Nationaal Park De Biesbosch
Gemeento Drimmaton Rag. nr. | kV'W. nr. • iv,*w™n op MID
De gemeenteraad van Drimmelen Postbus 19 4920 AA MADE
Behandeld door: Telefoon: E-mail: Bijlagen:
- 2 M E I 2012
MA
PZ
OW BRW BMO Partial
Diverse
Mw. R.M.A. Spriensma Datum: 078-7702021 Ons kenmerk:
[email protected] Uw kenmerk: 3
Gg
1 mei 2012 792347
Betreft: j a a r r e k e n i n g 2 0 1 1 Parkschap Nationaal Park De Biesbosch - zienswijze
Geachte leden van de gemeenteraad, Ingevolge artikel 39 van de gemeenschappelijke regeling van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch doen wij u hierbij toekomen de jaarrekening 2011 van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch, evenals het controleverslag van de accountant. De jaarrekening is in de vergadering van 26 april 2012 aangeboden aan het Algemeen Bestuur van het Parkschap. Het Algemeen Bestuur zal de jaarrekening in de vergadering van 29 juni 2012 vaststellen, waarna deze aan Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) wordt verzonden. U kunt binnen 6 weken na de datum van deze brief bij het Algemeen Bestuur uw zienswijze over de jaarrekening naar voren brengen. Wij verzoeken u een eventuele zienswijze op uiterlijk dinsdag 12 juni schriftelijk naar voren te brengen. Bovenstaand proces is gebaseerd op de bepalingen in artikel 39 van de gemeenschappelijke regeling; het niet voldoen aan deze bepalingen kan tot gevolg hebben dat BZK het Parkschap onder curatele stelt.
Hoogachtend, / . Het Dagelijks Bestuur van Parkschap Nationaal Park Dé Bfèsbosch
l H.P.A. Wagemakers voorzitter
I
f
r
D.C.H. Verheijen secretaris
Secretariaat Spuiboulevard 300 Postbus 8 3300 AA Dordrecht Tel. 078-770 41 38 www.np-debiesbosch.nl
Deloitte
Deloltte Accountants B V. Wilhelmlnakade 1 3072 A P Rotterdam Postbus 2031 3000 C A Rotterdam Tel: (088) 288 2888 Fax: (088) 288 9830 www.delaitle.nl
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan het bestuur van Parkschap Nationaal Park de Biesbosch te Dordrecht
Verklaring betreffende de jaarrekening W i j hebben de (in de jaarstukken op pagina 37 tot en met 52 opgenomen) jaarrekening 2011 van de gemeenschappelijke regeling Parkschap Nationaal Park de Biesbosch gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de programmarekening over 2011 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid
van het dagelijks bestuur
Het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling Parkschap Nationaal Park de Biesbosch is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting, en met de relevante wet- en regelgeving waaronder verordeningen van de gemeenschappelijke regeling. Het dagelijks bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid
van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. W i j hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden ( B A D O ) en het Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2011 van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaanekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Deloltte Accountants B.V. i5 ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.
Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited
Deloitte
Deloitte A c c o u n t a n t s B.V. Wilhelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Tel: 0BB 288 2888 Fax: 08B 288 9830 www.deloitte.nl
Parkschap Nationaal Park De Biesbosch Accountantsversfag voor het boekjaar eindigend op
26 april2 0 1 2
O p a))e opdrachien verricht door Dcloitle zijn de 'Algemene Voorwaarden Dienstveifening Deloitte
Member of
Nederland, november 2010' gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 2'1362837 wan
De/oitte T o u c h e T o h m a t s u L i m i t e d
toepassing, Deloltte Accountants B.V.te Ingeschreven in hei handelsregiiter van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853,
Deloitte
D e l o i t t e A c c o u n t a n t s B.V. Wilhelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Tel: 088 288 2888 Fax: 0BB 288 9830 www.deloittejil
Aan het bestuur van Parkschap Nationaal Park De Biesbosch t.a.v. de heer D.C.H. Verheijen, secretaris Postbus 8 3300 A A D O R D R E C H T
Datum
Behandeld door
Ons kenmerk
26 april 2012
mr.drs. B.T.Versteeg
120585/mv/5501
Onderwerp
Uw kenmerk
Accountantsverslag van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch voor het boekjaar eindigend op 31 december 2011
Geachte heer Verheijen, Hierbij ontvangt u het accountantsverslag over het boekjaar 2011. Dit verslag geeft onze belangrijkste bevindingen weer. Wij hebben de jaarrekening 2011 van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch, opgesteld onder verantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur, gecontroleerd. Bij deze jaarrekening hebben wij op 26 april 2012 een goedkeurende controleklaring verstrekt. In het bijgevoegde accountantsverslag treft u een analyse aan van uw vermogen en resultaat. Vervolgens zijn onze controlebevindingen samengevat. Graag bespreken wij het accountantsverslag met u op 26 april 2012. Bij die gelegenheid beantwoorden wij ook uw eventuele vragen. Hoogachtend, Deloitte Accountants B.V-
w
Ikman RA
O p alle opdrachten verricht door Deloitte zijn de 'Algemene Voorwaarden Dienstverlening Deloiite Nederland, november 2010'gedeponeerd bij de Kamer van Ko.oph.inde! onder nummer 24362837 van toepassing. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel le Rotterdam onder nummer 2<1362B$3.
Member of Oelattte T o u c h e T o h m a t s u L i m i t e d
\
[
Deloitte
$ »
f
Blad 3 van 9 26 april 2012 120585
y
Inhoud 1
Inleiding 1.1 De opdracht die u ons hebt verstrekt 1.2 Onze onafhankelijkheid is gewaarborgd
4 4 5
2
Controlebevindingen jaarrekening 2011 2.1 Goedkeurende controleverklaring 2.2 Financiële vaste activa - bijdrage riolering 2.3 Waardering overige vorderingen 2.4 Vermogen en resultaat 2011
5 5 5 6 6
3
Administratieve organisatie en interne beheersing 2011
7
4
Frauderisico
7
5
Controle rechtmatigheid 5.1 Begrotingsrechtmatigheid
8 8
6
Tot slot
9
Deloitte Blad 4 van 9 26 april 2012 120585
1 Inleiding 1.1 De opdracht die u ons hebt verstrekt Binnen het kader van een meerjarige overeenkomst tussen uw gemeenschappelijke regeling en Deloitte Accountants B.V. tot het controleren van uw jaarrekening worden elk jaar de onderlinge afspraken bevestigd door middel van een opdrachtbevestiging. Met deze opdrachtbevestiging van 23 februari 2012 heeft u ons op meer gedetailleerde wijze opdracht gegeven tot het controleren van de jaarrekening 2011. Gezamenlijke risicoanalyse als b a s i s Onze controle start met het maken van een analyse van de risico's waar u als gemeenschappelijke regeling mee te maken heeft. Deze risicoanalyse zien wij als een gezamenlijke actie van ons controleteam en vertegenwoordigers van uw gemeenschappelijke regeling (bestuur en management) en maakt deel uit van ons pre-auditgesprek. Het doel hiervan is op basis van gezamenlijke kennis van uw organisatie en uw omgeving en branche tot een zo volledig en bruikbaar mogelijke risicoanalyse te komen, die als basis voor verdere controlewerkzaamheden zal dienen. Het gaat hierbij om de externe risico's en de risico's in de bedrijfsvoering. Bij deze inventarisatie zal de focus liggen op de risico's in de voor de jaarrekening relevante processen. De uitkomsten van deze processen dienen te resulteren in verantwoorde transacties in de jaarrekening. Onze risicoanalyse en daarop gebaseerde controleaanpak richten zich niet uitsluitend op de jaarrekening zelf, maar ook op het systeem van interne beheersing. Hoe beter dat systeem functioneert, hoe meer zekerheid er bestaat dat betrouwbare informatie wordt opgeleverd, zowel tussentijds als bij de jaarverantwoording. Wij onderzoeken tijdens de jaarrekeningcontrole ook de proces- en programmarisico's, om te bepalen of hierin voldoende beheersmaatregelen (de AO/IC) zijn getroffen. Bij de jaarrekeningcontrole stellen wij vast of de jaarrekening is opgesteld volgens de geldende verslaggevingsvoorschriften (het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten, hierna: BBV), of de door u opgestelde jaarrekening een getrouw beeld geeft en of de baten en lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Ook stellen wij vast dat de posten in de jaarrekening adequaat zijn toegelicht. Onze controle houdt niet in dat wij alle posten controleren. Onze aanpak heeft als doel om belangrijke onjuistheden en/of onrechtmatigheden te ontdekken, rekening houdend met de materialiteitsgrenzen zoals vastgelegd in het Besluit accountantscontrole decentrale overheden. Het product van de jaarrekeningcontrole is de controleverklaring bij de jaarrekening en dit voorliggende accountantsverslag. Wij zijn op 12 maart 2012 gestart met de controle van de jaarrekening 2011. Bij aanvang van de balanscontrole was de kwaliteit van de ter controle aangeboden conceptjaarrekening voldoende om onze controle te starten en af te ronden. De dossiervorming was adequaat en tevens hebben wij volledige medewerking van uw medewerkers gehad bij het uitvoeren van onze controlewerkzaamheden.
Deloitte Blad 5 van 9 26 april 2012 120585 De belangrijkste bevindingen vanuit onze controle en de daaraan gekoppelde adviezen hebben wij in dit verslag opgenomen. Wij vragen de komende periode uw aandacht voor het opvolgen van de gegeven adviezen die naar onze mening direct bijdragen aan een verbetering van de verslaglegging, het inzicht in de financiële positie dan wel de verbetering van de interne beheersing van uw organisatie. Wij adviseren u om de follow-up van de bevindingen te bewaken.
1.2
Onze onafhankelijkheid is gewaarborgd
De voorschriften in het kader van onafhankelijkheid zijn binnen de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (de NBA) opgenomen in de "Nadere voorschriften inzake onafhankelijkheid van de openbaar accountant" (hierna: NVO) en vormen een belangrijk onderdeel van het 'normenkader' waaraan een accountant moet voldoen. De naleving van de N V O is binnen de organisatie van Deloitte ingebed. Op basis van onze toetsing aan het 'normenkader' en waar nodig aanvullend getroffen maatregelen concluderen wij dat onze onafhankelijkheid als certificerend accountant bij uw gemeenschappelijke regeling in 2011 voldoende is gewaarborgd.
2 Controlebevindingen jaarrekening 2011 2.1
Goedkeurende controleverklaring
Bij de jaarrekening 2011 van uw gemeenschappelijke regeling hebben wij op 26 april 2012 een goedkeurende controleverklaring verstrekt. In dit hoofdstuk rapporteren wij u de belangrijkste bevindingen ten aanzien van de jaarrekening 2011.
2.2
Financiële vaste activa - bijdrage riolering
Uw gemeenschappelijke regeling heeft € 650.000 beschikbaar gesteld aan de gemeente Dordrecht voor de aanleg van riolering in de Hollandse Biesbosch. In 2011 is de aanleg van de riolering in de Hollandse Biesbosch door de gemeente Dordrecht afgerond. De totale kosten zijn binnen het begrote bedrag uitgekomen. Het restant van het beschikbaar gestelde bedrag is in de jaarrekening 2011 daarom ook verantwoord als overlopend actief en is inmiddels terugontvangen van de gemeente Dordrecht. Het bedrag dat besteed is aan de riolering is in de balans opgenomen onder de financiële vaste activa. Nu het actief in gebruik is genomen moet hierop systematisch worden afgeschreven. De commissie BBV stelt dat afgeschreven dient 1e worden als was het actief waarvoor de bijdrage wordt verstrekt in bezit van de gemeenschappelijke regeling. Naar ons oordeel verdient het aanbeveling om voor de te hanteren afschrijvingsduur aansluiting te zoeken bij de periode waarvoor de bijdrage aan de publieke taak is verzekerd (middels gestelde voorwaarden of een overeenkomst). Dat lijkt ons in het algemeen de voor de gemeente relevante economische levensduur.
Deloitte Blad 6 van 9 26 april 2012 120585
2.3
Waardering overige vorderingen
In 2011 is voor het eerst erfpacht in rekening gebracht voor de Thermen. Deze vordering was ten tijde van de jaarrekeningcontrole nog niet voldaan door de debiteur. Daarom is voorzichtigheidshalve de vordering voor 60% afgewaardeerd in de jaarrekening 2011.
2.4
Vermogen en resultaat 2011
In het BBV, de verslaggevingsregels van gemeenschappelijke regelingen, wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming. Alle baten en lasten dienen via de programmarekening te lopen. Er mogen geen baten ol lasten rechtstreeks in het eigen vermogen worden gemuteerd. De mutaties in het eigen vermogen vinden plaats door middel van de resultaatbestemming. Het resultaat vóór bestemming bedraagt € 251.054 voordelig. Per saldo is tussentijds reeds € 231.613 in de reserves gestort, zodat het uiteindelijke nog te bestemmen jaarresultaat € 19.441 voordelig bedraagt. Dit bedrag is afzonderlijk vermeld onder het eigen vermogen in de balans. In het hiernavolgende overzicht hebben wij de mutaties in de reserves schematisch weergegeven (x € 1.000):
Stand van de reserves per 1 januari
Tussentijdse resultaatbestemming tijdens boekjaar Nog te bestemmen resultaat bij jaarrekening
518
232 19
Totaal (= resultaat vóór bestemming)
251
Stand per 31 december
769
De reserves van uw gemeenschappelijke regeling zijn in 2011 met een bedrag van 6 251.054 toegenomen. Dit komt overeen met het resultaat voor bestemming van € 251.054 voordelig. De omvang van uw reserves bedraagt ultimo 2011 22% van het balanstotaal (2010: 15% van het balanstotaal). Voor een analyse van het rekeningresultaat over het jaar 2011 verwijzen wij u naar de uitgebreide toelichting onder de tabellen per Programma in de Programmaverantwoording, die onderdeel uitmaakt van de jaarstukken 2011. In de paragraaf "Weerstandsvermogen" zijn diverse risico's benoemd die van materiële betekenis kunnen zijn voor het balanstotaal of de financiële positie van uw gemeenschappelijke regeling. Deze risico's zijn niet gekwantificeerd, waardoor het niet mogelijk is om te toetsen of het beschikbare vermogen een toereikende buffer is voor de geïdentificeerde risico's.
Deloitte Blad 7 van 9 26 april 2012 120585
3 Administratieve organisatie en interne beheersing 2011 Als onderdeel van de jaarrekeningcontrole hebben wij de maatregelen van administratieve organisatie en interne beheersing (hierna: AO/IB) binnen uw gemeenschappelijke regeling beoordeeld. Deze werkzaamheden zijn in belangrijke mate gericht op de opzet en het bestaan van maatregelen van AO/IB, voor zover van belang voor onze controle op de betrouwbaarheid van de in de jaarrekening opgenomen gegevens. Bij de uitgevoerde werkzaamheden zijn ons geen bijzonderheden gebleken. Wij hebben vastgesteld dat de onvervangbare maatregelen van AO/IB bestaan binnen uw gemeenschappelijke regeling.
4 Frauderisico Van de accountant wordt op grond van de regels van de beroepsorganisatie (NBA) een professioneel-kritische houding verwacht ten aanzien van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude in de jaarrekening. Ter invulling van deze professioneel-kritische houding zal de accountant een inschatting moeten maken van de frauderisico's, zich een beeld moeten vormen van de maatregelen van interne beheersing die de organisatie heeft getroffen om mogelijke fraudes van materieel belang te voorkomen en moeten bezien of deze maatregelen effectief zijn. Wanneer sprake is van een aanwijzing voor fraude, dan zal de accountant dit moeten communiceren met, afhankelijk van de aard van de fraude, de direct leidinggevende, het dagelijks bestuur en. in sommige gevallen (fraude in de top van de organisatie) en wanneer onvoldoende herstelwerkzaamheden worden ondernomen, algemeen bestuur. Om invulling te geven aan de eerdergenoemde verplichting hebben wij een fraudediscussie gevoerd binnen het controleteam en met het de controller en de administrateur van uw gemeenschappelijke regeling, waarbij wij de nadruk hebben gelegd op de eventuele mogelijkheden van materiële onjuistheden als gevolg van fraude in de jaarstukken en op preventieve maatregelen daarbij. Van het dagelijks bestuur hebben wij de bevestiging ontvangen dat er geen onregelmatigheden zijn geconstateerd. Daarnaast hebben wij conform onze beroepsregels zelfstandig werkzaamheden uitgevoerd die erop waren gericht om het risico van het "omzeilen" van de interne beheersingsmaatregelen door het management te detecteren. Tevens hebben wij specifieke controles uitgevoerd op memoriaalboekingen, controles van schattingen en zijn wij alert geweest op significante en ongebruikelijke transacties. G e e n aanwijzingen dat er sprake is geweest van materiële fraude Hoewel wij, zoals hiervoor beschreven, een kritische houding hebben ten opzichte van risico's van fraude in de jaarrekening, merken wij op dat onze controle niet specifiek gericht is op het ontdekken van fraude. Tijdens de uitvoering van onze controle van de jaarrekening 2011 hebben wij geen aanwijzingen verkregen dat er sprake is geweest van fraude.
Deloitte Blad 8 van 9 26 april 2012 120585
5 Controle rechtmatigheid 5.1
Begrotingsrechtmatigheid
De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn gebaseerd op artikel 189,190 en 191 van de Gemeentewet en moeten door de gemeenschappelijke regeling zelf nader worden ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting en via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 van de Gemeentewet. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen tijdig worden gemeld aan het algemeen bestuur, zodat dit tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Een systeem met onvoldoende waarborgen voor tijdige melding aan het algemeen bestuur van budgetoverschrijdingen heeft het risico in zich dat inbreuk wordt gemaakt op het budgetrecht van het algemeen bestuur. Het begrotingscriterium is verder verfijnd en uitgewerkt in de Kadernota 2010 van het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten. De belangrijkste inhoudelijke aanpassing betreft de vaststelling dat het overschrijden van de begroting altijd onrechtmatig is, maar niet in alle gevallen hoeft te worden meegewogen in het accountantsoordeel. Essentieel is dat het algemeen bestuur nadere regels kan stellen wanneer kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (1), kostenoverschrijdingen passend binnen het beleid (2) en kostenoverschrijdingen bij openeinderegelingen (3) moeten meewegen bij het oordeel van de accountant. In die gevallen dat het algemeen bestuur geen nader beleid stelt, geldt het uitgangspunt dat deze kostenoverschrijdingen door de accountant niet worden betrokken bij de beslissing of al dan niet een goedkeurende controleverklaring kan worden afgegeven. Deze kostenoverschrijdingen moeten dan wel goed herkenbaar in de jaarrekening zijn opgenomen. In de Programmaverantwoording (hoofdstuk 1) is een overzicht opgenomen meteen analyse van de begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid (vanaf pagina 4). Hiermee legt uw gemeenschappelijke regeling op een adequate wijze verantwoording af over de rechtmatigheid van de lasten over 2011. Daarnaast moet de accountant in het verslag van bevindingen deze kostenoverschrijdingen, waarvan het dagelijks bestuur in de jaarrekening moet aangeven dat ze nog dienen te worden geautoriseerd, aan de orde stellen. Extra lasten die worden gemaakt omdat extra opbrengsten daarvoor de ruimte bieden, terwijl deze extra lasten niet direct zijn gerelateerd aan de extra opbrengsten, en waarbij het algemeen bestuur nog geen besluit heeft genomen over de aanwending van deze extra opbrengsten, zijn onrechtmatig. In totaal heeft uw gemeenschappelijke regeling € 3,8 miljoen aan lasten begroot (na wijziging), tegenover € 3,3 miljoen werkelijke lasten. Dit is in totaal een onderrealisatie van € 0,5 miljoen (14%). Aan baten had uw gemeenschappelijke regeling een bedrag van € 3,8 miljoen begroot, tegenover € 3,5 miljoen werkelijke baten. In totaal gaat het om een lagere realisatie aan baten van 6 0,3 miljoen (6%). In het kader van de begrotingsrechtmatigheid moet gekeken worden naar de lastenoverschrijdingen per programma. Op drie programma's zijn begrotingsoverschrijdingen op de lasten te constateren. Deze zijn in te delen in de onderstaande categorieën, zoals genoemd in de kadernota van het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten.
Blad 9 van 9 26 april 2012 120585
Programma
Kostenoverschrijdingen worden- : .
Parkschapsbeleid
gecompenseerd door direct gerelateerde
€46.872
opbrengsten € 81.872 op dit programma.
Programma Overige baten
Kostenoverschrijdingen worden
en lasten
gecompenseerd door direct gerelateerde
€57.563
opbrengsten € 75.173 op dit programma.
Programma Brabantschap
Kostenoverschrijdingen worden
£ 127.429
gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten E 148.414 op dit programma.
Wij verwijzen voor een inhoudelijke en meer specifieke analyse van deze overschrijdingen naar de toelichting op de programmarekening, waarin een analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid 2011 is opgenomen (vanaf pagina 4). De geconstateerde kostenoverschrijdingen welke als onrechtmatig worden aangemerkt tellen op grond van de Kademota 2010 van het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten niet mee voor het accountantsoordeel, en hebben derhalve geen gevolgen voor de strekking van de controleverklaring.
6
Tot
slot
Wij vertrouwen erop u met deze rapportage voldoende te hebben geïnformeerd. Tijdens de bijeenkomst van 26 april 2012 geven wij graag een mondelinge toelichting. Hoogachtend, Deloitle Accountants B.V.
W^rtalkman RA
1
INHOUDSOPGAVE
JAARSTUKKEN A.
JAARVERSLAG
3
INLEIDING
3
1.
PROGRAMMAVERANTWOORDING
3
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10
Bestuursondersteuning (compartiment) Parkschapbeleid (compartiment) Beheer en onderhoud recreatie- en natuurgebieden* Recreatieve-objecten* Toezicht en handhaving* Biesboschcentrum Dordrecht* Overige baten & lasten* Algemene dekkingsmiddelen* Brabantschap (compartiment) Bestedingenplan NP (compartiment)
6 12 14 17 17 19 25 26 27 28
* gezamenlijk: Hollandschap (compartiment)
2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7
PARAGRAFEN Weerstandsvermogen Lokale heffingen Onderhoud kapitaalgoederen Bedrijfsvoeringparaaf Verbonden partijen Financieringsparaaf Grondbeleid
29 29 33 33 34 35 35 36
B.
JAARREKENING
37
3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
FINANCIËLE REKENING Programmarekening Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Balans per 31 december 2011 Toelichtingen op de balans SISA
37 37 38 42 43 52
BIJLAGEN 1. 2. 3. 4. 5.
Exploitatierekening in detail Staat uit te voeren werken Staat van activa Staat van reserves en voorzieningen Kosten/-inkomstenverdeelstaat
2
A. JAARVERSLAG INLEIDING Eén jaar Parkschap Nationaal Park De Biesbosch Na 2 jaar intensief voorbereiden is van 1-1-2011 het Parkschap gestart. Een eerste jaar met alle verschijnselen die passen bij 'een nieuwe organisatie', van variaties in adressenbestanden, wennen aan een nieuw bestuur en (cultuur)verschillen in werktijden en netwerken. Ook moesten 'winkels' open blijven, medewerkers gemotiveerd, natuur beheerd en ontwikkeld en bezoekers gastvrij onthaald. In combinatie met strakker sturen, financiële perikelen en nieuwe uitdagingen, is een nieuwe dynamiek ontstaan. Een jaar met een positief resultaat, naar inhoud/resultaat en per saldo ruim binnen de begroting. Dankzij maximale inzet van medewerkers en de strakke sturing om binnen de begroting te blijven en taakstellingen te realiseren is dit resultaat geboekt. Het verplicht dus ook om voor 2012 deze lijn voort te zetten, met aandacht voor de risico's. Voor de goede orde melden wij dat in deze jaarrekening géén financiële verantwoording is opgenomen van onze samenwerkingspartner Staatsbosbeheer; ook het Bestedingenplan Nationaal Park wordt apart verantwoord (door de Stichting Beheer Nationaal Park).
1.
PROGRAMMAVERANTWOORDING
De jaarrekening is qua indeling opgezet naar de begrotingstekst van het voormalige Natuur- en Recreatieschap De Hollandse Biesbosch. Als gevolg van de Parkschapvorming is in de financiële vastlegging sprake van een zogenaamde compartimentering. Deze compartimentering vloeit voort uit nieuwe en gehandhaafde verdeling van de bijdrage van de deelnemers aan het begrotingstekort van een bepaald onderdeel uit de Parkschapbegroting. Het gaat om de compartimenten: •
Compartiment Bestuursondersteuning (2x 2 5 % van het tekort door de beide provincies, gemeenten dragen het resterende deel naar omvang van het inwoneraantal bij);
•
Compartiment Parkschapbeleid: momenteel geheel gefinancierd door separaat vastgelegde middelen (Ondergedompeld, ERDF);
•
Compartiment Hollandschap: 2 5 % provincie Zuid-Holland, 8 7 , 5 % van het resterende deel door Dordrecht en 12,5% van het resterende deel door Sliedrecht. • Compartiment Brabantschap: 5 0 % provincie Noord-Brabant, 2x 2 5 % door de gemeenten Drimmelen en Werkendam; • Compartiment Bestedingenplan NP: Rijksmiddelen. Hoewel in de dagelijkse realiteit van het Parkschap de financiële compartimentering geen rol speelt, heeft de financiële verantwoording m.b.t. 1.1 Bestuursondersteuning betrekking op het Compartiment Bestuursondersteuning, voorheen Algemeen Bestuur. Het Parkschapbeleid, momenteel de uitvoering van Ondergedompeld/STEP, is qua activiteiten verweven in de gehele tekst. In 1.2 is van de uitgaven in 2011 een verantwoording gegeven. De paragrafen 1.3 t/m 1.8 betrekking op het Compartiment Hollandschap. De verantwoording van het compartiment Brabantschap staat in 1.9. Het Bestedingenplan NP wordt (nog) uitgevoerd door de Stichting Beheer NP. Deze verantwoording maakt dan ook geen deel uit van de jaarrekening van het Parkschap, zie ook 1.10.
3
Het financieel resultaat vóór bestemming is voor de compartimenten bestuursondersteuning, Parkschapbeleid (Ondergedompeld/STEP), Hollandschap en Brabantschap positief, te weten respectievelijk € 3 4 . 0 0 0 , € 35.000, € 189.000 en € 21.000, met een totaal van € 279.000. Bij de marap werd nog een klein tekort (- € 16.000) gepresenteerd. Compartiment bestuursondersteuning Voor de bestuursondersteuning geldt dat rekening was gehouden met het feit dat in het l parkschapjaar alle kosten voor bestuursondersteuning van de voormalige fusiepartners ook gemaakt zouden worden, daarnaast was rekening gehouden met een beperkt bedrag aan incidentele kosten. Er zijn minder kosten gemaakt, daarnaast zijn geen incidentele kosten opgetreden. e
Compartiment Parkschapbeleid Dit compartiment had een negatief resultaat op begrotingsbasis. Dit werd veroorzaakt doordat een investering in zogenaamde luisterstoelen voor een bedrag van € 35.000 zou worden gefinancierd uit de bestemmingsreserve onderhoud tentoonstelling (compartiment Hollandschap). De investering heeft nog niet plaatsgevonden, de uitgaven in 2011 worden volledig gefinancierd vanuit andere bronnen. Compartiment Hollandschap Het onderdeel Recreatie en Natuurgebieden sluit af met een positief resultaat van € 123.000, Toezicht & handhaving met € 24.000, het Bezoekerscentrum (Biesboschcentrum Dordrecht) met een positief resultaat van € 35.000 en de post Overig met € 7.000. Naast het gegeven dat het slechte zomerweer de bij marap gepresenteerde voordelen voor het onderhoud in de gebieden en voor toezicht aanzienlijk heeft versterkt is sprake van een tweetal nieuwe' en tevens incidentele voordelen. De definitieve oplevering van de riolering in 2 0 1 1 , terwijl n de begroting 2011 reeds was voorzien in kapitaallasten voor deze riolering, levert een ncidenteel voordeel van € 44.000. In de begroting 2011 was nog geen erfpacht Thermen voorzien; deze is al wel gefactureerd conform de contracten (€ 53.000 voor de periode vanaf april 2 0 1 1 , maar moet deels als oninbaar worden beschouwd). De pachtinkomsten zijn bedoeld ter dekking van de investering van het Parkschap in parkeervoorzieningen (en het onderhoud hiervan). Het bestuur wordt voorgesteld het niet-oninbare gestelde deel van deze post onder te brengen in een bestemmingsreserve onderhoud parkeervoorzieningen Thermen. Binnen het bezoekerscentrum is extra aandacht geweest voor budgetsturing; dit resulteerde in het gegeven dat het Parkschap grotendeels binnen de personele budgetten zijn gebleven. Voor het bezoekerscentrum was in 2010 nog sprake van een forse overschrijding op personeelkosten. Onder eindere het vertrek van de twee medewerkers educatie bood mogelijkheden voor een efficiënte inzet van medewerkers. Alleen voor de rondvaart is nog sprake van een overschrijding op personeelskosten, die niet kan worden gecompenseerd door (extra) inkomsten. Voor het bezoekerscentrum geldt daarnaast dat de inkomsten voor de rondvaart € 11.000 achterblijven, maar de verhuur daarentegen € 19.000 aan extra inkomsten opleverde. Mede gezien ce weersomstandigheden (slecht zomerweer) is hier de wispelturigheid van de markt aan te zien. Voor de verhuur geldt daarnaast dat sprake is van minder onderhoudskosten; dit kar worden gerelateerd aan de hoge onderhoudskosten in 2010. In 2010 ontving het Parkschap een gift van autobedrijf Ames van € 3.200 voor de aanschaf van een off-the-road rolstoel. Deze gift is in 2010 in de bestemmingsreserve donaties gestort. De stoel werd begin 2011 aangeschaft voor een bedrag van € 1.792. Dit bedrag kan aan diezelfde reserve worden onttrokken; dit vergt een bestuursbesluit.
4
Compartiment Brabantschap In het compartiment Brabantschap was een recht van opstal begroot, welke in 2010 afliep. Er zijn wel archiefkosten gemaakt. De bijdrage uit het bestedingenplan NP voor de arken heeft voor een deel betrekking op kosten gemaakt in 2010. Hierdoor ontstaat een voordeel in 2011. De kosten van de bestuursondersteuning zijn toegerekend aan het compartiment voor bestuursondersteuning; hierdoor ontstaat een klein voordeel ten opzichte van de in het kader van de liquidatie van het Brabantschap opgestelde begroting t / m 31 augustus 2 0 1 1 . Compartiment Bestedingenplan Het Bestedingenplan Nationaal Park wordt verantwoord door de Stichting Beheer Nationaal Park. kosten
begrotingsonderdeel Compartiment bestuursondersteuning
inkomsten
resultante
-75.000 -17.000 -48.000
V V V
-75.000
n
-31.000
n
-140.000
V
-106.000
n
-34.000
v
47.000
n
82.000
V
marap -35.000
v
Bestek Groen, water en hyqiëne Overiq onderhoud qebieden Groen - vergoeding evenementen Infrastructuur - pacht Thermen 2011 Infrastructuur - kapitaal lasten riolering Beheer - doorberekende inzet STEP
-22.000 -12.000
V V
32.000 -44.000 -6.000
n V V
Subtotaal Recreatie- en Natuurpebieden
-52.000
V
2. Toezicht & handhavinp
-24.000
V
- personeel (NP en SBB) - personeel - saldo extra control / inzet STEP - alqemene kosten
Subtotaal bestuursondersteuninq
marap
Compartiment ParkschapsbeJeid - Ondergedompeld/STEP
Compartiment Hollandschap 1. Recreatie- en Natuurpebieden -
marap 18.000 53.000
V V
marap
71.000
V
-123.000
v
-24.000
v
marap
3. Bezoekerscentrum -
Gebouw & inrichting - kapitaall./verzek. Alqemeen - reis-/verbliifkosten en vriiwilliqers Algemeen - reclame en promotie Algemeen - Groen winkel Algemeen - fotografie / donaties Educatie - m.n. tentoonstelling
-19.000 -9.000 -22.000 -15.000
V V V V
- Educatie - restauratie Phi ja / off-the-road rolstoel - Rondvaart - m.n. onderhoud & personeel - Verhuur - m.n. onderhoud/kapitaal 1.
-10.000 8.000 25.000 -10.000
Subtotaal bezoekerscentrum
V n n V
-52.000
4. Overiq - doorberekende kosten derden
68.000
-24.000 7.000 -8.000
n V n
marap
-11.000 19.000
n V
marap marap marap
V
-17.000
n
-35.000
v
n
75.000
V
-7.000
v
marap
Compartiment Brabantschap
- Recreatie & integrale veiligheid - Arken
-13.000 140.000
V n
148.000
V
127.000
n
148.000
V
-21.000
- bestedinqenplan bü Söchtinq Beheer NP
-493.377
V
-493.377
n
0
Totalen
-519.377
V
-240.377
n
-279.000
Subtotaal Brabantschap
v
Compartiment Bestedingenplan
v
n = nadeel / v = voordeel
Het resultaat toont op een aantal onderwerpen opnieuw de afhankelijkheid van externe factoren (weer - recreatie & natuurgebieden, toezicht & handhaving en economische crisis - groenwinkel en rondvaart & verhuur). Daarnaast is sprake van incidentele meevallers (pacht Thermen, kapitaallasten riolering en doorberekening Ondergedompeld/STEP). Ook is strakke sturing op budgetten van invloed geweest op het positieve resultaat; dit is tegelijkertijd een noodzakelijk
5
issue voor de toekomst. Temeer omdat voor 2012 een aantal voorstellen uit de Brede doorlichting in de begroting zijn verwerkt. Dit betekent dat opnieuw strakke sturing nodig is om binnen de begroting te blijven.
1.1
Bestuursondersteuning
Een bewogen startjaar voor het bestuur van het Parkschap; niet zozeer in emotionele zin, maar meer in de variëteit aan kwesties die een bestuursbesluit of -bespreking vergen, maar ook een versterking van samenwerking en portefeuilleverdeling. •
De -
organisatie en financiën moeten (ook formeel) worden vastgesteld, o.a. functies, organisatie en programma 2011 begrotingen 2011 en 2012 en liquidatie bestaande organisaties vaststellen van verordeningen en besluiten (financieel beheer, controle, treasury, inkoop en aanbesteding, mandaat en uittrederegeling). • Inhoudelijke en procedurele besluiten t.a.v. arken (verwijderen) overeenkomst Thermen bestedingenplan 2011/2012 bezoekersmanagement en in het bijzonder het openhouden van bezoekerscentrum Drimmelen opdracht met betrekking tot Toezicht en Handhaving deelname in Dijk van een Delta ontwikkeling 3 Merwedehaven. • Beleid en overleg Opdracht voor en vaststellen van de concept Toekomstvisie Biesbosch 2020 en de procedure waarin partners in de Biesboschregio hun eigen inbreng kunnen leveren. Bestuurlijk overleg over de ontwikkelingen in Brabant (Wijde Biesbosch, Noordwaard) en Zuid-Holland (Nieuwe Dordtse Biesbosch). Overlegorgaan en Gebruikersraad gaan naar een nieuwe relatie met de Bestuurscommissie. Een mooi voorbeeld van de versterking van de samenwerking betreft de VVV Biesbosch gids. e
In het bijzonder wordt onderstaand nog ingegaan op: • Decentralisatie akkoord Rijk-IPO • Overlegorgaan en Parkschap • Staatsbosbeheer « Nieuwe Dordtse Biesbosch » Brede doorlichting « STEP/Ondergedompeld. Decentralisatie akkoord Rijk-IPO - Bestedingenplan NP ]n 2011 is na een onderhandelingstraject van ruim een jaar een akkoord gesloten tussen Rijk en IPO over de decentralisatie van het beleidsveld natuur en de daarbij behorende financiële middelen voor de uitvoering. De forse bezuinigingsdoelstelling van het Rijk op haar natuurbudget, gekoppeld aan de decentralisatie naar de provincies, is debet geweest aan de lange onderhandelingen. In het akkoord zijn de Nationale Parken geschrapt als Rijksverantwoordelijkheid. Dit betekent onder andere dat het Rijk geen 'doel'budget meegeeft aan de provincies voor de Nationale Parken. Het is daarmee een autonome beslissingsbevoegdheid van de individuele provincies of zij door willen gaan met de ondersteuning van de Nationale Parken. Voor de Nationale Parken in de Provincie Noord-Brabant, waaronder het Nationaal Park de Biesbosch, is besloten om de huidige financiering voor 2012 te continueren. Dit betekent voor het Nationaal Park de Biesbosch dat zij voor bestedingenplan 2012 een budget beschikbaar heeft van maximaal € 493.377, zijnde het
6
plafondbedrag sinds bestedingenplan 2010. Voor 2013 en verder zal naar verwachting medio 2012 duidelijkheid komen. Met de provincie Noord-Brabant wordt hierover overlegd. Tegelijkertijd oriënteert de Provincie Zuid-Holland zich op haar rol in recreatieschappen (grotere afstand), de beheersorganisatie Groenservice Zuid-Holland, de eigen recreatiegebieden en andere kostendragers voor recreatieontwikkelingen. Inmiddels heeft zij aangegeven haar huidige rol en verantwoordelijkheid incl. financiering als deelnemer in de Gemeenschappelijke Regeling Parkschap Nationaal Park De Biesbosch te continueren. Samenvoeging Overlegorgaan/Stichting met Parkschap Bij de oprichting van het Parkschap 01-01-2011 is afgesproken dat taken en bevoegdheden van de Stichting Beheer Nationaal Park de Biesbosch door het Parkschap zullen worden overgenomen. Ten aanzien van rol/functie van het Overlegorgaan en haar inspraakorgaan de Gebruikersraad heeft de bestuurscommissie aangegeven dat haar wens is om het overleg met partners uit het Overlegorgaan en Gebruikersraad te continueren. Gezien de ambitie van het Parkschap om haar bestuurlijk draagvlak te verbreden ligt het voor de hand om het huidige Overlegorgaan in de toekomst uit te breiden met nieuwe partners. Dit geldt eveneens voor de Gebruikersraad. Het financieel beheer en de daaraan gekoppelde verantwoordelijkheden zoals die door de Stichting wordt uitgevoerd ten behoeve van het Overlegorgaan, is in de praktijk de enige taak die nog niet is overgenomen door het Parkschap. Hiertoe is een statuutwijziging dan wel opheffing van de Stichting nodig. De overige taken zijn wel overgenomen door het Parkschap, zoals voorbereiden en realiseren van beleid, de administratieve ondersteuning, het optreden als rechtspersoon ten behoeve van Overlegorgaan en het uitvoeren van daden van beheer en uitvoering is een taak die nu wordt uitgevoerd door Staatsbosbeheer i.s.m. het Parkschap. In 2012 gaat het Parkschap samen met de Stichting bekijken op welke manier het financieel beheer en de daarbij horende verantwoording kan worden overgedragen aan het Parkschap. Veel hangt hierbij af van het toekomstige beleid van de provincie Noord-Brabant ten aanzien van Nationale Parken dat in de loop van 2012 zal worden vormgegeven tijdens het proces van de herziening van het Natuur- en Landschapsbeleid. Samenwerking met en ontwikkelingen bij Staatsbosbeheer De samenwerking in het nieuwe Parkschap is voor Staatsbosbeheer (SBB) zeer waardevol gebleken: de afstemming over onderwerpen als handhaving en veiligheid verloopt via de Bestuurscommissie snel en integraal. Het gebouwenplan van Staatsbosbeheer ter behoud van de vele griendketen en boerderijcomplexen heeft stevige steun gegeven aan het realiseren en uitvoeren van dit plan de komende jaren. Ook de samenwerking rond bezoekersmanagement, publiciteit krijgt vorm. Tot slot lijkt de figuur van een Parkschap een goede manier om in de nieuwe financieel onzekere tijden voor natuur en Nationaal Parken, de beide provincies aan de Biesbosch te blijven verbinden. Dat is voor Staatsbosbeheer, speciaal in de Biesbosch, een belangrijk winstpunt. In 2011 heeft Staatsbosbeheer een fikse korting moeten verwerken in het besteedbare budget voor natuurbeheer via de opdracht van het ministerie van EL&I. Deze korting heeft de knelpunten in het beheer van het district de Biesbosch/Nationaal Park de Biesbosch nog vergroot. Vervanging van recreatieve voorzieningen voor de waterrecreatie was de afgelopen jaren al lastig en is met het huidige budget niet meer te realiseren. Dit heeft een directe impact op de toegankelijkheid en de kwaliteit van de voorzieningen van met name waterrecreanten. Ook toezicht en handhaving staan nog meer onder druk. Daarnaast is afgelopen jaar duidelijk geworden dat de financiering van Staatsbosbeheer voortaan niet meer via een contractrelatie met het ministerie zal verlopen maar via de provinciaal uitgevoerde subsidieregeling voor natuur: SNL. Om de organisatie daartoe uit te rusten zijn al in
7
2011 analyses gestart. Staatsbosbeheer heeft in 2011 ook moeten verkennen welke gronden zij beheert buiten de EHS en welke percelen gaan vallen onder de verplichting van het ministerie om deze gronden te gaan verkopen. Het betreft hier ook gronden in de Hollandse Biesbosch. Voor het duurzaam beheer van de Nieuwe Dordtse Biesbosch is onderzocht hoe een samenwerking - tussen Parkschap en Staatsbosbeheer - voor het beheer of ruil van beheergronden een efficiënter beheer kan opleveren in de toekomst. In 2011 zijn het project Zuiderklip en Jonge Neeleruigt opgeleverd, beide nieuwe natuurontwikkelingsgebieden, die bijdragen aan de versterking van de aantrekkelijkheid van de Biesbosch voor plant, mens en dier. Beide gebieden zijn een verrijking voor het Nationaal Park De Biesbosch. Nieuwe Dordtse Biesbosch Het voorlopig ontwerp (VO) van de deelgebieden Alloijzen- of Bovenpolder, de Elzen-Noord en de Noorderdiepzone, afgekort ABEN is in 2011 tot stand gekomen. Het Hollands compartiment Parkschap heeft er in de diverse overleggen op aangedrongen om een kwalitatief zo hoog mogelijk niveau van voorzieningen voor de bezoekers van dit nieuwe natuur- en recreatiegebied tot stand te brengen. Met name het gebied rondom de beoogde waterplas dient voorzieningen te krijgen om zo voldoende aantrekkelijk te zijn voor de regio en om een vermindering van de druk op de huidige zwemplas 'Merwelanden' te bewerkstelligen. Eind 2011 is in een aparte bijeenkomst de toekomstige plas onder de loep genomen en zijn de diverse aspecten waaraan een aantrekkelijke plas moet voldoen aan de orde geweest. Begin 2012 zullen de ingebrachte 'ingrediënten' voor de plas in een aantal scenario's worden uitgewerkt. Het thema " L a a t j e raken door water' speelt in die scenario's een belangrijke rol. De beheer- en onderhoudskosten dienen te passen binnen het beschikbare budget Nieuwe Dordtse Biesbosch resp. moeten worden gedragen door de partners, met name Dordrecht en de Provincie Zuid-Holland. Voor de Noorderdiepzone heeft het Parkschap bepleit om het water ook recreatief te benutten, o.a. voor een kanoroute van de Elzen via de Noorderdiepzone naar de nieuwe waterplas. Eind december is ook het deelplan Noord-Bovenpolder vastgesteld. Dat gebied wordt nu niet verder uitgewerkt vanuit budgettaire overwegingen. Ook voor dit gebied zijn niet alleen kansen voor natuur, maar ook voor recreatie t.z.t. mogelijk. Ook de bereikbaarheid in de deelplannen en aansluiting op de stad en buitengebied zijn onderwerpen die in 2011 nadrukkelijk aan de orde zijn geweest. Het doel is de voorgestelde fietsen wandelpaden in de Nieuwe Dordtse Biesbosch te laten aansluiten op een aantal in de toekomst geplande veerverbindingen en daarmee het fietspadennet van dit deel van Zuid-Holland te verbinden met de fietspaden in het Brabantse deel van de Biesbosch. Voor de geplande en reeds gerealiseerde natuurgebieden geldt dat zij zodanig ontsloten worden dat de natuur beleefd kan worden door bijvoorbeeld struinroutes en sluip-door-kruip-door routes. Dit is reeds gedeeltelijk gerealiseerd in de Elzen met diverse speelvoorzieningen, in de Louisa- en Cannemanspolder, waar door publiek fruit kan worden geplukt en de Tongplaat met een uitkijkpunt. Het voorlopig ontwerp van 11 februari 2011 (vastgesteld) voldoet aan de opgaven vanuit toegankelijkheid, beleefbaarheid en beheerbaarheid. Bij vermindering van de oppervlakte of het aantal en de kwaliteit van de voorzieningen zal de aantrekkelijkheid sterk afnemen. De gemeente Dordrecht heeft eind 2011 een bod gedaan aan de provincie Zuid-Holland over de financiering van onderdelen i.r.t. Recreatie om de Stad (RODS) en voorgenomen rijksbezuinigingen. Het zag er eind 2011 naar uit dat er grote mate van overeenstemming is bereikt met betrekking tot de realisering van de belangrijkste onderdelen van het plan.
8
Brede doorlichting In 2011 is een omvangrijk pakket aan bezuinigingsmaatregelen vastgesteld in het kader van de brede doorlichting oplopend tot een bedrag van € 330.000. Deze zullen deels in 2012 en volgende jaren hun beslag krijgen. In 2011 zijn enkele maatregelen uitgewerkt en deels geïmplementeerd. De uitwerking en realisatie van alle voorstellen zal ook in 2012 een vervolg krijgen. STEP-projecten/Ondergedompeld Waar de meeste Ondergedompeld-projecten in 2011 konden worden afgerond, heeft het STEPproject (een gedeeltelijke uitbreiding van Ondergedompeld) een looptijd tot en met 31 december 2012. Het Parkschap heeft verlenging van deze termijn met een h a l f j a a r gevraagd i.v.m. de vertraging die een aantal projecten ondervinden i.v.m. de koppeling aan grote projecten waaronder het project Noordwaard. Ook bij de Vlaamse partners bestaat de behoefte aan verlenging, mede vanwege het gegeven dat het STEP-project onderdeel uitmaakt van een groter project aan de Schelde. De (deel)projecten van STEP hebben betrekking op Duurzaam Toerisme, Bezoekersmanagement en Publiek-private samenwerking. Duurzaam
Toerisme
De projectonderdelen van Ondergedompeld te weten, de ontwikkeling van fiets- en wandelroutes, het onderzoek naar overnachtingsmogelijkheden en een aanlegregeling zijn gebundeld aangepakt en in 2011 als onderzoek afgerond. De plannen zijn besproken en toegelicht in de klankbordgroep, de bestuurscommissie, de gebruikersraad en het overlegorgaan van het Parkschap. Er is een grote mate van overeenstemming bereikt. De voorgelegde adviezen zijn geaccordeerd en zullen in 2012 verder worden uitgewerkt en tot concrete resultaten moeten leiden. Dat geldt in het bijzonder voor: a. de investering in een zonnepont die moet varen tussen de Ottersluis en de boerderij in de Hel- en Zuilespolder; b. de ontwikkeling van een zogenaamde 'ecolodge'; c. realisatie van een aantal ontbrekende schakels in het wandelpadennet waaronder klaphekjes en overstaphekjes; d. de concretisering van de aanlegregeling. Ad a. Deze zonnepont is in 2011 voor 9 5 % gereed gekomen en zal voorjaar 2012 technisch worden opgeleverd. Deze zonnepont zal vooralsnog de haven van het Biesboschcentrum als thuishaven hebben. Ad b. De ecolodge zal eveneens voorjaar 2012 technisch worden opgeleverd. De feitelijke plaatsing nabij de boerderij Zuileshoeve wordt in het nieuwe bestemmingsplan ingepast. Ad c. Begin 2012 zal vervolgoverleg plaatsvinden tussen diverse betrokken partijen om te bezien welke voorzieningen van het plan 'Rondje Biesbosch" gerealiseerd kunnen worden binnen de STEP periode. Vertraging heeft deels de maken met de koppeling met het project Noordwaard en de fasering van de uitvoering van dit plan. Het onderzoek vormt de basis voor een verdere uitwerking van 6 wandel-, fiets- en vaarroutes die zullen worden uitgezet met gebruik van ICT middelen en waarbij digitale informatie op locatie wordt geplaatst. In 2012 zullen de routes klaar zijn.
9
Ad d. De aanlegregeling heeft een nauwe relatie met de nieuwe vaarverordening voor het gehele Parkschapsgebied en een adequate wijze van toezicht en handhaving. Het deelproject watersportgebruikersonderzoek is in 2011 geaccordeerd. Dit betekent dat de hierin genoemde aanbevelingen worden uitgewerkt. Een deel van de aanbevelingen heeft betrekking op het deelproject Elektrisch varen in de Biesbosch, dat in 2011 is gestart en eind 2011 is afgerond. De uitvoering van de voorgestelde maatregelen, waaronder het realiseren van een aantal oplaadstations, zal in 2012 plaatsvinden. Bezoekersmanagement Dit deelproject heeft betrekking op een programma van eisen voor het meest duurzame bezoekerscentrum van Europa, waarvoor op 30 juni 2011 een expertmeeting heeft plaatsgevonden. Deze expertmeeting heeft input opgeleverd voor verdere uitwerking. Begin 2012 zal er eerst nog een aparte bijeenkomst plaatsvinden over de specifieke boodschap moet de Biesbosch uitstralen. Dit moet t.z.t. zichtbaar worden in tal van uitingen in het gebied en dan met name bij de entreepoorten en de onderscheiden aanwezige, aan te passen en mogelijk nog nieuw te bouwen bezoekerscentra. Dit project sluit aan bij de discussie over de entreepoorten en maakt het onderdeel uit van het thema Bezoekersmanagement. Belangrijke conclusie is reeds dat de rol van bezoekerscentra als hét bezoekpunt wordt verlaten. Bezoekers worden veel meer met andere instrumenten/middelen 'begeleid'. Daarnaast worden binnen dit deelproject in totaal 6 wandel- fiets en kanoroutes gerealiseerd, met gebruik van GPS en andere ICT middelen . De uitvraag hiervoor zal begin 2012 plaatsvinden. Publiek-private samenwerking Het Parkschap is nauwer gaan samenwerken met het ondernemersplatform 'Brabant aan de Biesbosch' om te komen tot een netwerk van Biesboschondernemers. Nieuwsbrieven worden gezamenlijk verspreid naar alle toeristisch-recreatieve ondernemers in de Biesbosch-regio en in november is een gemeenschappelijke netwerkbijeenkomst georganiseerd. Enkele Biesboschondernemers hebben in juni deelgenomen aan de 3-daagse STEP-excursie in België en Nederland en ook zijn enkele ondernemers in november meegereisd naar de Broads om daar in de keuken van 'groene' ondernemers te kijken en deel te nemen aan een workshop duurzaam ondernemen. In 2012 zal de samenwerking m e t ' B r a b a n t aan de Biesbosch' verder worden jitgebouwd. Doel is een ondernemersplatform te creëren dat als gesprekspartner voor het Parkschap kan dienen, ondernemers te helpen vernieuwen en verduurzamen (met de Green Key als hulpmiddel) en de samenwerking tussen ondernemers onderling te versterken. Belangrijk resultaat is de toekenning van de Green Key aan 7 ondernemers, waaronder goud voor net Biesboschcentrum Dordrecht!. Overige initiatieven Hoogstamboomgaard Zuileshoeve Begin 2011 heeft de Koninklijke Maatschappij voor Tuin en Plantkunde afdeling Dordrecht (KMTP) het Schap aangeboden een project te willen honoreren vanwege het 130-jarig bestaan van de afdeling in 2012. Gekozen is voor de boerderij Zuileshoeve en omgeving. Vóór 1 april 2012 zal KMTP de boomgaard opknappen met eigen middelen. Verder wil de KMTP zoeken naar aanvullende sponsoring om invulling te geven aan educatieve aspecten en het verbeteren van de relatie van de boomgaard met de boerderij. Ook de omgeving van de vogelkijkhut/bijenstal wordt opgeknapt. Het geheel van de boerderij en omgeving zal straks met de aanwezige ecolodge en zonnepont verbinding een bijzondere 'stepping-stone' worden voor recreanten onderweg of voor bezoekers van dit deel van ons Parkschapgebied.
10
Waterbushalte/TOP Op 24 februari 2011 heeft de gedeputeerde van Zuid-Holland de vernieuwde 'waterbussteiger Hollandse Biesbosch' officieel in gebruik genomen. De halte is een cruciale schakel voor het bezoek van dit deel van het Parkschap vanuit de Drechtsteden en Rotterdam en omgeving. Ook de verbinding met het fietspadennet van Noord-Brabant wordt hierdoor versterkt. In combinatie met de realisatie van een zonnepont (2012) is hiermee voorzien in een nog ontbrekende schakel in het netwerk. Tevens zijn in 2011 de voorbereidingen getroffen om op deze plek een zgn. TOP (Toeristische Overstapplaats) te realiseren als onderdeel van een groot netwerk van TOP's in de provincie Zuid-Holland. In combinatie met de realisatie van een zonnepont van Hel- en Zuilespolder naar Ottersluis (2012) is hiermee voorzien in deze nog ontbrekende schakel in het netwerk. Wat heeft het
gekost?
Bestuursondersteuning
Rekening
Begroting na
Rekening
2010
wijziqinq - 2011
2011
Lasten Personeel
351.061
313.479
221.903
A l g e m e n e kosten - bestuursondersteuning
28.591
47.245
29.513
A l g e m e n e kosten (1)
11.404
39.618
8.604
391.057
400.342
260.020
25.111
Baten Personeel
101.363
100.111
Incidentele bijdragen d e e l n e m e r s : - Provincie Zuid Holland
0
12.069
12.069
- G e m e e n t e Dordrecht
0
14.630
14.630
- G e m e e n t e Sliedrecht
0
2.943
2.943
- Provincie Noord Brabant - G e m e e n t e Drimmelen
0
12.069
0 0 0
12.069 3.295 3.271 39.618
101.363
188.006
81.992
289.693
212.336
178.028
Rekening
Begroting na
Rekening
2010
wijziqinq - 2011
2011
- Gemeente Werkendam Bijdragen Bestedingenplan NP
Saldo
Bijdragen d e e l n e m e r s in n a d e l i g saldo
3.295 3.271 8.604
Baten Provincie Zuid Holland
0
53.084
53.084
G e m e e n t e Dordrecht
0 0 0
64.348 12.942 53.084
64.348 12.942 53.084
0
14.492
14.492
0
14.386
14.386
0
212.336
212.336
Mutatie a l g e m e n e reserve - c o m p a r t i m e n t
289.693 0
0 0
-34.308 34.308
S a l d o na b e s t e m m i n g
289.693
0
0
G e m e e n t e Sliedrecht Provincie Noord Brabant G e m e e n t e Drimmelen Gemeente Werkendam
Saldo voor
bestemming
(1) financiering uit Besteding en plan NP
Toelichting: De salariskosten voor de secretaris van het Overlegorgaan (€ 25.000) en de salariskosten voor de ondersteuning vanuit S B B (€ 50.000) worden niet doorberekend aan het Parkschap. Er ontstaat daardoor zowel aan de lasten- als aan de batenkant een verschil van € 75.000. Het resterende verschil wordt veroorzaakt doordat een deel van de salariskosten is doorbelast aan het project Ondergedompeld/STEP.
11
De algemene kosten voor bestuursondersteuning zijn laag omdat er weinig externe adviezen zijn gevraagd. De externe adviezen hebben betrekking op advieskosten t.b.v. aankoop woning Zuilespolder en de natuurtoets op evenementen. Met ingang van 2012 is geen sprake meer van een budget voor externe adviezen; als gevolg van de Parkschapvorming is de personele inzet voor bestuursondersteuning verzwaard ten laste van o.a. het budget voor externe adviezen. De administratieve organisatie van het Bestedingenplan NP is (nog) ondergebracht bij de Stichting Beheer N P ; mede hierdoor zijn de algemene kosten die worden gefinancierd vanuit het Bestedingenplan laag. Een andere oorzaak is dat rekening gehouden was met incidentele kosten a.g.v. het l jaar Parkschap; er zijn geen incidentele kosten geweest. e
1.2
Parkschapbeleid
Het compartiment Parkschapbeleid bestaat uit de uitvoering van het beleidsprogramma Ondergedompeld in de Biesbosch / het daaruit voortvloeiende Interreg IVA 2 Zeeën project STEP. Rekeninq
Compartiment Parkschapsbeleid
2010
wijziging - 2011
Beqrotinq na
Rekeninq
285.422 285.422
423.000 423.000
469.872 469.872
285.422 285.422
388.000 388.000
469.872 469.872
0
2011
Lasten STEP/Onderqedompeld
Baten
Bijdragen i.h.k.v. STEP/Ondergedompeld
Saldo
0
35.000
Mutatie bestemmingsreserve tentoonstelling
p_
0
0,
Saldo na bestemming
Q
3JLQQQ
O
Toelichting: De financiële voortgang STEP en Ondergedompeld - uitgaven en financiering voor 2011 is in meer detail in onderstaande tabel weergegeven. Tabel. Uitgaven STEP en Ondergedompeld 2011 - projectadministratie
12
Protectnr. OmschrJfvina project Activity Pact non 1 - i W l i i r r M m TnAH«mft •• STEP - GK Studie duurzaam toerisme 70020
1
71021
STEP European Charter duurzaam toerisme
71022
STEP Infrastructuur en veerverbindingen
71023
STEP Kleinschalig duurzaam toeristisch verblijf
71024
STEP Duurzaam varen in wetlands
STEP Voorlichting &, educatie thema's wetlands
71035
STEP Monitoring
STEP Duurzame lokale producten & diensten
71043
STEP Pu bliek-private samenwerking
Uitqaven 1.840.00 613,90 10.449.26 13.553.67 7.935,55 12.854,62 107.089,50 3.476.13 17.250.00 32.100,00 7.361,45 17.920,00 232.444,08 1.149.41 6.430.77 10.350.00 1.609.11 720,70 86.63 8.500.00 2.321.04 20.787,50 51.955,16 • • 23.897.S0 219,01 324,78 16.417,35
personeelskosten personeelskosten externe desk. - exDertmeetino bezoekerscentrum onderzoek entreeooorten 2010 leveranciers - onderzoeksrapporten personeelskosten Toeristisch overstap-punt (TOP) personeelskosten externe desk. - (nul-)metlnqen biesbosch
Subtotaal Ac tivitv packaqe 2 Activity pacttaae 3 • Publfe-ortvai^ samemtrèrifino - • • 71041 STEP Duurzaamheidscriteria toeristische bedrijven 71042
I
externe desk. - communicatie onderzoek leveranciers personeelskosten externe desk.: Strateav & action nian / recreatieoeoevens personeelskosten externe desk. - fiets- routes en overnachbnoen investerina zonnepont personeelskosten haalbaarheidsstudie drijvende ecolodge + ontwerpposter investerina ecolodae aanleqsteiaer en zonnepanelen personeelskosten externe desk. - studie elektrisch varen
Subtotaal Activity packaqe 1 Activity P a d aae 2 - B e z o c k e r s m a r a o e m e n t 71031 STEP Bezoekersmanaoement wetlands STEP Bezoekers- en onthaalcentrum 71032
71034
Omschriivinq uitqaven
••• Duurzaam ondernemen Green Key - Sbchtinq KMVK leveranciers + reis & verblijfskosten personeelskosten leveranciers - Biesboschkrant en VVV-brochure
1 1 1 1
nersoneelskosten leveranciers + reis & verblijfskosten: ondernemers + Europarc
1 I
leveranciers - lusbox
1
Subtotaal Activity packaqe 3 Commutileal ta * d i s s e m i n a t a & dissfiminaüfi H ' W H f P I W MtiiiiPitn.nMi^^.iia3aim ncitie Praiectmana nement. & c o ö r d i n a t i e 70060 STEP - GK Projectbeheer & coördinatie
8.888.16 4.849,72 54.596,52 10.609.62 1U.OU V , D ^
Subtotaal P=- oiectrmintinernent & c o ö r d i n a t i e
20.943,05 3.931,42 58.295.76 9.299.46 5.976.49 1.561,69 4.984,96 5.030,00 1.210.24 3.941.50 115.174,57
Subtotaal vc or STEP
464.779,95
71061
personeelskosten administratiekosten en doorbelaste huisvestingskosten externe desk. - man.ondersteuninq, fin.manager + beaeleidinq reis- & verblijfkosten First Level Controller - FLC leveranciers - o.a. excursie personeelskosten externe desk. - fin.manaqer + beqeleidinq reis- 8L verblijfkosten First Level Controller - FLC
STEP Projectbeheer & coördinatie
Onderaedompeld {Onderqedompeld proiecten welke niet binnen INTERREG IVA 2 Z e e ë n ziln onderqebracht. Proleet Omschrifvinq proleet Omschriivina boekinq proleet 72003 ONDERGEDOMPELD 3: Planontwikkelinq De Elzen-Sterren bildraae ooknaDDen wilqentunne! Elzenbos 72008 ONDERGEDOMPELD 8: Natuurbelevingsprog ramma leveranciers boornplantaktie Subtotaal voor Onderqedompeld Totaal voor project Ondergedompeld / STEP
Uitqaven 5.000.00 91,80 5,091,80 469.871,75
N . B . Het totaal van de boekingen voor STEP en Ondergedompeld in de projectadministratie voor 2011 bedraagt € 469.872. De toerekening van kantoorkosten 2011 (ad. € 2.531,86) is nog niet naar de projectadministratie geboekt. Financieringsbron 1. financiering vanuit ERDF: STEP-EU STEP-EU STEP-EU STEP-EU
Interreg Interreg Interreg Interreg
Bijdraqe in € IVA 2 IVA 2 IVA 2 IVA 2
Zeeën / Zeeën / Zeeën / Zeeën /
4e voortgangsrapport (PR04) minus aandeel uitgaven 2010 in PR04 5e voortgangsrapport (PR05) 6e voortgangsrapport (PR06)
84.203,39 -11.776,36 139.774,09 13.837,82
226.038,95 37.959,68 205.873,12 469.871,75
2 . STEP-partners conform partnerschapsovk. 3. middelen Beleidsplan Ondergedompeld Totaal financiering uitgaven Ondergedompeld/STEP
Het 4 voortgangsrapport over de uitgaven in de periode 1 januari - 30 juni 2011 bevatte nog niet eerder gedeclareerde uitgaven uit 2010. Het 5 voortgangsrapport betreft de uitgaven in de periode 1 juli - 31 december 2011. Enkele uitgaven, die betrekking hebben op activiteiten uit 2011, zijn begin 2012 betaald. Deze uitgaven worden verantwoord in het 6 voortgangsrapport. e
e
e
Ernst & Young heeft op 6 en 7 april 2011 een zogenaamde 'second level audit' uitgevoerd op het STEP-project in opdracht van de Audit Authority en de Group of Auditors van het INTERREG IVA 2 Zeeën programma. Zowel de management- en controleprocedures als de vraag of alle uitgaven a d . € 130.212,61 van de controleperiode (het l en 2 voortgangsrapport over de periode 2009 t/m e
e
13
30 juni 2010) zijn verricht volgens de geldende regelgeving (EU, het INTERREG-programma en de nationale regelgeving) waren onderwerp van controle. Er zijn geen bevindingen over het controle- en managementsysteem. Wel is een bedrag van in totaal € 405,34 niet subsidiabel geacht. Het betrof de reiskosten van 1 persoon, waarvan de betrokkenheid met STEP onvoldoende kon worden aangetoond en het commerciële tarief voor een boottocht met de Halve Maen in het kader van STEP (vanwege interne facturering).
1.3
Beheer en onderhoud recreatie- en natuurgebieden
Wat wilden we bereiken? • Het achterstallig onderhoud in bospercelen, grienden en waterpartijen is ingelopen; • De onderhoudsbudgetten zijn in overeenstemming met de beleving en beeldkwaliteitwensen van de bezoekers. Wat is er
gerealiseerd?
Hieronder wordt kort ingegaan op bijzonderheden en ontwikkelingen. Onderhoudsbestek Het merendeel van de uitvoering van het reguliere onderhoud is vastgelegd in het onderhoudsbestek dat eind 2008 is aanbesteed. De opdracht is verleend aan Drechtwerk voor een periode van 3 jaar met de optie voor één jaar erbij. De resultaten van deze 3 jaren op het gebied van geleverde kwaliteit en financiële resultaten zijn goed te noemen. Op basis hiervan is in november 2011 besloten om Drechtwerk opdracht te geven voor het optionele jaar 2012. De voorbereidingen voor een nieuw onderhoudsbestek in 2013 zijn gestart. In dit bestek zullen worden verwerkt: • alle mutaties, die in de praktijk nodig zijn gebleken, in de periode 2 0 0 9 / 2 0 1 1 ; • de bezuinigingen die voortkomen uit de besluiten over de Brede Doorlichting; • de bij de vorming van het Parkschap overeengekomen inspanningsverplichting om daar waar mogelijk te komen tot integrale onderhoudsbestekken of bestekonderdelen (in samenwerking met S B B ) . Voorbeeld: is er voor het hele Parkschapgebied één griendbestek in de markt te zetten? • er is in 2011 gestart met een verkenning van mogelijk ruil van gebiedsdelen. De gedachte is dat Staatsbosbeheer zich primair richt op natuur en dat het Parkschap zich op de recreatief ingerichte gebiedsdelen. De aanbesteding moet uiterlijk plaatsvinden in september 2012. Natura 2000 De Projectgroep Natura 2000 Biesbosch had al eind 2010 een ontwerp beheerplan gereed moeten hebben. In deze projectgroep hebben zitting: het Parkschap, Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat, Dienst Landelijk Gebied, Evides, de waterschappen Hollandse Delta en Rivierenland, de gemeenten Dordrecht, Drimmelen, Werkendam en de provincies Noord Brabant en Zuid Holland. Dit beheerplan moet er voor zorgen dat er een goede balans is tussen de bescherming van de natuur en de activiteiten, die in het gebied plaatsvinden. Er doet zich een forse vertraging voor in de voortgang. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) en de uitwerking van de betekenis hiervan voor de beheerplan processen heeft voorrang gekregen (besluit EL&I). De verdere voortgang zal te lijden hebben van het voornemen van de staatssecretaris dat er flink gekort moet worden op allerlei normvergoedingen voor natuur en recreatie. Speelvoorzieningen Eind 2011 heeft het Schap de meerjarenbeoordeling (Europese Zwemwaterrichtlijn) voor de zwemplas nabij restaurant De Merwelanden ontvangen. De afgelopen 2 jaren (2010 en 2011) <;coorde onze locatie: UITSTEKEND.
14
Wel is geconcludeerd dat onze zwemplas blauwalg-gevoelig is. Van een zwemverbod is geen sprake geweest. Waarschijnlijk zal dit ook nooit zover komen omdat het bij deze zwemplas mogelijk is actief water in te laten uit de rivier. Voor alle speelvoorzieningen geldt het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen. Hierin is geborgd dat voorzieningen zodanig zijn geïnstalleerd, gemonteerd en zodanig zijn beproefd, geïnspecteerd en onderhouden, dat er bij gebruik geen gevaar voor de gezondheid of veiligheid van personen ontstaat. Jaarlijks worden alle voorzieningen door een hiertoe bevoegd bureau geïnspecteerd. Vervolgens worden gedurende de loop van het jaar alle voorkomende beschadigingen en herstellingen in een logboek opgetekend. Mocht er graffiti worden aangetroffen, wat gelukkig nauwelijks voorkomt, dan laat het Parkschap dit direct verwijderen. Onderhoudsfonds In het onderhoudsfonds 2010 - 2019 zijn geen baggerwerkzaamheden voor het Moldiep en de Sionsloot opgenomen. Na twee jaar achtereenvolgens peilen (2010 en 2011) is duidelijk geworden dat de hoofd vaarroute Moldiep en Sionsloot ruim voldoende vaardiepte heeft. Er vindt nauwelijks slibafzetting plaats doordat er een goede, maar ook snelle(re) doorstroming plaatsvindt. Daar waar het minder snel stroomt vinden wel afzettingen plaats. Dit zijn de volgende locaties: • aftakking Moldiep/ Sionsloot ten noorden van het Moldiepgriend; • Passantenhaven; • haven Biesboschcentrum. Met name bij deze havens is in 2011 gebleken dat de situatie snel kan verslechteren. Er is eind 2011 een extra krediet toegekend om te baggeren. In januari 2012 heeft de aanbesteding hiervoor plaatsgevonden en per 1 maart 2012 is de klus geklaard. Gelet op de historie en de recente peilingen moet geconcludeerd worden dat deze havens elke 5 jaar op diepte zullen moeten worden gebracht. Dezelfde peilingen geven aan dat de aftakking Moldiep/ Sionsloot binnen enkele jaren op diepte gebracht moeten worden. In de begroting 2013 zullen deze zaken worden ingebracht. Eind 2011 hebben in overleg met de gemeente Dordrecht inspecties plaatsgevonden bij de geasfalteerde fiets- en wandelpaden. Op een groot aantal plaatsen was sprake van schade door boomwortels. Dit is grotendeels hersteld. Ook zijn in 2011 de hinderlijke scheuren aangepakt. Al met al is de conclusie dat er voor de komende jaren in het onderhoudsfonds bedragen moeten worden gereserveerd voor het aanbrengen van nieuwe deklagen of slijtlagen. In de begroting 2013 zal dit aan de orde komen. Duurzaamheid Duurzaam denken en werken in het buitengebied is steeds meer dagelijkse kost geworden bij de u i t v o e r i n g v a n het reguliere onderhoud en beheer. Onderstaande opsomming moet gezien worden als (een begin van) een groslijst van maatregelen: • het toepassen van gebruikte materialen en grondstoffen, zoals gebroken puin en betongranulaat op wandelpaden en parkeerterreinen; • het toepassen van gebiedseigen materialen, bijvoorbeeld griendhout voor oeverbeschermingen en afscheidingen; • overtollig hout wordt versnipperd aangeboden aan de Amercentrale; • lozingspunt voor afvalwater uit de rondvaartboot, met de mogelijkheid hierop ook anderen te laten lozen; • energiezuinige verlichting; • er staan proeven uit met elektrische voertuigen.
15
Inzet Reclassering Nederland In 2010 en 2011 heeft de Reclassering serieus werk gemaakt van het feit dat het Schap niet tevreden was over de dienstverlening. Deze is aanmerkelijk verbeterd. Dat betekent ook dat eind 2011 de huisvesting in het gebied is verbeterd. Hiervoor was een bedrag gereserveerd in het onderhoudsfonds jaarschijf 2010. Er is een in goede staat verkerende, gebruikte unit aangekocht, die uiterlijk in april 2012 zal zijn geplaatst. Nieuw
rioleringssysteem
In oktober 2010 is gestart met de aanleg van een geheel nieuw systeem. De eindoplevering heeft plaatsgevonden in november 2011. Het systeem voldoet aan alle verwachtingen en de uitvoering is financieel gezien binnen het krediet uitgevoerd (er resteert ca. € 65.000). Het eigendom, beheer en onderhoud zijn ondergebracht bij de sector Stadsbeheer van de gemeente Dordrecht. Op het nieuwe systeem zijn ook de locatie van Thermen De Biesbosch en het onderkomen van de Reclassering aangesloten, ook kunnen -als dat in de toekomst nodig zou zijn- uitbreidingen van de toiletcapaciteit bij de recreatiepias aangekoppeld worden. Stortplaats HVC Na enige vertraging is dit terrein van ca. 7 hectare in de zomer van 2011 ingezaaid. Een jaar later kan het terrein beschikbaar komen. Er zijn serieuze contacten gelegd met de wielervereniging, een aantal outdoorsportorganisaties, de radiovliegsport en diverse hondenuitlaatcentrales. Ook de schaapherder heeft interesse getoond. In 2012 wordt een plan ontwikkeld. Wat heeft het
gekost? Rekening
Begroting na
Rekening
2010
wiiziqing - 2 0 1 1
2011
437.938
507.208
484.462
Infrastructuur Recreatieve voorzieningen
64.086 84.341
89.148 44.294
69.302 50.817
administratie / Beheer Water e n O e v e r s
4.608 150.460
123.298 110.922
115.054 105.572
741.434
874.870
825.207
Baten Sroen
49.535
41.075
61.164
Infrastructuur
17.101
3.780
57.540
Recreatieve voorzieningen
26.247
0
0
Administratie / Beheer Water en O e v e r s
0 84.341
0 4.753
0 4.735
RECREATIE- EN NATUURGEBIEDEN Lasten Groen
Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming
177.224
49.608
123.439
564.210
825.262
701.768
0
0
0
564.210
825.262
701.768
Toelichting: Lasten en Baten - Groen • De kosten in het kader van het onderhoudsbestek Groen, Water en Hygiëne zijn € 22.000 lager uitgevallen door het slechte zomerweer. Hierdoor was er minder behoefte aan schoonmaakwerk. •
Het kalenderjaar 2011 was het laatste jaar van het onderhoudscontract van dit bestek met Drechtwerk. Vanwege de goede resultaten en samenwerking is dit contract met één jaar verlengd.
16
•
De opbrengsten van de vergoedingen voor het gebruik van de manifestatieterreinen zijn al jaren hoger dan de ramingen. In 2011 veroorzaakt dit een voordeel van € 18.000. In het kader van de Brede Doorlichting is in 2011 voorgesteld om deze post reëel te gaan ramen. In de begroting 2012 is dit verwerkt.
Lasten en Baten - Infrastructuur • De nieuwe riolering is eind 2011 opgeleverd en afgerekend. De kapitaallasten van deze investering drukken pas voor het eerst in 2012 op de begroting. Dit betekent een incidenteel voordeel aan de lastenkant van ca. € 44.000. • De inkomsten van de erfpacht Thermen zijn wel geboekt, maar nog niet daadwerkelijk ontvangen. Het gaat om een bedrag van c a . € 53.000. Vanwege het risico op dit onderwerp is een voorziening dubieuze debiteuren van 6 0 % van dit bedrag ten laste van het product infrastructuur gevormd. Het bestuur wordt bij deze jaarrekening voorgesteld het resterende gedeelte van dit bedrag te boeken in een bestemmingsreserve ten behoeve van toekomstig beheer en onderhoud aan de parkeervoorzieningen i.h.k.v. de Thermen. In 2011 is daarnaast een investering in fietspaden € 15.000 verricht en is een milieustraat (afvalstation) bij het Biesboschcentrum Dordrecht ad. € 12.413 gerealiseerd. De draaiius bij het bezoekerscentrum zal niet worden gerealiseerd. De glasvezelkabel naar het Biesboschcentrum Dordrecht moet nog nader worden uitgewerkt. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar hoofdstuk 3.
1.4
Recreatie- objecten
Het programma omvat het golfbaancomplex en de skihelling. Er zijn geen lasten. De baten hebben betrekking op pachtinkomsten. Er zijn problemen geweest met de pachtafdracht van de exploitant van de skihelling, maar deze zijn opgelost. Rekeni nq 2010
Beqrotinq na wiiziqinq - 2011
Rekeninq 2011
0 0
0 0
0 0
Golfbaancomplex en ski heil inq
90.879 90.879
88.526 88.526
90.879 90.879
Saldo
-90.879
-88.526
-90.879
RECREATIE-OBJECTEN Lasten Golfbaancomplex en ski helling
Baten
Toelichting: Het betreft alleen inkomsten golfbaan en skihelling
1.5
Toezicht en handhaving
Wat wilden •
we
bereiken?
Het bevorderen van de veiligheid van onze gasten, het behoud van de natuur en een goed recreatief gebruik mogelijk maken.
17
Wat is er
gerealiseerd?
Hieronder wordt kort ingegaan op bijzonderheden en ontwikkelingen. Nieuw beleid In de Bestuurscommissie van 11 november 2011 is de "Startnotitie Integrale Veiligheid Biesbosch" vastgesteld. Met de oprichting van het Parkschap zijn (opnieuw) prioriteiten gesteld. Het thema integrale veiligheid is er daar één van. Naast de versterking en bescherming van de (bijzondere) natuurwaarden is duurzame recreatieve ontwikkeling een van de hoofddoelstellingen. Daarin past een gebied waarin bezoekers op een gastvrije manier worden benaderd en zich ook als gasten gedragen. In het vervolg hierop dient het veiligheidsbeleid te worden herzien. Er is aan de Projectgroep Integraal Veiligheidsbeleid opdracht gegeven inhoud en vorm te geven aan dit nieuwe beleid. In de Projectgroep zijn vertegenwoordigd het Parkschap, Staatsbosbeheer en de gemeenten Dordrecht, Werkendam en Drimmelen. Op 14 december 2011 is de projectgroep voor het eerst bijeengekomen. Alles is er op gericht dat het bestuur van het Parkschap eind 2012 het beleid en een nieuwe (vaar-)verordening kan vaststellen. Tot die tijd blijven alle huidige verordeningen van kracht. Eind 2011 is het contract met Groenservice Zuid- Holland (GZH) m.b.t. de inzet van toezichthouders per 31 december 2012 opgezegd. Dit is gedaan om "onze handen vrij te hebben". In het derde kwartaal van 2012 zal duidelijk zijn hoeveel inzetcapaciteit van toezichthouders benodigd zal zijn. G Z H , maar ook andere vergelijkbare organisaties, zullen tegen die tijd worden uitgenodigd een aanbod te doen. Dit moet financieel voordeel in het kader van de brede doorlichting opleveren. Lopende zaken Binnen het compartiment Hollandse Biesbosch hebben de volgende zaken prioriteit gehad: «• kampvuren en barbecue; •« loslopende honden; » snel varen motorboten en jetski's; •• onzedelijk gedrag; «• oneigenlijk gebruik van de padenstructuur. Om oneigenlijk gebruik van fietspaden door auto's nog meer aan banden te leggen zijn op strategische plaatsen zogenaamde zakpalen bijgeplaatst. Onzedelijk gedrag en oneigenlijk gebruik van de fietspaden is hierdoor duidelijk verminderd. Daarnaast is in 2011 de monitoring van illegale dumpingen voortgezet. Hierbij worden volgens een vast protocol registreren, melden en afhandelen afgewerkt. Inmiddels is er een goed beeld op welke plaatsen de meeste dumpingen plaatsvinden, op welke tijdstippen dit meestal plaatsvindt en hoe vanuit beheer en toezicht dit zo moeilijk mogelijk wordt gemaakt. Verkeersmaatregelen In het kader van de Brede Doorlichting zijn in 2011 twee belangrijke besluiten genomen: • invoeren betaald parkeren als een natuurbijdrage; • invoeren van liggeld voor boten bij overnachtingen. Beide maatregelen moeten per 1 januari 2013 ingaan. Omdat deze de nodige praktische voor- en nadelen kennen en/of juridische consequenties hebben, zal het jaar 2012 hiervoor worden ingezet.
18
Calamiteiten In geval van een calamiteit is het Rampenplan van de gemeente Dordrecht van kracht en zullen de hulpdiensten leiding geven aan de bestrijding van de calamiteit. Enige jaren geleden is door de Beveiligingsdienst van Dupont Dordrecht een informatiesysteem in werking gesteld. Met dit systeem wil Dupont haar'buurbedrijven'tijdig kunnen informeren bij een mogelijke calamiteit. Het recreatiegebied Hollandse Biesbosch / compartiment Hollandschap is in oktober 2011 aangesloten op dit systeem. IrVaf heeft het
gekost? Rekeni nq 2010
Beqrotinq na wijziqinq - 2011
Rekeninq 2011
122.647 122.647
165.517 165.517
140.110 140.110
Toezicht en handhaving
30.786 30.786
27.993 27.993
26.680 26.680
Saldo
91.861
137.524
113.430
TOEZICHT EN HANDHAVING Lasten Toezicht en handhaving
Baten
Toelichting: • • •
•
1.6
Voor het toezicht door bijzondere opsporingsambtenaren (BOA's) is ca. € 5.000 minder uitgegeven. De oorzaak is gelegen in de slechte zomer; Op het budget voor toezicht in de Dordtse Biesbosch is ca. € 1.000 minder uitgegeven met eveneens als oorzaak de slechte zomer; Op het budget voor toezicht in de intensieve recreatiegebieden en de Sliedrechtse Biesbosch is ruim € 13.000 minder uitgegeven. Uitval door ziekte en de slechte zomer liggen hieraan ten grondslag; De opbrengsten voor ontheffingen geven een vertekend beeld. Deze zijn structureel ca. € 2.000 hoger dan nu is verantwoord. Dat komt omdat een deel van de ontheffinghouders al in 2010 betaald hebben;
Biesboschcentrum Dordrecht
Wat wilden • • • •
we
bereiken?
Versterken van de positie van het Biesboschcentrum Dordrecht als hét centrum voor elektrisch varen in Nederland en als voorbeeld voor verdere verduurzaming van de Biesbosch Verhoging van de rendabiliteit van de Halve Maen Intensiveren van samenwerking met andere partijen w.o. ondernemers in de Biesboschregio Verbeteren faciliteiten rondom het Biesboschcentrum (milieustraat, verkeerslus, glasvezel)
Wat is er
gerealiseerd?
Algemeen Het Biesboschcentrum heeft een weersafhankelijk exploitatie. Terwijl het voorjaar vroeg begon met een uitzonderlijk warme aprilmaand, viel de zomer met de vele regen tegen. Oktober was weer beter dan andere jaren maar het grijze weer in december deed de extra bezoekersaantallen in oktober weer teniet. Al met al heeft het centrum in 2011 ruim 2.700 meer bezoekers getrokken dan in 2010. Bezoekers Biesboschcentrum
2008
2009
2010
Bezoekers Biesboschcentrum*
n.b.
127.837
110.056
* n.b. betekent 'niet beschikbaar'
19
2011 112.785 |
Positie Biesboschcentrum Dordrecht In de informatievoorziening over nationale parken krijgen bezoekerscentra een andere rol. Het bezoekerscentrum is steeds meer een plek waar bezoekers hun auto kunnen parkeren, wat kunnen eten en drinken, uitrusten, het toilet bezoeken, en waarvandaan ze een excursie, route of boottrip kunnen doen. Als zodanig spelen bezoekerscentra een belangrijke rol in het managen van bezoekersstromen. Met dit doel heeft de bestuurscommissie van het Parkschap in mei 2011 formeel 3 hoofdpoorten (Biesboschpoorten) voor de Biesbosch aangewezen: Biesboschcentrum Dordrecht, Biesboschcentrum Drimmelen (voorheen Biesbosch Bezoekerscentrum Drimmelen) en het Biesbosch Museum. Het Biesbosch Museum (een stichting) ontvangt vanwege de ontwikkelingen in de Noordwaard steeds meer bezoekers die niet voor het museum k o m e n , maar als start- en eindpunt voor een activiteiten in het gebied. Het Biesboschcentrum Drimmelen wordt sinds 1 januari 2011 mede door ondernemers gerund. Biesboschcentrum Dordrecht is eigendom van het Parkschap en heeft als zodanig een voortrekkersrol voor de andere Biesboschpoorten. Belangrijk is dat deze Biesboschpoorten ook als Biesboschpoort voor bezoekers herkenbaar zijn en dat bezoekers weten wat ze er kunnen verwachten. Dit vraagt om een goede afstemming tussen de poorten. Daarnaast wordt gastheerschap in de Biesbosch steeds belangrijker. Inmiddels zijn zo'n 35 Biesbosch-ondernemers gastheer. Bij zowel Biesboschpoorten en gastheren heeft het Parkschap de rol van adviseur, kwaliteitsbewaker, leverancier van service en informatiemiddelen en coördinator van samenwerkingsmogelijkheden. In 2011 zijn de eerste stappen ondernomen om te komen tot meer afstemming, ondermeer in STEP verband (gezamenlijke excursie n a a r ' b e s t practices', expertmeeting meest duurzame bezoekerscentrum, opstellen pakket van eisen voor meer eenheid in Biesboschentrees). Green Key Een van de STEP-acties is een collectieve aanpak om toeristisch-recreatieve bedrijven in de Biesbosch te verduurzamen. Het duurzaamheidkeurmerk Green Key is daarbij een hulpmiddel. Het Biesboschcentrum Dordrecht heeft in het streven naar verduurzaming een voorbeeldfunctie en heeft in 2011 meegedaan aan het Green Key traject. In december kreeg het Biesboschcentrum als eerste bezoekerscentrum in Nederland een Green Key uitgereikt, met het predicaat 'goud'. Hiervoor zijn onder meer de volgende duurzame maatregelen genomen: » Het Parkschap is overgestapt op groene stroom; • Voor het Biesboschcentrum worden alleen nog maar spaar- en ledlampen aangeschaft; • In de publiekstoiletten zijn stopknoppen op de kranen geïnstalleerd; » In het cateringaanbod is een aantal biologische en fairtrade producten opgenomen; • Het Biesboschcentrum is overgestapt op milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen; • Er wordt zorgvuldiger met papier omgesprongen (gerecycled en niet chloorgebleekt, minder printen, dubbelzijdig printen, hergebruik als kladpapier), folders via drukwerkbedrijven met een milieukeurmerk; • Er is een milieustraat gerealiseerd om afval te scheiden; » Medewerkers, vrijwilligers en gasten worden gestimuleerd om duurzame keuzes te m a k e n ; » Er is een energiezuinige lease-auto aangeschaft. Sommige van deze duurzame maatregelen leveren al op korte termijn een besparing op; zo zijn de Kosten van auto en milieustraat al in 2011 fors lager, en verwachten we in 2012 een lagere energierekening. De bedoeling is om in 2012 ook leveranciers te stimuleren duurzamer te werken dan wel over te stappen op duurzame leveranciers. De medewerkers van het Biesboschcentrum worden zoveel mogelijk betrokken bij het verder verduurzamen van het centrum. Er is een goede wil om hieraan mee te werken.
20
Organisatie In 2011 zijn de afdelingen Reserveren, Informatie en Ontvangst (RIO) en Verhuur samengevoegd tot één grote operationele afdeling. Met het inroosteren van medewerkers is een efficiëntieslag gemaakt, waardoor een besparing op de personeelskosten heeft plaatsgevonden. Daarnaast is er een eenduidiger beleid gekomen in het klantencontact en is de samenwerking tussen de medewerkers van beide afdelingen nauwer en beter dan voorheen. Rondvaarten / Halve Maen In 2011 zijn de volgende maatregelen genomen om de Halve Maen meer rendabel te maken. Er is samenwerking gezocht met ondernemers (outdoor, catering) voor een gevarieerder aanbod van arrangementen voor groepen als verdere uitwerking van de aanbeveling met betrekking tot de exploitatie van de Halve Maen. Deze arrangementen worden vermeld in de brochure voor groepen, die een overzichtelijker uitstraling in de huisstijl van het Nationaal Park heeft gekregen. Daarnaast is sinds november een website speciaal voor groepsarrangementen van Biesboschcentrum Dordrecht in de lucht: www.biesboschdordrechtqroepsuities.nl. De aangeboden catering is gescreend op winstmarge, met aanpassing van het aanbod als resultaat. In het kader van verduurzaming is in de brochure van 2012 ook de mogelijkheid opgenomen om een biologisch buffet te bestellen. De maatregelen rondom de catering hebben geleid tot een flinke stijging in de inkomsten hieruit. Ook is de neergaande trend in het aantal groepsboekingen gekeerd. In 2011 werden er 162 arrangementen met de Halve Maen geboekt, tegen 144 in 2010. Wat betreft de reguliere tochten: De belangrijkste verbetering is het flexibel inzetten van Halve Maen en Sterling bij korte rondvaarten. De schepen worden in de zomermaanden afhankelijk van de vraag naar groepsboekingen ingezet voor korte rondvaarten, terwijl voorheen de reguliere rondvaarten al voor het hele jaar vaststonden. Omdat als gevolg hiervan in de kaartverkoop van het'Rondje Hollandse Biesbosch' geen onderscheid tussen Halve Maen en Sterling wordt gemaakt, is er een verschuiving in aantallen rondvaarten tussen Halve Maen en Sterling bij de reguliere tochten. Het totale aantal deelnemers aan rondvaarten is toegenomen met 881 ten opzichte van 2010. In 2012 moet het mogelijk worden om online voor een reguliere tocht te boeken. Dit zal naar verwachting extra inkomsten op deze tochten gaan opleveren; dit betreft één van de maatregelen uit de brede doorlichting. Verhuringen / Fluisterend varen De bouw van een rolstoeltoegankelijk fluisterbootje, waarvan de ingebruikname al aan het begin van het seizoen 2011 stond gepland, heeft door leveringsproblemen vertraging opgelopen. Het wordt nu begin 2012 opgeleverd. Hierdoor heeft het in 2011 geen inkomsten opgebracht. Helaas kon de bouw van 2 waterfietsen van een geheel nieuw type helemaal geen doorgang vinden, omdat de makers de financiering van het prototype niet rond kregen. De geplande investering heeft dus niet plaatsgevonden.
21
Tabel: meerjarenverloop individuele deelnemers Individuele deelnemers
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
3.900 1.900 3.900 1.900 22.600
5.500 2900 2219 1.200
4.616 2071 3.806 1.010
4.176 1.474 3.741 1.391
11.819
4.990 2.126 3.897 1354 12.367
22.503
10.782
2.785 1224 4.723 1.589 20.322
1.740 1.007 6.649 1.449 10.845
15.302
16.582
11.179
435 15.737
26582
22.279
14.034 3.391 5.240 2013 24.678
15.834 3.506 5.227 2327 26.894
13.549 3.464 4.412 1.665 23.090
15.986 4.125 4.513 2103 26.726
279
417
257
182 2070
417 37 140
435 28 85
591 50 155 1.230
619 10 303 568
594
2.026
24.140
548 36.729
532 16 198 1.055 1.801
39.702
35.212
1.500 39.071
Rondvaarten
Rondvaarten Halve Maen Excursies Halve Maen Rondvaarten Sterling Excursies Sterling subtotaal Verhuringen
Kanohuur (uren) Huurfluisterboten(uren) Zonnepont (overtochten)** Huurfietsen(uren) subtotaal Excursies
Kano-excursies Excursies fluisterbootje Wandelexcursies Biesbosch Symfonie** subtotaal Totaal aantal deelnemers individueel
536 27.873
2.669 31.070
** geen exacte cijfers voor 2007 en 2008 bekend; berekend o.b.v. inkomsten.
Tabel: meerjarenverloop groepen Aantal groepen
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Arrangementen Arrangementen Halve Maen Arrangementen Sterling
185 131
188 148
210 127
188 141
144 72
162 139
subtotaal arrangementen Scholen
316
336
337
329
159 113 272
226
302
Scholen met gids Scholen zonder gids Schoolboot subtotaal schok n
87 193 5 285
99 179 8 286
94 168 64 326
69 119 40 228
89 108 23 220
65 195 35 295
35 96 39 270
n.b. 601
n.b. 622
n.b.
ab. 557
95 587
94 605
91 562
Zaal hu ur Zaalhuur* Totaal aantal groepen
663
Glasvezelkabel De geplande glasvezelkabel naar het Biesboschcentrum is in 2011 niet gerealiseerd. Om aanlegkosten te besparen wordt aansluiting gezocht bij de Gemeente Dordrecht, maar er is nog veel onduidelijk over het voorzieningenpakket en de consequenties ervan voor de kosten van beheer/onderhoud van de werkplekken . Verkeerslus Ook de geplande verkeerslus bij het Biesboschcentrum is niet gerealiseerd. Omgevingstechnisch is deze moeilijk te realiseren en de kosten van het uiteindelijke voorstel wegen niet op tegen het geringe rendement van de lus (nauwelijks betere bereikbaarheid voor mindervaliden). De milieustraat is wel gerealiseerd, waardoor een betere afvalscheiding mogelijk is tegen lagere kosten dan voorheen.
22
Wat
heeft
het
gekost? Rekeni nq 2010
Beqrotjnq na wijziqinq - 2011
Rekeninq 2011
164.462 515.391 106.651 574.556 10.099 149.585 1.520.745
169.733 464.279 72.301 428.036 2.048 115.971 1.252.368
151.097 418.375 69.650 453.359 703 106.371 1.199.555
62.087 46.263 74.901 315.714 3.306 118.060 620.330
63.634 58.592 36.623 380.361 4.000 113.330 656.540
65.184 41.504 27.821 369.855 1.393 132.527 638.284
900.415 -91.587 808.828
595.828 -11.667 584.161
561.271 20.098 581.369
BIESBOSCHCENTRUM DORDRECHT Lasten Gebouwen inrichtina Alqemeen Voorlichtinq en educatie Rondvaarten Halve Maen/ Sterlinq Biesbosch Svmfonie Exploitatie pontje en Verhuringen Baten Gebouw en inrichtinq Aloemeen Voorlichtinq en educatie Rondvaarten Halve Maen/ Sterlinq Biesbosch Svmfonie Exploitatie pontje en Verhuringen Saldo Mutatie bestemmingsreserves Saldo na bestemming Toelichting:
Sinds 2007 waren de totale lasten van het Biesboschcentrum hoger dan begroot; 2010 was in dat opzicht een dieptepunt. In 2011 kon het Biesboschcentrum met een positief saldo vóór bestemming van € 35.000 worden afgesloten! Het is verheugend o m te zien dat diverse inspanningen van de laatste jaren om de kosten naar beneden te brengen (met name de personeelslasten) en de inkomsten te vergroten, hun vruchten lijkten te gaan afwerpen. Dit is met name te danken aan de inzet van de medewerkers van het Biesboschcentrum, die ondanks de onzekerheden rondom Brede doorlichting en andere bezuinigingsmaatregelen, voortdurend blijven werken aan het verbeteren van hun product en het verhogen van de inkomsten. In onderstaande tabel is een verloop kostendekking voor de Rondvaart weergegeven. Daarna volgt een toelichting op de lasten en de baten uit bovenstaand overzicht.
Tabel. Verloop kostendekking Rondvaarten (incl. Halve Maen) over de jaren 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Rondvaart lasten begroot
336.393
379.050
364.836
368.483
410.227
411.687
428.036
Rondvaart baten begroot kostendekking begroot Rekening Rondvaart lasten rekening* Rondvaart baten rekening kostendekking werkelijk
277.153 82%
280.740 74%
288.459 79%
320.895 87%
372.355 91%
372.355 90%
380.361 89%
453.598 352.399 78%
445.169 373.642 84%
480.252 405.543 84%
482516 401.392 83%
448.680 360.897 80%
439.359 315.714 72%
453.359 369.855 82%
Boekjaar Begroting
Saldo rekening versus begroot 41.959 -26.783 -1.668 33.536 49.911 84.313 - is voordelig, + is nadelig * in de tabel in jaarrekening 2010 was voor 2010 de dotatie aan de onderhoudsreserve niet opgenomen.
23
35.829
Lasten - Rondvaart: Alle budgetten behalve de rondvaart zijn binnen de raming gebleven. Bij de rondvaart is een overschrijding van ca. € 25.000. Deze wordt veroorzaakt door Overschrijding van de brandstofkosten door problemen met de accu's, waardoor het laatste kwartaal nauwelijks meer op zonne-energie is gevaren. Diverse kosten voor charters. Hierop is de huur geboekt van 2 rondvaartboten die van elders moesten worden ingezet voor al geboekte charters, omdat de Halve Maen enkele dagen niet kon varen vanwege schade aan de schroef. Stijging kosten voor vrijwilligers op wandeltochten, vanwege een toename van de vraag (ook de baten hiervan zijn gestegen). Onderhoudskosten Halve Maen: overschrijding door reparatie en uiteindelijk vervanging airco en schade aan de schroef van de Halve Maen. Meer inkopen voor de catering (hiertegenover staat een forse stijging van de catering inkomsten). Baten - diverse onderdelen: • Algemeen: De onderschrijding komt met name door de achtergebleven inkomsten van de groenwinkel. In 2012 wordt extra aandacht besteed aan vernieuwing van het assortiment en aan een andere indeling van de winkel. •
Rondvaarten: Het totaal van de inkomsten uit reguliere rondvaarten en excursies is nagenoeg gelijk aan vorig jaar, en geeft opnieuw een onderschrijding ten opzichte van de begroting (ca. € 14.000). Voor 2012 zijn verdergaande wijzigingen in tochten doorgevoerd om het aantal deelnemers te vergroten. Ook de mogelijkheid om online te boeken, wat in 2012 zijn beslag moet krijgen, moet voor meer inkomsten gaan zorgen.
•
De inkomsten uit charters zijn in totaal met ruim € 10.000 gestegen, maar blijven nog achter bij de begroting. Verdere maatregelen, waaronder een website specifiek voor groepsarrangementen, moeten voor een verdere stijging van de inkomsten in 2012 zorgen.
•
De stijging van de opbrengsten uit de catering is enorm. De daling die in 2010 ten opzichte van 2009 optrad, is meer dan goed gemaakt. Het anders aanbieden van de cateringmogelijkheden, bijstellen van winstmarges en een wijziging van het inkoopbeleid hebben hieraan bijgedragen.
•
Biesbosch Symfonie: De inkomsten uit Biesbosch Symfonie zijn gestopt omdat het programma sinds de zomer van 2011 niet meer kan draaien. De elektronica (uit 2004) heeft het, mogelijk als gevolg van blikseminslag, begeven en kan niet meer worden gerepareerd. In 2012 wordt geëxperimenteerd met het draaien van Biesboschfilms op één scherm als slechtweeractiviteit. Daarnaast wordt gewerkt aan plannen voor de l a n g e r e termijn, waarbij alle functies en de hele inrichting van het Biesboschcentrum onder de loep wordt genomen.
•
Verhuur: De verhuur heeft uitstekend gedraaid in 2011. Ondanks het feit dat het geplande rolstoelbootje en de waterfietsen in 2011 nog niet in de vaart konden worden genomen, is de opbrengst bijna € 20.000 meer dan begroot.
Van de routine-investeringen is ongeveer de helft van het beschikbare krediet voor automatisering aangesproken. De investering in de aanpassing aan het reserveringssysteem heeft betrekking op ^et online kunnen reserveren. Hiertoe heeft het bestuur in 2011 een kredietvoorstel gehonoreerd. De elektrische waterfietsen en de reservemotor zijn niet aangeschaft. De rolstoeltoegankelijke fluisterboot wordt in maart 2012 geleverd; de aanpassing aan de steiger hiervoor zal in 2012 plaatsvinden. Zie hoofdstuk 3 voor een meer uitgebreide toelichting inclusief bedragen.
24
Mutatie reserves De mutatie in de algemene en bestemmingsreserves hebben betrekking op donaties (ca. € 8.000 t.o.v. 5.000 begroot), een dotatie aan de bestemmingsreserve tentoonstelling, een onttrekking i.h.k.v. resultaatsbestemming 2006 en een onttrekking in het kader van de restauratie aan de griendaak Phija € 6.316; Het verschil met begroot wordt veroorzaakt doordat een onttrekking van € 35.000 aan de bestemmingsreserve tentoonstelling voor de luisterstoelen (nog) niet heeft plaatsgevonden.
1.7
Overige baten en lasten
Onder overige baten en lasten wordt het onderhoud aan gebouwen en woningen en diversen, waaronder werk voor derden, verantwoord. Wat wilden we bereiken? • De onderhoudsbudgetten zijn in overeenstemming met de onderhoudsnormen en hygiëneen veiligheidseisen; • Er is geen achterstallig onderhoud; •
De voorbereiding van de vervanging van de units voor de Reclassering is afgerond.
Wat is er
gerealiseerd?
Hieronder wordt kort ingegaan op bijzonderheden en ontwikkelingen. Meerjarenonderhoud Deze post heeft betrekking op de gebouwen en woningen in eigendom van het Schap. Er is gekozen voor het onderhoudsniveau dat overeenkomt met de meerjaren planning van het Ingenieursbureau Drechtsteden. Er zijn specifieke onderhoudscontracten op het gebied van brandbeveiliging, inbraak, verwarming en klimaat. Het Ingenieursbureau Drechtsteden heeft eind 2011 het meerjarenonderhoudsprogramma uit 2008 geactualiseerd. Dit programma wordt ingevoerd in het onderhoudsfonds 2012- 2021 bij de begroting 2013. Nieuw bestemmingsplan Voor het recreatiegebied De Hollandse Biesbosch en het voormalige Sliedrechtse deel van natuurgebied de Biesbosch gelden bestemmingsplannen die ouder zijn dan 10 jaar. Op grond van de Invoeringswet Wet ruimtelijke ordening dienen deze bestemmingsplannen vóór 1 juli 2013 te worden herzien. Ter voorbereiding op het nieuwe bestemmingsplan voor dit gebied is de Nota van Uitgangspunten op 17 mei 2011 vastgesteld door de gemeenteraad van Dordrecht. In deze nota zijn bestaande en nieuwe initiatieven in het gebied beschreven. Kort samengevat zijn dit: • Nieuwbouw wellnesscomplex Thermen de Biesbosch; • Herbouw en uitbreiding Skicentrum Drechtsteden; • Uitbreiding Sterrenwacht; • Uitbreiding Stay-Okay; • Uitbreiding golfbaan; • Functiewijziging pand Sionpolder; • Vervangen units Reclassering; • Recreatief steunpunt boerderijschuur en woning; • Recreatiewoningen en kampeervlotten. Deze initiatieven worden in het nieuwe bestemmingsplan opgenomen indien een watervergunning op grond van de Waterwet kan worden verkregen en er geen significante gevolgen te verwachten zijn voor de natuurwaarden van het Natura-2000 gebied. Overigens geldt dat de betreffende ondernemers zelf verantwoordelijk zijn voor de daadwerkelijke aanvraag van de betreffende uitbreiding. Het nieuwe bestemmingsplan vormt -na vaststelling- geen belemmering meer bij een
25
eventuele aanvraag. Het ziet ernaar uit dat dit bestemmingsplan in februari 2012 in procedure wordt gebracht. Vaststelling kan dan eind 2012 plaatsvinden. Wat heeft het
gekost? Rekeninq 2010
Beqrotinq n a wiiziqinq - 2011
Rekeninq 2011
127.217 1.218 92.448 220.884
145.332 0 35.884 181.216
137.655 0 101.124 238.779
Gebouwen en Woninqen Co mmun icab'e-aD oaratuu r Diversen waaronder doorberekend werk derden
54.911 0 103.800 158.711
45.057 0 7.377 52.434
44.974 0 82.542 127.516
Saldo
62.173
128.782
111.263
OVERIGE BATEN EN LASTEN Lasten Gebouwen en Woninaen Co mmun icatie-ap paratuu r Diversen waaronder kosten werk voor derden
Baten
Toelichting: Lasten - Gebouwen en woningen • Gedurende de contractperiode van het onderhoudsbestek huurt Drechtwerk het grootste deel van het gebouwencomplex op de locatie Sionpolder. Hiertoe wordt c a . € 8.000 in doorbelast voor verbruik van energie en ca. € 1.000 voor telefoonkosten; • Na de aankoop van het woonhuisgedeelte van de Zuileshoeve is voor de instandhouding € 1.000 meer nodig. Baten en Lasten - Diversen • Onder " d i v e r s e n " worden ondermeer de "kosten werk voor derden" verantwoord. De betreffende lasten zijn hier zichtbaar gemaakt, evenals de inkomsten als baat.
1.8
Overzicht algemene dekkingsmiddelen compartiment Hollandschap
De algemene dekkingsmiddelen betreffen die inkomsten waarvan de besteding niet gerelateerd aan een vooraf bepaald doel en staan zo ter vrije afweging door het bestuur. De besteding is dus niet gebonden; er staan geen verplichtingen tegenover. 2010
wiiziqinq - 2011
Beqrotinq na
Rekeninq
0 0
0 0
0 0
orjdraqen i.h.k.v. 3e Merwedehaven Bijdrage deelnemers in het nadelig saldo
160.525 1.386.743 1.547.268
1 63.001 1.429.613 1.592.614
163.001 1.429.613 1.592.614
Saldo voor bestemming
-1.547.268
-1.592.614
-1.592.614
Mutaties alqemene en bestemminqsreserves Saldo na bestemming
-169.273 -1.716.541
-29.586 -1.622.200
1 56.221 -1.436.393
ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN
Rekeninq
2011
Lasten Dveriqe alqemene dekkinqsmiddelen
Baten
Overige algemene dekkingsmiddelen Voor het langer in stand houden van het afvalverwerkingsbedrijf aan de Hollandse kant van de Biesbosch ontvangt het schap jaarlijks een vergoeding van het IGAT (PROAV) en de gemeente Dordrecht. De afspraken hieromtrent gelden tot 2017. Vanwege vervroegde sluiting van de stort (per 1/1/2012) vervalt de bijdrage van PROAV m.i.v. 2013.
26
Bijdrage deelnemers in het nadelig saldo De deelnemers in het compartiment Hollandschap staan garant voor het nadelig exploitatiesaldo. De verdeling van het negatief saldo over de deelnemers is als volgt: Provincie Zuid Holland 25% Gemeente Dordrecht 8 7 , 5 % van het restant Gemeente Sliedrecht 1 2 , 5 % van het restant Omdat de participanten garant staan voor het tekort is geen post onvoorzien opgenomen. De mutatie op de reserve van per saldo € 156.221 heeft betrekking op: • een onttrekking aan de algemene reserve in het kader van resultaatsbestemming 2006 ad. € 12.482; • een positief exploitatieresultaat 2011 ad. € 168.703.
1.9
Brabantschap
Voor het compartiment Brabantschap geldt dat bij liquidatie van het voormalige Natuur- en Recreatieschap Nationaal Park De Biesbosch de 'jaarrekening 2011 t/m 31 augustus 2 0 1 1 ' als slotbalans zonder controleverklaring samen met het liquidatieplan van dit Natuur- en Recreatieschap is goedgekeurd door het ministerie van BZK. Met het ministerie is afgesproken dat geen controleverklaring was vereist, vanwege het gegeven dat de slotbalans integraal onderdeel al uitmaken van de Jaarrekening van het Parkschap 2011. In de Parkschapbegroting 2011 zijn kosten van de voormalige fusiepartners gerelateerd aan de bestuursondersteuning ondergebracht bij het compartiment bestuursondersteuning. De kosten die specifiek betrekking hebben op aangelegenheden van het voormalige Natuur- en Recreatieschap Nationaal Park De Biesbosch zijn ondergebracht bij het compartiment Brabantschap; hierbij moet worden gedacht aan de afwikkeling van het verwijderen van de arken uit het Parkschapsgebied, het archief van het Brabantschap en ontheffingen in het Brabantse deel van het Nationaal Park De Biesbosch. Bij het verwerken van 'jaarrekening 2011 t/m 31 augustus 2 0 1 1 ' van de voormalige fusiepartner in de jaarrekening van het Parkschap is daarom een splitsing aangebracht; deze is via een bestuursbesluit bekrachtigd.
27
Rekeni nq 2010
Beqrotinq na wiiziqinq - 2011
Rekeninq 2011
37.205 131.762 0 168.966
20.540 0 0 20.540
7.876 0 140.093 147.969
0 0 586 586
0 0 1.288 1.288
1.134 147.660 908 149.702
168.380
19.252
-1.733
Rekeninq 2010
Beqrotinq na wiiziqinq - 2011
Rekeninq 2011
Provincie Noord-Brabant Gemeente Drimmelen Gemeente Werkendam
63.567 31.783 31.783 127.133
9.626 4.813 4.813 19.252
9.626 4.813 4.813 19.252
Saldo voor bestemming
41.247 -36.900
0 0
-20.985 20.985
O
0
Compartiment Brabantschap Lasten
Recreatie & Inteqrale veiliqheid Beleidsvorminq Parkschap & samenw.ovk. SBB Arken
Baten Verkoop Arken en Steiqerplanken Biidraqe Bestedineenolan NP farkenl Overige dekkingsmid delen (legesinkomsten)
Saldo Bijdraaen deelnemers in nadelia saldo Baten
Mutaties reserves
4.347
Saldo na bestemming
Toelichting: in het compartiment Brabantschap was een recht v a n opstal begroot, welke in 2010 afliep. Er zijn wel archiefkosten gemaakt. De bijdrage uit het bestedingenplan NP voor de arken heeft voor een deel betrekking op kosten gemaakt in 2010. Ook hierdoor ontstaat een voordeel in 2011. In de cijfers rekening 2010 zijn de uitgaven voor de arken onder bestaande programma's verantwoord; die indeling is gehandhaafd in bovenstaande tabel kolom rekening 2010. De deelnemers in het compartiment Brabantschap staan garant voor het nadelig exploitatiesaldo. De verdeling van het negatief saldo over de deelnemers is als volgt: Provincie Noord-Brabant 50% Gemeente Drimmelen 25% Gemeente Werkendam 25% Omdat de participanten garant staan voor het tekort is geen post onvoorzien opgenomen.
1.10 Bestedingenplan NP Het Bestedingenplan Nationaal Park wordt verantwoord door de Stichting Beheer Nationaal Park. Rekeninq 2010
Beqrotinq na wiiziqinq - 2011
Rekeninq 2011
n.v.t. n.v.t.
493.377 493.377
n.v.t. n.v.t.
Middelen Bestedingenplan NP
n.v.t. n.v.t.
493.377 493.377
n.v.t. n.v.t.
Saldo
n.v.t.
O
n.v.t
Compartiment Bestedingenplan NP Lasten Uitqaven Bestedinqenplan NP
Baten
28
2
PARAGRAFEN
2.1
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen kan in algemene zin worden gedefinieerd als de mate waarin het schap in staat is tegenvallers op te vangen. De twee elementen die relevant zijn voor de beoordeling van het weerstandsvermogen zijn enerzijds de relevante risico's en anderzijds de weerstandscapaciteit. Onder relevante risico's worden in dit verband verstaan exploitatie- en overige risico's die niet anderszins zijn te ondervangen. Weerstandscapaciteit is de verzamelterm van al die bronnen waaruit de financiële gevolgen van tegenvallers bekostigd kunnen worden. Het weerstandsvermogen bevindt zich op een adequaat niveau indien het schap in staat is om substantiële tegenvallers op te vangen zonder dat afbreuk wordt gedaan aan eerder vastgesteld beleid en de hieraan gekoppelde niveau's van programma's en activiteiten. In de bedrijfsvoering van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch staat een adequaat risicomanagement voorop en is de (financiële) weerstandscapaciteit het sluitstuk van het risicomanagement. In dat kader zijn alle risico's belicht waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis kunnen zijn voor het balanstotaal of de financiële positie. Als gevolg van besluitvorming in eerdere jaren was de totaalstand van de reserves was 3 1 / 1 2 / 2 0 1 0 laag te noemen. Daarnaast is in 2013 vervanging van de tentoonstelling in het bezoekerscentrum voorzien (meerjarenplan investeringen), waarmee de Reserve onderhoud tentoonstelling met een omvang van € 119.889 per 3 1 / 1 2 / 2 0 1 0 zal worden benut. Dit betekent dat het schap in staat is om substantiële risico's op te vangen met name als gevolg van de garantstelling door de participanten. Weerstandscapaciteit De bronnen van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch om financiële tegenvallers ten gevolge van relevante risico's te kunnen ondervangen (de weerstandscapaciteit) bestaan uit: 1. De reserves op de balans; 2. De verzekeringsportefeuille; 3. De garantstelling door de participanten. Reserves Reserves kunnen worden onderscheiden in algemene en bestemmingsreserves. Algemene reserves zijn vrij aanwendbaar bij tegenvallers (bufferfunctie). Bestemmingsreserves daarentegen dienen een specifiek doel en zijn dus in principe niet vrij inzetbaar in geval van tegenvallers (bestedingsfunctie). De reserveposio'e per 31 december 2011 is als volgt: Alqemene reserves Beste mminqsreserves Reserve donatie Reserve onderhoud tentoonstellingen Totaal reserves
594.568 17.183 138.222 749.973
In 2005 is een algemene reserve gevormd onder andere ter egalisatie van exploitatiesaldi. Dit houdt in dat positieve jaarresultaten in de algemene reserves worden gestort en bij een negatief jaarresultaat vindt een onttrekking plaats. In artikel 41 5e lid van de GR Parkschap Nationaal Park De Biesbosch staat dat een batig saldo van een door het algemeen bestuur vastgestelde rekening in de algemene reserve wordt gestort. De parkschapbegroting is opgedeeld in compartimenten. In artikel 48, zesde lid van de tekst van de Gr staat dat de 'oude' programma's gefinancierd blijven worden door de 'oude' deelnemers en
29
volgens welke verdeelsleutel. In de verordening staan de uitgangspunten voor de financiële organisatie van het parkschap. In artikel 2 staat dat het algemeen bestuur een programmaindeling vaststelt. Het ligt, voor de hand dat in die programma-indeling ook de 'oude' programma's worden opgenomen. Het ligt gedurende het bestaan van de compartimenten voor de hand dat het resultaat per compartiment ook ten goede komt aan dat compartiment. Bij bestuursbesluit d.d. 13 januari 2012 is daarom ingestemd met het instellen van een onderdeel van de algemene reserve per compartiment (tot deze compartimenten worden opgeheven). Het totaalbedrag van de algemene reserve bedraagt d.d. 3 1 / 1 2 / 2 0 1 2 ca. € 595.000 en is daarmee hoger dan in voorgaande jaren. Dit lijkt positief maar is in feite ook noodzakelijk gezien het gegeven dat de financiële risico's voor het Parkschap aanzienlijk zijn toegenomen, terwijl de deelnemers a.g.v. Rijksbezuinigingen en crisis minder financiële armslag hebben. In de algemene reserve compartiment Hollandschap zijn bedragen gereserveerd voor de kapitaallasten van resultaatbestemmingen van 2005 en 2006. Verzekeringen 3innen het schap zijn voorzieningen getroffen voor voorzienbare lasten in verband met risico's en •erplichtingen waarvan de omvang en/of het tijdstip van optreden (per balansdatum) min of meer onzeker zijn (bijvoorbeeld groot onderhoud). Naast het treffen van voorzieningen bestaat ook de mogelijkheid bepaalde risico's te verzekeren. Het schap doet dit onder andere op het gebied van risico's van brand, ongevallen, aansprakelijkheid, wagenpark en vaartuigen. Binnen deze risico's is niet alles gedekt, wat het treffen van preventieve maatregelen, voor zover deze in het vermogen van het schap liggen om te beïnvloeden, des te belangrijker maakt.
Risico's Parkschap 2011 was het eerste Parkschapjaar. Een dergelijke samenvoeging betekent in de beginperiode uiteraard frictiekosten. Hierin is voor 2011 -beperkt- voorzien, mede op basis van een extra bijdrage vanuit het Bestedingenplan NP. Deze extra bijdrage is structureel nodig voor de bestuursondersteuning (zie begroting 2012). Vanwege onzekerheid t.a.v. het bestedingenplan vormt de beschikbaarheid van deze bijdrage ad. € 25.000 een reëel risico. Tegelijkertijd is door herschikking van middelen voor de bestuursondersteuning geen budgetruimte voor onderzoeken en uitwerking van nieuw beleid door bijvoorbeeld externe adviseurs. De deelnemers hebben in de bestuursvergadering d.d. mei 2011 aangegeven hiertoe meer gebruik te maken van het ambtelijke apparaat van de betrokken deelnemers. Ook bestaat het risico dat verborgen organisatiekosten, die zich momenteel bij de deelnemers voordoen, door (toekomstige) wijzigingen als gevolg van de Parkschapvorming (locaties en personeel) ten laste van het Parkschap komen. Dit is niet binnen de huidige budgetten op te vangen. Ondergedompeld en STEP Een groot aantal Ondergedompeld-projecten is ondergebracht in het INTERREG IVA 2 Zeeën project STEP met een omvang van in totaal € 2,2 miljoen. De middelen van Ondergedompeld (€ 850.000) vormen hierbij noodzakelijke nationale cofinanciering. Het laatste deel van de toegezegde middelen, € 50.000, is onderdeel van het Bestedingenplan NP 2012. Het vinden van financiële dekking van enkele niet-Ondergedompeld projecten binnen STEP in deze economische mindere tijd in relatie tot het tijdig uitvoeren van de projectonderdelen vormt een grote uitdaging. In 2011 was een groot aantal Ondergedompeld-projecten afgerond; herschikking van (resterende) middelen moet begin 2012 o.a. voorzien in dekking van de gemeenschappelijke
30
kosten van het partnerschap (STEP). Het schap neemt als beheersmaatregel het vinden van 1 0 0 % financiële dekking alvorens een projectonderdeel wordt uitgevoerd. Tegelijkertijd vormen de toekomstige beheer- en onderhoudskosten van enkele binnen STEP aangelegde of aan te leggen recreatieve voorzieningen een risico. Voorzieningen als de veerpont Ottersluis en de zogenaamde ecolodge moeten zoveel mogelijk met een sluitende exploitatie in de markt worden gezet. Tegelijkertijd is bekend dat veerverbindingen bijna nooit een sluitende exploitatie kennen. De ecolodge moet onderdeel gaan uitmaken van een toekomstige exploitatie van de boerderij in de Hel- en Zuilespolder. Daarnaast is sprake van een mogelijke korting van de Interreg-subsidie als gevolg van de vertraging (n+2-regel). Ter vervanging van de inzet van de schapmedewerkers voor Ondergedompeld zijn binnen het bezoekerscentrum teamleiders aangesteld. In principe is deze situatie budgetneutraal. Het risico bestaat uit het feit dat de inzet van de schapmedewerkers voor Ondergedompeld per saldo lager is dan de meerkosten voor de teamleiders. Daarnaast moet de personele situatie per 1/7/2013, wanneer het Interreg-project moet zijn afgerond, opnieuw worden bezien. Beheer en onderhoud recreatie- en natuurgebieden De voorwaarden voor de subsidieregeling natuurbeheer zijn aangepast. De huidige regeling loopt tot 31-12-2011. Het Schap heeft eind 2011 een aanvraag voor de nieuwe regeling ingediend, voor weer 6 jaar. Met de nieuwe aanvraag is naar verwachting ongeveer eenzelfde bedrag gemoeid als de regeling tot 31-12-2011 (ad. € 16.094). Er zijn - i n afwachting van de resultaten van het monitoringprogramma van Rijkswaterstaat- bij de herziening van de onderhoudsfondsen februari 2010- geen baggerwerkzaamheden voor het Moldiep en de Sionsloot in het onderhoudsfonds opgenomen. Naar verwachting zullen deze vaargeulen niet eerder dan 2016 moeten worden gebaggerd. Bij het begrotingsproces 2013 zal worden bepaald of dit in het fonds moet worden opgenomen of sprake kan zijn van een apart krediet. In de loop van 2012 moet een nieuw onderhoudsbestek aanbestedingsgereed gemaakt worden voor aanbesteding in november 2012. De afstemming met de onderhoudsbestekken en werkpakketten van Staatsbosbeheer is een vereiste. Gezien de bezuinigingen bij Staatsbosbeheer is onduidelijk of hiermee aanbestedingsvoordelen op Parkschapniveau zijn te voorzien. Uitgangspunt is immers een goed beheer- en onderhoud van het gehele Parkschapgebied ondanks deze bezuinigingen. Onderhoud en beheer Nieuwe Dordtse Biesbosch In het voorjaar van 2011 is het voorlopig ontwerp (VO) vastgesteld. Alle partijen die in de toekomst te maken krijgen met onderhoud en beheer hebben op basis van dit ontwerp de onderhouds- en beheerkosten inzichtelijk gemaakt. Inmiddels is duidelijk dat niet eerder dan 2015 bedragen beschikbaar komen voor onderhoud en beheer. Aan dit besluit liggen ten grondslag de vertragingen die als gevolg van de besluitvorming zijn opgetreden, maar zeker ook de grote onzekerheid over de financiering vanuit Rijk en/of provincie. Gebouwen In juni 2011 heeft de overdracht plaatsgevonden van de "strategische" aankoop van het huis naast de boerderijschuur. Het is namelijk de bedoeling dat deze woning en de naastliggende schuur en hoogstamboomgaard worden ontwikkeld tot een kleinschalige recreatieve functie (stepping Stone). Om dit mogelijk te maken is in 2011 een begin gemaakt met de herziening van het huidige bestemmingsplan. Dit houdt kort gezegd in dat niet eerder dan in het najaar van 2012 belangstellenden kunnen intekenen op het bidbook dat voor deze locatie wordt gemaakt. De meest positieve planning is dat dit project operationeel zal zijn in 2013 (bestemmingsplanwijzigingen).
31
Voor 2012 zullen de kapitaallasten worden opgevangen binnen de bestaande begroting. In de brede doorlichting is, met ingang van 2 0 1 3 , rekening gehouden met extra inkomsten voor het Schap. Thermen Conform de contracten heeft het schap najaar 2011 de parkeervoorzieningen aangelegd (aanbesteding). De erfpacht voorziet in dekking voor deze investering en moet tevens bijdragen aan de extra inkomsten in het kader van de brede doorlichting. De oorspronkelijke exploitant is mede door een verzekeringskwestie rond een brand op een andere locatie afgehaakt. De ontwikkelaar c.q. erfpachter heeft nog geen nieuwe exploitant en bovendien de financiering nog niet rond. Het Parkschap zal met en eventueel zonder de beoogde erfpachter op zoek gaan naar een geïnteresseerde marktpartij. Het risico bestaat uit het geheel af moeten blazen van een wellnesslocatie in de Biesbosch. In dat geval moeten voorbereidingskosten en de aanleg van o.a. parkeervoorzieningen andere financiële oplossingen worden gevonden. Toezicht en handhaving De inzet en taakverdeling tussen SBB, R W S , KLPD en het Parkschap is nog niet structureel y/erankerd. Er ligt een (enorme) opgave voor het nieuwe Parkschap hierin snel verandering te brengen. Of dit wel gaat lukken is de vraag gelet op de bezuinigingen die Staatsbosbeheer opgelegd heeft gekregen. Dndernemersrisico Gezien de aard van de activiteiten die met name in en rond het Biesboschcentrum (Hollandse Biesbosch) zijn georganiseerd, zijn de inkomsten sterk afhankelijk van externe factoren als de weersomstandigheden, de ontwikkelingen op de vrijetijdsmarkt, alsook de economische situatie. Hierbij dient ook vooral gedacht te worden aan de Halve Maen. In 2009 is op verzoek van het bestuur van Natuur- en Recreatieschap De Hollandse Biesbosch onderzoek gedaan naar mogelijkheden om de rendabiliteit van de Halve Maen te verbeteren. De adviezen hadden o.a. betrekking op PR en marketing en de programmering van de tochten; de programmering voor 2011 is al behoorlijk aangepast. Medio 2014 wordt opnieuw de balans opgemaakt. Verkeersperikelen In 2010 zijn een aantal verbeteringen doorgevoerd aan de Baanhoekweg. In 2011 is hierop verder geborduurd in verband met de (mogelijke) ontwikkeling van het thermencompex aan het einde van de Baanhoekweg. Al met al zijn er dan aanzienlijke verbeteringen bewerkstelligd; de situatie is echter nog steeds niet optimaal. Maatregelen op het gebied van betaald parkeren, afsluitbaarheid van het gebied/gebiedsdelen en eenrichtingsverkeer in het gehele gebied behoeven nader onderzoek en verdere uitwerking. Het betaald parkeren is tevens één van de onderdelen van de Brede doorlichting. De bestuurscommissie heeft ingestemd met het nader uitwerken van betaald parkeren.
32
2.2. Lokale heffingen Binnen het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch vinden geen lokale heffingen plaats. 2.3
Onderhoud kapitaalgoederen
Het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch heeft ongeveer 264 hectare openbare ruimte in beheer. Binnen het gebied worden de volgende kapitaalgoederen onderscheiden: Grasvegetatie / beplanting; Infrastructuur; Recreatieve voorzieningen; Water en oevers; Gebouwen. Daarnaast is er een onderhoudsfonds voor het groot onderhoud boten. Het schap heeft voor de onderhoudsfondsen een gedetailleerde planning opgesteld. Voor het saldo van de onderhoudsfondsen per 3 1 / 1 2 / 2 0 1 1 wordt verwezen naar de tabel in de productenrekening. Hieronder is per onderhoudsfonds aangegeven welk onderhoud in 2011 is verricht en welke financiën daarmee zijn gemoeid. De resterende budgetten van 2010 (begroot 2010 minus realisatie 2010) vormen onderdeel van het werkbudget 2011 (voor niet verrichte activiteiten in 2010 die in 2011 alsnog worden uitgevoerd). Deze bedragen zijn door het bestuur d.d. 11 november 2011 goedgekeurd (marap 2011). Groot onderhoud grasvegetatie/ beplanting, Begroot 2011 € 50.730, resteert van 2010 € 0. In totaal is € 21.435 uitgegeven voor activiteiten begroot in de jaarschijf 2011. De werkzaamheden die doorschuiven naar 2012 betreffen de afwerking van de drainage van de evenemententerreinen; het gaat hierbij om een totaalbedrag van € 29.295. Groot onderhoud infrastructuur, Begroot 2011 € 10.643 en resterend voor activiteiten 2010 in 2011 € 9.705, resulterend in een werkbudget van € 20.348. Er is in totaal € 16.339 uitgegeven, waarvan € 7.546 voor activiteiten 2011 en € 8.793 voor activiteiten 2010 (wandelpaden en stallingen). In 2012 worden nog onderhoudswerkzaamheden aan de parkeerplaatsen (halfverhard) uitgevoerd voor een bedrag van € 3.097, welke waren voorzien in de jaarschijf 2011. Groot onderhoud recreatieve voorzieningen Begroot 2011 € 9.298 en resterend voor activiteiten 2010 € 19.776, resulterend in een werkbudget van € € 29.074. Er is in totaal € 14.813 uitgegeven, waarvan € 2.484 voor activiteiten 2011 en € 12.329 voor activiteiten 2010 (werkzaamheden rondom de zwemplas en speeldernis en aan afrasteringen). In 2012 worden nog onderhoudswerkzaamheden aan het speelbos en terreinmeubilair, welke waren voorzien in de jaarschijf 2011, uitgevoerd voor een bedrag van € 6.814. Groot onderhoud
water
&
oevers
Begroot 2011 € 58.450 en resterend voor activiteiten 2010 € 6.279, resulterend in een werkbudget van € 64.729. Er is in totaal € 10.517 uitgegeven, waarvan € 4.017 voor activiteiten 2011 en € 6.500 voor activiteiten 2010. Vanwege het natte naseizoen en het hoog water eind 2011 zijn er weinig werkzaamheden, die bij dit onderhoudsfonds behoren, uitgevoerd. Dit betekent dat in 2012 enkele sloten worden
33
gebaggerd, werkzaamheden met m.b.t. oeverbescherming en de grienden worden uitgevoerd en onderhoud aan de gemalen wordt verricht op grond van de activiteiten uit het onderhoudsplan voor 2 0 1 1 . Hiermee is een totaalbedrag van € 54.433 gemoeid. Groot onderhoud gebouwen Begroot 2011 € 14.808 en resterend voor activiteiten 2010 € 38.059, resulterend in een werkbudget van € 5 2 . 8 6 7 . Er is in totaal € 35.829 uitgegeven, waarvan € 8.194 voor activiteiten 2011 en € 27.635 voor activiteiten 2010. Het resterende budget uit 2010 had grotendeels betrekking op renovatie van het onderkomen voor de Reclassering aan de Bekramming. Bij bestuursbesluit d.d. 11 november 2011 is ingestemd met het meenemen van het resterende bedrag naar 2012. Hierdoor resteert voor 2012 zowel het resterende bedrag uit 2010 ad. € 10.424 als het resterende bedrag uit 2011 ad. € 6.613. Overlopende werkzaamheden van 2011 naar 2012 betreffen het onderhoud aan de werkplaats en het magazijn Sionpolder, en aan het Bezoekerscentrum Dordrecht. Groot onderhoud boten Begroot 2011 € 2 0 . 0 0 0 ; er is € 9.904 uitgegeven (dakconstructie en windscherm Sterling). Met ingang van de begroting 2007 is voor de grote fluisterboten en de zonnepont een voorziening opgenomen voor groot onderhoud. De nadruk ligt hierbij op het vervangen van accu's.
2.4
Bedrijfsvoeringparagraaf
Personeel Voor de uitvoering van het beheer van het recreatiegebied is een bestek opgesteld. De uitvoering wordt door een SW-bedrijf uitgevoerd. Bij het bezoekerscentrum zijn personeelsleden van Gemeente Dordrecht gedetacheerd. Daarnaast zijn hier arbeidscontractanten en een medewerker van Drechtwerk werkzaam. Ook wordt er veel werk verricht door vrijwilligers, met name als gids voor bezoekers in het Biesboschcentrum. "•"wee vanuit de gemeente Dordrecht gedetacheerde medewerkers zijn gehuisvest in het onderhoudsgebouw van de Sionpolder. Het Servicecentrum Drechtsteden verzorgt de personeelsadministratie voor de arbeidscontractanten. Bij een controle door het ABP is geconstateerd dat bij de opgave aan het ABP niet alle pensioengevende inkomenscomponenten zijn meegenomen. Om die reden heeft een naheffing plaatsgevonden voor een bedrag van € 10.858 voor de periode 2006 t / m 2010, daarnaast is een bedrag van € 1.877 in rekening gebracht voor gederfde rente. Automatisering Het onderhoudsgebouw van de Sionpolder is in 2009 door middel van een glasvezelverbinding aangesloten op het stadskantoor. Het bezoekerscentrum heeft een eigen website, welke wekelijks wordt geactualiseerd. Het bezoekerscentrum heeft een ADSL-verbinding, maar is niet aangesloten op het stadskantoor. Vanwege het drukke gebruik van deze verbinding en het effect hiervan op de snelheid van het dataverkeer is aansluiting van het bezoekerscentrum middels een glasvezelverbinding op het Stadskantoor zeer wenselijk. Het schap werkt hiertoe momenteel een investeringsplan uit.
34
Organisatie Vanwege de vorming van één Parkschap is de organisatie binnen het compartiment bestuursondersteuning opnieuw uitgewerkt. De werkorganisatie, vastgesteld in de bestuursvergadering van 25 februari 2011 bestaat uit: Een directeur (0,66 fte), ondersteuning bestuurscommissie (0,5 fte), Beleid 0,5 fte, Beheer 0,2 fte en Bezoek 0,2 fte, capaciteit Staatsbosbeheer (een equivalent van € 50.000, directiesecretaresse (0,45 fte), boekhouding (0,40 fte) en control (een equivalent van € 45.000 via inhuur S C D ) . Huisvesting De medewerkers van Parkschap zijn verdeeld over meerdere locaties. De adjunct-secretaris van de Bestuurscommissie en het Overlegorgaan is werkzaam bij de provincie Noord-Brabant. De betrokkene vanuit Staatsbosbeheer is werkzaam vanuit de kantoren van Staatsbosbeheer, deels in het Parkschapsgebied. De medewerkers voor beleid en beheer zijn gehuisvest in de Sionpolder. Op de bovenverdieping van het Biesboschcentrum Dordrecht zijn de kantoren voor de medewerkers aldaar gevestigd. In het botenhuis is een verhuurloket ten behoeve van de verhuur van diverse objecten. Daarnaast zorgt het schap voor een onderkomen voor de medewerkers van de reclassering die werkzaamheden uitvoeren in het gebied. Vanwege de vorming van één Parkschap wordt de locatie van alle medewerkers van het Parkschap momenteel opnieuw uitgewerkt. 2.5
Verbonden partijen
Het Parkschap is een gemeenschappelijk regeling waarin de provincies Zuid-Holland en NoordBrabant en de Gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Drimmelen en Werkendam in deelnemen. Zij staan garant bij een nadelig exploitatiesaldo. De verdeling over de participanten is als volgt: Provincie Zuid-Holland Provincie Noord-Brabant Gemeenten
25% 25% 5 0 % met een verdeling naar rato van het aantal inwoners
Voor de compartimenten Hollandschap en Brabantschap worden de oude verdeelsleutels gehanteerd totdat de compartimentering wordt opgeheven, zie hiertoe paragraaf 1.7 resp. 1.8. In de begroting 2011 is de totale bijdrage van de participanten geraamd op € 1.709.478 (excl. BTW BCF). Binnen het schap worden de functies van (adjunct-) directeur, beheer en uitvoering en financieel medewerker vervuld door personeelsleden gedetacheerd vanuit de Gemeente Dordrecht. De adjunct-secretaris van de Bestuurscommissie/Overlegorgaan is werkzaam bij de provincie NoordBrabant. De inzet van Staatsbosbeheer wordt geleverd door Staatsbosbeheer. De controller is werkzaam bij het Servicecentrum Drechtsteden (SCD). 2.6
Financieringsparagraaf
Treasury is het besturen en beheersen, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële geldstromen, de financiële positie en de hieraan verbonden risico's. Meer concreet gaat het om financiering van het beleid tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden, het te allen tijde zorgen voor voldoende liquide middelen, waarbij een tijdelijk overschot tegen een zo hoog mogelijk rendement wordt belegd, en het daarbij afdekken van met rente- en kredietrisico's. In het kader van de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) is een financieringsstatuut verplicht. Het Financieringsstatuut heeft tot doel kaders aan te geven waarbinnen het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch haar geldstromen, saldi- en renterisico's kan beheren en besturen,
35
opdat de kosten en risico's zo veel mogelijk worden beperkt. Het financieringsstatuut is 20 mei 2011 door het Algemeen Bestuur vastgesteld en maakt deel uit van de financiële beheerverordening van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch. Voor een nadere uiteenzetting van het treasury-beleid verwijzen wij naar het genoemde financieringsstatuut. Het omslagpercentage van de rente is voor 2011 gehandhaafd op 4 , 5 % . Het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch is in 2011 in het 2 en 4 kwartaal binnen de kasgeldlimiet gebleven. In het l en 3 kwartaal was sprake van een overschrijding van deze norm. De kasgeldlimiet betreft een in de Wet fido geformuleerde norm voor de mate waarin met kortlopende middelen mag worden gefinancierd. Voor gemeenschappelijke regelingen bedraagt deze norm 8,2 % van het begrotingstotaal bij aanvang van het jaar. Wanneer het Parkschap gedurende drie of meer kwartalen achtereen de kasgeldlimiet overschrijdt, moet nieuwe langlopende financiering worden onderzocht. Het Parkschap is in 2011 binnen de rente-risiconorm gebleven. e
e
2.7
e
e
Grondbeleid
Het Natuur- en Recreatieschap De Hollandse Biesbosch heeft geen grondexploitatie, derhalve wordt er geen grondbeleid ontwikkeld.
36
B. J A A R R E K E N I N G 3. FINANCIËLE REKENING 3.1 Programmarekening De financiële rekening beoogt het inzicht in de financiën van het schap te vergroten en biedt daartoe een samenhangend inzicht in de ontwikkeling van de exploitatie en de belangrijkste vermogensbestanddelen. In deze paragraaf wordt in een totaaloverzicht de aan de verschillende programma's gerelateerde baten en lasten gepresenteerd. Het betreft een totaaloverzicht van de in de Programmaverantwoording gepresenteerde deel-overzichten. Tabel 3.1.1 Overzicht baten en lasten (exploitatie) exclusief BCF Rekeninq 2010 Saldo
Programma
'ersonedsf asten ^loemene kosten Bijdragen deelnemers 3ltdraoen deelnemers i nadert eel
Lasten
249.698 39.995
313.479
86.863 0 0
Baten
Beorotinq na wtiaanoen 2011 Saldo voor Mutaties h»<»mmifin 213.368 47.245 -212.336 -48.277
-100.111 -39.618 -212336 -48.277
Lasten
Baten
Rekeninq 2011 Saldo voor
213.368 47.245 -212.336 -+S.277
221.903 38.117 0 0
-25.111 -8.604 •212.336 -46.277
196.792 29.513 -212.336 -48.277
0
260.020
-294.328
-34.308
Saldo na
fi rïr fffnifi ï
mutatie alqemene reserve - compartiment subtotaal
besstuursondersteunina
400.342
5TH P/Cn de road omo eld*
0
423.000
-3aaooo
subtotaal
0
423.000
-388.000
Pmrksehapsbdeld
ttMffilMNUWRtaiDM Sroen Infrastructuur ^ ecreatev e voora emnoen ^dmtnistnrcie/ beheer •Vater «n oevers subtotaal recreatie A
•
M
natuumcbieden
Sotfbaancomplex en sfahellinq subtotaal
recreatle-oötecteii
M R 386.403 46.985 58.094 4.608 66.119
507.208 89.148 44.294 123.298 110.922
-41.075 -3.780 0 0 4.753
564.210
874.870
-49.608
-90.879
0
-90.079
0
% 41 V roedcrt en handhavlnq
91.661
subtotaal toezicht A handhavina
91.861
WmtMWeiiTHIM DONRECHT Getouw en inricht) m Moemeen i/oorltchljnq en edur«x»e ïonaVaarten Halve Maen / Stcrfino 3tesbosch Svrnforiie Exploitatie rjontie en verhuringen •niitatte b escem m > n osreserv es compartiment subtotaal Biesbosdnxntrum
Dordrecht
wmmmmmMjmm
102.375 469.128 31.750 2S8.843 6.794 31.525
aoa.828
rnmamm
subtotal
62.173
•nutatie alrjemene reserve - compartiment subtotaal aloe men*
dck)dnqtsmlddelen
160.525 -1.386.743
-1.716*41
168.966 -586 -127.133
nutatle aloemene reserve - comoartiment
-36.900
subtotaal
4347
SestedlnaenDlan subtotaal bestedlnoenolan
0
469.872
0
469.872
466.133 85.368 44.294 123.298 106.169
484.462 69.302 50.817 115.054 105.572
825.262
0
82SJ62
0
-88.526
-88.526
-88.526 S8.526
-88.526
-88.526
825.207 0 0
-469.872
-61.164 -57.540 0
0
-4.735 -123.439 -90.879 -90.879
137.S24
-27.993
1SS.S17
•27.993
169.733 «64.279 72.301 428.036 2.048 115.971
-63.634 -58.592 -36.623 -380.361
137.524
-(.000
140.110
-26.680
137.524
140.110
-26.680
106.099 410.687 54.011 47.675 -1.952 2.641
151.097 418.375 69650 453.359 703 106.371
• *:• -65.184 -41.504 -27.821 -369.855 •1.393 -132.527
A ->
(
-113.330
0
137.524
106.099 405.687 35.678 47.675 -1.952 2.641
5.000 18.333
196.792 29.513 -212.336 -48.277 34.308
34.308
34.308
O
0
0
0
-469.872
0
O
423.298 11.762 50.817 115.054 100.837
423.298 11.762 50.817 115.054 100.837 701.768
0
701.768
0
-90.879
0
113.430
-90.879 -90.879 «y
165.517
1.252.366
145.332 35.884 181.216 0 0
0
20.540 0
0
-90.879
;
113.430 113.430 85.913 376.871 41 829 83.504 -690 -26.156
113.430
-6.316 8.081 18.333
-656.540 -45.057 0 -7.377 -52.434 -163.001 -1.429.613
595.828
0
-1.SS2.614
619.161
100.275 0 28.507 128.782 -163.001 -1.429.613
-1.592.614
0
20.540 -1.288 -19.252
-20.540
O
-493.377
0
-1.288 19.252
23.333
1.199.555
100.275 0 28.507
137.655 0 101.124
O
128.782
238.779
-13.184
-163.001 -1.442.797
0 0
-16.'10 2
-16.402
-29.586
-1.622J0O 20.540 -1.288 -19.252
-638.284
* ^2 -44.974 0 -82542
-127.516 -163.001 -1.429.613
561.271
20.098
92.681 0 18.582
79.597 384.952 60.162 83.504 -690 -26.156
111.263 ^463^!of^ -1.429.613
0
111.263
-12.482
-163.001 •1.442.095
168.703 O 147.969 0 0
-1.592.614 -147.660 -2.042 -19.252
-1.592.614
493.377
-493377
O
147.969
581.369
92.681 0 18.582
156.221
309 -2.042 -19.252
168.703 -1.436393 309 -2.042 -19.252
20.985 20.540 493.377
NP
-35.000 -35.000
466.133 85.368 44.294 123.298 106.169
-169.273
-asten Dverloe dekkjnosrrtddeien fleaeslnkomstenl BitJraaen deelnemers In het nadellq saldo
brabantschap
35.000 35.000
Saldo na
-91,587
72.306 1.218 -11.352
3l1drooen i.h.ttv. 3e Merwedehaven ilidraoe deelnemers in het nadellq saldo
0
y
ïïmmmm
Gebouwen en woningen Corrtmurilcahe- apparatuur Diversen, waaronder werk voor derden one ritje baten & (asten
wmmm
O
-400342
Mutaties
20.985
0
0
0
0
0
0
O
O
O
0
O
O
O
0
3.281.512
-3.532.566
-251.054
231.612
-19.441
TOTAAL 13.692 3.811.230 •3.769.974 41.253 -41.253 * mutatie reserve heeft betrekking 00 de bestemrninosreserve onderhoud tentoonstellinq van het comparömert HoUandsdiap.
-168.954
-20.985
20.985
O 0
Voor een toelichting op de verschillen wordt verwezen naar de uitgebreide toelichting onder de tabellen per Programma in de Programmaverantwoording, die onderdeel uitmaakt van de jaarstukken 2011.
37
In de begroting 2011 betrof het compartiment Parkschapbeleid (STEP/Ondergedompeld) een incidentele post. Onder incidentele baten en lasten worden tijdelijke posten verstaan die zich in principe gedurende maximaal drie jaar voordoen. De notitie m.b.t. incidentele baten en lasten d.d. januari 2012 geeft aan dat meerjarige tijdelijke geldstromen waarvan de eindigheid vastligt vanwege een raadsbesluit en/of een toekenningsbesluit worden geklasseerd als incidentele baten en lasten, ook als de geldstroom (nog) langer is dan 3 jaar. De uitvoering van het beleidsprogramma Ondergedompeld (2009/2010) is uitgebreid als gevolg van de Interreg IVA 2 Z e e ë n project STEP naar 31/12/2012. Het Parkschap heeft namens het STEP-partnerschap een verlenging aangevraagd tot 30/6/2013. Tabel 3.1.2 Incidentele baten en lasten 2011 Prooramma STEP / Orrieroedomoeld Totaal incidentele baten en lasten 2011
lasten bearoot
baten bearoot
saldo
lasten werkelijk
baten werkelHk
saldo
423.000 423.000
-388.000 -388.000
35.OO0 35.000
469.872 469.872
-469.872 -4S9.872
0 0
In onderstaande tabel is het resultaat voor en na bestemming begroot en werkelijk aangegeven. De mutaties in de reserves zijn hierdoor meer zichtbaar. Tabel 3.1.3 Resultaat vóór en na bestemming Totaal der lasten vóór bestemming Dotatie aan reserve donaties Ootatie aan reserve onderhoud tentoonstelling Toevoeging aan algemene reserve: algemene reserve bestuursondersteuning algemene reserve compartiment Hollandschap algemene reserve compartiment Brabantschap "otaal der lasten na bestemming
begroot £3.811.230 £ 5.000 £ 18.333
werkelijk £ 3.281.512 £ 8.081 £ 18.333
£ 3.834.562
£ 34.308 £ 168.703 £ 20.985 £ 3.531.922
2011 Totaal der baten vóór bestemming
Onttrekking reserve Donaties (Phija) Onttrekking reserve Tentoonstelling Onttrekking alg.reserve - resultaatsbest.2006 Onttrekking algemene reserve Totaal der baten na bestemming
begroot £ 3.769.974
werkelijk £ 3.532.566
£ £ 35.000 £ 13.184 € 16.402 £ 3.834.560
6.316
£ 12.482 £ 3.551.363
Het resultaat is € 19.441 voordelig en wordt toegelicht bij de balans (zie de tekst onder tabel 3.3).
3.2 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 3.2.1 Inleiding Voor het Parkschap Nationaal Park de Biesbosch zijn in 2011 een tweetal verordeningen en drie besluiten vastgesteld. Het gaat om de verordeningen; 1. Financiële beheer verordening 2. Controle verordening, en de besluiten; 1. Financieringsstatuut. 2. Mandaat, volmacht en machtiging. 3. Inkoop- en aanbestedingsbeleid. Het mandaat, volmacht en machtiging gaan vergezeld van een overzicht met tekenbevoegdheden; aangezien de organisatiestructuur voor het Parkschap nog niet definitief is vastgesteld, is de op 28 oktober 2010 door het DB/AB van het voormalige Natuur- en Recreatieschap De Hollandse Biesbosch vastgestelde tekenbevoegdheid gehandhaafd. De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die de financiële beheer verordening en de controleverordening daarop geeft. In 2012 zal het (al dan niet) overdragen van taken en verplichtingen van de Stichting Beheer Nationaal Park worden uitgewerkt. In afwachting hiervan is de aanstelling van een accountant voor de periode van 5 jaar uitgesteld r a a r 2012. Het bestuur heeft hiertoe d.d. 13 januari 2012 besloten. De programmarekening is opgesteld naar de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeente (BBV).
38
Algemene
grondslagen
voor het opstellen
van de
jaarrekening
De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winstenFout! Bladwijzer niet gedefinieerd, worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. 3.2.2 Balans - Vaste activa Materiële vaste activa met economisch nut - In erfpacht uitgegeven gronden De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.e. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). Percelen waarvan de erfpacht eeuwigdurend is afgekocht, zijn tegen een geringe registratiewaarde opgenomen. Overige investeringen met economisch nut Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) onderscheidt investeringen naar economisch en maatschappelijk nut. Investeringen met een economisch nut betreffen vast activa die verhandelbaar zijn (zoals gebouwen, grond, voertuigen) of waar inkomsten tegenover staan (bijvoorbeeld gronden in erfpacht). Deze investeringen moeten worden geactiveerd en reserves mogen niet op deze investeringen in mindering worden gebracht. Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Er mag niet resultaatgericht worden afgeschreven, maar er moet consistent worden afgeschreven. Wel mogen bijdragen van derden die gerelateerd zijn aan de investering in mindering worden gebracht. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is.
39
De in de financiële verordening van het schap voorgeschreven afschrijvingstermijnen zijn: Nieuwbouw woonruimten en bedrijfsgebouwen
30 jaar
Vaartuigen
4 - 1 0 jaar
Technische installaties in bedrijfsgebouwen
15 jaar
Kantoormeubilair / telefooninstallaties
10 jaar
Aanhangwagens en auto's lichte motorvoertuigen
5 jaar
Groot onderhoud gronden en terreinen
10 -75 jaar
Automatisering
3 jaar
Overige bedrijfsmiddelen
5-10 jaar
Investeringen
in de openbare
ruimte
met uitsluitend
maatschappelijk
nut
Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut zijn meestal investeringen waarop langdurig onderhoud moet worden gepleegd (wegen, bruggen, openbaar groen, water e.d.). Het goed verwerken van het onderhoud in de begroting en meerjarenraming wordt belangrijker geacht dan het inzicht in de financiële positie via activering. Er bestaat een nauwe relatie met de paragraaf onderhoud kapitaallasten. Deze investeringen worden bij voorkeur niet geactiveerd en indien dat wel gebeurt dan wordt in een zo kort mogelijke termijn afgeschreven. Voor de regels met betrekking tot activa met een meerjarig maatschappelijk nut, te weten investeringen in aanleg en onderhoud van wegen, waterwegen, civiele kunstwerken, groen en kunstwerken wordt verwezen naar de financiële verordening van het schap, artikel 7, 5 lid. e
Per programma zijn de nieuwe investeringen benoemd (zie hoofdstuk 1). Deze investeringen worden onderscheiden in: routine investeringen, welke bij het vaststellen van de begroting 2011 zijn geautoriseerd; overige investeringen, waarvoor autorisatie wordt gevraagd middels een inhoudelijk uitgewerkt voorstel. Zie voor een bespreking van de investeringen paragraaf 3.4.1. Voor meer informatie over het geraamde verloop van de investeringen wordt verwezen naar de s;taat van vaste activa, de staat van uit te voeren werken welke zijn opgenomen als bijlage bij de productenrekening. 3.2.3 Balans - Vlottende activa Voorraden E!r is geen sprake van als onderhanden werken opgenomen bouwgronden; het schap heeft geen grondexploitatie (zie 2.7 Grondbeleid). Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant worden. Vorderingen
en overlopende
activa
De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Bij verwachte oninbaarheid wordt het bestuur geïnformeerd. Het bestuur besluit over het afboeken van oninbare vorderingen met enige omvang.
40
Liquide middelen
en overlopende
posten.
Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. 3.2.4 Balans - Vaste passiva Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die ter zake geformuleerd zijn. In de paragraaf 2.3 Onderhoud kapitaalgoederen is het beleid ter zake nader uiteengezet. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Verplichting
voortvloeiend
uit leasing
De waardering van de verplichting uit hoofde van de financial leasing vindt plaats tegen de contante waarde van de contractueel verschuldigde leasetermijnen. Het schap heeft geen financial lease. 3.2.5 Balans - Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.
3.3 Balans per 31 december
2011
De financiële positie van het Parkschap Nationaal Park De Biesbosch is op te maken uit de balans (tabel 3.3). De balans ultimo 2010 bestaat uit de gecombineerde balansen d.d. 3 1 / 1 2 / 2 0 1 0 van het voormalige Natuur- en Recreatieschap De Hollandse Biesbosch en het voormalige Natuur- en Recreatieschap Nationaal Park De Biesbosch.
41
Tabel 3.3 Balans per 31 d e c e m b e r 2011 Ultimo ACTIVA
Ultimo
2010,
2011
2,166312,67
2.230545,31
Vaste activa M a t e r i ë l e vaste activa - Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht
94.915,09
94.925,09
• overige investeringen met een economisch nut
1.538.585,41
1.620.270,02
- Investeringenin de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut
532.812,17
515.760,20
Financiële vaste activa
447125,21
584543,28
- Overige langbpende leningen ufé - Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer - Bijdragen aanadioa in eigendom van derden
447.125,21
Totaal vaste activa
584543,28 Z613.437.88
2815.488,59
32.610,79
28197,07
Vlottende activa Voorraden - overige grond- en hulpstoffin -Onderhanden werk,waaronder gronden in exploitatie -Gereedproduct en handelsgoederen
32.610,79
28.197,07
- VooruitbetaBngen Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Vorderingen op openbare Hdiamen
199.784,67
102*77,70
46.728,83
45.785,33
153.055,79
56.892,37
- Verstrekte kasgeldleningen - Rdcning-CDUrantiierhoudingenmet niet-fmanciële instellingen - Overige vorderingen - Overige uitzettingen
119.900,07
L i q u i d e middelen 3.459,46
4.005,96
- Bank- en girosaldi
116.440,61
110.686,39
Overlopende activa
510543,05
- Van Europese of Nederlandse overheden nog te ontwngenvoorschotbedragen specifieke uitkeringen
92.336,07
- Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen
418.206,98
Totaal vlottende activa
f
114.692,35
- Kasealdi
Totaal generaalj
42
387*36,53 214.930,95 172.705,58
862.838 58
3.476.276,46|
633203,65
3.448.692,24|
Ultimo
Ultimo
2010
2011
PASSIVA
Vaste passiva 769.413,74
518361,01
Eigen vermogen - Algemene reserve
357.401.65
594567,77
- Bestenimingsreserves
144.652,00
255.404,98
- Nog te bestemmen resultaat
-13.692,64
19.440,99 362529,07
315291/48
Voorzieningen -Voorzieningen mor verplichtingen, verliezen en risico's - Onderhoudsegalisatieworzieningen
362529,07
315.291,4*
- Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting Vaste schulden met een rentetypische looptijd v a n één jaar of langer
1.239 559,16
1.450.92334
- Obligatieleningen - Onderhandse leningen van: -binnenlandsepensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen
1.450.923,34
1.239.859,16
- binnenlands bedrijven - overige binnenlandse sectoren Overig - buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijvenen overige sectoren - Waarborgsommen - Verplichtingen uithoofite vanfinanciallease-overeenkomsten Totaal vaste passiva
2.284.575,83
2371.801,97
1.002.159,10
771.685,93
Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaai - Kasgeldleningcn - Bank- en girosaldi
551.740,77
250584,88
- Overige schulden
450.418,33
521.101,05
Overlopende passiva
189541,72
305204,34
- Nog te betalen bedragen
38.912,82
70.039,27
- Van Europese of'Nederlandse overheidslichamen ontvangen, nog te besteden specifieke uitkeringen
149.785.75
228.746,68
843,15
6.418,39
- Overige vooruitontvangen bedragen Totaal vlottende passiva
Totaal generaal|
1.191.70032
3.476.276,651
1.076590,27
3.448.692,24|
Het resultaat van € 19.441 voordelig wordt veroorzaakt door het saldo een post van €1.792 nadelig en een post van € 21.233 voordelig. De post van € 1.792 nadelig wordt veroorzaakt door lasten die ten laste van de bestemmingsreserve Donaties moeten worden gebracht (off-the-road rolstoel). Deze mutatie was in 2011 niet begroot en moet derhalve via resultaatbestemming alsnog ten laste van de bestemmingsreserve Donaties worden gebracht. De post van € 21.233 voordelig is het niet als oninbaar beschouwde deel van de pacht van de Thermen die ter dekking van de investering in o.a. de parkeervoorziening t.b.v. het Thermencomplex en voor het onderhoud van deze voorzieningen dient.
3.4
Toelichting op de balans per 31 december 2011
3.4.1 Vaste activa De vaste activa bestaat uit de materiële en financiële vaste activa met de volgende onderdelen (zie tabel 3.4.1.1):
43
Tabel 3.4.1.1 Materiële en financiële vaste activa Materiële vaste activa
Boekwaarde oer 31-12-2010 94.915,09 1.538.585,41 532.812,17
Boekwaarde D e r 31-12-2011 94.915,09 1.620.270,02 515.760,20
2.166.312,67
2.230.945,31
Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal
Boekwaarde per 31-12-2010 447.125,21 447.125.21
Boekwaarde per 31-12-2011 584.543,28 584.543.28
Totaal vaste activa
2.613.437,88
In erfpacht uitqeqeven qronden Overiqe investerinqen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatsrhanneliik nut Totaal Financiële vaste activa
2.815.488,591
De boekwaarde van de erfpachtgronden is in het boekjaar niet gemuteerd. Het onderstaande overzicht (tabel 3.4.1.2a) geeft het verloop van de boekwaarde van de 'Overige investeringen met economisch nut' weer. Tabel 3.4.1.2a Verloop boekwaarde 'Overige investeringen met economisch nut' Boekwaarde
Investe-ringen
Desinves-
Afschrij-vingen
Bijdragen v a n
Afwaar-
Boekwaarde
31-12-2010 207.509,68
0,00
terinqen 0,00
0,00
derden 0,00
derinqen 0,00
31-12-2011 207.509,68
6.800,99
106.296,00
0,00
4.254,57
0,00
0,00
108.842,42
Bedrijfsgebouwen G r o n d - , w e g - en waterbouwkundige
448.396,82 0,00
0,00 0,00
0,00 0,00
26.119.85 0,00
0,00 0,00
0,00 0,00
422.276,97 0,00
werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties
580.502,72 0,00
15.225,00 0,00
0,00
57.620,83 0,00
0,00 0,00
0,00 0,00
538.106,89 0,00
295.375,18 1.538.585,41
97.230,18 218.751,18
0,00 0,00
49.071,27 137.066,52
0,00
0,00 0,00
343.534,09 1.620.270,02
Gronden en terreinen
Woonruimten
Overiqe m a t e r i ë l e vaste activa Totaal
Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan de investering. Voor investeringen met economisch nut zijn in 2011 geen bijdragen van derden ontvangen. Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen. Deze hebben niet plaatsgevonden in 2011. De in het boekjaar gedane investeringen met economisch nut staan in onderstaand overzicht vermeld. Tabel 3.4.1.2b Investeringen met economisch nut in boekjaar 2010 B e s c h i k b a a r g e s t e l d W e r k e l i j k b e s t e e d in krediet 2011
Cumulatief t / m 2011
Aangegane verplichtingen
Besteding inclusief verplichtingen 4.589,19
8.550 27.500
4.589,19 15.225,00
4.589,19 15.225,00
0,00 0,00
Electrische waterfiets Aanpassinq steiqer Reserverinqsproqramma Online reserveren Reserve motor Koffieautomaat Glasvezelverbinding
10.000 3.000 13.5S5 20.000 5.000 2.355 100.000 956.425 105.000
0.00 0,00 0,00 15.775,00 0,00 0,00 0,00 211.114,24 106.296,00
0,00 0,00
Thermen Woning Merwelanden 39
0.00 0,00 0,00 15.775,00 0,00 0,00 0,00 76.865,99 106.296,00
0,00 0,00
15.225,00 0.00 0.00 0,00 15.775,00 0,00 0,00 0,00 211.114,24 106.296,00
1.251.385
218.751
352.999
0
352.999
Automatiserinq Rolstoeltoegankelijk f luisterbootje
Totaal
44
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
Een korte puntsgewijze toelichting op een aantal posten: • De investering in de automatisering hebben betrekking op vervanging van pc's, monitoren en touch sereens; het resterende budget wordt doorgeschoven naar 2012. • Het rolstoeltoegankelijke fluisterbootje wordt in maart 2012 geleverd. Het krediet zal geheel worden uitgeput. De aanpassing aan de steiger a d . € 3.000 zal in 2012 plaatsvinden. • Elektrische waterfiets: dit krediet wordt niet in 2011 aangesproken; de leverancier heeft geen middelen voor het prototype waardoor levering op dit moment nog ongewis is. Het krediet wordt voorlopig doorgeschoven. • Een van de voorstellen uit de zogenaamde Brede Doorlichting betreft het ontwikkelen van een online boekingssysteem voor het Biesboschcentrum. Het streven is dat bezoekers vanaf 2012 24 uur per dag en 7 dagen per week via de website een bootje kunnen huren en een rondvaart kunnen boeken. De bezoekers betalen online, waarmee de reservering vaststaat. Het bestuur is in de vergadering van 20 mei 2011 akkoord gegaan met dit voorstel. • •
•
•
Er zijn geen investeringen gedaan in een reservemotor en een koffieautomaat. Voor de Glasvezelverbinding naar het Bezoekerscentrum is nog geen voorstel aan het bestuur geschreven. De kosten voor vervanging en reparaties (exploitatiebegroting bezoekerscentrum) lopen in de pas met de begroting. Wel gaan veel personeelsuren zitten in reparaties aan het netwerk, pinautomaten enz. Aansluiting op het gemeentelijke glasvezelnet moet hierin verlichting brengen. Dit project verkeert nog steeds in de fase van inventarisatie van wensen en kosten. Te zijner tijd zal het bestuur een uitgewerkt voorstel worden voorgelegd. Voor de Thermen geldt dat het bestuur heeft besloten tot de planontwikkeling voor de Thermen. De aanleg van het parkeerterrein is aanbesteed; er zijn ook verplichtingen aangegaan waarvoor nog geen uitgaven zijn verricht. Aangegane verplichtingen worden niet vastgelegd in het boekhoudsysteem en staan daarom niet in bovenstaande tabel. Het schap heeft in 2011 de woning bij de boerderijschuur in de Zuilespolder aangeschaft. Het bestuur heeft in de vergaderingen 28 oktober en 13 december 2010 ingestemd met de aankoop van de woning. Als krediet is het aankoopbedrag weergegeven. De kosten bovenop het aankoopbedrag betreffen notariële kosten, kadastrale tarieven en kadastrale recherchekosten.
De resterende kredieten worden doorgeschoven naar 2012. Het verloop van de boekwaarde van de 'Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut' is weergegeven in tabel 3.4.1.3a. Tabel 3.4.1.3a Verloop boekwaarde Investeringen in de openbare ruimte met maatschappel
Gronden en terreinen Grond-, weg- en
Boekwaarde
Investe-
Desinves-
Afschrij-
Bijdragen van
Afwaar-
Boekwaarde
31-12-2010
ringen
teringen
vingen
derden
deringen
31-12-2011
253.742,76
0,00
0,00
14.738,40
0,00
0,00
239.004,36
95.457,28
0,00
0,00
6.832,47
0,00
0,00
88.624,81 59.376,21
waterbouwkundige werken Bedrijfsgebouwen
61.870,01
0,00
0,00
2.493,80
0,00
0,00
Wegen
25.214,14
15.000,00
0,00
1.801,04
0,00
0,00
38.413,10
Overige materiële vaste activa
96.527,98
12.413,32
0,00
18.599,58
0,00
0,00
90.341,72
532.812,17
27.413,32
0,00
44.465,29
0,00
0,00
515.760,20
Totaal
Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan het betrokken actief. Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen. Deze hebben in 2011 niet plaatsgevonden.
45
De 'Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut', welke in het boekjaar zijn geactiveerd, staan in tabel 3.4.1.3b. Tabel. 3.4.1.3b Investeringen met maatschappelijk nut in boekjaar 2011 Beschikbaar
gesteld Werkelgk besteed in
Cumulatief t / m
Aangegane verplichtingen
Besteding inclusief verplichtingen
15.000,00
0,00
0,00 12.413,32
0.00 0,00
15.000,00 0,00 12.413,32
27.413,32
0,00
27.413,32
krediet
2011
2011
Fietspaden
15.000,00
15.000,00
Draailus Mi lieu straat
46.000.00 14.000
0.00 12.413,32
75.000,00
27.413,32
Totaal
Een korte toelichting: De milieustraat bij het bezoekerscentrum is gerealiseerd; de draailus zal niet worden gerealiseerd. De kosten voor het onderzoek naar de mogelijkheden van de draailus zijn in jaarrekening 2010 genomen. De milieustraat is binnen het gevraagde krediet van € 14.000 uitgevoerd. Het verloop van de boekwaarde van de financiële vaste activa is weergegeven in tabel 3.4.1.4a. Tabel 3.4.1.4a Verloop boekwaarde financiële vaste activa. Rhriranp activa in pinpnrinm van riprrlpn Totaal
Boekwaarde 31-12-2010 447.17571 447.125.21
Investe-ringen 137.418.07 137.418.07
Desinvesterinaen n.on 0,00
Afschr ij-vingen n.rm 0.00
Bijdragen v a n derden o.nn 0.00
Afwaarderinaen 0.00 0,00
Boekwaarde 31-12-2011 5S4.S43 78 584.543.28
De bijdrage aan activa in eigendom van derden heeft betrekking op een investering in de riolering in de Hollandse Biesbosch door de gemeente Dordrecht. In tabel 3.4.1.4b wordt deze investering in 2011 nader uitgewerkt. Tabel 3.4.1.4b Financiële vaste activa - bijdrage activa in eigendom van derden in boekjaar 2011 B e s c h k b a a r gesteld Werkelijk besteed i n krediet 2011 Riolerinq /Domrjen Totaal
650.000.00 650.000,00
Cumulatief t / m
137.418.07 137.418,07
2011
Aangegane verplichtingen
Besteding inclusief verplichtingen
584.543.28 584.543,28
0.00 0,00
584.543.28 584.543,28
De eindoplevering van de riolering heeft plaatsgevonden. Het krediet is afgerekend met Stadsbeheer Dordrecht en afgesloten. De totale kosten zijn ruim binnen het begrote bedrag uitgekomen. 3.4.2 Vlottende activa 3.4.2.1 Voorraden De in de balans opgenomen voorraden zijn nogmaals opgenomen in onderstaande tabel. Tabel 3.4.2.1 Voorraden Winkelvoorraad Totaal
Boekwaarde oer 31-12-2010 32.610,79 32.610,79
Boekwaarde oer 31-12-2011 28.197,07 28.197,07
3.4.2.2 Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt Gespecificeerd worden: Tabel 3.4.2.2 Specifieke uitzettingen korter dan 1 jaar. Boekwaarde 31-12 Vorriprinnen n n nnpnharp lirhampn O / e r i a e vorderinaen Totaal
2011 45.785.33 88.742.52 134.527,85
46
Voorziening oninbaarheid
Balanswaarde 31-
Balanswaarde 31-
nnn 31.850.15
12-2011 45.785.33 56.892.37
31.850,15
102.677.70
12-2010 4fi.728.88 153.055.79 199.784,67
De overige vorderingen hebben betrekking op diverse kleine bedragen met voor Bagua onroerend goed m.b.t. pacht Thermen 2011 een bedrag met substantiële omvang ad. € 53.084. Voor 6 0 % van dit bedrag is een voorziening voor oninbaarheid getroffen. 3.4.2.3 Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Tabel 3.4.2.3 Liquide middelen Kassaldi Banksaldi Girosaldi
Boekwaarde D e r 31-12-2010 3.459,46 -435.300,16 o.nn -431.840.70
Boekwaarde n*r 31-12-2011 4.005,96 -139.898,49 n.on -135.892.53
Het verschil in Liquide middelen per 3 1 / 1 2 / 2 0 1 1 ten opzichte van diezelfde datum in 2010 is ca. € 300.000. Het Parkschap staat 3 1 / 1 2 / 2 0 1 1 minder rood dan per 3 1 / 1 2 / 2 0 1 0 . De hoge 'roodstand' eind 2010 werd destijds veroorzaakt door de uitgaven voor de riolering en het gegeven dat de personeelskosten zoveel mogelijk in 2010 werden in verband met de declaratie bij het E U programma Interreg IVA 2 Zeeën. In 2011 is ingelopen op deze roodstand. 3.4.2.4 Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden: Tabel 3.4.2.4a Overlopende activa Boekwaarde D e r 31-12-2010
Boekwaarde oer 31-12-2011
EU - INTERREG IVA 2 Zeeën (STEP) provincie Zuid-Holland - Afrekening abri (ZH) aemeente Dordrecht - subsidie lentefeest SenterNovem -proiect Zwerfvuil NP / Overleqorqaan NP / Biidraae ariendaak Phiia NP / Biidraqe bestuursondersteuninq 2011 NP / Afrekeni nq 2011 NP / Afrekeni na 2010 NP / Afrekening 2009 Van EU en NL overheidslichamen nog te ontvangen:
0,00 2.961,09 500.00 1.794,65 17.017,83 6.955.00 0,00 0,00 42.394.50 20.713,00 92.336,07
139.774,09 2.961,09 0.00 0,00 0,00 0.00 8.604,02 42.394,50 21.197.25 0.00 214.930,95
Vooruitbetaalde bedragen - diversen Vooruitbetaalde kosten riolerina Gemeente Dordrecht Vooruitbetaalde verzekering Halve Maen Te ontvanaen schade Halve Maen n.t.o. Belastingdienst n.t.o. BCF via deelnemers Parkschap Overige nog te ontvangen / vooruitbetaalde bedragen
2.205,10 202.874.79 1.275,51 10.672,06 0.00 28.925,28 172.254,24 418.206,98
7.590,99 65.456.72 0,00 9.735,75 7.488.97 40.646,00 41.787,15 172.705,58
Totaal
510.543.05
387.636,53
Het verloop van de in de balans opgenomen nog van Europese en Nederlandse overheidslichamen te ontvangen voorschotten op specifieke uitkeringen is weergegeven in tabel 3.4.2.4b. De vooruitbetaalde bedragen hebben voornamelijk betrekking op een brochure en verzekeringskosten.
47
De investering in de riolering is € 65.456,75 lager uitgevallen dan het geraamde bedrag van in totaal € 650.000. Het restantbedrag aan vooruitbetaalde kosten voor de riolering d.d. 3 1 / 1 2 / 2 0 1 1 is door de gemeente Dordrecht begin 2012 voldaan.
Tabel 3.4.2.4b Overlopende activa; nog van EU en NL overheidslichamen te ontvangen voorschotten Saldo 31-12-2010
Toevoegingen
Ontvangen bedragen
Saldo 31-12-2011
n.m 2.961.09 500.00 1 794.fi5 87.080.33 92.336.07
721.701 ..59 0.00 0.00 n.nn 50.998.52 272.700.11
81.977 5(1 0.00 500.00 1 794.fi5 65.883.08 150.105.23
139.774.09 2.961.09 0.00 n.nn 72.195,77 214.930.95
FU - TNTFRRFf; IVA 2 7eepn Provincie Zuid Holland - afrekenina Abri Gemeente Dordrecht - subsidie Lentefeest Senrer Novpm - nrniett 7werfvnil NP / alle subsidies Bested inaenolan Totaal
Onder toevoegingen staan de bijdragen van het het programma INTERREG IVA 2 Zeeën voor het 4 en 5 voortgangsrapport voor STEP. Het bedrag voor het 4 voortgangsrapport is ontvangen in 2011. Het saldo betreft het nog te ontvangen bedrag van het programma INTERREG IVA 2 Zeeën voor de 5 verantwoording aan de EU over de periode 1 juli - 31 december 2011. e
e
e
3.4.3 Vaste Passiva 3.4.3.1 Eigen vermogen Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten: Tabel 3.4.3.1a Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmi ngsreserves Onverdeeld resultaat Totaal
Boekwaarde Der 31-12-2010 387.402 144.652 -13.693 518.361
Boekwaarde Der 31-12-2011 594.568 155.405 19.441 769.414
Het verloop in 2011 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven. ~?"abel 3.4.3.1b Verloop reserves 2011
Algemene reserve: Algemene reserve. - heshmrsond. Algemene reserve - comD. Hollandschap Algemene reserve - comD. Brabantschao Bestemminasreserve donaties Reserve onderhoud tentoonstelling Totaal
Boekwaarde 31-12-2010
Toevoeging
Onttrekking
0 360.536 26.865 24.763 119.889 532.054
34.309 168.701 20.985 8.081 18.133 250.409
0 0 0 -6.316 n -6.316
Bestemming Verminde- ring resultaat vorig ter dekking van boekjaar afschrijving- en
0 0 -4.347 -9.346 0 -13.693
0 -12.482 0 0 0 -12.482
Boekwaarde 31-12-2011
34.309 516.756 43.503 17.183 138.27? 749.973
Onder "Bestemming resultaat" staan de toevoegingen of onttrekkingen vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaande boekjaar. Onder'Vermindering ter dekking van afschrijvingen' staan de verminderingen ad. € 12.846 vermeld in verband met afschrijvingen op activa vanwege resultaatsbestemming in 2006. De reserves zijn onderdeel van het weerstandsvermogen (zie paragraaf 2.1 weerstandsvermogen). De Algemene reserve dient ter dekking van het eigen vermogen. Deze is vanwege de (tijdelijke) compartimentering in het kader van de Parkschapvorming opgesplitst in een onderdeel per compartiment.
48
e
De volgende reserves zijn bestemd ter dekking van specifieke investeringen: • Reserve Donaties ter dekking van investering met een specifieke bestemmingen, bijvoorbeeld het Beverbos of de ark Phija. De onttrekking in 2011 ad. € 6.136 heeft betrekking op de Phija (zie bestuursbesluit d.d. 11 november 2011). Daarnaast zal een bedrag van € 1.792 worden onttrokken (na resultaatsbestemming) vanwege de aanschaf van een off-the-road rolstoel. Hiertoe was in 2010 een donatie van € 3.200 gedaan. •
Reserve Onderhoud Tentoonstelling ter dekking van een vernieuwingsinvestering t.b.v. de tentoonstelling;
Het niveau van de reserves wordt beperkt toereikend geacht voor het opvangen van de gevolgen van risico's. Zie ook paragraaf 2.1 Weerstandsvermogen. De ontwikkeling van de reserves vanaf 2006 is in tabel 3.4.3.1c weergegeven. Voor 2012 zijn de volgende onttrekkingen aan de algemene reserve - compartiment Hollandschap voorzien met een totaal van € 78.438: • Resultaatsbestemming 2005/2006 a d . € 10.396 (begroting 2012); • Het exploitatietekort voor 2012 ad. € 32.042 (begroting 2012) e n ; • Het baggeren van de havens ad. € 36.000 bij bestuursbesluit d.d. 11 november 2011. Tabel 3.4.3.1c Ontwikkeling van de reserves door de jaren Alaemene reserve Bestemmingsreserve Totaal
2006 Werkelijk 482.249 216.828 699.077
2007 Werkelijk 444.413 174.562 618.975
2008 Werkelijk 409.719 334.859 744.578
2009 Werkelijk 496.234 134.617 630.851
2010 Werkelijk 387.402 144.652 532.054
2011 Werkelijk 594.568 155.405 749.973
3.4.3.2 Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen in 2011 wordt in onderstaand overzicht weergegeven. De bestemmingsreserve Halve Maen is in 2010 omgezet in de Voorziening Groot Onderhoud Halve Maen, Sterling en Zonnepont. Tabel 3.4.3.2a Verloop Voorzieningen voor Groot Onderhoud (GO) in 2011 Vnor/ienino GO Gras minrp pn riptvpnptarip Voorzierino GO Infrastructuur Voorzienina GO Reaeatieve voorz. Vnompnina GO Wntpr pn Opvprs VoorzieninQ GO Halve Maen. Sterlinq, ZonneDont Voorzieninq GO qebouwen Totaal
Boekwaarde 31-12-2010 74. 136.71 53.571.24 65.092.77 fi 779.1 a 55.074.35 111.137.23 3lS.791.4fi
Toevoeging
Vrijval
Aanwending
79 751.00 11.750.00 6.200.00 K 1.6(10.00 17.773.00 28.500.00 lS5.S74.no
0.00 0.00 0.00 n.nn 0.00 0.00 0.00
21.434.92 16.338.89 14.813.25 10517.00 9.403.78 35.828.57 inA.33fi.4l
Boekwaarde 31-12-2011 32.452.79 48.982.35 56.479,52 57.362.18 63.443.57 103.808.66 362.529.07
In de kolom vrijval zijn de bedragen opgenomen welke ten gunste van de rekening van baten en lasten zijn vrijgevallen. Alle aanwendingen van de voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. Het gaat om aanwendingen ten behoeve van onderhoudsactiviteiten in de jaarschijf 2011 en voor onderhoudsactiviteiten uit jaarschijf 2010, welke zijn doorgeschoven naar 2011. Het bestuur d.d. 11 november 2011 heeft met de doorgeschoven uitgaven ingestemd. Voor een toelichting op de uitgangspunten voor het groot onderhoud en de mutaties van de voorziening wordt verwezen naar paragraaf 2.3 Onderhoud kapitaalgoederen. De ontwikkeling van de voorzieningen is in tabel 3.4.3.2b weergegeven. Tabel 3.4.3.2b Ontwikkeling van de voorzieningen door de jaren Voorzieninaen Totaal
2006 Werkelijk 296.460 296.460
2007 Werkelijk 336.972 336.972
49
2008 Werkelijk 355.490 355.490
2009 Werkelijk 380.121 380.121
2010 Werkelijk 315.291 315.291
2011 Werkel ijk 362.529 362.529
3.4.3.3 Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt: Tabel 3.4.3.3a Langlopende schulden Boekwaarde Der 31-12-2010
Boekwaarde Der 31-12-2011
- binnenlandse banken en overige financiële instellingen
1.450.923,34
1.239.859,16
Totaal
1.450.923,34
1.239.859,16
In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2011: Tabel 3.4.3.3b Verloop langlopende schulden in 2011 Saldo
Vermeer- deringen
Aflossingen
31-12-2010
LeninQ bank Nederlandse qemeenten Lenina bank Nederlandse Qemeenten Lenlnq bank Nederlandse qemeenten Totaal
Saldo 31-12-2011
566.666.65 350.923.38 533.333,31
0.00 0.00 0,00
56.666,67 87.730,84 66.666,67
509.999,98 263.192,54 466.666,64
1.450.923.34
0.00
211.064.18
1.239.859.16
Lr zijn in 2011 geen nieuwe geldleningen aangetrokken voor vaste financiering. De totale rentelast voor het jaar 2011 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 55.492,40. In de bijlagen bij de productenrekening 2011 is het verloopoverzicht van de leningenportefeuille meer gedetailleerd opgenomen. Solvabiliteit (Een oordeel over de vermogenspositie kan worden gevormd middels bepaling van de solvabiliteitsratio. Solvabiliteit kan daarbij worden gedefinieerd als de mate waarin een instelling in staat is aan haar korte en lange verplichtingen te voldoen. Deze maatstaf kan worden bepaald door de verhouding te bepalen tussen het eigen vermogen (reserves) en het vreemd vermogen (opgenomen financiering). De ratio wordt bepaald aan de hand van het eigen vermogen omdat dat in de voorliggende begroting wordt uitgegaan van de volgende verhoudingen tussen eigen en vreemd vermogen per begin en eind 2011. Tabel 3.4.3.3c Solvabiliteit Eiqen vermoqen Vreemd vermoqen
Ratio (EV/WÏ
Boekwaarde ner31-12-2010
Boekwaarde ner 31-12-2011
18%
28%
518.360,76 2.957.915,64
749.972,75 2.701.095,49
Door de wijze waarop de gemeenschappelijke regeling is gevormd, is het niet direct noodzakelijk voor het schap om een hoge solvabiliteit te hebben; de participanten staan immers garant bij eventuele exploitatietekorten. Hierdoor hoeft het schap niet over veel eigen middelen te beschikken om tegenvallers op te kunnen vangen. Binnen het schap is de norm voor het gewenste solvabiliteit nog niet bepaald.
3.4.4 Vlottende passiva Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: Tabel 3.4.4 Vlottende passiva
.
Schulden < 1 jaar Overlopende passiva
Totaal
50
Boekwaarde ner 31-12-2010
Boekwaarde per 31-12-2011
1.002.159,10 189.541,72
771.685,93 305.204,34
1,191.7P0.82
1.Q76.890.27
3.4.4.1 Kortlopende schulden De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden: Tabel 3.4.4.1 Vlottende passiva: verbijzondering kortlopende schulden Boekwaarde ner 31-12-2010 Bank Giro saldo Gemeente Dordrecht Drechtwerk Overige crediteuren _ Overige schulden
Totaal
Boekwaarde ner 31-12-2011
551.740,77
250.584,88
103.218,69 16.128,71 331.070.93 450.418,33
176.895,97 142.686,82 2QL5I8.26 521.101,05
1,002.159,10
771.685.93
Het verschil in kortlopende schulden voor Drechtwerk heeft betrekking op termijnbetalingen voor het bestek. Deze betalingen hebben gewacht op enkele creditnota's van Drechtwerk. 3.4.4.2 Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt: Tabel 3.4.4.2a Vlottende passiva: verbijzondering overlopende passiva Boekwaarde biidraqe STEP-partners Salariskosten Panjer Deloitte biidraqe L'Obry bankkosten taxatiekosten arken Rente Bank Nederiandse Gemeenten Nog te betalen bedragen Biidraqen voor Ondergedompeld/STEP Nog te betalen subsidie filmweek 2009 (Du Parant) Van EU en NL overheidslichamen ontvangen voorschotten Vooruitontvanqen bedraqen Sleutelgeld. Overige vooruitontvangen bedragen Totaal
per 31-12-2010
Boekwaarde ner 31-12-2011
0,00 5.000,00 2.735.00 888,00 24,00 4.880.00 25.385.82 38.912,82
48.538,82 0,00 0.00 0,00 0,00 0.00 21.500,45 70.039,27
147.265,75 2.520,00 149.785,75
228.746,68 0,00 228.746,68
718,15 125,00 843,15
6.293,39 125,00 6.418,39
189.541,72
305.204,34
De nog (door) te betalen bijdrage aan de STEP-partners heeft betrekking op de eind 2011 ontvangen EU-bijdrage op grond van het 4 voortgangsrapport aan het JTS (m.b.t. de periode 1/1 - 3 0 / 6 2011). Het Parkschap ontvangt als Leadpartner van het STEP-project de totale bijdrage voor het partnerschap en dient deze zo snel mogelijk door te betalen. Dit is begin 2012 gebeurd. e
De in de balans opgenomen van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotten op specifieke uitkeringen kunnen als volgt worden gespecificeerd: Tabel 3.4.4.2b Van EU en NL overheidslichamen ontvangen voorschotten Saldo 3 1 - 1 2 - 2 0 1 0
Toevoegingen
Vrijgevallen
Saldo
31-12-2011
bedraden
Riirlranen voor SIFP/Onriemeriomnplrl Subsidie filmweek 2009 (Du Parant) Totaal
147.765.75 2.520,00
329.651.09 0.00
748.170.16 2.520.00
228.746,68 0.00
149.785,75
329.651.09
250.690,16
228.746.68
De subsidie filmweek 2009 (Du Parant) is in 2011 terugbetaald (de filmweek heeft minder gekost).
51
De toevoegingen voor STEP en Ondergedompeld hebben betrekking op: • de betalingen vanuit het Joint Technical Secretariat (JTS) te ü l l e op grond van de 2 en 3 verantwoordingsrapporten (PR02 over de l helft 2010, PR03 over de 2 helft van 2010 en PR04 over de l helft van 2011). Het Parkschap heeft het aandeel van haar STEP-partners het Agentschap voor Natuur en Bos, Waterwegen en Zeekanaal (beide in Vlaanderen) en The Broads (Engeland) in het 2 en 3 betalingsverzoek in 2011 doorbetaald. e
e
e
e
e
e
• •
e
de tweede voorschotten van de STEP-partners, geregeld in de partnerovereenkomst in het kader van de STEP-aanvraag; enkele Ondergedompeld-bijdragen van de betrokken partners.
Zie voor specificatie van de vrijgevallen bedragen de uitgaven op de projecten Step en Ondergedompeld in paragraaf 1.9. 3.5 SISA Het Parkschap heeft over 2011 geen bijdragen ontvangen die via SISA worden verantwoord.
BIJLAGEN :L. Exploitatierekening in detail 2. Staat uit te voeren werken 3. Staat van activa 4 . Staat van reserves en voorzieningen 5. Kosten/-inkomstenverdeelstaat
52
Bijlagen
1.
Exploitatie
1
2.
Staat uit te voeren werken
19
3.
Staat van Activa
21
4.
Staat van reserves en voorzieningen
27
5.
Inkomstenverdeelstaat
29
6.
Kostenverdeelstaat
30
IN DETAIL
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
EXPLOITATIE
LASTEN FCL
ECL
Omschrijving
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
Hoofdfunctie 0 BESTUURSONDERSTEUNING Functie 0001
391.057
459.813
347.910
Personeelkosten
350.761
313.479
221.903
Kostenplaats personeelslasten Salariskosten secretaris Overlegorgaan Salariskosten ondersteuning vanuit SBB
350.761
238.479 25.000 50.000
221.903
Algemene kosten
40.295
86.863
38.116,53
Algemene kosten
40.295
47.245
29.513
34111 34190 34250 34270 34380 34290 34210 34290
Reis- en verblijfkosten Accountantskosten Parkschap Representatiekosten Bijdrage Bies! Algemene adviezen Diversen liquidatie Brabantschap Drukwerk en kantoor behoeften Diversen
300 9.545 6.822 2.340 19.429
15.310
16.077
26.935 5.000
3.506 7.198 1.305 1.427
34250 34191 34112 34292 34395
Algemene kosten (1) Representatie Accountantskosten Reis en verblijfkosten Diversen waaronder webhosting Incidentele kosten 2011
51101000 62900 62905 62910
52101000
1.859
39.618 6.118 7.500 6.219 4.459 15.322
8.604 7.566
BCF exploitatie
59.471
87.891
42550
B C F Provincie Zuid Holland
14.868
21.973
42560
B C F Gemeente Dordrecht
18.022
26.635
42570
B C F Gemeente Sliedrecht
3.625
5.357
42590
B C F Noord Brabant
14.868
21.973
42600
BCF Gem Drimmelen
4.059
5.999
42610
BCF Gem Werkendam
4.029
5.955
459.813 459.813
347.910 382.219
1.038
(1) te financieren uit Middelen bestedingsplan NP 53101000
Totaal der lasten bestuursonderst Totaal der baten bestuursonderst.
391.057 101.363
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
IN DETAIL
-2-
EXPLOITATIE ,FCL
ECL
Omschrijving
BATEN Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
Hoofdfunctie 0 BESTUURSONDERSTEUNING Functie 0001 Bijdragen 51101000
51101000 41594 41594 41594 41594
52101000
42550 42560 42570 42590 42600 42610
41594 41594
Bijdrage Overlegorgaan Bijdrage S B B Bijdrage 2010 parkschap vanuit Dordrecht/Ondergedompeld Bijdrage Dordrecht (t.b.v. personeelskosi
101.363
101.363
42550 42550 42560 42560 42570 42570 42590 42590 42600 42600 42610 42610
382.219
100.111
25.111
25.000 50.000 84.577 16.786
25.111
25.111
Bijdragen 52101000
87.895
56.881
Incidentele bijdragen deelnemers in het nadelig saldo
48.277
48.277
Provincie Zuid Holland Gemeente Dordrecht Gemeente Sliedrecht Provincie Noord Brabant Gemeente Drimmelen Gemeente Werkendam
12.069 14.630 2.943 12.069 3.295 3.271
12.069 14.630 2.943 12.069 3.295 3.271
Bijdragen Nationaal Park
39.618
8.604
Middelen bestedingsplan NP Middelen bestedingsplan NP (onderuitputting)
14.618 25.000
8.604
271.807
300.227
53.084 14.868 64.348 18.022 12.942
53.084 21.973 64.348 26.635 12.942 5.357 53.084 21.973 14.492 5.999 14.386 5.955
Bijdragen deelnemers in het nadelig saldo bestuursondersteuning
53101000
459.813
Provincie Zuid Holland BCF Provincie Zuid Holland Gemeente Dordrecht BCF Gemeente Dordrecht Gemeente Sliedrecht BCF Gemeente Sliedrecht Provincie Noord Brabant BCF Noord Brabant Gemeente Drimmelen BCF Gemeente Drimmelen Gemeente Werkendam BCF Gemeente Werkendam
3.625 53.084 14.868 14.492 4.059 14.386 4.029
De deelnemers in de GR Parkschap dragen voor de bestuurskosten G R Parkschap als volgt bij: - de Provincies Zuid Holland en Noord Brabant elk 25%; - de overige deelnemers de overige 50% naar rato van het aantal inwoners per 1/1 van het vorige kalenderjaar. Totaal der baten bestuursonderst Totaal der lasten bestuursonderst.
101.363 391.057
459.813 459.813
382.219 347.910
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
LASTEN FCL
- 3-
IN DETAIL
EXPLOITATIE ECL
54101000
Omschrijving
Compartiment Parkschapsbeleid 34391
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
285.422
423.000
469.872
STEP/Ondergedompeld
285 422
423.000
469.872
Totaal der lasten Parkschapsbeleid Totaal der baten Parkschapsbeleid
285.422 285.422
423.000 388.000
469.872 469.872
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
4-
IN DETAIL
EXPLOITATIE FCL
ECL
54101000
Omschrijving
Compartiment Parkschapsbeleid 34392
BATEN Rekening 2010 285.422
Raming 2011
Rekening 2011
388.000
469.872 469.872
Bijdrage i.h.k.v. STER/Ondergedompe €
285422
388.000
Totaal der baten Parkschapsbeleid Totaal der lasten Parkschapsbeleid
285.422 285.422
388.000 423.000
469.872 469.872
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
LASTEN FCL
- 5 -
IN DETAIL
EXPLOITATIE ECL
Omschrijving
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
Hoofdfunctie 5 3.013.103
2.671.988
2.612.435
RECREATIE & NATUURGEBIEDEN
741.434
874.870
825.206
Groen
437.938
507.208
484.462
27.903 4.760 367.401
28.356 5.261 414.719
28.265 6.992 392.134
3.311 9.209 25.354
2.964 29.751 26.157
3.901 29.751 23.418
64.086
89.148
69.302 120
Compartiment Hollandschap Functie 0056
56101000 34290 34353 34350 34350 34403 60000 61920
56131000
Diversen/Begrazing Onderhoudskosten Gras,Ruigte en Riet Bestek Groen, Water en Hygiëne Onderhoudskosten Beplanting Pacht Storting groot onderhoud Kapitaallasten
Infrastructuur 31200 34290 34325 34350 34355 60000 61920
56141000 31202 34350 34355 34377 60000 61920
Energiekosten Vogelaarsweg Diversen Voorziening dubieuze debiteren Onderhoudskosten Periodieke keuringen Storting groot onderhoud Kapitaallasten
37
99 443
21.420 966 38.933 2 730
23.476 1.377 11.750 52.002
Recreatieve voorzieningen
84.341
44.294
Energiekosten Wantijbrug Onderhoudskosten Periodieke keuringen Proeftuinproject (Senter Novem) Storting groot onderhoud Kapitaallasten
1.970 14.042 503 26.971 15.279 25.577
6.200 21.987
6.200 29.003
4.608
123.298
115.054
2.289 1.622 1.688 5.766 0 111.932
191 5.448 14 3.470 105.932
150.460
110.922
105.572
11.265 28.098 353 79.589 26.040 5.116
3.819 35.133 2.081
6.520 31.737 721
61.600 8.289
61.600 4.993
Beheer
56151000 34111 34170 34210 34350 61920 62900
Reiskosten Automatisering algemeen Kantoorbehoeften Onderhoudskosten /servicecontracten Kapitaallasten Kostenplaats personeelslasten
34170
Betreft kosten van automatisering Sionpolder Water en Oevers
56161000 31200 34350 34355 34385 60000 61920
Energieverbruik Onderhoudskosten Periodieke keuringen kosten overdracht Wantijfietsbrug Storting groot onderhoud Kapitaallasten
4.608
15.188 919
31.850 22.918 11.750 2.664
50.817 1.393 14.222
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
IN DETAIL
- 6-
BATEN
EXPLOITATIE FCL
Omschrijving
ECL
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
Hoofdfunctie 5 Compartiment Hollandschap Functie 0056
3.032.591
2.665.733
2.808.193
49.608
123.438
56101000
RECREATIE & NATUURGEBIEDEN
177.224
56111000
Groen
49.535
41.075
61.164
4.465
3.065
4.360
11.045
4.223
22.326
7.549 16.094 10.382
7.549 16.094 10.145
8.001 16.094 10.382
17.101
3.780
57.540
4.101
3.780
4.456 53.084
32503 32519
41590 41592
Pachten Hel- en Zuilespolder Vergoeding gebruik van manifestatieterrein Gebruiksvergoeding grond Stayokay Baanhoekweg 25 Bos-en natuurbijdrage Subsidie Ministerie van L.N.V.
41590
De raming betreft de jaarlijkse basisbijdra
32590
Infrastructuur
56131000 32502 41596
Pacht wielercircuit Erfpacht Thermen
41594 32502
Extra storting groot onderhoud Het betreft pacht aan D.R.T.C. De Mol. Door Triathlonvereniging, zowel als door Rollerski wordt incidenteel gebruik gemaakt van de wielercrossbaan, waarvoor achteraf de rekening wordt opgemaakt. Recreatieve voorzieningen
13.000
Bijdrage Senter Novem (Proeftuinproje< € Extra storting groot onderhoud
23.247 3.000
56141000 34379 41594
56151000
Beheer
56161000
Water en Oevers 32504 32506 34301 34376
Pacht Zuidhaven Verhuring visrecht Bijdrage in de exploitatiekosten van de gemalen Bijdrage baggeren Zuidhaven/Kop van't L
26.247
84.341
4.753
4.735
18 4.735
18 4.735
4.735
79.588
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
LASTEN FCL
IN DETAIL
EXPLOITATIE ECL
Omschrijving
Toezicht en Handhaving
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
122.647
165.517
140.110
122.647
165.517
140.110
1.015 236
2.342 478 305 613 731
939 235 1.270 668 2.173
5.387 1.967 4.538 94.693
1.087 1.482 4.538 90.000
54.461
37.718
Voor het toezicht op de naleving van de Vaartuigenverordening wordt gebruik gemaakt van 1 motorboot in het gebied van de Sliedrechtse Biesbosch en van een roeiboot met buitenboordmotor in de Dordtse Biesbosch. Toezicht en Handhaving
56202000 31300 34130 34211 34260 34350 34355 34356 34450 42587 42588 61920 62900
Brandstof (vaartuig & bedrijfsauto) Telefoonkosten Drukwerk Consumptie parkwachters Onderhoud vaartuigen parkwachters Periodieke keuringen Onderhoud bedrijfsauto beheer Verzekering en belasting bedrijfsauto/bot< Bijdrage aan Gemeente Drimmelen Toezicht bijz. opsporingsambtenaar Kapitaallasten bedrijfsauto/vaartuig Kostenplaats personeelslasten
2.329 406 1.069 4.538 69.600 0 43.455
IN DETAIL
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
BATEN
EXPLOITATIE ,FCL
ECL
Omschrijving
Rekening 2010
Raming 2011
Toezicht en Handhaving
30.786
Toezicht en Handhaving
30.786
27.993
26.680
32530 34301 41592
Ontheffingen Doorberekende exploitatiekosten Subsidie in de personeelskosten
8.724 3.460 18.602
6.282 3.534 18.177
4.544 3.534 18.602
32530
Onder deze post zijn de leges voor 1. het hebben van een vaartuigenontheffing om te kunnen liggen in een ligplaatsenconcentratie en 2. het hebben van een ontheffing voor het zich bevinden achter de Schotbalkensluis verantwoord.
34301
Ten gunste van dit volgnummer is verantwoord de aan de gemeente Dordrecht overeengekomen vergoeding ad € 3.534,- voor het houden van toezicht op de Vaartuigenverordening van die gemeente.
41592
De subsidie van het Overlegorgaan Nationaal Park voor de kosten van toezicht.
56202000
27.993
Rekening 2011 26.680
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
LASTEN FCL
IN DETAIL
EXPLOITATIE ECL
Omschrijving
BEZOEKERSCENTRUM 56303000
Gebouw en inrichting 31200 34100 34120
Rekening 2010
Raming 2011
1.520.744
1.252.368
1.199.555
164.462
169.733
151.097
31.565 802 7.758
22.593 5.407 5.407
23.996 1.330 11.770
5.878 1.909 24.167 9.205 322
7.569 475 12.155 5.200
6.375 2.544 13.963 1.781 947
-
1.000 1.631 540 4.325 30.576 1.064 17.699 43.099 9.172 1.820
34130 34131 34170 34350 34360 34365 34367 34368 34370 34450 34990 61911 61920 61930 62995
Energieverbruik Inventarisaanschaffingen Onderhoud inventaris en inrichting gebouw Telefoonkosten Bank / girokosten Automatisering algemeen Onderhoud gebouw Onderhoud beheerderswoning Onderhoud botenhuis Onderhoud horeca voorziening Onderhoud groepsruimte Schoonmaakkosten/artikelen Verzekering en belasting Onderhoud BeverBos en Levende Have Kapitaallasten automatisering Kapitaallasten gebouw Bez. Centrum Kapitaallasten woning/botenhuis Kostenplaats milieu
61920 34990
Zie staat van vaste activa die als bijlage bij deze begroting is gevoegd. Kosten voor onderhoud BeverBos, bijenvolk en paddenscherm
Algemeen
56313000
Rekening 2011
1.287 5.077 12.821 1.326 17.713 31.859 7.763 5.010
-
190 1.336 4.692 25.874 2.165 13.215 33.607 4.487 2.826
515.391
464.279
418.375
451 4.070 1.525 5.945 1.431
1.419 8.982 1.523 3.992 738
263 928 1.188 5.416 1.076 1.384 3.191 118 2.073 6.168 42.755 20.054 1.646 -301 332.416
34111 34160 34210 34211 34220 34230 34260 34290 34296 34359 34390 34470 34471 34990 62900
Reis- en verblijfkosten Uitgaven vrijwilligers Drukwerk Kantoorbehoeften Abonnementen, brochures en boeken kosten fotografie Consumpties personeel Diversen Representatie + lezingen Huur + brandstof lease-auto Reclame- en promotie Kostprijs balie-artikelen Kosten lentefeest en andere evenemente Kasverschillen Kostenplaats personeelslasten
34111 34210 34390
Reiskosten t.b.v. vergaderingen en ophalen materialen, indien niet t.l.v. cursussen, tentoonst. drukwerk bezoekerscentrum (incl. rondvaart, verhuur en scholen excl. promotiemateriaal) Inclusief bijdrage aan V W ad. € 2.723 voor promotionele activiteiten voor het schap en fotografiekosten t.b.v. pers, folders en beurzen. Betreft vergoeding vrijwilligers, anders dan gidsen t.b.v. rondvaarten, schoolprogramma's, kanotochten en wandelingen. De personeelskosten kunnen als volgt worden gespecificeerd: arbeidscontractanten (incl. oproepkrachten) en gedetacheerden Dordrecht
34160 62900
1.385
6.128 6.440 56.479 13.424 13.383 -608 405.338
3.245 250 2.413 7.334 64.876 35.191 2.948
331.368
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
10 •
IN DETAIL
BATEN
EXPLOITATIE FCL
Omschrijving
ECL
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
620.330
656.541
638.283
Gebouw en inrichting
62.087
63.634
65.184
32517 32520 32580 41592
Huur groepsruimte/griendaak Huur horeca voorziening Huur dienstwoning Subsidie Ministerie van L.N.V.
6.857 15.083 2.944 37.203
9.408 15.053 2.820 36.353
9.655 15.279 3.048 37.203
32520
Betreft huur van de horecaruimte Biestro in het Bezoekerscentrum Dordrecht
41592
Door het Ministerie wordt € 36,353,subsidie verstrekt in het nadelig saldo van het bezoekerscentrum.
Algemeen
46.263
58.592
41.504
Doorber. autok. derden Opbrengst balie-artikelen btw laag Opbrengst balie-artikelen btw 0 Opbrengst fotografie Opbrengst balie-artikelen btw hoog Opbrengst lentefeest Donaties
390 12.336 65 24.682 300 8.490
525 53.067 5.000
BEZOEKERSCENTRUM 56303000
56313000 34304 34466 34467 34468 34470 34471 41595
0 10.835 59 3.918 18.661 -50 8.081
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
LASTEN FCL
- 11 -
IN DETAIL
EXPLOITATIE ECL
56323000
Omschrijving
Voorlichting en educatie
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
106.651
72.301
69.650
532 2.909 1.002 911
1.113 3.846 1.721 658 440 958
888 3.594 1.240
34140 34160 34165 34210 34260 34290 34310 34315 34460 34481 62900
Lesmateriaal/Vakantieactieviteiten Vergoeding vrijw. Schoolprogramma Scholing vrijwilligers Drukwerk Consumptie personeel Diversen Doorber. subs. Aanschaffingen (rolstoel) Restauratie Phija Tentoonstellingen Inkoop consumptie scholieren Kostenplaats personeelslasten
62900
De personeelskosten betreffen 1,2 fte educatief medewerkers t/m 2011 gedetacheerd vanuit Gemeente Dordrecht t.b.v. scholen, tentoonstellingen en begeleiding vrijwillige gidsen.
Rondvaarten Halve Maen / Sterling en wandeltochten
56333000
31300 34100 34111 34125 34126 34130 34160 34161 34210 34260 34350
20.231 23.301 5.406 52.360
9.538 808 53.218
574.556
428.036
453.359
4.733 696 19 879 2.170 426 1.539 3.220 18 236,79 43.869
5.921 2.319 489 4.721 483 114 1.080 3.774 495 538 18.136
9.203 1.141 12 1.944 3.839 519 3.027 2.732 291 571 25.959
2.459 15.488 74.240 152.970,45 86.020 185.572
2.608 16.019 99.246 17.773 91.452 162.867
630 15.334 105.402 17.773 83.753 181.231
34351 34450 34480 60000 61920 62900
Brandstof boot Inventarisaanschaffingen Reis- en verblijfkosten Entreegelden musea etc. Diverse kosten t.b.v. charters Telefoonkosten Vergoeding vrijwilligers wandeltochten Vergoeding vrijwilligers rondvaart Drukwerk / kantoorbehoeften Consumptie personeel Onderhoudskosten Halve Maen/Wassen en strijken Onderhoudskosten Sterling Verzekeringen Inkopen bar-boot Storting groot onderhoud Kapitaallasten Kostenplaats personeelslasten
34125 34126 60000
ondermeer attenties kinderen en entreege Hieronder vallen ondermeer attenties als bloemstukjes. Het groot onderhoud Halve Maen en Sterling zijn opgenomen in de voorziening
56343000 34340 34350 61920
56353000
31300 34111 34160 34210 34260 34350 34450 34521 61920 62900
1.792 6.316 4.453 11 51.352
Biesbosch Symfonie
10.099
2.048
703
Onderhoud apparatuur Onderhoud dia-serie Kapitaallasten
55 10.044
1.011 505 532
176
-
527
Exploitatie pontje en Verhuringen
149.585
115.971
106.371
-
495 269 845 722 275 9.458 2.338 4.380 19.579 77.610
-
Brandstof Reis- verblijfkosten Vergoeding vrijwilligers Drukwerk Consumpties personeel Onderhoud Verzekeringen Aankoop/vervanging verhuurmateriaal Kapitaallasten Kostenplaats personeelslasten
1.538
23.411 2.081 3.979 23.937 94.638
-
1.545 1.305
5.713 2.292 3.351 9.939 82.226
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
IN DETAIL
- 12 -
BATEN
EXPLOITATIE FCL
ECL
56323000 34310 34315 34460 34540 34541 41592
56333000
34160 34485 34490 34530 34535 34541 34542 34543 34544 34545
56343000 32514
Omschrijving
32516 32520 34160 34518
Raming 2011
Rekening 2011 27.821
voorlichting en educatie
74.901
36.623
Subsidiabele aanschaffingen Bijdrage opknappen Phija Opbrengst tentoonst.attr. Opbrengst akt.schoolboot Opbrengst schoolprogramma's Subsidie Ministerie van L.N.V.
25.293 18.955 1.150 5.854 5.047 18.602
9.634 2.321 6.492 18.177
4.384 5.790 18.602
Rondvaarten Halve Maen / Sterling en wandeltochten
315.714
380.361
369.855
Opbrengst wandeltochten/verg. vrijwill. Opbrengst barverkopen btw laag Opbrengst barverkopen btw hoog Opbrengst charters Halve Maen Opbrengst charters Sterling Opbrengst kaartverk. Sterling Opbrengst kaartverk. Halve Maen Opbrengst reserveringskosten Opbrengst overig hoog Opbrengst overig laag
3.680 109.063 12.472 82.379 20.195 40.547 41.062 2.688 2.096 1.531
7.917 141.730 107.670 23.949 24.565 70.954 2.554 1.022
955-
5.161 145.747 16.101 87.877 25.827 11.906 69.109 3.353 3.634 1.142
Biesbosch Symfonie
3.306
4.000
1.393
Entrees Symfonie
3.306
4.000
1.393
118.060
113.330
132.527
58.816 6.553 1.519
59.908 6.774
65.184 7.197 381
5.205 45.967
3.149 43.500
4.915 54.850
Exploitatie pontje en Verhuringen
56353000
Rekening 2010
34525
Huur kano.s, roeiboten en fietsen Gebruik pontje Vergoeding vrijwilligers Kano-excursies onder leiding van vrijwilligers Opbrengst fluisterboten
32516 34525
Voor 2011 zijn extra inkomsten opgenomen voor: de elektrische waterfietsen; het extra rolstoeltoegankelijke 7-persoonsfluisterbootje
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
LASTEN FCL
13 -
IN DETAIL
EXPLOITATIE Omschrijving
ECL
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
RECREATIE - OBJECTEN
Golfbaancomplex en skihelling
56424000
56505000 31200 34130 34350 34355 34450 60000 61920 62900
OVERIGE LASTEN
220.884
181.216
238.779
Gebouwen en woningen
128.435
145.332
137.655
6.538 1.218 18.701 9.765 42.258 34.705 15.251
16.947 3.820 41.163 459 12.934 28.500 38.538 2.971
5.093 1.033 45.286 525 18.738 28.500 35.155 3.326
Diversen
92.448
35.884
101.124
Kosten werk voor derden Kosten derden btw laag Kosten administratie
92.067 381 35.884
68.011 574 32.539
Energieverbruik Telefoonkosten Onderhoudskosten Periodieke keuringen Verzekeringen Storting groot onderhoud Kapitaallasten Kostenplaats personeelslasten
De gebouwen, woningen zijn als volgt over het gebied verdeeld: - Hel en Zuilespolder: twee toiletgebouwen, Zuileshoeve, beheerderswoning rioolgebouw, bijenstal. - Sionpolder: werkplaats, kantoren en opslagruimten - Polder Craijestein: verblijf reclassering
56535000 34354 34358 62900
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
IN DETAIL
14 -
BATEN
EXPLOITATIE iFCL
Omschrijving
ECL
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
90.879
88.526
90.879
Golfbaancomplex en skihelling
90.879
88.526
90.879
32501 32515
Erfpacht skihelling Erfpacht golfbaan
9.842 81.037
9.842 78.684
9.842 81.037
32515
Erfpacht van ''Exploitatiemaatschappij Crayestein V.O. F.'
158.711
52.434
127.516
Gebouwen en woningen
54.911
45.057
44.974
Huur dienstwoning Huur baanhoekweg 63A Extra storting groot onderhoud Betreft de woning in de Heipolder Merwelanden 37.
7.231 37.680 10.000
7.377 37.680
7.294 37.680
103.800
7.377
82.542
7.666 613 95.140 381
7.377
7.048
56424000
OVERIGE BATEN
56505000 32580 32585 41594 32580
Diversen
56535000 32500 34316 34351 34352 32500
Erfpacht horecavoorziening en woning Zuilespolder Overige ontvangsten (Netto) opbrengst doorberekend werk Inkomsten werk derden 6% De horecavoorziening wordt geëxploiteerd door Restaurant de Merwelanden. De erfpacht is in 2 termijnen verschuldigd, respectievelijk vervallend op 14 juli en 14 januari. Dit geldt eveneens voor de woning in de Zuilespolder, die tot medio juni 2011 werd bewoond door de heer Zomer.
74920 574
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
LASTEN FCL
- 15
IN DETAIL
EXPLOITATIE ECL
56627000
Omschrijving
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
BCF exploitatie
407.393
198.017
208.784
42550
BCF Provincie Zuid Holland
101.848
49.504
52.196
42560
BCF Gemeente Dordrecht
267.352
129.949
137.014
42570
BCF Gemeente Sliedrecht
38.193
18.564
19.573
3.689.582 3.419.377
2.671.988 2.665.733
2.612.435 2.808.193
vóór bestemming
Totaal der lasten Hollandschap Totaal der baten Hollandschap HOOFDFUNCTIE 9 Financiering algemene dekkingsmiddelen
56620980
60005 60006 60008 60009 60010
Dotatie reserve donaties Dotatie reserve tentoonstelling Toevoeging reserve Hollandschap Toevoeging reserve Brabantschap Toevoeging reserve bestuursondersteuni
8.490 18.333 16.787 10.500
5.000 18.333
8.081 18.333 168.701 20.984 34.309
na bestemming
Totaal der lasten Hollandschap Totaal der baten Hollandschap
3.743.692 3.780.592
2.695.319 2.730.319
2.862.842 2.826.991
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
16
IN DETAIL
BATEN
EXPLOITATIE , FCL
Omschrijving
ECL
56617000
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
Nadelig exploitatiesaldo
34585 42595
Overig
160.525
163.001
163.001
Bijdrage P R O A V Bijdrage gemeente Dordrecht
45.378 115.147
45.378 117.623
45.378 117.623
Betreft financiële tegemoetkoming aan het Schap i.v.m. verlenging stortingstermijn 3e Merwedehaven.
56627000
Nadelig exploitatiesaldo 42550 42560 42570 42580
Provincie Zuid Holland BCF Provincie Zuid Holland Gemeente Dordrecht BCF Gemeente Dordrecht Gemeente Sliedrecht BCF Gemeente Sliedrecht Gemeente Papendrecht
1.794.136 346.686 101.848 910.050 267.352 130.007 38.193 -
1.627.630
1.638.397
357.403 49.504 938.184 129.949 134.026 18.564 -
357.403 52.196 938.184 137.014 134.026 19.573 -
De deelnemers in het compartiment Hollandschap dragen als volgt in het nadelig exploitatiesaldo - provincie Zuid Holland 25% - gemeente Dordrecht 87,5% van het restant - gemeente Sliedrecht 12,5% van het restant 56620970
60000
Resultaat voor bestemming
vóór bestemming Totaal der baten Hollandschap Totaal der lasten Hollandschap
3.419.377 3.689.582
2.665.733 2.671.988
2.808.193 2.612.435
HOOFDFUNCTIE 9
Onttrekking Onttrekking Onttrekking Onttrekking Onttrekking Onttrekking
t.l.v. resultaat 2005/2006 algemene reserve reserve donatie reserve tentoonstelling algemene reserve Hollandscl bestemmingsreserve Braban
na bestemming Totaal der baten Hollandschap Totaal der lasten Hollandschap
12.846 16.787 139.640 135.197 9.346 47.400
3.780.592 3.743.692
13.184 16.402 35.000
2.730.319 2.695.319
12.482 6.316
2.826.991 2.862.842
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
LASTEN FCL
- 17
IN DETAIL
EXPLOITATIE ECL
Omschrijving
Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
Compartiment Brabantschap 56721000
Recreatie & Integrale veiligheid
168.966
23.544
153.575
33305 33308 34131 34330 35366 42587
Afkoopsommen arken Sloopkosten Arken Bankkosten Taxatiekosten Arken Recht van opstal / archief Projectgroep Integrale veiligheid Lasten 4 producten Brabantschap
168.966
15.812 4.728
107.500 29.500 233.093 3.361 4.538
42590
BCF Noord brabant
42600
B C F Drimmelen
42610
BCF Werkendam
Totaal der lasten Brabantschap Totaal der baten Brabantschap
56731000 34394
1.502
2.803
751
1.401
751
1.401
168.966 127.719
23.544 23.544
Compartiment Bestedingenplan NP
n.v.t
493.377
n.v.t
Uitgaven Bestedingenplan NP
n.v.t.
493.377
n.v.t.
Totaal der lasten Bestedingplan Totaal der baten Bestedingenplan NP
n.v.t n.v.t
493.377 493.377
n.v.t. n.v.t
Totaal der lasten Parkschap Totaal der baten Parkschap
3.912.658 3.908.311
4.095.053 4.095.053
153.575 174.558
3.834.198 3.853.640
JAARSTUKKEN PARKSCHAP 2011 - BIJLAGE
IN DETAIL
- 18
EXPLOITATIE FCL
ECL
Omschrijving
BATEN Rekening 2010
Raming 2011
Rekening 2011
Compartiment Brabantschap 56721000
Recreatie & Integrale veiligheid 33210 34393 41592
42590 42590 42600 42600 42610 42610
Verkoop Arken en Steigerplanken Legesinkomsten Bijdrage Bestedingenplan NP (Arken)
Provincie Noord Brabant BCF Provincie Noord Brabant Gemeente Drimmelen BCF Gemeente Drimmelen Gemeente Werkendam BCF Gemeente Werkendam
Totaal der baten Brabantschap Totaal der lasten Brabantschap
56731000 34395
127.719 586 -
23.544
174.558
1.288 -
1.134 908 147.659
63.567
9.626 1.502
31.783
4.813
751 31.783
4.813
751
127.719 168.966
23.544 23.544
9.626 2.803 4.813
1.401 4.813
1.401
174.558 153.575
Compartiment Bestedingenplan NP
n.v.t
493.377
n.v.t
Middelen Bestedingenplan NP
n.v.t.
493.377
n.v.t.
Totaal der baten Bestedingenplan NP Totaal der lasten Bestedingenplan NP
n.v.t. n.v.t
493.377 493.377
n.v.t n.v.t
Totaal der baten Parkschap Totaal der lasten Parkschap
3.908.311 3.912.658
4.095.053 4.095.053
3.853.640 3.834.198
-19Staat van uit te voeren werken Uitgaven
Omschrijving
Volgnr.
Geraamde kredieten
Rekening 2011
1.990.385,00
964.955.00
8.550,00
4.589,00
10561120 Fluisterbootje
27.500,00
15.225,00
10561150 Electrische Waterfietsen
10.000,00
0,00
3.000,00
0,00
10561170 Reserveringsprogramma
13.555,00
0,00
10561175 Online reserveringspakket
20.000,00
15.775,00
5.000,00
0,00
15.000,00
15.000,00
2.355,00
0,00
100.000,00
0,00
60.000,00
0,00
10561080 Riolering (pompen & drukriool) (2010 en 2011)
650.000,00
584.543,00
10561090 Woning Merwelanden 39
105.000,00
106.296,00
10561195 Thermen (2009 t/m 2011)
956.425,00
211.114,00
14.000,00
12.413,00
163.929,00
108.337,00
10911110 Gras-Ruigte en Rietvegetatie
50.730,00
21.435,00
10911120 Infrastructuur
10.643,00
16.339,00
9.298,00
14.813,00
10911160 Gebouwen
14.808,00
35.829,00
10911170 Waterwegen
58.450,00
10.517,00
10911180 Halve Maen etc
20.000,00
9.404,00
2.154.314,00 389.656,00
1.073.292,00 387.289,00
10561110 Automatisering/Kasregister BC
10561160 Aanpassen steiger b.c.
10561180 Reserve motor 10561190 Fietspaden 10561192 Koffieautomaat 10561194 Glasvezel (naar bezoekerscentrum) 10561196 Draailus
10561200 Milieustraat
Functie 91 Onttrekking (2011 & restant 2010)
10911130 Recreatieve voorzieningen
Totaal der uitgaven Totaal der inkomsten
-20Staat van uit te voeren werken Inkomsten
Volgnr.
Omschrijving
Geraamde kredieten
Rekening 2011
29.751,00 11.750,00 61.600,00 28.500,00 6.200,00 18.333,00 17.773,00 0,00
29.751,00 11.750,00 61.600,00 28.500,00 6.200,00 18.333,00 17.773,00 31.850,00
215.749,00
181.532,00
389.656,00 2.154.314,00
387.289,00 1.073.292,00
Functie 56
90020005 90020005 90020005 90020005 90020005 90020005 90020005 90020005
Functie 91 Reserve en voorzieningen Groen Infrastructuur Water en Oevers Onderhoud gebouwen Recreatieve voorzieningen Reserve onderhoud tentoonstelling Reserve onderhoud Halve Maen Reserve dubieuze debiteuren
90010005 Vrijgekomen middelen Afschrijving op geactiveerde Kapitaalsuitgaven
Totaal der Inkomsten Totaal der uitgaven
STAAT VAN V ASTE ACTIVA 2011 -21uorsprotiK.
Omschrijving
kapitaalsuitgaven
Vermeerdering
bruto | Investering 31-12-2011
bijdrage Kijk en Provincie tot in t/m 2011 31.12.2011 01.01.2011
| Netto invest. 31.12.2011
98.738,92
98.738,92
61.872,85
61.872,85
36.866,07
Moldiep
203.631,69
203.631,69
17.315,11
17.315,11
186.316,58
Verlegging Moldiep
468.133,75
468.133,75
302.922,14
302.922,14
165.211,61
Automatisering (BC)
24.013,20
24.013,20
24.013,20
Speeleiland HeiZ polder
99494,83
99.494,83
99.494,83
5.101,03
5.101,03
5.101,03
2.933.516,96
2.933.516,96
2.618.987,74
2.618.987,74
314.529,22
Zuilespolder
881.751,59
881.751,59
796.054,83
796.054,83
85.696,76
Aankoop grond 3e Merwedehaven
501.508,92
501.508,92
444.719,99
444.719,99
56.788,93
Crayestein
857.330,39
857.330,39
766.756,57
766.756,57
90.573,82
Aankoop sionpolder
820.046,87
820.046,87
738.042,13
738.042,13
82.004,74
45.251,81
45.251,81
656.353,37
656.353,37
10.000,00
10.000,00
10.000,00
12.413,32
12.413,32
54.031,25
54.031,25
54.031,25
4.328,24
4.328,24
4.328,24
Bosgebied Moldiep Gronden omgeving
Gemaal Hel & Zuilep. Inrichting Hel- en Zuilespolder Aankoop Hel- en
Inrichting Poloer
Pompgemaal Sionpolder 2e Fase inrichting Sionpolder Steiger passantenhaven
12.413,32
Milieustraat (BC) Renovatie fietspaden Verlichting weg naar
45.251,81 489.748,25
489.748,25
166.605,12
restaurant
7.663.232,82
12.413,32
7.675.646,14
6.236.419,61
6.236.419,61
1.439.226,53
-22-
Afschrijvingen t/m 2010
aantal jaar
25.702,50
50
11.163,57
88.196,19
75
98.120,39
153.995,75
50
11.215,86
383,66
3.304,23
9.474,07
3
14.539,13
497,34
59.696,88
10
39.797,95
2.550,50
20
221.414,08
'
^
*
*
Obj. nr.
Cat
11.163,57
10
E
98.120,39
10
E
3.687,89
7.911,63
10
M
8.004,40
8.501,74
6.534,73
30
E
1.361,37
9.949,48
11.310,86
29.848,47
14
M
2.550,53
87,25
255,05
342,30
2.295,48
16
M
50
93.115,14
3.185,20
6.290,58
9.475,79
86.824,56
10
M
49.913,49
75
35.783,27
35.783,27
10
E
36.694,17
75
20.094,76
20.094,76
10
E
52.710,67
50
37.863,15
36.051,67
10
M
24.863,04
75
57.141,70
57.141,70
10
E
9.416,21
20
35.835,60
1.225,83
2.262,59
3.488,42
33.573,01
16
M
55.056,51
50
111.548,61
3.815,76
3.332,10
7.147,86
108.216,51
10
M
6.000,00
10
4.000,00
136,83
1.000,00
1.136,83
3.000,00
14
E
12.413,32
30
M
Boekwaarde 31.12.2010
Rente 2011 Afschrijving 2011
1.295,19
1.811,48
Kapitaallasten 2011
3.106,67
10
Boekwaarde 31.12.2011
*
28.817,11
30
25.214,14
862,50
1.801,04
2.663,55
23.413,10
13
M
>
2.164,10
10
2.164,14
74,03
432,82
506,85
1.731,32
14
M
600.147,97
12.924,97
38.443,79
51.368,76
574.117,51
826.665,27
STAAT VAN VASTE ACTIVA 2011
-23-
uorspronK.
Omschrijving Glasvezel Sionpolder Motoren Fluisterboten 2X
kapitaalsuitgaven
Vermeerdering
Bruto Investering 31-12-2011
01.01.2011
tsijarage KIJK en rrovincie in t/m 2011 31.12.2011
| Netto invest. 31-12-2011
40.939,13
40.939,13
40.939,13
7.500,00
7.500,00
7.500,00
Pompen Riolering
188.610,48
Kosten Drukriool
258.514,73
188.610,48
188.610,48
395.932,80
395.932,80
21.401,64
21.401,64
4.589,19
4.589,19
38.113,12
38.113,12
38.113,12
127.637,13
127.637,13
127.637,13
Telefooncentrale B.C.
16.240,00
16.240,00
16.240,00
Gemaal Hel en Zuilespolder
10.576,50
10.576,50
10.576,50
Oeverbescherming
21.401,64
Automatisering (BC) Toiletgebouwen (sterrenw) Bouw Beheercerswoning + Botenhuis
137.418,07
4.589,19
Fluisterbootje 'Rolstoel)
15.225,00
15.225,00
15.225,00
Fietspaden
15.000,00
15.000,00
15.000,00
428.008,84
428.008,84
428.008,84
29.638,87
29.638,87
29.638,87
Golfbaancomplex
272.763,16
272.763,16
272.763,16
Halve Maen (casco)
550.000,00
550.000,00
99.330,00
99.330,00
450.670,00
Halve Maen (overig)
557.594,39
557.594,39
99.330,00
99.330,00
458.264,39
9.647,53
9.647,53
1.568.482,07
1.568.482,07
1.295.520,62
1.295.520,62
272.961,45
417.620,06
417.620,06
292.633,51
292.633,51
124.986,55
11.344,50
11.344,50
138.900,00
138.900,00
75.315,12
75.315,12
63.584,88
27.701,36
27.701,36
22.161,09
22.161,09
5.540,27
Toiletgebouw.
17.391,01
17.391,01
17.391,01
Toiletgebouw
19.310,00
19.310,00
19.310,00
Biesbosch Symfonie
96.933,14
96.933,14
96.933,14
211.114,24
211.114,24
55.629,03
55.629,03
Werkplaats Sionpolder Electrische pont
Kanosteiger Bezoekerscentrum Inventaris Bezoekerscentr. Ponton waterbus Renovatie ponton waterbus -steiger Abri en verlichting ponton
Thermen Botenloods
134.248,25
76.865,99
55.629,03
5.044.744,94
249.098,25
5.293.843,19
9.647,53
11.344,50
1.884.290,34
1.884.290,34
3.409.552,85
-24-
"Afschrijvingen aantal jaar t/m 2010 fc
)
Boekwaarde 31.12.2010
6.557,27
10
34.381,86
1.176,04
4.093,91
5.269,95
5.625,00
4
1.875,00
64,14
1.875,00
1.939,14
5.992,49
*
Boekwaarde 31.12.2011 30.287,95
Obj. nr. 50
E
35
E
20
188.610,48
188.610,48
13
M
60
258.514,73
395.932,80
13
M
25
15.409,15
3 f
Rente 2011 Afschrijving Kapitaallasten 2011 2011
527,10
856,07
1.383,17
14.553,08
14
M
66,64
599,78
666,42
3.989,41
30
E
5.408,02
30
32.705,10
1.118,75
1.270,44
2.389,19
31.434,66
50
M
120.836,14
30
6.800,99
232,64
4.254,57
4.487,21
2.546,42
30
E
9.744,00
5
6.496,00
222,21
3.248,00
3.470,21
3.248,00
30
E
2.115,30
20
8461,20
289,43
528,83
818,26
7932,38
16
M
4
15225,00
35
E
30
15.000,00
13
M
|
211.945,52
30
216.063,32
7.390,91
14.266,96
21.657,87
201.796,36
50
E
)
23.711,12
10
5.927,75
202,77
2.963,89
3.166,66
2.963,86
35
E
)
192.642,08
20
80.121,08
80.121,08
42
E
)
78.215,32
30
370.391,68
33
E
6.254,87
2.063,00 45.826,44
14.800,22
10
372.454,68 182.852,78
12.737,22
275.411,61
52.081,31
137.026,34
33
E
3.859,00
10
5.788,53
198,01
964,75
1.162,76
4.823,78
14
M
81.888,40
30
191.073,05
6.536,06
9.098,72
15.634,78
181.974,34
30
E
100.554,27
10
24.432,33
835,76
12.498,66
13.334,42
11.933,68
30
E
10.210,05
10
1.134,45
38,81
1.134,45
1.173,26
14
M
20
63.584,88
2.175,06
3.179,24
5.354,30
60.405,64
14
M
10
5.540,27
189,52
554,03
743,54
4.986,24
14
M
30
9.854,91
337,11
579,70
916,81
9.275,21
50
M
30
19.310,00
660,54
643,67
1.304,21
18.666,33
50
M
10
509,41
17,43
509,41
526,84
0,00
34
E
211.114,24
10
E
30
E
7.536,10
96.423,73
134.248,25 20.409,28
1.259.084,70
30
35.219,75
1.204,77
1.854,30
3.059,07
33.365,45
1.901.369,94
42.475,77
112.863,80
155.339,57
2.037.604,40
STAAT VAN VASTE ACTIVA 2011
-25-
Oorspronk. Omschrijving
Steiger Rondvaartboot
kapitaalsuitgaven
Bruto Vermeerdering
Bijdrage Rijk en Provincie
Investering 31-12-2011
01.01.2011
t/m
Netto invest.
31.12.2011
31-12-2011
182.658,51
182.658,51
7.432,97
7.432,97
7.432,97
25.961,00
25.961,00
25.961,00
15.775,00
15.775,00
17.400,00
17.400,00
17.400,00
5.425,00
5.425,00
5.425,00
106.296,00
106.296,00
2.790,00
2.790,00
2.790,00
Afvalbakken
16.390,73
16.390,73
16.390,73
Afvalbakken
8.713,04
8.713,04
8.713,04
Verbouwen Botenhuis
8.998,70
8.998,70
8.998,70
Telefooncentrale (SP)
2.786,60
2.786,60
2.786,60
Herinrichting groepsruimte
3.965,44
3.965,44
3.965,44
Beschoeiing
2.940,00
2.940,00
2.940,00
Speelobjecten zandstrand Hekwerk rondom werkplaats Sionpolder Res.Pakket (online boeken) Fluisterboot Vloerverwarmhg (HM)
15.775,00
Woning Merwelanden 39 Postcodetabel
106.296,00
12.993.439,75
383.582,57
13.377.022,32
40.000,00
in 2011
8.160.709,95
40.000,00
8.160.709,95
142.658,51
5.216.312,37
-26-
^Afschrijvingen t/m 2010
aantal jaar
Boekwaarde 31.12.2010
Rente 2011 Afschrijving 2011
Kapitaallasten 2011
Boekwaarde 31.12.2011
Obj. nr.
£
85.595,10
10
57.063,41
1.951,98
14.265,85
16.217,83
42.797,56
33
E
A
4.022,89
10
3.410,08
116,65
743,30
859,95
2.666,78
14
E
•
12.980,50
10
12.980,50
444,03
2.596,10
3.040,13
10.384,40
50
E
15.775,00
30
E
5
•
3.262,50
4
14.137,50
483,60
4.350,00
4.833,60
9.787,50
35
E
2.170,00
10
3.255,00
111,34
542,50
653,84
2.712,50
33
E
106.296,00
50
E
30
E
30 0
2.232,00
5
558,00
19,09
558,00
577,09
£
13.112,60
5
3.278,13
112,14
3.278,13
3.390,26
0,00
14
M
^
1.742,61
5
6.970,43
238,44
1.742,61
1.981,05
5.227,82
14
M
2.958,00
10
6.040,70
206,64
899,87
1.106,51
5.140,83
30
E
2.229,28
5
557,32
19,06
557,32
576,38
50
E
1.766,55
10
2.198,89
75,22
396,54
471,76
1.802,35
30
E
1.470,00
10
1.470,00
50,28
294,00
344,28
1.176,00
16
M
2.613.437,79
59.229,21
181.531,80
240.761,01
2.815.488,59
™
2.219.291,94
B
un
"co c O c
CD
c
CD
ondei
er
CD
CD
CD
Res
se:
m
cu
CD
CM~
CD CD c "O cCD CO aa
T>
CO co
OT
CM
c
Ve rmi
o
CD
d
<
CO
LO
O O
O O
O
ui
O
O
o"
O
co CD
co m in in
r-~
m h
h-
co
cb
ai
in
h-
co co T—" co •t
in in
CM
CD
h00 *~
c
00
ngen
neer
nst
Q
cd
CO
co co" O co
o> CO
in
o:
•-3-
(-
cb
^-
CN CM CM
LO co" O CM
CO co
r--'
Diei
IS t~
00 T—
O O
CD CO CD
CD
CC
co o>
O
co
se
si
tz O
:eserv
(D
V)
gemei
O
Q)
O
O
JZ
c
Bestt
c
O)
ab
co "cCo CD
o>
O co
O co" co co cd T— O
in CM
m"
co ö CM CD
•zz
co CO co" O co «ï co
T—
ï—"
m CD
T—
o ö m
O
O
CD
o"
CD" CO
CD TC3D
O r00-CD
TT
CM
>
CO
aldi
r>
van he
c co O)
Cö
»-
co .n
T)
•mii
cCD
in
O
O co 00 co CD
O
O co"
O
LD
co
O
LO
CD CO
CD CO
LO
ö
CN CM
c
cd
Q
O
00
CD
O
CN
Lfï
o"
LO 00
co co'
ingen
Ó)
co (0
co r-"
CM
in
co o" co co co
i—
>
m
>
O ö" co cd
gen
rmeer
O
TT
c
O
TJ
co
van
0)
tjaar
CN C
e t b egi
to
O co" haldo aa
tjaar c
O
O o"
O
O o"
CD
CD
i^."
o" co co
co r-CD
T
T—
CD
T—
O
O
CD"
O
O m in
m •* ^"
O
—
co CM
,_: O
tn ^~
co" co O
CD
cr>
CD
SU91
tn
O co" co co cd ~
0 TJ
O O c
O
LJ
O)
C 'O Z
>
O)
O)
z
co CD
01
Res
erv
CD
CD
iuni irsoi CD
co CD
CC
serv
ha CD
O
(—
CD
OJ CD
em en
Q
c
Besl
. Te
on,atie:
Voi
res erv E co co
r\
Ui
"co CD "O
nn]
ai
CD 't!
os
c
'c
O c
Br aba
SUi O
co
c
Q.
erv
c
O)
<
c
"cö cg O
f—
CD O •O N
s •<= -8 #
CD
b
(ö W
n
E
£
T-
CD
c
5 cö
CD CD > "O
.E - co O)
00 CM
CD Cö
CO -C
E
.E
CN CN
co CD > CO
Is
«I •F "> ^
.O
t CD Ui
CD
or
| S
<5 5
o
I TJ O _£Z CD TD c O
e
O
EB
I' •e s
s
eg
o.
«
E O
_
U
05
« O O
03
•o
w '5 c 1 «; -o
i-s U ft.
O 0<
EX E
ë H
•2 « 2
H O 00
CJ
tn
o O
11 E
o" O O
«
o o io" o
O C5 oo" CO
CD ld
CD
O O CD CO
O
o_ c5-
O O
co" O) O id
O O oo" O •Cf ©
O O
CM
CN
O O
O O ld
O O
O lO oo' CM
lO
CO oo
o"
.—t
oo trod O
co
ld co
10" 115 co
02 O
es
O O Tf" O O
05 Gi
O O
O O
ld
en" co 03
e-
o o
co" co O
O O
o
00
'S "3 X! tn O.
CN
oo CN
ld
o o
O oo"
o o
O O
oo" IrO O CD
O) id
o
O O oq" too
E a u
o"
LO
^#
O O co" CD oo
o o
oo" CN
o
oo" co LO
co
O O
CD
tr-
05
co TC
« Cu
O O
co"
o o
O O
o
Oi
<35
oo
CN CN
o O -*" co CN
X
O O
O O
o"
O O lr^ CO
O lO LO
O O co" IrO
O O co"
O O CN 00 C5
ui O
•«t
O CM
CD co' •* O
oo
O O co" CN
T3
O
O
cy
c
00
CO cö
O
e
C/3
<
c
c
%
O co CN CN O CO
00
c
60
c
'ë O O
t CU
>
fc
>
t >
SU u
03
Dordrecht 26 april 2012
Het Dagelijks Bestuur
de secretaris
de voorzitter
(D.C.H. Verheijen)
(H.P.A. Wagemakers)
Aldus besloten door het Algemeen Bestuur in haar vergadering van. 26 april 2012
de secretaris
de voorzitter
(D.C.H. Verheijen)
(H.P.A. Wagemakers)
