11e jaargang, nummer 1 februari 2013
Bouwen en wonen in Rotterdam pagina 4-11
Marco Florijn over zorg dichtbij pagina 12-13
Wat gebeurt er met de deelgemeenten pagina 14
agenda Voor alle info: Partij van de Arbeid Willem Smalthof 95 3031 NM Rotterdam 010 412 23 06
[email protected] kijk iedere dag op www.pvdarotterdam.nl en blijf op de hoogte
Dinsdag 5 maart 19.45 uur
Maatschappelijk debat: Toekomstvisie aantrekkelijke stad. Hoe kunnen we mensen verleiden om in de stad te blijven of te komen wonen? Met o.a. Wytze Patijn, Young EDBR, woningcorporaties en Hamit Karakus. Gesprekleider Stef Fleischeuer Op unieke lokatie: de drijvende paviljoens Rijnhaven, bij metrostation Wilhelminaplein
Dinsdag 12 maart 19.30 uur
Jaarvergadering Agenda: o.a. route 2014, profiel raadsleden. jaarverslag ombudsteam, jaarrekening Rubroek, Goudseplein 245
Donderdag 14 maart 10.30 uur Rotterdamse Adviesgroep Ouderen
Woensdag 1 mei Spiekmanlezing
Inloopspreekuur Ombudsteam maandagavonden van 19.00-21.00 uur in de even weken Wil je de uitnodiging en de stukken voor de ledenvergadering en/of de debatten ook per post ontvangen? Meldt dit dan aan het partijkantoor PvdA Willem Smalthof 95, 3031 NM Rotterdam, tel.010-4122306
Het ‘Rotterdams plan voor de woningmarkt’ van wethouder Karakus kun je ophalen op pvdarotterdam.nl/ideaal
Partijkantoor
Partijkantoor
Dinsdag 19 maart 19.45 uur
Iedere maandag en woensdag
Debat lopend vuur: Kwaliteitssprong op Zuid. Hoe wordt de aanpak van Rotterdam Zuid succesvol? Met o.a. Hamit Karakus en deelraadsleden. Lounge Willem Smalthof
Dinsdag 26 maart 19.45 uur
Maatschappelijk debat ‘’Onderwijs’’
19.00 tot 21.00 uur Partijkantoor open voor leden en belangstellenden Op deze dagen bent u van harte welkom op het partijkantoor Willem Smalthof 95 voor een babbeltje, koffie, drankje of kennismaking.
(Uitnodiging volgt)
Woensdag 10 april 19.45 uur
Debat lopend vuur, waarschijnlijk over “De Kuip “ Lounge Willem Smalthof
Donderdag 11 april 10.30 uur
Rotterdamse Adviesgroep Ouderen Partijkantoor
Zaterdag 27 april
Congres in Leeuwarden (uitnodiging voorbereiding volgt)
2
Beheerder: Eric Renes Reserveren voor vergaderruimte, lunches e.d. kan je doen via:
[email protected] of tel. 0631 94 10 43 Openingstijden Partijkantoor: Maandag 14.00 tot 22.00 uur Woensdag 14.00 tot 22.00 uur Vrijdag 14.00 tot 17.00 uur Beheerder Eric is dan aanwezig Kijk op de www.pvdarotterdam.nl voor actuele informatie
Colofon IDeaal 11e jaargang, nummer 1, februari 2013 Uitgever: Bestuur PvdA Rotterdam Redactie: Johan Brinkman Rob Maas Dick Pettinga, redactiesecretaris Monique Smits Ton Sonneveldt Rita Brons Rivka de Jonge Ahmed Kansouh Foto’s: Rob Maas en Ton Sonneveldt, tenzij anders vermeld Opmaak: Rob Maas, Monique Smits en Mariëtte de Koning Druk: Drukkerij Tripiti Oplage: 2100 Kopij-adres: PvdA, Willem Smalthof 95 3031 NM Rotterdam 010 412 23 06
[email protected] o.v.v. ‘Kopij IDeaal’ Toezending: Ideaal wordt toegezonden aan leden van de PvdA Rotterdam en belangstellenden. Een bijdrage van 20 euro wordt bijzonder op prijs gesteld. Postbanknummer 4461975 t.n.v. PvdA Afdeling Rotterdam Teksten uit deze uitgave mogen worden overgenomen mits met bronvermelding. pvda rotterdam, ideaal februari 2013
van de voorzitter
2013 Helaas staan steeds meer huizen ´onder water´. De prijzen dalen en de woonlasten stijgen veel mensen naar de lippen met vaak een restschuld als gevolg. Ook de huurstijgingen gaan vaak voor de onderhoudsbeurten uit en de woonkwaliteit staat vaker onder druk. Tegelijk zijn de kansen om te verhuizen de afgelopen jaren kleiner geworden omdat de aansluiting tussen vraag en aanbod hapert en de financiële ruimte – zeker voor starters – krimpt. Het is aan de Nederlandse politiek om nu door te pakken. Van studentenkamer tot tweekapper, ook Rotterdamse wooncarrières zijn met elkaar verbonden. Het is cruciaal om samen met het Rijk te blijven investeren in een gezonde woningmarkt voor alle Rotterdammers. Gezond betekent in ieder geval dat corporaties doen waarvoor ze zijn opgericht en zich volledig richten op comfortabele prijsbewuste woningen. Maar voldoende aanbod in uiteindelijk alle onderdelen van de woningmarkt is niet genoeg. Het stimuleren van de vraag is even belangrijk. Daar zijn ook banken en de overheid aan zet. Banken hebben invloed via hypotheekverstrekking, bijvoorbeeld door starters met een flexcontract meer ruimte te geven. De overheid kan kiezen voor gerichte investeringen in locaties en leefomgeving en subsidies specifieker maken nu de aftrek van de hypotheekrente wordt hervormd. Er is veel over dit onderwerp te zeggen, zodoende wordt er op 5 maart een debat georganiseerd om samen te bepalen waar het knelt en te discussiëren over welke maatregelen er nodig zijn. Wonen is een van de vele onderwerpen waarover het komend jaar gedebatteerd wordt, deels als opmaat naar de gemeenteraadsverkiezingen. Het daarbij behorende verkiezingsprogramma zal dit jaar met behulp van ledenkennis (kenniscentra, queetz) en stadsdebatten tot stand komen. Verder komt er een nieuwe kandidatenlijst, een nieuwe lijsttrekker en een nieuwe campagne. 2013 is daarmee een boeiend jaar. Dit jaar van de voorbereiding is wellicht nog betekenisvoller dan het jaar van de verkiezingen zelf. De komende tijd bepaalt hoe we aan de start verschijnen van een nieuwe periode. Ik roep jullie op mee te doen en deze voorbereiding samen tot een succes te maken! Rob de Werd Voorzitter PvdA Rotterdam
Uitnodiging voor debat “De aantrekkingskracht van Rotterdam als woonstad, nu en in de toekomst” Datum en tijd: Dinsdag 5 maart om 19.45 uur Locatie: De drijvende paviljoens in de Rijnhaven Graag nodigt de PvdA Rotterdam u uit voor een breed debat over Rotterdam als woonstad. Een belangrijk deel van deze IDEAAL is aan dit thema gewijd en de hieraan gelieerde problemen. De politiek is op zowel landelijk als lokaal niveau hard aan het werk om krachtig en effectief beleid te ontwikkelen. Bijvoorbeeld beleid om de woningmarkt uit de impasse te halen, en om goede woningen bereikbaar voor iedereen te houden. Tijdens het debat staan een aantal thema’s centraal. Zoals het doelgroepenbeleid, dat zich richt op gezinnen, de rol van de corporaties en de samenwerking met de overheid. Deelnemers aan het debat zijn onder andere Wytze Patijn en wethouder Hamit Karakus, Stef Fleischeuer is gespreksleider. Dit debat wordt gehouden ter voorbereiding van het opstellen van het verkiezingsprogramma voor de periode 2014 tot en met 2018.
pvda rotterdam, ideaal februari 2013
3
thema: bouwen en wonen in Rotterdam
Wonen in Rotterdam: 2013 – 2030 moet leiden. Linksom of rechtsom moet Blok die bezuiniging realiseren.
Door Stef Fleischeuer “De woningmarkt zit op slot. Dat is slecht voor onze economie en buitengewoon belemmerend voor mensen die willen kopen, huren of verhuizen.” Dit zijn de eerste zinnen van de paragraaf Woningmarkt uit het regeerakkoord van PvdA en VVD, 29 oktober 2012. Het nieuwe kabinet wil een einde maken aan onzekerheid bij huurders en huiseigenaren en een eerlijke een goedlopende woningmarkt binnen bereik brengen. Een nieuwe minister voor Wonen en Rijksdienst, Stef Blok, trekt het woondossier. Het kabinet borduurt in het regeerakkoord voort op eerdere maatregelen: annuïtair aflossen voor nieuwe hypotheken en een structurele verlaging van de overdrachtsbelasting. Nieuwe maatregelen zijn o.a. verdere beperking van de hypotheekrenteaftrek en een gedifferentieerde huurverhoging, afhankelijk van het huishoudeninkomen. Het kabinet wil dat de corporaties in Nederland bijdragen aan het terugbrengen van het begrotingstekort en dat ze weer dienstbaar worden aan het publiek belang en vooral sociale huurwoningen bouwen, verhuren en beheren. De minister heeft snel ervaren dat maatregelen op papier niet zomaar in daden kunnen worden omgezet. Na eerste discussies in de Tweede Kamer heeft hij toegezegd voor de zomer van dit jaar met een uitwerking van de voorstellen te komen. De speelruimte is beperkt, omdat het nieuwe beleid tot forse besparingen op de overheidsuitgaven 4
Rotterdam 4.0 Wat betekenen de kabinetsplannen voor de ambities van wethouder Hamit Karakus, die verantwoordelijk is voor bouwen en wonen in Rotterdam? Onze wethouder had juist een week voor de bekendmaking van het regeerakkoord een Rotterdams plan voor de woningmarkt gelanceerd. Dat plan sluit aan op het plan Wonen 4.0 van een aantal landelijke partijen op de woningmarkt. Karakus benadrukt in zijn plan het belang van het blijven investeren in een aantrekkelijke woonstad. Bouwen blijft noodzakelijk maar kwaliteit en diversiteit zijn uiteindelijk belangrijker dan alleen aantallen: liever wat minder bouwen dan verkeerd bouwen! We moeten bewoners voor de stad behouden en dus vraaggericht bouwen; investeringen in een aantrekkelijke woonstad moeten vooral worden gericht op middeninkomens, gezinnen en hoogopgeleide starters. Het is volgens Karakus nodig om de bouwproductie in deze crisistijd nieuw leven in te blazen door ook andere
woning onbereikbaar is. De wethouder pleit verder voor maatregelen om doorstroming in de sociale huursector te bevorderen, waardoor er voldoende aanbod in die categorie woningen beschikbaar blijft. 2030 Volgens de laatste onderzoeken slaat de bevolkinggroei van nu in Rotterdam binnen 20 jaar om in krimp. Daarvoor zijn twee redenen aan te wijzen. Ten eerste profiteert Rotterdam minder dan andere steden van de trek naar de stad. Utrecht en Amsterdam zijn populair en zullen ondanks de vergrijzing in Nederland blijven doorgroeien, Den Haag doet dat beperkt en Rotterdam dus op een gegeven moment niet meer. Dat heeft
Kerel Doorman flat, op het oude Termeulen pand
wegen in te slaan: particulier opdrachtgeverschap, ombouwen van kantoren, kleinere projecten, flexibele bestemmingsplannen. Daarnaast kunnen meer middeldure huurwoningen worden gebouwd, voor huishoudens die niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning maar voor wie een koop-
ook te maken met de tweede reden: Rotterdam heeft een hele grote groep jonge inwoners maar we hebben tegelijkertijd ook de grootste groep ouderen in onze stad wonen. Rotterdam heeft niet alleen een kleinere groep middeninkomens dan andere steden, we hebben ook minder gezinnen en huishoudens in de pvda rotterdam, ideaal februari 2013
thema: bouwen en wonen in Rotterdam
Pleidooi voor een terugtredende overheid
Karel Doormanflat
leeftijdsgroep tussen 35 en 55 jaar. Het zijn de huishoudens die in de afgelopen jaren vaak zijn gaan wonen in de Vinex wijken van de gemeenten om Rotterdam heen of de huishoudens die wel werk vonden in Rotterdam maar niet de woning die ze graag zouden willen bewonen. Waarom moeten we ons nu druk maken over de verwachte bevolkingsomvang van Rotterdam in 2030? Waarom zou Rotterdam moeten blijven groeien? Moeten we de woningbouwplannen voor de komende jaren aanpassen? Deze vragen kunnen niet direct worden beantwoord. Het is wel belangrijk om in Rotterdam hard te blijven werken aan een betere balans in onze bevolkingssamenstelling tussen jong, middelbaar en oud en tussen lage, midden- en hoge inkomens. Dat is nodig voor het economisch draagvlak voor onze voorzieningen en voor de leefbaarheid in onze wijken. Plannen van nu komen voor een groot deel pas over enkele jaren tot uitvoering en als die plannen voldoen aan de vraag, bouwen we voor tevreden bewoners en dat hebben we ook nodig. We moeten het Rotterdamse plan voor de woningmarkt steunen, we hebben voor de korte termijn nieuwe impulsen en investeringen in die op slot zittende woningmarkt nodig. We moeten het daarnaast tegen het licht houden van de verwachte demografische ontwikkelingen en op basis daarvan in de komende jaren bijsturen. De ideale stad kunnen we niet maken, zeker niet als we ons realiseren dat investeringen voor het overgrote deel door private partijen en huishoudens worden gepleegd. Aan die ideale stad moeten we echter wel met elkaar blijven werken, dat zijn we aan Rotterdam en de Rotterdammers verplicht. Stef Fleischeuer is zelfstandig interimmanager en adviseur pvda rotterdam, ideaal februari 2013
Door Wouter Vanstiphout “Hier bonkt het nieuwe hart van Rotterdam” is een slogan die we al enige jaren kunnen aantreffen op de schuttingen waarachter het één na het andere imposante bouwproject in het centrum van Rotterdam verrijst. Er spreekt een trots en een vooruitgangsdenken uit dat sinds de eerste wederopbouwjaren eigenlijk onveranderd is. Hoe komt het toch dat in Rotterdam men nog steeds op zo een bijna emotionele manier hangt aan het realiseren van grote, spectaculaire bouwprojecten? En hoe komt het dat de Gemeente Rotterdam, haar wethouders en haar gemeentelijke diensten, daar zo een cruciale, sturende en mee investerende rol in spelen? De Gemeente Rotterdam is een voorbeeld van de mee-ontwikkelende overheid; haar wethouders en Gemeentelijke diensten, hebben zich ontpopt als een innovatieve projectorganisatie, grondbank, grootafnemer en zelfs mede-ontwikkelaar van grootschalige bouwprojecten, dikwijls ontworpen door wereldberoemde architecten. Dat leidt echter tot allerlei problematische effecten, waarvan het feit dat ze nu honderden miljoenen verliest op haar grondexploitaties er maar één is.
cijfers en het spinnen van goed of slecht nieuws. Ook leiden grote gebouwen als bijvoorbeeld de Kubus van Koolhaas dat aan de Coolsingel verrijst in een markt die niet door groei wordt gekenmerkt, tot het leegzuigen van met veel moeite verbeterende winkelstraten als de Nieuwe Binnenweg en de Lijnbaan. Dat het bouwen van grootschalige nieuwbouw voor winkels en kantoren in deze markt slecht is voor de bestaande voorraad, en dus voor bestaande straten en wijken, is een kwestie van common sense, hoeveel makelaars- en projectontwikkelaarsjargon daar ook tegenaan wordt gegooid. Meer dan een decennium lang hebben gemeentes een hoog niveau van investering in de stad kunnen volhouden, doordat zij de grondexploitaties als geldkraan hadden, waarmee dus in feite structurele uitgaven aan de openbare ruimte, publieke taken en zelfs ambtenarensalarissen in feite uit de incidentele winsten werden betaald. Dit verklaart waarom gemeentes verslaafd zijn geraakt aan groei in financiële zin, en in het geval van Rotterdam ook aan groei als een romantisch idee van vooruitgang. Wil de Rotterdamse gemeente, en daarmee ook de Rotterdamse PvdA bestuurders, het goede doen voor haar stad en haar burgers, dan zullen zij van deze verslaving aan groeien en >>
Maar daarbij is het ook niet transparant als een overheid belanghebbende is in een bouwproject, waarin ze niet alleen politiek kapitaal investeert, maar ook letterlijk kapitaal. Ze moet dit project immers tegelijkertijd beoordelen door middel van bouw en woningtoezicht, welstandscommissies et cetera. Projecten waar de wethouders zich mee identificeren worden daardoor gepolitiseerd, wat leidt tot het flatteren van 5
thema: bouwen en wonen in Rotterdam
Pleidooi voor een terugtredende overheid vervolg bouwen moeten afkicken, onmiddellijk: Cold Turkey, hoe romantisch zij het bestaan van aan bouwkranen en heipalen verslaafde vooruitgangsjunk ook mogen vinden. Wat wij nodig hebben is een cleane gemeente, en een cleane PvdA, die niet op allerlei officiële en officieuze, institutionele en personele manieren is verstrengeld met vastgoedfinanciën, semipublieke bouw-, zorg- en onderwijscorporaties en met projectontwikkelarij. Wij hebben een overheid nodig die zich inderdaad terugtrekt, niet zozeer uit de maatschappij, maar uit de markt. Wij hebben bestuurders en politici nodig die op een transparante en dus compromisloze wijze, het publieke belang verdedigen, dat wil zeggen de belangen van burgers en collectieven tegen de dominantie van institutionele partijen uit de markt of de semi-markt. Haar houding moet die zijn van een scheidsrechter, die zich onttrekt aan de strijd tussen particuliere belangen op het veld, en het belang van het collectief verdedigt. Haar klassieke instrumenten zijn regelgeving, lange termijn strategie, fiscaliteit en het garanderen en realiseren van datgene wat het publieke dient en representeert. Een dergelijk bestuur moet niet alleen transparant zijn in wat ze doet, maar vooral opereren op basis van waarden, en niet slechts op basis van waarde. Wat deze waarden zijn; dàt is precies hetgene wat een politieke partij als de PvdA moet formuleren en waarvoor zij steun onder de burgers moet organiseren. Maar alleen met een clean bestuur, dat op basis van waarden opereert en boven de particuliere partijen staat, kan de politiek het vertrouwen en het gezag terugwinnen. Wouter Vanstiphout maakt deel uit van Crimson Architectural Historians en is hoogleraar Design and Politics aan de TUD Bouwkunde
6
pvda rotterdam, ideaal februari 2013
thema: bouwen en wonen in Rotterdam
Dit programma wordt mede mogelijkgemaakt door de PvdA Door Jan van den Noort In de vorige eeuw liepen woningbouwcorporaties nog aan de halsband van de overheid, maar vanaf 1995 werden ze verzelfstandigd en moesten ze voortaan zelf hun broek ophouden. Aan de salarissen van de directies kun je dat niet aflezen, maar de sociale huursector is echt geen vetpot. Een corporatie die zich op zijn kerntaken concentreert, heeft moeite om het hoofd boven water te houden. Maar het aanvatten van winstgevende activiteiten buiten de sector zijn nog een grotere reden tot zorg. Woonbron ging het schip in en Vestia belegde in de eigen ondergang. Als de nood aan de man komt, ledigen ballonvaarders hun zandzakken en zetten schippers hun lading overboord. Corporaties snijden in eigen vlees. Vrijwel allemaal proberen ze hun verliezen af te dekken door huizen te verkopen, bij voorkeur huizen die weinig opbrengen of veel kosten. Dankzij die transacties is de druk even van de ketel, maar de prijs die daarvoor moet worden
ruimhartig, zij het met andere argumenten. Als Rotterdam een “kwalitatief volwaardige, goedkope koopsector” heeft, is de stad namelijk aantrekkelijker voor koopkrachtige middeninkomens, gezinnen en hoogopgeleide starters. Karakus vindt dat de investeringen “bij voorrang” op deze groepen moeten worden gericht, omdat hun aanwezigheid in de stad “cruciaal” is voor Rotterdam. De toekomst moet nog leren of de verkoop van sociale huurwoningen heilzaam is voor de stad en corporaties. Daar wordt nogal verschillend over gedacht. Rechtse partijen hebben weinig of niets met sociale huur. Voor hen gaat het sociale sloopwerk nog niet snel genoeg. Maar bij een partij als de PvdA vermoed je toch meer zorg voor de sociale huursector en voor de onderkant van de samenleving. Richard Moti zei het onlangs nog in dit tijdschrift: “Eerlijk delen ook in tijden van crisis”. Het zijn mooie woorden, maar de praktijk blijkt
Waarom zou je dit slopen en er minder, en duurdere huizen voor terugbouwen?
betaald is erg hoog. Het verkopen van sociale huurwoningen staat immers haaks op de maatschappelijke doelstelling van de corporaties. De gemeente Rotterdam zit daar niet mee. PvdA-wethouder Karakus steunt de verkoopplannen van de corporaties pvda rotterdam, ideaal februari 2013
minder fraai. De PvdA staart zich blind op het behoud van middeninkomens en zadelt sociale huurders op met de rekening. Misschien dat wethouder Karakus zich drie slagen in de rondte werkt om de sociale huursector van de ondergang te redden, maar mensen in sociale huur-
Jan van den Noort is historicus en cartograaf. Hij woont in Het Oude Westen. woningen, merken daar weinig of niets van. Teveel Rotterdammers moeten tegen hun zin verhuizen naar woningen die honderden euro’s per maand duurder zijn. Hun woningen worden met zijn hulp verkocht aan mensen die het breder hebben. Anders gezegd: “Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door de PvdA”. Het wordt nog erger. Sinds de hypotheekrenteaftrek op de tocht staat en de verkoop van woningen stagneert, is de belangstelling voor huren sterk toegenomen. Huren is hot, zo hot dat wethouder Karakus er in zijn “Rotterdams plan voor de woningmarkt” extra aandacht aan besteedt. Daarin breekt hij opnieuw een lans voor de middeninkomens. Waar middeninkomens geen perspectief hebben op goedkope koopwoningen, biedt dure huur wellicht uitkomst. Zonder blikken of blozen stelt Karakus voor om de huur van sociale huurwoningen iets te verhogen zodat ze in de vrije sector vallen. Je moet maar durven! Toegegeven, de woningmarktpositie van middeninkomens (29 % van de Rotterdamse huishoudens), is niet florissant, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de lage inkomens, (53 % van de Rotterdamse huishoudens), op de woningmarkt nog minder kans van slagen hebben. Karakus en de PvdA staren zich blind op de middeninkomens. Die benadering is toe aan een herziening. 7
thema: bouwen en wonen in Rotterdam
Meer visie op ‘wonen’ svp!
Ed Goverde bij braakliggend terrein waar Vestia eensgezinswoningen zou bouwen
Investeringen in stedelijke vernieuwing vallen stil: PvdA nu aan zet om flater in kabinetsprogramma te corrigeren. En gemeenteraadsfractie: meer visie op ‘wonen’ svp! Door Ed Goverde De stedelijke vernieuwing valt om als onze fractie in Den Haag er niet harder aan gaat trekken. Waar bestuurders in Rotterdam jarenlang voortvarend zijn opgetrokken mét slagvaardige corporaties om de wijken te verbeteren en intussen met elkaar grote slagen hebben gemaakt, dreigt het kabinet ons ver terug te werpen in de tijd. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting bevestigde in haar rapport onlangs wat de gevolgen zijn van de zogenoemde verhuurdersheffing, de er bovenop komende ‘Vestia-aanslag’ én het aangepaste huurprijsbeleid: juist in Rotterdam wordt de slagkracht van corporaties om te investeren nihil. Met de heffingen dienen zij nog slechts als flappentap voor 8
de rijksbegroting, om de bezuinigingsopgave af te dekken. En extra huurinkomsten om dit op hun beurt te kunnen dekken worden niet geboekt, want juist in Rotterdam zal de koppeling aan WOZ-waarden eerder een verlaging van huurprijzen opleveren. Dit laatste kan natuurlijk nog worden uitgelegd als een mooi voordeeltje voor de portemonnee van de huurder, maar die zal snel gaan morren. De bewoners van onze wijken hebben de voorbije tien jaar op grote schaal ervaren dat juist hún corporatie wel degelijk werk maakte van het vernieuwen van hun wijk. Van renoveren en nieuw bouwen tot en met meebetalen
aan sociaal-culturele en economische investeringen. De gevolgen van de crisis waren weliswaar al enige tijd zichtbaar door het vertragen van plannen en minder bijdragen aan ‘leuke dingen’ in de wijk, maar tot voor kort was er bij alle partners nog wel het geloof dat we na de dip uit het dal zouden klauteren. Maar nu de corporaties in hun investeringskracht worden uitgekleed, komt de vernieuwing van wijken tot stilstand. Het lijkt er op dat met de (terecht) aan te pakken uitwassen in de sector het corporatiekindje met het badwater wordt weggegooid. Natuurlijk ben ook pvda rotterdam, ideaal februari 2013
thema: bouwen en wonen in Rotterdam
ik voorstander van een steviger toezicht en moeten die teugels aangehaald. Echter, het goede werk dat onze ‘grote stad-corporaties’ óók zichtbaar hebben verricht sinds de verzelfstandiging in de jaren negentig wordt niet op haar waarde geschat door ze op deze wijze ‘investeringsdood’ te maken. Het is doodzonde om het begin van herstel in de afgelopen jaren, zoals bijvoorbeeld in onze wijken in Charlois, als overheid zelf in één klap teniet te doen. Wat nu dreigt: pappen en nathouden in het onderhoud en het beeld van braakliggende bouwlocaties. En meefinancieren in andere zaken wordt de corporaties zelfs verboden. Als huurder zal je op korte termijn misschien iets meer euro’s in de portemonnee houden door een huurverlaging, intussen zie je de verloedering van de buurt wel weer op je afkomen! Kom op, partijgenoten in de Tweede Kamer: bijdragen aan leefbaarheid is wettelijk een van de ‘primaire taken’ van
de corporaties en daar moeten jullie op sturen. Dring er in de Kamer op aan dat het geld van de verhuurdersheffing wordt geherinvesteerd in de sector. Het mes snijdt dan aan meerdere kanten, het gaat veel minder ten koste van de rijksbegroting dan wordt gesuggereerd. Investeren betekent bouwen betekent werk betekent minder uitkeringen betekent meer belastinginkomsten etc. In plaats van de spiraal naar beneden een opwaartse spiraal! En specifiek voor Rotterdam-Zuid: nog onlangs tijdens de Burgertop in het kader van het Nationaal Programma herbevestigde minister Blok dat het Rijk partner blijft van dit plan. Een cheque voegde Blok er echter niet bij, zelfs niet een klein presentje. Maar ‘fysiek’ en dus voortgaande corporatie-investering vormt toevallig wel een van de drie fundamenten onder het plan. Als je er een pijler onderuit trekt, stort het bouwwerk in! Het is aan onze Kamer-fractie om regeringspartner VVD te dwingen aan correctie van dit beleid mee te werken.
Sinds de eerste twee kabinetsweken is de VVD schatplichtig, maar daarnaast zou ze ook moeten worden gehouden aan consistentie van beleid, te weten het doorzetten van langjarige afspraken zoals het hiervoor genoemde programma. En kan intussen onze gemeenteraadsfractie ook nog iets doen? Ja! Allereerst natuurlijk gewoon de druk opvoeren bij de Haagse woordvoerders. Maar daarnaast kan men bijvoorbeeld de wethouder vragen opnieuw naar de grondposities en -prijzen te kijken van al die braakliggende veldjes. Er dienen zich gelukkig nog steeds ontwikkelaars aan die willen en kunnen, maar anderen zoals in het nauw zittende corporaties, moeten dan wel worden bewogen letterlijk ruimte te maken. Verder zouden de mogelijkheden voor koopstarters moeten worden verruimd, het fenomeen ‘klushuizen’ kunnen worden toegepast ook in de huursector en zo nog een handvol zaken. Het beleidsterrein ‘wonen’ dient juist nu alle aandacht te krijgen, onze kiezers in de oudere wijken hebben juist nu onze steun nodig! Ed Goverde is voorzitter van deelgemeente Charlois
Ed Goverde nam uw fotograaf mee naar het Biezeveld. Wat een triest gezicht. Op de bovenste foto een reeds gerenoveerd blok en op de andere één van de verlaten en dichtgetimmerde Vestia blokken, waar het werk is stil gevallen pvda rotterdam, ideaal februari 2013
9
Rotterdam: investeerde Door Rita Brons
In 2007 heeft de gemeenteraad van Rotterdam de Stadsvisie Rotterdam vastgesteld, waarin wethouder Karakus de hoofdlijnen heeft vastgelegd voor de ruimtelijke economische visie die de leidraad moet zijn voor de ontwikkeling van Rotterdam tot 2030. Die visie stoelt in hoge mate op het opstuwen van de economie en het vasthouden van huishoudens met hogere inkomens, waaronder gezinnen. Een aantal grote VIP-projecten moet de stad op termijn toegankelijker en aantrekkelijker maken. Niemand vermoedt op dat moment dat amper vier jaar later de investeringswereld op alle mogelijke manieren zal kantelen. Enkele partijen in de gemeenteraad, zoals de SP, vinden dat de Stadsvisie Rotterdam nu in de prullenbak kan. Het college en de PvdA-fractie zitten op een andere lijn: juíst in deze tijd is het van het grootste belang om de koers vast te houden. De fasering zal anders verlopen en het is zaak om de komende jaren een prioritering van de projecten aan te houden en daarmee de realiteitszin in het oog te houden. Dat neemt niet weg dat Rotterdam een paar extra grote hobbels op haar pad heeft gekregen om de ambities te realiseren. De slag van Vestia, de terugtrekkende rijksoverheid in het grote stedenbeleid, de grote afschrijvingen op de grondexploitaties, strengere regelgeving voor de 10
investeringsruimte van woningcorporaties en terughoudende banken. Het heeft allemaal grote invloed op de ruimtelijke ontwikkeling van Rotterdam. In 2013 en 2014 is het daarom van het grootste belang om nieuwe wegen te verkennen. Het gaat dus niet om het formuleren van nieuwe doelen, maar de wijze waarop plannen
“Ik was vooral positief verrast door de hoeveelheid energie die er bij de deelnemende partijen bestaat om een nieuwe impuls aan de woningmarkt te geven. Daarnaast stemde het me zeer tevreden dat de noodzaak van een integrale aanpak van zowel huur- als koopmarkt breed gedragen werd op de bouwtop.” Hamit Karakus gerealiseerd kunnen worden. De meeste professionals zijn het er wel over eens dat de grootschalige gebiedsontwikkeling waarbij marktpartijen en corporaties grote risico’s kunnen nemen, definitief voorbij is. Maar wat ervoor in de plaats kan komen is nog grotendeels een zoektocht. Hamit Karakus heeft eind 2012 de eerste stappen gezet naar pvda rotterdam, ideaal februari 2013
thema: bouwen en wonen in Rotterdam zijn. Je zou investeringsmogelijkheden op verschillende schaalniveaus moeten ontwikkelen en deze matchen met investeerders, kopers en huurders. Juist nu kunnen we leren van landen die niet van oudsher hebben kunnen leunen op de
“Het zal zeker niet makkelijk zijn als het investeringsvermogen wegvalt. Toch ben ik er van overtuigd dat we onze ambities niet zomaar moeten laten varen. De stad heeft de investeringen nodig om de herstructureringsopgave mogelijk te maken. Dus niet opgeven, maar op zoek gaan naar nieuwe wegen om onze ambities te realiseren. Het mooie van Rotterdam is dat daar ook de kracht van de stad zit. Juist hier worden nieuwe initiatieven bedacht, omdat in Rotterdam de gebruikelijke vormen vaak als eerste wegvallen. Ik denk daarbij aan kluswoningen, drijvend bouwen en sinds kort de droomwoning.” Hamit Karakus
ers gezocht deze verkenning en een grote conferentie georganiseerd om nieuwe ideeën te genereren over de woningmarkt. Volgens de wethouder kan er nog een heleboel bereikt worden binnen een jaar. Dat was ook de inzet van de bouwtop afgelopen december: draagvlak creeëren voor korte termijn acties met snel effect. Belangrijkste voorbeelden daarvan zijn het niet afromen, maar activeren in de huursector, hypotheekverstrekking op basis van een integrale toets op woonlasten en diverse maatregelen om het aanbod in het middensegment te vergroten.
woningbouwcorporaties en veel ervaring hebben opgedaan met de wijze waarop de overheid private financieringen kan stimuleren. Een willekeurige greep aan voorbeelden laat zien dat dat kan door de aanleg van een specifieke infrastructuur waar nieuwe bewoners op kunnen voortbouwen (Spanje), door het kopen van een tweede te verhuren woning als pensioenvoorziening fiscaal aantrekkelijk te maken (Australië) of door regelgeving mensen in staat te stellen om braakliggende grond te claimen (Brazilië). Daarbij zijn er al initiatieven in gang gezet die verdere
“Meer dan andere steden hebben wij nog fysieke ruimte in de stad, dus ruimte om te ontwikkelen. Ook kent Rotterdam over het algemeen een goede prijs-/kwaliteitverhouding in de woningvoorraad, waardoor we juist in deze krappere tijden een interessant woningaanbod kunnen bieden, in combinatie met een divers en uniek voorzieningenapparaat en veelzijdige economie. Tot slot, zit denk ik de grootste kans van Rotterdam in onze bevolkingsopbouw. Deze is relatief jong en het zijn met name jongeren die de woningmarkt kunnen openbreken als zij hem gaan betreden.” Hamit Karakus
De korte termijn maatregelen zijn in hoge mate gericht op de doorstroming op de woningmarkt -oftewel het maken van een wooncarrière- en het borgen van de bouw van sociale huurwoningen en woningen in de categorie daarboven. Maar dat zal in de praktijk niet meevallen, want nieuwe investeerders, zoals beleggers, staan nog niet te springen om deze taak op zich te nemen. Zo heeft de Vereniging van Institutionele Beleggers al laten weten dat deze nieuwbouwmarkt voor hun leden niet interessant is.
navolging verdienen; transformatie van leegstaande gebouwen en het vergroten van het cultureel ondernemerschap geven waardevolle aanknopingspunten. Ook kunnen we inmiddels leren van de ervaringen die in krimpgemeenten zijn opgedaan. Zo zijn er inspirerende voorbeelden in binnen- en buitenland waarbij corporaties met een luxere upgrade van hun woningblokken een heel andere uitstraling hebben weten te creeëren. En er moet nog veel meer te halen zijn. Het zou goed zijn als de bouwtop zo snel mogelijk een vervolg krijgt met enkele expertmeetings van knappe koppen op het gebied van wonen, financiering, investering etcetera om de hoe-vraag verder vorm te kunnen geven. ▫
De PvdA-fractie denkt dat de verkenning naar nieuwe investeerders nog veel breder en onorthodoxer kan
Rita Brons is woordvoerder Bouwen en Wonen van de Rotterdamse PvdA-fractie
pvda rotterdam, ideaal februari 2013
11
fractienieuws
zorg
dichtbij
foto: politiek café Gezondheid & Welzijn van 5 februari jl. Raadslid Fatima Talbi heeft net een week achter de rug die in het teken stond van gezondheid in brede zin, met een bezoek van TNO-onderzoekers die een inspirerend verhaal te vertellen hadden over zorg rondom de zwangerschap. ’s Avonds op werkbezoek in De PvdA Rotterdam twittert als Gouda. Daar @pvdarotterdam. De meeste organiseert de raadsleden twitteren ook. Stichting Alzheimer Tijdens de themaweek Nederland Gezondheid & Welzijn twitterde informatieavonden Fatima Talbi als @ftalbi onder in een ‘theehuisandere dit: formule’. Daarna een @ftalbi Nu aan de gang: expertmeeting expertmeeting huiselijk geweld, over eergerelateerd huwelijksdwang onder de geweld tegen hindoestaanse gemeenschap. Hindoestaanse @pvdarotterdam #zorg_welzijn vrouwen en gesprekken over @ftalbi Na voorgesprek nu ouderen en getuige van live Theehuis bewegen. Na het Alzheimer met bezoekers. politiek café ging Vandaag is het thema voeding en Talbi nog langs dementie. bij het Adviesen Meldpunt. @ftalbi Veel indrukken opgedaan kindermishandeling bij werkbezoek AMK. Bied stof tot (AMK). schriftelijke vragen aan College.
Themaweek onderwijs Van 19 maart tot en met 26 maart staat onderwijs centraal bij de Rotterdamse fractie. Naast verschillende werkbezoeken en een expertmeeting is er dinsdag 26 maart een Politiek Café over de toekomst van het MBO. Ook op de website zal het nodige te doen zijn rondom onderwijs, dus kom die week zeker langs op www.pvdarotterdam.nl 12
Door Marco Florijn Wij organiseren steeds meer voorzieningen in buurt- en wijknetwerken waardoor mensen langer thuis kunnen wonen, ook als zij hulp nodig hebben. Voor mensen die niet langer thuis kunnen wonen, blijven er verpleeghuizen. Bij het bepalen of iemand hulp van de overheid krijgt, wordt goed gekeken naar wat iemand zelf kan, daarna of zijn omgeving die hulp kan geven en pas daarna of er bijvoorbeeld thuiszorg nodig is. De huishoudelijke hulp bij schoonmaak is een voorziening waar veel Rotterdammers gebruik van maken.
Huishoudelijke hulp bij schoonmaak
In Nederland werken duizenden mensen in de huishoudelijke hulp. Het kabinet is voornemens om de komende vier jaar 75% van deze hulp te schrappen. Hier ben ik tegen, het is veel te veel. Een deel kan geschrapt worden, omdat ook voor mensen die het zelf kunnen betalen de overheid deze hulp betaald. Maar er zijn veel mensen die dat niet zelf kunnen betalen, die moeten hulp houden. Ik merk dat het rijk hierin wil bewegen, dus ik ga zeker door met lobbyen.
Staken en demonstreren
Rotterdam heeft een nieuwe aanbesteding voor de huishoudelijke hulp uitgezet. Per april gaan de nieuwe aanbieders deze hulp uitvoeren. We hebben een minimum uurtarief van ruim 20 euro voor eenvoudige hulp en ruim 24 euro voor ingewikkeldere hulp gevraagd en we vroegen aanbieders plannen in te dienen om buurt- en wijknetwerken te versterken en bijstandsgerechtigden kansen op werk te bieden. De SP heeft in de Tweede Kamer onlangs aangegeven dat het Rotterdamse tarief en de wijze van aanbesteden correct zijn. Toch zijn er in Rotterdam onder leiding van de Abvakabo en SP al vijf stakingen geweest. Er worden door de Abvakabo en de SP drie angstbeelden neergezet die worden gebruikt om mensen te laten staken en demonstreren: verdringing door bijstandsgerechtigden, kaalslag in de zorg door minder uren en het verdwijnen van de vertrouwde thuishulp voor ouderen. Verdringing Wij hebben de aanbieders van huishoudelijke zorg gevraagd er aan mee te werken in onze stad meer mensen aan het werk te helpen. Die aanbieders hebben hiervoor goede plannen ontwikkeld. Wij hebben dat getoetst op verdringingseffecten, want die zijn onwenselijk. De plannen die gehonoreerd zijn bevatten geen verdringing. Ze bieden mensen de kans om bij de zorgaanbieder stage te lopen, postdiensten te verzorgen of boodschappen- en was- en strijkservices door bijstandsgerechtigden uit te laten voeren. Verder krijgen na de eigen medewerkers, bijstandsgerechtigden voorrang bij het vervullen van vacatures. In mei kunnen we laten zien hoe de plannen uitwerken. Het ongelijk van de Abvakabo en SP zal ik dan ook zichtbaar maken. pvda rotterdam, ideaal februari 2013
dossier thuiszorg
Kaalslag in de zorg door minder uren Er zullen minder uren voor huishoudelijke hulp zijn. Op korte termijn ongeveer een derde minder uren. Dat kan worden opgevangen door nog beter te kijken wat iemand zelf kan (betalen) en door de zorg slimmer te organiseren, zoals de Eerste Hulp bij Huishoudelijke Ongelukjes. Dat is een dienst die je kunt bellen als er thuis iets is gebeurd, zoals een pak melk dat is gevallen. Je hoeft dan niet te wachten tot de hulp weer komt. Boodschappenhulp is ook zo’n voorbeeld. Niet iedereen is geschikt om boodschappen voor iemand te doen. We toetsen of iemand dat kan en of de ontvanger van hulp in staat is meerdere mensen over de vloer te krijgen. We doen dit alles om mensen langer in staat te stellen om thuis te wonen, terwijl er niet meer geld bij komt. De zorg moet betaalbaar blijven, dus we moeten zaken slimmer regelen, zonder door te schieten. In heel buurten gebeurt dit al via buurtnetwerken en met succes. Het heeft de gemeente Rotterdam veel geld bespaard en de gebruikers zijn tevreden. Verdwijnen van de vertrouwde hulp Het beeld wordt neergezet dat de thuiszorg verdwijnt. Bijvoorbeeld degene die de wondverzorging bij ouderen doet. Dat vind ik volstrekt onacceptabel. Wij wijzigen hier niets in. Wel is het zo dat de huishoudelijke hulp iemand anders kan worden. We proberen dat te vermijden, door heel goed met de aanbieders in te schatten wat nodig is en of de vertrouwde medewerker dat kan blijven doen. Waar dat echt niet kan, gaan we in overleg met de gebruiker van de hulp om uit te leggen wat er precies gaat gebeuren. Sommige aanbieders pvda rotterdam, ideaal februari 2013
wisselen sowieso regelmatig tussen hulp en gebruiker, omdat er soms ongewenste situaties ontstaan. We willen verder dat de wijkverpleegkundige in het buurtnetwerk een sterkere rol krijgt, om te signaleren hoe het met mensen gaat die misschien niet zo snel hulp vragen. Dat werkt ook. In de zes wijken waar we met Even Buurten zijn begonnen, vervullen wijkverpleegkundigen en vrijwilligers deze rol op een heel laagdrempelige manier. Zo zijn er altijd vertrouwde gezichten in de buurt om iemand te helpen of even een praatje te maken.
Toneel van acties
Rotterdam zal de komende maanden het toneel blijven van acties. De vakbond heeft onder andere Rotterdam uitgekozen om daar te ‘organizen’. Dat is een Amerikaanse tactiek om met heel weinig inspanning heel veel mensen te mobiliseren. Dan zoekt de bond een zwakke organisatie uit (bij ons Faveo, organisatie voor huishoudelijke hulp), krijgen in die organisatie een paar medewerkers heel veel informatie om hun collega’s te beïnvloeden en vervolgens helpen zij hen om demonstraties op te zetten en ouderen te organiseren om te demonstreren. Vooral dat laatste stuit me tegen de borst. Zo bleek uit een gelekte e-mail dat de SP samen met de Abvakabo van alles aan het regelen is. De SP betaalt een film, de Abvakabo betaalt een bus om ouderen rond te rijden en de georganiseerde medewerkers zoeken ouderen op die zij kunnen inzetten. Ik ben blij dat de PvdA dat niet doet, maar op een integere manier de zorg betaalbaar en toegankelijk probeert te houden.▫ Marco Florijn (PvdA) is wethouder Sociale Zaken in Rotterdam 13
deelgemeentediscussie
Wat komt er na de deelgemeenten? Van de redactie In ‘Den Haag’ is besloten dat de deelgemeentebesturen zoals wij die nu kennen moeten verdwijnen. Maar komt er iets voor in de plaats, en zo ja, wat dan? Om die vragen te beantwoorden heeft de gemeenteraad in het voorjaar van 2012 een stuurgroep ingesteld met als titel ‘Bestuurlijk model Rotterdam na 2014’ (BmR14+). Daarin waren alle raadsfracties vertegenwoordigd. Deze stuurgroep presenteerde half oktober twee nieuwe bestuursmodellen voor Rotterdam. In het model Gebiedsbestuur zou Rotterdam, net als nu, in veertien gebieden verdeeld worden, de zogeheten Stadskwartieren. Ieder Stadskwartier zou een direct gekozen bestuur van vijf tot negen personen krijgen. In het andere model, Wijkparticipatie, wordt uitgegaan van ca. 55 Stadswijken, waarbinnen de inwoners direct en indirect invloed zouden kunnen uitoefenen op wat daar gebeurt. Iedere Stadswijk zou een zetel hebben in de stedelijke Adviesraad voor de wijken, die de gemeenteraad zou moeten adviseren over wijkzaken en Schoon, Heel en Veilig in de wijken. De Stuurgroep heeft vervolgens aan de Rotterdammers gevraagd om aan te geven welk model hun voorkeur had. Aan die peiling hebben ruim 25.000 Rotterdammers deelgenomen. Daarvan was 53,5% voor Gebiedsbestuur en 46,5% voor Wijkparticipatie. Ook binnen onze partij is er volop gedebatteerd over het toekomstige bestuursmodel. Een rapport van de commissie In ’t Veld (zie vorige Ideaal) was het startpunt van een reeks debatten in het najaar. In de afdelingsvergadering van 28 november 2012 werd uiteindelijk een resolutie aangenomen. Daarin werd gekozen voor een verdeling van Rotterdam in een zestal gebieden van ongeveer 90.000 inwoners, naast de drie buitengebieden (Hoek van Holland, Hoogvliet en Rozenburg). Deze negen gebieden moesten ieder een direct gekozen bestuur krijgen, bestaande uit 15 leden (waarvan 3 bestuurders), dat als belangrijkste opdracht het bevorderen van burgerparticipatie had. Deze resolutie was de leidraad voor de gemeenteraadsfractie in het raadsdebat over ‘BMR14+’. Dit debat vond plaats op 20 december. De raad stond dus, zoals hierboven al beschreven, voor een keuze tussen de modellen Gebiedsbestuur en Wijkparticipatie. Na een uitvoerige discussie werd er allereerst gestemd over het
14
laatste model. Daar was een minderheid in de raad (Leefbaar Rotterdam, SP, ChristenUnie-SGP en 3 leden van D66) voorstander van. Eén raadslid van D66 vond geen van beide modellen een optie. Een meerderheid (VVD, GroenLinks, CDA en dus ook de PvdA) koos voor het model Gebiedsbestuur, waarin nog wel enkele wijzigingen waren aangebracht, die vooral met het beter betrekken van de bewoners te maken hadden. Dit raadsbesluit houdt in dat er na de raadsverkiezingen in 2014 Stadskwartieren zullen komen, die qua gebiedsindeling en naamgeving gelijk zijn aan de huidige 14 deelgemeenten. Elk Stadskwartier krijgt een commissie, die afhankelijk van de grootte van het gebied, uit maximaal 15 en minimaal 9 bestuurders zal bestaan. De belangrijkste taak van die commissie is het betrekken van de inwoners bij het bedenken en uitvoeren van plannen voor het gebied (participatie en bewonersbetrokkenheid dus). Daarnaast wordt de commissie verantwoordelijk voor de uitvoering van het gemeentelijk beleid ten aanzien van de buitenruimte (schoon en heel), wijkveiligheid en wijkwelzijn. De commissie wordt (gelijktijdig met de gemeenteraad) gekozen door de inwoners. Maar anders dan nu het geval is kan iedere Rotterdammer zich kandidaat stellen, of hij/zij nu lid is van een politieke partij of niet. Dus ook individuen of vertegenwoordigers van bijvoorbeeld bewonersorganisaties of andere groepen kunnen aan de verkiezingen meedoen. Om de betrokkenheid van de bewoners ook echt van invloed te laten zijn, zullen er allerlei mogelijkheden tot participatie moeten komen, met als sluitstuk het wijkreferendum, waarin de bewoners zelf mogen beslissen. Het raadsbesluit van 20 december 2012 laat nog veel onderdelen van het nieuwe bestuursmodel onbeslist. Daartoe is nu het college van B&W uitgenodigd om voor het zomerreces met voorstellen naar de gemeenteraad te komen. Dan zal precies duidelijk worden wat de Stadskwartiercommissies zullen kunnen en mogen, en hoe het er allemaal precies uit zal gaan zien. Maar duidelijk is dat de deelgemeentebesturen zoals wij die nu kennen, na maart 2014 niet meer zullen bestaan. En dat de Stadskwartiercommissies een nieuwe vorm van modern bestuur zullen zijn, die na de verkiezingen in maart 2014 samen met de bewoners en anderen aan de slag moeten. ▫
pvda rotterdam, ideaal februari 2013
adressen
fractie Richard Moti Fractievoorzitter 06 5125 7344
[email protected] @richardmoti
Alaoui Alaoui Raadslid 06 2429 9738
[email protected] @alaoui_alaoui
Zeki Baran Raadslid 06 4562 8445
[email protected] @zekibaran
Rita Brons Raadslid 06 2867 6175
[email protected] @ritabrons
Leo Bruijn Raadslid 06 4151 0287
[email protected]
Fouad el Haji Raadslid 06 4776 1192
[email protected]
Tom Harreman Raadslid 06 53292924
[email protected] @real49er
Peter van Heemst Raadslid 010 267 2105
[email protected] @petervheemst
Marco Heijmen vice-fractievoorzitter 06 4815 7535
[email protected] @marcoheijmen
Jacqueline de Jong Raadslid 06 50257127
[email protected] @jacquelinedj52
Sharida Noormohamed
Fatima Talbi Raadslid 06 304 47850
[email protected] @ftalbi
Claus Verbrugge Raadslid 06 247 45151
[email protected] @clausverbrugge
Peggy Wijntuin Raadslid 06 4751 0923
[email protected]
Raadslid 06 2474 0910
[email protected]
Gemeenteraadsfractie PvdA Rotterdam Coolsingel 40, kamer 3 3011 AD Rotterdam tel 010 267 21 05
[email protected]
wethouders Jantine Kriens 010 267 35 71
[email protected] @kriens
Marco Florijn 010 267 20 56
[email protected] @marcoflorijn
Hamit Karakus 010 267 26 74
[email protected] @hamitkarakus
Hans van Oudheusden secretaris
[email protected]
Marjolijn Brökling penningmeester/ledenadministrateur
[email protected]
bestuur Rob de Werd voorzitter
[email protected]
Hélène de Haart
[email protected]
Corrine Oudijk
[email protected]
Ryan Abaka
[email protected]
Ahmed Kansouh
[email protected]
Partijkantoor PvdA Rotterdam Willem Smalthof 95 3031 NM Rotterdam tel 010 412 23 06, fax 010 414 19 95
[email protected]
De PvdA Rotterdam is ook actief op diverse sociale media: Vind ons op facebook: www.facebook.com/pvdarotterdam Volg ons via twitter: @pvdarotterdam www.pvdarotterdam.nl
pvda rotterdam, ideaal februari 2013
15
www.pvdarotterdam.nl