BELGIE-BELGIQUE P.B. P.P. ANTWERPEN X P409458 BG/9535
KringloopZINe
Meer halen uit de biologische kringloopVlaamse Compostorganisatie vzw Driemaandelijks tijdschrift voor de actieve kringloopkracht: nr 9 • januari - februari - maart 2015
Beste,
Begint het bij jou ook al te kriebelen? De eerste zonnestralen, de lentewarmte die zich laat gelden en heel wat voorjaarsbloeiers die in de tuin de kop op steken, zorgen ervoor dat onze handen in ieder geval flink beginnen jeuken om in de tuin aan de slag te gaan. Wie moestuiniert, die zaait, plant, wiedt, onderhoudt, oogst en verwerkt alles … tot heerlijke gerechtjes. Wat je met de overschot kan doen? Dat kan gerust in een restjesgerecht. Wat je met de groenten-schoonmaakresten kan doen? Ook daarmee kan je vaak heel wat lekkere hapjes samenstellen. En wat echt niet meer eetbaar of herbereidbaar is? Dat kan je in de biologische kringloop brengen (kippen of composteren). Heel die kringloop vatten we dit jaar bondig samen in het Kringloopweekend onder de noemer ‘Red de restjes’. Doe je mee? Verder nog het volgende. Is er een verband tussen type mulch en slakkenvraat, en waar vind ik inspiratie voor mijn kringlooptuin? Vlaco zoekt het voor je uit.
In dit nummer: Kringloopquotes . . . . . . . . . . . . . . . .
2
Grond, grondiger, gegrond
Veel leesplezier.
Wat is het effect van mulch op teeltvraat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Free food . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Elfriede Anthonissen
Actief Creatief
Meer info vind je in deze editie van KringloopZINe.
Kristof Van Stichelen Team Thuiskringlopen
RED DE RESTJES! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Laat je door Amber inspireren . . . . . . . . 10
Veel gestelde vragen Cомпостирование . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Afgiftekantoor: ANTWERPEN X - Afzenderadres: Vlaco vzw, Stationsstraat 110, 2800 Mechelen
Kringloopquotes
‘Het meest opvallende aan mijn moeder is dat ze haar gezin dertig jaar lang niet anders dan overschotjes heeft voorgeschoteld. De oorspronkelijke maaltijd werd nooit gevonden’ Calvin Trillin
“Charles is behoorlijk zuinig. Eten gooit hij nooit weg. Kliekjes worden zorgvuldig bewaard voor de volgende dag.”
‘Het voedsel voor één is genoeg voor twee, het voedsel voor twee is genoeg voor vier, het voedsel voor vier is genoeg voor acht’ - Islamwijsheid
In De Standaard van 3 februari 2015 verscheen een artikel over de nieuwe biografie van Prins Charles, ‘The Heart of a King’ van Catherine Mayer.
2
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
Grond, grondiger, gegrond WAT IS HET EFFECT VAN MULCH OP TEELTVRAAT?
Welk effect heeft mulch op mijn teelten en op vraat door de slakken? Mulchen kan je op velerlei manieren. “Maar trekt dat geen beestjes, en vooral slakken, aan?” Deze vraag ontvangen we heel vaak. En dan moeten we het antwoord vaak schuldig blijven, of ons baseren op wat persoonlijke ervaring. Maar een studie in open lucht is daar tot nu toe nog niet over uitgevoerd, hier in Vlaanderen. Daarom dachten we: laat ons dit onderzoeken! Laat ons nagaan of er een concreet verband is tussen mulch en vraat! De demolocatie waar we dit momenteel uittesten is: • het Comité Jean Pain in Londerzeel (www.comitejeanpain.be). We focussen ons hier op doordeweekse, gekende groenten.
Het gebruikte materiaal? In onze proef betrekken we volgende mulchsoorten: • • • • •
Grasmulch Houtsnippermulch Herfstbladmulch Stromulch Compostmulch
FREE FOOD
Vlaamse Compostorganisatie vzw
Sinds enkele jaren zetten we in op ThuisKringlopen. Er voor zorgen dat je in de keuken en in de tuin zo weinig mogelijk voedsel verspilt, maakt deel uit van dat ThuisKringlopen. Groenten kan je kweken in je moestuin, op je balkon, in je vierkantemeterbak, maar groenten groeien ook gewoon in het wild. Je zou het bijna vergeten. Die wilde groenten zomaar over het hoofd zien of ze niet plukken terwijl ze zo weelderig groeien, ook dàt kan je beschouwen als een vorm van voedselverlies. Wilde groenten, vaak onterecht bestempeld als onkruid, maar onkruid bestaat niet. In West-Europa heerst geen traditie van wild plukken. Tot zowat honderd jaar geleden was zoeken van voedsel in bos en wei de normaalste zaak. In pakweg Frankrijk of Italië is wildplukken al een stuk gewoner, en in Oost- en Noord-Europa plukt bijna iedereen een deel van de maaltijd in het wild. Truffels in La Douce France, paddenstoelen bij de vleet in Hongarije, of ‘s zondags met de hele familie veenbessen plukken in Finland. Maar wij Belgen hebben geleerd dat wilde groenten niet veilig zijn. Enkel in tijden van nood (of door mensen die ooit tijden van nood hebben ervaren, zoals de Wereldoorlog of een periode van armoede) wordt wildpluk nog sociaal aanvaard. Deze manier van denken is onterecht. Veel eetbare wilde planten zijn heel gezond, en bovendien nog geneeskrachtig ook. We geven je graag een overzicht van wild voedsel dat je niet zomaar verloren mag laten gaan … 1. Klaver: “Is dat niet voor de konijnen?” Nee hoor. Klavertjes kunnen vaak heel weelderig groeien in je tuin. En wie is er in zijn jeugd niet op zoek geweest naar een klavertje vier om het geluk af te dwingen? De jongste blaadjes van witte klaver smaken heerlijk in een slaatje. 2. Madelief: die kleine witte bloempjes waar de meeste gazons in de maanden april en mei mee vol staan. Misschien heeft dochterlief al wel eens een krans van madeliefbloemen voor jou gemaakt? En heb je die nadien, in verlepte vorm, bij het groenafval gegooid … Dat had je dus niet moeten doen! Je had die moeten opeten toen het nog kon. De jonge bloemhoofdjes smaken immers heerlijk romig, zijn lekker, ogen fris als garnering bij de sla, en zouden bovendien ook nog wel wat sporenelementen bevatten.
De volgende gewassen komen aan bod: • • • • • • •
Peulgewassen: Struikboon, Prinses, Dubbele Witte zonder Draad Peulgewassen: Erwt, Doperwt, Kelvedon Wonder Vruchtgewassen: Courgette, Zucchini Koolgewassen: Witte kool, Langedijker bewaar Wortelgewassen: Zomerwortel, Nantes 2 Bladgewassen: Sla, Kropsla, Kelvedon Wonder Doorlevende gewassen: Aardbei
Met waarnemingsfiches wordt alles heel concreet opgevolgd: • • • •
Weer (neerslag, temperatuur, wind), Datum (vaststelling gebeuren bij voorkeur altijd ’s ochtends), Opmerkingen en bijzonderheden, Wekelijkse fotoshoot van de ontwikkeling van de planten.
Afhankelijk van de resultaten bekijken we of en hoe lang we deze proef verder zetten. We zijn er in ieder geval van overtuigd dat we zinvolle vaststellingen zullen doen.
3. Brandnetel: hét eetbare onkruid bij uitstek. Wie van jullie heeft er nog nooit brandnetelsoep gemaakt? Oogst de toppen van jonge brandnetels in het voorjaar en maak er een soep van samen met een heleboel andere groene groenten. Je zal gauw die typische, warme smaak van netelsoep leren appreciëren. Naast netelsoep heb je ook netelstoemp. En van gedroogde toppen kan je het hele jaar lekkere thee trekken.
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
3
Grond, grondiger, gegrond 4. Paardenbloem: laat je niet afschrikken door de Franse benaming pis-en-lit, of het dialect pissebloem. Met excrementen heeft de plant niets vandoen. De jonge blaadjes zijn heerlijk als dressing of bij de sla, je kan ze snipperen over je omelet, en ook gedroogd voor de thee zijn ze niet onaardig. De paardenbloem is trouwens de verre voorvader van een tuingroente met de naam molsla, en ook een verre neef van kropsla en witloof. Wist je dat je de nog niet geopende bloemhoofden van de paardenbloem kan opleggen in azijn? Hoe dat heet? Kappertjes uit eigen tuin. 5. Weegbree: van weegbree heb je verschillende soorten. Smalle weegbree, breedbladige weegbree, ruige weegbree, en in de ecoof heemtuinen kweken sommigen wel eens hertshoornweegbree. In jonge vorm smaken de blaadjes allemaal heerlijk fris in slaatjes.
6. Zevenblad: Zevenblad is na netel misschien wel het meest bekende onkruid. Het wordt ook wel tuindersverdriet genoemd. Die bijnaam zegt in feite alles: zevenblad heeft sterke wortelstokken, ieder stukje dat achterblijft wordt een nieuwe plant. Steeds garantie op wiedwerk. Het jonge blad bevat veel vitamines en is het lekkerst in het voorjaar. Stoof ajuin, zevenblad en kleine stukjes aardappel in een weinig water, voeg er extra water en bouillon aan toe, doe er de staafmixer door, en klaar is … soep.
7. Vlier: de vlier is een geslacht van snelgroeiende heesters. In de lente draagt deze plant schermen vol witte of crèmekleurige bloemen, in de zomer gevolgd door kleine, eerst groene, dan rode, en vervolgens blauwachtige of zwarte vruchten. De bessen en bloesems van de struik lenen zich excellent tot het bereiden van allerlei lekkers. Bloemschermen, water en citroen 24 uur laten trekken, vervolgens het vocht door een neteldoek gieten; per liter vocht 300gr suiker toevoegen, aan de kook brengen, en alles in flessen of potten met klikdeksel bewaren. Altijd één deel siroop met ongeveer vijf delen water aflengen: heel verfrissend en apart. Ook
4
vlierbessensiroop, vlierbessenconfituur, vlierbessenpannenkoeken
zijn allemaal mogelijk. Geniet, en drink met uw maten. 8. Muur: of beter vogelmuur. Heb je een moestuin die in de winter braak ligt, of die netjes in winterbedjes is ‘opgelegd’? Dan staan daar ongetwijfeld tientallen schattige vogelmuurplantjes in, bedekt met tientallen minuscule witte bloempjes. Deze soort geurt naar lente, groeit als kool en smaakt naar sla. Al eens een ovenschotel met vogelmuur, spek, geitenkaas, selder en quinoa geprobeerd? Komt het water je in de mond bij het lezen van deze lekkere woorden? Haast je dan nu de moestuin in!
9. Kastanjes: het is belangrijk het verschil te kennen tussen wilde en tamme kastanjes. Van de tamme word je sterk, van de wilde ga je braken. De tamme herken je aan het puntig hoofdje op de bruine vrucht; een wilde vrucht is bol. Je raapt ze in het najaar in het bos, en wrikt ze daarbij voorzichtig uit de bolster. Als je je oogst thuis te week legt, dan gooi je de kastanjes die beginnen drijven weg om te composteren; drijvertjes zitten nl. vol larven waardoor ze niet lekker meer zijn. De meest gebruikelijke manier om kastanjes klaar te maken, is ze te poffen. Kerf vooraf de bruine schil diep in zodat je, na het poffen, de pel makkelijk kan losmaken. Heb je de kastanjes gekookt en laten afkoelen, dan wordt het wat moeilijker om ze te pellen. Na het pellen kan je ze pureren. Gepoft of gepureerd ? Altijd lekker! 10. Okkernoot: deze boomsoort wordt al eeuwen geplant vanwege de economische waarde van het hout en de eetbare noten. Notenhout is meubelhout: makkelijk te bewerken en variabel van kleur. Chique dashboards zijn ermee belegd. Op heel wat openbare plaatsen staat de okkernoot aangeplant: op kerkpleinen, aan dijken, langs lanen … De noten die in september van de boom vallen zijn heerlijk. Ze zijn lekker in brownies, confituur of cannelloni. Je kan zelfs van een ranzige Chateau Migraine een fijne porto maken; dankzij de okkernoot. Let wel: van wilde groenten eet je best alleen de jonge toppen, bloempjes gebruik je zo vers mogelijk, van zaden en vruchten gebruik je enkel de niet aangetaste of aangevreten gedeelten. Pluk en eet alleen als je zeker bent van de plantensoort. Eet smakelijk!
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
Actief Creatief Vlaamse Compostorganisatie vzw
RED DE RESTJES!
WANT DE RESTJES MAKEN HET VERSCHIL
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
5
Actief Creatief Op 13 en 14 juni 2015 wordt in heel Vlaanderen de biologische kringloop in de kijker gezet tijdens het Kringloopweekend. We willen zoals steeds thuiskringlopen stimuleren. En dit keer doen de restjes dat zelf. Ze nemen zelf het heft in handen en komen op voor hun rechten. Met de slogan ‘Red de restjes! Want de restjes maken het verschil’ maken ze duidelijk dat ze er toe doen. Dat ze heel wat meer te bieden hebben dan wat we doorgaans denken. Ze spreken zelf de mensen aan en geven, als vastberaden betogers, tips & tricks om de mensen te overtuigen van hun nut. En zoals je ziet, slagen ze daar erg goed in.
TIJDIG REGISTREREN MAAKT HET VERSCHIL Vanaf mei kan iedereen op www.kringloopweekend.be ontdekken waar er activiteiten zullen plaatsvinden op 13 en 14 juni. Je gemeentelijke coördinator krijgt tijdens week 11 een e-mail met een login en paswoord om op de website de activiteiten te registreren. De activiteiten registreren moet voor 17 april gebeuren. Spreek dus zo snel mogelijk af met je gemeentelijke coördinator om de locatie, datum, uren en actie vast te leggen!
WAT ZIT ER IN DE INSPIRATIEBOX? • Vlag met Kringloopweekend • Leuke schort per vrijwilliger
INSPIRATIEBOX
• Gadgets ‘Red de restjes’
Wanneer je samen met de restjes ten strijde trekt en een activiteit organiseert, krijg je van Vlaco gratis een inspiratiebox met campagnemateriaal per activiteit. Opdat we de tijd zouden hebben om het materiaal te laten maken en tijdig te leveren, is het belangrijk dat je je activiteit voor 17 april 2015 registreert.
om uit te delen aan de bezoekers
Doen jullie de activiteit op een ander moment dan tijdens het weekend van 13-14 juni? Geen probleem, elke activiteit in het (ruime) kader van ‘Red de restjes’ die plaatsvindt na 25 mei mag je op de website vermelden en heeft recht op een inspiratiebox.
• Wedstrijdformulieren
OPGELET! In tegenstelling tot de voorgaande jaren baseren we ons nu op de ingevulde kalender i.p.v. op de ingevulde bestelbon om het gratis campagnemateriaal te bezorgen.
6
IK BEN MISSCHIEN DR OOG... MAAR TOCH NOG LEKK ER IN BROODPUDDING.
• Tipboekjes met adviezen en receptjes als inspiratie om je activiteit invulling te geven en om uit te delen aan de bezoekers. • Informatiefiches • …
PUBLICATIEPAKKET Alle folders, posters en brochures die het hele jaar door te verkrijgen zijn, kan je ook in een pakket laten leveren. Elke
Vanaf de 2de helft van mei ontvang je dan gratis
gemeente ontvangt hiervoor een e-mail vanaf week 11 met
de inspiratiebox.
een bestelbon die je vóór 17 april moet terugsturen.
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
Actief Creatief Vlaamse Compostorganisatie vzw
WEET JIJ WAARTOE DE RESTJES IN STAAT ZIJN?
KIPPEN ZIE GRAAG KO N ME MEN.
Om echt goed te weten wat de restjes je allemaal te bieden hebben, bekijk je best tijdig de inhoud van de inspiratiebox zodat je wat kan vertellen bij de fiches en gadgets die je uitdeelt aan je bezoekers. Het tipboekje bevat heel wat leuke tips en receptjes die je ook aan je bezoekers kan meegeven. Heb je bij één van de tips nog wat achtergrondinfo nodig, dan kan je dit vinden in de brochure van Vlaco ‘Voedselverlies, en wat u er zelf aan kunt doen’. Ook op de website www.vlaco.be kan je terecht voor heel wat extra info.
SAMEN STERK Verenigingen zoals Velt, KVLV, Voedselteams, Landelijke Gilden, Femma, … zijn allemaal heel erg begaan met dit thema. Ze trekken aan hetzelfde zeel en zoeken ook manieren om het imago van de restjes op te krikken. Contacteer hen gerust voor mogelijke samenwerkingen. Als je hierbij een helpende hand nodig hebt, geeft Vlaco je graag advies. Lag de invulling van je activiteit al vast? Ging je iets doen rond composteren, kippen, snoeihout verwerken of grasbeheer? Bedenk dan welke resten je hiermee verwerkt en maak er ook activisten van. Zo kan jij met een paar creatieve aanpassingen een eigen interpretatie geven aan de slogan en zo de campagne mee vorm geven.
MAAK SAMEN MET DE RESTJES HET VERSCHIL Steun de strijdlustige restjes en maak zelf activisten van de etenswaren waar je mee demonstreert.
NOG OP OOK T S T N O IK STEEN JE GOOT R LEKKERE VOO NADAT IKFIE ZORGDE. KOF
Of kies een eenvoudig recept met restjes en maak hier proevertjes van. Je neemt best een recept dat aanleunt bij je levensstijl. Gebruik hiervoor een groente of fruit die voorkomt in je groentetuin, of waar jij regelmatig teveel van hebt. Op die manier kan je je uitleg vast wel spekken met anekdotes. Wij geven je alvast een paar smaakmakers op de volgende pagina.
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
7
Actief Creatief
BRENG JE ACTIVITEIT OP SMAAK MET DE VLACO-KEUKENCARAVAN! Heb je vorig jaar op het Kringloopfe(e)stival de Vlaco-keukencaravan met restjeskok gezien? Vlaco stelt de caravan, samen met de kok, gratis ter beschikking tijdens het Kringloopweekend. Er is minstens één activiteit die gebruik kan maken van deze smaakvolle wagen. Organiseer jij met de kringloopwerking een creatieve, inspirerende activiteit die heel wat mensen kan bereiken? Breng ons tijdig op de hoogte en wie weet komt de Vlaco-keukencaravan helemaal gratis jouw richting uitgereden op zaterdag 13 of zondag 14 juni.
RED MEE DE RESTJES TIJDENS HET KRINGLOOPWEEKEND OP 13 EN 14 JUNI 2015
www.kringloopweekend.be
8
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER
OVAM
Grond, grondiger, gegrond Vlaamse Compostorganisatie vzw
KOKEN MET RESTJES IS A PIECE OF CAKE
Gerechtjes met restjes maken doe je in een handomdraai. De twee recepten die we hier voorstellen liegen er alvast niet om. Ze zijn heel makkelijk om te bereiden én lekker. Maak ze zelf en inspireer je bezoekers tijdens het Kringloopweekend.
BROODBALLETJES EEN KOEKJE VAN EIGEN DEEG
CONFITUUR DAAR PLUK JE ALTIJD DE VRUCHTEN VAN
VOORBEREIDING: 15 MIN • BAKTIJD: 5 MIN
Fruit heb je vaak ineens en masse. Wanneer kersen rijp worden, zijn ze dat plots met honderden tegelijk. Ook rode besjes en aardbeien worden graag samen eetklaar. Maar wat doe je met die grote fruitoverschotten? Alles in kelder of koelkast bewaren is vrijwel onmogelijk. Bij veel tuinvruchten is er wel ergens een hoekje af (of zit er een rupsje in). Confituur maken is dan vaak de perfecte oplossing.
INGREDIËNTEN VOOR 4 PERSONEN - oud brood - 2 eieren - 1 kopje melk - peper, zout, nootmuskaat (of andere kruiden naar smaak) - 1 eetlepel neutrale olie BEREIDING Maak paneermeel: snij de korstjes van het oud brood en leg deze op bakpapier op een bakplaat in een oven van 150°C. Laat het brood minimum een half uur drogen tot het hard en crispy is. Vermaal de korstjes tot paneermeel (in de vijzel, keukenmachine of onder de deegroller). Klop de 2 eieren op met wat peper, zout en nootmuskaat. Voor een extra accent kan je nog wat tuinkruiden door het mengsel roeren. Week het overgebleven brood (zonder korstjes) in de melk, knijp dit uit en meng deze uitgeknepen bol met het eiermengsel. Rol er balletjes van en haal ze door het paneermeel. Bak de balletjes in een beetje neutrale olie lichtbruin en serveer met de warme bouillon of soep.
Enkele geslaagde fruitcombinaties zijn rode besjes-rabarber, kriek-perzik, druif-appel, peer-droge abrikozen, kweepeer-citroen. Maar er zijn uiteraard nog veel meer combinaties mogelijk. BEREIDING Snij het fruit fijn of knijp het door een neteldoek of schil het (afhankelijk van het soort fruit) en meng per 1 kg fruit, 0,7 à 1 kg kristalsuiker. Voeg naar eigen smaak wat extraatjes toe: vanille, rum, kaneel, … Breng alles aan de kook en laat 3 à 4 minuten pruttelen. Laat vervolgens het mengsel zachtjes verder pruttelen en roer voortdurend om. Zodra het schuim op het mengsel verdwijnt, laat je enkele druppels confituur vallen op een koud bord. Wanneer de confituurdruppels bij afkoeling echt stollen en niet van het bord druppen, is de confituur klaar.
HANDIGE TIPS! • Gebruik best witte suiker als je de oorspronkelijke kleur van de vruchten enigszins wil behouden of voeg wat citroensap toe. Dit sap bewaart de kleur van het fruit, in het bijzonder van rood fruit. • Wanneer je jam maakt, schuim je het kokende mengsel best af met een visspaan. Zo behoud je een betere zichtbaarheid. • Giet de hete confituur in propere glazen potten, bij voorkeur afsluitbaar met klikdeksel. Ook de confituur afdekken met een laagje paraffine is een optie. • Confituur kan je verscheidene maanden bewaren op een frisse, donkere en droge plaats.
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
9
Actief Creatief LAAT JE DOOR AMBER INSPIREREN De AMBER-tuin in Kiewit is een inspirerende leeromgeving. Tuinliefhebbers kunnen er terecht voor een informatieve wandeling of een tuinworkshop. Mensen die meer ecologie in hun eigen tuin wensen, vinden hier zeker enkele bruikbare tips of nieuwe tuinideeën. Een rondwandeling doorheen de tuin brengt je langs nieuw ingezaaide bloemenmengsels, streekeigen hagen, kleurrijke vaste planten, levende wilgenconstructies, verhardingen met grasvoegen en nog veel meer.
Een gezonde kringlooptuin
Een tuin in ontwikkeling Deze toontuin is al enkele jaren oud en nog volop in ontwikkeling. Dat merk je vooral aan de haagplanten die zich dichter beginnen te vertakken. Meteen na de aanplant zie je zo’n haag van een metertje hoog nauwelijks staan. Maar na enkele seizoenen geduldig snoeien beginnen de hagen stilaan vorm te krijgen. Uiteindelijk zullen de meeste hagen in AMBER-tuin mogen uitgroeien tot dichte hoge groene muren die schaduw werpen en een beetje beschutting bieden tegen weer en wind. Ook de bodembedekkers en de vaste planten zijn niet stil blijven staan. Sommige soorten hebben na een paar groeiseizoenen al een dicht bodembedekkend tapijt gevormd . Anderen hebben meer tijd nodig. Kale plekken worden in de tuin nog steeds opgevuld met extra plantjes of een strooisellaag. Wanneer vaste planten de bodem goed kunnen bedekken krijgt onkruid veel minder kans om op te komen. Maar ook in de AMBER-tuin blijft onkruid wieden een regelmatig terugkerend karwei.
Een tuin waar niet in gewerkt moet worden bestaat niet. Maar in deze ecologische tuin proberen we vooral met de natuur mee te werken. Dat maakt het tuinwerk een stuk minder stresserend en bovendien eenvoudig hanteerbaar. In de AMBER-tuin wordt niet met schadelijke middelen gespoten want naast ongewenst kruid doden deze spuitmiddelen vooral het bodemleven. Bovendien krijgt de bodem de nodige rust. Een gezonde bodem, waar niet voortdurend in gespit en gewoeld wordt kan een rijk bodemleven opbouwen. Het zijn de kleine levende micro-organismen in de bodem die plantenresten afbreken en zo bijdragen aan de vruchtbaarheid en de structuur van de grond. Wij helpen een handje mee door de plantvakken in de herfst niet netjes op te kuisen maar zo veel mogelijk plant- en strooiselmateriaal in de vakken te laten liggen. En als in de zomer de compost rijp is in de compostruimte spreiden we dat uit tussen de vaste planten en onder de heesters. Zo helpen we mee aan de natuurlijke kringloop in de tuin.
Slim en gezond tuinieren kan je leren Ecologisch tuinieren is een gezonde tijdsbesteding, het doet mensen naar buiten komen en is een eenvoudige manier om lichamelijk actief te blijven. Door echt aandacht te besteden aan de inrichting van de tuin, de mogelijkheden en beperkingen van het perceel, het gebruik van geschikte plantensoorten en duurzame materialen is de kans op slagen groot. Over gezond en ecologisch tuinieren is al heel veel goede informatie verschenen in tuinboeken en op tuinwebsites. AMBER bundelt informatie over duurzaam en
Onkruid wieden in een mooie plantenborder hoort nu eenmaal bij tuinieren. Het wordt een ander verhaal wanneer het onkruid de paadjes, de oprit of het terras begint over te nemen. In de AMBERtuin werd van meet af naar oplossingen voor onkruidvriendelijke verhardingen gezocht. Zo is het centrale wandelpad een graspad dat eenvoudig mee kan gemaaid worden tijdens de wekelijkse maaibeurten. Hier is dus geen sprake van vervelend onkruid. De kasseiverhardingen werden geplaatst met grasvoegen. Met deze bewust gekozen ‘groene verhardingen’ voorkomen we het onkruidprobleem. De grasvoegen en de waterdoorlatende verhardingen laten bovendien regenwater goed in de grond infiltreren, een extra voordeel bij deze slimme verhardingskeuze.
10
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
Actief Creatief Vlaamse Compostorganisatie vzw
afvalarm tuinieren op de website www.ambertuin.be. Maar je kan ook een keer echt in de ervaring stappen en deelnemen aan een tuinworkshop of een begeleide wandeling.
Wordt verwacht in juni… • Tuinworkshop ‘PLANTEN’: Tijdens deze tuinworkshop maken de deelnemers kennis met gezonde en streekeigen planten voor de tuin. We vertellen hoe je een vaste plantenborder aanlegt en welk verschil er is met een bloemenweide. Waarom plantvakken best een laagje compost krijgen en waarom je een bloemenweide best in arme grond zaait. We laten zien hoe je met hardnekkig onkruid omgaat en hoe een ideale haag er uitziet. Na deze les kan je al een klein plantenlijstje samenstellen met bodembedekkers, heesters of haagsoorten voor je eigen tuin en weet je hoe je een goede basis kan leggen voor een gezonde plantengroei. • Tuinworkshop ‘KRINGLOOP’: Tijdens deze tuinworkshop maken de deelnemers kennis met kringlooptechnieken. We bekijken niet alleen hoe snoeiresten kunnen verwerkt worden in paadjes of takkenwallen maar ook hoe je groenresten best omzet tot
goede compost. Daarnaast nemen we het gazon onder de loep. Een ‘klassiek’ gazon onderhouden vraagt van een tuinier niet alleen veel kostbare tijd het brengt ook een grote hoeveelheid grasmaaisel voort. Anders leren omgaan met gazon schept voordelen voor onszelf en onze omgeving: we winnen meer tijd, verminderen groenresten en scheppen een gezonde basis voor al het leven in en rond de tuin. Deze workshop laat je enkele eenvoudige stappen zien naar meer diversiteit in de tuin. Praktische informatie over activiteiten en workshops in de AMBERtuin wordt gepubliceerd op www.ambertuin.be De AMBER-tuin is alle dagen vrij te bezoeken in het Stedelijk domein Kiewit – Putvennestraat 108 – 3500 Hasselt. Voor inlichtingen, activiteiten en rondleidingen tel: 011 21 08 49 e-mail:
[email protected] De AMBER-tuin is een initiatief van LIMBURG.NET. Voor de tuinworkshops wordt er samengewerkt met Vlaco vzw en Centrum Duurzaam Groen.
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
11
Kort#Krachtig Vlaamse Compostorganisatie vzw
CОМПОСТИРОВАНИЕ Er zijn veel methodes te bedenken om keuken- en tuinafval te verwerken. Eén van die methodes is composteren. Dat weet jij al lang omdat je de Vlaco-communicatie op de voet volgt en het Nederlands voldoende machtig bent. Maar heel wat mensen in Vlaanderen zijn pas recent hier komen wonen, zijn niet op de hoogte van de principes van de biologische kringloop, en kennen vaak ook geen Nederlands. Speciaal voor hen, en op vraag van een aantal intercommunales met een groot aantal Belgen met een migratieachtergrond, ontwikkelden wij een fotofolder waarin de basisprincipes van het thuiscomposteren in een vat (en het gebruik van de geproduceerde compost) eenvoudig en stap voor stap getoond worden aan de hand van tekeningen, figuren en symbolen. Wil je dit document aanbieden aan jouw nietNederlandstalige inwoners, wanneer zij bv. een vat kopen? Bestel dan gerust een voorraadje van deze folder via www.vlaco.be/publicaties
colofon Uitgave van Vlaco vzw Redactie:
Elfriede Anthonissen Kristof Van Stichelen
Vormgeving:
Reclamebureau Mink
Druk:
Drukkerij Buroform
V.U.:
Rudy Meeus Stationsstraat 110 2800 Mechelen
Redactie-adres: Vlaco vzw Team ThuisKringlopen Stationsstraat 110 2800 Mechelen Tel.: 015 451 370 Fax: 015 218 335
[email protected]
KringloopZINe nr 9 • januari - februari - maart 2015
150526 www.mink.be
Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen is toegelaten, mits bronvermelding.