gevraagd te onderzoeken en te inventariseren welke mogelijkheden er zijn voor herontwikkeling van de Kasteellaan te Oudheusden. Verwachting De verwachting is dat alle betrokken participanten –scholen, bibliotheek, sportgelegenheden, fysiotherapiepraktijk, huisartsenpraktijk, garagebedrijf, Woonveste, Schakelring, Heverslo- op een of andere wijze een bijdrage kunnen leveren die een meerwaarde toevoegen aan de huidige activiteiten en wel op zodanige wijze dat de Kasteellaan het echte hart van Oudheusden gaat worden. Het College van Heusden is ervan overtuigd dat voor alle participanten een win-win situatie te creëren is. Onafhankelijk intermediair De heer Kees van de Wiel is aangetrokken om te fungeren als onafhankelijk intermediair. Hij is deskundig op het gebied van zorg en welzijn als ook ten aanzien van organisatie en ontwikkelingsprocessen. Gelet op zijn achtergrond en maatschappelijke betrokkenheid is het College van mening dat hij bij uitstek de persoon is om de rol van intermediair te vervullen. De heer Kees van de Wiel krijgt “carte blanche” in zijn werkwijze om medewerking te vragen bij mogelijke participanten. De gesprekken (ook met de afzonderlijke collegeleden) zullen gevoerd worden in de maanden april en mei. De ideeën, wensen en eisen betrekt hij in een advies over de (on)mogelijkheden van win-win oplossingen in het Kasteellaangebied. Rapportage De heer Kees van de Wiel rapporteert aan het college via wethouder Adriaan van Mierlo. Programmamanager van Oudheusden, de heer Bert van der Vecht, is eerste ambtelijk aanspreekpunt voor de heer Van de Wiel en mevrouw Monique van den Berg treedt op als contactpersoon en ondersteuner van de heer Kees van de Wiel. De heer Bert van der Vecht maakt een activiteitenschema op met doorlooptijden en volgorde van prioriteit. Communicatie Communicatie naar buiten wordt verzorgd door gemeente Heusden. Vlijmen, 30 maart 2009

Adriaan van Mierlo, Wethouder gemeente Heusden



Kees van de Wiel

In het kader van de integratie visie Oudheusden zoals beschreven in de Notitie Hart! Voor Oudheusden

Gemeente Heusden 30 maart 2009

Page 1 of 1

«Instantie» «Geslacht» «Voorletters» «Tussenvoegsel» «Naam» «Straat» «Postcode» «Plaats»

Ons kenmerk: Behandeld door: Doorkiesnummer: E-mailadres:

Vermeld bij uw correspondentie altijd ons kenmerk!

M. van den Berg (073) 513 17 89 [email protected]

Onderwerp: Datum:

31 maart 2009

Verz.

Geachte «Aanhef» «Naam», In het kader van de herontwikkeling van de Kasteellaan, Oudheusden, heeft de gemeente Heusden de heer Kees van de Wiel gevraagd de mogelijkheden te onderzoeken om van de Kasteellaan een hart van Oudheusden te maken. Op verzoek van het college benadert hij mogelijke partners. Postadres Gemeente Heusden Postbus 41 5250 AA Vlijmen

Bezoekadressen Julianastraat 34 Vlijmen

De heer Kees van de Wiel is aangetrokken als onafhankelijk intermediair, enerzijds vanuit zijn deskundigheid op het gebied van organisatie en ontwikkelingsprocessen en anderzijds vanwege zijn grote ervaring op het gebied van zorg en welzijn. Recentelijk is onder zijn leiding als onafhankelijk voorzitter het rapport Seniorenproof uitgebracht. De partijen in deze zaak waren het Samenwerkingsverband van Stichting Ouderen Gemeente Heusden (SOGH), de gemeente Heusden in de persoon van wethouder M. van der Poel en de Provincie Noord-Brabant. Gelet op zijn achtergrond en maatschappelijke betrokkenheid, is ons college van mening dat hij bij uitstek de persoon is die de gewenste intermediaire rol kan vervullen. Hij krijgt alle medewerking om u te benaderen en uw medewerking te vragen.

Raadhuisplein 16 Drunen

Telefoon (073) 513 17 89 Fax (073) 513 17 99 Digitaal loket www.heusden.nl

Met deze brief vragen wij u om mee te werken aan dit -ook voor de inwoners van Oudheusden- belangrijke traject. De heer Kees van de Wiel zal middels gesprekken kennis nemen van uw wensen en ideeën. Hij rapporteert zijn bevindingen aan het College via wethouder Adriaan van Mierlo. Wij hopen dat de gesprekken plaats kunnen vinden in de maanden april en mei van dit jaar. Dan wordt het mogelijk om rond de zomer te weten of een unieke win-win oplossing kansrijk is. Daaropvolgend wordt een marsroute voor verdere activiteiten afgesproken.

e-mail [email protected]

Bijgaand ontvangt u een overzicht van de voor een gesprek uitgenodigde personen. Gemeente Heusden gebruikt uw persoonsgegevens uitsluitend voor het doel waartoe zij zijn verstrekt. Indien u daarover

Bankrelatie BNG 28.50.03.909

inhoudelijk meer wilt weten kunt u contact opnemen met de behandelend ambtenaar van onze gemeente (Wet Bescherming Persoonsgegevens, artikel 33 en 34)

Ons kenmerk Onderwerp Datum Pagina

31 maart 2009 2 van 2

Wij doen een beroep op u als mogelijke participant om medewerking te geven aan de rondgang van de heer Kees van de Wiel, in de oprechte verwachting dat voor alle betrokkenen een win-win situatie bereikbaar is. Met vriendelijke groet, Namens het College van Heusden

Adriaan van Mierlo, wethouder

GESPREKSNOTITIE 1

GESPREKSNOTITIE 2

GESPREKSNOTITIE 3

GESPREKSNOTITIE 5

GESPREKSNOTITIE 6

GESPREKSNOTITIE 7

GESPREKSNOTITIE 9

GESPREKSNOTITIE 10

GESPREKSNOTITIE 12

ALGEMEEN

OVERZICHT A OPPERVLAKTE KAVELS

OVERZICHT B OVERZICHT VAN GEHOUDEN GESPREKKEN

BIJLAGE 1 STARTDOCUMENT

BIJLAGE 2 SCHRIJVEN AAN TOEKOMSTIGE PARTICIPANTEN

CONCEPT Gebiedsvisie Kern Oudheusden Duurzame ruimtelijke visie

6 oktober 2009

Colofon e n i n houdsopgave

Gemeente Heusden Julianastraat 34 5251 ED Vlijmen Postbus 41 5250 AA Vlijmen T +31 (0)73 - 513 17 89 F +31 (0)73 - 513 17 99 E [email protected] I www.heusden.nl

Inhoud Inleiding Inventarisatie Cultuurhistorie Positie en identiteit Oudheusden in beeld Wonen Werken Voorzieningen Water en Groen Structuurvisie gemeente Heusden

3

KOW Architectuur, Engineering, Duurzaamheid, Herstructurering, Stedenbouw

Gebiedsvisie Duurzame ruimtelijke ontwikkelingen Versterken bestaande buurten Nieuw centrum als anker Uitbreiden van woningbestand Verbeteren infrastructuur Verbeteren kwaliteit openbare ruimte Versterken van de werkgelegenheid Duurzaam ontwikkelen

22 24 26 28 32 34 36 38 40

Uitwerking planelementen Nieuw centrum met Marktplein Adelbuurt Schildersbuurt Steenwegbuurt Herinrichting Kasteellaan Kwaliteit in het openbare gebied Parkeren Herstel loop Oude Maasje

42 44 46 50 52 54 56 58 60

Esperantoplein 19 Postbus 205 2501 CE Den Haag Contactpersoon: ir. Remko Veenstra bna bnsp T 070 346 66 00 F 070 356 12 60 E [email protected] I www.kow.nl

A-2009114 Oudheusden © KOW 2009

5 6 8 10 12 14 16 18 20

Datum: 6 oktober 2009 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt worden, in enige vorm of op enige wijze, hetzij electronisch, mechanisch, door fotocopieën, opnamen of enige andere vormen, zonder voorafgaande toestemming van KOW. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

2

Gebiedsvisie Kern Oudheusden

I n le id i ng

Inleiding Onder de bewoners van Oudheusden bestaat een brede overeenstemming dat de bestaande situatie moet veranderen in een situatie waar zij weer prettig en veilig kunnen wonen, werken en leren. De afgelopen jaren is veel onderzoek verricht naar wat er kan en wat er moet. Voor een kansrijke toekomst is het belangrijk om een toekomstbeeld op te stellen met daarin functies die voor de kern belangrijk zijn, mede gelet op de positie als vitale kern met een centrummilieu voor de regio Groot Langstraat. Dit kan door de aanwezige functies te versterken en uit te breiden. Ook actuele ontwikkelingen, zoals de verplaatsing van het zorgcomplex uit Heusden-Vesting naar Oudheusden, passen hierbij. Voor dit alles wordt gedacht aan een prominente rol voor het gebied rond de Kasteellaan.

Met een gebiedsvisie op de kern, de betekenis van de plaats als hart voor de regio, met plekken voor bewoners om elkaar te ontmoeten, waar het leven veilig is en voelt en wat de persoonlijke ontwikkeling van haar bewoners prikkelt en stimuleert. Deze gebiedsvisie biedt inzicht in de ontwikkelingen tot 2020, met een doorkijk naar de periode tot 2030. Remko Veenstra, 6 oktober 2009

In dit kader is er behoefte aan een stedenbouwkundige visieschets van de kern Oudheusden waarin een samenhangende visie op het toekomstige Oudheusden als droombeeld verbeeld wordt.

Steenweg omstreeks 1900


3

4


Inventarisatie


5

I nve nta r isat ie Cultuurhistorie

Historische kaart Oudheusden 1905

6


I nve nta r isat ie Cultuurhistorie

Historie van Oudheusden In de negende eeuw wordt er al gesproken over Oudheusden. Op een weiland aan de oost zijde van Oudheusden, dicht nabij het riviertje Het Oude Maasje, lag het kasteel Nijenrode, als een versterkt tolhuis aan de Maas. Het is gebouwd door Robrecht, de eerste heer van Heusden die tot 857 leefde. Het kasteel werd in 859 voor de eerste maal door de Noormannen verwoest. Heusden-Vesting is in de twaalfde eeuw als een nederzetting bij het kasteel ontstaan. In 1250 hebben de Heusdenaren het kasteel opnieuw verwoest, om te voorkomen dat dit strategisch punt in handen van de vijand kwam. Het weer opgebouwde kasteel werd in 1589 door de Spanjaarden voor de derde maal vernield en later weer opgebouwd. Later is het kasteel definitief verdwenen, op een uit 1688 daterende poort na. Door de naoorlogse nieuwbouw is ook deze verdwenen.

Schets van kasteel Oudheusden

Vanaf 1935 hoort Oudheusden bij de gemeente Heusden. Aanvankelijk bestond Oudheusden tot enkele jaren na de oorlog hoofdzakelijk uit boerderijen. In 1951 werd Oudheusden de nieuwbouw wijk van Heusden. Rond 1956 werden in Oudheusden de eerste nieuwbouwwoningen gerealiseerd. Vanaf die tijd ontwikkelde zich een steeds groter wordende woonkern. Aan het verleden refereren nu nog de historische straatnamen als de Kasteellaan, de Steenweg en de kleine historische Lutherse begraafplaats.

Historische kaart Oudheusden begin 19e eeuw


7

I nve nta r isat ie Positie en identiteit

Heusden Vesting, Herpt en Oudheusden als drie-eenheid

8


I nve nta r isat ie Positie en identiteit

Drie kernen samen één De kern Oudheusden staat niet op zichzelf. Samen met de nabij gelegen kernen Herpt en Heusden-Vesting vormt Oudheusden zowel ruimtelijk als functioneel een eenheid. Deze drie kernen vullen elkaar zowel ruimtelijk als functioneel aan. Ruimtelijk verbindende elementen zijn het Oude Maasje en de ecologische zone. Deze zone, een oud schootsveld, is een open agrarisch landschap met een gecultiveerde structuur. Hierdoor zijn de drie kernen visueel met elkaar verbonden. Ook in functioneel opzicht vullen de kernen elkaar aan en versterken daarmee elkaar. Een goed voorbeeld daarvan zijn voorzieningen als scholen, bibliotheek en een grote supermarkt, waarvoor noch in Herpt noch in Heusden-Vesting plek is. Gelijkwaardig zijn de plaatsen allerminst. Dit geldt voornamelijk voor de stedenbouwkundige kwaliteit van Oudheusden welke fors achter loopt op de twee andere plaatsen (Heusden-Vesting door haar cultuurhistorische kwaliteit, Herpt door haar landelijke kwaliteit). Regionale positie De kernen Herpt, Heusden-Vesting en Oudheusden liggen in het noorden van de gemeente Heusden en zijn door de N267 verbonden met de A59. De steden Den Bosch en Waalwijk zijn met de auto in ongeveer een kwartier te bereiken. Gezamenlijk zijn Herpt, HeusdenVesting en Oudheusden qua inwoners de derde in grootte binnen de gemeente, achter de kernen Drunen en Vlijmen.

Samengevat betekent dit dat Oudheusden sterk is in het huisvesten van voorzieningen en zwak in haar ruimtelijke opbouw en het ontbreken van plekken van samenkomst. Identiteit Van de drie kernen heeft de kern Heusden-Vesting de grootste bekendheid. De identiteit is een van de sterkste aspecten van Heusden-Vesting. Naast de vestingwerken is de oude vestingstad buitengewoon pittoresk. De kleine gerestaureerde stad floreert. Oudheusden, als landelijke kern met kleinstedelijke signatuur, mist dit. Het heeft de verschijningsvorm van een grote buitenwijk. Dit komt voor een belangrijk deel doordat het merendeel van de woningen gebouwd is in en na de jaren vijftig van de vorige eeuw. Een andere belangrijke oorzaak is de diffuse stedenbouwkundige structuur van Oudheusden. Hiermee bedoelen we onder andere het ontbreken van herkenbare ankerpunten, zoals een kerk met een kerkplein, een centrum met een marktplein of één of meerdere bijzondere gebouwen, zoals een burcht of een gemeentehuis. De identiteit van Oudheusden en haar positie in de landelijke regio Groot Langstraat moet meer uitgewerkt en benadrukt worden, zonder te concurreren met Heusden-Vesting. Oudheusden en HeusdenVesting moeten elkaar juist versterken.

Mutuele positie (mutueel = onderling, wederkerig, wederzijds) Wat ontbreekt in de andere twee kernen is wel aanwezig in Oudheusden. Van de drie plaatsen Herpt, Heusden-Vesting en Oudheusden heeft Oudheusden veruit de meeste voorzieningen, zoals drie basisscholen, een school voor speciaal onderwijs, een sporthal (een van de twee van de gehele gemeente Heusden), een supermarkt, sportvelden en een zorgcomplex. Het merendeel van deze voorzieningen zijn niet te vinden in de plaatsen Herpt en Heusden-Vesting.

Heusden Vesting


Oudheusden

Herpt

9

I nve nta r isat ie Oudheusden in beeld

10


I nve nta r isat ie Oudheusden in beeld


11

I nve nta r isat ie Wonen

Woongebieden Oudheusden

12


I nve nta r isat ie Wonen

Oudheusden wonen Oudheusden had in 2008 circa 2.900 inwoners. De bevolking is relatief jong (het aandeel van 0-44 jarigen is bovengemiddeld). In 2008 had Oudheusden circa 1.100 huishoudens. De gemiddelde woningbezetting is met 2,6 personen per woning relatief hoog (landelijk 2,4). De verdeling koop – huur is globaal 60% – 40%.Ten opzichte van heel de gemeente Heusden (verhouding 73% – 27%) betekent dit een relatief groot aandeel huurwoningen. Bijna alle huurwoningen zijn van Woonveste. Het merendeel van de koopwoningen (circa 60%) is voor velen bereikbaar (sociale koop). Bron: Wijkatlas Heusden, mei 2009 - gemeente Heusden

Ruimtemonitor 2005, planbureau voor de Leefomgeving


13

I nve nta r isat ie Werken

Bedrijven in Oudheusden

14


I nve nta r isat ie Werken

Oudheusden werken In de kern Oudheusden is weinig werk. In totaal heeft Oudheusden 120 bedrijven met slechts 290 arbeidsplaatsen. Van de bedrijven die in de kern zijn gevestigd is de maatschappelijke sector relatief sterk vertegenwoordigd. Karakteristieke bedrijven in Oudheusden zijn een meubelzaak, twee praktijken voor fysiotherapie, een zonweringspecialist, een installatietechnisch bedrijf, een garagebedrijf met tankstation en een autohandelaar. Naast de nabijgelegen bedrijventerreinen Bakkersdam en Heesbeen is Oudheusden voor werkgelegenheid aangewezen op bedrijven in de regio. Bron: Wijkatlas Heusden, mei 2009 - gemeente Heusden


15

I nve nta r isat ie Voorzieningen

Voorzieningen in Oudheusden

16


I nve nta r isat ie Voorzieningen

Oudheusden sociaal maatschappelijk Oudheusden biedt plaats aan een reeks van voorzieningen zoals scholen, kinderopvang, peuterspeelzaal, huisarts, thuiszorg, maatschappelijk werk, bibliotheek, supermarkt, wijkwinkel, sporthal, sportpark, tennispark, twee dorpshuizen, een ouderensociëteit, scouting en een moskee. Oudheusden heeft een regiofunctie voor de voorzieningen sport, onderwijs, grotere detailhandel (supermarkt) en zorg. Deze voorzieningen liggen dicht bij elkaar, maar kennen weinig ruimtelijk samenhang. Sportcampus De kwaliteit van de bestaande sportvelden in Oudheusden is slecht (natte velden als gevolg van slechte drainage). Daarnaast leeft de wens de sportvoorzieningen meer te bundelen, bijvoorbeeld in de vorm van een sportcampus. De nieuw te ontwikkelen sportcampus welke faciliteiten biedt voor de gehele gemeente, kan komen te liggen ten zuiden van de kern Oudheusden, dicht bij de nieuw te maken aansluiting op de N267.


17

I nve nta r isat ie Water en groen

Water en groen

18


I nve nta r isat ie Water en groen

Water Het Oude Maasje is het enige oppervlaktewater binnen de kern Oudheusden. Net buiten de kern ligt het water van de vestingwerken van Heusden-Vesting en van de Bergsche Maas. Dit water is vanuit Oudheusden niet direct waarneembaar. Groen Zowel binnen als buiten de kern Oudheusden is relatief veel groen aanwezig. Buiten de kern wordt het beeld bepaald door de groene ecologische zone (voormalig schootsveld), het bomenveld langs de provinciale weg en de hoge groene hagen langs de Vestingstraat. Binnen de kern heeft Oudheusden door de aanwezigheid van de vele bomen en de kleine stukken restgroen eveneens een groene uitstraling. De versnippering van het groen draagt daarentegen niet bij aan de bruikbaarheid: veel kleine groene plantsoenen hebben geen gebruiksfunctie.

Voor de allerkleinsten (peuters) zijn wat speelvoorzieningen (wipkippen en dergelijken) aanwezig. Voor de oudere jeugd ontbreken deze. Het aanwezige groen is noch hierop ingericht, noch hiervoor geschikt (onvoldoende oppervlakte). De sportvoorzieningen (voetbalvelden en tennisvelden) aan de zuidzijde van de kern worden gebruikt in verenigingsverband. Deze voorzieningen zijn niet vrij toegankelijk.

Rond het Oude Maasje is de ruimtelijke kwaliteit van het openbare groene gebied hoger. De bruikbaarheid is hiervan echter beperkt door de aansluiting met achtertuinen.


19

I nve nta r isat ie Structuurvisie gemeente Heusden

Structuurvisie gemeente Heusden - uitsnede Oudheusen e.o.

20


I nve nta r isat ie Structuurvisie gemeente Heusden

Structuurvisie “Ideeën voor een plek”Een ambitie is de wens om iets te bereiken. De gemeente Heusden heeft ambities op het gebied van landschap, natuur, woningbouw, infrastructuur en bedrijvigheid. En dat niet alleen: de gemeente wil dat ontwikkelingen in onderlinge samenhang plaats hebben. Concentreren en versterken staan daarbij centraal. Deze structuurvisie (vastgesteld op 21 juli 2009) geeft de ruimtelijke ambities van de gemeente Heusden voor een periode van 20 jaar, met een accent op de periode 2010-2020 weer. De structuurvisie richt zich op de volgende aspecten: Natuur en Landschap De gemeente heeft hoge ambities op het vlak van natuurontwikkeling. Daarbij wil de gemeente Heusden ook de landschappelijke kwaliteiten en de historische structuren behouden en waar mogelijk versterken. Enerzijds door bestaande gebieden te beschermen, anderzijds door nieuwe landschapsversterkende ontwikkelingen te stimuleren. Woningbouw De gemeente Heusden heeft met haar ‘Nota Volkshuisvesting 2030’ gekozen voor een open scenario. Dit scenario voorziet in de realisatie van 3.580 woningen tot 2030. De meest recente provinciale prognoses gaan zelfs uit van een verruiming en versnelling van dit programma. Daarin wordt namelijk uitgegaan van de bouw van 3.320 woningen in de periode 2009 tot 2020 en 5.385 in de periode 20092030. Dat wil zeggen dat het woningbouwprogramma van de gemeente Heusden behoedzaam is, en ruimschoots past binnen het volume dat de provincie Noord-Brabant heeft voorzien voor de gemeente.

Infrastructuur Niet alleen heeft de gemeente oog voor natuur en landschap, ze wil ook bijdragen aan de bereikbaarheid en daarmee de economische ontwikkeling van de gemeente. Daarvoor zijn ingrijpende maatregelen vereist, om er voor te zorgen dat de hoofdwegenstructuur beter benut wordt, zoals beoogd wordt met het provinciale programma Bereikbaar Brabant. Bedrijvigheid Een groot deel van de bedrijven in de gemeente is geclusterd op de bedrijventerreinen in het centrale deel van de gemeente en bij Heusden. Deze zijn overwegend goed ontsloten, door de directe nabijheid van de A59 en de N267, maar dat kan nog verder verbeteren. het beleid is gericht op intensiveren, herstructureren en waar nodig transformeren. Concreet voor Oudheusden Concreet bevat de structuurvisie de volgende kernpunten voor Oudheusen: - Versterken van de landschapszone tussen Herpt en Oudheusden. - Herstel van het Oude Maasje. - De realisatie van een nieuwe aansluiting op de N267 en een zuidelijke ontsluiting van Oudheusden. - Nieuwbouw aan de zuidzijde van Oudheusden - Transformatie van de zone rond Heverslo en Herptseweg

Bron: Structuurvisie gemeente Heusden 2009


21

22


Gebiedsvisie


23

G ebiedsv isie Duurzame ruimtelijke ontwikkelingen

4

1 2 5 6

7

5 1

5 5 1 5 3

6 Gebiedsvisiekaart

24


6

G ebiedsv isie Duurzame ruimtelijke ontwikkelingen

Kwaliteitsslag Oudheusden kiest voor kwaliteitsverbetering. Dit betekent het vergroten van de kwaliteit van het woon- en werkmilieu, primair voor de bewoners van Oudheusden en in tweede instantie voor de regio (voornamelijk Herpt en Heusden-Vesting). Daarnaast worden de aanwezige stedenbouwkundige kwaliteiten versterkt. Ingezet wordt op het versterken van wat er al is en toevoegen wat ontbreekt. De kwaliteitsverbetering bestaat uit drie dimensies: - versterken maatschappelijke dimensie (het versterken van de voorzieningen, van zorg tot en met wijken buurtgericht werken), - versterken economische dimensie (het versterken van werkgelegenheid door het kansen bieden aan lokale ondernemers) - versterken ruimtelijke dimensie (zowel het verbeteren en herstructureren in samenhang met nieuwe ontwikkelingen als het verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte als het aanpassen en uitbreiden van de infrastructuur). Duurzame ruimtelijke ontwikkelingen De gebiedsvisie doet uitspraken over toekomstige ontwikkelingen en maakt onderscheid naar ingreepniveau: 1. versterken van bestaande buurten 2. nieuw centrum als anker 3. uitbreiden van het woningbestand 4. sociaal-cultureel transformatiegebied 5. verbeteren kwaliteit openbare ruimte 6. verbeteren infrastructuur 7. zoekgebied wonen en werken Dit vormt het integrale kader van de ruimtelijke ontwikkelingen. Hierbij is het uitgangspunt dat al deze ontwikkelingen duurzaam zullen zijn (zo hoog mogelijke kwaliteit met een zo laag mogelijke milieubelasting).


25

G ebiedsv isie Versterken bestaande buurten

STEENWEGBUURT

SCHILDERSBUURT

ADELBUURT

Wijken in Oudheusden

26


G ebiedsv isie Versterken bestaande buurten

Versterken bestaande buurten Om de bewoner goed zicht te geven op wat er speelt in de eigen buurt, hebben we Oudheusden verdeeld in de drie buurten: Adelbuurt, Schildersbuurt en Steenwegbuurt. Uitgangspunt is de bestaande structuur te handhaven. In de buurt met de hoogste woningdichtheid, de Adelbuurt, wordt de openbare ruimte intensief gebruikt. De druk op de openbare ruimte is hier te hoog. Tegelijk is er de wens het gebruik van de openbare ruimte te intensiveren. In de visie worden incidentele ingrepen en herbestemmingen voorgesteld om plaats te maken voor meer ‘lucht, licht en ruimte’. Daarnaast wordt gepleit voor het aanpakken van de rommelige binnenterreinen. Op basis van deze studies zijn ruimtelijke verbetervoorstellen gemaakt. Programmapunten uit de activiteitenlijst zijn hierin integraal meegenomen. Onderdeel van de visie zijn voorstellen om de parkeerdruk in de bestaande buurten aan te pakken. Hiermee wordt ingezet op het verbeteren van het woon- en leefklimaat.


27

G ebiedsv isie Nieuw centrum als anker

Gebiedsvsiekaart - Nieuw centrum als anker

28



Nieuw centrum als anker Oudheusden krijgt een centrum. Dit nieuwe centrum functioneert als ‘anker’ voor nieuwe ontwikkelingen maar bindt tegelijk ook de bestaande. Het centrum wordt een plein met een veelheid aan voorzieningen, waaronder winkels voor primaire levensbehoeften (bijvoorbeeld een supermarkt), één of meer (sub)trekkers en/of horecagelegenheden. Het plein heeft een ontmoetings- en verblijfsfunctie. Dit plein biedt naast de eerder genoemde functies ruimte aan maatschappelijke voorzieningen (bijvoorbeeld een woonzorgcentrum) en ambulante zaken als een weekmarkt, evenementen en dergelijke. De aanwezige voorzieningen worden versterkt en geconcentreerd, waarmee de ruimtelijke samenhang vergroot wordt.

Uit een sterkte zwakte analyase blijkt de locatie op de kruising van de Herptseweg met de Kasteellaan het meest geschikt. De gebiedsvisie gaat uit van de herstructurering van dit deel van Oudheusden als het nieuwe centrumgebied met belangrijke functies voor alle drie de kernen. In aansluiting op deze herstructurering kan in noordoostelijke richting nieuwbouw gerealiseerd worden. Van belang is de oude Lutherse begraafplaats in de ontwikkeling goed in te passen.

Voor het plein komen twee locaties in aanmerking: - op/tegen de kruising van de historische route tussen HeusdenVesting en Elshout, de kruising Steenweg-Kasteellaan. - kruising van de Herptseweg met de Kasteellaan (zoals aangevene in de Structuurvisie Heusden “Ideeën voor een plek”).


29


Impressie Kasteellaan

30



Voorzieningenniveau Oudheusden krijgt een voorzieningenniveau dat goed aansluit op de wensen van haar bewoners en die van andere kernen aan Het Oude Maasje, Herpt en Heusden-Vesting. Hiervoor is het noodzakelijk dat de bestaande voorzieningen een duidelijker gezicht krijgen. Dit gebeurt door aan de Kasteellaan de voorzieningen te clusteren en te versterken in de nieuw in te richten woonservicezone. In deze zone wordt een op de vraag en behoefte van bewoners en gebruikers afgestemd aanbod aan voorzieningen ontwikkeld op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Daar waar mogelijk en wenselijk worden sport en onderwijsfuncties (SPIL) bij voorkeur in één gebouw geintegreerd. Voorzieningen kunnen zo optimaal profiteren van elkaars nabijheid (synergievoordelen). Ook kunnen beter gezamenlijke activiteiten georganiseerd worden.

De woonservicezone maakt deel uit van het te herstructureren gebied rondom de Kasteellaan. Voor de bestaande situatie betekent dit: compacter met een duidelijker gezicht. De woonservicezone sluit aan op het nieuwe centrum. De concentratie en combinatie van commerciële en sociaal-maatschappelijke functies zorgt ervoor dat de voorzieningen meer bezoekers krijgen en dat de verblijfsduur in de zone verlengd wordt. Daarnaast biedt de woonservicezone ruimte aan een multifunctionele accommodatie (mfa) voor sociaal-maatschappelijke en cultureel aanbod, een woonzorgvoorziening (al dan niet geïntegreerd in de mfa) en seniorenwoningen.


31

G ebiedsv isie Uitbreiden van woningbestand

Gebiedsvsiekaart - Uitbreiden woningbestand

32


G ebiedsv isie Uitbreiden van woningbestand

Nieuwe ontwikkelingen: uitbreiden van het woningbestand Oudheusden groeit de komende decennia. In de gemeentelijke Nota Volkshuisvesting 2030 wordt uitgegaan van het uitbreiden van het woningbestand met circa 150 woningen op locatie De Oosters. Naast ruimte voor deze uitbreiding is er ruimte nodig voor het realiseren van de vervangende nieuwbouw (zie ook versterken bestaande buurten pagina 26 en 27).

Voorgesteld wordt, om in aansluiting op en ter versterking van het centrumplein aan de noordoostzijde een transformatiegebied op te nemen. Door de aanwezigheid van de begraafplaats / boomgaard wordt gedacht aan een sociaal culturele bestemming. Op de locatie Heverslo kunnen levensloopbestendige woningen gerealiseerd worden.

De hiervoor benodigde ruimte, voor zowel de uitbreiding als de vervangende nieuwbouw, kan niet allemaal gerealiseerd worden op De Oosters, de uitbreidingslocatie van Oudheusden. Voor de starters zullen zowel bestaande huur en koopwoningen het meest bereikbaar zijn. Gestreefd wordt naar een gedifferentieerde bevolkingsopbouw. Door de realisatie van nieuwe woningen wordt de doorstroming op de woningmarkt gestimuleerd. Zowel huur- als koopwoningen worden hierdoor bereikbaar voor de starters.


33

G ebiedsv isie Verbeteren infrastructuur

Nog i nvoegen

Gebiedsvsiekaart - Verbeteren infrastructuur

34


G ebiedsv isie Verbeteren infrastructuur

Verbeteren infrastructuur De bestaande infrastructuur kent een aantal knelpunten. Het grootste knelpunt wordt gevormd door de enkelvoudige aansluiting op het regionale netwerk. Binnen de kern zijn niet alle wegen toegerust op het huidige gebruik. Ten behoeve van het verbeteren van de verkeerscirculatie dient een verkeersonderzoek te worden uitgevoerd. Aanpassing hoofdontsluiting en verkeerscirculatie De N267 heeft een open afrit inclusief een kunstwerk (brug) welke de hoofdontsluiting is van de drie kernen. Voorgesteld is deze aansluiting aan te passen en hier een rotonde te maken. Het vrijgekomen gebied aan de oostzijde van de N267 kan ingezet worden als zoekgebied voor wonen en werken mede in relatie tot een reconstructie of herbestemming van de bebouwde omgeving. Voorgesteld wordt de bestaande verkeerscirculatie binnen de kern aan te passen. Met een tweede aansluiting op de N267 wordt de zuidzijde van Oudheusden beter ontsloten. In de Structuurvisie is deze nieuwe aansluiting opgenomen. Hierdoor wordt de verkeersstromen beter over het ‘wegennet’ verdeeld.

Een gevolg is dat De Oosters, de Vermeerstraat en de Rembrandtlaan een meer verkeersontsluitende functie zullen krijgen. Hiermee wordt de relatie tussen het noordelijke deel en het zuidelijke deel van Oudheusden versterkt (relatie Kasteellaan - De Oosters). De bestaande wegen zullen hierop zo nodig aangepast moeten worden. De haalbaarheid hiervan dient in een volgende planfase onderzocht te worden. Het langzaam (fiets)verkeer naar het nieuwe centrumplein zal met name gebruik maken van de Suibertusstraat – Irenestraat. In de vervolgfase zal nader onderzocht of hiervoor specifieke fysieke maatregelen dienen te worden getroffen (voorrangsituaties, fiets suggestiestroken, stallingmogelijkheden en dergelijke). Bij een transformatie naar wonen en werken van het gebied tussen de Nassaulaan en de N267 zal een separate ontsluiting (op de Vestingstraat) wenselijk zijn. Mogelijk kan hiervoor een deel van de bestaande infrastructuur (afrit N267) hergebruikt worden.


35

G ebiedsv isie Verbeteren kwaliteit openbare ruimte

Nog i nvoegen

Gebiedsvsiekaart - Verbeteren kwaliteit openbare ruimte

36


G ebiedsv isie Verbeteren kwaliteit openbare ruimte

Verbeteren kwaliteit openbare ruimte Het verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte is integraal onderdeel van de visie. Naast de programmapunten in de activiteitenlijst wordt een aantal ruimtelijke ingrepen voorgesteld om de samenhang binnen buurten en tussen buurten onderling te versterken. Een van de ruimtelijk ingrepen is het herstel van de loop van het Oude Maasje en het verbeteren van de kwaliteit van de direct aan het Oude Maasje grenzende openbare ruimte. Ruimtelijke kwaliteit van de openbare ruimte en de gebruiksmogelijkheden hiervan staan hierbij voorop.


37

G ebiedsv isie Versterken van de werkgelegenheid

Gebiedsvsiekaart - Versterken werkgelegenheid

38


G ebiedsv isie Versterken van de werkgelegenheid

Versterken van de werkgelegenheid De werkgelegenheid is sterk afhankelijk van een beperkt aantal grotere bedrijven. Het continueren en zo mogelijk uitbreiden van de werkgelegenheid is een belangrijk speerpunt van de gemeente. De gemeente wil voorkomen dat er, bij een economisch herstel, gebrek is aan ontplooiingsruimte. Om die reden wordt uitgegaan van een toekomstige behoefte aan nieuwe bedrijvenlocaties, vooral voor kleinere bedrijven. Voor Oudheusden betekent dit dat een tweesporenbeleid voorgesteld wordt. Hierbij wordt zowel ingezet op hergebruik van bestaande (leegstaande) loodsen en gebouwen op het bedrijventerrein Bakkersdam en Heesbeen als op uitbreiding. In dit verband is het gebied tussen de Nassaulaan en N267 opgenomen als zoekgebied voor wonen en werken. Te denken is aan huis gebonden beroepen en activiteiten. Voor de zichtbaarheid wordt daarmee een “woonhuiskwaliteit” gewaarborgd.

De bestaande situatie mist hier nu een duidelijk herkenbaar of aansprekend beeld en heeft juist hier weinig uitstraling. Het is afgesloten, niet zichtbaar en niet uitnodigend. Dit gebied biedt echter kansen voor bedrijven mits bij de uitwerking aan de genoemde knelpunten een goede invulling wordt gegeven. De haalbaarheid voor de ontwikkeling van dit terrein dient in een volgende fase te worden onderzocht. Ingezet wordt op het faciliteren van (startende) ondernemers en het uitbreiden van de zorg en dienstensector. De zorg en dienstsector zijn groeimarkten. Hiertoe behoren paramedische diensten (huisartsen, fysiotherapie, logopedie, zorgcentra) en kantoordiensten (administratie, consultancy, financiële dienstverlening). Deze diensten vragen om ruimte in de vorm van kantoren en woon-werkconcentraties.

Door de situering langs de provinciale weg wordt de westflank van Oudheusden het meest door passanten waargenomen. De bestaande situatie mag meer extrovert zijn zodat de kern als woongebied transparant in de omgeving staat.


39

G ebiedsv isie Duurzaam ontwikkelen

Duurzaam ontwikkelen Een eigen herkenbare identiteit is goed. Mensen kunnen zich zo identificeren met de wijk waar zij wonen. In de gebiedsvisie wordt uitgegaan van de transitie van de kern Oudheusden van een landelijke kern met kleinstedelijke problemen naar een vitale kern met centrumfuncties voor het noordelijke deel van de landelijke regio Groot-Langstraat. Voor deze ontwikkeling worden de principes van de duurzame stedenbouw gehanteerd. Hierbij wordt in de behoeften van de huidige generatie voorzien, zonder daarmee de behoeften van toekomstige generaties in gevaar te brengen*. Als ambitie voor ruimtelijke ontwikkelingen hanteert de gemeente Heusden het principe van afval = 0**. Deze ambitie richt zich op duurzame ontwikkeling waarbij uitgezet naar de tijd een balans wordt gezocht tussen welzijn, natuur en economie (respectievelijk people, planet, profit).

Roosdiagram duurzaamheidsbalans

40

Duurzame wijk Een leefomgeving biedt ruimte om te leven, te ontplooien en te ontwikkelen. Voorwaarde hiervoor is het evenwicht tussen de sociale,


G ebiedsv isie Duurzaam ontwikkelen

economische, ecologische, culturele en fysiekruimtelijke aspecten. Dit zal leiden tot een duurzame ingerichte leefomgeving waarvan deze zijn functie gedurende lange tijd zal vervullen. Deze leefomgeving zal op lange termijn zijn aantrekkelijkheid behouden en biedt de mogelijkheid tot het ontwikkelen van nieuwe aantrekkelijkheid. Een veilige gezonde leefbare woonomgeving is een duurzaam Oudheusden. Leefbaarheid is dan ook een belangrijke voorwaarde voor een duurzame ontwikkeling. De sociale leefomgeving heeft een grotere invloed op de leefbaarheid dan de fysieke. Alleen een fysieke aanpak om te komen tot een duurzame leefbare wijk zal zeker niet het gewenste effect hebben. Om dit aantoonbaar te maken is kennis over de wijk noodzakelijk. Het duurzaamheidprofiel van een wijk kan bepaald worden aan de hand van wijkkarakteristieken. De mix hiervan geeft inzicht in de situatie van de wijk. Het profiel wordt bepaald aan de hand van een reeks deelaspecten. Deze zijn geordend naar sociale, economische, ecologische, culturele en fysiekruimtelijke kwaliteiten.

Een evenwichtige balans van deze kwaliteiten vormt de grondslag voor een duurzame, vitale wijk. Samen vormen zij het profiel van de wijk. Duurzaamheidbalans Om het duurzaamheidprofiel te bepalen wordt de kwaliteit van de omgeving gemeten. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen belevingswaarde als kwaliteit en de stedenbouwkundige karakteristieken. Deze worden bepaald aan de hand van respectievelijk enquête en een reeks statistische gegevens onderverdeeld in sociale, economische, ecologische, culturele en fysiekruimtelijke aspecten. De uitkomst is de duurzaamheidbalans van de wijk. Aan de hand van de duurzaamheidbalans worden, indien nodig, maatregelen voorgesteld. De effectiviteit van deze maatregelen worden periodiek gemonitoord en zonodig bijgestuurd. bron: * Brundtlandrapport, 1987

** C2C Cradle to Cradle “Remaking the Way We Make Things” Braungart & McDonough


41

42


Uitwerking planelementen


43

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Nieuw centrum met marktplein

Impressie van nieuw marktplein aan Kasteellaan

44


Uit we rk i ng pla ne le me nte n Nieuw centrum met marktplein

Nieuw centrumplein Het nieuwe centrum/centrumplein komt ter hoogte van de aansluiting Kasteellaan met de Herptseweg. In de gebiedsvisie is hiervoor een zoekgebied aangegeven. De precieze locatie van deze ontwikkeling dient in een volgende fase te worden onderzocht. De schets op de linker bladzijde geeft een impressie van het voorgestelde centrumplein weer. Marktplein Op dit moment ontbreekt een marktplein. In de gebiedsvisie is de ruimtelijke inpassing hiervan voorzien ter plaatse van het nieuwe centrum Supermarkt De supermarkt aan de Everardus van Gochstraat (Coop) voldoet niet langer aan de hedendaagse eisen van de consument. Het verkoopvloeroppervlak is te gering om alle producten te kunnen uitstallen. Een nieuwe grotere supermarkt is hiervoor noodzakelijk. Tegelijk kan een goede oplossing voor zowel parkeren als bevoorrading gemaakt worden.

Samen met een paar ‘trekkers’ (bijvoorbeeld Hema, Blokker, enz.) kan een aangenaam centrum met een aantal winkels ontstaan. Deze winkels zullen of door hun omvang of door hun specialisme aanvullend zijn op het huidige winkelaanbod in de drie kernen Heusden-Vesting, Herpt en Oudheusden. Kasteellaan De Kasteellaan kent nu een beperkte ruimtelijke- en verblijfskwaliteit. De laan zal in aansluiting op het nieuwe centrumplein heringericht worden (voor het complete herinrichtingsvoorstel zie pagina 55). Wonen voor senioren Er vindt een concentratie plaats van wonen voor senioren en ouderen in de woonservicezone en daarbinnen in het centrumgebied. Hier zijn de voorzieningen gelegen.


45

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Versterken bestaande buurten: Adelbuurt

Wijken in Oudheusden - Adelbuurt

46



Voorgesteld wordt een aantal mogelijke ingrepen per buurt. Dit loopt uiteen van herinrichtingen van de openbare ruimte (in samenspraak met de buurt) tot aanpak van de parkeerproblematiek.

Ingezet wordt op zowel het versterken van de bestaande woning voorraad als op het verbeteren van de openbare ruimte. Hierbij komt de nadruk te liggen op:

Aanwezige kwaliteit en tekortkomingen De woningen in deze buurt zijn ontworpen en gebouwd in de jaren ‘50 en ‘60 met een eenvoudig patroon van rechte straten. Het straatprofiel is veelal symmetrisch. De straten zijn opgebouwd uit rijen woningen van drie of meer woningen, soms afgewisseld met geschakelde en vrijstaande woningen. De buurt heeft in haar oorspronkelijke opzet een overzichtelijk, rustig en relatief groen karakter.

- openbare ruimte: herinrichting (zie ook activiteitenlijst), opheffen achterstallig onderhoud, streven naar eenduidige oplossingen en materiaalgebruik, transformeren van groene plantsoenen naar gebruiksgroen (in overleg met de bewoners), creëren speelgelegenheid jeugd; - parkeren: passende oplossing voor parkeerdruk (waar mogelijk parkeren op binnenterrein, realisering parkeervoorziening, partiële sloop, parkeren in voortuin tegengaan; zie ook Parkeren); - binnenterreinen; verbeteren van de achterpaden (sociale veiligheidsmaatregelen), waar mogelijk opschonen binnenterreinen, waar mogelijk parkeren op binnenterreinen; - bouwtechnische en woontechnische aanpassingen (verbeteren van de bestaande woningen).

De buurt is architectonisch en stedenbouwkundig met zorg ontworpen. Erfafscheidingen van de voortuin zijn eenvoudig en laag. De buurt wordt op een aantal plaatsen gedomineerd door houten erfafscheidingen. De buurt kent een relatief grote parkeerdruk als gevolg van het toegenomen autobezit. De beperkte openbare ruimte is ingericht als zichtgroen cq restruimte. Het aanwezige groen is versnipperd en verspreid. Oppervlaktewater is in deze buurt niet aanwezig. De binnenterreinen zijn door de jaren heen ongereguleerd gedeeltelijk volgebouwd. Dit heeft geleid tot een verrommeld beeld.

Maatregelen


47


Huidige situatie plein Julianastraat e.o.

Impressie groen anker met hoge verblijfskwaliteit - Julianastraat e.o.

48



Verblijven in de openbare ruimte Het ontmoeten zal weer meer in het openbare gebied gaan plaats vinden. Aanwezige kleine speel- en verblijfsplekken zullen kwalitatief verbeterd worden. Een aantal plekken wordt hierop heringericht. Bij nieuwbouw is de norm voor inrichitng (in)formele speelruimte 3% van het gebied. Bij vernieuwbouw/ herstructurering wordt 3% nagestreefd. Groene verblijfsruimte in de Adelbuurt In de gebiedsvisie krijgt de Adelbuurt een groen anker als plek van samenkomen en ontmoeten een openbare groenruimte met verblijfskwaliteit. Een optie is om onder dit groene anker een parkeergarage te maken om zo tegemoet te komen aan de parkeerdruk in de buurt. Hiertoe zal het gebied rond Julianastraat – Christinastraat – Bernhardstraat een verandering ondergaan. In een vervolgstudie zullen de mogelijkheden nader bekeken worden.


49

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Versterken bestaande buurten: Schildersbuurt

Wijken in Oudheusden - schildersbuurt

50


Uit we rk i ng pla ne le me nte n Versterken bestaande buurten: Schildersbuurt

Schildersbuurt De Rembrandtlaan markeert de ruimtelijke tweedeling van deze buurt. Het westelijke gedeelte is ontworpen eind jaren 60 en heeft sterke overeenkomsten met de Adelbuurt. Het oostelijke deel is ontworpen en gebouwd in de jaren 70 en 80, als reactie op de strakke blokverkaveling. De menselijke maat en schaal vormen de basis voor deze nieuwe woonwijken. Intimiteit, herbergzaamheid, ruimte voor de kinderen waren de thema’s op basis waarvan deze buurt ontworpen is. Grote gebaren en lange straten zijn vervangen door korte, bochtige straten en erven waaraan de woningen zijn gelegen. De erven zijn informeel ingericht en de auto is te gast. De parkeerdruk is het grootst in het westelijke deel van de buurt. In het oostelijke gedeelte is er meer parkeerruimte, deels op straat, deels in ‘parkeerkoffers’ en deels op eigen terrein. Hierdoor is in dit deel meer verharding aanwezig. Het openbaar groen is rondom de loop van Het Oude Maasje ruim aanwezig en aaneengesloten. De gebruikswaarde is daarintegen beperkt.

Maatregelen De ingrepen van het westelijke gedeelte komen, door het gelijkwaardige karakter met de Adelbuurt, in principe met deze buurt overeen. Voor het oostelijke gedeelte zullen de ingrepen beperkt zijn. Ingezet wordt op het verbeteren van de openbare ruimte en het maken van een oplossing voor het parkeren. Dit betekent: - openbare ruimte westelijk gedeelte: herinrichting, opheffen achterstallig onderhoud, materiaal gebruik gelijk aan Adelbuurt, creëren speelgelegenheid jeugd, opwaardering het Oude Maasje (zie pagina 59) - parkeren: passende oplossing voor parkeerdruk (waar mogelijk parkeren op binnenterrein, partiële sloop; parkeren in de voortuin tegengaan; zie ook Parkeren), - binnenterreinen; verbeteren van de achterpaden (sociale veiligheidsmaatregelen), waar mogelijk opschonen binnenterreinen, waar mogelijk parkeren op binnenterreinen,


51

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Versterken bestaande buurten: Steenwegbuurt

Wijken in Oudheusden - Steenwegbuurt

52


Uit we rk i ng pla ne le me nte n Versterken bestaande buurten: Steenwegbuurt

Steenwegbuurt Deze buurt kenmerkt zich door individuele woningbouw op grotere kavels. Het betreft vrijstaande en twee-onder-één-kap woningen, welke onderling een grote variatie vertonen. De woningen bestaan uit één tot twee lagen met kap. De woningen zijn veelal individueel ontworpen en dateren uit verschillende tijdsperioden. Hierdoor heeft elke woning een eigen en herkenbaar gezicht. Projectmatige woningbouw komt in deze buurt niet voor.

Maatregelen De Steenwegbuurt kent een hoge woon- en verblijfskwaliteit en een goede ruimtelijke samenhang. Doel is om de huidige kwaliteiten te waarborgen en waar mogelijk te versterken. De visie gaat uit van het gedeeltelijk autovrijmaken van de Steenweg. Langzaamverkeer wordt hoofdgebruiker van deze route. Andere ingrepen worden voor de Steenwegbuurt niet noodzakelijk geacht.

De buurt heeft een groene uitstraling. Het groene karakter van de wijk wordt bepaald door zowel de aankleding van de openbare ruimte, als de inrichting en grootte van de tuinen van de woningen. Specifiek voor de Steenwegbuurt zijn de met hagen omzoomde kavels. De openbare ruimte is informeel en eenvoudig ingericht. De straatprofielen zijn ruim met voldoende ruimte om te parkeren.


53

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Herinrichting Kasteellaan

Mogelijke herinrichting Kasteellaan

54


Uit we rk i ng pla ne le me nte n Herinrichting Kasteellaan

Kasteellaan Woningen ontbreken aan de noordzijde van de Kasteellaan. In deze zone zijn zowel voorzieningen als bedrijven gelegen. Hierdoor ontstaat min of meer een tweedeling tussen de woningen in de Steenwegbuurt en die in de Adel- en Schildersbuurt. De Kasteellaan wordt nu niet als laan ervaren. Zowel de bestaande bebouwing als de inrichting van de openbare ruimte sluiten niet aan bij het beeld van een laan. Wat er verandert: De Kasteellaan wordt een laan met aan beide zijden van de rijweg bomen. Het wegprofiel wordt heringericht. Ingezet zal worden op een bij deze laan passende bebouwing . Dit betekent voor de bebouwing aan de noordzijde van de laan een nieuwe rooilijn en goothoogte (bouwhoogte overeenkomstig bestaande bouwhoogtes in het gebied). Ter plaatse van het centrumplein zal de laan versmallen waardoor de bomenrij slechts aan één zijde van de weg door loopt. Deze versmalling vormt de toegang tot het plein.


55

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Kwaliteit in het openbare gebied

Herinrichting E. van Gochstraat

56

Herinrichting E. van Gochstraat


Uit we rk i ng pla ne le me nte n Kwaliteit in het openbare gebied

Kwaliteit in het openbare gebied Op dit moment wordt er een inhaalslag gemaakt voor wat betreft onderhoud en opwaardering van de openbare ruimte. Er staan diverse projecten op stapel. Naast deze projecten zal de openbare ruimte meer ingericht worden als verblijfs- en ontmoetingsruimte. De maatregelen omvatten: Aanplanting bomen, herstraten, nieuwe parkeervakken, verlichting, verkeersremmende maatregelen en waar mogelijk opwaardering groenplantsoenen. Wat er verandert: - Herinrichting E. van Gochstraat - Reconstructie Irenestraat - Reconstructie Margrietstraat e.o. - Reconstructie Oranjelaan - Reconstructie Vermeerstraat - Herinrichting binnenterreintjes omg. J. van Ruijsdaelstraat - Herinrichting binnenterreintjes omg. Irenestraat


57

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Parkeren

Huidige situatie

58


Parkeerkoffer

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Parkeren

Parkeren Veel van de woonwijken uit de jaren vijftig en zestig zijn niet ingericht op het huidige autobezit. Dit geldt ook voor de Adelbuurt en het westelijke deel van de Schildersbuurt. Ingezet wordt op alternatieve vernieuwende parkeeroplossingen of het maken van ruimte om parkeren mogelijk te maken. Het doel hierbij is het stenige karakter van de straat te verminderen.

Een derde mogelijkheid is het parkeren in een ondergrondse parkeervoorziening. Behalve dat deze oplossing erg kostbaar is vereist deze laatste oplossing een bepaald minimumoppervlak. Concreet betekent dit dat deze oplossing alleen kan bij nieuwbouw of bij een groter plantsoen (bijvoorbeeld Julianastraat),

Dit kan door het parkeren te verplaatsen achter of naast de woning. Een aantal binnenterreinen bieden hiervoor ruimte. Middels een achterstraat met haakse parkeerplaatsen tussen alternerende gekoppelde bergingen is dit goed mogelijk. Tegelijk zullen met zo’n maatregel de binnenterreinen opgeschoond worden (zie schets). Een andere mogelijkheid is het gedeeltelijk slopen van bestaande woningen. Door twee hoekwoningen te slopen is het mogelijk een parkeerkoffer te maken. In de schets wordt aangegeven dat op deze wijze 16 parkeerplaatsen gerealiseerd kunnen worden ten koste van twee woningen.


59

Uit we rk i ng pla ne le me nte n Herstel loop Oude Maasje

Herstel loop Oude Maasje

60


Uit we rk i ng pla ne le me nte n Herstel loop Oude Maasje

Oude Maasje Het Oude Maasje is nauwelijks herkenbaar in zowel Oudheusden als daarbuiten. Dit doet de historische waarde teniet. Het Oude Maasje wordt in de kern opgewaardeerd. Buiten de kern wordt de historische loop hersteld. Wat er verandert: - opschonen en uitdiepen van de waterloop - waar mogelijk verbreden van het Oude Maasje - aanleg wandelroute langs het Oude Maasje - aanleg boogbruggen - plaatsen van banken


61

A-2009114 Oud Heusden © KOW 2009 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt worden, in enige vorm of op enige wijze, hetzij electronisch, mechanisch, door fotocopieën, opnamen of enige andere vormen, zonder voorafgaande toestemming van KOW. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

HART! VOOR OUDHEUSDEN (Integrale visievorming)

Eindversie (11) van 11-6-2008

pagina 1 van 35

INHOUDSOPGAVE

Paragraaf

Titel

pagina

1.

Ontstaan: van nederzetting tot kansrijk

4

2.

Gemeentelijk ambitie

5

3.

Uitgangspunten Aanleiding Doel Toekomst Organisatie en proces Samenspraak - informatie - participatie - communicatie

6 6 6 6 8 8 8 8 9

Integrale visievorming Informatie Onderzoek onder bewoners Jaarlijkse rapportage A. Inzicht: hoe staan we er voor? B. Betere keuzes maken

10 10 10 10 11 11

Absolute en relatieve beoordeling Kengetallen Inwoners, naar leeftijd Etnische herkomst Woningvoorraad Gemiddelde woningbezetting WOZ waarde woningen Huur- en koopwoningen Oudheusden en economie Voorzieningenniveau Werkgelegenheid Werkloosheid en recht op bijstand Kwijtschelding versus armoede Bureau HALT Politie meldingen Schoolverzuim Subjectieve waarneming Overlast door jongeren Wijkwinkel Samenwerkende partijen en overlegsituaties Infrastructuur

12 12 12 12 12 12 13 13 13 13 14 14 14 14 14 14 15 15 15 15 16

3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.

4. 4.1. 4.2. 4.3.

5. 5.1. 5.1.1. 5.1.2. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.3. 5.4. 5.4.1. 5.4.2. 5.4.3. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8. 5.9. 5.9.1. 5.9.2. 5.9.3. 5.9.4.


pagina 2 van 35

6.

De uitwerking Wat er gedaan is Initiatieven Woonservicezône Kasteellaan Sport Verplaatsen van de supermarkt Wijkvisie, Fase 1 Activerings- en dienstencentrum ISD Particulier initiatief Nieuwbouw De Oosters Oude Maasje Herontwikkeling locatie Nieuwenrooy Aanleg skatevoorziening Jongereninitiatief i.s.m. Stichting Spring Proces en structuur

17 17 19 19 19 19 19 20 20 20 20 21 21 21 22

7.

Intergraal plan en actieprogramma

26

8.

Vervolg en planning

26

Grafieken en tabellen Mutaties woningbezit Woonveste Overzicht participanten Plankaarten

27 32 33 34

6.1. 6.2. 6.2.1. 6.2.2. 6.2.3. 6.2.4. 6.2.5. 6.2.6. 6.2.7. 6.2.8. 6.2.9. 6.2.10. 6.2.11. 6.3.

Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4


pagina 3 van 35

1. Ontstaan: van nederzetting tot kansrijk

Oudheusden vormde tot 1935 tezamen met Elshout een zelfstandige gemeente. Sinds 1935 is het een deel van de toenmalige gemeente Heusden, die in 1997 bij de herindeling is opgegaan in de nieuwe gemeente Heusden. Met de komst van de industrie, met name de scheepsbouw, zijn vooral in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw voor de werknemers huizen gebouwd. Woningen die qua type ruim zijn, maar qua ligging in de wijk producten zijn van hun tijd: gesloten binnenterreinen om te spelen, openbare ruimte aan de voorkant van de woningen waar geparkeerd kan worden (autoluw). Voor een brede aanpak van Oudheusden is deze ontstaansgeschiedenis van groot belang. De laatste jaren roept Oudheusden bij andere ingezetenen van de gemeente Heusden niet het beeld op van een kern waarin het goed wonen is. Terwijl de kern Oudheusden met behoorlijk veel voorzieningen veel te bieden heeft. Duidelijk is dat alleen herstructureren of het toevoegen van nieuwe woningen geen afdoende oplossingen biedt. Los van de fysieke aanblik in sommige delen van de kern vertoont Oudheusden in dit verband de kenmerken van een stadse problematiek (in een landelijke omgeving). In dit kader kan Oudheusden worden benoemd als kansrijk. Kansrijk is een kern, wijk of buurt waar de leefbaarheid centraal staat. Hoewel iedere kanswijk anders is, zijn de problemen en uitdagingen vaak vergelijkbaar. Wat wel per wijk kan verschillen is de aanpak van die problemen. Het gaat er daarbij immers om wat goed werkt en wat niet, welke acties de moeite waard zijn en welke initiatieven effect hebben. Voorop staat in ieder geval een samenhangende aanpak op sociaal, economisch en fysiek gebied.


pagina 4 van 35

2. Gemeentelijke ambitie

In het coalitieakkoord 2006-2010 en het programma Ambities Raad Heusden 2006-2010 zijn in algemene zin voor de gemeentelijke kernen beleidsvelden geformuleerd. In relatie tot Oudheusden kunnen die beleidsvelden kortweg worden vertaald naar twee algemene speerpunten:  Primair het realiseren van maatschappelijke doelen  In combinatie met het realiseren van een woningbouwtaakstelling In de diverse beleidsvelden is wijkbezoek apart in de programma’s van coalitie en raad benoemd. Het eerste wijkbezoek in dit kader werd op 19 juni 2006 gebracht aan de kern Oudheusden. Mede naar aanleiding van dit bezoek heeft het college verzocht om een vernieuwd plan van aanpak vanuit een integrale visie op de gehele kern Oudheusden. De basis voor deze visie wordt gevormd door enerzijds de bovengenoemde speerpunten en anderzijds informatie en verwachtingen van alle deelnemende partijen. Omdat niet alles in een keer opgepakt kan worden, is het zaak een geloofwaardig en realistisch actieprogramma op te stellen in samenwerking met de participanten.


pagina 5 van 35

3. Uitgangspunten Een integrale visie is als kader richtinggevend. Binnen dat kader worden doelstellingen onderscheiden op fysiek, sociaal en economisch terrein. Op te pakken deelgebieden moeten de samenhang bevorderen. Binnen een deelgebied zijn diverse modellen van aanpak denkbaar. De vragen met betrekking tot de kern Oudheusden zijn in dit verband concreet: A. wat is de aanleiding (toegelicht in § 3.1) B. welk doel streeft de gemeente na (samengevat in § 3.2) C. wat moet de gemeente hiervoor doen (toekomst in § 3.3) D. hoe organiseert de gemeente intern en extern het proces van integraliteit en (bewoners)participatie (kort beschreven in § 3.4) E. op welke wijze wordt gecommuniceerd tussen betrokkenen (samenspraak in § 3.5). 3.1. Aanleiding De aanleiding voor de aanpak van sociale en leefbaarheidsproblemen in de kern Oudheusden vindt zijn oorzaak voornamelijk in een aantal incidenten waaronder nieuwjaar 1999. De effecten van deze gebeurtenissen ijlen nog na. De problematiek die hiermee samenhangt is aangepakt met de Wijkvisie, Fase1. Hiermee is vooral ingezet op fysieke ingrepen in de omgeving. Er is (nog) niet gekozen voor een vervolgtraject. Ondanks de start van Fase 1 is het vertrouwen van de bewoners in de lokale overheid en politie niet groot, de kritiek is des te groter. De oorzaken hiervan zijn:  Een gebrek aan interesse namens de gemeente voor de kern in het verleden;  Afspraken, in het bijzonder die de directe woon- en leefomgeving van bewoners raken, worden niet of slechts moeizaam worden nagekomen (sommige afspraken kunnen om bepaalde redenen niet worden nagekomen). 3.2. Doel Het doel is een kern waar de inwoners weer prettig en veilig kunnen wonen, werken en leren. Dat betekent dat niet alleen moet worden geïnvesteerd in steen, maar vooral in mensen. Dat wil zeggen: de bedreigingen op grond van een integrale benadering bestrijden, resultaat boeken, kansen creëren en benutten én bovenal vertrouwen geven. Vertrouwen dat er weer een prettige kern ontstaat. Oudheusden is zoals gezegd een kanswijk. Een kanswijk is in dit verband gericht op:  een veilige en prettige leefomgeving;  maatregelen die tot resultaat leiden;  het werken met, voor en door de bewoners. 3.3. Toekomst Voor een kansrijke toekomst is het zaak om op grond van aanwezige kwaliteiten een toekomstbeeld van Oudheusden op te stellen met daarin de functies die voor de kern vereist zijn. Belangrijk uitgangspunt daarbij is de positie van de kern Oudheusden in de landelijke regio Groot Langstraat. Binnen deze regio wordt Oudheusden als ‘landelijke hoofdkern’ aangemerkt. Dit wil zeggen dat Oudheusden een kern (dorp) met een centrummilieu is. Dit biedt de mogelijkheid om de verzorgende positie van Oudheusden binnen Groot-Langstraat te ondersteunen en daarmee het bestaande voorzieningenniveau


pagina 6 van 35

te behouden en verder te ontwikkelen. Vanwege deze centrumfunctie én omdat in deze visie de mensen centraal staan is gekozen voor het thema ‘Hart! Voor Oudheusden’. Op dit moment beschikt Oudheusden over een basiscentrummilieu aan de Kasteellaan. Er zijn basisscholen, een sporthal, een bibliotheek, een kinderdagverblijf, peuterspeelzaal en huisartsenpost gevestigd. Het voornemen is om de aanwezige functies te versterken en verder uit te breiden. Daarbij kan worden gedacht aan een woonservicezone, herpositionering van de Coöp/Antoniushuis, een brede school, opwaardering van de sporthal, verplaatsing van De Schakel en het toevoegen van nieuw functies.

Sporthal De Kubus aan de Kasteellaan in Oudheusden

In het verleden is zowel op organisatorisch vlak als in de sfeer van oplossingen voor knelpunten, een aantal notities uitgebracht. Deze bieden voldoende aanknopingspunten om het Hart! Voor Oudheusden te laten kloppen.            

Rottier Advies BV (20 november 2006) aanbevelingen met betrekking tot het project Wijkvisie Oudheusden – fase 1 Nota Integraal Jeugdbeleid 2006 – 2009 Veiligheidsmonitor 2007 Notitie wijkgericht – gebiedsgericht werken, maart 2007 Oudheusden, suggesties voor een ontwikkelingsproces, augustus 2007 Interventie en beheerplan Vlijmen Vliedberg, juni 1997 Notitie Oudheusdense Mensen Wensen, Sphinx, januari 2008 Lokale Gezondheidsnota 2005 Notitie werkvloerenoverleg (plus reacties hierop van politie en Woonveste) Beleidsplan maatschappelijke ondersteuning, december 2007 Rapportage Woonservicezônes, december 2007 Convenant hennepteelt, 2007

Het voornemen is om beleidsuitgangspunten uit deze notities met elkaar in verband te brengen en af te stemmen met participanten, belanghouders en bewoners, zodat er


pagina 7 van 35

uiteindelijk een geloofwaardig en op de uitvoering gericht, realiseerbaar actieprogramma ligt. 3.4. Organisatie en proces Belangrijk voor het proces is dat participanten bekend zijn met de verschilende werkzaamheden. Oudheusden vertoont wat dat betreft een gelijkenis met de herstructurering van oude(re) wijken. Verschil is alleen dat ingrepen in de openbare ruimte en vervangende nieuwbouw hier niet het uitgangspunt zijn. De beoordeling van welke maatregelen nodig zijn, vindt juist vanuit sociaal perspectief plaats. Fysieke ingrepen horen daar uiteraard wel bij. Het meest geëigend voor een juiste afstemming is een organisatie met (beslissing)bevoegdheden en voldoende budget. Uitvoering van besluiten dient zo dicht mogelijk aan de bron plaats te vinden. Hierdoor ontstaan korte lijnen en kan de uitvoering direct worden opgepakt. De samenstelling dient daarom breed te zijn. Belangrijk daarbij is dat vertrouwen wordt hersteld en resultaten kunnen worden geboekt. 3.5. Samenspraak Als het draait om samenspraak gaat het vooral om begrippen zoals informatie, participatie en communicatie. Participatie en communicatie zijn interactieve processen. Voor het procesmanagement is het van belang te weten wie de betrokken samenwerkende partijen zijn, welke verwachtingen die partijen hebben en wat hun visie is op de huidige gang van zaken. Voor een correcte en effectieve sturing kan een extern adviseur van belang zijn. De gemeente is immers ook partij.  informatie In striktere zin wordt wel gesteld dat pas van informatie gesproken kan worden als die voor mensen begrijpelijk is. Gegevens worden pas informatie als de gegevens een betekenis hebben voor de ontvanger. De ontvanger moet dingen weten om de informatie op de juiste manier te gebruiken. Weet hij dat niet, dan is informatie niet meer dan een gegeven en wordt het in sommige gevallen zelfs als ruis ervaren. Op grond van voornemens en initiatieven is er voldoende informatie voorhanden. De vraag is echter wanneer en met wie die informatie kan worden gedeeld om gewenst effect te sorteren.  participatie Het vertrouwen dat de inwoners van Oudheusden hebben in de gemeente Heusden is zeer laag. Er overheerst een gevoel dat de gemeente al jarenlang niks gelegen is aan deze kern. Een gevoel dat Oudheusden niet bestaat. De verwachtingen van de inwoners zijn bijzonder laag. Sommingen hebben zelfs helemaal geen verwachtingen meer. Er wordt geen waarde meer gehecht aan de mededelingen en toezeggingen die door gemeente of politie worden gedaan. Er heerst een gevoel van “het zal wel”. Daarentegen is de kritiek groot. Buurtaandeelhouderschap, Vereniging van Wijkeigenaren en wijkgebonden leefbaarheidbudgetten zijn drie verschillende uitwerkingen van het uitgangspunt dat wijkbewoners zich meer met eigen wijkzaken moeten bemoeien. Het is van belang dat bewoners de ruimte krijgen om ideeën te ontwikkelen.


pagina 8 van 35

 communicatie Om vertrouwen te herstellen is het van belang informatie te geven en participatie te bevorderen. Daardoor ontstaat draagvlak voor plannen. Het opstellen van een goed communicatieplan en resultaatgerichte planning, waarin participanten zich herkennen, is van groot belang.

Wijkwinkel Oudheusden


pagina 9 van 35

4. Integrale visievorming

Een integrale visie op de kern Oudheusden is meer dan herstructurering van een buurt of wijk. Doelen liggen niet alleen op fysiek, maar vooral ook op sociaal en economisch vlak. De vorming van zo een integrale visie hangt meestal samen met een thema of concreet te bereiken doel. De aanpak in Oudheusden kent echter meerdere facetten en is dus zeer divers. Er is geen sprake van een standaard aanpak. Het is zoeken naar effectieve werkwijzen. 4.1. Informatie Enerzijds gaat het om statistische gegevens, zoals:  het aantal woningen  de bouwperiode  de eigendomsverhouding  de waardeontwikkeling van het onroerend goed  de verhuisfrequentie  het opleidingsniveau  het gemiddelde inkomen  etc. Anderzijds gaat het om meer kwalitatieve aspecten, zoals:  de manier waarop de aanpak wordt georganiseerd (wie heeft het voortouw en wie zijn partners);  de resultaten die moeten worden bereikt;  de manier waarop bewoners worden betrokken;  de problemen waar men tegen aan loopt. 4.2. Onderzoek onder de bewoners Onderzoek onder bewoners is nodig om te bepalen hoe bewoners de vernieuwing van Oudheusden waarderen. Het onderzoek biedt aanknopingspunten om sterke en zwakke punten in de ogen van de bewoners te identificeren. Op basis van deze informatie kan samen met andere deelnemers worden achterhaald welke aspecten belangrijk zijn voor een hoge waardering door de bewoners. 4.3. Jaarlijkse rapportage Belangrijk wordt ook om (half)jaarlijks een rapport op te stellen waarin de resultaten van dat (half)jaar worden beschreven. In het rapport worden op de eerste plaats kengetallen ontsloten. Daarnaast worden initiatieven genoemd die zijn ingezet en hebben geleid tot daadwerkelijke verbetering (good practices).


pagina 10 van 35

Het doel is het verbeteren van de op maat gesneden aanpak van Oudheusden via twee sporen: A. Inzicht: hoe staan we ervoor? Inzicht in:  specifieke opgaven  de manier waarop deze zijn georganiseerd  de manier waarop bewoners worden betrokken  de problemen waar men tegen aan loopt  de resultaten die moeten worden bereikt  etc. Deze worden gecombineerd met de effecten van de gepleegde inzet. Te denken valt aan:  Wat is het effect op bewonerstevredenheid?  Welke trend doet zich voor in de waardeontwikkeling van het onroerend goed?  Zit het imago in de lift? B. Betere keuzes maken Het alleen maar verzamelen van gegevens en kengetallen zegt meestal nog weinig. Is een bewonerstevredenheid van 6,2 goed of slecht? Is een tijdshorizon van vijf jaar lang of kort? Op welke manier kunnen bewoners beter betrokken worden, zodat het vertrouwen wordt teruggewonnen? Uiteindelijk moeten er analyses gemaakt worden en conclusies getrokken worden. Bijvoorbeeld, wat heeft het meeste effect op een beter imago?


pagina 11 van 35

5. Absolute en relatieve beoordeling

Een onderscheidt wordt gemaakt in een absolute beoordeling op basis van kengetallen en op basis van waarneming, beleving en praktische uitwerking. In de bijlage zijn de tabellen en grafieken opgenomen. 5.1 Kengetallen De kengetallen waar in deze paragraaf gebruik van is gemaakt en die zijn opgenomen in bijlage 1, zijn cijfers uit 2006. Ten tijde van het opstellen van deze integrale visie bleek het niet mogelijk over actuelere cijfers te beschikken. Ook niet via CBS-Statline. 5.1.1. Inwoners, naar leeftijd (bijlage 1, tabel 1) Op 1 januari 2006 woonden in Oudheusden 2.953 personen. Dit is exclusief vijf personen in verspreide woningen in het buitengebied. Het aantal vrouwen bedroeg 1.469 en mannen 1.484 (bijlage 1, tabel 2). Als gevolg van sloop van woningen voor de uitvoering van de Wijkvisie, Fase 1, is het inwoneraantal gedurende 2007 teruggelopen tot 2.848 op 1 januari 2008. Wat opvalt is dat in Oudheusden:  relatief veel inwoners jonger dan 35 jaar zijn, waarbij een grote groep mensen tussen de 20 en de 34 jaar oud is. Er van uitgaande dat deze personen in Oudheusden blijven wonen, behoort deze groep nu tot de beroepsbevolking en blijft de komende 30 jaar daartoe in beginsel behoren. Dit biedt potentie voor groei in kapitaalkracht. Deze groep heeft momenteel waarschijnlijk al een gezin of gaat een gezin vormen.  relatief veel kinderen tot 4 jaar oud wonen.  het aantal inwoners van 45 jaar en ouder daarentegen laag is. Met name het aantal inwoners tussen de 65 en de 80 jaar ligt duidelijk lager dan elders.  de categorie 35 tot 45-jarigen dicht tegen het gemeentelijk gemiddelde aan ligt.  gezien de bevolkingsopbouw de komende 10 tot 20 jaar de vergrijzing zoals in de rest van de gemeente zal toenemen, maar niet meer dan gemiddeld. 5.1.2. Etnische herkomst (bijlage 1 – tabel 3) In de gemeente Heusden is 5,8% van de mensen niet-westers allochtoon, in Oudheusden is dat 15,8%. Verder valt op dat er relatief veel inwoners van Turkse afkomst in Oudheusden wonen (meer dan 10%, terwijl in de gemeente dit 2,6% is). 5.2. Woningvoorraad 5.2.1. Gemiddelde woningbezetting De gemiddelde woningbezetting in de gemeente Heusden was 2,39 per 1 januari 2008. Dit is ruim boven het landelijk gemiddelde en bovendien boven het Brabantse gemiddelde. In Oudheusden ligt de gemiddelde woningbezetting nog hoger: 2,65. Dit komt door het geringe aantal 65 plussers (1 en 2 persoonshuishoudens). Gesteld kan worden dat in Oudheusden efficiënt wordt gewoond. Er zijn relatief veel bewoners van goedkope woningen. Bovendien is de leegstand relatief laag: 2%, terwijl in de gemeente Heusden als geheel dit 2,2% is. Het aantal mutaties in het woningbezit van Woonveste is wel toegenomen (zie par. 5.3).


pagina 12 van 35

5.2.2. WOZ-waarde woningen De gemiddelde WOZ-waarde van de woningen in Oudheusden ligt op 183.000 euro. De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in de gemeente Heusden ligt veel hoger: 256.000 euro. 5.3. Huur- en koopwoningen (bijlage 1, tabellen 4 & 5) Circa 60% van de woningen in Oudheusden is een koopwoning in de prijsklasse tot 200.000 euro. In Oudheusden is circa 40% van de woningen een huurwoning. De meeste huurwoningen (ca. 30%) zitten in de prijsklasse van 331 tot 475 euro huur per maand. In de gemeente Heusden als geheel wordt circa 27,5% van de woningen verhuurd, de rest is koopwoning (bijlage 1, tabel 5). Van de 547 huurwoningen die in Oudheusden worden verhuurd zijn 542 woningen van Woonveste en zijn de overige vijf woningen van een particuliere verhuurder. In bijlage 2 is te lezen dat het aantal huurmutaties bij Woonveste in Oudheusden sinds half 2005 is toegenomen. De voorgenomen sloop van woningen voor de Wijkvisie, Fase 1, heeft hier ongetwijfeld invloed op. Ten opzichte van de mutaties in de overige kernen is de mutatiegraad gemiddeld harder gestegen in Oudheusden (bijlage 2). 5.4. Oudheusden en economie 5.4.1. Voorzieningenniveau De winkelvoorzieningen zijn in Oudheusden beperkt.  één supermarkt (COOP)  één grote meubelzaak (Schreuder),  een tankstation annex autobedrijf en garage  autobedrijf en garage aan de Herptseweg  frietzaak  pedicure, massage e.d. in het bedrijfsverzamelgebouw Heverslo Andere voorzieningen zijn:  buurthuis De Schakel  bibliotheek  wijkwinkel  sporthal De Kubus met kantine  voetbalvereniging met een hoge sociale functie  tennisvereniging  scouting  huisartsenpost  basisonderwijs  kinderopvang  peuterspeelzaal


pagina 13 van 35

5.4.2. Werkgelegenheid De bevolkingsgroep tussen de 15 en de 65 jaar telt 2.100 personen. Er vanuit gaand dat de participatiegraad naar leeftijdsgroep in Oudheusden vergelijkbaar is met het landelijke gemiddelde heeft Oudheusden een actieve beroepsbevolking van circa 1.450 personen en een participatiegraad van 69,1% die boven het Nederlands gemiddelde (66,5%) ligt. De participatiegraad is hoog omdat er relatief veel jongvolwassenen in Oudheusden wonen. Vraag is wat in de toekomst bijvoorbeeld de invloed van het vertrek van Jonker Fris is. 5.4.3. Werkloosheid en recht op bijstand In bijlage 1, tabel 6 is een overzicht gemaakt van de werkloosheid in de gemeente Heusden in mei 2007. In de wijk Oudheusden doet iets meer dan gemiddeld een beroep op de bijstand. 3,2% van de actieve beroepsbevolking heeft een bijstandsuitkering, tegenover slechts 2,2% in heel de gemeente Heusden. Waar de totale werkloosheid in de gemeente op circa 5,4% ligt, ligt deze werkloosheid in Oudheusden naar schatting op 7,8%. Gevolg is daardoor meer uitkeringsgerechtigden. 5.5. Kwijtschelding versus armoede Wat betreft aantal inwoners is Oudheusden met ca. 3.000 inwoners de derde kern van de gemeente. In het overzicht van kwijtscheldingen komt dit tot uiting (bijlage 1, tabel 7). Ten opzichte van 2005 is in 2006 minder van de mogelijkheden tot kwijtschelding gebruik gemaakt. Over 2007 zijn nog geen cijfers bekend. 5.6. Bureau HALT Gelet op het aantal inwoners, zijn de elf jongeren die bekend zijn bij Bureau HALT afkomstig uit de kernen Oudheusden, Heusden, Doeveren, Heesbeen en Herpt (bijlage 1, tabel 8). 5.7. Politiemeldingen Met 741 meldingen van incidenten in Oudheusden in relatie tot het aantal inwoners is dat niet bijzonder hoog te noemen (bijlage 1, tabel 9). Uit de details die aan het totaaloverzicht ten grondslag liggen, zijn er met name relatief veel drugsincidenten. Wat betreft dronkenschap, geweldsdelicten, burengerucht, verkeersincidenten en diefstal wijkt Oudheusden niet af van de rest van de gemeente. Uit interviews met bijvoorbeeld politie en het onderwijs ontstaat wel de indruk dat men minder snel geneigd is om aangifte te doen. 5.8. Schoolverzuim Bijlage 1, tabel 10 laat cijfers over het schoolverzuim zien in de perioden 2006-2007 en 2007-2008. Het schoolverzuim is voor de gemeente Heusden gelijk gebleven, namelijk 27 meldingen. Het aantal meldingen van verzuim is in Oudheusden gedaald met 4 tot 5. Er is geen aanleiding om te veronderstellen dat het schoolverzuim een causaal verband heeft met de gemelde incidenten bij de politie.


pagina 14 van 35

5.9. Subjectieve waarneming 5.9.1. Overlast door jongeren Uit de geregistreerde klachten bij de politie gaat het om ca. 30 jongeren. Dit is ca. 6% van de jongeren in de leeftijd van 12-23 jaar. De groep jongeren kent wisselende samenstellingen. De overlast die daarmee gepaard gaat is wel leeftijd gebonden. Indien leeftijdgebonden overlast wordt gecatalogiseerd is een indeling denkbaar. De overlast kan dan variëren van een kwajongensstreek tot moedwillige vernieling, van samenzijn tot samenscholing, het gevoel van sociale veiligheid tot fysieke veiligheid en van een impulsieve actie tot werkelijke criminaliteit. Favoriete plaatsen zijn het terrein achter De Schakel en Kasteellaan. Overlast door jeugd in Oudheusden is niet erger dan elders in de gemeente. Maar door een gebrek aan vertrouwen in politie en gemeente melden inwoners en sleutelfiguren wel dat er geen aangiftes worden gedaan of klachten worden ingediend. Dit vertroebelt het beeld. 5.9.2. Wijkwinkel Een wijkwinkel wordt meestal opgezet door een corporatie of gemeente. Via de wijkwinkel kunnen wijkbewoners worden geadviseerd en geholpen, in het bijzonder over hun directe leefomgeving. Naast een beroepskracht, vormen vrijwilligers de kern van de wijkwinkel. Zij ontvangen de cliënten en helpen hen verder. Meestal zijn dit buurtbewoners. In de wijkwinkel Oudheusden werken Woonveste, gemeente Heusden, Stichting Sphinx met vrijwilligers samen over al hetgeen de bewoners bezig houdt. De functie die de wijkwinkel primair moest krijgen, wordt al lang niet meer als zodanig ingevuld. Door allerlei omstandigheden is het signaleren en verder brengen van die signalen om tot een oplossing te komen verzand. Professionals zetten vraagtekens bij de locatie van de wijkwinkel en de situering in een woning. Er is te weinig ruimte. 5.9.3. Samenwerkende partijen en overlegsituaties In Oudheusden kennen we diverse vormen van overleg (zie ook punt 10) met nagenoeg dezelfde samenstellingen. Organisatorisch zijn in Oudheusden de volgende overlegorganen “projectmatig” actief: - locale driehoek - straatgroepenoverleg - wijkwinkel / wijkcoördinator - wijkpanel - werkgroep leefbaarheid & veiligheid / wmo - woonservicezône / wmo / wwb - wijkgericht werken - projectgroep wijkvisie Oudheusden fase 1 - wijktafels - politie voor burgers - bewoners – buurt comité (afgeleid Wijkvisie Fase 1) - ADC – project (ISD vvor WWB Heusden)


pagina 15 van 35

Geconstateerd wordt dat de bestaande overlegsituaties – ondanks doublures van deelnemers – niet worden gecoördineerd, waardoor oplossingen niet tot uitvoering komen. 5.9.4. Infrastructuur De infrastructuur in Oudheusden is weinig herkenbaar. De Kasteellaan, waar veel van de voorzieningen zijn gesitueerd, is ingericht als woonerf, maar wordt benut als doorgaande straat. Buiten de kern om rijden, lijkt onnatuurlijk. Min of meer geldt hetzelfde voor de entree vanaf de provinciale weg. Met de verplaatsing van de Coöp en op termijn de toevoeging of herstructurering van woningen is de infrastructuur een belangrijk punt van aandacht, dat kansen biedt.

Coöp - Julianastraat


pagina 16 van 35

6. De uitwerking

6.1. Wat er gedaan is? De inzet is te komen tot een integrale aanpak op basis van verschillende initiatieven (bijlage 3, tekeningen 1 en 2) waarin sociale verbanden voorop staan. Die aanpak dient vertaald te worden in een met belanghebbenden op te stellen actieprogramma, gericht op uitvoering en continuïteit. Omdat in Oudheusden zoveel zaken spelen, wordt de kern pilotproject voor het in samenhang benutten van aanwezige mogelijkheden, optimaliseren van bestaande structuren en verfijnen van gebruikte methoden. A. Een eerste aanzet is gegeven met het verzamelen van gegevens. B. Er is een aanvang gemaakt met de opzet voor wijken buurtgericht werken. In de verdere uitwerking hiervan wordt intensiever aandacht besteed aan Oudheusden. C. Aan de pilot Oudheusden is een gemeentelijke projectcoördinator toegevoegd (H.L. van der Vecht). D. In de nieuwe integrale aanpak wil de provincie Noord Brabant meedoen ter versterking van het provinciale beleid dat inspeelt op het gemeentelijke beleid. E. Sinds enige tijd besteedt de buitendienst aandacht aan oplossingen in de directe woonomgeving. F. De herpositionering van de Kasteellaan als zogenaamde woonservicezone wordt verder uitgediept. Van invloed hierbij zal zijn de eventuele verplaatsing van het Antoniushuis in de Vesting, waarvoor inbedding in deze ontwikkeling een alternatief kan zijn. G. Er is op ambtelijk niveau contact geweest met vertegenwoordigende werkgroepen in Oudheusden met als doel meningen te peilen over het installeren van een zogenaamde brede kerngroep (zie hierna organisatie voorbeeld). H. Er is bijzondere aandacht voor het concretiseren van participatie door inwoners gericht op resultaat en succes. I. Voorbereidingen worden getroffen voor het uitzetten van een bewonersenquête, die mogelijkheden biedt om tot een goed vergelijk van de kernen te komen. J. Aan de Kasteellaan komt een brede school. K. Met de realisatie van een multifunctionele accommodatie aan de Kasteellaan krijgt Oudheusden op sociaal cultureel gebied een extra impuls. Aan de bewonersenquête (punt I) ligt niet louter een top-down benadering ten grondslag, maar vooral een bottum-up benadering. Doel is dat mensen weer vertrouwen krijgen in eigen kunnen en trots zijn op wat zij hebben bereikt. Met andere woorden, de gemeente Heusden wil met de pilot Hart! Voor Oudheusden laten zien dat ze serieus met de belangen van de inwoners omgaat. Het is het gemeentebestuur van Heusden wel degelijk ernst om gezamenlijk tot uitvoering van geboden oplossingen te komen. Om te kunnen inschatten wat een integrale benadering kan opleveren, is mede op basis van in gang gezette initiatieven (§ 6.2) een eerste oefening gedaan. Dan blijkt het praktischer om Oudheusden in een aantal samenhangende gebieden in te delen (bijlage 4, kaart 1). Op basis van deze indeling is beoordeeld wat en waar in gang is gezet of gezet gaat worden, welke relaties er zijn en wat de invloed daarvan is.


pagina 17 van 35

Vervolgens heeft vrijblijvend een gedachtewisseling plaats gevonden over verbeteringen en toekomstige mogelijkheden en is geprobeerd die met elkaar in verband te brengen (bijlage 4, kaart 2), zoals:         

woningbouw infrastructuur invloed huidige regelgeving herstel loop Oude Maasje is een vloeiende verbinding mogelijk tussen de nieuwe woningen en de bestaande woningen en hoe doe je dat dan? mogelijkheden door verplaatsen voetbalvelden sociaal culturele functies aan de Kasteellaan in het kader van woonservicezones kan het benzinestation een plek aan of dichter bij de provinciale weg krijgen? wat gebeurt er met de huidige locatie Coöp indien deze verhuist?

Ten einde tot verwezenlijking te komen is het ook van belang ordening in proces en structuur te hebben (zie § 6.3).

Brainstorm kaart ( zie bijlage 4 - kaart 2)


pagina 18 van 35

6.2. Initiatieven Hierna is – in willekeurige volgorde – een opsomming gegeven van initiatieven:  waarvoor de eerste contacten zijn gelegd;  die zich deels in de planvorming bevinden;  die in uitvoering zijn of kunnen worden genomen. 6.2.1. Woonservicezone Kasteellaan Aan de Kasteellaan is tevens sprake van bundeling van maatschappelijke, sociaal-culturele en onderwijskundige voorzieningen. In dit kader speelt de herpositionering van De Antoniushof (intramurale zorg) in Oudheusden ook een voorname rol. Maar het is meer dan alleen een zorgcomponent. Er dient aandacht te zijn voor doorgaand verkeer, bestemmingsverkeer en ontsluitingen. De toevoeging van nieuwbouw kan mede worden benut om afspraken over een herstructureringprogramma te maken met o.a. Woonveste. Bepaalde delen van de kern zijn gebaat met een open structuur. Plannen bestaan ook om buurthuis De Schakel aan de Kasteellaan een plaats te geven. 6.2.2. Sport Bij de ontwikkeling van de uitbreidingslocaties is het sportpark van belang. De sportvelden zijn slecht bereikbaar en toegankelijk. Voor het sportpark zal de vraag beantwoord moeten worden of het sportpark verplaatst gaat worden of niet. Twee opties worden voor beantwoording van de vraag in de Wijkvisie Oudheusden toegelicht: - sportpark niet verplaatsen en woningen realiseren aan de Herptseweg - sportpark verplaatsen naar de Herptseweg en woningbouw realiseren op de bestaande locatie. Sluit beter aan bij bebouwing van De Oosters. - het ter plaatse ontstaan van een nieuw woongebied betekent dat de bereikbaarheid bijzondere aandacht verdient. Inmiddels wordt het sportpark tijdelijk opgeknapt, zijn besprekingen gaande met de voetbalvereniging Herpt om een gezamenlijk nieuw complex te betrekken. 6.2.3. Verplaatsen van de supermarkt Hoewel er nog kleine verschillen met de eigenaren van de nieuwe locatie met de gemeente waren te beslechten, rekenden partijen er niet meer op dat de eigenaren nog roet in het eten zouden gooien. Helaas is dit tot grote teleurstelling wel gebeurd. De eigenaren wilden geen compromis sluiten ten aanzien van de verkeersafwikkeling. Met Coop wordt nu naarstig overleg gevoerd over een alternatieve locatie. 6.2.4. Wijkvisie Fase 1 Gemeente en Woonveste hebben samen ingezet om de omgeving Robrechtstraat een nieuwe impuls te geven. Woningen zijn gesloopt en nieuwbouw komt daarvoor in de plaats. Het plan is bekend onder de naam Het Castellum.

@


pagina 19 van 35

6.2.5. Activerings- en dienstencentrum ISD Midden Langstraat & Oudheusden Met het activerings- en dienstencentrum start de ISD een project waarmee bijstandscliënten elkaar activeren werkzaamheden op te pakken in het teken van leefbaarheid en sociale contacten. Het centrum fungeert als onderdeel van het gemeentelijk re-integratiebeleid opgenomen in de Wet werk en bijstand. De bedoeling is dat de doelgroep in beweging komt en activiteiten gaat uitvoeren, zoals zelfstandig ondernemerschap, een sollicitatieclub, informatie en voorlichting aan cliënten, klussendienst, boodschappendienst, haal- en brengdiensten. 6.2.6. Particulier initiatief Door te faciliteren wil de gemeente inspelen op ingezette initiatieven van inwoners en verenigingen zoals de blokhut van de Scouting of het idee voor een turks winkeltje. 6.2.7. Nieuwbouw De Oosters Oudheusden heeft op grond van het uitwerkingsprogramma Groot Langstraat een bouwopgave van ca. 300 woningen. Ruimte voor de bouw van deze woningen is aanwezig in de Oosters. In het politiek akkoord is overeengekomen dat de zogenaamde Belvedère gebieden niet worden bebouwd. Deze gebieden zijn gesitueerd aan de oostkant van Oudheusden ten noorden en ten zuiden van de Herptseweg. Dit betekent dat ca. 150 woningen niet in de kern gerealiseerd kunnen worden. Wel zijn er kansen voor uitbreiding aan de noord-oost kant van de kern, waarmee een deel van het wegvallen van bouwvolume kan worden opgevangen. De totale bouwcapaciteit in Oudheusden kan worden benut voor deels nieuwe huurwoningen, waardoor de Wijkvisie Fase 1 in fysiek opzicht een vervolg kan krijgen.

Nassaulaan - De Oosters

6.2.8. Oude Maasje Het Oude Maasje is nu nog stilstaand water. Het is een mooi en markant stukje Oudheusden. Het tracé van het Oude Maasje is nog vrijwel in tact en goed herkenbaar in het landschap. Inmiddels zijn er eerste verkenningen geweest om het Oude Maasje weer een open verbinding te geven en de voormalige loop te herstellen.


pagina 20 van 35

Met een open verbinding wordt in ieder geval bereikt dat de zo nu en dan aanwezige penetrante geur van het water niet meer voorkomt.

6.2.9. Herontwikkeling locatie Nieuwenrooy Basisschool de Nieuwenrooy komt vrij wanneer de brede school tot ontwikkeling komt. Deze locatie kan worden benut voor herontwikkeling. Thans is de locatie in gebruik als tijdelijk schoolhuisvesting. De locatie is gesitueerd in de directe nabijheid van seniorenwoningen (Woonveste) en het Oude Maasje. Een parkachtige omgeving die zich leent voor of park met speelvoorzieningen of woningbouw of een combinatie daarvan. 6.2.10. Aanleg skatevoorziening Voor de skaters uit Oudheusden en de Vesting wordt een voorziening getroffen. Gesproken wordt nog over de keuze van een definitieve centrale locatie. 6.2.11. Jongereninitiatief i.s.m. Stichting Spring Stichting Spring initieert educatieve projecten in het kader van ecologie gebaseerd op het Cradle to Cradle principe. Cradle to Cradle gaat uit van het uitsluitend ontwerpen van intelligente produkten, gemaakt van materialen die teruggegeven kunnen worden aan technische of biologische kringlopen.


pagina 21 van 35

Het jongereninitiatief van Stichting Spring probeert met een educatieve aanpak op scholen kinderen op die manier bewust te maken van hun leefomgeving. Normaal richten de projecten van Stichting Spring zich op kinderen tot 13 jaar. Voor Oudheusden zou het ook goed zijn de oudere jeugd daarbij te betrekken. In het kort houdt het project het volgende in. Kinderen uiten in woord en beeld hoe zij hun woonplaats in het hier en nu beleven. Maar daartegenover staat dat zij ook in woord en beeld hun dromen vertalen over hoe die plaats er (in de toekomst) uit zou kunnen zien. Het aardige is dat met medewerking van een plaatselijke krant die beelden worden gepubliceerd in een aparte uitgave of bijlage. Het doel is dat ouderen met de kinderen over hun beelden praten en er ook wat mee gaan doen. Het project is dus niet geheel vrijblijvend, heeft een educatieve kant, haalt sociale contacten aan en levert een bijzonder positieve bijdrage aan de positie van Oudheusden binnen de gemeente. 6.3. Proces en structuur Er zijn reeds een aantal geledingen op diverse fronten actief (overzicht in bijlage 3). Uit oogpunt van integraliteit is het belangrijk om deze samen te laten werken. Een projectorganisatie is daartoe het meest geëigend. Primair zal het proces gemanaged moeten worden. Als eerste zal vertrouwen van de inwoners herwonnen moeten worden. Het gaat daarbij om meedoen en meedenken. De aanpak van Vlijmen Vliedberg kan daar model voor staan. Vertegenwoordiging en participatie in een aantal werk-projectgroepen dient breed uit diverse lagen van de bevolking gedragen te worden. Wat betreft problemen en knelpunten dient zich het volgende beeld aan. - ook na een nieuwe start met het wijkbezoek / wijkpanel op 19 juni 2006 is het vertrouwen in verbetering ten opzichte van voorgaande jaren niet toegenomen - de wil van de deelnemers in diverse overlegvormen is aanwezig en de bereidheid om Oudheusden te laten slagen groot - de vertaling van overleg en voorbereiding naar werkelijke realisering wordt niet of moeizaam gemaakt - er wordt verticaal en fragmentarisch gewerkt vanuit de eigen discipline, waardoor horizontaal geen dwarsverbanden ontstaan en informatie niet wordt uitgewisseld - communicatie, informatie en besluitvorming is gebrekkig - er is behoefte aan een algemeen coördinator (regie) met voldoende mandaat die besluiten kan nemen en het proces bewaakt - taak wijkwinkel is drieledig waardoor er een onduidelijke rolverdeling is en personele bezetting daarop niet is ingesteld Dit geschetste beeld wordt erkend en ervaren door de diverse deelnemers in de huidige organisatorische en procesmatige vorm. Met de beste bedoelingen, interesse en inzet wordt op diverse fronten gewerkt, alleen fragmentarisch en zonder algehele coördinatie. Het ontbreekt aan uitwisseling van informatie waar men staat, waaraan wordt gewerkt of nieuwe initiatieven worden geïnitieerd en vooral gemis aan besluitvorming en realisatie. Het is van belang dat de verschillende disciplines opgaan in een overkoepelende organisatie (Projectmanager – projectleiders). Voordeel is dat iedereen de stand van zaken weet en wat zijn aandeel is. Sprake moet zijn van:  verantwoordelijkheden en bevoegdheden tot sturing


pagina 22 van 35

  

heldere taken duidelijkheid over de wijze van besluitvorming voldoende financiële middelen.

Een integrale aanpak in het kader van vernieuwing vereist vooral een procesaanpak. Gelet op de diversiteit aan onderwerpen is sprake van een integraal programma. Resultaat, route en tijdpad zijn bepalend. In dit stadium gaat het er vooral om dat de aanpak van Oudheusden weer een aanpak wordt voor en door de bewoners. Het winnen en teruggeven van vertrouwen is momenteel erg belangrijk. Dit betekent dat afspraken en garanties ook waargemaakt moeten kunnen worden. Resultaten dienen aantoonbaar te zijn. Rode draad is dat inwoners worden gehoord en ideeën of aanbevelingen die zij inbrengen serieus worden behandeld of worden overgenomen. Met andere woorden, het gaat niet alleen om informeren en communiceren. Het gaat vooral om participeren. Leefbaarheid in casu wijken buurt gericht werken kent in de gemeente drie trajecten, namelijk: 1. Integrale visie Oudheusden 2. Klant coördinatie 3. Wijkaanpak buitendienst In het kader van leefbaarheid én vooruitlopend op een te formuleren structureel beleid op wijken buurtgericht werken, zijn Oudheusden en klantgericht werken (buitendienst) als pilots benoemd. Als nieuwe ontwikkeling zal Team OOP de notitie wijken buurtgericht werken in het kader van leefbaarheid gaan oppakken, welke parallel loopt aan de integrale visievorming Oudheusden. De integrale visievorming wordt de proeftuin waarin geformuleerd beleid wordt getoetst aan de praktijkuitvoering.

Proces & Structuur

Op basis van initiatieven en acties is in voornoemd verband voor Oudheusden H.L. van der Vecht benoemd tot projectcoördinator. Hij ziet vooral toe op de integraliteit van processen vanuit de zogenaamde ‘backoffice’. R. van Dinther is aangesteld als coördinator wijken buurtgericht werken voor de gehele gemeente Heusden. Hij bewaakt de integraliteit van klant gestuurde contacten.


pagina 23 van 35

Projectmanager en klantencoördinator werken in Oudheusden samen in verschillende werkgroepen en andere vormen van overleg. In het navolgende voorbeeld van een opzet voor de organisatiestructuur in Oudheusden zit deze samenwerking opgesloten.


pagina 24 van 35

Voorbeeld opzet organisatiestructuur STUURGROEP Respectievelijke besturen van - Gemeente (college) - Corporatie (dir-bestuurder) - Welzijnsinstelling (dir-bestuurder) - Politie

Locale driehoek Bestuurlijk overleg Gemeente - Woonveste Bestuurlijk overleg gemeente - Sphinx

KERNGROEP (samenstelling zo breed mogelijk) Bewoners, Gemeente, Politie, Woonveste, Basisonderwijs, Sphinx, Wijkwinkel Kerngroep legt richtinggevende adviezen voor die uitvoering overstijgen aan Stuurgroep Opstellen (half) jaarverslag voor vaststelling Stuurgroep Mandaat m.b.t. verantwoordelijkheid, bevoegdheden, besluitvorming en budget (uitvoering actieprogramma) Projectcoördinator OH

Invloeden: - Coop - Schakel - frietzaak - sportvelden - De Oosters - Oude Maasje - Nieuwenrooy - Heverslo - infrastructuur

Coördinator wijk-buurtgericht werken

wijkwinkel

straatgroepenoverleg

v a s t e d e e l n e m e r s

wijkgericht werken

werkgroep leefbaarheid en veiligheid

politie voor burgers

bewoners-/buurt comité

Onderwijs / kinderopvang / peuterspeelzaal

ADC – ISD voor WWB


pagina 25 van 35

7. Integraal plan en actieprogramma Een programmastructuur moet leiden tot een concreet integraal plan en actieprogramma, dat vooral door inbreng van betrokkenen onder centrale coördinatie wordt samengesteld en uitgevoerd. In het project integrale visie Oudheusden is daarbij te denken aan: - het onderscheiden deelprojecten en afgeleide werken - coördinatie verbeter acties - oplossingsgerichte projecten of acties - snelle aanpak dagelijkse ergernissen 8. Vervolg en planning (1) De concept notitie Hart! Voor Oudheusden, een integrale visievorming, heeft bij uitvoering personele, organisatorische en financiële consequenties. Daarom is de notitie besproken in de directie, onder gelijktijdige toezending aan het college. Het college heeft kennis kunnen nemen van de inhoud van de notitie integrale visievorming Oudheusden; (2) Van belang is wel dat het college instemt met het voeren van gesprekken met intermediairs over de inhoud van de notitie om tot een op uitvoering gericht actieprogramma, planning, organisatieopzet en inschatting van in te zetten middelen te komen. (3) Het voeren van gesprekken met intermediairs worden gepland van mei tot september 2008, zodat een concreet op de uitvoering gericht actieprogramma in september 2008 kan worden afgerond. (4) de notitie integrale visievorming Oudheusden wordt ook benut voor ambtelijke discussie in de periode mei tot september 2008, ter verfijning van de plankaarten m.b.t. infrastructuur, woningbouw en sociaal culturele uitwerkingen. (5) De raad wordt geïnformeerd, tussentijds schriftelijk. De concrete planaanpak en budgetaanvraag kan worden voorgelegd in de vergadering van oktober of november 2008.


pagina 26 van 35

Bijlagen Bijlage 1 bij hoofdstuk 5 Grafieken en tabellen Tabel 1: Inwoners, naar leeftijd – § 5.1.1. De bevolkingspiramide laat een vergelijking zien tussen de bevolkingsopbouw van de gemeente Heusden in zijn geheel en de bevolkingsopbouw van Oudheusden.

Bevolkingspyramide > 94 90 - 94 85 - 89 80 - 84 75 - 79 70 - 74 65 - 69 60 - 64 55 - 59

Leeftijd

50 - 54

Oudheusden

45 - 49

Gemeente Heusden

40 - 44 35 - 39 30 - 34 25 - 29 20 - 24 15 - 19 10-14 5- 9 0- 4

0,00%

2,00%

4,00%

6,00%

8,00%

10,00%

Verdeling in procenten

Tabel 1: Bevolkingspiramide, mannen en vrouwen tezamen per 1 januari 2006


pagina 27 van 35

Tabel 2: Inwoners naar leeftijd en geslacht per 1 januari 2006 (§ 5.1.1.) Leeftijd 0- 4 5- 9 10-14 15 – 19 20 – 24 25 – 29 30 – 34 35 – 39 40 – 44 45 – 49 50 – 54 55 – 59 60 – 64 65 - 69 70 - 74 75 - 79 80 - 84 85 - 89 90 - 94 TOTAAL

Man 95 96 108 111 88 115 113 128 138 90 102 102 77 54 28 17 19 3 0 1.484

Vrouw 114 107 88 97 99 112 112 118 120 107 95 107 67 45 30 25 18 6 2 1.469

TOTAAL 209 203 196 208 187 227 225 246 258 197 197 209 144 99 58 42 37 9 2 2.953

Tabel 3: Etnische herkomst (§ 5.1.2.) Tabel 3: Inwoners van de gemeente Heusden en Oudheusden naar etnische herkomst, per 1 januari 2006 Aantal

Turken Marokkanen Surinamers Antillianen en Arubanen Overige niet-westerse allochtonen Westerse allochtonen Autochtonen Totaal

Oudheusden 303 56 15 30

Percentage TOTAAL Oudheusden TOTAAL 1.132 10,2 2,6 325 1,9 0,8 156 0,5 0,4 125 1,0 0,3

64 222 2.268 2.958

720 2.419 38.227 43.104

2,2 7,5 76,7 100,0

1,7 5,6 88,7 100,0

Bron: Gemeentelijke basisadministratie (GBA) Heusden


pagina 28 van 35

Tabel 4: Huur- en koopwoningen (§ 5.3) Tabel 4: huurwoningen en koopwoningen van Oudheusden en de gemeente Heusden ingedeeld in prijsklassen, per 1 januari 2006 Aantal

huur < € 331 huur € 331-475 huur € 475-605 huur > € 605 huur onbekend HUUR totaal koop < € 170.000 koop € 170-215.000 koop € 215-250.000 koop € 250-320.000 koop € 320-370.000 koop > € 370.000 koop onbekend KOOP totaal TOTAAL

Percentage

Oudheusden TOTAAL Oudheusden TOTAAL 48 843 4,3 5,1 317 2.824 28,6 17,0 65 577 5,9 3,5 0 12 0,0 0,1 5 283 0,5 1,7 435 4.539 39,2 27,4 183 410 16,5 2,5 264 2.378 23,8 14,3 39 1.601 3,5 9,7 101 2.819 9,1 17,0 45 1.458 4,1 8,8 41 3.275 3,7 19,7 1 104 0,1 0,6 674 12.045 60,8 72,6 1.109 16.584 100,0 100,0

Bron: Gemeentelijke basisadministratie (GBA) Heusden

Tabel 5: verdeling koopwoningen – huurwoningen Verdeling koopwoningen versus huurwoningen 80 70

Percentage

60 50 Huur totaal

40

KOOP totaal

30 20 10 0 Oudheusden

Heusden


pagina 29 van 35

Tabel 6: Werkloosheid en recht op bijstand (§ 5.4.3.) Tabel samenstelling van de niet-werkende werkzoekenden gemeente Heusden, mei 2007 (CWI 2007) en WWB van Oudheusden Gemeente Gemeente NWW Heusden OudheusdenHeusden Oudheusden Totaal indicatie 1.056 WW 556 WWB 433 46 3,2% 2,2% IOAW 14 NUG 38 OVERIG 15 Beroepsbevolking (1 juli 2006) 19.700 1.450 % ber.bevolking WWB 2,2% 3,2%

Tabel 7: Kwijtschelding versus armoede (§ 5.5) Kwijtschelding versus Abs armoede aantal Kern Inwoners 2006 Drunen

17.667

208

Vlijmen

14.033

121

Elshout

1.534

1

Haarsteeg

2.017

5

Heusden

1.375

17

Oudheusden

3.002

45

Herpt Hedikhuizen Doeveren Nieuwkuijk Heesbeen

704 248 70 2.069 182

1 0 0 10 0

Totaal 2005

42.901

408 460

% tov % tov aantal inwoners Huishouden Inkomen Beslissing 2006 2006 Echtg. Beide 50,98%0,48% < 65 jaar Loondienst Vold.bet.capaciteit Echtg. 1 > 65 29,66%0,28% jaar ABW Onvold.bet.capaciteit Echtg. Beide > 65 jaar 0,25% 0,00% AOW Vermogen aanwezig Allenst.ouder < 65 jaar ANW Geen geg ingediend 1,23% 0,01% Allenst ouder > 65 jaar WAO Overige 4,17% 0,04% Alleenst. < 65 jaar 11,03%0,10% Ziekwet Gedeelt.Kwijtscheld Alleenst. > onbekend/o 0,25% 0,00% 65 jaar verige 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 2,45% 0,02% 0,00% 0,00% 100,00 % 0,95%


pagina 30 van 35

Tabel 8: Bureau HALT (§ 5.6) Uit de cijfers over het jaar 2006 van het Bureau Halt blijkt het volgende. Kern Aantal Inwoners Heusden 11 4.713 Drunen 39 17.693 Elshout 1 1.578 Haarsteeg 1 2.009 Nieuwkuijk 3 2.080 Vlijmen 36 14.063 TOTAAL 91 43.104

Verhoudingsgetal 0,23% 0,22% 0,06% 0,05% 0,14% 0,26% 0,21%

Tabel 9: Politie meldingen (§ 5.7) Meldingen aan de politie van incidenten in 2006 zijn in de volgende tabel opgenomen.

Kern (2006) Drunen Elshout Vlijmen Nieuwkuijk Haarsteeg Heusden+ Hedikhuizen + Herpt Oudheusden Totaal

Inwoners 17.693 1.578 14.063 2.080 2.009

Incidenten 5.235 326 3.436 584 384

Incidenten per 1.000 inwoners per jaar 296 207 244 281 191

2.728 2.953 43.104

857 741 11.563

314 251 268

Tabel 10: Schoolverzuim (§ 5.8.) Schoolverzuim 2006-2007 Beroeps onderwijs Oudheusden Gemeente Heusden Oudheusden BOL 1 3 BBL VSO 4 4 VWO 1 HAVO 2 1 LWOO 1 6 VMBO 3 10 3 BO/SO 1 Geen 1 onderwijs Totaal 9 27 5


2007-2008 Gemeente Heusden 4 1 2 4 11 3 2 27

pagina 31 van 35

Bijlage 2 - Mutaties woningbezit Woonveste (§ 5.3.) % mutaties Oudheusden mutatiegraad mutatiegraad mutaties mutaties Woonveste Oudheusden t.o.v. totaal Woonveste** Oudheusden*** 317 23 7% 6% 2001 4% 342 25 7% 7% 2002 5% 366 29 8% 7% 2003 5% 384 38 10% 8% 2004 7% 323 21 7% 6% 2005 4% 415 58 14% 8% 2006 11% 270 41 15% 5% 2007* 8% * cijfers t/m 31 aug. 07 ** uitgaande van 5.038 woningen *** uitgaande van 542 woningen

5038 542

% mutaties Oudheusden t.o.v. totaal aantal mutaties Woonveste 20% 15% 10% 5% 0% 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007*

% mutaties Oudheusden t.o.v. totaal

Mutatiegraad Woonveste en Oudheusden 20%

15%

10%

5%

0% 2001

2002

2003

2004

mut atiegraad Woonveste**

2005

2006

2007*

mut atiegraad Oudheusden***


pagina 32 van 35

Bijlage 3: overzicht participanten Intern Mart van Lieshout (straatgroepenoverleg) René van Dinther (wijkgericht werken) Anke van Eijken (Coördinatie Sphinx) Frank Verbaan (verplaatsing sportvelden) Richard Corten (lokale driehoek, werkgroep leefbaarheid&veiligheid)) Jos Vos (onderwijs)

Sjaak Werner (wijkwinkel)

OUDHEUSDEN Extern Sphinx Voetbalclub SV Heusden COOP Wijkwinkel (Woonveste gemeente - Politie) Politie (John van Woerkom en Gé Bouwhuis 0416-371208) Woonveste Bewonerscomité in oprichting (Peter Polling, J.van Ruijsdaelstraat 58, 5256 HD Heusden, 0416-663468 [email protected]) Werkgroep Leefbaarheid & Veiligheid (Mieke Theus) Bureau Halt Provincie (project relatiebeheer provincie-gemeente, Frans van Doornemalen, Marijke van de Berk 073-6808854)

OOP Bert van der Vecht Hans de Kort (projectgroep Wijkvisie fase 1) Addie Dumont (Wmo, woonservicezone, Sint Antonius) Dick Veen (Infrastuctuur)

René van Dinther, Bert van der Vecht, Wijkwinkel, politie, Politie voor burgers basisonderwijs Werkvloeroverleg (wijkwinkel-sphinx-woonveste-politie-gemeente) Bestuurlijk overleg met woonveste (Adriaan-Bert-Aart Jan en Chris) Agenda: bestuurlijk overleg + Oudheusden


pagina 33 van 35

Bijlage 4: plankaarten Kaart 1


pagina 34 van 35

Kaart 2


pagina 35 van 35

OUDHEUSDEN ONTMOET Buurtpleinen zijn het visitekaartje van een buurt. De staat waarin zij verkeren zegt iets over de leefbaarheid van de omgeving. Oudheusden is in beeld… een kern waar veel ontwikkelingen gaande zijn en waar het heel belangrijk is de sociale component niet te verwaarlozen. Sterker nog: om tot een goed draagvlak te komen, waarbij èchte, blijvende betrokkenheid en inzet van bewoners gegarandeerd is, zullen we inzet moeten plegen. Immers het “omgaan van bewoners, met elkaar en met de omgeving” is van wezenlijk belang. Met het lezen van “Oudheusdense Mensenwensen” wordt dit nog eens benadrukt. De bewoners hebben behoefte aan elkaar, hebben er behoefte aan serieus genomen te worden, hebben er behoefte aan trots te kunnen zijn op hun leefomgeving, er trots op te zijn in Oudheusden te wonen. Oudheusden heeft een bijzondere samenstelling: aandacht voor het “jong en oud”, plus de verschillende culturen die sterk vertegenwoordigd zijn, is nodig. Je constateert dat met elkaar verdraagt en het zou een goede zaak zijn, misschien zelfs een noodzaak dit te verdiepen tot het werkelijk omgaan met elkaar. Daarvoor zijn gezamenlijke belangen nodig en de mogelijkheid elkaar ontspannen te kunnen ontmoeten, waarbij het niet alleen gaat om goede accommodatie waar activiteiten georganiseerd worden, maar ook het buitengebeuren speelt hier een belangrijke rol. Kansen zijn er volop. Wijkgericht werken, ruimte en mogelijkheden, het inzicht van de professionals en de behoefte van de bewoners. Hier zou centraal moeten staan:  Het verhogen van de leefbaarheid en het vergroten van de veiligheid(sgevoelens) Uitgangspunt zou moeten zijn te streven naar één buurt voor alle leeftijden. Hetgeen betekent dat er wegen gezocht moeten worden dat jong en oud, autochtoon en allochtoon elkaar ontmoeten.  Verhogen van de sociale cohesie Om de cohesie te bevorderen is het belangrijk het uitgangspunt te hanteren van “er te mogen zijn” en “erbij te horen”, “kennen en gekend” worden.  Vergroten van de zelfredzaamheid In de moderne wereld zijn traditie, geloof en gemeenschapszin niet langer bepalend voor de relaties tussen mensen. Rationele overwegingen, individualiteit en een gerichtheid op de toekomst spelen steeds een grotere rol. Met de opkomst van de verzorgingsstaat nemen gespecialiseerde instanties de verzorgingsfunctie van de familie, kerk en buurt over. Taken die vroeger in informelere kringen van familie, kennissen en buurtgenoten werden verricht zijn nu overgenomen door professionals op het gebied van onderwijs, sociale zekerheid, welzijn en gezondheidszorg. In dit kader moeten instanties zoals genoemd, zich realiseren en accepteren dat daardoor de zelfredzaamheid zal afnemen indien hieraan geen aandacht wordt besteed. Door dit goed aan te pakken kunnen de invloeden op de samenleving van Oudheusden groot zijn:  Door het kennen en herkennen van elkaar zullen de sociale onveiligheidsgevoelens sterk afnemen  De sociale cohesie zal spelenderwijs verbeteren

1

   

Door het ontdekken dat inzet resultaat oplevert zal de betrokkenheid van de bewoners sterk toenemen. Tevens zal het vertrouwen in de instanties toenemen. De leefomgeving zal er beter en verzorgder uit komen te zien, wat het gevoel van trots zal vergroten Bevolkingsgroepen zullen zich meer verbonden met elkaar gaan voelen door het samen ondernemen van zaken ter verbetering van hun naaste woon- en leefomgeving De tevredenheid over het wonen in Oudheusden zal sterk toenemen

Mijn voorstel is om de mogelijkheid tot het verbeteren van de woon- en leefomgeving samen aan te pakken en dit niet via allerlei vertragende procedures te laten lopen. Dit om het risico van negativiteit bij bewoners uit te sluiten en de inzet en betrokkenheid vast te houden. Hieronder vindt u enkele voorbeelden van plaatsen die op korte termijn om te toveren zijn volgens de wensen van bewoners. De genoemde plaatsen zijn besproken in het werkvloeroverleg Oudheusden en hebben goedkeuring gekregen. Om tot succes te kunnen komen zijn er voorwaarden nodig.  De zekerheid op succes, er moeten haalbare doelen geformuleerd worden  Samenwerking van instanties  Snelheid in handelen  (Blijvende)Betrokkenheid van bewoners dmv het aanstellen van straatcontactpersonen. (verantwoordelijkheid geven en nemen)  Het instellen van een werkgroep zodra er jongeren betrokken zijn. In de werkgroepen zitten zowel volwassen bewoners als jongeren. Deze werkgroepen hebben in beginsel ondersteuning nodig.  Lef van instanties om te durven, de bereidheid om de wensen van bewoners te honoreren, vertrouwen in bewoners en collega instellingen te hebben  De kartrekker in werkwijze en proces ligt bij de wijkcoördinator in samenspraak met het WVO  Het ontwikkelen van een werkstructuur in de uitvoering van het werk, zodat alle bewonersinitiatieven gekoppeld zijn aan het uitgangspunt; het vergroten van de leefbaarheid in Oudheusden. De werkstructuur In bijlage 1 wordt de werkstructuur uitgewerkt. Het betreft een structuur om de initiatieven van buurtbewoners aan elkaar te koppelen, zodat de verschillende comités, werkgroepen elkaar ontmoeten in een groter verband. Het einddoel hier is een bewonersplatform welk nauw samenwerkt met het WVO, waarbij het WVO zich (mede) laat sturen door het bewonersplatform. De aan te pakken plaatsen:

Omgeving/plein Vermeerstraat/Irenestraat: Partners:  Bewoners  Wijkwinkel  Jongeren(werk) Sphinx  Buurthuis de Schakel/Sphinx  Cafetaria  Woonveste  Gemeente

2

Een somber verwaarloosd uitziend plein. Roept onveiligheidsgevoelens op. De werkwijze is het belangrijkste…………bewoners en omwonenden! Eerste ideeën: 1. Opfleuren met bloembakken, die tegelijkertijd belemmerend werken voor auto’s. 2. Opfleuren/inrichten van terrasjes bij Schakel en cafetaria. 3. Opknappen en betrokkenheid ouders/bewoners bij speeltuin. 4. Verschillende culturen bij elkaar brengen middels de speeltuin. 5. Bewoners verantwoordelijkheid geven vwb speeltuin Kortom het creëren van een mooi, schoon en leefbaar plein, waar ontmoeting plaats kan vinden, waar betrokkenheid van bewoners blijvend is. (diverse werkgroepen) Werkwijze: Alle betrokkenen bewoners worden uitgenodigd voor een eerste brainstorm. Uit deze bijeenkomst worden de interesses gepeild, zowel qua gedachten over inrichting, aanpakken en interesse inzet van bewoners. (straatcontactpersonen en andere “talenten”) Voor het gedeelte speeltuin worden apart nog een keer alle geïnteresseerde bewoners van Oudheusden benaderd/uitgenodigd. Alle ideeën worden met de instanties (WVO???) besproken en op haalbaarheid getoetst. Tegelijkertijd worden (tijds)afspraken gemaakt. Door wijkcoördinator wordt dit besproken met de werkgroep, waarna er een bewonersavond belegd kan worden. Bij duidelijkheid totale plan worden de bewoners van Oudheusden de gelegenheid geboden het plan (bewonersavond en in de wijkwinkel)te komen bekijken. De presentatie is in handen van de straatcontactpersonen met medewerking van de deelnemende partners. Kartrekker in het geheel is de wijkcoördinator Achter/binnenplein Irenestraat/Vermeerstraat: Een verwaarloosd doods binnenplein waar bewoners zich aan ergeren, maar waar ook veel verschillende ideeën over zijn. Ideeën die behoorlijk tegengesteld zijn aan elkaar. Dit binnenplein is bij de aanpak wijkpanels wat blijven liggen. Besproken in het WVO en besloten dit opnieuw op te pakken. Partners:  Bewoners  Wijkwinkel  Wijkcoördinator Sphinx  Jongeren(werk) Sphinx  Woonveste  Gemeente Samen met bewoners komen tot een inrichting van het binnenplein, waarbij de betrokkenheid van bewoners gegarandeerd moet zijn. (werkgroep)

3

Werkwijze: zie boven Julianastraat/Voetsiusstraat Een straat die mogelijkheid biedt voor een gezellig ontmoetingsplein, een

ontmoetingscentrum waar bewoners behoefte aan hebben. Partners:  Bewoners  Wijkcoördinator Sphinx  Jongeren (werk) Sphinx  Coop  Woonveste  Turks Cultureel centrum  Gemeente

De behoefte aan ontmoeten en een centrum is groot bij bewoners. Dit gebied is een mogelijkheid mensen gelegenheid te bieden tot elkaar ontmoeten met het gevoel van een centrum. Werkwijze is erg belangrijk. Allerlei culturen, maar ook de verschillende leeftijdsgroepen moeten elkaar hier kunnen vinden. Als eerste moeten de omwonenden hier overeenstemming en enthousiasme voor krijgen. Daarna betrekken alle andere bewoners van Oudheusden. Ook hier geldt: van oud tot jong en allerlei culturen. LEF: misschien is hier plaats voor een “moderne” muziektent”, waardoor culturele activiteiten makkelijk te organiseren zijn. (Zie Heuvel Tilburg) In de brainstorm met bewoners ook de wekelijkse markt meenemen, mogelijkheden ter verbetering en wegnemen gevaarlijke situatie. Werkwijze: zie boven E.van Gochstraat: Inrichten van een totaal verpauperde straat. Eerste bewonersbijeenkomst geweest -> inventariseren en enthousiasmeren, betrokkenheid aanbrengen. Zeer geslaagde vergadering waar 15 bewoners aan deelnamen. Een aantal bewoners heeft aangegeven heel geïnteresseerd te zijn, maar niet aanwezig kon zijn. Ze willen geïnformeerd en betrokken worden. Veel bewoners zien dit als een laatste strohalm, mensen die er al jaren wonen willen (inmiddels wilDen) er weg. Plan is gemaakt: 1. Kleur en fleur in de straat 2. Weghalen te grote bomen en eventueel vervangen door b.v. leilindes of bolboompjes 3. Weghalen prikbosjes en vervangen door fleurigere beplanting 4. Verkeersremmende maatregel dmv het plaatsen van kleurige plantenbakken op de straat 5. Verkeersremmende maatregel door de zijstraten voorrang te verlenen 6. Opknappen brandpaden: is toegezegd door Woonveste aan de even kant. De oneven kant wordt met fase 1 meegenomen. 7. Enkel parkeerplaatsen creëren bij Verolmestraat 8. Netjes bestraten van straat en troittoir

4

9. Herinrichten parkeerplaats bij Coop (dumpplaats) 10.Bekijken mogelijkheden de markt uit te smeren in de VoetsiusJulianastraat ivm met gevaarlijke situatie. 11.Bewoners gaan elkaar aanspreken op voortuinen, brandpaden, afvalcontainers en gedrag 12.Bewoners gaan ontmoetingen organiseren en een schoonmaakactie brandpad oneven kant. 13.E.e.a. moet voor het einde van het jaar gerealiseerd zijn (anders actie!) De bijeenkomst heeft geresulteerd en enthousiasme, voorzichtig “geloof” en vier straatcontactpersonen. Partners:  Bewoners  Wijkcoördinator Sphinx  Woonveste  Politie  Coop  Marktkooplui?  Gemeente Werkwijze: zie boven Veld Oranjelaan/Margrietstraat Voetbalveldje wat altijd veel gebruikt is. Na riolering verleggen, omgewaaide bomen etc. heeft het veld een tijd ongebruikt gelegen. Er is vrij veel overlast geweest voor omwonenden. Verschillende zaken zorgen ervoor dat het veld niet genoeg gebruikt wordt. Ook hier is, naast een goede inrichting de werkwijze leidend. Resultaat moet een leuk ingericht veld zijn, waar een werkgroep van omwonenden en jongeren verantwoordelijk is. Signalen moeten snel opgepakt worden. Partners:  Bewoners  Jongeren(werk) Sphinx  Wijkcoördinator Sphinx  Woonveste  Buurtsportwerk  Gemeente Herinrichting van Ruijsdaelstraat en omgeving: Uitvloeisel van het wijkpanel. Er is veel ontevredenheid bij bewoners. Communicatie loopt (dus) slecht. De verdere aanpak blijft (weer) liggen. Ook hier zou het goed zijn de diverse pleintjes binnen het kader “Oudheusden Ontmoet” samen met de bewoners in te richten, waarbij er rekening mee moet worden gehouden dat het dan ook mogelijkheid tot ontmoeten biedt. Partners:  Bewoners  Bewonerskomitee  Woonveste

5

 Sphinx  Jongeren(werk)  Gemeente Het bewonerskomitee wil graag een voetbalkooi realiseren op de hoek Suitbertusstraat/Irenestraat. Dit zou weer aansluiten bij het ontmoetingsplein centrum. Eventueel zou het terrein naast de Kubus een alternatief zijn. Oudheusden Onmoet Binnen: Om er zorg voor te dragen dat er wezenlijke veranderingen zijn en om te voorkomen dat er alleen maar “gehangen” wordt is het zaak om ook de activiteiten vorm te geven. Het is zaak om, naast de recreatieve en educatieve activiteiten ook ontmoetingsactiviteiten te organiseren. Met Sphinx lopen goede contacten en is er een totale verandering van zowel inrichting als de organisatie van activiteiten aan de gang. Ook dit zal “Oudheusden Ontmoet” mede inhoud geven en bewoners mogelijkheden bieden. Plan buurthuis de Schakel Partners:    

Gebruikers Schakel vrijwilligers Schakel Sphinx (beheer en jongerenwerk, Spel en boek) Bewoners

Om te zorgen dat het buurthuis een beter imago zal krijgen en daarnaast meer gaat functioneren als een echt buurthuis voor de kern Oudheusden, zijn en moeten er een aantal stappen gezet worden. De eerste stap was een bezinning binnen Sphinx van de agogische werkers. Daarnaast is een kort eenvoudig onderzoek gedaan naar het imago. Dit onderzoek heeft plaatsgevonden onder de gebruikers, vrijwilligers, agogen en de wijkwinkel. Ook een aantal buurtbewoners is hierover benaderd. Dit heeft geleid tot het navolgende plan van aanpak:  Betere samenwerking tussen het buurthuis en de wijkwinkel  De foyer, als biljartzaal veranderen in een ontmoetingszaal. De Gorse Weide als biljartzaal inrichten. Dit door zelfwerkzaamheid van gebruikers  Het opzetten van een Activiteiten Begeleidingscommissie bestaande uit betrokken vrijwilligers en de beheerder  Training van de vrijwilligers  Betere communicatie (o.a. Houdoe)  Aanpassing in samenwerking met omwonenden van het plein voor het buurthuis  Maken van plan van aanpak voor het renoveren van het buurthuis. Het Turks Cultureel centrum Ook het Turks Cultureel Centrum biedt mogelijkheden voor (kleinere) ontmoeting. Hiervoor is betere inrichting nodig en wat opknappen van de ruimte. Sphinx zal zorgdragen voor betere inrichting dmv het schenken van overtollige stoelen en tafels.

6

De samenwerking tussen Turks Cultureel Centrum en wijkcoördinator zal inhoud geven aan de (kleine) activiteiten. Inmiddels is er de prijsuitreiking van de voortuinenwedstrijd geweest en zal er binnenkort een ontmoetingsuurtje voor de bewoners van de E.van Gochstraat zijn. De culturele activiteiten zullen met ondersteuning van de wijkcoördinator een openbaar karakter krijgen. Door middel van deze aanpak kan “ontmoeten” in Oudheusden gestalte krijgen. Bijkomend doel is volwassenen, culturen en jongeren bij elkaar te krijgen, beeldvorming om te buigen, zodat ook de jongeren een plaats BINNEN de samenleving krijgen en niet aan de rand. Daarbij zal de manier van werken en het ontwikkelen van de kleinschalige activiteiten er zorg voor dragen dat ook de Nederlandse en de Turkse Oudheusdenaren korter bij elkaar komen. Kennen en gekend worden zal gedragsverandering tot stand brengen en veiligheidgevoelens vergroten. (zie diverse onderzoeken) Nogmaals: de werkwijze moet bepalend zijn om tot een goed resultaat te komen waarbij de betrokkenheid van bewoners blijvend is.

7

Werkstructuur Oudheusden Bijlage 1

Leefbaarheid Veiligheid

Opbouwwerk Oudheusden

Sociale cohesie

Partners Sphinx Gemeente

Bewonersplatform Oudheusden

Woonveste Politie Juvans

Wijkpanel

Buurtcommissie

Fase I

E. Van Goghstraat

Werkvloeroverleg

Turkse gemeenschap

Activiteiten bewoners




Activiteiten partners vrijwilligers wijkw.


8

Werkconferentie pleinen Breda en Tilburg

Bijlage 2 Werkconferentie ‘Ontmoetingen op pleinen’ inspireert vele deelnemers “Buurtpleinen zijn het visitekaartje van een buurt. De staat waarin zij verkeren zegt iets over de leefbaarheid van de omgeving. In herstructureringsgebieden is het vaak droevig gesteld met de winkelstrips en pleinen: veel leegstand en verloedering dreigt. Het feit dat winkels en woningen vaak in handen zijn van verschillende eigenaren maakt aanpak van de achteruitgang extra lastig. De verblijfskwaliteit op een plein wordt vaak sterk bepaald door het gevoel van veiligheid dat de bezoeker aan het plein ervaart. Nu wordt veel gestuurd op sociale cohesie met als achterliggende gedachte dat meer samenhang uiteindelijk leidt tot een sterker gevoel van veiligheid.

Publieke familiariteit De inleiders mevrouw Talja Blokland, hoogleraar Samenlevingsopbouw, en de heer Arnold Reijndorp, hoogleraar Stadssociologie, gingen op een zeer inspirerende wijze in op ontmoetingen in de openbare ruimte. Talja Blokland zorgde met haar inleiding direct voor aangename verwarring in de zaal. De verblijfskwaliteit op een plein wordt vaak sterk bepaald door het gevoel van veiligheid dat de bezoeker aan het plein ervaart. Nu wordt veel gestuurd op sociale cohesie met als achterliggende gedachte dat meer samenhang uiteindelijk leidt tot een sterker gevoel van veiligheid. Talja wees het publiek er echter op dat sociale cohesie niet leidt tot het ervaren van meer veiligheid op straat. Vluchtige sociale contacten tussen verschillende bevolkingsgroepen zijn eerder bepalend voor het gevoel van veiligheid, bijvoorbeeld de contacten bij het doen van boodschappen en ontmoetingen op het schoolplein. Zij is van mening dat de vestiging van winkels waar ‘iedereen’ boodschappen doet het gevoel van veiligheid kan ondersteunen en versterken. Zij noemt dit type contacten ‘publieke familiariteit’, herhaalde, vanzelfsprekende ontmoetingen. Maar wat eerst gerealiseerd moet zijn is een schoon, heel en voorspelbaar leefmilieu; dat is de belangrijkste basis is voor betrokkenheid van burgers. Parochiale domeinen Arnold Reijndorp betoog sloot bijna naadloos aan op het betoog van mevrouw Blokland. Hij laat zien dat zo'n winkel waar iedereen boodschappen doet de Marokkaanse viswinkel op het Edisonplein in Breda is. Het centrale begrip in het verhaal van Arnold Reijndorp is het begrip parochiale domeinen. Overlast van dominante groepen met een negatieve uitstraling is een belangrijke bron van ervaren onveiligheid. De manier waarop de overheid hierop reageert, is vaak met repressie tegen de betrokken groepen; door het plein schoon te vegen of verblijfsverboden in te zetten. Arnold maakt helder dat het niet gaat om de aanwezigheid van zo'n groep, maar om de hegemonie ervan. Deze hegemonie kan veel effectiever bestreden en doorbroken worden door andere groepen als gebruikers van het plein te introduceren. Hiermee verwatert de dominantie van de oorspronkelijke overlastgroep met als effect een meer stedelijk en prettiger klimaat. Verschillende workshops Na de boeiende inleidingen bezoeken de deelnemers de workshops van hun voorkeur. Iedere workshop behandelt een ander aspect van ontmoetingen op pleinen. In de workshop Droom mee, denk mee, doe mee voor het plein is ingegaan op de methode van

9

het waarderend vernieuwen en in de workshop Op zoek naar de ziel van het plein is de methode van branding toegelicht. Hoe ondernemers betrokken kunnen worden bij een plein is behandeld in de workshop Ondernemers in beweging en tot slot is in de workshop Begeleid naar de toekomst ingegaan op transitiebeheer. Samenvattend: een zeer geslaagde werkconferentie waar de deelnemers veel nieuwe ideeën hebben gekregen om ontmoetingen in de openbare ruimte te realiseren.

Talja wees het publiek er echter op dat sociale cohesie niet leidt tot het ervaren van meer veiligheid op straat. Vluchtige sociale contacten tussen verschillende bevolkingsgroepen zijn eerder bepalend voor het gevoel van veiligheid, bijvoorbeeld de contacten bij het doen van boodschappen en ontmoetingen op het schoolplein. Zij is van mening dat de vestiging van winkels waar ‘iedereen’ boodschappen doet het gevoel van veiligheid kan ondersteunen en versterken. Zij noemt dit type contacten ‘publieke familiariteit’, herhaalde, vanzelfsprekende ontmoetingen. Maar wat eerst gerealiseerd moet zijn is een schoon, heel en voorspelbaar leefmilieu; dat is de belangrijkste basis is voor betrokkenheid van burgers. Parochiale domeinen Arnold Reijndorp betoog sloot bijna naadloos aan op het betoog van mevrouw Blokland. Hij laat zien dat zo'n winkel waar iedereen boodschappen doet de Marokkaanse viswinkel op het Edisonplein in Breda is. Het centrale begrip in het verhaal van Arnold Reijndorp is het begrip parochiale domeinen. Overlast van dominante groepen met een negatieve uitstraling is een belangrijke bron van ervaren onveiligheid. De manier waarop de overheid hierop reageert, is vaak met repressie tegen de betrokken groepen; door het plein schoon te vegen of verblijfsverboden in te zetten. Arnold maakt helder dat het niet gaat om de aanwezigheid van zo'n groep, maar om de hegemonie ervan. Deze hegemonie kan veel effectiever bestreden en doorbroken worden door andere groepen als gebruikers van het plein te introduceren. Hiermee verwatert de dominantie van de oorspronkelijke overlastgroep met als effect een meer stedelijk en prettiger klimaat. Verschillende workshops Na de boeiende inleidingen bezoeken de deelnemers de workshops van hun voorkeur. Iedere workshop behandelt een ander aspect van ontmoetingen op pleinen. In de workshop Droom mee, denk mee, doe mee voor het plein is ingegaan op de methode van het waarderend vernieuwen en in de workshop Op zoek naar de ziel van het plein is de methode van branding toegelicht. Hoe ondernemers betrokken kunnen worden bij een plein is behandeld in de workshop Ondernemers in beweging en tot slot is in de workshop Begeleid naar de toekomst ingegaan op transitiebeheer.

Heusden, 30 juli 2008 Marjo Bruijnzeel, Wijkcoördinator Sphinx voor Oudheusden

10

Nadere uitwerking van de nota Hart! voor Oudheusden in een gebiedsvisie, programma-uitvoering en projectorganisatie

Recommend Documents