Museum van de Twintigste Eeuw - Hoorn
JAARVERSLAG
2013
1
“Geweldig, helemaal super, een feest der herkenning” “Herkenbaar. Je jeugd komt helemaal terug. Mooie tentoonstellingen!” “Wat is het leuk hier, voor ouderen veel herinneringen en voor jongeren veel leerzaams! Zegt het voort!” “Wat is er ongelooflijk veel te zien en te genieten! Geweldig, alle lof voor de leuke opstelling.”
Voorwoord 2013
Zomaar wat reacties in ons Gastenboek. Na al die jaren blijft het mooi om enthousiaste reacties van onze bezoekers te lezen. En of het nu de schoolklassen zijn, opa’s en oma’s of complete families of gezinnen, of het nu de frequente museumganger met MuseumKaart is, altijd blijft het een goed gevoel geven dat men zich heeft vermaakt in het Museum van de 20e Eeuw. Ook nu kunnen we terugkijken op een succesvol jaar hoewel de exploitatie van een museum een hele klus blijft. Zoals veel culturele instellingen in Hoorn (en elders) moest ook het Museum subsidie inleveren in 2012, 2013 en 2014. Telkens ging zo’n 5 % van de gemeentelijke subsidie af. Reden om nog strenger naar de kosten te kijken en te proberen de eigen inkomsten, die voor een museum al hoog zijn, te verhogen. Daarom werd de entree voor volwassenen per 1-2-2013 verhoogd met 1 euro (tot 7 euro) per bezoek. (Overigens zou dat per 1-1-2014 wederom gebeuren…) Gelukkig lijkt het geen grote consequenties te hebben voor bezoeken aan ons museum en vindt men het zo’n bedrag waard. Het is uiteraard wel zo dat fervente museumgangers vaak een MuseumKaart gebruiken: Bij ons komt soms wel 65 % met deze kaart op bezoek! Inmiddels is het wel helder dat de ‘grens’ is bereikt… Minder subsidie en nog meer eigen inkomsten vergaren lijkt niet haalbaar. En met slechts 2,3 FTE betaalde medewerkers, naast 50 vrijwilligers, is de ‘rek’ er echt wel uit. (Vergelijkbare musea hebben zo’n 8 a 10 FTE en aanzienlijk hogere subsidies en/of symbolische huisvestingskosten.) Het Museum teert inmiddels al enkele jaren in op het bescheiden Eigen Vermogen, meer bezuinigingen zijn echt niet meer mogelijk.
1
Op het aantal bezoekers, immers een belangrijke inkomstenbron, heb je minder invloed dan je zou willen. De competitie op de ‘vrijetijdsmarkt’ wordt steeds heviger, er is steeds meer keuze, er zijn steeds meer evenementen en men kan elke zondag winkelen… Garanties dat bepaalde onderwerpen voor tentoonstellingen of activiteiten veel bezoek opleveren heb je ook niet en op factoren als weer, crisis en concurrenten heb je al helemaal geen invloed. Daarom zijn alle betrokkenen bij het Museum van de 20e Eeuw trots op de positieve reacties van bezoekers en het aantal bezoeken dat jaarlijks wordt afgelegd. En dat voor relatief weinig overheidsgeld een gewaardeerd museum (in 2013) al bijna twintig jaar succesvol bestaat. Hans Stuijfbergen, directeur
Missie
Het Museum van de Twintigste Eeuw is een cultuurhistorisch museum dat zich, met voor het museumproduct karakteristieke middelen, wil profileren als educatieve en attractieve instelling. Het museum heeft een sociale functie en communiceert met een zo breed mogelijk publiek. Het Museum van de Twintigste Eeuw geeft het publiek een beeld van het dagelijks leven in de twintigste eeuw. Het museum bewaart, verzamelt en toont cultuurhistorische objecten en collecties, die te maken hebben met de Nederlandse leef-, woon- en bedrijfscultuur in de vorige eeuw.
Wat een p rachtig m Wat een v useum!! eelzijdighe id, goed g en alles fr edocumen aai en ove teerd r zichtelijk opgesteld. Complime nten. Een leuk museum met leuke ouderwetse spullen om te zien want ik be n 12 jaar.
2
Wisselexposities 2013 Museum van de Twintigste Eeuw
Gestart in 2012, doorlopend in 2013: 17-03-2012 t/m 13-01-2013 13-10-2012 t/m 13-10-2013 10-11-2012 t/m 10-03-2013 08-11-2012 t/m 13-01-2013 17-11-2012 t/m 27-10-2013
“Alle rages verzamelen!” “Collectie Cohen” “Blij dat ik rij”, 125 jaar autoreclame * Deel expositie “Ja Zuster, Nee Zuster” “Robots & Space Toys”
Gestart in 2013: 20-01-2013 t/m 05-05-2013 03-02-2013 t/m 28-04-2013 27-04-2013 t/m 05-01-2014 12-05-2013 t/m 01-06-2014 13-10-2013 t/m 01-06-2014 27-10-2013 t/m 29-06-2014
Collectie naaikistjes “Door en door schoon” “60 jaar Gouden Boekjes” * “De vrouw in de 20e eeuw” “Herinneringen aan Nederlands-Indië” * “Dik Bruynesteyn, 65 jaar sporttekeningen” *
* Delen van deze exposities konden doorverkocht worden aan andere musea.
Semi-permanente opstellingen:
In 2012 zijn enkele semi-permanente opstellingen gerealiseerd die enkele jaren kunnen blijven staan. - De enorme collectie Barbiepoppen met toebehoren (langdurige bruikleen) is een integraal onderdeel van de Speelgoedzaal geworden. - De unieke verzameling geluidsapparatuur (wasrolspelers en opwindgrammofoons), ook een langdurige bruikleen, heeft een permanente opstelling in de Edisonzaal gekregen. - Een verzameling Audio-apparatuur en 70’s en 80’s-Collectie (bruikleen “Hifimuseum”) heeft o.a. in jaren 70 huiskamer en in de Communicatiezaal een plek gekregen.
evoel. g h c s i g l a t nos as. w Een n o o w e heel g g o n k u l e Toen g
3
Bezoekcijfers 2013
In 2013 zijn 35.737 bezoekers geregistreerd. Bezoekerscijfers 2000-2013 (32.501 gemiddeld per jaar) 2000 79.688 2001
27.559
2002
22.514
2003
17.700
2004
27.500
2005
22.766
2006
24.317
2007
25.816
2008
57.788
2009 20.185 2010 23.470 2011 28.422 2012 41.554 2013
35.737
- Entreeprijzen werden in 2013 aangepast. Per 1-2-2013 ging de entree voor volwassenen van € 6,- naar € 7,-. Overige tarieven werden niet aangepast. - De landelijke MuseumKaart blijft gewild en wordt veel verkocht en gebruikt (bijna de helft van onze museumbezoeken!). Over 2013 kon de landelijke stichting uiteindelijk 60 % uitkeren.
Activiteiten
Het museum participeerde in 2013 in verschillende evenementen/initiatieven zoals: - Museumweekend 5 en 6 april 2013, thema “Doe een Museum” - Kunst- en Cultuurmarkt in binnenstad Hoorn - Speeldag NL in centrum Hoorn - Diverse kortingsacties - Cultuurstrips gemeente Hoorn - Open Monumentendag - Samenwerking Hoornse Musea (o.a. gezamenlijke advertenties) - Diverse museale activiteiten voor kinderen tijdens vakanties. - Eind 2013 werd gestart met een eigen MuseumKwis die door groepen geboekt kan worden i.c.m. avondarrangement. Enthousiaste reacties en respons.
4
Marketing en communicatie
De eigen museumsite www.museumhoorn.nl werd zo’n 62.000 maal bezocht in 2013. Gezamenlijke site www.hoornmuseumstad.nl 10.500 maal bezocht. Gezamenlijke site www.oostereiland.nl 30.300 maal bezocht. Er zijn eind 2013 zo’n 1900 abonnees op de digitale Nieuwsbrief. Op Twitter hebben we eind 2013 zo’n 860 ‘volgers’. Op Facebook hebben we eind 2013 zo’n 1100 ‘Likes’. Vaste pagina en kortingsbon op www.dagjeweg.nl. Narrowcasting-systeem toont berichten op beeldscherm bij entree. Diverse banners en kortingsbonnen internet. Logo plus wisselexposities op LED-scherm gevel Oostereiland van 10 tot 22 uur. Verspreiding van 50.000 folders over ruim 600 lokaties. Expositieaffiches verspreid over circa 300 lokaties. 50 A0-borden voor exposities gedurende 8 weken langs hoofdwegen Hoorn. TV- en Radio-items op RTVNH. STER-Cultuurspotje voor Gouden Boekjes expositie, kosten gedeeld met uitgever. Honderden persberichten geplaatst in landelijke en regionale media. Advertenties in enkele toeristische media en verzamelaarstijdschrift. Gezamenlijk advertentie Hoornse musea in FreebeeMap, Parkgids, VVV-gids. Artikelen in Noordhollands Dagblad/Dagblad voor Westfriesland. Diverse mailingen naar bedrijven, betrokkenen en media. Museum-vrachtwagen geheel ‘beplakt’ in huisstijl. Enkele weken groot billboard langs A9. Deelname aan Kruidvat-voucher Giftfor2 en Uitje voor Twee (oa Primera). Ballpoints met opdruk museum (oa attentie voor kinderen na puzzeltocht).
k u e l n e d n sse a r r e v l e e H museum.
Leuke quiz. He t was een gezellige avond .
5
Educatie
De Educatieve Dienst heeft in 2013 zo’n 2000 scholieren ontvangen en begeleid. De afdeling Educatie bestaat uit 7 vrijwilligers. De interactieve Leskisten, die bij verschillende opstellingen worden geplaatst, blijven succesvol. De Educatieve Dienst heeft programma’s ontwikkeld voor een brede groep schoolkinderen (basis- en voortgezet onderwijs). Een belangrijk onderdeel van de programma’s zijn demonstraties van gebruiksvoorwerpen. In sommige programma’s is het de jeugd, onder begeleiding, ook toegestaan om de zelf gebruiksvoorwerpen uit te proberen. Ook worden programma’s op maat gemaakt of maken scholen zelf een activiteit. Schoolklassen worden ontvangen en krijgen een inleiding in de Educatieve Ruimte, die een eigen entree heeft. De ruimte wordt incidenteel ook verhuurd voor vergaderingen. Ook werden er tijdens vakanties succesvolle knutselactiviteiten gehouden voor kinderen.
Horeca
We verwijzen onze bezoekers voor consumpties naar Brasserie Oostereiland, maar hebben als service een kleine koffiehoek ingericht. Enkele statafels en krukken in combinatie met een Nespresso-apparaat en thermoskannen (thee) bieden bezoekers de gelegenheid iets te drinken naast de personeels-koffiehoek. Er wordt een vrijwillige bijdrage van € 1,- gevraagd en dit systeem werkt goed. Als museum blijven we de Gemeente herinneren aan toezeggingen over terras op binnenplaats en beloofde ‘foyer’-voorziening tegenover onze entree.
Winkel (MuseumShop)
De MuseumShop blijft een belangrijk onderdeel van het museum. Niet alleen als inkomstenbron voor het museum, maar het wordt ook als service en prettig ervaren door de bezoekers. Overigens wandelen ook bezoekers van eiland of Cinema binnen zonder direct een bezoek aan het museum te brengen. Uitgangspunt blijft een breed assortiment (met voor elk wat wils) en artikelen in uiteenlopende prijsklassen. Ook zijn altijd producten of boeken te koop die een relatie met de wisselexposities hebben. Expositieposters worden ook geregeld verkocht waardoor een deel van de drukwerkkosten wordt gecompenseerd. Nostalgische boeken en typische kadoboeken verkopen het best. Maar ook metalen nostalgische borden en kaarten doen het goed.
6
Contacten
In 2013 waren er externe contacten met o.a. museale, gemeentelijke of toeristische instellingen, bedrijven en overheden: Nederlandse Museumvereniging, Provincie Noord-Holland, Gemeente Hoorn, VrijwilligersPunt, culturele instellingen in Hoorn e.o., media, scholen, verzamelaars, verenigingen, etc. Met de partners op het Oostereiland wordt overlegd en waar mogelijk samengewerkt. Een Stichting Oostereiland is voor afstemming, samenwerking en overleg opgericht. Daarin zijn vertegenwoordigd: Cinema Oostereiland, Museum van de Twintigste Eeuw, TIP, Hotel en Brasserie Oostereiland en de Museumhaven. De vijf Hoornse musea werken steeds meer samen. Er is een gezamenlijke site www.hoornmuseumstad.nl. Het is erg prettig dat er nu geregeld overleg is tussen de museumdirecties: Ervaringen en ideeën worden uitgewisseld. Er zijn gezamenlijke thema’s en advertenties.
Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht vergaderde vier maal in 2013 en adviseerde de directie op terreinen als administratie/financiën en P&O. De samenstelling is als volgt: Harmen Ettema (voorzitter), Steven Lasonder (tot 27 augustus 2013) en Xander Müller (vanaf 30 mei 2012). (Begin 2014 zou Piet Schakel toetreden tot de Raad van Toezicht.)
Personeel en organisatie:
Medewerkster Anneke Weel, die al jarenlang aan het museum verbonden is via diverse regelingen, kon dankzij een verhoging van de subsidie per 1-1-2013 in dienst worden genomen. Samen met Hoofd TD René Beemsterboer en directeur Hans Stuijfbergen was er 2,3 FTE in 2013. Het aantal vrijwilligers was in 2013 rond de 50. Vier van hen maken gebruik van de mogelijkheid een reiskostenvergoeding te ontvangen. De ‘huismeester’ en de ‘boekhoudster’ ontvangen een vrijwilligersvergoeding per maand. Met alle vaste medewerkers zijn functioneringsgesprekken gehouden en in voorkomende gevallen vonden op initiatief van directie of betrokkene zelf ook met vrijwilligers gesprekken plaats. Anneke Weel is coördinator en aanspreekpunt voor de vrijwilligers. Verspreid over het jaar waren tevens enkele stagiaires in het museum actief.
7
Collectie
Oostereiland
- Het grootste deel, circa 98 %, van de collectie is geregistreerd in het programma Adlib. Van enkele objecten werden nog foto’s en standplaats toegevoegd. - Van verzamelaar Bart Mackor wordt (om niet) zijn enorme collectie huishoudelijke voorwerpen in bruikleen ontvangen. Wij gebruiken de collectie voor verschillende wisselexposities die we aldus in eigen beheer kunnen inrichten. Collectie ligt opgeslagen in Ideefabriek (oude Philipsfabriek) waar we 200 m2 opslag huren. - Met de kleinkinderen van de heer Cohen wordt in het najaar een nieuwe bruikleenovereenkomst voor vijf jaar voor de “collectie Cohen” afgesloten. Met de verhuizing naar het Oostereiland heeft het museum niet alleen een ruimer en betere geschikte accommodatie gekregen maar ook op een meer prominente plek. Aan het Oostereiland meren inmiddels meer dan 400 cruiseschepen per jaar aan. In een poging om de deelnemers het museum in te krijgen werd najaar 2013 een Typical Dutch Tour in enkele zalen ontwikkeld en een aanbod met korting naar de rederijen gecommuniceerd. Helaas kon (“mocht”) de Gemeente ons niet aan de juiste contactinformatie helpen. Het LED-scherm van Museum en Cinema hield ook in 2013 de gemoederen bezig. Uiteindelijk gaf de Gemeente toe fouten te hebben gemaakt. Er werd gekeken naar een oplossing, maar die zou er eind 2013 nog niet zijn. H.S.
tvangst. n o e ig t t e r P ! eum Superleuk mus erwijs. d n o t e h r o o v Inspiratie 8
