Met de natuur in Nationaal Park De Alde Feanen: wat biedt ons dit en hoe benutten we dit?
Presentatie voor de CoP Ecosysteemdiensten Catrinus Nouta - 26 april 2016
Een onderzoek naar de ecosysteemdiensten in Nationaal Park De Alde Feanen Opdrachtgever en begeleider bij It Fryske Gea: Chris Bakker
• Hoofdvraag
• Hoofdvraag • De Alde Feanen
• Hoofdvraag • De Alde Feanen • Resultaten
• • • •
Hoofdvraag De Alde Feanen Resultaten Aanbevelingen
• • • • •
Hoofdvraag De Alde Feanen Resultaten Aanbevelingen Vragen
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
1. Welke ecosysteemdiensten levert het onderzoeksgebied?
2. Wat is de omvang van deze ecosysteemdiensten?
3. Welke opbrengsten (in €) leveren deze op?
4. Welke mogelijkheden bestaan er om de opbrengsten in te zetten voor beheer van het gebied?
Hoofdvraag|De
Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
Hoofdvraag|De
Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
(Bron: Planbureau voor de Leefomgeving)
Cultuurgewassen Gehouden dieren Wilde planten, algen Wilde dieren en hun opbrengsten Planten en algen uit lokale aquacultuur Dieren uit lokale aquacultuur Drinkbaar oppervlaktewater
Vezels en andere materialen
Energiebronnen
Water
Water
Ecosysteemdienst
Biomassa
Groep
Mech. energie
Energie
Materialen
Voeding
Afd.
Biomassa
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
Grondwater
Materialen uit planten, algen en dieren Genetisch materiaal Oppervlaktewater voor niet-drinkwater doeleinden Grondwater voor niet-drinkwater doeleinden Energiebronnen uit plantaardige biomassa Energiebronnen uit dierlijke biomassa
Energie afkomstig van dieren
Levering
Cultuurgewassen Gehouden dieren Wilde planten, algen Wilde dieren en hun opbrengsten Planten en algen uit lokale aquacultuur Dieren uit lokale aquacultuur
Nee Ja Ja Ja Nee Nee Nee
Grondwater
Nee
Drinkbaar oppervlaktewater
Vezels en andere materialen
Ja
Materialen uit planten, algen en dieren
Ja
Energiebronnen
Water
Water
Ecosysteemdienst
Biomassa
Groep
Mech. energie
Energie
Materialen
Voeding
Afd.
Biomassa
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
Genetisch materiaal
Nee
Oppervlaktewater voor niet-drinkwater doeleinden Grondwater voor niet-drinkwater doeleinden Energiebronnen uit plantaardige biomassa
Nee
Energiebronnen uit dierlijke biomassa
Nee
Energie afkomstig van dieren
Nee
Ja
Nee
Groep
Ecosysteemdienst
Levering
Omvang
Cultuurgewassen Gehouden dieren Wilde planten, algen Wilde dieren en hun opbrengsten Planten en algen uit lokale aquacultuur Dieren uit lokale aquacultuur
Nee Ja Ja Ja Nee Nee
Nvt 1.200 lammeren Nihil 975 kilogram vissen Nvt Nvt
Drinkbaar oppervlaktewater
Nee
Nvt
Grondwater
Nee
Nvt
Vezels en andere materialen
Ja
133.000 bossen riet
Materialen uit planten, algen en dieren
Ja
17.000 - 24.050 balen hooi
Nee
Nvt
Biomassa Energiebronnen
Water
Genetisch materiaal
Mech. energie
Energie
Materialen
Water
Voeding
Afd.
Biomassa
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
Oppervlaktewater voor niet-drinkwater doeleinden Grondwater voor niet-drinkwater doeleinden Energiebronnen uit plantaardige biomassa
Ja
Nihil
Nee
Nvt
Nee
Nvt
Energiebronnen uit dierlijke biomassa
Nee
Nvt
Energie afkomstig van dieren
Nee
Nvt
Groep
Ecosysteemdienst
Levering
Omvang
Opbrengst (in €)
Cultuurgewassen Gehouden dieren Wilde planten, algen Wilde dieren en hun opbrengsten Planten en algen uit lokale aquacultuur Dieren uit lokale aquacultuur
Nee Ja Ja Ja Nee Nee
Nvt 1.200 lammeren Nihil 975 kilogram vissen Nvt Nvt
Nvt € 140.000 Nvt € 7.000 - € 9.000 Nvt Nvt
Drinkbaar oppervlaktewater
Nee
Nvt
Nvt
Grondwater
Nee
Nvt
Nvt
Vezels en andere materialen
Ja
133.000 bossen riet
€ 360.000
Materialen uit planten, algen en dieren
Ja
17.000 - 24.050 balen hooi
€ 510.000 – € 730.000
Nee
Nvt
Nvt
Biomassa Energiebronnen
Water
Genetisch materiaal
Mech. energie
Energie
Materialen
Water
Voeding
Afd.
Biomassa
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
Oppervlaktewater voor niet-drinkwater doeleinden Grondwater voor niet-drinkwater doeleinden Energiebronnen uit plantaardige biomassa
Ja
Nihil
Nvt
Nee
Nvt
Nvt
Nee
Nvt
Nvt
Energiebronnen uit dierlijke biomassa
Nee
Nvt
Nvt
Energie afkomstig van dieren
Nee
Nvt
Nvt
(Bron: Planbureau voor de Leefomgeving)
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Verwerking door levende organismen
Groep
Ecosysteemdienst Bioremediatie door micro-organismen Filtratie / vastlegging / opslag / accumulatie door micro-organismen Filtratie / vastlegging / opslag / door ecosystemen
Verwerking door ecosystemen
Verwerking van afval, gifstoffen en andere schadelijke stoffen
Afd.
Verdunning door de atmosfeer, zoetwater- en mariene ecosystemen Vermindering van geur / geluid / visuele verstoringen
Massastromen Vloeibare stromen
Opvangen en dempen van massastromen Hydrologische kringloop en behoud van waterstromen Bescherming tegen overstromingen
Luchtverversing en verdamping Bestuiving en zaadverspreiding
Plaa g- en ziekt ebes trijdi ng
In stand houden van kraamkamerpopulaties Plaagbestrijding en Ziektebestrijding
Bode mvor ming en sam enstelli ng
In stand houden van de levenscyclus
Gas- en luchtstromen
Bescherming tegen de effecten van stormen
Verweringsprocessen en Ontbindings- en fixatieprocessen
Omstandigheden voor water
Chemische omstandigheden voor zoet water
Samenstelling van de atmosfeer en klimaatregulatie
In stand houden van fysische, chemische en biologische omstandigheden
Reguleren van stromen
Stabilisatie van massa en beheersing van de mate van erosie
Chemische omstandigheden voor zout water Mondiale klimaatregulatie door reductie van broeikasgasconcentraties Lokale en regionale klimaatregulatie
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Verwerking door levende organismen
Groep
Ecosysteemdienst Bioremediatie door micro-organismen
Verwerking door ecosystemen Massastromen Vloeibare stromen Gas- en luchtstromen
Nee Nee
Vermindering van geur / geluid / visuele verstoringen
Nee
Stabilisatie van massa en beheersing van de mate van erosie
Nee
Opvangen en dempen van massastromen
Nee
Hydrologische kringloop en behoud van waterstromen Bescherming tegen overstromingen
Onbekend Ja
Bescherming tegen de effecten van stormen
Nee
Luchtverversing en verdamping
Nee
Bestuiving en zaadverspreiding
Plaa g- en ziekt ebes trijdi ng
In stand houden van kraamkamerpopulaties
Bode mvor ming en sam enstelli ng
In stand houden van de levenscyclus
Ja
Verdunning door de atmosfeer, zoetwater- en mariene ecosystemen
Plaagbestrijding en Ziektebestrijding Verweringsprocessen en Ontbindings- en fixatieprocessen Chemische omstandigheden voor zoet water
Omstandigheden voor water
Levering
Filtratie / vastlegging / opslag / accumulatie door micro-organismen Filtratie / vastlegging / opslag / door ecosystemen
Samenstelling van de atmosfeer en klimaatregulatie
In stand houden van fysische, chemische en biologische omstandigheden
Reguleren van stromen
Verwerking van afval, gifstoffen en andere schadelijke stoffen
Afd.
Chemische omstandigheden voor zout water Mondiale klimaatregulatie door reductie van broeikasgasconcentraties Lokale en regionale klimaatregulatie
Nee Ja Nee Nee Nee Nvt Ja Nee
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Verwerking door levende organismen
Groep
Ecosysteemdienst Bioremediatie door micro-organismen
Verwerking door ecosystemen Massastromen Vloeibare stromen Gas- en luchtstromen
Ja
Niet te definiëren
Nee
Nvt
Nee
Vermindering van geur / geluid / visuele verstoringen
Nee
Stabilisatie van massa en beheersing van de mate van erosie
Nee
Nvt
Opvangen en dempen van massastromen
Nee
Nvt
Onbekend
Niet uitgewerkt
Hydrologische kringloop en behoud van waterstromen Bescherming tegen overstromingen
Nvt Nvt
Ja
85 hectare
Bescherming tegen de effecten van stormen
Nee
Nvt
Luchtverversing en verdamping
Nee
Nvt
Nee
Nvt
Ja
Niet uitgewerkt
Nee
Nvt
Nee
Nvt
Nee
Nvt
Nvt
Nvt
Ja
588 - 3.109 ton koolstof
Nee
Nvt
Bestuiving en zaadverspreiding
Plaa g- en ziekt ebes trijdi ng
In stand houden van kraamkamerpopulaties
Bode mvor ming en sam enstelli ng
In stand houden van de levenscyclus
Omvang
Verdunning door de atmosfeer, zoetwater- en mariene ecosystemen
Plaagbestrijding en Ziektebestrijding Verweringsprocessen en Ontbindings- en fixatieprocessen Chemische omstandigheden voor zoet water
Omstandigheden voor water
Levering
Filtratie / vastlegging / opslag / accumulatie door micro-organismen Filtratie / vastlegging / opslag / door ecosystemen
Samenstelling van de atmosfeer en klimaatregulatie
In stand houden van fysische, chemische en biologische omstandigheden
Reguleren van stromen
Verwerking van afval, gifstoffen en andere schadelijke stoffen
Afd.
Chemische omstandigheden voor zout water Mondiale klimaatregulatie door reductie van broeikasgasconcentraties Lokale en regionale klimaatregulatie
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Verwerking door levende organismen
Groep
Ecosysteemdienst Bioremediatie door micro-organismen
Verwerking door ecosystemen Massastromen Vloeibare stromen Gas- en luchtstromen
Opbrengst (in €)
Ja
Niet te definiëren
€ 700.000
Nee
Nvt
Nvt
Nvt
Nvt
Nvt
Nvt
Nee
Vermindering van geur / geluid / visuele verstoringen
Nee
Stabilisatie van massa en beheersing van de mate van erosie
Nee
Nvt
nvt
Opvangen en dempen van massastromen
Nee
Nvt
Nvt
Onbekend
Niet uitgewerkt
Nvt
Ja
85 hectare
Niet mogelijk zonder rekenmodel
Bescherming tegen de effecten van stormen
Nee
Nvt
Nvt
Luchtverversing en verdamping
Nee
Nvt
Nvt
Nee
Nvt
Nvt
Ja
Niet uitgewerkt
Niet mogelijk
Nee
Nvt
Nvt
Nee
Nvt
Nvt
Nee
Nvt
Nvt
Nvt
Nvt
Nvt
Ja
588 - 3.109 ton koolstof
€ 13.000 € 68.000
Nee
Nvt
Nvt
Bescherming tegen overstromingen
Bestuiving en zaadverspreiding
Plaa g- en ziekt ebes trijdi ng
In stand houden van kraamkamerpopulaties Plaagbestrijding en Ziektebestrijding
Bode mvor ming en sam enstelli ng
In stand houden van de levenscyclus
Omvang
Verdunning door de atmosfeer, zoetwater- en mariene ecosystemen
Hydrologische kringloop en behoud van waterstromen
Verweringsprocessen en Ontbindings- en fixatieprocessen Chemische omstandigheden voor zoet water
Omstandigheden voor water
Levering
Filtratie / vastlegging / opslag / accumulatie door micro-organismen Filtratie / vastlegging / opslag / door ecosystemen
Samenstelling van de atmosfeer en klimaatregulatie
In stand houden van fysische, chemische en biologische omstandigheden
Reguleren van stromen
Verwerking van afval, gifstoffen en andere schadelijke stoffen
Afd.
Chemische omstandigheden voor zout water Mondiale klimaatregulatie door reductie van broeikasgasconcentraties Lokale en regionale klimaatregulatie
(Bron: Planbureau voor de Leefomgeving)
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Afdeling
Fysieke en intellectuele wisselwerkingen met levende organismen, ecosystemen, landschappen en zeegezichten
Spirituele en andere wisselwerkingen
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Afdeling
Groep
Fysieke en ervaringsgerichte wisselwerkingen
Fysieke en intellectuele wisselwerkingen met levende organismen, ecosystemen, landschappen en zeegezichten
Intellectuele en symbolische wisselwerkingen
Spiritueel Spirituele en andere wisselwerkingen Andere culturele opbrengsten
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Afdeling
Ecosysteemdienst en eventueel indicator
Groep
Dienst ‘Ervaringsgericht gebruik van planten, dieren’
Fysieke en ervaringsgerichte wisselwerkingen
Fysieke en intellectuele wisselwerkingen met levende organismen, ecosystemen, landschappen en zeegezichten
(a) Activiteiten op het land (b) Activiteiten op het water Dienst ‘Fysiek gebruik van landschappen’ (a) Fietstochten (b) Wandeltochten (c) Pontoverzetten (d) Perc. toegankelijk water (e) Sportvissers (f) Ligplaatsenverhuur (g) Bootverhuur (h) Rondvaartbootpassagiers (i) Overnachtingen (j) Bestedingen bij de horeca (k) Gezondheidseffecten Dienst ‘Wetenschappelijk’
Intellectuele en symbolische wisselwerkingen
Spiritueel Spirituele en andere wisselwerkingen Andere culturele opbrengsten
Dienst ‘Educatief’ (a) Deelname educatieve act. (b) Bezoekersaantal BC Dienst ‘Erfgoed/cultureel’ Dienst ‘Vermaak’ Dienst ‘Esthetisch’ Dienst ‘Symbolisch’ Dienst ‘Heilig / religieus’ Dienst ‘Bestaanswaarde’ (a) Ledental (b) Donaties (c) Aantal vrijwilligers Dienst ‘Overdrachtswaarde’
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Afd.
Groep
Ecosysteemdienst en eventueel indicator
Levering
Fysieke en ervaringsgerichte wisselwerkingen
(a) Activiteiten op het land (b) Activiteiten op het water Dienst ‘Fysiek gebruik van landschappen’ (a) Fietstochten (b) Wandeltochten (c) Pontoverzetten (d) Perc. toegankelijk water (e) Sportvissers (f) Ligplaatsenverhuur (g) Bootverhuur (h) Rondvaartbootpassagiers (i) Overnachtingen (j) Bestedingen bij de horeca (k) Gezondheidseffecten
Ja
Dienst ‘Wetenschappelijk’
Ja
Dienst ‘Educatief’ (a) Deelname educatieve act. (b) Bezoekersaantal BC Dienst ‘Erfgoed/cultureel’ Dienst ‘Vermaak’ Dienst ‘Esthetisch’ Dienst ‘Symbolisch’
Ja
Spiritueel
Intellectuele en symbolische wisselwerkingen
Ja
Dienst ‘Heilig / religieus’
Andere culturele opbrengsten
Spirituele en andere wisselwerkingen
Fysieke en intellectuele wisselwerkingen met levende organismen, ecosystemen, landschappen en zeegezichten
Dienst ‘Ervaringsgericht gebruik van planten, dieren’
Dienst ‘Bestaanswaarde’ (a) Ledental (b) Donaties (c) Aantal vrijwilligers Dienst ‘Overdrachtswaarde’
Ja Ja Ja Ja Nee Ja
Ja
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Afd.
Groep
Ecosysteemdienst en eventueel indicator
Levering
Omvang
Fysieke en ervaringsgerichte wisselwerkingen
(a) Activiteiten op het land (b) Activiteiten op het water Dienst ‘Fysiek gebruik van landschappen’ (a) Fietstochten (b) Wandeltochten (c) Pontoverzetten (d) Perc. toegankelijk water (e) Sportvissers (f) Ligplaatsenverhuur (g) Bootverhuur (h) Rondvaartbootpassagiers (i) Overnachtingen (j) Bestedingen bij de horeca (k) Gezondheidseffecten
3.010 deelnemers 3.025 deelnemers Ja 88.000 250.000 118.000 70 % (893 ha) 1.600 2.820 307 32.536 Niet uitgewerkt Nvt 11 DALY
Dienst ‘Wetenschappelijk’
Ja
Dienst ‘Educatief’ (a) Deelname educatieve act. (b) Bezoekersaantal BC Dienst ‘Erfgoed/cultureel’ Dienst ‘Vermaak’ Dienst ‘Esthetisch’ Dienst ‘Symbolisch’
Ja
Spiritueel
Intellectuele en symbolische wisselwerkingen
Ja
Dienst ‘Heilig / religieus’
Andere culturele opbrengsten
Spirituele en andere wisselwerkingen
Fysieke en intellectuele wisselwerkingen met levende organismen, ecosystemen, landschappen en zeegezichten
Dienst ‘Ervaringsgericht gebruik van planten, dieren’
Dienst ‘Bestaanswaarde’ (a) Ledental (b) Donaties (c) Aantal vrijwilligers Dienst ‘Overdrachtswaarde’
niet uitgewerkt
Ja Ja Ja
2.617 40.000 3.800 bezoekers Niet bekend Nvt
Ja
9 van 19 soorten
Nee
Nvt
Ja 4.000 ca. 85 Ja
-
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen Afd.
Groep
Ecosysteemdienst en eventueel indicator
Levering
Opbrengst (in €)
Omvang per dienst
per indicator
Fysieke en ervaringsgerichte wisselwerkingen
(a) Activiteiten op het land (b) Activiteiten op het water Dienst ‘Fysiek gebruik van landschappen’ (a) Fietstochten (b) Wandeltochten (c) Pontoverzetten (d) Perc. toegankelijk water (e) Sportvissers (f) Ligplaatsenverhuur (g) Bootverhuur (h) Rondvaartbootpassagiers (i) Overnachtingen (j) Bestedingen bij de horeca (k) Gezondheidseffecten
Ja
Dienst ‘Educatief’ (a) Deelname educatieve act. (b) Bezoekersaantal BC Dienst ‘Erfgoed/cultureel’ Dienst ‘Vermaak’ Dienst ‘Esthetisch’ Dienst ‘Symbolisch’
Ja
Dienst ‘Bestaanswaarde’ (a) Ledental (b) Donaties (c) Aantal vrijwilligers Dienst ‘Overdrachtswaarde’
€ €
niet uitgewerkt
€ 570.000 € 1.630.000 € 110.000 Nvt € 40.000 - € 70.000 € 1.520.000 € 1.760.000 € 160.000 € 4.410.000 € 10.000.000 € 1.090.000 niet mogelijk € 6.500
Ja Ja Ja
2.617 40.000 3.800 bezoekers Niet bekend Nvt
Ja
9 van 19 soorten
Niet mogelijk
Nee
Nvt
Nvt
Ja
€
6.500 Niet mogelijk
€ 12.000 € 20.000 € 170.000
€ 84.000 4.000
€ €
ca. 85 Ja
36.000 25.000
€ 19 mln. 88.000 250.000 118.000 70 % (893 ha) 1.600 2.820 307 32.536 Niet uitgewerkt Nvt 11 DALY
Ja
Dienst ‘Heilig / religieus’
€ 61.000 3.010 deelnemers 3.025 deelnemers
Dienst ‘Wetenschappelijk’
Spiritueel
Intellectuele en symbolische wisselwerkingen
Ja
Andere culturele opbrengsten
Spirituele en andere wisselwerkingen
Fysieke en intellectuele wisselwerkingen met levende organismen, ecosystemen, landschappen en zeegezichten
Dienst ‘Ervaringsgericht gebruik van planten, dieren’
78.000 6.500 Nvt
-
€ 35.000
Uitwerking dienst ‘Esthetisch’ - Invloed groen op huizenprijzen
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
Benutting van de opbrengsten Vier ‘handvatten’: 1. Regelgeving, randvoorwaarden en kaders 2. Samenwerkingsvormen en organisatorische structuren 3. Verdienmodellen en financiering 4. Kennisontwikkeling en bewustwording
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
1. Regelgeving, randvoorwaarden en kaders • Subsidiekader groenblauwe diensten • Steviger plek voor natuur in maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA’s)
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
2. Samenwerkingsvormen en organisatorische structuren • Coalitievorming – samenwerkingsverbanden bijv. waterbeheer, koolstofvastlegging, zorg
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
3. Verdienmodellen en financiering • Recreatief ondernemerschap toestaan op terrein van It Fryske Gea: delen in de opbrengsten • Bijdrage uit opbrengsten uit toeristen- en/of onroerendezaakbelasting (OZB)
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
4. Kennisontwikkeling en bewustwording • Voorzien van informatie over aanwezigheid, effecten en maatschappelijke baten van ecosystemen
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Aanbevelingen
Aanbevelingen • Initiatief uitvoeren van de ESA bij neutrale partij, bijvoorbeeld provincie • Motief ESA invulling maatschappelijke opgaven niet per se natuurbescherming • Stakeholders betrekken vanaf start onderzoek
Hoofdvraag|De Alde Feanen|Resultaten|Conclusies|Aanbevelingen
Conclusies • Ecosysteemdienstenaanpak is goed werkbaar • Gebruik locatiespecifieke gegevens maakt uitkomsten bruikbaarder
>
• Opbrengsten culturele diensten opbrengsten andere diensten - economisch belang natuur • Baatontvangers zijn vooral ondernemers inbaarheid door IFG o.a. beperkt door regelgeving