Medische Publieksacademie
Medische Publiekacademie | Medisch Centrum Leeuwarden | Leeuwarder Courant
Medische Publieksacademie
Medische Publieksacademie 22 september 2015
#mclmpa
1
Medische Publieksacademie
Beroerte of CVA: herkennen en snel handelen! Elly van der Kooi, neuroloog Wouter Schuiling, neuroloog Hans Snijder, hoofdredacteur Leeuwarder Courant, moderator
Medische Publieksacademie
?
Elly van der Kooi, neuroloog
2
Medische Publieksacademie
Beroerte of CVA • Voor de pauze – – – –
Wat is een beroerte Wat zijn de gevolgen Wat zijn de oorzaken Hoe vaak komt het voor
• Na de pauze – Hoe herken je een beroerte – Wat kan je zelf doen – Wat doen we in het ziekenhuis
Medische Publieksacademie
Wat is een beroerte • Beroerte • CVA
= =
CVA Cerebro Vasculair Accident
• Accident = • Vasculair = • Cerebro =
ongeluk bloedvaten hersenen
• CVA
ongeluk in de bloedvaten van de hersenen
=
3
Medische Publieksacademie
Wat is een beroerte Soorten ongelukken in de bloedvaten van de hersenen - Onbloedig 80% hierover deze avond ! - Bloedig 20%
Medische Publieksacademie
Wat is een beroerte •Herseninfarct: Door afsluiting bloedvat krijgt het hersenweefsel daaráchter geen voeding en zuurstof en sterft dat deel af. •TIA Lichte beroerte, een miniberoerte, waarbij een bloedstolsel (embolie) korte tijd een slagader in de hersenen afsluit, waardoor er korte tijd uitval ontstaat.
4
Medische Publieksacademie
Publieksvraag 1 • Stel …. U kunt op zaterdagavond even niet uit de woorden komen en had ook even een scheve mond. Gelukkig was dit na een half uurtje weer over.
• Wat doet u …. A. U belt direct met de dokterswacht B. U belt maandag of dinsdag met uw eigen huisarts
Medische Publieksacademie
Publieksvraag 1 • Antwoord …. A. U belt direct met de dokterswacht !
• Want …. Een TIA moet je zien als een waarschuwing! 1 op de 3 personen die een TIA heeft gehad krijgt een beroerte!
5
Medische Publieksacademie
Wat zijn de gevolgen • Lichamelijke problemen met …. – – – –
Kracht Slikken Articuleren Coördinatie
= = = =
parese gelaat, arm, been dysfagie dysartrie disbalans of ataxie
• Dit zijn de problemen die je ziet …
Medische Publieksacademie
Wat zijn de gevolgen • “Cognitieve en emotionele” problemen met …. • Dit zijn de problemen die je vaak niet direct ziet …
6
Medische Publieksacademie
Publieksvraag 2 • Hoe noemen we dit probleem?
Medische Publieksacademie
Publieksvraag 2 • Afasie
=
taalstoornis
– A – Fasie
= =
niet spreken
7
Medische Publieksacademie
Publieksvraag 3 • Hoe noemen we dit probleem?
Medische Publieksacademie
Publieksvraag 3 • Apraxie – A – Praxis
=
stoornis in doelgericht handelen
= =
niet doen / handelen
8
Medische Publieksacademie
Wat zijn de gevolgen • Agnosie – A – Gnosis
=
stoornis in herkennen
= =
(zien, horen, voelen, ruiken, eigen lichaamsdeel, gezichten, etc.) niet kennen
Medische Publieksacademie
Wat zijn de gevolgen • Neglect
=
geen of verminderde "aandacht" of waarneming voor de aangedane (meestal linker)kant: mensen "negeren" de aangedane zijde en de ruimte daaromheen.
9
Medische Publieksacademie
Wat zijn de gevolgen • • • •
Moeheid Aandacht- en concentratieproblemen Persoonlijkheidsveranderingen Sociaal gevolgen – contacten – werk – autorijden
• Depressie • En .... weer naar huis ??
Medische Publieksacademie
Wat zijn de gevolgen
*alleen mensen met CVA infarct of bloeding, TIA buiten beschouwing gelaten, gegevens van mensen die januari 2014 t/m juni 2015 een CVA kregen ** stand juli 2015, 2/3 van deze groep gaat uiteindelijk ook naar huis *** bijvoorbeeld toeristen die Friesland weer verlaten of mensen die al in instelling verblijven
10
Medische Publieksacademie
Wat zijn de oorzaken • hoge bloeddruk • hartritmestoornissen • doorgemaakt hartinfarct in het verleden • suikerziekte (diabetes mellitus) • hoog cholesterol
Medische Publieksacademie
Wat zijn de oorzaken • roken • overgewicht • weinig lichamelijke activiteit • overmatig alcoholgebruik (>2 glazen/dag) • ongezonde voeding
11
Medische Publieksacademie
Wat zijn de oorzaken • ongezonde voeding – – – –
overmatig zoutgebruik te weinig groenten te weinig fruit veel dierlijke vetten eten
Medische Publieksacademie
Wat zijn de oorzaken • langdurige stress • OSAS/ slaapapneus • andere familieleden met hart-en vaatziekten • zeldzame oorzaken
12
Medische Publieksacademie
Wat zijn de oorzaken
Proberen we in de opname uit te zoeken en aan te pakken!
Medische Publieksacademie
Hoe vaak komt het voor
Aantal opnames ivm een beroerte in MCL / 6 maanden
13
Medische Publieksacademie
Hoe vaak komt het voor
10e
Medische Publieksacademie
Teveel en .... te laat!!!
14
Medische Publieksacademie
Na de pauze ....
Wat we kunnen als we er snel bij zijn !
Medische Publieksacademie
Acute herkenning en behandeling Beroerte Wouter Schuiling, Neuroloog
15
Medische Publieksacademie
Tijdverlies is hersenverlies !!!
Medische Publieksacademie
16
Medische Publieksacademie
• Amerikaanse film Stroke Heroes Act Fast • https://youtu.be/YHzz2cXBlGk
Medische Publieksacademie
Waarom moet je er snel bij zijn? 1. Snelle diagnose - Is het geen andere aandoening: (migraine, epilepsie, lage bloedsuiker, … ) - Zuurstoftekort (ischaemie) versus bloeding 2. Zoveel als mogelijk hersenweefsel redden:
trombolyse
3. Voorkomen en behandelen van complicaties 4. Oorzaak opsporen en zo snel als mogelijk een nieuwe beroerte voorkomen 5. De functionele uitkomst maximaliseren (snel revalideren)
17
Medische Publieksacademie
4. Oorzaak opsporen en zo snel als mogelijk een nieuwe beroerte voorkomen Een TIA moet je zien als een waarschuwing! 1 op de 3 personen die een TIA heeft gehad krijgt een beroerte!
Medische Publieksacademie
Het starten van de medicamenteuze behandeling na een TIA of lichte beroerte na 1 dag in plaats van na 20 dagen
2/3
18
Medische Publieksacademie
Doel van Trombolyse
2. Zoveel als mogelijk hersenweefsel redden:
trombolyse
Medische Publieksacademie
A
B infarct
stolsel sifon
a.c.m.
C Bloeding in gebied van herseninfarct
ischemische zone
19
Medische Publieksacademie
Medische Publieksacademie
BIOCHEMISCHE PROCESSEN
PENUMBRA INFARCT tijd
20
Medische Publieksacademie
RePerfusion vol 5, 1998
Medische Publieksacademie
time = brain
Trombolyse ?
BrainCare
< 4.5 u
unit
Ademhaling, Bewustzijn en Circulatie (bloeddruk en pols) in orde? In aanmerking voor thrombolyse ?
21
Medische Publieksacademie
Er gebeurt veel op de spoedeisende hulp
Medische Publieksacademie
22
Medische Publieksacademie
Ambulance met CT in Duitsland
Medische Publieksacademie
1
aanwezigheid bloed
2
Zichtbaar zijn van stolsel (hyperdens ACM teken)
3
vroege tekens van zuurstof tekort
23
Medische Publieksacademie
2u na ontstaan symptomen
5u na thrombolyse
L
Verlamming rechts
comateus
Medische Publieksacademie
Medicijn r-tPA
0.9 mg/kg (max 90 mg) 10 % als bolus rest als infuus over 1 u
medicijn
stolsel
stolsel lost op
24
Medische Publieksacademie
Trombolyse effect NNT (aantal patienten dat men moet behandelen om 1 te vrijwaren van afhankelijkheid of overlijden)
• < 90 minuten 4 • < 180 minuten 7 • < 270 minuten 14
Medische Publieksacademie
Nieuwe ontwikkelingen
25
Medische Publieksacademie
Betere patiëntenselectie voor trombolyse Moderne techniek:
CT 2 hours
DWI 2.5 hours
CT 24 hours
Medische Publieksacademie
26
Medische Publieksacademie
• Film nieuwe behandelmethode: Solitaire™ FR revascularization device for Acute Ischemic Stroke Animation • https://youtu.be/zlQ0E29rB3k
Medische Publieksacademie
Groot Nederlands onderzoek: MR CLEAN NNT 3-4
27
Medische Publieksacademie
Groot Nederlands onderzoek: MR CLEAN • NNT 3-4 (je moet drie mensen behandelen om 1 extra onafhankelijk te krijgen) • 33% in plaats van 19% onafhankelijk (bij andere studies zelfs nog meer verschil) • Ook duidelijk verschil in kwaliteit van leven • Zelfs al verschil zichtbaar binnen 24 uur • 75% van vaten weer open (tov 33%)
Medische Publieksacademie
Hoe vaak wordt thrombolyse toegepast? Jaarlijks 41.000 mensen getroffen door beroerte 20% in aanmerking voor intraveneuze behandeling
8200 Hiervan weer 20-30% voor intra-arteriële behandeling
2000
28
Medische Publieksacademie
Hoe vaak en hoe snel wordt trombolyse gegeven (intraveneus)
• In Nederland bij 15% van de herseninfarcten • In Nederland wordt 90% binnen het uur gegeven (deur tot naald) • Gemiddelde deur tot naald tijd 38 minuten • Gemiddelde start klachten tot deur tijd 80 minuten.
Medische Publieksacademie
29
Medische Publieksacademie
Medische Publieksacademie
Film: Spaanstalige versie van FAST https://youtu.be/jZGfyIUPi0k
30
Medische Publieksacademie
Take home message
Medische Publieksacademie
Acute herkenning en behandeling Beroerte Einde; Vragen?
31
Medische Publieksacademie
Dank voor uw aandacht!
Medische Publieksacademie
Vragen en forumdiscussie
32
Medische Publieksacademie
www.mcl.nl/mpa
[email protected] #mclmpa Medische Publiekacademie | Medisch Centrum Leeuwarden | Leeuwarder Courant
Medische Publieksacademie
33