Medicatie bij atherosclerose Yvette Henstra Verpleegkundig Specialist Vasculaire Geneeskunde OLVG
Wat heeft de patiënt?
• Cerebrovasculair lijden • Perifeer arterieel vaatlijden • Coronairlijden
Inhoud
• Trombocytenaggregatieremmers • Lipidenverlagende middelen • Antihypertensiva
Trombocytenaggregatieremmers Werking:
•
voorkomt het samenklonteren van bloedplaatjes
acetylsalicylzuur of carbasalaatcalcium 100 mg 1 dd persantin/dipyridamol 200 mg 2 dd 1 Bijwerkingen: blauwe plekken , maagklachten, hoofdpijn Opmerkingen: • Bij hoofdpijn acetylsalicylzuur Ascal 100 mg, Persantin halveren of geheel staken • Géén bloedverdunners! Geen noodzaak tot staken bij ingrepen
Trombocytenaggregatieremmers Plavix (clopidogrel) 75 mg 1 dd
• onverdraagzaamheid acetylsalicylzuur • kleine stents • re-occlusies Bijwerkingen: maagklachten, rash,verlengde bloedingstijd Opmerkingen: • staken vóór ingrepen • pas op bij NSAID’s
Lipidenverlagende middelen
• Statines • Cholesterolabsorptieremmers • Fibraten
Statines •
ongeacht de hoogte van het (LDL)-cholesterol
• Werking: 1.Gunstige werking op endotheel 2.Verlaging LDL •
simvastatine 40 mg 1 dd
•
Bijwerkingen: buikpijn, obstipatie, (verspringende) myopathie
Bijwerkingen simvastatine • • •
Medicatie stoppen en herstarten zodra klachten geheel over zijn Medicatie halveren en langzaam opbouwen Switchen naar atorvastatine (lipitor®) 20 mg of rosuvastatine (crestor®) 10 mg of pravastatine (selektine®) 40 mg fluvastine 40 mg
•
Toevoegen Q10
Opmerkingen; • Controle lipiden • Controle CK • Bij optreden nieuwe events streven naar LDL < 1,8 mmol/l
Cholesterolabsorptieremmers •
Indicatie: als aanvulling op de behandeling van hypercholesterolemie
•
Werking: remt de opname van cholesterol uit de dunne darm
• • •
Verlaging totaal - en LDL-cholesterol Zeer kleine daling TG Zeer lichte stijging HDL
•
Voorbeeld: ezetimibe (Ezetrol®) 10 mg 1 dd
Bijwerkingen: hoofdpijn, vermoeidheid, maag – darmstoornissen, flatulatie
Fibraten Indicatie: verhoogde triglyceriden Werking: niet geheel bekend • daling TG • daling LDL – en totaal cholesterol • verhoging HDL Voorbeeld ciprofibraat (Modalim®) 100 mg 1dd Bijwerkingen: maag - darmstoornissen
Secundaire preventie medicatie
9
8
R R (relatieve ratio)
7
6
beroerte coronaire hartziekte
5
4
3
2
1
0 <112
112-117 118-120 121-124 125-128 129-131 132-136 137-141 142-150
systolische bloeddruk (in mmHg)
³ 151
Antihypertensiva
• groepen en combinatiepreparaten met gemiddeld een vergelijkbaar effect
• bij onvoldoende resultaat:overschakelen naar andere groep
• combinatietherapie verdient de voorkeur • bij onbekende bijwerking: stop één middel tegelijk
Thiazidediuretica Werking: verlaging perifere vaatweerstand door chronische natriumonttrekking Prima te combineren met medicatie uit de andere groepen voorbeelden: hydrochloorthiazde (Esidrex®) chloortalidon (Hygroton®) idapamide (Fludex®) Bijwerkingen: verstoring electrolyten (droge mond, tintelingen, vermoeidheid, spierkrampen) hyponatriëmie, hypokaliëmie, jicht (behalve idapamine), kans op glucose-intolerantie
Bètablokkers Werking: afname druk op vaatwanden, vermindering van het hartminuutvolume, afname Angina Pectoris Bijwerkingen: afname hartminuutvolume, vermindering perifere circulatie, vernauwing bronchiolen, verminderende inspanningstolerantie voorbeelden: metoprolol (Selokeen®) 50, 100 of 200 mg atenolol (Tenormin®) 25, 50 of 100 mg nebivolol (Nebilet®) 5 mg Opmerkingen: • nebivolol geeft minder vasoconstructie • gefaseerd afbouwen
ACE-remmers ACE zorgt voor: angiotensine I angiotensine II waardoor vernauwing bloedvaten en stimulatie vorming aldosteron (vasthouden water & natrium) ACE-remmers onderdrukken deze processen en remmen afbraak vaatverwijdende bradykinine waardoor vasodilatatie snelle bloeddruk daling Bijwerkingen: kriebelhoest, stijging kreatinine en kalium, duizeligheid, angio-oedeem, bij reeds aanwezige vernauwing nierarterie verdere afname nierfunctie voorbeelden: lisinopril (Zestril®) 10 mg enalapril (Renitec®) 10 mg
Angiotensine Receptor Blokkers (ARB’s) Werking: gelijk aan ACE-remmer maar op andere plek, geen invloed op bradykinine, geven snelle bloeddrukdaling Bijwerkingen: duizeligheid, stijging kreatinine en kalium Bij reeds aanwezige stenose: verdere afname nierfunctie voorbeelden: losartan (Cozaar®) 50,100 mg candesartan (Atacand®) 4, 8, 16, 32 mg irbesartan (Aprovel®) 150, 300
Calciumantagonisten Werking: remming instroom calcium in de cel waardoor verwijding vaatwand Bij ouderen 1e keus Bijwerkingen: flushes, perifeer oedeem, vermoeidheid, hartkloppingen, AP-klachten Voorbeelden: nifedipine (Adalat®) 30, 60, 90 mg amlodipine (Norvasc®) 5 of 10 mg lercanidipine (Lerdip®) 10 mg barnadipine (Cyress®) 10 mg
Hartfalen Ouderen
Jicht
Negroïden Systolisch
Metabool syndroom
Coronarialijden
ACE-I-intolerantie
Hartfalen Tachycardie
Asthma/COPD
Hyperkaliëmie
Geleidingsstoornissen
Nierarteriestenose
Perifeer vaatlijden Angina Pectoris Ouderen
Systolisch
(Negroïden)
Hartfalen
Coronarialijden
Hartfalen
Hyperkaliëmie
Nefropathie
(Diabetes)
Nierarteriestenose
CONCLUSIES
• Goede uitleg cruciaal voor compliance
• Middel moet bij de patiënt passen
