Waterefficiëntie en het gebruik van alternatieve waterbronnen
Waterefficiëntie: jaarlijkse melkproductie (l)/jaarlijks totaal waterverbruik (m3 ). Æ Jaarlijkse me lkproduct ie? ……………………………l Æ Jaarlijks totaal watergebruik (excl. huishouden)? ……………………………m3 (meetbare én niet-meetbare waterbronnen; indien nodig wordt een schatting gemaakt) Æ Indien incl. huishouden: uit hoeveel personen bestaat uw huishouden? ……………………………personen Door op een aantal plaatsen een waterteller op de waterleiding te installeren, kunt u het exacte verbruik aflezen. Daarnaast is belangrijk welk type water voor de verschillende doelen gebruikt wordt. Tabel 1 Jaarlijks watergebruik op het bedrijf Toepassing als reinigingswater Schoonspuiten stal en k alv erhok jes Schoonspuiten machines Schoonspuiten melk stand Reinigingswater melk stellen en uiers Reinigingswater melk installatie Reinigingswater koeltank Water voor de platenk oeler Voetbak koeien
Totaal verbruik op het bedrijf (m3/jaar)
Type water
Totaal verbruik op het bedrijf (m3/jaar)
Type water
Totaal reinigingswater Toepassing als drinkwater Voor melkk oeien (lacterende en niet-lacterende) Voor jongv ee (1-2 jaar) Voor jongv ee (tot 1 jaar)
Totaal drinkwatergebruik voor alle dieren Totaal watergebruik
Op een melkveebedrijf is het niet altijd mogelijk watertellers op de waterleidingen te installeren. De waterverdeelsystemen zijn dikwijls vaste verbindingen waar u niet zomaar tellers tussen kunt plaatsen. In dat geval kunt u het verbruik per waterstroom zelf berekenen. Voor reinigingswater van de me lkstand, stallen en machines heeft u de watercapaciteit van uw hogedrukreiniger (in l/min of l/uur) nodig of u vangt gedurende één minuut het water op. Deze hoeveelheid vermenigvuldigt u met de tijd die u nodig hebt om te reinigen en met het aantal reinigingsbeurten per jaar. Æ Waterverbruik per minuut reiniging melkstand? ……………………………l/min Æ Aantal minuten per re inigingsbeurt? ……………………………min/beurt Æ Aantal reinigingsbeurten per jaar? ……………………………beurten/jaar Æ Waterverbruik per minuut reiniging stallen? Æ Aantal minuten per re inigingsbeurt? Æ Aantal reinigingsbeurten per jaar? Æ Waterverbruik per minuut reiniging machines?
……………………………l/min ……………………………min/beurt ……………………………beurten/jaar ……………………………l/min
Æ Aantal minuten per re inigingsbeurt? Æ Aantal reinigingsbeurten per jaar?
……………………………min/beurt ……………………………beurten/jaar
Æ Waterverbruik per reiniging melkstel? Æ Aantal reinigingen per jaar?
……………………………l/reiniging ……………………………reinigingen/jaar
Æ Waterverbruik per reiniging uier? Æ Aantal reinigingen per jaar?
……………………………l/reiniging ……………………………reinigingen/jaar
Æ Waterverbruik reiniging ……………………………? Æ Aantal reinigingsbeurten per jaar?
……………………………l/beurt ……………………………beurten/jaar
Het reinigingswater van de melkinstallatie en koeltank is dikwijls bekend bij uw leverancier of u kunt dit water een aantal keer opvangen in een kuip en de inhoud meten. Van die metingen nee mt u een gemiddelde. Dat cijfer vermenigvuldigt u met het aantal reinigingsbeurten per jaar. Æ Waterverbruik reinigingswater melkinstallatie? ……………………………l/beurt Æ Aantal reinigingsbeurten per jaar? ……………………………beurten/jaar Æ Aantal me lkstellen? ……………………………stuks Æ Ruim gedimensioneerd (inwendige dia meter melkle iding > 50 mm)? ja/nee Æ Melkmeters? ja/nee Æ Waterverbruik reinigingswater koeltank? Æ Aantal reinigingsbeurten per jaar? Æ Tankinhoud?
……………………………l/beurt ……………………………beurten/jaar ……………………………l
Æ Waterverbruik voorkoeler?
……………………………l/l melk
Æ Grootte voetbak? Æ Aantal ontsmettingsbeurten per jaar?
……………………………l ……………………………beurten/jaar
Æ Waterverbruik……………………………? (beregening, etc.)
……………………………l/jaar
Om nu de hoeveelheid drinkwater te schatten, trekt u de hoeveelheid reinigingswater af van het volledige watergebruik (geregistreerd door de watermeters bij de grondwaterwinning, de regenwateropslag of het leidingwaternet). Æ Aantal me lkkoeien (totaal)? ……………………………stuks Æ Aantal stuks jongvee (1-2 jaar) ……………………………stuks Æ Aantal stuks jongvee (tot 1 jaar) ……………………………stuks
Waterkwaliteit van geloosd afvalwater
De waterkwaliteit van het melkspoe lwater kan bepaald worden door een staalname. Het is niet zinvol om stalen te nemen van ander geloosd afvalwater omdat een staal een momentopna me is. De concentraties van aanwezige stoffen kunnen per moment enorm verschillen, afhankelijk van de hoeveelheid neerslag, temperatuur, etc. Daarom wordt nagegaan wat met het lozingswater op het bedrijf gedaan wordt. Afvalw aterstroom Afvalw ater melkinstallatie/koeltank • lozen op de riolering • lozen in de mestkelder
• lozen op oppervlaktew ater na zuivering m.b.v. eigen WZ I • lozen op oppervlaktew ater zonder zuivering Met mest bevuild afvalw ater (melkstal/kalverboxen/vaste mestopslag) • opvang in de mestkelder • geen opvang in de mestkelder First-flush en overige run-off van sleufsilo’s • Beperken van vervuiling* en First-flush systeem met beregening van de overige runoff • Beperken van vervuiling* en First-flush systeem met infiltratie van de overige run-off • Beperken van vervuiling* en First-flush systeem met lozing in oppervlaktew ater van de overige run-off • Beperken van vervuiling* en lozing in oppervlaktew ater zonder first-flush systeem • Geen beperking van vervuiling en lozing in oppervlaktew ater zonder first-flush systeem * Beperken van vervuiling houdt in: 1. Beperken van sapverliezen: • Inkuilen bij droge w eersomstandigheden • Inkuilen bij voldoende drogestofgehalte (streefdoel: ds + 27 %) • Vochtig voeder vooraf persen 2. Beperken van de run-off van de kuilplaat: • De kuilplaat proper houden door schoonvegen • De kuil na elk gebruik goed afsluiten • Bij de aanleg van een nieuw e kuilplaat: De kuilplaat op een hoger gelegen deel van het erf plaatsen Ervoor zorgen dat de kuilplaat voldoende helling heeft en voldoende glad is Ervoor zorgen dat hemelw ater van de omliggende verharding niet naar de kuilplaat toe kan stromen Gebruik maken van een bovengrondse afvoergoot, zonder rooster Indien een ondergrondse afvoergoot toch noodzakelijk is, gebruik maken van gladde buizen met een voldoende helling.
Type watergebied
Voor de bedrijfsvoering kan het type watergebied waarin het bedrijf zich bevindt grote gevolgen hebben. In welk type watergebied ligt het bedrijf volgens de richtlijnen van de VLM? ……………………………
Besparingsmaatregelen Æ Gebruik ge maakt van: • Spaarkranen? • Hogedrukreiniger? • Drinkbak me anti-morsring • • • • • • •
Voorraadreiniging van me lkinstallatie? Doorschuifreiniging van melkinstallatie?
ja/nee ja/nee ja/nee ja/nee Ja/nee
Hergebruik van spoelwater in geval van standaardreiniging? Hergebruik van spoelwater van tankreiniging?
ja/nee ja/nee
Zuivering van afvalwater?
ja/nee
Hergebruik van het gezuiverd effluent?
……………………………
ja/nee
Vragenlijst energiegebruik op melkveebedrijf Deze vragenlijst heeft betrekking op de volgende onderwerpen: - Energieproductiviteit (energie-efficiëntie) - Aandeel hernieuwbare energiebronnen - Besparingsmaatregelen
Alle vragen hebben betrekking op de gegevens van 2005 Energieproductiviteit
Energieproductiviteit: jaarlijkse me lkproduct ie (l)/jaarlijks totaal energieverbruik (MJ), uitgedrukt als l melk/100 MJ Æ Jaarlijkse me lkproduct ie? ……………………………l Het directe energiegebruik bestaat uit het elektriciteitsgebruik op het bedrijf, mazout gebruik voor tractoren en het gebruik van andere energiebronnen op het bedrijf. Æ Aantal liter mazout (tractoren, verwarming stal)? Æ Indien ongekend: kosten aankoop mazout?
……………………………l ……………………………euro
Æ Kosten voor loonwerk door derden?
……………………………euro
Æ Opbrengsten voor loonwerk bij derden?
……………………………euro
Æ Hoeveelheid ele ktriciteit (excl. huishouden)? ……………………………kWh Æ Indien inclusief huishouden: uit hoeveel personen bestaat uw huishouden? ……………………………personen ÆToegepast tarief? • enkelvoudig tarief (zelfde prijs dag- en nachttarief) • enkelvoudig tarief met uitsluitend nachttarief (bij spaarboilers of accumulatieverwarming) • tweevoudig tarief (verschillende prijs voor dag- en nachtverbruik) • tweevoudig tarief gecombineerd met uitsluitend nachttarief Æ Indien gebruik ge maakt wordt van een tweevoudig tarief: Jaarverbruik tijdens de daguren? ……………………………kWh Jaarverbruik tijdens de nachturen? ……………………………kWh Jaarverbruik uitsluitend nachttarief? ……………………………kWh Wat is uw energieleverancier?
……………………………
Æ Hoeveelheid andere energiebronnen: aardgas?
……………………………m3
Æ Hoeveelheid hernieuwbare energiebronnen: biodiesel? ……………………………l Dit is de hoeveelheid energie die direct gebruikt wordt. Daarnaast wordt energie verbruikt voor de productie van hulpbronnen (bijvoorbeeld kunst mest en machines) die op uw bedrijf gebruikt worden. Deze energie wordt indirect gebruikt voor uw productie. Indirecte energie gebruikt voor de productie van kunstmest Æ Hoeveelheid minerale N (stikstof)? Æ Hoeveelheid minerale P2O5 (fosfaat)? Æ Hoeveelheid minerale K2O (ka lium)?
……………………………kg ……………………………kg ……………………………kg
Indirecte energie gebruikt voor de productie van zaden Æ Aanwezige teelten? Blijvend grasland? Maïs? …………………………… ……………………………
……………………………ha ……………………………ha ……………………………ha ……………………………ha
Indirecte energie gebruikt voor de productie van bestrijdingsmiddelen Æ Hoeveelheid bestrijdingsmiddelen? Perceel? Product? Actieve stof? Hoeveelheid? …………………………… …………………………… …………………………… ……………………………kg of …………………………… …………………………… …………………………… ……………………………kg of …………………………… …………………………… …………………………… ……………………………kg of …………………………… …………………………… …………………………… ……………………………kg of …………………………… …………………………… …………………………… ……………………………kg of
l l l l l
Indirecte energie gebruikt voor de productie van aangekocht krachtvoer Æ Hoeveelheid aangekocht krachtvoer (me lkkoeien én jongvee)? ……………………………kg Æ Indien a lleen de hoeveelheid aangekocht krachtvoer voor me lkkoe ien is gekend: Aantal melkkoe ien? ……………………………stuks Aantal stuks jongvee? ……………………………stuks Indirecte energie gebruikt voor de productie van aangekocht en verkocht ruwvoeder Æ Hoeveelheid aangekocht ruwvoer? Product? Drogestofgehalte (%)Gewicht Hectare …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… Æ Hoeveelheid verkocht ruwvoer? Product? Drogestofgehalte (%)Gewicht …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… ……………………………
Aandeel hernieuwbare energiebronnen
Aandeel hernieuwbare energiebronnen = hoeveelheid energie (MJ)/totaal direct energieverbruik (MJ) x 100%
Hectare …………………………… …………………………… ……………………………
uit
hernieuwbare
bronnen
Hernieuwbare bronnen zijn zonne-energie, windenergie, getijden- en golfenergie, omgevings- en aardwarmte en biomassa, deze kunnen op het eigen bedrijf geproduceerd of aangekocht zijn. Het direct energieverbruik is de hoeveelheid energie verbruikt onder vorm van mazout, loonwerk, elektriciteit, smeermidde len, gas, hernieuwbare en andere energiebronnen. Æ Hoeveelheid energie uit hernieuwbare energiebronnen? ……………………………kWh
Besparingsmaatregelen
Æ Gebruik ge maakt van: • Buisla mpen? • Spaarlampen? • Nachttarief? • Spatwaterdichte armatuur? • Reflectiearmaturen?
Ja/nee Ja/nee Ja/nee Ja/nee Ja/nee
• • • • • • •
Goed geïsoleerde boiler? Ja/nee Juiste dimensionering van de vacuümpomp bij de me lkma chine? Ja/nee Frequentiesturing op vacuümpomp en melkpomp? Ja/nee Juiste omgeving voor de melktank; N-NO, geen invallende zon, voldoende ventilatie? Ja/nee Voorkoeler op de me lkkoeling? Ja/nee Warmterecuperatie via melkkoelinstallatie (op condensor van de koelinstallatie)? Ja/nee Waterboilers in serie (één van de twee werkt dan enke l op nachttarief)? Ja/nee
