Meer rust in 10 minuten per dag Ontspanningscursus Vormtekenen
© 2013 Elske Hoen www.vitaalkunst.nl
Ontspanningscursus Vormtekenen
Inhoud 1. 2.
Inleiding ............................................................................................................................................................................ 4 Wat is vormtekenen? .................................................................................................................................................... 5
3.
Opzet van de cursus ...................................................................................................................................................... 5 Hoe vaak oefenen?................................................................................................................................................................ Materialen .............................................................................................................................................................................. 5
4.
Aanwijzingen bij het tekenen...................................................................................................................................... 6
5.
Oefeningen Les 1 ........................................................................................................................................................... 7 OEFENING 1 – rechte lijn ................................................................................................................................................... 7 OEFENING 2 – golvende lijn ............................................................................................................................................. 7 OEFENING 3 – groeiende golven ..................................................................................................................................... 8 OEFENING 4 – overslaande golven ................................................................................................................................. 9 WEEK 1 OEFENEN ............................................................................................................................................................... 9
6.
Oefeningen Les 2 ............................................................................................................................................................. OEFENING 5 - van golf naar knoop .................................................................................................................................. OEFENING 6 – knoop andersom ....................................................................................................................................... OEFENING 7 – werken met je andere hand ................................................................................................................... WEEK 2 OEFENEN .................................................................................................................................................................
7.
Oefeningen Les 3 ............................................................................................................................................................. OEFENING 8 – combineren van golven ........................................................................................................................... OEFENING 9 – golven heen en weer ................................................................................................................................ OEFENING 10 –variëren in de golf .................................................................................................................................... WEEK 3 OEFENEN .................................................................................................................................................................
8.
Oefeningen Les 4 ............................................................................................................................................................. OEFENING 11 – de cirkel ..................................................................................................................................................... OEFENING 12 – de spiraal................................................................................................................................................... OEFENING 13 – variëren met de spiraalbeweging ...................................................................................................... OEFENING 14 – indraaien en uitdraaien ......................................................................................................................... WEEK 4 OEFENEN .................................................................................................................................................................
9.
Oefeningen Les 5 ............................................................................................................................................................. OEFENING 15 – Spiraal en cirkel bewegingen combineren ....................................................................................... OEFENING 16 – in- en uitdraaien meer richting spiraal ............................................................................................. OEFENING 17 – spiralen en rechten ................................................................................................................................. WEEK 5 OEFENEN .................................................................................................................................................................
10.
Oefeningen Les 6 .........................................................................................................................................................
OEFENING 18 – spiraal aan twee kanten ....................................................................................................................... OEFENING 19 – bouwwerken van de basisboog met spiralen ................................................................................. OEFENING 20 – elementen met tegengestelde draairichting .................................................................................. © 2013 Elske Hoen / Vitaalkunst
2
25-4-2013
Ontspanningscursus Vormtekenen
WEEK 6 OEFENEN ................................................................................................................................................................. 11.
Oefeningen Les 7.........................................................................................................................................................
OEFENING 21 – Hoekige bewegingen ............................................................................................................................. OEFENING 22 – variatie op oefening 21 ......................................................................................................................... OEFENING 23 – knoopfiguren met rechte lijnen .......................................................................................................... WEEK 7 OEFENEN ................................................................................................................................................................. 12.
Oefeningen Les 8 .........................................................................................................................................................
OEFENING 24 – hoekige knoop met ander ritme......................................................................................................... OEFENING 25 – knooprij heen en weer ........................................................................................................................... OEFENING 26 – kruislings oversteken ............................................................................................................................ WEEK 8 OEFENEN ................................................................................................................................................................. 13.
Oefeningen Les 9 .........................................................................................................................................................
OEFENING 27 – van hoekige knoop naar ronde knoop .............................................................................................. OEFENING 28 – hoeken en ronde vormen samen ....................................................................................................... OEFENING 29 – ondersteboven......................................................................................................................................... WEEK 9 OEFENEN ................................................................................................................................................................. 14.
Oefeningen Les 10 ......................................................................................................................................................
OEFENING 30 – de lemniscaat........................................................................................................................................... OEFENING 31 – de lemniscaat in beweging .................................................................................................................. OEFENING 32 – de lussen van de lemniscaat gaan buigen ...................................................................................... WEEK 10 OEFENEN ............................................................................................................................................................... 15.
Oefeningen Les 11 ......................................................................................................................................................
OEFENING 33 – de lemniscaat anders in beweging .................................................................................................... OEFENING 34 – twee lemniscaatlijnen ........................................................................................................................... OEFENING 35 – drie lemniscaatlijnen.............................................................................................................................. WEEK 11 OEFENEN ............................................................................................................................................................... 16.
Oefeningen Les 12 ......................................................................................................................................................
OEFENING 36 – Dubbele lemniscaatlijn in één figuur................................................................................................. OEFENING 37 – kortere wandeling .................................................................................................................................. OEFENING 38 – een uitdaging ........................................................................................................................................... WEEK 12 OEFENEN ............................................................................................................................................................... Ruimte voor eigen aantekeningen ........................................................................................................................................
© 2013 Elske Hoen / Vitaalkunst
3
25-4-2013
Ontspanningscursus Vormtekenen
1. Inleiding Ontspanning hebben we allemaal nodig. Zeker in de hectische tijd waarin wij nu leven. Anders raken we overbelast en putten we onszelf uit. Het fijnst is het natuurlijk als je door de hele dag heen op een ontspannen manier bezig kunt zijn. Helaas is dat voor veel mensen nu geen realiteit. Het goede nieuws is dat je daar wel zelf aan kunt werken en iets in kunt veranderen. En deze Ontspanningscursus of meditatiecursus Vormtekenen kan je daarbij helpen. Mediteren of tot rust komen kun je op allerlei manieren doen. Voor de een is het prettig om stil te zitten en te concentreren op de ademhaling, maar voor de ander kan het prettiger zijn om iets te doen, zoals een wandeling maken. Een wat actievere manier van mediteren of het zoeken van ontspanning is vormtekenen. In deze doe-het-zelf cursus vind je een korte uitleg over wat vormtekenen is, een beschrijving van de aandachtspunten bij het tekenen en de oefeningen van de cursus. Met behulp van deze handleiding kun je thuis in je eigen tempo de Ontspanningscursus Vormtekenen volgen. Ik geef de cursus ook zo nu en dan in mijn praktijk in Wageningen. Kijk op de website http://www.vitaalkunst.nl voor een volgende start van de cursus. Mocht je in de loop van de cursus vragen hebben of ergens vastlopen, dan kun je mij een mailtje sturen via
[email protected]. Ik wens je veel plezier en ontspanning met deze cursus. Eerste versie: september 2011 Herziene versie: april 2013 Elske Hoen.
Heb je na het lezen van deze eerste impressie en het doen van de oefeningen zin om ook de rest van de cursus te doen? Bestel dan het complete cursusboek via http://www.lulu.com/spotlight/vitaalkunst of http://www.mijnwebwinkel.nl/winkel/vitaalkunst
© 2013 Elske Hoen / Vitaalkunst
4
25-4-2013
Ontspanningscursus Vormtekenen
2. Wat is vormtekenen? Vormtekenen is een kunstzinnige, creatieve activiteit, waarbij de lijn centraal staat. Het dateert al uit de vroegste geschiedenis van de mens en had een bloeitijd gedurende de Middeleeuwen. In de Middeleeuwen werden vormtekeningen in heel Europa gebruikt als verfraaiing van manuscripten en ook als houtsnijwerken en decoraties in steen. Het kan ook teruggevonden worden in veel culturen als verfraaiing van het lichaam, van kleding en architectuur.
Verdere uitleg over de achtergronden van het vormtekenen vind je in het complete cursusboek.
3. Opzet van de cursus De opzet van de cursus word in het complete cursusboek uitgelegd.
Materialen Om de oefeningen in deze cursus te doen heb je een 2B of 3B potlood nodig en een flinke stapel papier van A3 formaat. Je hebt geen duur tekenpapier nodig. Een blok met dun oefenpapier is prima. Het gaat in deze cursus niet om het maken van mooie tekeningen, maar om ontspanning en oefening. Om je eigen proces te volgen, staat bij iedere oefening de vraag om kort te noteren wat je waarnemingen zijn bij de oefening. Deze waarnemingen kun je bijvoorbeeld in een apart boekje of schrift of achterin dit cursusboek opschrijven, zodat je ze nog eens kunt teruglezen. Op die manier leg je je eigen proces vast en zie je wat er verandert in de tijd.
© 2013 Elske Hoen / Vitaalkunst
5
25-4-2013
Ontspanningscursus Vormtekenen
4. Aanwijzingen bij het tekenen Vormtekenen gaat over beweging en de lijn die je op het papier zult zien is een afdruk van die beweging. In het volgende stuk vind je enkele aandachtspunten bij het tekenen. Je zult deze aanwijzingen niet in één keer kunnen opvolgen – en dat hoeft ook niet - dus ik raad je aan om ze af en toe nog eens door te lezen.
Voordat je begint:
Zorg dat je voldoende papier van A3-formaat en een lekker potlood (2B of 3B) bij de hand hebt.
Ga rechtop zitten met je voeten stevig op de grond. Zorg dat de stoel waarop je zit je prettig ondersteunt.
De arm waarmee je werkt, is los van de tafel. Probeer je schouders tijdens het tekenen te ontspannen en laag te houden. Neem het potlood losjes onderhands in een open hand. De rug van je hand wijst naar het papier (zie foto’s).
Meer uitleg en tips bij het tekenen vind je in het complete cursusboek
© 2013 Elske Hoen / Vitaalkunst
6
25-4-2013
Ontspanningscursus Vormtekenen
5. Oefeningen Les 1 In deze eerste les beginnen we met het bewegen in een rechte lijn. Veel oefeningen die in het vervolg van de cursus langskomen, kunnen opgebouwd worden vanuit de rechte lijn.
OEFENING 1 – rechte lijn De rechte lijn die we gaan maken, komt vanuit het oneindige, raakt dan het papier en aan het einde van het papier beweegt hij weer door naar het oneindige. Wees je er steeds van bewust dat de lijn op het papier een deel is van een beweging. Maak nu maar een serie rechte lijnen op je papier. Je beweegt van links naar rechts als je rechtshandig bent en van rechts naar links als je linkshandig bent. Speel met de druk van het potlood op het papier en probeer een soepele beweging te vinden.
Wat zijn je waarnemingen bij deze oefening? Beschrijf kort wat je hebt waargenomen of beleefd aan deze oefening.
OEFENING 2 – golvende lijn In deze volgende oefening gaan we de rechte lijn op regelmatige intervallen iets omhoog brengen, zodat je kleine golfbewegingen in de lijn krijgt. Speel met de intervallen en de manier waarop de lijn omhoog komt.
© 2013 Elske Hoen / Vitaalkunst
7
25-4-2013
Ontspanningscursus Vormtekenen
Wat zijn je waarnemingen bij deze oefening? Beschrijf kort wat je hebt waargenomen of beleefd aan deze oefening.
OEFENING 3 – groeiende golven In de vorige oefening heb je kleine golven gemaakt. Nu ga je de golf steeds iets groter maken.
Wat zijn je waarnemingen bij deze oefening? Beschrijf kort wat je hebt waargenomen of beleefd aan deze oefening.
© 2013 Elske Hoen / Vitaalkunst
8
25-4-2013
Ontspanningscursus Vormtekenen
OEFENING 4 – overslaande golven De golven gaan langzaam overslaan, zodat er een vooruitgaande en een teruggaande beweging in komt. Hoe ver kan de golf overslaan, zonder dat hij in de knoop komt?
Wat zijn je waarnemingen bij deze oefening? Beschrijf kort wat je hebt waargenomen of beleefd aan deze oefening.
WEEK 1 OEFENEN Om het vormtekenen lekker in je vingers te krijgen en er zoveel mogelijk profijt van te hebben, is het belangrijk dat je regelmatig oefent. Je kunt bijvoorbeeld iedere dag 10 minuten tekenen op een vast moment. Het is beter om regelmatig wat korter (5 minuten) te oefenen, dan lang achter elkaar (1 uur) en minder frequent. Als je dagelijks oefenen te veel vindt, dan kun je ook een ander ritme aanhouden, bijvoorbeeld om de dag.
De komende week kun je gaan spelen met 4 oefeningen hierboven. Neem nu eens de ene, dan de andere. Maakt het verschil of je ze chronologisch doet of niet?
Noteer steeds in een paar woorden je ervaringen van die dag. Dan kun je je eigen proces volgen.
© 2013 Elske Hoen / Vitaalkunst
9
25-4-2013