MutualistischE Weergalm

Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant / Editie GEZINNEN / Driemaandelijks – Speciale editie

MutualistischE Weergalm

BelgiË P.B. BRUssel X BC 9865

Verantwoordelijke uitgever: M. Michiels - Zuidstraat 111 - 1000 Brussel / ISSN 0074-1596 /Afgiftekantoor: Brussel X / P409911 ©gettyimages

Editie GEZINNEN 6 Hoe vermijdt u rugpijn? / En als u nu eens stopte met roken? / Programma Vrije Tijd & Gezondheid (september 2013 – januari 2014) / Stress op het werk

inhoud

04 Stress op het werk 10 Hoe vermijdt u rugpijn?

04

12 En als u nu eens stopte met roken? 14 News 17 Programma Vrije Tijd & Gezondheid september 2013 – januari 2014 18 Curieuze neuzen 19 Workshops 20 Sportiviteiten, kuitenbijters, natuur- en themawandelingen 21

Uitjes

25

Meerdaagse verblijven

26

Leuke luikjes

27

Diversen

12

10 17

Mutualistische Weergalm Gezinnen Extra editie 2013 Informatieblad van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant Verantwoordelijke uitgever: Michel Michiels, redactie: dienst Infocom, vormgeving: mordicus.be, druk: Dessain, oplage: 50.100, editie: september 2013, redactieadres: [email protected] Dit document heeft slechts een informatieve waarde. De uitgever is niet aansprakelijk voor gebeurlijke fouten.

02 GEZINNEN

woord vooraf

Dodelijke besparingsspiraal Er komt maar geen einde aan de crisis die vanuit de financiële sector is overgewaaid naar de economie en vervolgens naar de ganse samenleving. Het enige wat de regeringen in het algemeen en de Europese commissie in het bijzonder hiertegen wisten te verzinnen was besparen, besparen en nog eens besparen. Overal met de botte hakbijl door, vooral in de sociale sector! Men is, blijkbaar, vergeten dat deze crisis veroorzaakt werd door de banken met hun schandalige speculaties en door de financiële middens die er werkelijk alles voor over hebben om buitensporige winsten binnen te rijven. Of dat verschillende banken door deze roekeloze praktijken over kop zijn gegaan en dat de vele andere die net niet gestrand zijn dit enkel en alleen te danken hebben aan het feit dat de overheden er massaal geld hebben ingepompt. Ironisch genoeg, moesten de vlaggenschepen van het kapitalisme, die tot dan elke vorm van controle door de Staten hooghartig van de hand hadden gewezen, naar diezelfde Staten een bedelende hand uitsteken om niet roemloos te zinken. Maar de zuurverdiende centen van de brave burgers waren amper binnengerijfd, zonder dat er een echte compensatie, laat staan een verscherpte controle tegenover stonden, of de heerschappen van de ‘haute finance’ waren hun dwalingen prompt vergeten om als vanouds weer hun pretentie en minachting tentoon te spreiden. Erger nog! De Staten die zich diep in de schulden hadden gestoken om de banken ter hulp te schieten, moeten aan diezelfde banken woekerintresten betalen. Kan het nog onrechtvaardiger? De verantwoordelijken van de huidige crisis, de financiële kringen, zijn de enigen die er winst uit slaan. Dit terwijl de burgers gebukt gaan onder de rampzalige gevolgen van deze casino-economie. Maar onze herauten van het economische liberalisme, van de almachtige vrije markt, van het ongebreidelde kapitalisme dus, staan intussen luidkeels te roepen dat de arbeidskost – lees: de sociale zekerheid – de echte oorzaak van de crisis is. Nochtans is duidelijk bewezen dat de gevolgen van deze crisis, die erger is dan in 1929, in België juist afgezwakt zijn dankzij onze sterke sociale zekerheid. De sociale zekerheid is immers een hefboom om de rijkdommen evenwichtiger te verdelen en om nog een schijn van koopkracht te waarborgen. Onze sociale zekerheid is niet alleen een middel om alle burgers te verzekeren van een menswaardig bestaan, ze is ook nodig om onze economie goed te laten draaien. Ze willen opblazen, enkel en alleen omdat men heimelijk hoopt nog meer winst te halen uit financiële constructies die aan elke vorm van democratische controle ontsnappen, is niet alleen weerzinwekkend maar ook suïcidaal. Er woedt een hevige strijd tussen het agressieve kapitalisme dat werkelijk alles – het welzijn van de wereldbevolking, het milieu en de toekomst van onze planeet – wil offeren om vette winsten te boeken en zij die de mensheid een toekomst willen geven in een rechtvaardigere, evenwichtigere samenleving die meer respect heeft voor het leven. Om deze strijd te winnen, hebben we sterke organisaties, zoals de vakbond en de mutualiteit, nodig die ten dienste staan van de bevolking. Zij rekenen hiervoor op uw steun, uw deelname en uw engagement.

Jef Baeck voorzitter GEZINNEN 03

04 GEZINNEN

stress

Stress op het werk

Meer dan één Europese bediende op de vijf verklaart te lijden aan gezondheidsproblemen gerelateerd aan stress op het werk. Problemen met de mentale of fysieke gezondheid, met productiviteit, … stress berokkent schade op vele gebieden. Wat is stress? Hoe kun je er het best mee omgaan? Wij geven je alle antwoorden. Het stressmechanisme Volgens de definitie van het Europees agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk “ondervindt men stress wanneer er een onevenwicht wordt vastgesteld tussen wat er wordt geëist van een persoon en de middelen waarover deze persoon beschikt om aan deze vereisten te kunnen beantwoorden. Hoewel het evaluatieproces van de verplichtingen en de middelen van psychologische aard is, zijn de effecten van stress niet enkel van psychologische aard, maar hebben ze ook een invloed op de fysieke gezondheid, het algemene welzijn en de productiviteit.” Deze definitie draait rond drie belangrijke noties die essentieel zijn om te begrijpen hoe stress ontstaat: Het individu: het is onmogelijk om de mate van stress die een situatie kan veroorzaken te beoordelen door zich enkel en alleen te baseren op de kenmerken van de situatie. Twee verschillende individuen zullen immers niet op dezelfde manier reageren op identieke omstandigheden. Wat voor sommigen belangrijk is, is dat voor anderen niet. Sommige personen zijn beter gewapend dan andere om te kunnen omgaan met een stresserende situatie. En onze graad van weerstand wordt bepaald door ons verhaal, ons humeur, onze vaardigheden, onze persoonlijkheid (perfectionistisch, angstig, …), … De situatie: verschillende situaties werken stress in de hand, vooral als we ze niet kunnen ontvluchten of als we er niets aan kunnen veranderen, zoals een toename van de druk, frequente wijzigingen, fouten die zwaar afgestraft worden, gebrek aan autonomie, frustraties, vijandige relaties, verbaal of fysiek geweld, onvoorziene gebeurtenissen, … De context: speelt een belangrijke rol in het stressproces en speelt mee op vier niveaus: de omgeving (koude, warmte, lawaai, files, uurwijzigingen, ...), re-

lationeel (slecht gedefinieerd profiel, pesterijen, procedure voor het nemen van beslissingen, …), levensgebeurtenissen (overlijden, scheiding, huwelijk, …) en socio-economisch (herstructureringen, loon in functie van rendement, angst voor werkloosheid, …). Wanneer we met stresssituaties worden geconfronteerd, reageert ons organisme in drie fases: alarm, weerstand en uitputting. Dit is het algemeen aanpassingssyndroom, dat in 1935 werd ontdekt door endocrinoloog Hans Selye. Hij was de eerste die de schadelijkheid van stress wetenschappelijk heeft bewezen. De alarmreactie: dit is de onmiddellijke reactie op stress. Wanneer we worden geconfronteerd met stress gaat ons lichaam hormonen (catecholamines) vrijgeven die het hartritme, de bloeddruk, het waakzaamheidsniveau en de lichaamstemperatuur opdrijven, om het organisme voor te bereiden op actie. De weerstand: indien de situatie aanhoudt, komt het organisme in een weerstandsfase. Er worden opnieuw hormonen (glucocorticoïden) afgescheiden die de bloedsuikerspiegel doen stijgen om onze spieren, ons hart en de hersenen voldoende energie te leveren. De uitputting: wanneer de stresssituatie nog steeds aanhoudt of verergert, kunnen de capaciteiten van ons lichaam overbelast raken. We belanden dan in een toestand van chronische stress. Onze weerstandscapaciteit wordt overbelast en geeft het uiteindelijk op omdat het immuunsysteem niet meer naar behoren functioneert. Chronische stress heeft altijd nefaste gevolgen voor de gezondheid. In werksituaties maakt men vaak het onderscheid tussen goede en slechte stress. Goede stress is stress die ervoor zorgt dat al onze capaciteiten worden ingezet, terwijl slechte stress ze net uitput. Wetenschappelijk gezien, bestaat dit onderscheid niet. Stress is een aanpassingsfenomeen van het lichaam dat geactiveerd wordt 6 GEZINNEN 05

stress door de omgeving. Er kan wel een onderscheid worden gemaakt tussen piekstress en chronische stress. Piekstress ontstaat als onmiddellijke reactie op een welbepaalde situatie op een gegeven moment (respecteren van een deadline, openbaar moeten spreken, …). Deze vorm van stress stelt op zich geen probleem, hij kan immers een persoon ertoe aanzetten om het beste van zichzelf te geven. Hij houdt geen gevaar in voor het organisme, zolang elke stressperiode gevolgd wordt door een ontspanningsperiode. Wanneer de stress aanhoudt met de tijd, wordt hij chronisch. Stress wordt dan een risico voor de gezondheid, omdat onze capaciteit om te reageren vermindert en ons organisme uitgeput raakt.

Op weg naar een burn-out

Een burn-out hebben, betekent letterlijk zichzelf van binnenuit opbranden. Burn-out is een toestand van totale mentale, fysieke en emotionele uitputting. Burn-out is een proces dat heel langzaamaan evolueert en dat voorkomt na maanden of jaren blootstelling aan intense stresssituaties. Het wordt gekenmerkt door drie soorten symptomen: - Emotionele uitputting: het is een toestand van vermoeidheid en een gebrek aan energie die zich zowel op fysiek als op emotioneel of cognitief niveau kan manifesteren. Dit is het belangrijkste symptoom van een burn-out, maar het is op zich niet voldoende om de diagnose te stellen. - Depersonalisering: het is een negatief antwoord naar anderen toe, een verlies aan consideratie voor de patiënten, de gebruikers, de collega’s, de studenten, de klanten, … Dit kan ook gekenmerkt worden door prikkelbaarheid, een verlies aan idealisme, cynisme en het zich terugtrekken. - Het minimaliseren van de persoonlijke prestaties: dit is de neiging om zijn werk negatief te evalueren, het minimaliseren van de eigen vaardigheden, het succes en/of de efficiëntie. 06 GEZINNEN

De oorzaken van stress De factoren die aan de oorsprong liggen van stress op het werk zijn talrijk en evolueren samen met de werkomstandigheden. We identificeren over het algemeen 6 stressfactorgroepen. Factoren in verband met het uit te voeren werk: te hoge kwalitatieve en kwantitatieve vereisten, te veel verantwoordelijkheden, repetitieve taken, tegenstrijdige of niet goed gedefinieerde vereisten, ... Factoren in verband met de organisatie van het werk: slechte communicatie, geen stabiel arbeidscontract (baan op de tocht, uitbesteding, ...), de onverzoenbaarheid van de werkuren en het sociale of gezinsleven, … Factoren in verband met de werkrelaties: gebrek aan ondersteuning door de collega’s en/of hiërarchisch hogergeplaatsten, slecht management, geen of weinig erkenning voor het verrichte werk, … Factoren in verband met de fysieke en technische omgeving: lawaai, warmte, vochtigheid, plaatsgebrek, onaangepaste verlichting, … Factoren in verband met de sociologische evolutie: toenemend gebruik van technieken voor communicatie op afstand, individualisering van de beroepsactiviteit met het toekennen van te veel verantwoordelijkheden, veeleisendheid of agressiviteit van de klanten, … Factoren in verband met de macro-economische omgeving van de onderneming: onzekerheid over de tewerkstelling, concurrentie, … Deze factoren zijn nog gevaarlijker voor de gezondheid wanneer ze aanhouden. Ze worden ondergaan, ze zijn talrijk en vaak onverzoenbaar (bv. hoge productiviteitseisen gecombineerd met weinig manoeuvreerruime). Maar stress belangt niet enkel werkende mensen aan. Geen baan hebben, is immers ook een bron van stress, want het staat synoniem voor sociale onzekerheid, instabiliteit, werkloosheid. Zo bleek uit de resultaten van de eerste enquête uitgevoerd door de Socialistische Mutualiteit in het kader van haar ‘Solidaris-barometer’, waarin 36 % van de ondervraagde werkzoekenden verklaart spanningen, angst of depressie te voelen en 18 % verklaart een zelfmoordpoging achter de rug te hebben.

De symptomen van stress De manieren waarop stress zich uit zijn erg uiteenlopend, talrijk en al dan niet heftig. Ze variëren naargelang het individu. Vaak zien we dat elke persoon zeer specifiek ‘zijn eigen symptomen’ heeft. De diagnose stress is bijgevolg ook niet makkelijk te stellen. De symptomen kunnen zowel fysiek als psychisch zijn. Het is goed deze tekenen te herkennen, om ze te kunnen identificeren en om een oplossing voor het probleem te kunnen zoeken. Op psychologisch vlak kunnen de volgende symptomen opduiken: ‘s morgens vroeg wakker worden om dan zonder probleem opnieuw in slaap te vallen, prikkelbaarheid, gespannenheid, ongeduld, angst, besluiteloosheid, problemen met het kortetermijngeheugen, zich moeilijk kunnen concentreren, verward zijn, negatieve perceptie van de werkelijkheid, laag zelfbeeld,

de neiging om zich af te zonderen, gebrek aan energie, laag libido, drug-, alcohol-, tabaksgebruik, het vermijden van veeleisende situaties, … De meest voorkomende fysieke symptomen zijn: spierspanning (nek-, schouder- en rugpijn), hartkloppingen, maagpijn, spijsverteringsproblemen, geen eetlust hebben, hoofdpijn, duizeligheid, kortademig zijn, vermoeidheid, eczeem, gynaecologische problemen, terugkerende infecties, … Indien de stresssituatie aanhoudt, hebben de symptomen de neiging te verergeren. Dit kan zich vertalen in een metabolisch syndroom met als symptomen abdominale obesitas, weerstand voor insuline (wat kan leiden tot diabetes), een hoge bloeddruk en verstoringen in het lipidenmetabolisme (cholesterol, triglyceriden,  …). Talrijke studies hebben ook aangetoond dat er een samenhang bestaat tussen stress en het risico op een cardiovasculair accident (beroerte), spier- en skeletproblemen of depressie.

Werkstress is niet onvermijdelijk! Werkstress vormt een reëel probleem binnen de volksgezondheid. Het tast de mentale en fysieke gezondheid van een werknemer aan, maar heeft ook organisatorische en economische gevolgen voor ondernemingen en de maatschappij in het algemeen. Bij bedrijven waar veel stress heerst, stellen we dan ook een demotivatie vast, arbeidsongevallen, een toename van de turn-over en het absenteïsme, … Het eerste wat moet gebeuren, is iets doen aan de oorzaken van de stress, door een organisatiemethode of werkomstandigheden in te voeren die de fysieke veiligheid en de fysieke en mentale gezondheid van de werknemers respecteren. Enkel een collectieve aanpak kan duurzame oplossingen bieden aan dit probleem. De wetgeving* verplicht de werkgever om de gezondheid en veiligheid op het werk te beschermen, met inbegrip van de gevolgen van stress. De werkgever moet de oorzaken van werkstress opsporen, de risico’s die eruit voortvloeien evalueren, preventieve maatregelen treffen voor het voorkomen of verhelpen van de risico’s, en de werknemer informeren. U moet geraadpleegd worden over elke wijziging die uw gezondheid of veiligheid zou kunnen beïnvloeden, met inbegrip van wijzigingen die werkgerelateerde stress met zich kunnen meebrengen. U kunt uw bijdrage leveren door problemen te signaleren en door haalbare oplossingen voor te stellen. Het beheer van werkstress – en bij uitbreiding van het welzijn – is een van de bevoegdheden van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) en, als dit er niet is, van de bedrijfsleider. Het is deze laatste die een diagnose van de psychosociale risico's moet definiëren en uitvoeren, om vervolgens een actieplan op te stellen. *De wet inzake welzijn (4 augustus 1996) en de wet inzake pesterijen (11 juni 2002)

VOORDELEN EN DIENSTEN VAN UW MUTUALITEIT Psychotherapie Interventie van 10 euro per sessie psychotherapie bij een licentiaat psychologie die is geregistreerd bij de Psychologencommissie (max. 6 sessies per kalenderjaar). Sportclub of fitnesscentrum Jaarlijkse tussenkomst van 25 euro in de kost van lidgeld voor een sportclub of fitnesscentrum, ongeacht uw leeftijd! Terugbetaling van het remgeld Wij betalen het wettelijk remgeld terug voor bepaalde prestaties en dit ongeacht uw leeftijd! Meer informatie? www.fsmb.be / 02 506 96 11

Met wie praat u erover? Het is van het grootste belang dat stress geuit wordt. Het eerste wat u kunt doen, is erover praten met de personen die de stress veroorzaken. Blijf rustig en respectvol voor de personen en functies van deze personen. Het kan ervoor zorgen dat het probleem wordt opgelost. De persoon in kwestie is zich niet altijd bewust van de effecten die zijn gedrag hebben. Als het probleem aanhoudt, praat er dan over met uw omgeving. Hogergeplaatsten en vakbondsvertegenwoordigers kunnen u helpen om tot een betere werkorganisatie te komen. De vakbondsvertegenwoordiger kan het probleem rapporteren aan het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk, om te handelen in functie van de omvang van het probleem. 6 GEZINNEN 07

stress Binnen de onderneming kunt u ook een beroep doen op enkele hulpverleners: De taak van de vertrouwenspersoon bestaat erin de preventieadviseur te ondersteunen in zijn strijd tegen geweld, morele en seksuele pesterijen op het werk. Hij is er om, in alle vertrouwelijkheid, naar u te luisteren, om u advies te geven en om samen met u naar een oplossing te zoeken. Zijn aanwezigheid is niet verplicht, maar is aan te bevelen. De preventieadviseur, die gespecialiseerd is in de psychosociale aspecten van het werk, is een expert (verplicht) die de werkgever en de werknemers adviseert, om werkgerelateerde psychosociale risico’s te voorkomen. De arbeidsgeneesheer moet waken over de gezondheid van de werknemers op de werkvloer. Hij helpt en informeert u bij problemen of zorgen. Als u gezondheidsproblemen ondervindt die te maken hebben met uw werk, kunt u hem raadplegen. Sommige problemen kunnen door de vakbondsafgevaardigde worden aangesneden binnen het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW), dat eventueel organisatorische maatregelen kan overwegen. Als u uw probleem niet intern kunt oplossen, kan u ook de arbeidsinspectie contacteren (www.tewerkstelling.belgie.be) die de werkgever kan verplichten tot het nemen van maatregelen. Praat erover met uw omgeving, familie, vrienden,  ... U goed omringen en praten met uw omgeving over de moeilijkheden die u doormaakt op het werk, helpen om zich gesteund te voelen. Sociale ondersteuning zou de beste buffer zijn tegen chronische stress. Praat erover met uw arts. Indien nodig kan deze beslissen dat u beter een tijdje niet gaat werken. Uiteraard volstaat deze rustperiode op zich niet. Ze moet samengaan met psychologische hulp. Enkel een bevoegde professional kan u door deze moeilijke periode loodsen en kan de verschillende facetten van uw probleem begrijpen.

Burn-out: de 10 risicoberoepen ... In geen enkel beroep is een burn-out volledig uitgesloten. Maar er bestaan wel degelijk enkele beroepen waarin de kans op een burn-out net iets groter is. Dit is de lijst ... 1. Verpleegkundige 2. Tandarts 3. Leerkracht 4. Call-centermedewerker 5. Operator 6. Arbeider die zwaar fysiek werk uitvoert 7. Manager 8. Bankier 9. Werknemer in de chemische sector 10. Kleine zelfstandige Bron: www.vacature.com

08 GEZINNEN

Beter voorkomen Stress is alomtegenwoordig. Het is dus moeilijk om volledig stressvrij te leven. Er bestaan echter verschillende manieren om stress te verminderen en om er beter mee om te gaan. - Leer om de aan stress gerelateerde fysieke en psychologische symptomen te herkennen. - Leer uzelf kennen. Iedereen heeft zijn grenzen en het is belangrijk die te respecteren. Het is belangrijk om ‘nee’ te kunnen zeggen. - Zorg ervoor dat u uw emoties, gevoelens en angsten kunt uitdrukken. - Verbeter uw communicatie op het werk, met partner, kinderen, familie, ... - Eet evenwichtig en matig uw verbruik van koffie, thee, suiker, alcohol, sigaretten, … want dit kan bijdragen tot stress. - Het beoefenen van een fysieke activiteit kan een grote hulp zijn om stress te voorkomen of te verminderen, en bevordert de slaap. Experts bevelen 30 minuten fysieke inspanning aan, 5 maal per week. - Doe aan relaxatie om u te bevrijden van spierspanningen. - Schakel eens uit! Smartphones, laptops, … zijn evengoed manieren om uw werk en dus ook uw werkstress mee naar huis te nemen. Beperk de tijd dat u beschikbaar bent voor uw werkgever en tracht u daaraan te houden. - Vermijd geneesmiddelen! Ze helpen u misschien om de stresssymptomen te camoufleren, maar ze veranderen niets aan de oorzaak. Wijzig geleidelijk aan de manier waarop u reageert, maar probeer ook niet alles in één keer om te gooien. W Bronnen: https://osha.europa.eu www.respectophetwerk.be www.voeljegoedophetwerk.be www.cliniquedustress.be www.inrs.fr

Bent u gestrest? Doe de test! Het is belangrijk om zich bewust te zijn van zijn stressniveau, want soms wordt het beschouwd als iets onontkoombaars of soms wordt het gewoon genegeerd. Test uw stressniveau door onderstaande vragen te beantwoorden (‘Perceived Stress Scale’ van Cohen). Ze betreffen gevoelens en gedachten gedurende de afgelopen maand. Omcirkel het cijfer dat overeenstemt met uw situatie 1. Hoe vaak bent u overstuur geweest door iets dat onverwachts gebeurde? 2. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat u niet in staat was de belangrijke dingen in uw leven onder controle te houden? 3. Hoe vaak hebt u zich zenuwachtig en onder spanning gevoeld? 4. Hoe vaak hebt u irriterende moeilijkheden (of dingen die u tegenzaten) met succes aangepakt? 5. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat u op de juiste wijze omging met belangrijke veranderingen die zich voordeden? 6. Hoe vaak hebt u een zelfverzekerd gevoel gehad over uw vermogen om persoonlijke problemen aan te pakken? 7. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat de dingen meezaten? 8. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat u niet op kon tegen de dingen die u moest doen? 9. Hoe vaak bent u in staat geweest om irritaties in uw leven onder controle te houden? 10. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat u de dingen de baas bleef? 11. Hoe vaak hebt u zich boos gemaakt om dingen die buiten uw controle om gebeurden? 12. Hoe vaak hebt u gemerkt dat u aan het piekeren was over dingen die u moest gaan volbrengen? 13. Hoe vaak bent u in staat geweest om de manier waarop u uw tijd besteedde onder controle te hebben? 14. Hoe vaak hebt u het gevoel gehad dat moeilijkheden zich zo hoog opstapelden dat u ze niet te boven kon komen?

Nooit

Zelden

Soms

Redelijk vaak

Heel vaak

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

5

4

3

2

1

5

4

3

2

1

5

4

3

2

1

5

4

3

2

1

1

2

3

4

5

5

4

3

2

1

5

4

3

2

1

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

5

4

3

2

1

1

2

3

4

5

Totaal per kolom Algemeen totaal Resultaten

Minder dan 25 punten – U hebt geen stress U bent duidelijk iemand die niet snel gestresseerd raakt. Wanneer u geconfronteerd wordt met situaties die sommigen als ‘stresserend’ zouden bestempelen, blijft u kalm en vol vertrouwen. U lijkt controle te hebben over uw tijdbeheer en kunt snel beslissingen nemen. Van 25 tot 49 punten – U ondervindt matige stress U maakt mogelijk korte periodes van stress door, maar ze hebben geen weerslag op uw levenskwaliteit. Toch raden wij u aan om de bronnen van stress te identificeren en ons advies te volgen, om erin te slagen uw stress te beheersen en zo te vermijden dat hij permanent wordt.

Meer dan 50 punten – U lijdt aan pathologische stress De resultaten geven aan dat u aan stress lijdt. Er bestaan heel wat middelen om uw stress onder controle te houden. Praat erover met uw arts! Opgelet: Deze test is louter informatief en dient niet om een diagnose te stellen. Het stressniveau varieert in functie van de personen, en kan ook afhangen van uw geestesgesteldheid op het moment dat u de test invult.

GEZINNEN 09

rugpijn

Hoe vermijdt u rugpijn? Rugpijn wordt beschouwd als ‘de pijn van de eeuw’ en vormt een echt probleem voor de volksgezondheid. Om rugpijn te voorkomen, moet u goed voor uw rug zorgen. Hier volgen enkele tips om uw rug in topconditie te houden.

Waarom hebt u rugpijn?

De oorzaken van rugpijn zijn zeer uiteenlopend: misvormingen aan de rug (scoliose, …), spierkrampen, spierverrekkingen, een hernia, overgewicht, artritis, artrose, osteoporose, stress, foutief uitgeoefende fysieke inspanningen, … Maar een van de meest voorkomende oorzaken is het foutief gebruik van onze rug. Onze slechte houding op het werk of tijdens onze vrije tijd ligt aan de oorsprong van de meeste rugklachten.

Neem een juiste houding aan ...

We kunnen veel rugklachten vermijden door een juiste houding aan te nemen en door juist te bewegen. Het probleem is dat we de foute bewegingen onbewust maken. Daarom geven we u een paar tips. 10 GEZINNEN

… zitten Lang zitten, stelt onze gewrichten, spieren en botten op de proef. Het zorgt voor meer druk op onze rug dan vele andere houdingen, waaronder rechtopstaan. U moet altijd vermijden dat uw rug naar achter doorzakt en dat u met een bolle rug zit. Kantel uw bekken en buik daarom actief naar voren. Dit is wat we de ruiterszit noemen. Hou de knieën iets lager dan de heupen. Zet uw stoel zo dicht mogelijk tegen de tafel en pas de hoogte van uw stoel aan. Als u niet met uw voeten tot aan de grond geraakt, gebruikt dan een voetensteun. Stel uw rugleuning zo in dat uw rug en ruggengraat worden ondersteund, ongeacht uw positie. Stop indien nodig een kussen of rolletje achter uw rug ter hoogte van uw lende.

U zit op de juiste hoogte als uw ellebogen een rechte hoek vormen wanneer u typt, of als de bovenkant van uw scherm op ooghoogte zit. Er moet 15 tot 20 centimeter plaats overblijven tussen uw klavier en de rand van de tafel. Wanneer u zich draait, draai dan heel uw lichaam in plaats van enkel de bovenkant. Gebruik een draaistoel om de draaibewegingen te beperken. Blijf niet langer dan 2 uur aan een stuk zitten. Sta af en toe recht om even rond te stappen. … rechtopstaan Gedurende een langere periode rechtop staan, zet druk op de kromming van uw rug. Door een voet op een verhoogje te zetten, vermindert u de druk in de ruggengraat. Verander om de 5 tot 15 minuten van voet. Bewaar een goede houding: oren, schouders en heupen moeten één lijn vormen. Hou u hoofd omhoog en trek uw buik in. … slapen We spenderen een derde van ons bestaan liggend. Het is dus heel belangrijk om over een goed bed en een goede matras te beschikken, én om een goede houding aan te nemen in bed. Op de buik slapen, wordt afgeraden, omdat u dan verplicht bent om uw hoofd naar opzij te draaien en het onderste van uw rug te krommen. Wanneer u ligt, moet uw rug zijn normale kromming kunnen bewaren. De beste houding is dus op de rug liggen, met het hoofd recht, de armen langs het lichaam en de benen lichtjes gespreid om het bekken te ontlasten. Een zijlig met opgetrokken knieën is niet slecht. Het is een neutrale houding, zolang u een kussentje tussen de dijen stopt om de heupen te ontlasten en zolang uw hoofdkussen niet te zacht of te plat is. Over het algemeen moet de matras stevig zijn, zonder hard te zijn, en moet de beddenbodem soepel zijn. Het hoofdkussen moet qua omvang aangepast zijn aan de kromming van de nekwervels, wanneer u op uw rug ligt, en aan de holte die wordt gevormd door de breedte van uw schouder, wanneer u op uw zij ligt. … om een last op te tillen Ongeacht de beoefende fysieke activiteit, moet u zich altijd bewust zijn van uw houding. De rug moet altijd mooi recht zijn, de blik moet naar voren gericht zijn, de schouders naar achteren. Het zijn de onderste ledematen die moeten werken: plooi altijd de benen in plaats van de rug. Wanneer de rug tijdens de beweging actief moet zijn, moet dit een trage en harmonieuze beweging zijn. Vermijd zo veel mogelijk bruuske en snelle bewegingen. Vermijd ook draaibewegingen. Als u een voorwerp van de grond moet optillen, ga dan door de knieën en

Voordelen en diensten van uw mutualiteit Terugbetaling van het remgeld, sport, osteopatie, kinesitherapie, … De Socialistische Mutualiteit biedt een reeks voordelen om de kosten van uw gezondheidszorg te drukken. Meer informatie? www.fsmb.be / 02 506 96 11 Doe een beroep op onze zorg en diensten aan huis! Deze dienstverlening zorgt ervoor dat ouderen, zieken of personen met een beperkte autonomie gewoon thuis kunnen blijven wonen. We bieden u een kwalitatieve dienstverlening aan tegen een democratische prijs. Meer informatie? www.fsmb.be / 078 15 60 30 De Medishop De Medishop biedt een ruim assortiment gespecialiseerde producten en (para)medisch materiaal tegen democratische prijzen. Binnen onze actie 'Leg je niet neer bij rugpijn' geven wij ook kortingen op heel wat rugvriendelijke producten in onze Medishop. Deze actie loopt van 26 september tot 15 december 2013. Meer informatie? www.fsmb.be / 078 15 60 30 Medische centra César De Paepe De medische centra César De Paepe bieden medische en paramedische zorg (algemene geneeskunde, kinesitherapie, …) van hoge kwaliteit tegen Riziv-tarieven. En omdat de mutualiteit het remgeld betaalt voor een reeks veel voorkomende prestaties binnen de algemene geneeskunde, gespecialiseerde geneeskunde en tandheelkunde, moet u voor deze diensten zelfs geen eigen aandeel betalen! Om te weten waar u het dichtstbijzijnde medisch centrum vindt, surft u naar www.fsmb.be of neemt u contact op 02 506 96 11.

hou uw rug goed recht. Kom opnieuw recht door de benen te strekken en hou het voorwerp dicht tegen uw lichaam.

Nog een tip

Elke kilo die u te veel weegt, is een extra belasting voor uw rug. Het is dus belangrijk om goed op gewicht te blijven of om een paar kilootjes af te vallen als er wat af mag. De rug houdt maar stand dankzij de spieren. Als die niet goed werken, kan de rug ook niet correct werken, waardoor rugklachten kunnen ontstaan. Het is dus van het grootste belang om regelmatig te sporten (wandelen, zwemmen, …), en vergeet u daarbij vooral niet op te warmen. Door dit advies op te volgen, kunt u rugpijn voorkomen. Als de rugpijn echter aanhoudt, raadpleeg dan een arts om de oorzaak te vinden en een gepaste behandeling aan te reiken. W Bronnen: www.lecoledudos.org www.passeportsante.net

Op 26 september staat preventie van rugpijn centraal bij de Socialistische Mutualiteit. Kent u uw rug en draagt u er zorg voor? Doe de test in onze hoofdkantoren! Meer informatie? www.fsmb.be / 078 15 60 30

GEZINNEN 11

rookstop

En als u nu eens stopte met roken? Geld besparen, een betere conditie, een betere smaak- en geurzin, … redenen genoeg om te stoppen. Het is echter vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Hier zijn enkele tips om tabak voor goed uit uw leven te weren. Manieren om te stoppen Er bestaan geen duidelijke categorieën van rokers, waardoor men makkelijk de meest gepaste manier kan kiezen om te stoppen. Elke roker is anders en zijn profiel verschilt in functie van de hoeveelheid die hij rookt, het aantal jaren dat hij al rookt, het aantal stoppogingen, ... Dé methode kiezen om op een serene manier te stoppen en het risico op herval te beperken, is dus niet eenvoudig. Om u te helpen bij uw keuze, volgt hier een overzicht van methodes die grondig werden onderzocht en waarvan de doeltreffendheid bewezen werd. Nicotinesubstituten U vindt ze in de vorm van kauwgom, tabletten, patches en inhalatoren. Ze werken door de vrijgave van nicotine in kleine dosissen, die het bloed traag bereiken. Nicotinesubstituten zijn goed voor het verzachten van de ontwenningssymptomen. Over het algemeen Voordelen en diensten van uw mutualiteit Rookstop Behandeling onder medische begeleiding: eenmalige tussenkomst van 50 euro. Raadpleging voor hulp bij rookstop bij een arts of een erkend tabakoloog: 30 euro voor een eerste sessie en 20 euro voor de volgende sessies (max. 7 sessies/2 jaar). Voor zwangere vrouwen: 30 euro per sessie (max. 8 sessies per zwangerschap). Sportclub of fitness Jaarlijkse tegemoetkoming van 25 euro in de kosten van het lidgeld voor een sportclub of fitnesscentrum, ongeacht uw leeftijd! Terugbetaling van het remgeld Wij betalen het wettelijke remgeld terug voor bepaalde prestaties, en dit ongeacht uw leeftijd! Obesitas Interventie van 10 euro/sessie (max. 6 sessies per kalenderjaar) voor personen die bij een diëtist een behandeling volgen tegen obesitas. Meer informatie? www.fsmb.be / 02 506 96 11

12 GEZINNEN

worden ze gedurende 3 maanden dagelijks gebruikt, waarbij de dosering stilaan wordt afgebouwd. Deze producten zijn vrij verkrijgbaar bij de apotheker. Lees de bijsluiter aandachtig vóór gebruik en vraag altijd advies aan een tabakoloog, arts of apotheker. Een te lage dosering biedt immers geen efficiënte ondersteuning en een overdosering kan problematisch zijn. Geneesmiddelen Er zijn ook geneesmiddelen op de markt die de omvang van de ontwenningsverschijnselen beperken, met name de zin om te roken. Deze geneesmiddelen zijn enkel op medisch voorschrift verkrijgbaar en zijn niet voor iedereen geschikt. Enkel een arts kan geval per geval beoordelen of een dergelijk geneesmiddel van nut is, in functie van de verslaving van de patiënt, de eventuele tegenindicaties en de mogelijke wisselwerking met andere geneesmiddelen.

Alternatieve methodes Acupunctuur, milde lasertherapie, hypnose, homeopathie, de elektronische sigaret, boeken, … Er bestaan heel wat alternatieve methodes om te stoppen met roken. Maar hun doeltreffendheid is niet wetenschappelijk bewezen. Vaak werken ze enkel in op de psychische verslaving. Het kan het stoppen vergemakkelijken, maar een medische ondersteuning blijft echter onmisbaar om het probleem van de fysieke nicotineverslaving aan te pakken. Opgelet! Laat u vooral niet verleiden door de mirakelmethodes die op internet worden aangeboden. Als u twijfels heeft, vraag dan raad aan uw arts of apotheker of bel naar de Tabak Stop Lijn op 0800 111 00.

Laat u begeleiden

Het werd reeds aangetoond dat de slaagkansen toenemen wanneer u zich laat begeleiden door een professional. Artsen of tabakologen zijn er om informatie, persoonlijk advies en steun te bieden, zodat u zich in de best mogelijke omstandigheden kunt voorbereiden én kunt stoppen. De Rookstopcentra bieden individuele of groepsconsultaties aan. Het team kan bestaan uit een tabakoloog, een arts en/of psycholoog, een diëtist en/of kinesitherapeut, of andere professionals uit de gezondheidssector. De lijst met Rookstopcentra is beschikbaar via www.tabakstop.be.

10 tips om te stoppen met roken Hier volgen enkele tips om uw slaagkansen te verbeteren. - Het eerste wat u moet doen, is zelfstandig beslissen om te stoppen met roken. - Gooi al uw pakjes sigaretten, asbakken en aanstekers weg. - Stop onmiddellijk en volledig met roken. Uw tabaksverbruik geleidelijk aan verminderen, lijkt misschien eenvoudig, in de praktijk blijkt het vaak niet te lukken. De ontwenningsverschijnselen blijven immers gedurende een langere periode bestaan, wat een herval in de hand werkt. - Kies het moment dat u het beste uitkomt. Dit is een belangrijke voorwaarde om in uw opzet te slagen. - Laat de mensen rondom u weten dat u wilt stoppen en aarzel niet om steun te vragen. - Vraag advies aan uw behandelende arts of aan een tabakoloog bij het kiezen van de meest geschikte methode om te stoppen. - Wees positief! Ook al is het moeilijk in het begin en ook al zijn vorige pogingen mislukt. - Gun uzelf een pleziertje als beloning telkens u een ‘etappe’ hebt bereikt (een week, een maand, …). Het spreekt voor zich dat u moet vermijden om uw tabaksgebruik te compenseren met zoetigheden. - Herken en vermijd risicosituaties. Denk er op voorhand over na, om er goed op te kunnen reageren. - Doe aan sport, doe klussen, hou u bezig, zodat u niet aan roken denkt. W

Bronnen www.tabakstop.be www.vlaanderenstoptmetroken.be

Online of telefonische hulp? De Rook Stop Lijn (0800 111 00) is gratis en bereikbaar van 15 tot 19 uur. Een team professionele tabakologen geeft u advies en steun en beantwoordt al uw vragen. iCoach is een onlinebegeleidingsprogramma dat beschikbaar is via de website www.tabakstop.be. Gratis telefonische begeleiding door een persoonlijke coach is een begeleidingsmethode ontwikkeld door Tabakstop, om u op een intensieve manier te begeleiden en te steunen bij het stoppen met roken. U kunt ze aanvragen via www.tabakstop.be of op 0800 111 00.

GEZINNEN 13

NEWS Socialistische Mutualiteit van brabant

Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

SIS-kaart verdwijnt stapsgewijs

Open een GMD, da's goed voor uw gezondheid en voor uw portemonnee Uw Globaal Medisch Dossier (GMD) wordt bijgehouden door uw huisarts en bevat al uw medische gegevens: diagnoses, resultaten van onderzoeken die door andere artsen zijn uitgevoerd, ... Het geeft u bovendien heel wat voordelen, op medisch en financieel vlak. Uw voordelen! 6−Dankzij het Globaal Medisch Dossier worden uw medische gegevens gecentraliseerd, zo voorkomt u dat hetzelfde geneeskundige onderzoek dubbel wordt uitgevoerd en bespaart u dus onderzoekskosten. 6−Dankzij het GMD betaalt u 30 % minder remgeld voor raadplegingen bij uw huisarts*. Als u beschouwd wordt als chronisch ziek of ouder bent dan 75 jaar geldt dit ook voor de huisbezoeken van uw huisarts. 6−Wie tussen 45 en 75 jaar oud is, heeft recht op de preventiemodule. Dit is een medische check-up door de huisarts, waarbij zes belangrijke preventiepunten onderzocht worden. Deze check-up, ook wel GMD+ genoemd, kost maar 10 euro en wordt volledig terugbetaald door uw ziekenfonds.

Het gebruik van de SIS-kaart wordt stapsgewijs afgebouwd. Vanaf 1 januari 2014 zullen apothekers en ziekenhuizen uw ziekenfondsgegevens niet langer via uw SIS-kaart, maar online via uw rijksregisternummer raadplegen. Daarom zult u vanaf die datum uw elektronische identiteitskaart moeten voorleggen. In sommige apotheken is dit nu reeds het geval. Daarom raden we u aan om voortaan zowel uw SIS-kaart als uw e-ID op zak te hebben als u naar de apotheek, zorgverleners of het ziekenhuis gaat. Gooi uw nog geldige SISkaart dus zeker niet weg. Wie geen e-ID heeft, zoals kinderen onder de 12 jaar of grensarbeiders die in België werken maar in een ander land wonen, krijgt vanaf 2014 de nieuwe kaart, ISI+. De ISI+ wordt door uw mutualiteit automatisch opgestuurd naar kinderen jonger dan 12. Anderen moeten ze zelf aanvragen bij de mutualiteit vanaf 1 januari 2014.

Om een Globaal Medisch Dossier te openen, moet u er gewoon achter vragen bij de volgende consultatie bij uw huisarts. De opening van het GMD wordt volledig terugbetaald door de mutualiteit! Pluspunten van de Socialistische Mutualiteit Leden van de Socialistische Mutualiteit die een GMD hebben, kunnen niet alleen rekenen op een betere terugbetaling van hun raadplegingen bij de huisarts, maar ook bij sommige specialisten dankzij onze volledige terugbetaling van het remgeld. Meer info? www.fsmb.be / 02 506 96 11 * Met huisarts bedoelen we de arts die uw GMD geopend heeft of een door hem aangeduide vervanger of een arts die tot dezelfde groepering behoort.

14 GEZINNEN

Meer informatie?

Bel ons op 02 506 96 11, stuur een e-mail naar [email protected] of neem een kijkje op www.fsmb.be. U kan ook altijd langskomen in een van onze vele kantoren.

Waarom uw bijdragen betalen? In orde zijn met uw bijdragen, levert u heel wat voordelen, diensten en terugbetalingen op bij de Socialistische Mutualiteit.

Uw mutualiteit op afspraak! Een greep uit ons aanbod! 6 Medische verzorging volledig terugbetaald tot 18 jaar. 6 Deelname Rode Kerstfeesten! 6 Sportvoordeel: 25 euro terugbetaald van de aansluiting bij een sportclub of fitnessabonnement, ongeacht uw leeftijd. 6 50 euro bij aankoop van een bril of lenzen. 6 Een uitgebreid aanbod zorg en hulp aan huis: huishoudhulp, opvang zieke kinderen, babymateriaal, … 6 Vakanties en activiteiten voor jong en oud. 6 ... Meer weten over onze voordelen? Surf naar www.fsmb.be of bel ons op 02 506 96 11.

NIEUWE MEDISHOP EN VERNIEUWDE SERVICE IN LEUVEN De Socialistische Mutualiteit opent binnenkort een gloednieuwe Medishop in Leuven. Ook het volledig vernieuwde kantoor in de Mechelsestraat zal nog dit jaar zijn deuren openen. Het nieuwe Leuvense kantoor wordt meer dan een simpel kantoor. In een moderne, cliëntgerichte omgeving is er plaats voor een persoonlijk beheer van uw dossier door een van onze mutualistische raadgevers. We bieden u er ook een volledige opvolging, want al onze diensten zitten er onder één dak. Uw privacy aan het loket wordt gegarandeerd, en terwijl u wacht, kunt u terecht in onze webhoek. Als u meer van papier houdt, blijven onze gidsen ook ter uwer beschikking. Tot slot, zal dit hypermoderne kantoor ook beschikken over een bancontact. Even verderop vindt u onze nieuwe, toegankelijke Medishop. Daar kunt u terecht voor medisch en paramedisch materiaal. Jonge mama, tijdelijk minder mobiel of een dagje ouder, iedereen vindt materiaal op zijn maat, in een wereld op zijn maat. Meer info over deze nieuwigheden? www.fsmb.be

U kunt een afspraak maken met een van onze mutualistische raadgevers voor een gesprek in alle vertrouwen. U kunt zo bijvoorbeeld uw hospitalisatieverzekering, de aanvullende verzekering, inschrijving, arbeidsongeschiktheid of uw verhoogde tegemoetkoming/OMNIO bespreken. Waar kan u hiervoor terecht? Aarschot - Bogaardenstraat 25 Tel. 016 56 74 31 woensdagnamiddag Brussel - Zuidstraat 111 Tel. 02 506 96 03 maandagvoormiddag Elsene - Vleurgatsesteenweg 19 Tel. 02 649 50 64 donderdagnamiddag Halle - Molenborre 15 Tel. 02 360 30 39 dinsdagnamiddag Leuven - Mechelsestraat 70/72 Tel. 016 22 57 04 maandagnamiddag Liedekerke - Stationsstraat 1 Tel 053 66 90 89 donderdagnamiddag Tienen - Grote Markt 42/1 Tel. 016 81 23 23 donderdagnamiddag Hoe maakt u een afspraak? Neem contact op met het kantoor van uw keuze of bel 02 506 96 11.

GEZINNEN 15

FSMB-leden die in regel zijn met de aanvullende verzekering, genieten 25 % korting op een kamer met ontbijt (niet geldig op de speciale promoties).

Castel Les Sorbiers

Aan de oever van de Maas, in een park van 18 hectare, biedt Castel Les Sorbiers u: Exclusief arrangement voor leden FSMB Ons aanbod: Winterpromotie (4 overnachtingen = 2 overnachtingen betalen in halfpension) - 4 overnachtingen met ontbijtbuffet - 4 avonden driegangendiner Dit arrangement is enkel geldig op weekdagen van 12 tot 30 november 2013. Castel Les Sorbiers asbl Centre de tourisme social Rue des Sorbiers, 241 B-5543 Heer-sur-Meuse (Hastière) Tel.: 082 64 31 11 Fax: 082 64 31 99 E-mail: [email protected] www.castellessorbiers.be

Uitzonderlijke prijs: 204 euro/persoon in tweepersoonskamer Voor informatie en reservatie: 082 64 31 11

Zin in een portie ontspanning met het gezin of onder vrienden?

In onze vakantiecentra aan de Kust of in de Ardennen zit u goed. Onze centra ontvangen u in comfortabele kamers en toveren kwaliteit op uw bord. FSMB-leden die in regel zijn met de aanvullende verzekering, genieten een korting op een kamer met ontbijt (niet geldig op de speciale promoties).

Domein Westhoek

In het hartje van de duinen, op 800 meter van het strand, nodigt Domein Westhoek u uit voor: Kustpromotie 2013 Twee overnachtingen met ontbijtbuffet Een verblijf halfpension (koud en warm buffet) Welkomstcocktail

Domein Westhoek vzw Centrum voor sociaal toerisme Noordzeedreef, 6-8 B-8670 Oostduinkerke Tel.: 058 22 41 00 Fax: 058 22 41 99 E-mail: [email protected] www.domein-westhoek.be

Standaard (max. 2 pers.) 138 euro/persoon Single: +28 euro

Comfort (max. 2 pers.) 147 euro/persoon Single: +28 euro

Luxe (max. 3 pers.) 152 euro/persoon Single: +28 euro

Prestige (max. 4 pers.) 156 euro/persoon Single: +28 euro

Contacteer ons voor meer details.

KIND ‹ 12 jaar 20 euro/kind

Programma Vrije Tijd & Gezondheid We gooien weer een aantal registers voor jullie open! Een aantal boeiende bedrijven zetten hun deuren speciaal voor ons open om jullie een unieke blik achter de schermen te gunnen. En over uniek gesproken ... Ooit al eens een hoogte van meer dan 70 meter overbrugd per boot? Wel, ook dat kan! Maar we laten jullie nog veel meer proeven, soms letterlijk. Want daar gaat het uiteindelijk over ... over proeven van het leven!

Redactionele advertentie door de vzw S'Academie / Vrije Tijd & Gezondheid / CEV

De ploeg van Vrije Tijd & Gezondheid

Vrije Tijd & Gezondheid 17

Curieuze neuzen

Infosessies bestaan er in alle soorten en maten. Louter informatieve lezingen of ontspannende voordrachten. Er zijn thema's genoeg om ieders aandacht te trekken. Onze algemene gezondheid is in onze welvarende maatschappij een bekommernis. Zowel lichamelijk als geestelijk zoeken we naar een verantwoord en aanvaardbaar evenwicht.

SLAAP-WEL y

Het overkomt iedereen wel eens: de slaap wil maar niet komen ondanks het woelen, keren en schaapjes tellen. Meestal lost dat kleine euvel zich de volgende nacht alweer vanzelf op. Als je echter gedurende een langere periode niet goed slaapt en hierdoor overdag last begint te ondervinden, is er sprake van een slaapstoornis. Naargelang de duur, het tijdstip en de kwaliteit van de slaap, zijn er verschillende soorten slaapstoornissen te herkennen. Welke de verschillen zijn, de oorzaken en de gevolgen, komen we te weten tijdens deze uitgebreide voordracht. We sturen je daarna naar huis met een heleboel tips die je hopelijk mooie dromen opleveren. Prijs? 5 euro Waar en wanneer? Dinsdag 3 september, 19.30 tot 21 uur: CC De Warande Liedekerke Dinsdag 10 september, 19.30 tot 21 uur: kantoor Vilvoorde Dinsdag 17 september, 19.30 tot 21 uur: kantoor Aarschot Dinsdag 24 september, 19.30 tot 21 uur: kantoor Landen

PLASTISCHE CHIRURGIE, E(S)TH(ET)ISCH VERANTWOORD? y

Er wordt gezegd dat ware schoonheid vanbinnen zit en dat wat telt, het innerlijke is. Eerlijkheidshalve moeten we echter toegeven dat het toch niet allemaal zo eenvoudig is. De invloed van het schoonheidsideaal is daaraan niet vreemd. Er zijn kanalen genoeg waarlangs het ideaalbeeld ons bereikt en ons laat zien hoe een mooie, succesvolle man of vrouw eruit moet zien. En ja, daar spiegelen we ons aan en dus zijn er steeds meer mensen die zich laten verleiden tot een of andere vergroting of verkleining, correctie of lifting. Welke schoonheidsreden het ook mag zijn, wat voor de ene aanvaardbaar is, gaat er voor de andere al gauw over. Tijdens deze voordracht gaan we dieper in op deze materie. Er wordt verteld over de grote ontwikkelingen die de plastische chirurgie de laatste decennia heeft doorgemaakt en wat het verschil is tussen reconstructieve en esthetische chirurgie. En al snel zal duidelijk worden dat heel wat van deze ingrepen veel meer zijn dan alleen maar een verhaal over uiterlijk alleen. Prijs? 5 euro Waar en wanneer? Dinsdag 12 november, 19.30 tot 21 uur: CC De Warande Liedekerke Dinsdag 19 november, 19.30 tot 21 uur: zaal Morgenrood, kantoor Leuven

MINDFULNESS y

Thuiskomen bij jezelf

Wist je dat jezelf ontspannen en je rustig voelen, gewoon lekker in je vel zitten, voor de mensen een natuurlijke zaak is? Helaas verliezen we deze eigenlijk doodgewone natuurlijke toestand al gauw door alle druk die we van buitenaf (denken te) ervaren. Mindfulness is daarom een goede manier om (opnieuw) te leren ontspannen in onze normale toestand van rust en aandacht. Praktisch gezien doen we dit door middel van eenvoudige bewegingsoefeningen, milde ademhalingstechnieken, zit-, lig- en wandelmeditatie en zelfreflectie. Wanneer? Wekelijks vanaf donderdag 19 september van 10 tot 11.30 uur Waar? Zaal Morgenrood, kantoor Leuven Prijs? 60 euro (10 lessen) Benodigdheden? Gemakkelijke kledij, een dekentje (om niet af te koelen tijdens de ontspanningsoefeningen) en een meditatiekussen (op termijn).

18 Vrije Tijd & Gezondheid

Workshops

Xanten

INTO VINTAGE y

Vintage is hip! We gaan tijdens deze creatieve workshop dan ook ijverig aan de slag met zelfgemaakte plakroosjes, cameo's, bloemetjes en blaadjes, ... en maken zo ons eigen sieraad. Je kan kiezen voor (oor-)ringen, een halssnoer, een broche, een haarspeld of je gaat all the way en maakt een volledig setje. We leren glazen cabochons te verwerken,

motieven ponsen, dubbele oogjes maken met een aangehechte t-pen, werken met twee-componentenlijm en proberen een splittang in bedwang te houden. Maar bovenal gaan we naar huis met een zelfgemaakt prachtig vintage juweel! Waar en wanneer? Dinsdag 8 oktober, 19 tot 22 uur: CC De Warande Liedekerke Dinsdag 22 oktober, 19 tot 22 uur: zaal Morgenrood, kantoor Leuven Prijs? 22 euro. Deze prijs omvat deelnamegeld, vintage prentjes en plaatjes, koffie, thee, frisdrank, zoetigheid gedurende de workshop en professionele begeleiding. Materiaal is ter plaatse te betalen.

MARSEPEIN EN CHOCOLADEATELIER y

Thema Sinterklaas

Wie stout is, krijgt de roe, maar wie zoet is, krijgt lekkers. Zélf gemaakt lekkers dan nog wel. Tijdens deze 3 uur durende workshop gaan we aan de slag met chocolade en marsepein. We krijgen eerst nog wat uitleg en een filmpje 'van cacaoboon tot chocolade' te zien. En daarna is het zover! Schorten worden voorgebonden, haren netjes vastgezet en handen uit de mouwen! We mouleren chocoladeletters en -cijfers en ook een Sinterklaas of Zwarte Piet mag niet ontbreken. We maken ook nog iets in marsepein maar wat dat wordt, blijft nog even een verrassing ... Wanneer? Woensdag 20 november van 19 tot 22 uur Waar? Sjolaa, Geerdegamvaart 137, Mechelen Prijs? 48 euro. Deze prijs omvat koffie, thee, frisdrank en pralines/chocolade gedurende de workshop, schorten, haarnetjes, het nodige kleine materiaal en natuurlijk voldoende chocolade (met een winkelwaarde van 25 euro), verpakking voor de gemaakte stukken en professionele begeleiding.

SUSHI WORKSHOP y

Zen op je bord

Is het de eenvoud, de kwaliteit? Of zijn het de pure en gezonde bereidingen? Feit is, dat de Japanse keuken steeds meer aan populariteit wint. Geen ingewikkeld koken, maar er wel op gericht om de natuurlijke smaak van de producten te ervaren. Vele ingrediënten maar wel apart geserveerd om elke smaak tot zijn recht te laten komen. Kortom, het draait allemaal rond harmonie. Tijdens deze workshop maken we een vijftal 'types', passen we Japanse rijst toe met diverse ingrediënten zoals kippenwit, garnalen en surimi in combinatie met heel wat groenten, wasabi en soyasaus. Wanneer? Dinsdag 10 december van 19.30 tot 21.30 uur Waar? Japans Centrum, Linterseweg 108, Zoutleeuw Prijs? 48 euro. Deze prijs omvat alle ingrediënten, rolmatje en spatel, receptenfolder, water, koffie, thee en professionele begeleiding.

Vrije Tijd & Gezondheid 19

Sportiviteiten, kuitenbijters, natuur- en themawandelingen

OP SNEUKELTOER IN MECHELEN

Donderdag 26 september – 14 tot 16 uur y

Ontdek Mechelen aan de hand van een natje en een droogje. Tijdens deze wandeling krijg je volle verhalen en interessante rariteiten te horen over deze aartsbisschoppelijke stad, terwijl de Bourgondiër in jou wordt verwend met enkele proevertjes in soms heel authentieke zaken in de binnenstad. Prijs 15 euro Afspraak Grote Markt, Mechelen

DE BRABANTSE KOUTERS OP HUN BEST (10 km)

Zondag 29 september – 14 tot 16.30 uur y

Nergens anders ligt de provincie er zo plat bij als hier. Bijna zo rimpelloos als het meer van Hofstade, aan de andere kant van Zemst. Aan de ene einder komen de torens van Mechelen in beeld, aan de andere kant de koeltorens van Vilvoorde. Naar culturele of andere curiositeiten moeten we onderweg niet zoeken. Vandaag zweren we bij pure landelijke rust op een van de weinige plekken waar die nog te vinden is langs de gonzende as Brussel-MechelenAntwerpen. Prijs 3 euro Afspraak Kerk Laar (Zemst), Humbeeksebaan

WERCHTER, DE OORVERDOVENDE STILTE VAN EEN ROCKDORP (7,3 km)

Zondag 27 oktober – 14 tot 16 uur

Er kronkelen vele kilometers wandeling door Brabantse weilanden. Bespikkeld met witblauwe melk- en vleeskoeien, bewaakt door jagende buizerds. Nu eens begrensd door woonwijken, dan weer door landelijke dorpjes of een bos. Maar slechts een van die weiden staat op de wereldkaart: de festivalweide van Werchter. Die doen we zeker ook aan, nu wel decibelvrij. Minder bekend is dat Werchter op een geografisch kruispunt ligt: de Demer scheidt de Zuiderkempen van het Hageland en de Dijle begrenst de witloofstreek aan haar linkeroever. Prijs 3 euro Afspraak: Kerkplein Werchter, Sint-Jansstraat

DE (ENIGE ECHTE) SPOTTERSWANDELING (14 km) y

Zondag 24 november – 14 tot 17 uur

Op deze tocht gaan we niet op zoek naar natuur- of stiltegebieden. De vogels die we tijdens deze wandeling spotten, fluiten niet. Ze bulderen. Blinkende beesten met beschilderde staartvinnen en soortnamen als 20 Vrije Tijd & Gezondheid

Airbus, Boeing, Avro, Fokker, enz. Met wat geluk is er een 'koningsarend' bij zoals de Jumbo Jet. Of misschien een Airbus A380, momenteel de twee grootste toestellen. Maar misschien is de grootste verrassing, het natuurlijke landschap. Die ongeschonden vlakte van bijna 1000 ha tussen Erps-Kwerps, Nederokkerzeel en Steenokkerzeel waaruit hier en daar een torenspits komt piepen. Want ook als de luchtreuzen niet op het appel zijn, betekent wandelen hier echt een bas in deze volle Brabantse weidsheid. Prijs 3 euro Afspraak: Kerk Nossegem

OVER "GANZEPOTEN" EN DROGE DELLEN (8,5 km) y

Zondag 8 december – 14 tot 16 uur

Om aan de vraag van hout tegemoet te komen, werden er vanaf 1785 tientallen hectaren beukenbomen geplant in wat we nu kennen als het Zoniënwoud. Het woud heeft zijn bijnaam van 'beukenkathedraal' dan ook niet gestolen. Het is er nu onbekommerd rondtrekken van delle naar delle, droge dalen die zich kronkelend door het bos een weg zoeken. We gaan er op zoek naar de dellen die bij de Ganzepootvijver de IJse doen ontstaan. Prijs 3 euro Afspraak: Parking Ganzepootvijver, Duboislaan (verbindingsweg Groenendaal – Sint-Genesius-Rode)

Uitjes

Eindelijk! Na een drukke werkweek en het gespurt van her naar der, staat het weekend voor de deur en kunnen we even tijd nemen om de alledaagse beslommeringen te vergeten. Het uitgelezen moment dus om een uitstapje te plannen, met het hele gezin, gewoon gezellig met z'n tweetjes of rustig alleen erop uit te trekken. Met een overvloed aan musea, bezienswaardigheden en culturele hoogstandjes blijft er straks geen weekend meer ongemoeid!

BRADERIE RIJSEL y

Zaterdag 31 augustus Vrij bezoek aan de braderie.

Prijs 15 euro (niet-leden 20 euro). Deze prijs omvat busvervoer, drinkgeld chauffeur, begeleiding en verzekeringen. Busvervoer Opstapplaatsen in Brussel, Leuven en Halle. (Uren volgen later.)

WELCOME @ MARIE'S GARDEN y

Zondag 8 september – 14 tot 16 uur Gratis

Voor wie het beu is om meer te betalen voor biologisch geteelde groenten, is er goed nieuws! In de boomgaard en moestuin van Dimitri en Alexandra groeien en bloeien de groenten, het fruit en de bloemen dat het een lieve lust is. In hun 'openluchtwinkel' staan niet minder dan veertig verschillende variëteiten. Zo zijn er niet alleen de traditionele groenten en fruit zoals appels, aardbeien, sla en wortels, maar ook de vergeten groenten zoals pastinaak, snijbiet en patisson. Alleen, al deze producten worden niet naar de winkels gedragen, maar wachten op jullie om geplukt te worden! Handen uit de mouwen dus en komen plukken maar! Aardappels, bloemkolen, courgettes en spinazie zijn maar een paar groenten die in september rijp zijn en geoogst mogen worden. En wat dachten jullie van wat aardbeien, blauwe bessen en framboosjes om mee naar huis te nemen? We krijgen eerst een woordje uitleg over het bedrijf, de akkers en hoe de pluk nu precies in zijn werk gaat om daarna zelf aan de slag te gaan. Een aanrader voor jong en oud! Waar? Marie's Garden, Valkenweg 116, Overijse

PROEVEN VAN SPRANKELEND DIJLELAND y

Zondag 22 september – 14 tot 16 uur y

Al in het jaar 1121 plantte hertog Godfried in Leuven een wijngaard aan. Paul Vleminckx en An Lefever deden hetzelfde in 1994, ditmaal met een handje deskundige hulp van specialisten uit de Champagnestreek. Eerst plantten ze in Oud-Heverlee 21.000 wijnstokken aan, maar de wijn werd er zo goed gesmaakt dat dit al snel te weinig bleek. Vandaag groeien er op het prachtige wijndomein Chardonnay Meerdael niet minder dan 60.000 druivenstokken. De edele Chardonnaydruif leverde een mousserende Blanc de Blanc op, gemaakt volgens de méthode traditionelle. Een sprankelende schuimwijn met een zacht karakter en een delicaat aroma van lentebloesem en rijp fruit. Dat vraagt om geproefd te worden! Nog even geduld, eerst nog kennismaken met het bedrijf, de productie en het domein en dan ... proost! Prijs? 9 euro Waar? Chardonnay Meerdael, Monarkenweg 50, Oud-Heverlee

Vrije Tijd & Gezondheid 21

Uitjes

Gent

SPECTACULAIRE LIFTEN TIJDENS UNIEKE BOOTTOCHT

Zondag 29 september – 9 tot 18 uur y

Met deze boottocht nemen we deel aan een van de meest spectaculaire boottochten in België! We vertrekken met de bus vanuit Halle naar de voet van de lift in Strépy-Thieu waar ons een uiterst merkwaardige dagtocht op het Centrumkanaal en het kanaal Charleroi-Brussel wacht. Ooit zorgde het zwarte goud uit de koolmijnen van 'Le Centre' voor een bloeiende scheepvaart op deze wateren. Vandaag is het vrachtverkeer eerder beperkt, maar vinden in de plaats duizenden passagiers per jaar de weg naar de imposante scheepsliften in de regio. We maken de passage mee over het Hellend Vlak van Ronquières en door de hypermoderne scheepslift van Strépy-Thieu. Twee indrukwekkende kunstwerken die een hoogteverschil van 70 meter overbruggen! Het wordt dus met grote ogen bewonderend kijken en genieten van deze unieke ervaring. Onderweg worden ook nog de sluizen van Ittre en Lembeek aangedaan en genieten we ondertussen van prachtige vergezichten en landschappen.

22 Vrije Tijd & Gezondheid

Waar? Suikerkaai 15, Halle Prijs 30 euro voor volwassenen / 25 euro voor kinderen (<3 jaar: 7 euro) Deze prijs omvat transfer met bus van Halle naar Strépy-Thieu, boottocht, begeleiding en verzekering. Dranken verplicht aan boord, picnic zelf voorzien.

gekruid met heel wat interessante weetjes over ontsnapte arbeiders, de Leie en de belangrijke rol van water als transportmiddel vroeger en nu. Prijs? 15 euro Waar? Inschepen aan het Groene Boothuisje, Korenlei 4a, Gent

GENT, 100 JAAR VOORUIT

Zondag 20 oktober – 14 tot 15.30 uur

Zondag 3 november – 13 tot 16 uur (inclusief drankstop)

y

y

100 jaar geleden vond in Gent een wereldtentoonstelling plaats. Ter gelegenheid hiervan trok de socialistische beweging het Feestlokaal van Vooruit op. 2013 is voor Gent dus een feestjaar. Een jaar waarin verleden, heden en toekomst in the remix worden gegooid. Wij gaan op zoek naar het Gent van toen. Gent als bakermat van de socialistische geschiedenis waarin zowel de industrialisatie en de arbeidersstrijd als de sociale geschiedenis en de Vooruit centraal staan. Maar we doen dit niet zomaar ... we ontdekken het 19e- en 20e-eeuwse Gent van op het water! We stappen aan boord van de Rode Vloot en krijgen een verrassend nieuw zicht op vertrouwde en minder bekende plekken in Gent. Tijdens dit anderhalf uur durende boottochtje, horen we over het rijke rode verleden en wordt het verhaal

JUH PAARDJE JUH!

Stilte, bos, heide, natuur, oude dreven, ... de bossen van Averbode en Herselt zijn een van de mooiste plekjes van de kempen. Wat ooit privéeigendom was van de familie de Merode is nu een 15 km² groot domein dat zich uitstrekt over de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant. In lang vervlogen tijden verplaatste die familie de Merode zich per paard van de ene plek naar de andere. Wat zouden jullie ervan denken mochten wij dat nu ook eens doen? Zelf paardrijden!? Inderdaad! Dankzij de ervaring van zowel gidsen als paarden is deze paardenwandeling geschikt voor iedereen vanaf 12 jaar en is ervaring niet noodzakelijk. Heerlijk toch!? In een ongedwongen sfeer te midden van een schitterende omgeving genieten van op de rug van een paard ... wedden dat alle zorgen op slag vergeten zijn? Prijs? 35 euro Waar? Elschot Stables, Diestsebaan 36a, Herselt

Kerstmarkt Bonn

OUDEJAARSCONCERT MET ANDREI LUGOVSKI

Donderdag 5 december 13 tot 18 uur y

Wedden dat dit concert ons kippenvel bezorgt? Andrei Lugovski heeft dan ook een prachtige, volle stem die niet alleen beroert, maar ook in vervoering weet te brengen. Elk lied staat bol van emotie en Andrei Lugovski weet dit als geen ander over te brengen op het publiek. Dit wordt dus genieten vanaf de eerste noot. Gegarandeerd een aanrader! Een uitgebreide receptie met hapjes en drank maken de namiddag compleet. Prijs? Leden: 25 euro zonder busvervoer / 30 euro met busvervoer Niet-leden: 30 euro zonder busvervoer / 35 euro met busvervoer

Deze prijs omvat het concert, lunchpakket bij aankomst, hapjes tijdens de pauze, uitgebreide receptie en dessertenbuffet na het concert. Waar? CC Den Amer, Nijverheidslaan 24, Diest Busvervoer Bus 1: Landen om 11 u. Tienen om 11.30 u. Bus 2: Leuven om 11.15 u., Rotselaar om 11.45 u. Bus 3: Brussel om 10 u., Halle Parking GB om 10.30 u. Bus 4: Zaventem om 10.45 u., Diegem om 11.15 u., Vilvoorde om 11.30 u. Bus 5: Affligem om 10.45 u., Merchtem om 11.15 u. Opgelet: toegangskaarten dienen betaald te worden binnen de 7 dagen na inschrijving.

KERSTMARKT IN BONN

Zaterdag 21 december y

Op amper twee uur rijden van Brussel ligt de voormalige hoofdstad van de Bondsrepubliek Duitsland. Aan de voet van de kathedraal en in de aanpalende straatjes ontvouwt er zich elk jaar opnieuw een fonkelende kerstmarkt. Geniet van de bedwelmende geur van warme wijn, peperkoek en worst en verlies jezelf in het gezellige labyrint van steegjes en pleintjes. Vrij bezoek aan de kerstmarkt. Prijs Leden: 15 euro Niet-leden: 18 euro Deze prijs omvat busvervoer, begeleiding, verzekering en drinkgeld chauffeur. Busvervoer Vanuit Brussel, Vilvoorde, Zaventem, Halle, Leuven, Tienen en Landen (uren volgen later).

Vrije Tijd & Gezondheid 23

Uitjes

Red Panache Star

HOE VER ZOU JIJ GAAN VOOR DE LIEFDE?

Zondag 12 januari – 14 tot 15.30 uur

y 'In 1906 ging ik in Antwerpen aan boord van de Lake Michigan om naar mijn lief in New York te gaan. We ontmoetten elkaar enkele jaren eerder via mijn werk in de snoepjesfabriek in Odessa. Zij trok met haar familie naar New York, ik bleef achter maar reisde later duizenden kilometers om opnieuw bij haar te zijn. Als je mij dus vraagt hoe ver ik zou gaan voor de liefde, dan is mijn antwoord: ver, heel ver.' Aan het woord is Abram

Spiwak, een van de miljoenen mensen die tussen 1873 en 1934 vertrokken vanuit Antwerpen op zoek naar de liefde, het geluk of een beter leven in de Verenigde Staten en Canada. Het Red Star Line Museum opende zonet zijn deuren in de oorspronkelijke gebouwen waar de derdeklaspassagiers werden gecontroleerd voor ze aan boord mochten. Een gloednieuw museum om deze bijna vergeten geschiedenis opnieuw tot leven te wekken. Vanuit verschillende invalshoeken krijgen we ontelbare verhalen en getuigenissen te zien en te horen. Het is zowel een Antwerps verhaal over de stad en haar haven als een Europees verhaal over de grote trek naar het Westen. Net zoals het evengoed een Amerikaans verhaal is over the American Dream en de band 24 Vrije Tijd & Gezondheid

die miljoenen Amerikanen hebben met Europa. Maar laat het bovenal een tijdloos en een universeel verhaal zijn ... een verhaal over migratie, over alles achterlaten voor een, hopelijk, beter leven. Rondleiding met gids. Prijs? 10 euro Waar? Red Star Line Museum, Montevideostraat 3, Antwerpen

ACHTER DE SCHERMEN VAN HET NATUURHULPCENTRUM

Zondag 2 februari – 14 tot 16 uur

We starten met een film waar we een aantal bijzondere momenten te zien krijgen. Daarna brengen we een bezoek aan de revalidatiekooien, lopen we door de intensive care-afdeling, de operatiekamer en de hokken met geblesseerde wilde dieren. Om over de readaptiekooien, de egelhokken, de watervogelverblijven en de vossenkooi nog maar te zwijgen ... Prijs? 6 euro Waar? Natuurhulpcentrum, Industrieweg Zuid 2051, Opglabbeek

y

Het begon allemaal in 1976 in een 'tuinhuisje' van amper 6 bij 3 meter waar er net genoeg plaats was voor een piepklein bureautje en een viertal kooien. Een initiatief uit liefde voor de natuur dat uiteindelijk uitgroeide tot het Natuurhulpcentrum, vandaag het grootste en meest professionele opvangcentrum voor wilde en gewonde dieren in de Euregio. Wat het Natuurhulpcentrum allemaal doet, komen we tijdens deze boeiende rondleiding ongetwijfeld te weten. Noteer nu al in je agenda …

SCHLAGERLAND 2014!

Zondag 6 juli 2014

De vzw's van de FSMB pakken in de zomer van 2014 uit met een gloednieuw concept … een Schlagerfestival voor jong en oud! Attracties voor de allerkleinsten, verschillende informatie-, eet- en drinkstanden en uiteraard een waaier aan Vlaamse zangers. Een niet te missen dag!

Meerdaagse verblijven

Disneyland Parijs

Weekend Disneyland Parijs

Zaterdag 19 en zondag 20 oktober y

Ga met ons mee naar de wondere wereld van Disneyland Parijs, dé plek waar kinderdromen uitkomen! Alle ingrediënten voor een spetterend weekend zijn in veelvoud aanwezig: flitsende attracties, een magische parade en alle Disney-figuren! We vertrekken zaterdag erg vroeg, om zolang mogelijk te kunnen genieten van Disneyland. We logeren in een hotel buiten het park en we hebben de mogelijkheid om zowel Walt Disney Studios Park als Disneyland te bezoeken. Prijs? Leden: 130 euro / niet-leden 155 euro / supplement single: 45 euro Deze prijs omvat overnachting in hotel (buiten het park) op basis van kamer met ontbijt, 2 dagen park (1 park per dag!), busvervoer, begeleiding en verzekeringen. Opstapplaatsen Tienen, Landen, Leuven, Brussel en Halle (uren volgen later).

in hotel (buiten het centrum) op basis van kamer met ontbijt, busvervoer, begeleiding en verzekeringen. Opstapplaatsen Brussel, Halle, Leuven

CITYTRIP CARNAVAL VENETIË Donderdag 20 tot maandag 24 februari y

Prachtige kostuums, opzichtige pruiken en de typische maskers. Carnaval houdt Venetië 10 dagen lang in haar greep. Laat je meeslepen door de uitbundigheid van de duizenden toeschouwers, geniet van de heerlijke Italiaanse keuken en van de unieke pracht van deze bijzondere stad. We verblijven in halfpension in een 3*-hotel in Lido Di Jesolo. Ook een begeleid bezoek aan de stad en een boottocht vanaf de Punta Sabioni zijn inbegrepen in de prijs.

WEEKEND LONDEN

ZONVAKANTIE TURKSE RIVIERA Zaterdag 5 tot zaterdag 12 april y

Het prachtige 5*-hotel Siam Elegance hotels & SPA bezorgt je een zorgeloze vakantie in een oase van luxe. Het hotel ligt aan de Turkse kust en op slechts 40 km van Antalya, een van de populairste, toeristische centra in Turkije. Dit gebied staat ook wel bekend als de parel van de Mediteraan en heeft een rijke natuurlijke omgeving. Op het programma staan natuurlijk veel zon, zee en strand, maar ook een bezoek aan Antalya, een mooie boottocht en een bezoekje aan een typische Turkse markt. Kortom, de perfecte vakantiebestemming. Prijs? Leden: 599 euro / niet-leden 664 euro / supplement single: 110 euro Deze prijs omvat chartervluchten Brussel – Antalya – Brussel, transfer van de luchthaven naar het hotel en terug, 7 nachten in hotel Siam Elegance Hotels & Spa (5*) op basis van all inclusive, Nederlandstalige begeleiding gedurende het volledige verblijf en een excursie naar Antalya met boottocht.

Zaterdag 18 en zondag 19 januari y

In Londen komen een rijke geschiedenis en een bruisend heden samen tot leven. Een mix van ontelbare musea, galerijen, vernieuwende architectuur, bars, ... Kortom activiteiten voor jong en oud. En last but not least, is Londen natuurlijk ook een heerlijke plek om te shoppen. We overnachten in een comfortabel 4*-hotel. Laat je verleiden en vertrek samen met ons! Prijs? Leden: 115 euro / niet-leden 140 euro / supplement single: 35 euro Deze prijs omvat shuttle, overnachting

VAKANTIEBROCHURE

Prijs? Leden: 305 euro / niet-leden 330 euro / supplement single: 60 euro Deze prijs omvat overnachting in een 3*-hotel (buiten het centrum) op basis van halfpension, overzet met boot van Punta Sabione-Venetië h/t, gidsbeurt Venetië, busvervoer, begeleiding en verzekeringen. Opstapplaatsen Brussel en Leuven.

Al deze reizen vind je terug in onze nieuwe vakantiebrochure 2014. Aarzel niet om deze aan te vragen! De aangeboden reizen worden georganiseerd door: 1 VTF België vzw: ondernemingsnummer 0460.969.536 vergunning categorie A 5336 1 CTT: ondernemingsnummer 0867.164.657 vergunning categorie A 6259

Vrije Tijd & Gezondheid 25

Leuke luikjes

Er zijn zo van die onderwerpen waarover je maar niet uitgepraat raakt. Het zou dan ook oneerlijk zijn tegenover deze thema's om hieraan enkel een ogenblik te wijden. Meer voldoening geeft het echter om er wat langer bij stil te staan, ons te laten onderdompelen en te genieten van hun veelzijdigheid. We stellen volgend 'leuk luikje' maar wat graag aan je voor!

ACHTER DE SCHERMEN VAN ONZE MEDIA Kranten, tijdschriften, tv-journaals, ... het zijn maar een aantal media die ons dagdagelijks op de hoogte brengen van wat er in de wereld gebeurt. Dat we daar alle dagen gebruik kunnen van maken vinden we maar meer dan normaal. We staan niet stil bij de tientallen tijdschriften en weekbladen die de rekken van de krantenwinkel vullen en ook niet bij het feit dat er talrijke dagbladen bestaan naar ieders denken en goeddunken. Hetzelfde met wat we horen op radio en zien op televisie. Je stemt gewoon af op de zender waar je je het best bij voelt. Ook naar het nieuws kijken en de actualiteit volgen kan nu bijna de ganse dag door. Maar hoe komt al dat nieuws tot stand? Hoe geraken die 'boekskes' gedrukt en hoe geraken ze in de winkel of in onze brievenbus? Hoe komen beelden tot in onze woonkamer ? Om dit alles te weten te komen nemen we een aantal boeiende bedrijven onder de loep. Bedrijven die dag en nacht voor ons werken en op volle toeren draaien opdat wij elke dag onze portie nieuws en informatie zouden hebben. Een blik, op onze blik op de wereld ...

26 Vrije Tijd & Gezondheid

BEZOEK AAN DE VRT

Woensdag 15 januari – 14 tot 15.30 uur y

Moeten we de VRT nog voorstellen? Eén, Ketnet, Canvas op televisie, maar ook Radio 1, Studio Brussel, Klara, MNM, ... werken onder de vleugels van de VRT. En hebben jullie sporza.be, deredactie.be en cobra.be al ontdekt? Hoe dan ook, tijdens onze rondleiding wordt een duidelijk beeld geschetst van de belangrijke rol die radio, tv en online in ons dagelijks leven spelen. Er wordt uitgelegd hoe de programma's tot stand komen en we worden meegenomen in de regiekamers, radioen televisiestudio's en we leren in de demoruimte hoe het weerbericht wordt gemaakt. En wie weet lopen we daar Frank Deboosere himself wel niet tegen het lijf ... Prijs? 5 euro Afspraak? Ingang VRT, aan het Karabiniersplein, Henri Evenpoelstraat, Brussel

OP BEZOEK BIJ DE KRANT

Vrijdag 31 januari (datum onder voorbehoud) – 21.30 tot middernacht y

In 1994 was de printafdeling van het bedrijf De Persgroep in volle expansie. Het Laatste Nieuws was aan een nooit geziene opmars begonnen, Dag Allemaal was razend populair en met De Morgen had de groep een sterke speler in het segment van de kwaliteitskranten. De drukpers kon het volume al snel niet meer aan. Er kwam een tweede machine, een derde, een vierde. Nog was het niet voldoende. En toen begon het. Het begon met een ideetje. Maar gaandeweg nam het concrete vormen aan, om ten slotte uit te groeien tot een revolutie in de Belgische drukkerswereld. Er kwam visie aan te pas, lef en creativiteit, en een paar stevige schouders om een ambitieus project te schragen. Maar als je dan toch van nul begint, dan kun je het evengoed grondig aanpakken, werd er geredeneerd. Het werd het perfecte plan: een gloednieuw bedrijfsgebouw, de meest geavanceerde drukpers in de wereld, en een ideale werkomgeving. Het resultaat is epc Printing tomorrow in Lokeren. We maken kennis met het bedrijf, worden rondgeleid en krijgen de drukpers in volle actie te zien! We gaan naar huis met een hoop aan informatie en met de weekendkrant, létterlijk vers van de pers, onder de arm. Prijs? 5 euro Afspraak? Epc Print Center, Brandstraat 30, Lokeren

Diversen

Je lidkaart is geld waard!

Op vertoon van je lidkaart van Vrije Tijd & Gezondheid vzw, kan je genieten van diverse kortingen:

Arena Sport nv

Dorne Sport

Hasseltsebaan 17, 3290 Deurne-Diest 10 % korting

Trampolineshop

Halensebaan 148, 3290 Diest 5 % korting

Leuvensebaan 44, 3120 Tremelo Kortingsbon van 20 euro (bij aankoop van min 50 euro materiaal)

Fitness Demiester Bierbeek

Aikido met Ki vzw

Body & Vision

MB Sport

Bergstraat 10, 3360 Bierbeek 5 % korting

Parijsstraat 44, 3000 Leuven Kortingsbon van 10 euro

Polysport Ski Snowboard Tennis Hockey Mechelsesteenweg 153, 1970 Wezembeek-Oppem 10 % korting

Jurlie Sport

Markt 13-14, 1740 Ternat 10 % korting

Keizer Karelstraat 111, 1000 Brussel 10 % korting bij abonnement

Steenweg op Brussel 258, 1780 Wemmel 20 % op voetbalschoenen, 10 % op toebehoren

Score 10 (Body-building en fitness) Kroonveldstraat 21, 1020 Laken 25 % bij abonnement

Thermen Tadema in Halle Speciale arrangementen

Arrangement 1 Ingang thermen, gelaatsverzorging, pedicure en zonnebank. Voordeel 74 euro ipv 98 euro Arrangement 2 Ingang thermen, lichaamsmassage met essentiële oliën (30 min). Voordeel 48 euro ipv 54 euro

Andere voordelen

Voordelig tarief op maandag, dinsdag en donderdag van 10 tot 11 uur. Ingangsprijs thermen: 17 euro ipv 19 euro Gratis sessie aquagym ter waarde van 10 euro Speciaal tarief jaarabonnement: 400 euro ipv 450 euro Locatie Thermen Tadema, Ninoofsesteenweg 661, Halle 02 361 10 20

Vrije Tijd & Gezondheid 27

Vrije Tijd & Gezondheid in de praktijk

S’académie en pratique

Algemene voorwaarden Vrije Tijd & Gezondheid vzw Mussenstraat 17-19, 1000 Brussel Telefoon: 02 546 15 09 Fax: 02 546 14 54 e-mail: [email protected] Internet: www.fsmb.be Bankrekening: 310-1324312-57 Wanneer kan je ons bereiken? We zijn elke weekdag bereikbaar van 8.30 tot 12 uur en van 13 tot 16.30 uur (vrijdag tot 15 uur). Lid zijn van Vrije Tijd & Gezondheid vzw betekent… 1 tegen voordeeltarief deelnemen aan onze activiteiten. 1 verzekerd zijn tijdens de activiteit. 1 nieuws krijgen over het aanbod. Lidmaatschap Het lidmaatschap is gratis voor de leden van de Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant en bedraagt 50 euro voor de niet-leden. Lidmaatschap en inschrijving activiteiten Om lid te worden, stuur je het inschrijvingsformulier (zie onderaan) volledig ingevuld terug. Dat kan per post, fax of e-mail. Let erop dat je het dateert en ondertekent. Of geef de ingevulde strook af in het dichtstbijzijnde FSMB-kantoor. Je kan op dezelfde manier inschrijven voor activiteiten. Je kan ook telefonisch intekenen mits ons daarna het inschrijvingsformulier toe te sturen. Zodra wij je inschrijving ontvangen, krijg je van ons een algemene bevestiging/factuur. De betaling gebeurt globaal of minstens één maand voor aanvang van de activiteit. Gebruik daarbij het overschrijvingsformulier dat je tevens van ons ontvangt.

28 Vrije Tijd & Gezondheid

INSCHRIJVINGSFICHE ACTIVITEITEN INSCHRIJVINGSSTROOK LIDMAATSCHAP

Ik wens mij in te schrijven voor:

Ja, ik wens lid te worden van Vrije Tijd & Gezondheid:

c Slaap-wel …./09/13 c Plastische chirurgie …./09/13 c Mindfulness Va19/09/13

Curieuze neuzen

Locatie: .......................... Locatie: .......................... Leuven

c Ik ben lid van de FSMB (306), ik

voeg hierbij een kleefbriefje van de mutualiteit. Ik ontvang gratis mijn lidkaart.

c Ik ben geen lid van de FSMB (306).

Ik wens mij lid te maken en stort hierbij 50 euro. Ik ontvang mijn lidkaart na betaling.

Naam: Voornaam: Adres: Postcode en woonplaats: E-mailadres: Telefoon (overdag): GSM: Geboortedatum: Kleefbriefje niet vergeten:

©



Workshops

c Voetverzorging bij diabetes c Marsepein en chocoladeatelier c Sushi workshop

…./10/13 Locatie: .......................... 20/11/13 Mechelen 10/12/13 Zoutleeuw

Sportiviteiten en natuurwandelingen

c Op sneukeltoer in Mechelen 26/09/13 c De Brabantse kouters op hun best 29/09/13 c Werchter 27/10/13 c De (enige echte) spottersandeling 24/11/13 c Over Ganzepoten en droge dellen 08/12/13

Uitjes

+..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c

Braderie Rijsel Marie's Garden Sprankelend Dijleland Spectaculaire liften 100 jaar Vooruit Juh paardje juh! Oudejaarsconcert Kerstmarkt Bonn Hoe ver zou jij gaan ... Natuurhulpcentrum

Meerdaagse verblijven

+..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c +..... kind. +..... volw. c

Disneyland Parijs Londen Carnaval Venetië Zonvakantie Turkije

31/08/13 Opstapplaats: .......................... 08/09/13 Overijse 22/09/13 Oud-Heverlee 29/09/13 Halle 20/10/13 Gent 03/11/13 Herselt 05/12/13 Opstapplaats: .......................... 21/12/13 Opstapplaats: .......................... 12/01/14 Antwerpen 02/02/14 Opglabbeek

19-20/10/13 18-19/01/14 20-24/02/14 05-12/04/14

Leuke luikjes Ik wens mij in te schrijven voor: c Bezoek aan de VRT c Op bezoek bij de krant

Opstapplaats: .......................... Opstapplaats: .......................... Opstapplaats: .......................... Opstapplaats: ..........................

15/01/14 Brussel 31/01/14 Lokeren

Naam en voornaam: Geboortedatum: Adres:



Woonplaats:

Wanneer u ook inschrijft met kinderen, leeftijd kinderen: Telefoon (overdag): Lidnummer(s) vrije tijd & gezondheid: E-mailadres:

Ondergetekende verklaart kennis te hebben genomen van de algemene voorwaarden, die op eenvoudig schriftelijk verzoek kunnen worden bekomen, en deze integraal en zonder enig voorbehoud te aanvaarden. Ondergetekende verklaart de nodige betalingen te zullen uitvoeren, onmiddellijk na ontvangst van de bevestiging. Handtekening en datum:

Vrije Tijd & Gezondheid 29

Programma Viva-Svv VIVA -SVV is een dynamische vrouwenorganisatie met een sterk uitgebouwd netwerk van lokale afdelingen. Gezondheidsvormingen, mondiale vorming, activiteiten voor het hele gezin, ontspanning, creativiteit of cultuur ... er is voor elk wat wils. Vlot op de pot! (Zindelijkheidstraining) Woensdag 13 november 19.30 tot 21.30 uur GC De Warande, Opperstraat 29, Liedekerke 8 euro per persoon y

Workshop pralines maken

Donderdag 28 november – 19 tot 21.30 uur Chocolaterie Delvora, Aarschotsesteenweg 2, Betekom 14 euro (lid FSMB of VIVA pashouder) – 16 euro (anderen) y

Heb jij een (cacao)boontje voor chocolade? Dan ben je de ideale persoon om in het atelier van Chocolaterie Delvora een handje te helpen. Vooraleer we aan de slag gaan, krijgen we een theoretische uitleg over chocolade en het vervaardigen van pralines. Daarna steken we de handen uit de mouwen en maken we verschillende soorten overheerlijke pralines. Omdat een goede kok altijd moet proeven, sluiten we af met een degustatie met koffie. Iedere deelnemer krijgt ook een zakje pralines mee naar huis. 30 viva

Wanneer leer je je kind op het potje gaan? Hoe krijg je je kind uit de luiers? Op welke leeftijd kan je beginnen met zindelijkheidstraining? Op al deze vragen krijg je antwoord, samen met heel wat praktische tips en technieken die kunnen helpen bij het zindelijk maken van je peuter.

Overige activiteiten

Nek-en schouderklachten Glabbeek, 22 okt – 19 tot 22 uur Opwijk, 5 nov – 19 tot 22 uur 13 euro per persoon Workshop Sushi Halle, 11 okt – 19.30 tot 22 uur lid FSMB of VIVApashouder: 13 euro / anderen: 15 euro EHBO voor baby en kind Haacht, 2 en 9 okt – 19.30 tot 21.30 uur 20 euro p.p. Positief opvoeden Holsbeek, 25 sept – 19.30 tot 22 uur 5 euro p.p. Workshop feestmake-up Machelen, 5 dec – 19.30 tot 22 uur lid FSMB of VIVApashouder: 15 euro / anderen: 17 euro

VIVA-SVV BRABANT Zuidstraat 120, 1000 Brussel Tel.: 02 546 14 01 – Fax: 02 546 14 08 E-mail: [email protected]

PUB vtf

Meer weten?

> 02 506 96 11 www.fsmb.be

:

Word lid van een sportclub! 25 euro terugbetaald aan jong en oud Socialistische Mutualiteit van brabant

Toegankelijke gezondheid voor iedereen!