Meer halen uit de biologische kringloop

BELGIE-BELGIQUE P.B. P.P. ANTWERPEN X P409458 BG/9535

KringloopZINe

Meer halen uit de biologische kringloopVlaamse Compostorganisatie vzw Driemaandelijks tijdschrift voor de actieve kringloopkracht: nr 11 • juli - augustus - september 2015

Beste,

’t Is weer (bijna) voorbij die mooie zomer... Of nee, toch nog niet helemaal. De afgelopen jaren mochten we genieten van een fijne nazomer – een Indian Summer, zoals dat heet – dus we mogen stiekem hopen op nog enkele mooie tuinweken. Maar mooi was hij wel, die zomer. In juni hadden we het KringloopWeekend. Niet alle activiteiten vonden plaats in het focusweekend en niet zo veel activiteiten

In dit nummer:

stelden voedselverlies in de kijker, maar het was met ongeveer 170 activiteiten

Kringloopquotes . . . . . . . . . . . . . . . .

wel een geslaagde editie. We vertellen er je dadelijk meer over.

Actief Creatief

Verder in dit nummer van KringloopZINe: alternatieve vormen van organisch afval verwerken (de wormencompost-kast en de design-wormenbak om maar iets te noemen), een ode aan de wortelstobben, … Heb je zin om gids te worden in provinciedomein De Palingbeek, zie je jezelf al als Vlaco-lesgever aan de slag, wil je actief deelnemen aan de opbouw van onze Floraliën-kringlooptuin? Lees dan zeker tot helemaal achteraan in het tijdschrift.

Veel leesplezier.

2

Vlaco komt naar je toe . . . . . . . . . . . . . . . 3 Fans van de wormenbak . . . . . . . . . . . . . . 4 Een radicale vernieuwer: millibeter . . . . 4 Kringloopweekend 2015: Red de restjes . . 5

Kort # Krachtig Word jij Palingbeek-gids?l . . . . . . . . . . . . 11 Word jij Vlaco-Lesgever? . . . . . . . . . . . . 11 Word jij TV-ster? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Grond, grondiger gegrond Kristof Van Stichelen

Doe eens iets stomps! . . . . . . . . . . . . . . . 12

Elfriede Anthonissen Team Thuiskringlopen

Afgiftekantoor: ANTWERPEN X - Afzenderadres: Vlaco vzw, Stationsstraat 110, 2800 Mechelen

Kringloopquotes ‘Why try to explain miracles to your children when you can just have them plant a garden‘ Robert Brault.

‘Een tuin aanleggen, is geloven in de toekomst‘ Audrey Hepburn

‘In onze kringlooptuin genieten we van vrolijke bloemen, geurende struiken, fluitende vogels, fladderende vlinders, lekker en zelfbereid eten en drinken, familie en vrienden, een heerlijk zonnetje en vele ontspannen momenten‘ één van de vele hoera-kreten tijdens het KringloopWeekend

2

KringloopZINe nr 11 • juli - augustus - september 2015

Actief-creatief VLACO KOMT NAAR JE TOE

OPEN BEDRIJVENDAG

DAG VAN HET EETBARE LANDSCHAP Zondag 20 september kan je in het Openluchtmuseum van Bokrijk kennismaken met alles wat eet- en drinkbaar is in de natuur. Vlaco is er die dag ook bij. Een demonstratiestand over Koken met restjes bemand door onze Vlaco-lesgevers is de ideale formule om de mensen op een spontane manier te sensibiliseren rond het thema voedselverlies. Kom gerust eens langs op onze stand.

Vlaamse Compostorganisatie vzw

Op zondag 4 oktober zet Igean milieu & veiligheid de poorten van de composteersite te Brecht open voor al wie nieuwsgierig is naar de procesvoering van gft- en groenverwerking en benieuwd is wat je met keukenrestjes allemaal kan doen. Vlaco gaat er aan de slag met voedselrestjes en verwerkt ze tot heerlijke proevertjes. Op de site van IMOG zal een Vlaco-lesgever tijdens Open Bedrijvendag uitleg geven over compostgebruik.

NATUURFESTIVAL

Op zondag 4 oktober organiseren de gemeente De Panne, de Vlaamse overheid en de Provincie West-Vlaanderen, in samenwerking met diverse partners en natuurverenigingen uit De Panne en omstreken, het NATUURFESTIVAL voor jong en oud. Ook hier hap en drank met liefde gemaakt van overschotjes.

STERRENBANKET MET VOEDSELOVERSCHOTTEN MET INSPIRATIEMARKT Zondag 20 september een picknick op basis van voedseloverschotten op de Broeltorens en de Verzetskaai in Kortrijk? Het klinkt misschien wat vreemd, maar het initiatief kadert in de strijd tegen armoede en voedseloverschotten. Geïnspireerd door ‘Feeding the 5000’ organiseert de provincie West-Vlaanderen in samenwerking met Stad en OCMW Kortrijk een straatbanket om de aandacht te vestigen op het streven naar een duurzaam voedselsysteem. Vlaco zal er workshoppen omtrent voedselAutovrije zondag 20 september van 12 tot 18 uur verlies, en voor Broeltorens Kortrijk OE R DSELHERVE de kinderen is er Vlaco’s voedselverlies-spel.

Sterrenbanket

Van 22 april tot 1 mei 2016 neemt Vlaco deel aan de Floraliën. We bezorgen je een onvergetelijke groenbeleving. Lees er meer over verderop in deze KringloopZINe.

V

DE

LIN G

met voedseloverschotten.

FLORALIËN

www.west-vlaanderen.be/voedseloverschotten www.kortrijk.be/veroverdestraat


3

Actief-creatief FANS VAN DE WORMENBAK

EEN RADICALE VERNIEUWER: MILLIBETER

Het internet maakt het tegenwoordig zo makkelijk om gelijkgestemden te verenigen, ideeën uit te wisselen en mekaar te inspireren over de hele wereld. Facebookgroepen over moestuinieren, composteren vind je in alle talen. Composteren in de wormenbak lijkt gedoemd om het onbeminde kleine broertje te blijven van composteren in bakken of hopen in de tuin. De website www.wormculture.org maakt er werk van om het imago van de compostwormen een ferme boost te geven. De website verzamelt tips en ideeën van wormcomposteerders en organiseerde dit voorjaar een wedstrijd ‘Vermi-prize’ en loofde 250 dollar uit aan vier kunstenaar die met hun creativiteit - schilderwerk, tekening, video, gedicht, dans of creatief ontwerp compostwormen eren. De Nederlander Rowin Snijder , meubelmaker en artiest, viel in de prijzen met zijn wormencompost-kast die op verschillende hoeken in de straten in Amsterdam in werking is. Je vindt meer van zijn ontwerpen op de blog en facebookpagina van Le compostier. http://compostier.blogspot.nl/

Nog een van de winnaars is het ontwerp van Erika Braccini uit Italië die de wormenbak verheft tot een designartikel waarmee ze naar scholen trekt om de kinderen te sensibiliseren rond voedselverlies en wormencompost. http://www.erikabraccini.com/index.php

4

De Standaard en de Sociale InnovatieFabriek zochten in samenwerking met Cera, de Koning Boudewijnstichting en IWT dè Radicale Vernieuwers van Vlaanderen en Brussel. Klimaatverandering, armoede, diversiteit, eenzaamheid of mobiliteit mogen dan wel mondiale maatschappelijke uitdagingen zijn, het schrikt Radicale Vernieuwers niet af om zelf met hun product, dienst, (vrijwilligers) werking of methode oplossingen te creëren. Uit de 335 inzendingen werden dé 10 Radicale Vernieuwers van 2015 gekozen, door een jury onder leiding van Otto-Jan Ham. Eén van de 10 finalisten was het bedrijfje Millibeter. Dit Aartselaars bedrijfje was één van de blikvangers op ons KringloopFe(e)stival van vorig jaar. Het gebruikt zwarte wapenvliegen om afval en mest om te zetten in grondstoffen voor de chemische industrie en voor veevoeder. Larven van de zwarte wapenvlieg bevatten immers veel vetten, eiwitten en chitine, een stof die gebruikt wordt in cosmetica. Als het procedé goed ontwikkeld raakt, zijn hier op termijn heel wat industriële toepassingen te bedenken.


Actief-creatief Vlaamse Compostorganisatie vzw

Bijna de helft van de activiteiten vond plaats op de demonstratie plaats.

KRINGLOOPWEEKEND 2015 Onze keukencaravan brengt uw activiteit op smaak. Iedereen weet het eigenlijk wel. Voedselrestjes zomaar weggooien is niet ok. Maar toch … het blijkt niet evident om dat idee om te zetten in de praktijk. Bij gebrek aan inspiratie, gewoonte, bewustzijn wordt dit toch vaak nog wel gedaan. Een Vlaming verspilt jaarlijks tussen de 15 en 23 kg voedsel per jaar. En dat kost hem of haar gemiddeld 76 euro. Dus die restjes doen er inderdaad wél toe. Op woensdag 10 juni, stond de Vlaco- Keukencaravan paraat om de bezoekers van het Maatjesfeest in Mechelen te laten proeven hoe lekker keukenrestjes smaken. Onze charmante Vlaco-kok Inge deelde huis-tuin- en keukentips uit samen met de hapjes. De kringloopkrachten demonstreerden tijdens een 170-tal activiteiten vooral thuiscomposteren, compostgebruik en voedsel verlies met hapjes en receptjes. Op basis van de evaluaties die we tot hiertoe ontvingen, komen we op gemiddeld 100 bezoekers per activiteit.

Op één na was iedereen heel enthousiast over de inspiratiebox. De pottenlikker als gratis weggever scoorde daarbij het hoogst. Met de Grote Kringloopwedstrijd op de activiteiten van de kringloopkrachten, wonnen 26 deelnemers een Red-de-restjespakket ter waarde van 60 euro! Een opmerkzame kringloopkracht, kon zien dat de twee eerste tips op de website van het kringloopweekend overeenkwamen met de twee eerste vragen van het wedstrijdformulier. Ook in het tipboekje en de begeleidende brief in de inspiratiebox vond je tips voor de wedstrijd.

Het Kringloopweekend stond in het teken van ‘Red de restjes’. Geen betere plaats om het startschot hiervoor te geven dan een eetfestijn vol muziek zoals het Maatjesfeest in Mechelen.


5

Actief Creatief Een greep uit de vele activiteiten Tijdens de dag van het park op 31 mei kon je de eerste acties rond Red de restjes meemaken: Boechout organiseerde allerlei activiteiten voor kinderen tijdens de dag van het park. De kringloopkrachten ontleenden het Vlaco-spel Red de Restjes en alhoewel het een regenachtige koude dag was, speelden toch een 80-tal kinderen enthousiast mee.

De wedstrijdvragen:

Welk voedsel wordt door de gezinnen uit Vlaanderen het meest weggegooid? Gemiddeld gooit de consument per jaar tussen de 15 en de 23 kg bruikbaar voedsel weg. Bijna één derde daarvan is brood en banket (29%), op de tweede plaats staan groenten (16%).

Mag je een pak muesli nog opeten 3 weken na de THT (Ten Minste Houdbaar Tot)-datum? Het juiste antwoord is JA In tegenstelling tot de ‘Te Gebruiken Tot’-vervaldatum, houdt het overschrijden van de ‘Ten Minste Houdbaar tot’ datum geen gezondheidsrisico in omdat hier geen bacterieel bederf kan optreden. De fabrikant maakt met deze datum enkel duidelijk dat hij garandeert dat de smaak en het uitzicht van het product tot die welbepaalde datum nog hetzelfde zijn als tijdens de strenge kwaliteitscontrole op de dag van productie.

De ‘BIJ’zzzondere kringloopdag op zondag 7 juni 2015.

De schiftingsvraag: Hoeveel kilo oud brood zamelt Vlaco in gedurende 2 weken in juni, bij de werknemers van de OVAM (400) en van Vlaco (10)? Het antwoord op die vraag is 2 kg 866 g. Als we weten dat brood bijna één derde van de voedselverspilling van de consument uitmaakt , hadden we het antwoord eerder in de categorie van een 12 tot 18 gram brood per persoon per dag verwacht! Gelukkig zijn de OVAM- en Vlaco-werknemers al bewuste burgers en deden ze het beter dan de gemiddelde Vlaming! De winnaars in Vlaanderen komen uit 20 verschillende Intercom munales en uit de volgende gemeenten: Tienen (ECOWERF), Lot (HAVILAND), Zwevegem (IMOG), Kasterlee en Oud-Turnhout (beide IOK), Brugge en Assebroek (beide IVBO), Pittem (IVIO), Evergem en Eeklo (beide IVM), Gistel (IVOO), Bazel (IBOGEM), Lokeren en Zele (beide IDM), Wuustwezel en Kontich (beide IGEAN), Vlierzele (ILVA), Zemst (INCOVO), Tervuren (INTERRAND), Puurs (IVAREM), KnokkeHeist (Knokke-Heist), Zonhoven en Paal (beide LIMBURG.NET), Roeselare (MIROM), Temse (MI-WA) en Wichelen (VERKO) De lokale kringloopwerkingen zochten heil in samenwerking met verschillende organisaties en de data van de activiteiten lagen dan ook verspreid tussen 31 mei en eind juni.

6

Op 7 juni zorgden de Hasseltse imkers en kringloopkrachten voor een geslaagde ‘BIJ’zzzondere kringloopdag! Op het demopark in de Ambertuin konden bezoekers tips verzamelen om tuin- en keukenafval te verwerken. In de workshop voor kids ‘Zonder is gezonder’ werden oorwormpotjes klaargestoomd om bladluizen te verjagen. Tuindokter Eef gaf tips voor een kringlooptuin terwijl Barbara van Velt en haar tuiniers informeerden over de ecologische moestuin. In de stand ‘Red de restjes’ werden etensrestjes omgetoverd tot heerlijke hapjes naar het recept van Inge Bams. Verteltheater ‘Pulcinella’ bracht voor de kinderen een boeiend verhaal en een kookworkshop. Ze plantten ook nog zonnebloemen voor de honingbijen en de wilde bijen. Deze stonden dan weer in de kijker in de bijenhal waar de imkers de bezoekers verwelkomden. Kinderen konden er kaarsen van bijenwas rollen. Terwijl je een lekker honingijsje proefde, kon je in de keuken het honingslingeren volgen. Door de gedreven inzet van al deze partners werd het een leerrijke, ‘BIJ’zzzondere kringloopdag!


Actief Creatief Vlaamse Compostorganisatie vzw

In Zandhoven nodigden de kringloopkrachten Ivo Pauwels uit tijdens de ecotuindagen van Velt.

Ook Damme deed op 6 juni een heel geslaagde activiteit ‘Met de kringloopkrachten op het terras’. De kringloopkrachten maakten bijenhotels, gaven uitleg over composteren en boden hapjes aan van restjes. De broodpudding ging vlot binnen, de koude pasta met bruine suiker iets minder. De pesto van het loof van radijsjes was verrassend lekker en paste perfect bij de koude pasta met groentjes.

Samen met Velt, Natuurpunt, Imkervereniging “De Bij hoort erbij” en de kringloopkrachten kon je compost leren maken en insectenhotels maken. Compostmeester Tonny Sannen uit Oud-Turnhout maakte samen met de kinderen de insectenhotels. Hij heeft er in totaal al 643 gebouwd, meestal op vraag van scholen. Sannen is de uitvinder van de CompostSifter, een machine om compost te zeven. De bekende tuinman Ivo Pauwels uit Zoersel kwam zaterdag uitleg geven en een antwoord bieden op vele tuinvragen. Ook was er een openluchtcafé voorzien met gratis koffie, thee, broodpudding, koekjes en snoepjes. Bij het verlaten van het composterf kreeg iedereen een gratis infopakket met onder meer zaadjes voor een wilde bloemenweide en gazonmeststof mee naar huis. In Kontich was er op 7 juni voor ieder wat wils: een blotevoetenpad voor de kinderen, imker, plantpotjes maken, een vlinder van wilgentakken ….

De feestelijke opentuindag in De Palingbeek in Ieper op zondag 7 juni 2015. ’s Middags kon je hier heerlijk genieten van een Biolunch XL. Duurzaamheid en voedsel staan traditioneel in de kijker tijdens de Nationale Bioweek. Van die biosmaak wilde men de bezoekers laten proeven. Vanaf 14u was het volop feest in de vernieuwde kringlooptuin. Gloednieuwe infoborden en de demoplaats voor composteren werden feestelijk onthuld, standhouders en tuinman Frank boden inspiratie om aan de slag te gaan. Tips werden gegeven over creatief groenafval vermijden, composteren, een diervriendelijke tuin, nuttige én eetbare insecten, spitten zonder inspanning met de spitvork … en zo veel meer. Vele honderden mensen kwamen proeven.


7

Actief Creatief Markt in Wakken

Op zaterdag 6 juni werden de groene meters en peters en Compostmeesters in de bloemetjes gezet. Iedereen kreeg 5 liter vers geperst fruitsap cadeau. Hierbij nog enkele sfeerbeelden van de ecotuinendagen die doorgingen in de moestuinen achter de Sint-Bernardusabdij in Bornem op 6 en 7 juni 2015.

Op zaterdag en zondag was er vanalles te beleven: er werden verschillende workshops gegeven: Honing slingeren, Workshop ‘no food to waste’ door Vegabites, bijenhotels maken, een rondleiding door de gidsen Klein-Brabant door het domein, kinderen leren composteren, compostdiertjes ontleden, workshop rond Snoeihout vlechten, m² tuinieren, zeep maken, leren afval sorteren …

Demodag kringlooptuinieren Overpelt in kader van de maand van de bij. De kringloopkrachten gaven naast kringlooptuinieren ook info over solitaire bijen, met een zelf gebouwd insectenhotel en folders over bijen. De lokale imkervereniging Sint-Ambrosius Pelter Biehallen gaf uitleg over de honingbijen. Door deze samenwerking met de imkervereniging was de opkomst naar onze demodag opvallend hoger dan de andere maanden.

Op 13 juni stond de Kinderboerderij de 7 torentjes in Brugge in het teken van voedselverlies! De Keukencaravan van Vlaco was er ook. ‘s Morgens in alle vroegte gingen de vrijwilligers van het Soepcafé voedseloverschotten ophalen met de bakfiets waar ze nadien allerlei heerlijks mee toverden. Ze stonden versteld van het aantal groenten en fruit dat anders zou weggegooid worden. De kringloopkrachten hielpen gretig mee om alles te sorteren en snijden.

8


Actief Creatief Vlaamse Compostorganisatie vzw

Iedereen kon komen proeven vanaf 12u. Zo was er champignonsoep, paprika-tomatensoep en warmoes-spinaziesoep, verschillende groenten en fruitslaatjes. Het was gelukkig mooi weer zodat we er een gezellige picknick van maakten! Lieve Seyssens-Cooman (Velt) gaf praktische workshops om restjes en kliekjes tot lekkernijen te verwerken.

Op 14 juni 2015 is in Roeselare het project “samen tuinieren op Wallemeers“ officieel ingehuldigd. De Vlaco-keukencaravan was er ook. Men maakte van de gelegenheid gebruik om naast de officiële opening er ook een gezinsdag van te maken. De composthoek werd ingehuldigd (deze vervangt de demotuin bij het recyclagepark). Heel veel instanties werden betrokken bij de inhuldiging van dit samentuinproject: TuinHier, Velt, KVLV, stad Roeselare, MIROM, de Mandelbie. Die samenwerking was ook de reden van het grote succes. Vele honderden mensen zakten die zondagnamiddag af naar Wallemeers. En wat er met restjes werd gekookt in de Vlaco-keukenmobiel, dat werd allemaal met smaak verorberd door de passanten. Het was een zeer geslaagde kringloopdag, waar heel wat Vlaco-thema’s aan bod kwamen.

De keukencaravan van Vlaco toverde nog meer lekkers tevoorschijn, zo prikkelden de appelchips de zintuigen al van ver!

‘s Namiddags kon je terecht bij de kringloopkrachten met vragen over composteren, kringlooptuinieren, moestuinieren, … Lets Brugge en Ecoliving stelden zich ook voor. Kinderen bekeken er kriebelbeestjes, maakten zelf zaadbommen, bloempotjes van papier, zaaiden radijsjes in en lieten zich schminken tot kriebelbeestjes … Er waren misschien minder bezoekers dan verwacht maar het event werd door iedereen ervaren als zeer geslaagd.

Ook de Kringloopkrachten van Aartselaar ontvingen een 50tal belangstellenden met het thema “Red de restjes”. Kleine overschotjes kan je verwerken tot een volledige en gezonde maaltijd. De warme hapjes vielen in de smaak. Ze werden dan ook ter plaatse gemaakt met keukenrestjes, lekker overgoten met een geklutst ei. Ook de kippen die deze eitjes gelegd hebben zijn deel van het kringlopen, ze wonen in de tuin van Nina en werden gered uit de legkippenindustrie. Nestor en Pierre zorgden ervoor dat iedereen een gedegen uitleg kreeg over de moestuin en Lieve stond in voor de brochures en de wedstrijdformulieren. Alle bezoekers kregen een pottenlikker en konden meedingen naar één van de prijzen die door Vlaco werden ter beschikking gesteld.


9

Kort#Krachtig FLORALIËN 2016: HELP JE MEE? Wat vooraf ging We herinneren het ons eigenlijk nog als de dag van gisteren. April 2010. In één van de hallen van Flanders Expo in Gent kregen we een zone ter beschikking waar we een kringlooptuin mochten inrichten. Wat was dat een ervaring, zeg! Met tientallen compostmeesters stopten we vaste planten in de grond, vlochten we vierkantemeterbakken, vulden we een majestatische snipperwand ... en dat alles aan een zeer strak tempo. De compostmeesters die ons toen hielpen, weten het ongetwijfeld nog.

Wat doet Vlaco? Dit evenement kan – net als in 2010 – een extra boost en bekendheid geven aan Vlaco, de biologische kringloop en aan Vlaco-compost. Vlaco zal op de Floraliën 2016 instaan voor: 1. Compostlevering 2. Aanleg Kringlooptuin 3. Diverse workshops

Wat komen zal Van 22 april tot 1 mei 2016 vindt in Gent weer een editie van de Floraliën plaats; de 35ste al. De Gentse Floraliën zijn een mega-event met 300.000 bezoekers, met een uitstekende reputatie in binnenen buitenland, en het moment suprême voor alle organisaties en bedrijven in de groensector die zichzelf flink in de kijker willen zetten.

Op het eerste en derde item komen we in een latere KringloopZINe zeker nog terug.

Met een toonaangevend bloemen- en plantenevenement in de Gentse binnenstad, willen de Floraliën in 2016 vooral de wisselwerking met de stad Gent versterken en het grote publiek nieuwe trends doen ontdekken en creatieve ideeën geven. Vroeger waren de Floraliën eerder een statisch stilleven. Nu kiest men resoluut voor een open parcours. De uitdagende en prestigieuze locaties in het kunstenkwartier prikkelen tegelijkertijd ook het concept: de Floraliën worden een event met interactieve belevenisfocus. Een dynamisch stadsevenement in het kunstenkwartier van Gent, met een open en groen ontdekkingsparcours tussen 4 sites (Citadelpark, Sint-Pietersplein, Leopoldskazerne, Bijloke) moet het uiteindelijke resultaat zijn. Kortom: totaal anders dan wat de Floraliën in 2010 waren …

10

Ook over de aanleg van de kringlooptuin, vertellen we liever nog niet te veel – het moet een verrassing blijven, niet waar? – , maar wat we wel al kunnen mee geven is dat zowel onze standaardthema’s aan bod zullen komen, en er sterk zal worden gefocust op stadslandbouw en het beperken van voedselverlies. Heb je zin om hieraan mee te doen? Heb je zin om de handen uit de mouwen te steken en ons in de periode van 10 april tot 19 april een dagje te komen helpen bij de aanleg van de Vlaco-kringlooptuin? Laat ons dat zeker weten. Mail je naam, adres en telefoonnummer door naar [email protected], en we nemen contact op met jou om verder af te spreken. We nemen sowieso ook nog contact op met de intercommunales om alles organisatorisch te regelen. Mede dank zij jouw inzet maken we ook van deze editie een hoogmis van de biologische kringloop. Hartelijk dank alvast.


Kort#Krachtig WORD JIJ PALINGBEEK-GIDS? De Palingbeek is een provinciaal domein in Ieper waar sinds kort alle thema’s van de biologische kringloop worden gedemonstreerd in een mooie kringlooptuin. In deze kringlooptuin zullen vanaf midden 2016 nieuwe gidsen aan de slag gaan. De provincie WestVlaanderen is op zoek naar gidsen. Voel jij je geroepen? Wil je jezelf minstens enkele dagen per jaar engageren? Stel je dan zeker kandidaat voor de (korte) opleiding! Deze opleiding omvat het volgende: • een 1ste les (introductiemoment) waarbij potentiële kandidaten worden rondgeleid in de huidige tuin. Dit moment vindt plaats op 10 oktober, van 14u tot 16u. • een 2de en 3de les (lesmomenten van telkens een volledige dag) waarbij de kringloopthema’s worden belicht die in een gidsbeurt aan bod kunnen komen. Deze lesmomenten vinden plaats op 17 oktober en 24 oktober, telkens van 9u tot 16u • een 4de lesmoment bestaat uit het geven van korte proefgidsbeurt doorheen de tuin. Dit proeflesje wordt gegeven in april 2016. Verdere details hierover krijg je in de lessen. Zin om gids te worden? Of gewoon nog even wat meer info nodig? Neem contact op met Evelyn Martens van IVVO op communicatie@ ivvo.be of 057/23 08 83.

WORD JIJ VLACO-LESGEVER? Vlaco heeft tientallen freelance-lesgevers in dienst die overal in Vlaanderen lessen (infosessies) geven over de verschillende thema’s van de Biologische Kringloop. Het gaat om lessen over:

lessen aan volwassenen? Heb je al (ruime) ervaring met bovenstaande materie? Laat het ons zeker weten via [email protected], en wij nemen snel contact met je op.


De lessen zullen normaal gezien plaats vinden in de maand november in of rond Mechelen. Het zal o.a. gaan om een introductieles, een (dag)les waarin alle essentiële items van de biologische kringloop aan bod komen en een moment waarop je als aspirant-lesgever je kwaliteiten kunt bewijzen.

WORD JIJ EEN TV-STER? Volgend jaar pakt tv-zender één uit met een nieuw programma waarin duo’s elkaar uitdagen in de moestuin en achter de kookpotten, onder het toeziend oog van Wim Lybaert. Wim zoekt voor het programma nog tweekoppige teams die niet enkel goed kunnen moestuinieren, maar met hun eigen oogst ook de lekkerste gerechten kunnen maken. Zou dat geen mooie manier zijn om kringlooptuinieren enerzijds en voedselverlies beperken anderzijds – tussen de regeltjes door – in de kijker te zetten?

• Voedselverlies en het beperken ervan • Grasbeheer in de kringlooptuin • Creatief en functioneel verwerken van snoeihout in je tuin • Vaste planten in de kringlooptuin • Thuiscomposteren en compostgebruik • Kippen houden De laatste maanden zien we dat er zich geleidelijk een verschuiving voordoet naar meer toepassingsgerichte kringloopthema’s, zoals: • Insectenhotels: hoe, wat en waarom? • Mulchen: hoe, waarmee en waarom doe ik dat • Voedselverlies beperken in de praktijk / Koken met restjes • Onderhoud tuinmaterialen, zoals spade, schop, schoffel, snoeischaar … • Soorten organische meststoffen: compost, digestaat, mest … • M²- tuinieren • Moestuinieren • Stadstuinieren • Volkstuinen, • Wijkcomposteren, • Met het compostverhaal naar scholen trekken • … Wij zijn dringend op zoek naar nieuwe lesgevers die over bovenstaande materies (betaalde) toelichtingen kunnen geven. Voel jij jezelf hiertoe geroepen? Heb je reeds ervaring met het geven van

Wim bracht Vlaanderen afgelopen zomer zijn liefde voor de moestuin al bij in zijn 1000 zonnen-rubriek ‘De vierkante eter’. Je kent hem misschien ook wel van ‘De Moestuin volgens Wim’ op Vier. Nu gaat hij met zijn eigen Eén-programma een nieuwe uitdaging aan: in de kloostertuin van de Oude Abdij van Drongen wil hij een moestuin aanleggen van 7000 m². Maar: dat kan hij niet alleen. Gebeten door koken en/of tuinieren? Zin om hieraan deel te nemen? Goesting om op die manier de biologische kringloop (impliciet of expliciet) wat te promoten? Wil je wel eens Wim ontmoeten of wil je met je kook- en/of tuinierkwaliteiten op TV komen? Schrijf je dan vlug in, en hou ons zeker op de hoogte. Wij willen je immers graag ondersteunen. Het zou hoe dan ook heel, heel, heel tof zijn! Zie http://www.een.be/programmas/een/schrijf-je-in-om-te-kweken


11

Grond-grondiger-gegrond Kunst in de tuin hoeft niet van brons te zijn, of van marmer, of van een andere duurzame stof. Een van de verrassendste bodemvondsten bij de aanleg van mijn tuin – ondertussen bijna twintig jaar geleden – was een brok ruw beton van bijna honderd kilo, een dertig centimeter diep op de plaats waar de moestuin moest gaan komen. De vorige eigenaar wist er wellicht geen raad mee; zo’n onhandelbaar ding stop je niet in de vuilbak en krijg je alleen nooit tot bij het containerpark. Begraven was wellicht toen de beste oplossing. Maar wat moest ík nu met die zware brok … Nadat ik het blok had bovengespit en het daar enkele weken had laten liggen, begon ik het eigenlijk best mooi te vinden. Voor een tuinbeeld of postmodern standbeeld had het misschien niet de goede maat, maar het had wel een duidelijke,

colofon Uitgave van Vlaco vzw Redactie:

Kristof Van Stichelen Elfriede Anthonissen

Vormgeving:

Reclamebureau Mink

Druk:

Drukkerij Buroform

V.U.:

Rudy Meeus Stationsstraat 110 2800 Mechelen

Redactie-adres: Vlaco vzw Team ThuisKringlopen Stationsstraat 110 2800 Mechelen Tel.: 015 451 370 Fax: 015 218 335 [email protected] Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen is toegelaten, mits bronvermelding.

abstracte vorm, een bruingrijs kleurtje, en het zat vol met kleine gaatjes en heel kleine keitjes. Geen symboliek, geen diepere betekenis, neutraler kon een ding niet zijn. Als blikvanger helemaal achteraan in het puntje van mijn driehoekige tuin, bleek het ding perfect te werken. Na enige tijd groeiden er planten overheen, gingen de salamanders er in schuilen en gebruikte de poes het als uitkijkpost. Na een jaar of vijf, tijdens een natte maar ook erg koude winter, vroor de steen plots helemaal kapot, in kleine brokjes, en de kleine stukjes die toen vrij kwamen kon ik wel gemakkelijk met een remorque afvoeren.


stobben op hun kop verwerkt worden, zodat de wortels naar boven wijzen en de ruimte ertussen plaats biedt aan schaduwplanten. En of dat mooi kan zijn, bewijzen volgende foto’s.

Als blikvanger in de tuin zijn in feite wel veel oude (bouw)materialen te gebruiken. Van opgegraven bakstenen kan een piekfijne ruïne gebouwd worden, van oude planken kunnen kunstige compostbakken gemaakt worden, van ramen en glas maak je een prima platte bak of mini-serre. En je kan het allemaal ook wat diepzinnig en doordacht maken. Kras een tekst in de stenen of verf een gedicht op het glas; je weet wel, zo van die teksten waar heel erg over nagedacht is. ‘Met wijn groeit het gesprek, met water groeit de tuin’. Ik zeg maar wat … Het IQ van je tuin neemt zienderogen toe. Zo’n monumentale dingen in de tuin zijn ook makkelijk te maken, van bv. een oude zandstenen drempel, een arduinen plaat of ander materiaal dat langzaam maar zeker één wordt met de natuur. Beelden en ornamenten die zich niet opdringen of plots op onverwachte plaatsen opduiken, zijn vaak nog het mooist. Incidentjes en accidentjes in de tuin. In de 19de eeuw was het trouwens eerder gebruikelijk om op landgoederen zulke romantische folietjes aan te leggen. Andersom kan natuurlijk ook. Een romantische tuin met boomwortelstronken bijvoorbeeld, of grote lappen boomschors die ergens in de tuin artistiek liggen te wezen. Op ondersteboven gelegde stronken kunnen makkelijk varens, schimmels en mossen groeien. Grillig gevormde stukken hout, dikke houtklompen waarin figuren zijn uitgekerfd, afgezaagde stammen van te groot geworden bomen … kunnen erg mooi ogen. Dat is allemaal kunstzinnig en het bespaart nog een heleboel werk ook. Wist je trouwens dat de Engelse prins Charles op zijn landgoed de grootste stompentuin van Engeland bezit? Hij gebruikte hiervoor stobben van tamme kastanjebomen die hij heeft vastgezet met metalen staven. Het geheel beplantte hij met varens, hosta’s en helleborus. De bedoeling is dat de boom-

Ook kunst met levende planten moet kunnen, toch? Snoei de haag in de vorm van kantelen of golvend of schuin in plaats van horizontaal. Of snoei ze in de vorm van een auto. Of zet planten bij elkaar zodat ze lijken op een tekening van pakweg Bert en Ernie …

Wees realistisch in je kringlooptuin, en doe iets geks. De zomer is bedoeld om eens wat anders te proberen… Een stompentuin, of een vasteplantenfiguur, of een abstract ‘ding’ horen daar zeker bij.


151581 www.mink.be

DOE EENS IETS STOMPS!

Meer halen uit de biologische kringloop

Recommend Documents