Marktconsultatie Vernieuwing Uitvoering Natuurontwikkeling IJsselmeergebied
Rijkswaterstaat IJsselmeergebied zoekt marktpartijen die mee- en vooruitdenken voor nu en in de toekomst 10 oktober 2008
Marktconsultatie Vernieuwing Uitvoering Natuurontwikkeling IJsselmeergebied Rijkswaterstaat IJsselmeergebied zoekt marktpartijen die mee- en vooruitdenken voor nu en in de toekomst
10 oktober 2008
........................................................................................
Colofon Uitgegeven door: Rijkswaterstaat IJsselmeergebied
Informatie: Telefoon: Fax:
Ernst Rijsdijk 0320 297 362 0320 299 102
Uitgevoerd door:
Maureen de Munck - van de Luijtgaarden
Opmaak:
Datum:
10 oktober 2008
Status:
Definitief
Versienummer:
0.7
3
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Inhoudsopgave ........................................................................................
1. 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
Marktconsultatie Vernieuwing uitvoering Natuurontwikkelingsprojecten 5 Inleiding en compacte leeswijzer 5 Doel en doelgroep 6 Vraagstelling 7 Juridische en procedurele aspecten rond marktconsultatie 7 Inrichting en vormgeving marktconsultatie 8 Planning 8
Bijlage A
Procedure inschrijving Marktverkenning 10
Bijlage B
Registratieformulier deelname marktconsultatie 11
Bijlage C
Vragenlijst: 12
Bijlage D
Scenario 14
Bijlage E
Scope & Natuurontwikkelingsprojectenlijst 16
4
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
1. Marktconsultatie Vernieuwing uitvoering Natuurontwikkelingsprojecten 1.1
Inleiding en compacte leeswijzer
De komende jaren (2009-2015) wordt in het IJsselmeergebied een groot aantal natte natuurontwikkelingsprojecten gerealiseerd, variërend van aanleg van ondiepe zones, diepe putten en vispassages tot waterbodemsanering. Rijkswaterstaat IJsselmeergebied heeft op dit moment onvoldoende capaciteit om deze natuurprojecten op de ‘traditionele’ wijze uit te voeren en wil de uitvoering hiervan anders gaan aanpakken.
Centrale vraag: Op welke wijze kan de Natuurontwikkeling in het IJsselmeergebied uitgevoerd worden, waarbij de markt een deel van de regie rol van Rijkswaterstaat Dienst IJsselmeergebied op zich neemt en de omgeving in een zo vroeg mogelijk stadium wordt betrokken?
Het resultaat is: een werkwijze samen met marktpartijen en medebeheerders, waarmee de aanleg en beheer van Natte Natuur efficiënt en effectief kan worden uitgevoerd, waarbij aandacht is voor: •
• •
Optimale marktwerking (ook met internationale partijen) Een pakket met de minste transactie kosten voor de opdrachtgever, afgestemd op de wensen van de markt; Optimalisaties in tijd en techniek Zoveel mogelijk procesintegratie; Transparantie Markt vroegtijdig inschakelen en naar hen de wensen van belanghebbenden (gebruikers, omwonenden) en die van onze partners (Provincies, Staatsbosbeheer, Waterschappen, Dienst Landelijk Gebied) kenbaar maken.
Om deze marktbenadering voor alle partijen zo optimaal mogelijk in te vullen wil Rijkswaterstaat nagaan of er draagvlak is voor een dergelijke marktbenadering. In dit document wordt aangegeven waarom voor een marktconsultatie is gekozen, wordt de scope van het werk belicht en uiteengezet hoe de procedure voor de marktconsultatie verloopt.
5
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
1.2
Doel en doelgroep
Het doel van de marktconsultatie is, voorafgaand aan de formele aanbestedingsprocedure wederzijds, vrijblijvend, met volledige openbaarheid en zonder verplichtingen de mogelijkheden voor aanbesteding van het totaalpakket aan natuurontwikkelingsprojecten te bespreken. Daarvoor zal Rijkswaterstaat IJsselmeergebied de haalbaarheid van- en animo voor het voorgestelde scenario peilen. Uiteindelijk zal een andere aanpak van natuurontwikkelingsprojecten de volgende doelen voor Rijkswaterstaat IJsselmeergebied moeten dienen: •
• •
Verbetering van de projectbeheersing door vroegtijdige inschakeling van stakeholders, partners en de markt en tijdige onderkenning van kansen en bedreigingen; Innovatieve oplossingen voor ontwerp, uitvoering en beheer van natuurontwikkeling in samenwerking met marktpartijen; Het faciliteren van de aanleg en het beheer van natte natuur zorgt ervoor dat de scope voor de marktpartijen breder wordt.
Ambitie: Een werkwijze samen met marktpartijen en medebeheerders, waarop de aanleg en beheer van Natte Natuur efficiënt en effectief kan worden uitgevoerd.
De doelgroep bestaat uit (inter)nationale bedrijven (aannemers en ingenieursbureaus), werkzaam in de natte waterbouw met deskundigheid in de deelmarkt Natuurontwikkeling, met ervaring in D&C werken (of gelijksoortig) en projecten waarbij meerdere fasen (planvorming tot realisatie) tot de opdracht hoorden. Maar ook bedrijven met ervaring op het gebied van projectmanagement en projectontwikkeling (adviesbureaus en projectontwikkelaars).
6
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
1.3
Vraagstelling
In hoofdlijnen zal de marktconsultatie zich richten op de volgende vraagstukken: • Verkennen van de mogelijkheden voor het inschakelen van marktpartijen om de uitvoering van Natuurontwikkeling in het IJsselmeergebied vorm te geven; Mogelijk ontwikkelen van nieuwe contractvormen in dialoog met de markt; o Integreren en opschalen van contracten; o Inkopen op basis van meerjarige programmering; • Vroegtijdig gebruiken van de (denk)kracht van de markt bij oplossingsrichting, logische bundeling van projecten en inbedding in de omgeving; • Het omgevingsmanagement wordt deels door de marktpartij uitgevoerd.
Uitgangspunten die gehanteerd worden bij de aanleg en beheer van natte natuur zijn: • De marktpartijen worden gestimuleerd vernieuwende ideeën aan te dragen; • De marktpartijen zijn vrij om de natte natuurprojecten in de tijd gezien in te vullen, maar uiterlijk december 2015 moet de overdracht aan de beheerder zijn afgerond; • Het heeft de voorkeur om beheer en onderhoud in één keer te regelen, zonder periodieke nazorg; • De toekomstig beheerder doet actief mee vanaf de planvorming.
1.4
Juridische en procedurele aspecten rond marktconsultatie
De marktconsultatie maakt géén deel uit van de aanbestedingsprocedure. Het al dan niet meedoen aan de marktconsultatie heeft dan ook geen consequenties (voor- of nadeel) voor een eventuele latere aanbesteding. Er kunnen ook geen rechten uit de informatie die is verstrekt in de marktconsultatie ontleend worden. De informatie uit de marktconsultatie kan immers aanzienlijk afwijken van informatie die later wordt verstrekt ten behoeve van de aanbestedingsprocedure.
7
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
1.5
Inrichting en vormgeving marktconsultatie
Uitnodiging: Aanmelding: Vormgeving:
geschiedt openbaar via o.a. de aanbestedingskalender. per e-mail
[email protected] interactieve mondelinge bijeenkomst
Iedere deelnemende marktpartij wordt gevraagd vooraf een aantal vragen te beantwoorden, zie tevens bijlage C. De beantwoording van deze vragen dient bij de registratie van deelname overhandigd te worden aan Rijkswaterstaat. De vragen zijn gegroepeerd rond de eerder aangegeven ambitie: “Een werkwijze samen met marktpartijen en medebeheerders, waarop de aanleg en beheer van Natte Natuur efficiënt en effectief kan worden uitgevoerd”. In de ochtend sessie van de marktconsultatie zal naar aanleiding van het geschetste scenario in bijlage D een discussie gevoerd worden. Uitkomst van deze discussie is een aantal aanbevelingen van de markt aan Rijkswaterstaat. De aanbevelingen zullen zich richten op: 1. Marktbenadering 2. Procesintegratie en/of bundeling 3. Omgevingsmanagement door de markt. Na de lunch zal in de middag sessie feedback gegeven worden door een aantal belangenorganisaties. De feedback zal zich richten op omgevingsmanagement: 1. Communicatie naar omgevingspartijen. 2. Samenwerken met belangenorganisatie om tot een breed gedragen oplossing te komen. Van de dag zal een verslag en eindrapport gemaakt worden, die op de aanbestedingskalender gepubliceerd zullen worden.
1.6
• • • •
8
Planning Bekendmaking marktconsultatie op de aanbestedingskalender: 24 oktober 2008; Sluiting inschrijving termijn: 14 november 2008 om 16:00h; Bijeenkomsten marktconsultatie: 21 november 2008; Verslag en evaluatie bijeenkomst marktconsultatie: 12 december 2008.
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Marktconsultatie: 21 november, Smedinghuis, 09.00 – 17.00 08:30
Inloop, naamkaartjes, ontvangst met koffie
09:00
Opening, welkom door de dagvoorzitter Directeur Wegen en Verkeer – mevr. drs. M. van den Hark
09:30
Doel, context en ambitie, door projectleider dhr. ir. E. Rijsdijk
10:00
Discussie met de marktpartijen aan de hand van gestelde ambitie en doelen, door discussie leider dhr Drs. H. Zondag.
12:30
Samenvatting en conclusie discussie
13:00
Lunch.
14:00
Feedback door de vijf ‘groene’ belangenorganisaties op de conclusies en aanbevelingen uit het ochtend programma
15:30
Samenvatting en conclusies naar aanleiding van feedback “groenen”.
16:00
Afsluiting en borrel
9
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Bijlage A
Procedure inschrijving Marktverkenning
......................................................................
Om deel te nemen aan de marktconsultatie moet de deelnemer zich inschrijven met behulp van bijgevoegd registratieformulier (zie bijlage B). De deelnemende partijen dienen ook een reactie te geven op de vragenlijst (bijlage C). Dit moet tegelijkertijd met de registratie worden toegezonden. De volgende procedure dient te worden aangehouden voor inschrijving: Inschrijvingen kunnen schriftelijk worden ingediend op het volgende adres: Rijkswaterstaat IJsselmeergebied t.a.v. afdeling Inkoopondersteuning kantooradres: Zuiderwagenplein 2, 8224 AD Lelystad postadres: Postbus 600, 8200 AP Lelystad of per e-mail:
[email protected]. Inschrijvingen dienen uiterlijk op 14 november 2008 om 16.00 uur te zijn ingediend bij de hierboven genoemde dienst. Het wordt ook aanbevolen de website www.aanbestedingskalender.nl regelmatig te checken.
10
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Bijlage B
Registratieformulier deelname marktconsultatie
....................................................................
Onderneming/penvoerder Informatie over de onderneming of penvoerder (in geval van inschrijving van een consortium):
Naam bedrijf / organisatie Organisatievorm (BV, NV, etc.): Handelsnaam: Straatnaam & huisnummer / postbus: Postcode: Plaats: Land: Registratienummer (Kamer van Koophandel / plaats): Beschrijving van statutair doel en de producten en/of diensten van de onderneming:
Contactpersoon: Naam contactpersoon: (de contactpersoon dient bevoegd te zijn als belangrijkste contactpersoon op te treden voor het consortium / de onderneming tijdens de marktconsultatie) Functie: Telefoonnummer: Faxnummer: E-mailadres:
Verwijderd: ¶
11
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Bijlage C
Vragenlijst:
....................................................................
Iedere deelnemende marktpartij wordt gevraagd vooraf onderstaande vragen te beantwoorden. De beantwoording dient samen met de inschrijving worden ingediend. Ad) SCOPE • Hoe kan RWS de toekomstige Natuurontwikkelingsprojecten het beste vormgeven? a.) In zijn geheel b.) Gebundeld naar typemaatregel c.) Gebundeld naar lokatie En waarom?; • Welke aspecten van omgevingsmanagement kunnen de marktpartijen op zich nemen? a.) Vergunningproces b.) Communicatie naar omgevingspartijen c.) Conditioneringsonderzoek d.) Samen met belanghebbenden tot een gedragen oplossing komen. En waarom?; • Hoe kunnen we een en ander optimaliseren in het proces teneinde de gestelde mijlpaal van “Oplevering in 2015” te halen? Ad) SELECTIECRITERIA • Wat voor een marktpartijen denkt u nodig te hebben, teneinde het voorgestelde scenario te kunnen realiseren? Met andere woorden: met welke marktpartijen denkt u samen te gaan werken en in welke vorm? Ad) CONTRACTVORM • Wat is nodig om een goede offerte te kunnen doen (welke basis informatie nodig)? • Hoe kan RWS de voorgestelde scenario in één contract vormgeven a.) E&C b.) D&C c.) DBM? En waarom? • Op welke wijze kan de markt planvorming en realisatie het beste integreren, rekening houdend met de verschillende Go No - Go momenten per fase? • Op welke wijze kan de markt in staat (externe) kwaliteitsborging organiseren, zodat de RWS-inzet minimaal kan zijn? Ad) BEHEER EN ONDERHOUD • Welke toegevoegde waarde denkt de markt te hebben in de fase van “Beheer & onderhoud”?
12
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
•
13
Op welke wijze denkt de markt het “Beheer & Onderhoud” na 2015 met Staats Bosbeheer vorm te geven? En waarin kunnen we elkaar versterken?
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Bijlage D
Scenario
....................................................................
Wat zijn de voor- en nadelen van onderstaand scenario in de ogen van de marktpartijen ? Scenario Vernieuwing Natuurontwikkeling IJG: Er is een groot aantal maatregelen wat deel uit maakt van het uit te voeren pakket (tabel 1). Dit zijn de maatregelen voor Kaderrichtlijn Water uit het Beheerplan voor de rijkswateren, randstad-urgent programma en nationale ambitie. RWS IJG werkt samen met andere overheden om diverse natuurontwikkelingsprojecten op de markt brengen, waarbij zoveel mogelijk gebundeld en geïntegreerd wordt. Waarbij de markt verantwoordelijk is voor Ontwerp, Voorbereiding, Uitvoering en Onderhoud gedurende 5 jaar. RWS IJG heeft samenwerkingsverbanden met diverse belangenorganisaties voor het beheer van deze natuur:
Clustering Vispassage: regionale wateren * Vispassage: rijkswateren Waterbodemsanering * Markermeer Ondiepe zones
Tabel 1: Clustering van maatregelen die de komende jaren uitgevoerd moeten worden Aantal < Aantal > Omvang (M€) €) Uitvoering 2016 2016 26 24 5 + p.m. Financieringsovereenkomst met (8) Waterschappen 5 1 5 RWS 5
0
55
3 3
1 3
50 45
Financieringsovereenkomst (3) gemeenten; (2) RWS RWS RWS •
Behoren niet tot deze scope.
1. De marktconsultatie focust zich op de maatregelen die eind 2015 gereed moeten zijn; 2. Samenwerking met andere overheden: een aantal maatregelen realiseert RWS door financieringsovereenkomsten met andere overheden aan te gaan (vispassages met regionale wateren en enkele waterbodemsaneringsprojecten); 3. Bundeling naar product, met RWS als opdrachtgever: a. Vispassages tussen Rijkswatereren, b. Markermeer, c. Verondiepingen / Luwe zones, 3. Integratie van de diverse projectfasen: Planvorming tot en met realisatie in één contract; 4. Contractvorm: Design, Build, Maintain (5 jaar); 5. De markt is verantwoordelijk voor het pakket omgevingsmanagement: Behapt het totale vergunningproces, verzorgt de communicatie naar omgevingspartijen, regelt het conditioneringsonderzoek en komt samen met belanghebbenden tot een gedragen oplossing;
14
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Met opmaak: opsommingstekens en nummering
6. De Markt is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de Luwe Zones in samenwerking met Staatsbosbeheer; 7. De markt is verantwoordelijk voor het verwerven en inrichten van het landelijk gebied en werkt hiervoor samen met Dienst Landelijk Gebied van het ministerie van LNV.
15
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Bijlage E
Scope & Natuurontwikkelingsprojectenlijst
...................................................... Aanleiding De Kaderrichtlijn Water heeft tot doel waterlichamen in een goede toestand te brengen en te houden. Daarvoor is een aantal (in het IJsselmeergebied) inrichtingsmaatregelen nodig. Deze zijn in 2007 beoordeeld op criteria als haalbaarheid, betaalbaarheid en kosteneffectiviteit. Vervolgens is het maatregelenprogramma voor Rijkswaterstaat ambtelijk vastgesteld door de stuurgroep Beheerplan voor de Rijkswateren (BPRW). Onder Natuurontwikkelingsprojecten wordt hier verstaan: de maatregelen uit het Voorkeursalternatief Kaderrichtlijn Water, Natuurlijker Markermeer en IJmeer. Studieprojecten, zoals het project Autonoom Neergaande Trend (doelen Natura2000), behoren daar niet toe. Relatie met andere projecten De projecten in het Markermeer (www.markermeerijmeer.nl), die mogelijk onder het project NMIJ geschikt worden, vormen de directe aanleiding voor Rijkswaterstaat IJsselmeergebied om de aanbesteding en uitvoering van natuurontwikkelingsprojecten voor de toekomst goed te regelen. Waar nodig, mogelijk en efficiënt wordt tevens op eventuele overlappingen met andere RWS projecten (zoals Vaargeul IJsselmeer – Meppel en versterking Houtribdijk) gelet. Bij Rijkswaterstaat Waterdienst wordt momenteel het uitvoeringsprogramma KRW vormgegeven. Op de onderdelen ‘markt’ en ‘RWS-organisatie’ zal kennis en ontwikkelingen zoveel als wenselijk worden gedeeld. Maatregelen In totaal zijn de aanlegkosten van alle maatregelen geraamd op ca. 160 M€ (dit is een indicatief bedrag). Alle maatregelen kunnen in de volgende groepen worden onderverdeeld: - Diepe putten, teneinde zwevend stof in het water af te vangen, zodat het water helderder wordt; - Luwe zones, ten behoeve van de ontwikkeling van waterplanten; - Moerasgebieden, teneinde de ontwikkeling van oeverplanten te stimuleren; - Vispassages, om kunstwerken migreerbaar voor vis te maken. Aandachtspunten. • Communicatie met stakeholders: De toekomstig beheerder moet tijdig bij het project betrokken zijn • Raakvlakken met uitvoering van natte natuurprojecten door derden • Verkenning van samenwerkingsmogelijkheden 1. met Staatsbosbeheer; 2. met Dienst Landelijk Gebied; 3. met Waterschappen en Gemeenten.
16
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Type projecten
NB: Dit is een indicatieve lijst! Het definitieve programma zal ttz in het MIRT projectenboek worden opgenomen
17
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling
Geografisch gebied Het IJsselmeergebied omvat het IJsselmeer, Markermeer en de randmeren. Het IJsselmeergebied is gelegen in de Provincies NoordHolland, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Fryslan en Flevoland.
18
Marktconsultatie Vernieuwing Natuurontwikkeling