Museum van de Twintigste Eeuw - Hoorn
JAARVERSLAG
2014
1
Voorwoord 2014
In 2014 vierde ons museum op bescheiden wijze het 20-jarig bestaan. Immers op 1 april 1994 gingen de deuren voor het eerst open, toen nog aan de Bierkade, en sindsdien hebben vele honderdduizenden het Museum van de 20e Eeuw bezocht. Overigens was 2014 ook het jaar dat we na 20 jaar afscheid namen van ons oude logo en de overstap maakten naar een logo dat met de emaille uitstraling prima bij ons museum past, maar vooral ook door de compactere en heldere uitvoering zowel op posters als bijvoorbeeld als banner op internet beter functioneert. Ook onze website www.museumhoorn.nl kreeg een vernieuwd jasje met grote buttons en 2014-uitstraling en – techniek. Tenslotte voerden we ook een nieuwe naam in die niet eens iedereen zal zijn opgevallen: We gingen van het lange “Museum van de Twintigste Eeuw” naar het krachtigere “Museum van de 20e Eeuw”… Gedurende het jaar waren er verschillende activiteiten en uitingen die stil stonden bij ons jubileum, maar we gingen vooral door met waar we goed in zijn: Een leuk nostalgisch museum runnen voor een breed publiek. Met uiteenlopende wisselexposities en een zich steeds verder ontwikkelende vaste collectie. Het publiek beloonde ons, zo bleek uit een enquête onder 750 bezoekers met het mooie gemiddelde schoolcijfer van 8,5. Ruim 41.000 bezoekers passeerden in dit jubileumjaar 2014 onze kassa, zo’n 6.000 meer dan het voorgaande jaar. Eigenlijk zijn onze bezoekers over alle zaken goed te spreken. En net zoals wij zelf vinden ze de huisvesting in de voormalige gevangenis op het Oostereiland zeer geslaagd. Alleen over 1 aspect ontvangen we geregeld klachten, in enquêtes, in mailtjes en op beoordelingssites… Bereikbaarheid en parkeermogelijkheden worden als slecht beoordeeld. Onze ruim 50 vrijwilligers, actief op alle fronten, en de 2,3 FTE aan betaalde krachten, ook multifunctioneel inzetbaar, hebben met veel plezier aan dit jubileumjaar gewerkt en de vele enthousiaste bezoekers ontvangen. Maar er werd in 2014 vooral aan de toekomst gedacht. Hoe blijven we als museum interessant en binden we bezoekers aan ons. We zullen de AudioTour verder ontwikkelen, meer interactie tot stand gaan brengen en meer associaties met het verleden van onze gasten opbouwen. Maar we blijven vooral het Feest der Herkenning. Hans Stuijfbergen, directeur
1
Missie
Wisselexposities 2014 Museum van de Twintigste Eeuw
Het Museum van de 20e Eeuw is een cultuurhistorisch museum dat zich, met voor het museumproduct karakteristieke middelen, wil profileren als educatieve en attractieve instelling. Het museum heeft een sociale functie en communiceert met een zo breed mogelijk publiek. Het Museum van de 20e Eeuw geeft het publiek een beeld van het dagelijks leven in de twintigste eeuw. Het museum bewaart, verzamelt en toont cultuurhistorische objecten en collecties, die te maken hebben met de Nederlandse leef-, woon- en bedrijfscultuur in de vorige eeuw. Gestart in 2013, doorlopend in 2014: 12-05-2013 t/m 01-06-2014 “De vrouw in de 20eeeuw” 13-10-2013 t/m 21-04-2014 “Herinneringen aan Nederlands Indië” 27-10-2013 t/m 29-06-2014 “Dik Bruynesteyn, 65 jaar sporttekeningen” Gestart in 2014: 19-01-2014 t/m 27-04-2014 “Lekker Bakkie” (Koffie-verzameling Mackor) 25-05-2014 t/m 22-03-2015 “Disney Mania” 12-06-2014 t/m 01-03-2015 “STOF!!” (Historie 100 jaar stofzuigers) 14-06-2014 t/m 02-11-2014 “50 jaar Beatles in Blokker” 15-11-2014 t/m 07-12-2014 “Pakhuis van Sinterklaas”
Bezoekcijfers 2014
In 2014 zijn 41.888 bezoekers geregistreerd. Bezoekerscijfers 2000-2014: 2008 57.788 2000 79.688 2009 20.185 2001 27.559 2010 23.470 2002 22.514 2011 28.422 2003 17.700 2012 41.554 2004 27.500 2013 35.737 2005 22.766 2014 41.888 2006 24.317 2007 25.816 - Entreeprijzen werden ook in 2014 aangepast. Per 1-1-2014 ging de entree voor volwassenen van € 7,- naar € 8,-. Overige tarieven werden niet aangepast. - De landelijke MuseumKaart blijft gewild en wordt veel verkocht en gebruikt (bijna de helft van onze museumbezoeken!). Over 2014 kon de landelijke stichting uiteindelijk 60 % uitkeren.
2
Activiteiten
Het museum participeerde in 2013 in verschillende evenementen/initiatieven zoals: - Landelijk Museumweekend 2014 - Kunst- en Cultuurmarkt in binnenstad Hoorn - Speeldag NL in centrum Hoorn - Diverse kortingsacties - Cultuurstrips gemeente Hoorn - Samenwerking Hoornse Musea (o.a. gezamenlijke advertenties en MuseumKrant) - Diverse museale (knutsel)activiteiten voor kinderen tijdens vakanties. - Op 4 april vierden we Burendag. Honderden ‘buren’ uit Hoorn hadden een uitnodiging ontvangen en hadden een mooie museumavond met hapjes en drankjes. - Optocht op 13 juli door binnenstad met historische kinderwagens. - Op 15 juni vierden we in ons museum het 50-jarig bestaan van Barbie met een Barbie-dag. Uiteraard kon onze unieke collectie ook bekeken worden. - Tijdens de Sinterklaas-expositie kwamen Sint en Pieten enkele malen op bezoek. Honderden kinderen konden met hen op de foto. - Met het nieuwe Van der Valk-hotel werd gekomen tot een arrangement waarbij hun gasten ook het Museum van de 20e Eeuw kunnen bezoeken. - Burgemeester Onno van Veldhuizen van Hoorn was op ons verzoek bereid om 1 dag (10 maart 2014) ‘museumdirecteur’ te zijn. Het contact verliep zeer prettig en hij stelde voor dat zijn vader, oud-burgemeester, hem zou vergezellen tijdens een rondleiding door het museum. Het evenement werd zeer goed ontvangen. - ’s Avonds organiseerde het Museum van de 20e Eeuw een Cultuurdebat dat werd geleid door burgemeester Van Veldhuizen. Zo’n 40 cultuurvertegenwoordigers waren aanwezig en praatten mee. - Rond de Sinterklaas-expositie werden 2 lezingenavonden georganiseerd.
3
Marketing en communicatie
Nostalgisch museum Kijk voor en openingstijden op fo in andere .nl rn oo museumh
De eigen museumsite www.museumhoorn.nl werd 71.961 maal bezocht in 2014. Gezamenlijke site www.hoornmuseumstad.nl 10.800 maal bezocht. Gezamenlijke site www.oostereiland.nl 16.000 maal bezocht. Er zijn eind 2014 zo’n 2204 abonnees op de digitale Nieuwsbrief. Op Twitter hebben we eind 2014 zo’n 1015 ‘volgers’. Op Facebook hebben we eind 2014 zo’n 1424 ‘Likes’. Vaste pagina en kortingsbon op www.dagjeweg.nl. Narrowcasting-systeem toont berichten op beeldscherm bij entree. Diverse banners en kortingsbonnen internet. Logo plus wisselexposities op LED-scherm gevel Oostereiland van 10 tot 22 uur. Verspreiding van 50.000 folders over ruim 600 lokaties. Expositieaffiches verspreid over circa 300 lokaties. 50 A0-borden voor exposities gedurende 8 weken langs hoofdwegen Hoorn. TV- en Radio-items op RTVNH. Honderden persberichten geplaatst in landelijke en regionale media. Advertenties in enkele toeristische media en verzamelaarstijdschrift. Gezamenlijk advertentie Hoornse musea in FreebeeMap, Parkgids, VVV-gids. Artikelen in Noordhollands Dagblad/Dagblad voor Westfriesland. Diverse mailingen naar bedrijven, betrokkenen en media. Museum-vrachtwagen geheel ‘beplakt’ in huisstijl. Deelname aan Kruidvat-voucher Giftfor2 en Uitje voor Twee (oa Primera). Ballpoints met opdruk museum (oa attentie voor kinderen na puzzeltocht). Deelname aan Vakantieveiling.nl en Ticketveiling.nl. Aktie met Telegraaf bij koffie-expositie. Spandoek Disney-expo bij Philipsfabriek (naast Provincialeweg) en bij De Hulk. Reclame-spot in diverse zalen van JT Bioscoop Hoorn. Hoornse MuseumKrant, h-a-h in West-Friesland plus 10.000 op diverse lokaties. In 2014 is intern veel gesproken en nagedacht over een eventueel nieuwe naam en huisstijl van het museum. Na overleg met o.a. specialisten uit de reclamewereld is besloten tot een kleine naamswijziging (“Twintigste” werd “20e”) en een nieuw logo dat multifunctioneel ingezet kon worden. Voor minimale kosten hebben we in 2014 een nieuwe site, een nieuwe naam, een nieuw logo en een nieuwe huisstijl gekregen. Een mooi cadeau voor het jarige museum!
4
Educatie
Welkom in
cht begint
De speurto
en.
gende zaal
m van de
het Museu
Draai je nu
eens om.
Waar zijn de in.
met de r ets meer ove
een gezin.
Dit is een je ksel optilt zie Als je het de
2.
maar draaischijf, llen? n iemand be
20e Eeuw
trap op. de ijzeren
foto van hele grote t je ziet, is een Het eerste da s op de foto? t meisje link he et do t Wa nsen rijk? Zijn deze me dat aan? Waar zie je leed? n ze als tafelk Wat gebruikte
1.
ng van de
rst
op dus ee
boven. Lo
.
r?
kranten voo
hel en ’20. nd een kac rming. Er sto maar trale verwa huis meestal s er geen cen in het hele s wa Er Vroeger wa . t staan achterin zie die je links jd bij alti en ere at ied 1 kachel, zod der las de kamer zat. Va g. elkaar in de erde kledin eder repare krant en mo ikte ze als enstoel gebru Deze padd hulp bij
Kamer jar 3.
De Educatieve Dienst heeft in 2014 zo’n 2000 scholieren ontvangen en begeleid. De afdeling Educatie bestaat uit 8 vrijwilligers. De interactieve Leskisten, die bij verschillende opstellingen worden geplaatst, blijven succesvol.
hebt gehad.
Horeca
De Educatieve Dienst heeft programma’s ontwikkeld voor een brede groep schoolkinderen (basis- en voortgezet onderwijs). Een belangrijk onderdeel van de programma’s zijn demonstraties van gebruiksvoorwerpen. In sommige programma’s is het de jeugd, onder begeleiding, ook toegestaan om de zelf gebruiksvoorwerpen uit te proberen. Ook worden programma’s op maat gemaakt of maken scholen zelf een activiteit. Schoolklassen worden ontvangen en krijgen een inleiding in de Educatieve Ruimte, die een eigen entree heeft. De ruimte wordt incidenteel ook verhuurd voor vergaderingen. Ook werden er tijdens vakanties succesvolle knutselactiviteiten gehouden voor kinderen. Omdat er na ruim 3 jaar nog steeds geen afspraken gemaakt waren met de horeca-uitbater op het Oostereiland, besloot de gemeente om Cinema Oostereiland en Museum van de 20e Eeuw een mediation aan te bieden met de eigenaar van Hotel/Brasserie Oostereiland. Na ettelijke bijeenkomsten bleek er geen echte ‘gebruikersovereenkomst’ te komen en was voor het museum de mediation mislukt. Op verzoek van onze bezoekers hebben we de koffiehoek iets uitgebreid en de multifunctionele Educatieve Ruimte sfeervoller ingericht zodat men daar ook even kan plaatsnemen. De als gezamenlijke horeca bedoelde ruimte tegenover onze entree werd in 2014 verbouwd waarbij het invalidenliftje richting Brasserie kwam te vervallen. Om onze bezoekers toch goed van dienst te zijn, werden onze eigen horeca-activiteiten iets uitgebreid. Zowel medewerkers als bezoekers hebben hier zeer positief op gereageerd. Ook betekent het meer inkomsten voor het museum.
5
Winkel (MuseumShop)
De MuseumShop blijft een belangrijke inkomstenbron voor het museum. Het wordt ook als service en prettig ervaren door de bezoekers. Uitgangspunt blijft een breed assortiment (met voor elk wat wils) en artikelen in uiteenlopende prijsklassen. Ook zijn altijd producten of boeken te koop die een relatie met de wisselexposities hebben. In 2014 zijn veel Disney-artikelen verkocht in aansluiting op de expositie Disney Mania. Ook zijn veel boeken verkocht. We ontvangen veel enthousiaste reacties op onze museumwinkel.
Contacten
In 2014 waren er externe contacten met o.a. museale, gemeentelijke of toeristische instellingen, bedrijven en overheden: Nederlandse Museumvereniging, Provincie Noord-Holland, Gemeente Hoorn, VrijwilligersPunt, culturele instellingen in Hoorn e.o., media, scholen, verzamelaars, verenigingen, etc. Met de partners op het Oostereiland wordt overlegd en waar mogelijk samengewerkt. Een Stichting Oostereiland is voor afstemming, samenwerking en overleg opgericht. Daarin zijn vertegenwoordigd: Cinema Oostereiland, Museum van de Twintigste Eeuw, TIP, Hotel en Brasserie Oostereiland en de Museumhaven. De vijf Hoornse musea werken steeds meer samen. Er is een gezamenlijke site www.hoornmuseumstad.nl. Het is erg prettig dat er nu geregeld overleg is tussen de museumdirecties: Ervaringen en ideeën worden uitgewisseld. Er zijn gezamenlijke thema’s en advertenties. In 2014 werd op initiatief van ons museum een Hoornse MuseumKrant uitgegeven die in een oplage van 100.000 stuks verscheen en huis-aan-huis in West-Friesland werd verspreid. Een deel van de oplage lag ook in de musea en bij VVV’s voor de greep. De uitgave werd mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van de Rabobank West-Friesland. Met Hoorn City Tours werd een arrangement ontwikkeld dat online op de museumsite kon worden geboekt en betaald. Er werd al aardig gebruik van gemaakt.
6
Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht vergaderde drie maal in 2014 en adviseerde de directie op terreinen als administratie/financiën en P&O. De samenstelling is als volgt: Harmen Ettema (voorzitter), Xander Müller en Piet Schakel. De Raad van Toezicht is zich zeer bewust van de zeer kleine personele bezetting (2,3 FTE) en het grote aantal vrijwilligers (> 50), ook in relatie tot 362 openingsdagen per jaar en de wisselende tentoonstellingen en activiteiten. De relatief (vergeleken met vergelijkbare musea) hoge huur en onverwacht hoge energiekosten zorgen samen voor te hoge huisvestingskosten waardoor de continuïteit van het Museum van de 20e Eeuw in het geding kan komen.
Personeel en organisatie:
Het aantal betaalde medewerkers betrof 3 personen, 2,3 FTE. Het aantal vrijwilligers schommelde in 2014 rond de 50. Vier van hen maken gebruik van de mogelijkheid een reiskostenvergoeding te ontvangen. Vijf vrijwilligers ontvangen voor hun (uitgebreidere) werkzaamheden een vrijwilligersvergoeding. Met alle vaste medewerkers zijn functioneringsgesprekken gehouden en in voorkomende gevallen vonden op initiatief van directie of betrokkene zelf ook met vrijwilligers gesprekken plaats. Anneke Weel is coördinator en aanspreekpuntvoor de vrijwilligers. Verspreid over het jaar waren tevens enkele stagiaires in het museum actief. De 4 BHV-ers hebben in 2014 weer een opfriscursus gevolgd en een certificaat ontvangen. Zo’n 20 medewerkers, vooral baliepersoneel, hebben een AED-training gevolgd en ontvingen na afloop een certificaat. Om onze ‘gastvrijheid’ te optimaliseren vond in het najaar een training plaats door René van Assendelft. De bijeenkomst werd als zeer prettig en leerzaam omschreven door de circa 20 deelnemers. Enkele malen hebben we voor alle medewerkers/vrijwilligers een uitstapje of etentje geregeld. Op 1 april 2014 vierden we gezamenlijk ons 20-jarig bestaan met een hapje en drankje. Op een hele mooie septemberavond hielden we een medewerkers-BBQ op ons eigen buitenterrein gevolgd door een haventochtje met de Watertaxi. Op 12 december bezochten we onze collega, het Westfries Museum, en aansluitend was er een Kerst-buffet in ons eigen museum.
7
Collectie
- Het grootste deel, circa 98 %, van de collectie is geregistreerd in het programma Adlib. Van enkele objecten werden nog foto’s en standplaats toegevoegd. - Van verzamelaar Bart Mackor wordt (om niet) zijn enorme collectie huishoudelijke voorwerpen in bruikleen ontvangen. Inmiddels zijn hieruit twee grote exposities samengesteld: “Lekker Bakkie” (Koffie-verzameling) en “STOF!!” (Historie 100 jaar stofzuigers) Deze collectie ligt opgeslagen in Ideefabriek (oude Philipsfabriek) waar we 200m2 opslag huren. - De collectie groeit nog steeds, maar wel wordt ‘aan de voordeur’ gekeken of aangeboden objecten een wenselijke aanvulling op onze collectie zijn. - Om te controleren of de collecties in depot en op zalen onder de juiste omstandigheden worden bewaard dan wel getoond, worden geregeld metingen verricht t.a.v. UV-straling, luchtvochtigheid en temperatuur.
8