Medische Publieksacademie
Medische Publiekacademie | Medisch Centrum Leeuwarden | Leeuwarder Courant
Medische Publieksacademie
Medische Publieksacademie Aan de winnende hand Borstkanker 27 oktober 2015 Welkom! #mclmpa
1
Medische Publieksacademie
Borstkanker – aan de winnende hand Marloes Emous, oncologisch chirurg Hiltje de Graaf, internist-oncoloog Hans Willems, redacteur Leeuwarder Courant, moderator
Medische Publieksacademie
Behandeling van borstkanker Marloes Emous Oncologisch chirurg
2
Medische Publieksacademie
Inhoud Wat is borstkanker? Wat gebeurt er op mammapoli? Diagnostiek Lokale/regionale behandeling
Medische Publieksacademie
Wat is borstkanker? Kanker die zich in borstklierweefsel ontwikkelt Ongewone celdeling Woekering Erfelijk versus spontaan
3
Medische Publieksacademie
Verschillende soorten 1 Vanuit de melkgangen (ducten) Voorloper = DCIS (ductaal carcinoom in situ)
Kanker = IDC (invasief ductaal carcinoom)
Medische Publieksacademie
Verschillende soorten 2 Vanuit de melkklieren (lobules) Voorloper = LCIS (lobulair carcinoom in situ)
Kanker = ILC (invasief lobulair carcinoom)
4
Medische Publieksacademie
Eventuele verspreiding Kanker in de borst
Uitzaaiing naar oksel
Uitzaaiing rest lichaam
Medische Publieksacademie
Behandeling
hormoontherapie
operatie
radiotherapie
chemotherapie
immunotherapie
5
Medische Publieksacademie
Hoe vaak? Meest voorkomende kanker bij vrouwen 2011: 14.000 vrouwen in NL borstkanker
2011: 83 mannen
Medische Publieksacademie
Screening Kans dat vrouw borstkanker krijgt 12-13% Niet voor 25 jaar, piek 50-75, daarna afname Screening 50-75 jaar Door screening prognose verbeterd (meer vroegdetectie)
6
Medische Publieksacademie
DIAGNOSTIEK
Medische Publieksacademie
Mammapoli eerste bezoek • Manieren van verwijzing BOB Direct verwezen
• Afspraak bij: Verpleegkundig specialist/chirurg radioloog
7
Medische Publieksacademie
Mammapoli eerste bezoek • Anamnese Hoe lang Waar Tepeluitvloed Familie Voorgeschiedenis Hormoongebruik
• Lichamelijk onderzoek
Medische Publieksacademie
Mammapoli eerste bezoek Radiologie • • • •
Mammogram Echografie Biopt tumor Echo oksel + evt punctie
Hierna retour mammapoli: bespreking radiologie
8
Medische Publieksacademie
Mammapoli Vervolgbezoek Uitslag Aanvullende onderzoeken Bij kalkspatjes biopt obv mammogram MRI PET-CT
Voorlopig behandelplan
Medische Publieksacademie
MDO (multidisciplinair overleg) Chirurg Verpleegkundig specialist Radioloog Patholoog Internist-oncoloog Radiotherapeut Plastisch chirurg
9
Medische Publieksacademie
BEHANDELING
Medische Publieksacademie
Volgorde Volgorde behandeling afhankelijk van Grootte tumor Uitzaaiingen Patiëntkarakteristieken
10
Medische Publieksacademie
Chirurgische behandeling Behandeling borst Informatie over oksel
Medische Publieksacademie
Chirurgische behandeling borst Afhankelijk van Grootte tumor Grootte van de borst Positie tumor Wens van patiënt
11
Medische Publieksacademie
Chirurgische behandeling borst Vroeger altijd ablatie Ontwikkeling borstsparende therapie: Balans tussen oncologie en cosmetiek Methoden om minder weefsel rondom de tumor weg te halen, met minder kans om tumor achter te laten Methoden om de borst minder te beschadigen en de natuurlijk vorm de behouden
Medische Publieksacademie
Borstsparende therapie (BST) Alleen tumorverwijdering niet veilig BST veilig , mits ook radiotherapie
Borstsparend betekent nu: operatie + radiotherapie
12
Medische Publieksacademie
BST welke voorwaarden Borstkanker < 5cm Voorstadium borstkanker < 5 cm Grotere tumoren > 5cm na chemotherapie < 5cm Geen eerdere bestraling
Medische Publieksacademie
Borstsparende therapie de patiënt heeft keuzevrijheid
Voordelen
Nadelen
Cosmetisch Psychologie Lichamelijk Korte opnameduur
Bestraling is tijdrovend en belastend Er is een (zeer kleine) kans dat de tumor terugkomt in de borst Grotere kans op een tweede operatie
13
Medische Publieksacademie
Borstsparende therapie • Oncologische ruime resectie • Voorkomen van tweede operatie aan de borst • Cosmetisch fraai resultaat
Medische Publieksacademie
Indien niet voelbaar: Jodiumzaadje
14
Medische Publieksacademie
Jodiumzaadje
Medische Publieksacademie
Oncoplastische chirurgie
15
Medische Publieksacademie
Oncoplastische chirurgie
Medische Publieksacademie
Het cosmetisch resultaat na operatie pas echt te beoordelen na radiotherapie
16
Medische Publieksacademie
Ablatie Mutilerende operatie Afhankelijk van nabehandeling met geen, directie of uitgestelde reconstructie Indien bestraling: liever geen directe reconstructie Of uitgestelde reconstructie mogelijk is hangt af van aantal factoren
Medische Publieksacademie
17
Medische Publieksacademie
Plastische chirurgie Volume tumor tov volume borst Tumoren aan binnenzijde van borst
Tegelijkertijd reductie Ablatie
Medische Publieksacademie
Aantallen OCL-MCL 2014 191 patiënten geopereerd 158 met borstkanker 33 met voorlopercellen (DCIS)
18
Medische Publieksacademie
Aantallen OCL-MCL 2014 87% is borstsparend behandeld Van patiënten die een ablatie ondergingen: 15% van patiënten met kanker directe reconstructie. 62% van patiënten met DCIS een directe reconstructie
Medische Publieksacademie
Take home message Multidisciplinair Meestal borstsparend met of zonder plastisch chirurg (+ altijd radiotherapie) Indien ablatie: geen, primaire of uitgestelde reconstructie
19
Medische Publieksacademie
Pauze
Medische Publieksacademie
Borstkanker en de rol van de internist-oncoloog Hiltje de Graaf , internist-oncoloog Oncologisch Centrum Leeuwarden
20
Medische Publieksacademie
Wie bepaalt bij borstkanker met u de medicijnbehandeling? Op het OCL gespecialiseerde internisten: internist-oncologen. Hoofdbehandelaar na de mammachirurg
Medische Publieksacademie
Wie heeft de ziekte? Iedereen kan dit zijn.
21
Medische Publieksacademie
Wat is het stadium van de ziekte?
Medische Publieksacademie
Wat zijn de tumoreigenschappen 1) 2) 3) 4)
Hormoongevoelig HER2NEU positief Triple Negatief (TN) Genetisch: BRCA1/2
22
Medische Publieksacademie
Wat is de toekomstverwachting
80% van de borstkankerpatiënten geneest
Medische Publieksacademie
Welke medicijnen? Hormonaal of endocrien Chemotherapie Immunotherapie/ Doelgerichte medicatie Ondersteunende medicamenten
23
Medische Publieksacademie
Hoe gaat de behandeling? Infuus of tabletten
Medische Publieksacademie
De casemanager bij de behandeling Oncologieverpleegkundige, Trialverpleegkundige of Verpleegkundig Specialist
24
Medische Publieksacademie
Wie treft u rond de behandeling? Een multidisciplinair team
Medische Publieksacademie
Wie helpt als je weer thuis bent?
25
Medische Publieksacademie
Bijwerkingen
Medische Publieksacademie
Misselijkheid en braken Bij de meeste mensen goed onder controle
26
Medische Publieksacademie
Koorts en infecties
Medische Publieksacademie
Haaruitval Bij veel chemotherapiemiddelen vooral bij combinatie van middelen
27
Medische Publieksacademie
Gewichtsverandering Meestal gewichtstoename
Medische Publieksacademie
Vermoeidheid meest voorkomende klacht
30% vd mensen vindt tijdens genezende behandeling, dat dit in ernstige mate aanwezig is. Relatie met depressieve klachten en ziekte zelf. Verhogen lichaamsbeweging helpt moeheid te bestrijden.
28
Medische Publieksacademie
Wanneer is iets een bijwerking? Klachten zijn niet altijd bijwerkingen !
Medische Publieksacademie
Om te weten of een klacht een bijwerking is
29
Medische Publieksacademie
Waarom onderzoek? MCL is een STZ-ziekenhuis met een oncologisch centrum. Leren over behandelingen. Eerder veelbelovende middelen. Zoeken naar minder bijwerkingen. Voor de toekomst en andere mensen met kanker.
Medische Publieksacademie
Voorbeelden wetenschappelijk onderzoek Voor de operatie starten met chemotherapie : neoadjuvant: TRAIN II studie en DIRECT studie
30
Medische Publieksacademie
Voorbeelden wetenschappelijk onderzoek Erfelijkheid en familiaire belasting: FaMRIsk studie Registratiestudie voor mannen en zwangere vrouwen met borstkanker
Medische Publieksacademie
Kijk op kanker.nl en BOOG studies
31
Medische Publieksacademie
Wat na de behandeling? Follow up zolang medicatie gegeven wordt. Zoeken naar alarmsignalen. Hoofdbehandelaar en schema met afspraken wie wat wanneer doet.
Medische Publieksacademie
Oncologisch Centrum Leeuwarden sinds 2001 samenwerking op niveau
32
Medische Publieksacademie
Dank voor uw aandacht!
Medische Publieksacademie
Vragen en forumdiscussie Hiltje de Graaf, internist-oncoloog Marloes Emous, oncologisch chirurg Roelie la Roi, oncologieverpleegkundige, Marije Smittenberg, plastisch chirurg Wilma Smit, radiotherapeut
33
Medische Publieksacademie
www.mcl.nl/mpa
[email protected] #mclmpa Medische Publiekacademie | Medisch Centrum Leeuwarden | Leeuwarder Courant
Medische Publieksacademie
34